Dyslexieprotocol LVO Weert

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dyslexieprotocol LVO Weert"

Transcriptie

1 Dyslexieprotocol LVO Weert 3 juni 2013

2 Inhoudsopgave blz. Samenvatting: Dyslexieprotocol LVO-Weert 2 Inleiding 3 Deel I: Diagnose en begeleiding leerlingen bij het vermoeden van dyslexie 4 Diagnose en begeleiding van leerlingen bij het vermoeden van dyslexie 4 De signalering 4 Leerjaar 1 4 Alle leerjaren 4 Intakegesprek 4 Test 5 Toepassen van leerstrategieën 5 Voorlopige dyslexiepas 5 Toetsing einde periode Remedial Teaching 5 Deel II: Begeleiding van leerlingen met een officiële dyslexieverklaring 6 Begeleiding van leerlingen met een officiële dyslexieverklaring 6 Ouderavond 6 Dyslexiepas 7 Gebruik ClaroRead en digitale boeken 7 Verdere ontwikkelingen binnen LVO-Weert 7 Lotgenotencontact en een dyslexiespreekuur 7 Externe instanties voor begeleiding van leerlingen met dyslexie 8 Klankbordgroep 8 Dyslexie en eindexamens 8 Dispensatie 8 Faciliteiten bij het eindexamen 8 Deel III: Verantwoordelijkheid 9 Wie is verantwoordelijk? 9 Rol dyslexiecoördinator 9 Rol dyslexiecoach 9 Rol van externe ondersteuners 9 Rol mentor/vakdocent 10 Rol leerling 10 Rol ouders 10 Voor de leesbaarheid gebruiken wij in dit document ouders, waar wij ouders/verzorgers bedoelen hij, waar wij hij/zij bedoelen. In dit document staat mentor/dyslexiecoach, omdat de leerling terecht kan bij de eerste van beiden die hij ziet. 1

3 Samenvatting: Dyslexieprotocol LVO-Weert Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Dyslectische leerlingen doen vaak extra hun best, maar scoren laag. Om hun leersituatie te optimaliseren voert LVO-Weert een dyslexiebeleid, zoals vastgelegd in dit dyslexieprotocol. Dit protocol houdt onder meer in dat leerlingen met een diagnose dyslexie die een officiële dyslexieverklaring hebben, een dyslexiepas krijgen. Op basis van onderzoek geeft de GZ-psycholoog de school het advies om voor de dyslectische leerling een aantal voorzieningen te treffen. Aan het begin van het eerste leerjaar op school inventariseert de mentor/dyslexiecoach deze voorzieningen. Hierna spreken de dyslexiecoördinator, de zorgcoördinator, de ouders en de leerling met elkaar af welke voorzieningen de school deze leerling kan bieden en welke niet. Maatwerk dus. De dyslexiecoördinator maakt vervolgens voor deze leerling een dyslexiepas. Op basis van de gemaakte afspraken staan er op een dyslexiepas één of meer van de volgende voorzieningen: 1. Een positieve en begripvolle benadering door de docent. 2. Extra tijd bij schriftelijke toetsen, overhoringen en examens; a. bij een toets of overhoring van minder dan 1 klokuur: maximaal 15 minuten extra. b. bij een toets of overhoring van meer dan 1 klokuur: maximaal 30 minuten extra. c. bij Centraal Schriftelijke Examens is de extra tijd hooguit 30 minuten. 3. Gebruik van computer of laptop, eventueel met spellingscontrole. 4. Gebruik van gesproken boeken. 5. Te bepalen door de vakgroep: mondelinge toetsen/overhoringen; a. als herkansing voor toets/overhoring, waarin spelling grotendeels het cijfer bepaalt; b. in plaats van toets/overhoring, waarin spelling grotendeels het cijfer bepaalt. 6. Net als in het Centraal Schriftelijk Examen: in toets/overhoring lettertype Arial Te bepalen door de vakgroep: beperkte aftrek voor het onderdeel spelling; dyslexiefouten worden niet gerekend. 8. Voor leerlingen in de onderbouw geldt: Geen cijfer lager dan 3, tenzij verwaarlozing aantoonbaar is. Afhankelijk van het probleem kan het bovenstaande aangevuld worden. Daarvoor is overleg nodig tussen de mentor, de dyslexiecoördinator en de zorgcoördinator. Dit meer uitgebreide maatwerk kan bestaan uit: gebruik van spel-/regelkaarten, kopiëren van aantekeningen, auditieve ondersteuning, digitale toetsen, niet onvoorbereid lezen. Voor al deze voorzieningen geldt: mits organisatorisch haalbaar. 2

4 In het eerste leerjaar kan het voorkomen dat de dyslexiecoach de leerling een beperkt aantal uren begeleidt. Heeft de leerling meer of meer specifieke begeleiding nodig, bij voorbeeld remedial teaching, dan wenden de ouders zich tot een externe instantie. Inleiding LVO-Weert hanteert de definitie voor het begrip dyslexie van de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) en onderschrijft daarmee ook de uitgangspunten die hebben geleid tot deze definitie: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Dyslectische leerlingen vormen een relatief grote doelgroep en hebben bijzondere aandacht nodig, want dyslexie is een complex probleem. Dyslectische leerlingen doen vaak extra hun best, besteden veel tijd aan huiswerk en behalen dan toch nog onvoldoendes. Veel leerlingen verliezen hierdoor hun zelfvertrouwen, worden gespannen, faalangstig of geven het op. Zoals ook andere kinderen en zelfs volwassenen, doen ze dat wat ze moeilijk vinden uiteindelijk niet meer. Dyslexie is een belemmering die niet te verhelpen is. Wel kunnen de leerlingen leren beter met deze belemmering om te gaan en kunnen we de gevolgen van dyslexie proberen te beperken door deze leerlingen extra voorzieningen aan te bieden. Ondersteuning is gedurende de hele schooltijd noodzakelijk, want een leerling met een belemmering heeft recht op onderwijs dat is aangepast aan zijn mogelijkheden. Dit protocol maakt in grote lijnen duidelijk hoe wij de vermoedens van dyslexie en dyslexie bij leerlingen signaleren, hoe wij deze leerlingen begeleiden en welke voorzieningen wij deze leerlingen bieden om hun schoolloopbaan tot en met het eindexamen zo succesvol mogelijk te maken. Het dyslexieprotocol van LVO-Weert is opgebouwd uit drie delen: Deel I: Deel II: Deel III: Diagnose en begeleiding van leerlingen bij het vermoeden van dyslexie Begeleiding van leerlingen met een officiële dyslexieverklaring Verantwoordelijkheid van de betrokken partijen 3

5 Deel I: Diagnose en begeleiding van leerlingen bij het vermoeden van dyslexie De signalering Leerjaar 1 Soms ontstaat het vermoeden van dyslexie pas in het voortgezet onderwijs. Vaak gaat het hierbij om leerlingen die hun zwakke technische lees- en spellingsvaardigheden hebben kunnen compenseren met goede mondelinge vaardigheden en een goede algemene ontwikkeling. In dit gedeelte wordt beschreven welk traject van onderzoek en begeleiding LVO-Weert de leerling aanbiedt om zijn leersituatie te optimaliseren, inclusief een eventuele doorverwijzing naar een remedial teacher of GZ- psycholoog. In leerjaar 1 inventariseert de mentor/dyslexiecoach signalen over achterstanden bij technisch lezen en spellen. Deze signalen geef hij door aan de dyslexiecoördinator. De dyslexiecoördinator bepaalt of de leerling een test kan afleggen met behulp van het programma Muiswerk. Dit programma is bedoeld voor het signaleren van een mogelijke dyslectische problematiek. Ook kunnen er vanuit het onderwijskundig rapport of bij de overdracht van leerlingen vanuit het basisonderwijs naar een van de scholen van LVO-Weert, signalen komen dat een leerling problemen heeft met lezen en/of spellen. Wanneer er in de test of vanuit de overdracht mogelijk sprake van lees- en of spellingsproblematiek, zoekt de dyslexiecoördinator uit wat die problemen precies inhouden, hoe lang ze al bestaan, hoe ernstig ze zijn, welke hulp de leerling al heeft gehad en wat de resultaten daarvan waren. De dyslexiecoördinator baseert hierop zijn advies. Alle leerjaren De vakdocenten en de mentor/dyslexiecoach wisselen vermoedens van dyslexie met elkaar uit; zij letten o.a. op de volgende signalen: - De leerling kan het werktempo van de klas niet bijhouden, heeft het werk niet of te laat ingeleverd en heeft minder zorg voor het werk. - De cijfers voor de talen en/of zaakvakken dalen. Soms gaat dit gepaard met een verminderde of juist met een extra inzet van de leerling. - De leerling besteedt onevenredig veel tijd aan huiswerk. - De leerling vertoont teruggetrokken gedrag of juist opvallend storend gedrag in de les. - De leerling is angstig over zijn studieresultaten, vertoont vermijdingsgedrag en is vaker dan normaal afwezig bij proefwerken en overhoringen. Als hieruit duidelijk blijkt dat een leerling ernstige problemen heeft, houdt de dyslexiecoördinator een intakegesprek. Intakegesprek In dit gesprek kunnen de volgende onderwerpen aan bod komen: - Leergeschiedenis tot nu toe. - Inventarisatie van de problemen waar de leerling tegenaan loopt in de klas. - Inventarisatie leervragen van de leerling. - Kwaliteiten van de leerling op het gebied van taal, rekenen en het oplossend vermogen. - Visualisatie van concrete denkwijzen met betrekking tot instructies/opdrachten bij verschillende schoolvakken. - Grove en fijne motoriek, lichaamsbewustzijn en expressiviteit. 4

6 Op basis van het geconstateerde kan het vermoeden ontstaan van dyslexie. In dat geval adviseert de dyslexiecoördinator remedial teaching, met het doel de hardnekkigheid van de dyslexie aan te tonen. Is de hardnekkigheid reeds aangetoond, verwijst de dyslexiecoördinator rechtstreeks naar een GZ-psycholoog. De ouders kunnen voor verder onderzoek en voor remedial teaching op eigen kosten externe hulp inroepen. Test Met behulp van het programma Muiswerk kan een leesvaardigheidstest worden afgenomen en een test om eventuele signalen van dyslexie aan te tonen. Muiswerk richt zich verder voornamelijk op taal en biedt programma's voor onder andere het oefenen van spelling, grammatica, interpunctie, lezen, formuleren en argumenteren, maar ook voor het leren van schooltaalwoorden. Toepassing van leerstrategieën De strategieën die leerlingen bij remedial teaching leren, zijn onder meer bedoeld om toe te passen tijdens de lessen. Voorlopige dyslexiepas Vervolgens krijgt de leerling een voorlopige dyslexiepas; de compenserende en dispenserende maatregelen waarop de leerling recht heeft tijdens deze periode, staan hierop vermeld. De docenten houden rekening hiermee en de remedial teacher en de dyslexiecoördinator kunnen zo bekijken of de faciliteiten de leerling tijdens de lessen ten goede komen. Toetsing einde periode remedial teaching Aan het eind van de periode van remedial teaching worden dezelfde testen afgenomen als tijdens de intakefase. Dit om eventuele hardnekkigheid van dyslexie aan te tonen. Aan het eind van de begeleidingsperiode neemt de remedial teacher contact op met de dyslexiecoördinator en bespreekt de resultaten. Er volgt een gesprek met de dyslexiecoach, de mentor en eventuele vakdocenten. Dan wordt besproken of de vermoedens van dyslexie gegrond zijn en volgt er eventuele doorverwijzing voor verder onderzoek. Dyslexieverklaring De dyslexiecoördinator neemt vervolgens contact op met de ouders van de leerling. Een dyslexieverklaring kan alleen worden afgegeven door een klinisch (kinder- of jeugd)psycholoog of orthopedagoog met een erkende bekwaamheidsregistratie in de psychodiagnostiek, minimaal op het niveau van de BIG-registratie gezondheidszorgpsycholoog (GZ-psycholoog). In afwachting van het onderzoek van de GZ-psycholoog blijft de voorlopige dyslexiepas gedurende alle lessen geldig voor de leerling. Indien er daadwerkelijk dyslexie wordt vastgesteld, vervangt de dyslexiecoördinator de voorlopige door een officiële dyslexiepas. De dispenserende/compenserende maatregelen die beschreven zijn in de handelingsgerichte adviezen van de GZ- psycholoog dienen als richtlijn bij het begeleiden van de leerling. 5

7 Deel II: Begeleiding van leerlingen met een officiële dyslexieverklaring Een dyslexieverklaring is een document waarin staat dat er bij de betreffende leerling sprake is van dyslexie. Een dyslexieverklaring is gebaseerd op een onderzoek door een psycholoog/orthopedagoog; dit psychologisch onderzoek wordt uitgevoerd door een onafhankelijke deskundige; mag onder schooltijd afgenomen worden; mag op school plaatsvinden; is voor rekening van de ouders; moet voldoen aan drie voorwaarden die door de Stichting Dyslexie Nederland zijn gesteld. Het gaat om de volgende voorwaarden: 1. Een onderkennende diagnose Er moet aangetoond worden dat er ondanks extra hulp een significante achterstand is op lees- en/of spellinggebied ten opzichte van leeftijdgenoten (didactische resistentie). 2. Een verklarende diagnose Welke (cognitieve) factoren roepen de stoornis op of houden deze in stand? 3. Een indicerende diagnose Hierin staat een analyse van de te verwachten onderwijsbelemmeringen als gevolg van dyslexie. Er worden richtlijnen gegeven voor de ondersteuning. De ouders zorgen ervoor dat bij aanmelding op een van de scholen van LVO-Weert de mentor van hun kind een kopie krijgt van zowel de dyslexieverklaring met het bijbehorende onderzoeksverslag als de kopieën van verslagen/evaluaties van eerder geboden hulp. Elke leerling die een geldige dyslexieverklaring met een bijbehorend onderzoeksverslag kan overhandigen, krijgt een dyslexiepas. Op de dyslexiepas staan de voorzieningen vermeld waarvan de leerling gebruik van kan maken, zoals extra tijd of ingesproken boeken. De dyslexiepas is een soort contract tussen de dyslectische leerling en de school. Wij vinden het belangrijk dat onze aanbevelingen opgevolgd worden. Wanneer er iets onduidelijk is, neemt de leerling contact op met de mentor/dyslexiecoach. Wij vertrouwen erop dat de dyslectische leerling zich aan een aantal afspraken houdt. De leerling is verantwoordelijk voor het gebruik van de dyslexiepas en onderneemt zelf actie, wanneer dat gebruik in de les niet naar wens verloopt. Ouderavond Voor de ouders van leerlingen die vanuit de basisschoolperiode al een dyslexieverklaring hebben, organiseren wij een ouderavond. Wij informeren de ouders hoe wij bij LVO-Weert omgaan met dyslexie. Ook met de leerlingen gaan wij in gesprek en wij zorgen ervoor dat alle docenten weten welke dyslectische leerlingen zij hebben en op welke voorzieningen deze leerlingen recht hebben, in overeenstemming met dit dyslexieprotocol. 6

8 Dyslexiepas Op de dyslexiepas staan relevante compenserende en dispenserende maatregelen vermeld waarvan een leerling met dyslexie gebruik kan maken tijdens de lessen. De compenserende en dispenserende maatregelen in de handelingsgerichte adviezen van de GZ-psycholoog zijn hierbij de richtlijn. Compenserende en dispenserende maatregelen vergroten de autonomie van dyslectische leerlingen wat betreft hun functionele geletterdheid. De dyslexiepas is binnen LVO-Weert de hele schoolloopbaan geldig. Gebruik ClaroRead en digitale boeken ClaroRead is een programma dat digitale teksten kan voorlezen en gebruikt kan worden voor het leren, bestuderen en het schrijven van teksten. Informatie over het programma is te vinden op de site De school bestelt aangepaste, digitale schoolboeken via Dedicon verhuurt de digitale schoolboeken op naam van de leerling. De digitale schoolboeken dienen op het eind van het schooljaar dan ook samen met de gedrukte exemplaren ingeleverd te worden. LVO-Weert streeft naar de verdere ontwikkeling van specifieke ondersteuning die tot op dit moment tot een of twee locaties beperkt blijft: Lotgenotencontact en een dyslexiespreekuur Elke dyslectische leerling ervaart zijn problemen anders en gaat er anders mee om. De een is creatief in het vinden van oplossingen, de ander voelt de problemen als een zware last en weer een ander heeft last van faalangst. Om de leerlingen met dyslexie adequaat te bedienen is er per locatie een dyslexiecoach. De dyslexiecoach is bij problemen met betrekking tot dyslexie het eerste aanspreekpunt voor een leerling met dyslexie; in tweede instantie is dat de dyslexiecoördinator. Op het vlak van de sociaal-emotionele ondersteuning vervult de mentor een belangrijke rol; hij is een constante factor in de begeleiding van de dyslectische leerling. De mentor functioneert als vertrouwenspersoon en coacht en steunt de leerling. Hij zoekt onder meer samen met de leerling naar oplossingen bij sociaalemotionele en acceptatieproblemen. Dyslectische leerlingen hebben extra ondersteuning nodig bij het accepteren van en het goed kunnen omgaan met hun dyslexie. Hieraan zal in de begeleiding (binnen en buiten de klas) aandacht moeten worden besteed. Aan het begin van het eerste leerjaar organiseert de dyslexiecoach naast een algemene informatiebijeenkomst voor de leerlingen een aantal lotgenotencontacten binnen zijn leerstroom/sector. Tijdens deze bijeenkomsten gaan de leerlingen met dyslexie en de dyslexiecoach met elkaar in gesprek. Dit kunnen gesprekken zijn over de problemen waar de leerling tegenaan loopt of om elkaars sterke kanten te benadrukken. Verder houdt de dyslexiecoach regelmatig een spreekuur voor de leerlingen met dyslexie. Tijdens dit uur kunnen de leerlingen vrijblijvend bij de dyslexiecoach binnen 7

9 lopen en over hun eventuele problemen praten. De tijden van het spreekuur worden aan het begin van het schooljaar bekend gemaakt bij dyslectische leerlingen. Externe instanties voor begeleiding leerlingen met dyslexie Voor extra hulp kunnen de ouders ook externe instanties inschakelen. Deze extra begeleiding kan zowel betrekking hebben op ondersteuning bij het huiswerk als ondersteuning bij hun lees- en spellingsproblematiek. Wanneer een externe instantie een behandeling vanuit het instituut adviseert, is samenwerking tussen onderzoeksinstituut en de betreffende school van LVO-Weert van groot belang. Vrijwel alle dyslectische leerlingen hebben behoefte aan specifieke, op hun probleem afgestemde maatregelen en instructie. Ook deze specifieke interventies vinden hun inbedding in goed onderwijs, effectieve instructie, efficiënt klassenmanagement, planmatig handelen bij problemen en goed georganiseerde en planmatige leerlingenbesprekingen. Klankbordgroep Ouders van dyslectische leerlingen worden uitgenodigd hun ervaringen met elkaar te delen in een klankbordgroep die enkele keren per leerjaar bij elkaar komt. Dyslexie en eindexamens Dispensatie Er moeten zeer grondige redenen zijn voor vrijstelling van onderwijs in de Moderne Vreemde Talen. Vervolgens dient melding gedaan te worden bij de inspectie. Dit kan echter gevolgen hebben voor vervolgstudies. Besluiten hierover worden altijd genomen in overleg met de leerling, de ouders, zorgcoördinator en de teamleider. De lestijd die vrijkomt door dispensatie dient gebruikt te worden voor de andere vakken. Faciliteiten eindexamen De volgende faciliteiten mogen bij het examen ingezet worden: Verlenging examentijd Voor het centraal examen kan een dyslectische leerling verlenging van examentijd aanvragen. De leerling krijgt maximaal 30 minuten extra tijd om het examen te maken. Auditieve ondersteuning via de pc/laptop De leerling mag gebruik maken van auditieve hulpmiddelen, als dit in de dyslexieverklaring is opgenomen. Voorwaarde is dat de leerling voor het ingaan van de examens bekend is met de werking van de software. De genoemde faciliteiten worden door de eindexamensecretaris aan het begin van het examenjaar aangevraagd. 8

10 Deel III: Verantwoordelijkheid van de betrokken partijen Wie is verantwoordelijk? Om dit beleid te laten slagen, wordt er van zowel de school als van de leerling en de ouders een bepaalde attitude verwacht. In dit gedeelte wordt beschreven wat ieders rol is. De rol van de dyslexiecoördinator De dyslexiecoördinator is verantwoordelijk voor het interne dyslexiebeleid. Aan het begin van het schooljaar organiseert hij een informatiebijeenkomst voor alle ouders van leerlingen met dyslexie. De dyslexiecoördinator is gedurende de hele schoolloopbaan aanspreekpunt voor de ouders en de leerlingen met betrekking tot dyslexie. Hij ondersteunt de mentoren/dyslexiecoaches en ziet erop toe dat een leerling met dyslexie de noodzakelijke compenserende en dispenserende voorzieningen krijgt. Voor iedere leerling met dyslexie wordt een dyslexiepas gemaakt aan de hand van de handelingsgerichte adviezen. De dyslexiecoördinator bestudeert de dyslexieverklaring en de handelingsgerichte adviezen voor een leerling en stelt een dyslexiepas op. Deze dyslexiepas is leerlinggebonden. De dyslexiecoördinator bewaart de dyslexieverklaringen in Magister en verstrekt informatie aan de lesgevende docenten. De dyslexiecoördinator neemt de signaleringstoets af op aanvraag van de mentor, wanneer er bij een leerling het vermoeden van dyslexie ontstaat. De dyslexiecoördinator interpreteert vervolgens de screeningsresultaten, bespreekt de begeleiding met de dyslexiecoach, houdt ouders op de hoogte en verwijst de leerling eventueel door naar een remedial teacher voor het aantonen van hardnekkigheid van dyslexie. Verder dragen de dyslexiecoördinator en de examensecretaris met oog op het eindexamen zorg voor de compenserende/dispenserende voorzieningen tijdens het examen en lichten deze toe tijdens de informatieavonden van het eindexamen. De dyslexiecoördinator evalueert ieder schooljaar met een representatief deel van de betroffen leerlingen en docenten het dyslexiebeleid en stelt dit waar nodig bij. De rol van de dyslexiecoach Iedere locatie heeft minstens één dyslexiecoach. De mentor is het eerste aanspreekpunt voor de leerling. De mentor en de dyslexiecoach werken nauw samen. De dyslexiecoach organiseert lotgenotencontacten en houdt een inloopspreekuur om eventuele problemen in de schoolse situatie te bespreken. Hij probeert de dyslectische leerling optimaal te ondersteunen en te stimuleren. Belangrijk hierbij is dat de leerling zich prettig voelt. Indien nodig en mogelijk zorgt de dyslexiecoach op school voor de compenserende software. De rol van externe ondersteuners Om de aanvraag voor een onderzoek naar dyslexie te onderbouwen, dient de hardnekkigheid van de dyslexie aangetoond te worden. De ouders dienen hiervoor externe hulp in te roepen van een remedial teacher, eventueel een orthopedagoog of GZ-psycholoog. 9

11 De rol van de vakdocent/mentor Een begripvolle houding van de vakdocent en mentor ten opzichte van de dyslectische leerling is van het grootste belang. Fundamenteel is de acceptatie van het probleem: dyslexie is niet tijdelijk maar blijvend. Leerlingen met hardnekkige leesen spellingproblemen worden nooit leerlingen zonder lees- en spellingproblemen, ongeacht de maatregelen die genomen worden. Dyslectische leerlingen zijn niet ongeconcentreerd of ongemotiveerd, maar zijn veelal in de loop van de jaren gedemotiveerd geraakt. De docent legt daarom de nadruk op wat de leerling wél kan; hij gebruikt concrete bewoordingen tijdens het lesgeven en hij vraagt bijvoorbeeld hoe de leerling zijn werk heeft aangepakt. Belangrijk is ook dat de dyslectische leerling tijdens de les verschillende zintuigen leert te gebruiken. Daarnaast wijst de docent de leerling op de mogelijkheid gebruik te maken van digitaal lesmateriaal en andere hulpmiddelen voor het betreffende vak. De docent merkt als eerste wanneer een leerling dreigt vast te lopen in zijn vak. Hij houdt rekening met datgene waar dyslectische leerlingen tegenaan kunnen lopen en geeft indien nodig extra ondersteuning tijdens de les. Wanneer een vakdocent vindt dat de extra ondersteuning niet heeft geleid tot het gewenste resultaat, geeft hij dat door aan de mentor. De mentor is de contactpersoon op school, de spil in de communicatie. Hij is op de hoogte van het gedrag en de resultaten van de leerling en kan een vraag dan wel een probleem inbrengen in het teamoverleg. Ouders kunnen met algemene vragen bij de mentor terecht. De rol van de leerling De dyslectische leerling dient een positieve houding en voldoende inzet te tonen. Wanneer de dyslexiecoach een lotgenotencontact organiseert, neem de dyslectische leerling daaraan deel. De leerling laat het meteen weten als de begeleiding naar zijn gevoel niet goed verloopt; hij bespreekt dit met de mentor. De rol van de ouders De belangrijkste taak van ouders is om het kind te blijven bemoedigen en ondersteunen bij het leren omgaan met dyslexie. De ouders kunnen een rol spelen bij het oefenen en trainen met lezen. Regelmatig samen lezen of voorlezen zorgt ervoor dat de leerling lezen leuk gaat (blijft) vinden. Een paar keer per week 10 tot 15 minuten heeft meer effect dan 1x per week een uur. De meeste leerlingen hebben een voorkeur voor boeken die aansluiten bij hun leefwereld. Ieder kind krijgt graag een compliment voor wat hij doet, ook al verloopt het lezen niet altijd foutloos. Tenslotte is het belangrijk dat de ouders goed luisteren naar de signalen van hun kind en die aan school doorgeven. - 10

Dyslexie Beleid. Het Kwadrant Weert. Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666

Dyslexie Beleid. Het Kwadrant Weert. Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666 Dyslexie Beleid Het Kwadrant Weert Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666 Inhoudsopgave Inleiding 3 Deel I: Diagnose en begeleiding van leerlingen met het vermoeden

Nadere informatie

INFOR. Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN

INFOR. Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN INFOR Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN 1 Inhoudsopgave Inleiding.. 2 Uitgangspunten.....3 Compenserende en dispenserende maatregelen 4 Dyslexiepas

Nadere informatie

Dyscalculie beleid. Het Kwadrant Weert. Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666

Dyscalculie beleid. Het Kwadrant Weert. Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666 Dyscalculie beleid Het Kwadrant Weert Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Deel I: Diagnose van leerlingen met een

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 versie november 2012 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving leerlingen. Vandaar

Nadere informatie

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie.

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. 1. Inleiding Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. De volgende punten komen aan de orde: Wat is dyslexie? Signaleringsprocedure dyslexie

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 16-01-2019 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten 5 5. Maatwerk

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016 Dyslexiebeleid Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016 In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2014-2015 Beekdal Lyceum Datum: 14-11-2014 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Pallas Athene College

Dyslexieprotocol Pallas Athene College Dyslexieprotocol Pallas Athene College 1. Inleiding Doel en uitgangspunten Het Pallas Athene College wil alle leerlingen met dyslexie die ondersteuning en begeleiding bieden die zij nodig hebben om de

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Cals College IJsselstein

Dyslexieprotocol. Cals College IJsselstein Dyslexieprotocol Cals College IJsselstein Juli 2015 Inhoud Dyslexieprotocol Inhoudsopgave 1 1. Inleiding 2 2. Wat is dyslexie? 2 3. Dyslexieverklaring 2 4. Compensatiekaart dyslexiekaart 3 5. Informatie

Nadere informatie

In de brugklas ziet het signaleringstraject er als volgt uit:

In de brugklas ziet het signaleringstraject er als volgt uit: Dyslexieprotocol 2018-2019 Inleiding Dit protocol geeft informatie over het dyslexiebeleid op Graaf Engelbrecht. Wij schetsen geven hierin de afspraken, procedures, begeleiding en officiële regelingen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard

Dyslexieprotocol. Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard Dyslexieprotocol Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard Actief College Koninginneweg 126 3262 JD Oud-Beijerland T: 0186-612130 E: administratie@actiefcollege.nl W: www.actiefcollege.nl

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2015-2016 Beekdal Lyceum Datum: augustus 2015 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexiebeleid van het Ludger College

Dyslexiebeleid van het Ludger College Dyslexiebeleid van het Ludger College Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wat is dyslexie? 1.2 Kenmerken van dyslexie 2 2 De procedure 4 2.1 Ouderavond 2.2 Een vermoeden van dyslexie 2.3 De screening 2.4 De

Nadere informatie

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003:

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: Dyslexiebeleid op de SSGN (versie januari 2015) 1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: "Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2013-2014 INHOUDSOPGAVE Bladzijde Inleiding / protocol dyslexie in schema 1 Dyslexie, wat is dat? 2 Dyslexie & het 3 Van signalering tot diagnose 5 Hulp bij dyslexie 7 Dyslexiepas 10 Dispensatie

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten

Nadere informatie

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn:

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn: Dyslexiebeleid Berlage Lyceum 1. Inleiding Het Berlage Lyceum is een school waar volop kansen worden geboden. Wij streven ernaar het maximale uit de leerlingen te halen zodat zij hun talenten ten volle

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Mollerlyceum. (Laatste bijstelling: 11 december 2014)

Dyslexieprotocol. Mollerlyceum. (Laatste bijstelling: 11 december 2014) ! Dyslexieprotocol Mollerlyceum (Laatste bijstelling: 11 december 2014)! Inleiding Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Walt Disney en zo kun je nog wel even doorgaan: de dyslect is in goed gezelschap!

Nadere informatie

Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum

Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum Inleiding Volgens de meest gangbare definitie is dyslexie een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen)

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: Wat is dyslexie? Diagnosetraject op het Cambium. De dyslexieverklaring. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: o Dispenserende maatregelen. (Vrijstellingen)

Nadere informatie

DYSLEXIE PROTOCOL

DYSLEXIE PROTOCOL DYSLEXIE PROTOCOL 2018-2019 Inhoud: Inleiding augustus 2018 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Titus Brandsmalyceum 3. De dyslexieverklaring / de dyslexiepas 4. Overzicht dispenserende en compenserende

Nadere informatie

Ook een rivier begint met de eerste druppel

Ook een rivier begint met de eerste druppel Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding

Nadere informatie

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE Vastgesteld 10 februari 2014 Inleiding In dit protocol zet het Montessori College Eindhoven in grote lijnen uiteen: - hoe leerlingen met leerstoornissen als dyslexie en

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoördinator) Myrèse Salentijn (zorgcoördinator) September 2015 Inleiding

Nadere informatie

OSB PROTOCOL DYSLEXIE

OSB PROTOCOL DYSLEXIE OSB PROTOCOL DYSLEXIE Amsterdam, 25 februari 2016 Vastgesteld door de schoolleiding Open Schoolgemeenschap Bijlmer 1 INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie? De OSB & de begeleiding van leerlingen met dyslexie Wederzijdse

Nadere informatie

B06 Dyslexiebeleid Commanderij College

B06 Dyslexiebeleid Commanderij College B06 Dyslexiebeleid Commanderij College Vooraf Dyslexie is een leerstoornis waar de laatste jaren steeds meer aandacht voor is. Een leerling met dyslexie is zonder inzicht in de problemen die de stoornis

Nadere informatie

Kader dyslexie Clusius College

Kader dyslexie Clusius College Kader dyslexie Clusius College Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16-06-2014 Inleiding Het Clusius College heeft te maken met een grote groep leerlingen die op het gebied van taal problemen heeft,

Nadere informatie

Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch

Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 1. Inleiding De meest geaccepteerde definitie van dyslexie is: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Michaël college

Dyslexieprotocol Michaël college Dyslexieprotocol Michaël college 2016-2017 Doelstelling Doel van dit protocol is de leerlingen, ouders en docenten te informeren over de vastgelegde procedures en afspraken met betrekking tot dyslexie

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2018-2019 Oktober 2018 1 Inleiding In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexie is een leerstoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op

Nadere informatie

Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat GD Oss tel Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12

Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat GD Oss tel Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12 Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat 30 5341 GD Oss tel. 0412-224180 Dyslexieprotocol 2017-2018 Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12 Inhoud: Inleiding augustus 2017 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject

Nadere informatie

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Datum: 26-05-2016 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet?

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet? Dyslexieprotocol Missie Het streven om elke leerling in staat te stellen een bij hem passende opleiding te volgen Het leveren van maatwerk d.m.v. goede communicatie tussen ouders, leerling en dyslexiecoach,

Nadere informatie

samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop

samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop DYSLEXIEBELEID op het STRABRECHT COLLEGE samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop 2012 De visie van het Strabrecht College Goede dyslexiebegeleiding is vooral een attitudekwestie Het Strabrecht

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres: Stationslaan 17 9503 CA Stadskanaal Postadres: Postbus 137 9500 AC Stadskanaal 0599-631122 staf@ubboemmius.nl

Nadere informatie

DYSLEXIE Deels vernieuwde aanpak

DYSLEXIE Deels vernieuwde aanpak DYSLEXIE 2015-2016 Deels vernieuwde aanpak 1 OUDERAVOND DYSLEXIE OP HET SONDERVICK COLLEGE Dyslexie: even ter verduidelijking Voorafgaand van het schooljaar Tijdens het schooljaar Didactische ondersteuning

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoach onderbouw) Elsbeth Doornbos (dyslexiecoach bovenbouw) Myrèse Salentijn

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard

Dyslexieprotocol Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard Dyslexieprotocol 2018-2019 Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard Actief College Koninginneweg 126 3262 JD Oud-Beijerland T: 0186-612130 E: administratie@actiefcollege.nl W: www.actiefcollege.nl

Nadere informatie

Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten:

Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten: Pakket van maatregelen bij Dyslexie en Dyscalculie Dyslexie Algemeen: Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten: Stimuleren Schriftelijk

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2017-2018 Maart 2018 Inleiding 1 In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie. Er

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College oktober 2012 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Sinds een aantal jaren voert het Gerrit Rietveld College een beleid op het gebied van dyslexie.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1.

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1. Dyslexieprotocol Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring 6. Faciliteitenkaart Dyslexie (de Blauwe Kaart) 7. Informatie aan ouders en leerlingen 8. Instromende

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Cambium. 3. De dyslexieverklaring. 4. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: Dispenserende maatregelen.

Nadere informatie

Zorgbeleid RML 2014 1

Zorgbeleid RML 2014 1 Dyslexie Voor dyslectische leerlingen worden de uitgangspunten uit het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs (KPC groep 2013) zoveel mogelijk nagestreefd. De reguliere exameneisen op het gebied van spelling,

Nadere informatie

S L O E T S W E G H M H E N G E L O

S L O E T S W E G H M H E N G E L O DYSLEXIEBELEID S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud INLEIDING... 3 FACILITEITEN... 4 1.Extra tijd... 4 2. Aangepaste normering spelling bij Nederlands en de Moderne Vreemde talen 4

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Pijnacker, januari 2019 Hanneke van den Berg Andrea van Wakeren Inhoudsopgave 1. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid 3 1.1. Dyslexie 1.2. De doelstellingen

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Pascal Zuid 2019/2020

Dyslexiebeleid Pascal Zuid 2019/2020 Dyslexiebeleid Pascal Zuid 2019/2020 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Missie en visie Pascal Zuid 4 2. Kenmerken van dyslexie 4 3. Signaleringsprocedure dyslexie op Pascal Zuid 5 4. Faciliteiten bij dyslexie

Nadere informatie

Protocol dyslexie. op het Zwin College

Protocol dyslexie. op het Zwin College Protocol dyslexie op het Zwin College Akkoord Directie: juni 2016 Protocol dyslexie op het Zwin College Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. De overgang van de basisschool naar het Voortgezet Onderwijs 3. Signaleren

Nadere informatie

HET DYSLEXIEBELEID VAN HET MAERLANT-LYCEUM

HET DYSLEXIEBELEID VAN HET MAERLANT-LYCEUM HET DYSLEXIEBELEID VAN HET MAERLANT-LYCEUM FEBRUARI 2013 [1] INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...... pag. 2 2. Algemeen...... pag. 2 2.1 Definitie van dyslexie.... pag. 2 2.2 Definitie van dyscalculie.... pag.

Nadere informatie

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE Inhoudsopgave december 2016 1. Inleiding p.3 2. Wat is dyslexie? p.4 3. Voor wie is dit ondersteuningsplan bedoeld? p.4 4. De ondersteuning p.5 4.1

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2016-2107 1 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding 3. 2. Wat is dyslexie? 4. 2.1 Verklarende dyslexieverklaring 4. 2.2 Onderkennende dyslexieverklaring 4. 3. Procedure 5. 4. Signaleren 5. 4.1

Nadere informatie

Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo

Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16 januari 2017 Inleiding In dit kader dyslexie is beschreven op basis van welke uitgangspunten er binnen het Clusius

Nadere informatie

Dyslexie boekje. W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728. 1. Dyslexie

Dyslexie boekje. W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728. 1. Dyslexie Dyslexie boekje W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728 1. Dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en accuraat en/of vlot toepassen

Nadere informatie

Het dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.

Het dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach. Dyslexiebeleid Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). Dit betekent

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Protocol dyslexie De Rietlanden september 2014 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen

Nadere informatie

Protocol dyslexie. Dyslexieprotocol Sint-Jan ( )

Protocol dyslexie. Dyslexieprotocol Sint-Jan ( ) Protocol dyslexie 1 1. Beschrijving van de procedure omtrent dyslexie Leerling met een verklaring Een dyslexieverklaring is afgegeven door een erkend deskundige en de verklaring maakt onderdeel uit van

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Taken van de dyslexiecoach

Dyslexieprotocol. Taken van de dyslexiecoach Dyslexieprotocol Dit protocol heeft als doel meer duidelijkheid scheppen wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Wolfert Lyceum. Het Wolfert Lyceum wil een school

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2016 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT 2016 Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wat is dyslexie? 3 Waar kan de dyslectische leerling last van hebben? 4 Signalering dyslexie 5

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de Dyslexieprotocol Een dyslectische leerling is een leerling bij wie officieel dyslexie is vastgesteld. Er is voor hem/haar een rapport gemaakt waarin door een erkend deskundige (een psycholoog of orthopedagoog

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Het dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.

Dyslexieprotocol. Het dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach. Dyslexieprotocol Dit protocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Wolfert Lyceum. Het Wolfert Lyceum wil een

Nadere informatie

dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan.

dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan. Theoretische leerweg en onderbouw HAVOmavo en onderbouw havo extra cijferlijst waarbij we rekening

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bijlagen

Inhoudsopgave. Bijlagen Dyslexieprotocol 1 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding 3. 2. Wat is dyslexie? 4. 2.1 Dyslexieverklaring 4. 2.2 Onderkennende Dyslexieverklaring 4. 3. Procedure 5. 4. Signaleren 5. 4.1 Brugklas 6. 4.2 Hogere

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Pallas Athene College

Dyslexieprotocol Pallas Athene College Dyslexieprotocol Pallas Athene College November 2012 1 1. Inleiding Dit dyslexieprotocol is geschreven om aan te geven volgens welke afspraken wij op het Pallas Athene College werken met leerlingen die

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Saenstroom opdc

Dyslexieprotocol Saenstroom opdc Dyslexieprotocol Saenstroom opdc Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie, (lezen) en/ of schriftbeeldvorming (spellen).

Nadere informatie

Dyslexiebeleid van het Ludger College

Dyslexiebeleid van het Ludger College Dyslexiebeleid van het Ludger College Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wat is dyslexie? 1.2 Kenmerken van dyslexie 2 2 De procedure 4 2.1 Ouderavond 2.2 Een vermoeden van dyslexie 2.3 De screening 2.4 De

Nadere informatie

Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen. Bonhoeffer College, Enschede

Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen. Bonhoeffer College, Enschede Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen Bonhoeffer College, Enschede 1.Algemene faciliteiten: Alle leerlingen met een officiële dyslexieverklaring hebben recht op de onderstaande faciliteiten.

Nadere informatie

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs?

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Augustus 2014 Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Rijnlands Lyceum Sassenheim. 1. Visie 2. Signalering 3. Begeleiding 4. Organisatie 5. Evaluatie 6. Sterkte-Zwakte analyse 7.

Dyslexiebeleid Rijnlands Lyceum Sassenheim. 1. Visie 2. Signalering 3. Begeleiding 4. Organisatie 5. Evaluatie 6. Sterkte-Zwakte analyse 7. Dyslexiebeleid Rijnlands Lyceum Sassenheim 1. Visie 2. Signalering 3. Begeleiding 4. Organisatie 5. Evaluatie 6. Sterkte-Zwakte analyse 7. Doelen 1. Visie op begeleiding van leerlingen met dyslexie Het

Nadere informatie

PROTOCOL DYSLEXIE OP HET KAJ MUNK COLLEGE. Wat is dyslexie?

PROTOCOL DYSLEXIE OP HET KAJ MUNK COLLEGE. Wat is dyslexie? PROTOCOL DYSLEXIE OP HET KAJ MUNK COLLEGE Wat is dyslexie? Een definitie: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen

Nadere informatie

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2015-2016 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg

Nadere informatie

ALGEMEEN. Dyslexieprotocol

ALGEMEEN. Dyslexieprotocol ALGEMEEN Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op de Thorbecke Scholengemeenschap,

Nadere informatie

1. Wat is dyslexie? Hoe wordt dyslexie vastgesteld? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de leerling Wat kan de school doen?

1. Wat is dyslexie? Hoe wordt dyslexie vastgesteld? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de leerling Wat kan de school doen? Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. Hoe wordt dyslexie vastgesteld? 3 3. Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de leerling 3 4. Wat kan de school doen? 4 5. Wat doen de docenten? 5 6. Wat doet de leerling? 6

Nadere informatie

DYSLEXIE-protocol mei 2014

DYSLEXIE-protocol mei 2014 DYSLEXIE-protocol mei 2014 Algemeen Het zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving voor leerlingen. Vandaar dat in dit document omschreven wordt hoe we willen omgaan met leerlingen met

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, mei 2014 Wat is dyslexie? De definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen of spellen

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Schoonhovens College. De begeleiding van leerlingen met dyslexie op het Schoonhovens College

Dyslexiebeleid Schoonhovens College. De begeleiding van leerlingen met dyslexie op het Schoonhovens College Dyslexiebeleid Schoonhovens College De begeleiding van leerlingen met dyslexie op het Schoonhovens College 0 Inleiding Wat is dyslexie? Hoe kun je leerlingen met dyslexie herkennen? Welke gevolgen heeft

Nadere informatie

toelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen

toelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen toelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen September 2012 Inleiding In deze toelichting, die wordt uitgereikt tegelijk met de groene kaart, wordt uitgelegd

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2016-2017 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Poort

Dyslexieprotocol Poort Dyslexieprotocol Poort Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz 15 2. Voorwoord... blz 16 3. Wat is dyslexie?.... blz 17 4. Dyslexieverklaring..... blz 17 4.1 aanmelden met dyslexieverklaring.. blz 18 4.2

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2018 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

Dyslexie op het Augustinianum

Dyslexie op het Augustinianum Dyslexie op het Augustinianum Wat is dyslexie? Dyslexie is een complex probleem op neurologische basis met als gevolg specifieke taalverwerkingsproblemen die zich vooral uiten in problemen met lezen en/of

Nadere informatie

Inleiding. Dyslexieprotocol

Inleiding. Dyslexieprotocol Inleiding Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat dyslectische leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Technisch College Velsen &

Nadere informatie

Dyslexie. op het. Isendoorn College

Dyslexie. op het. Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College 2016-2017 Naam school : Isendoorn College Locatie : Warnsveld, september 2016 Contactpersonen : Maartje Robers (dyslexiecoördinator onderbouw) José Bentink (dyslexiecoördinator

Nadere informatie

De verschillende routes worden hieronder nader omschreven en in een schema uiteengezet.

De verschillende routes worden hieronder nader omschreven en in een schema uiteengezet. ALGEMEEN Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op de Thorbecke Scholengemeenschap,

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium

Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz 1 2. Voorwoord... blz 2 3. Wat is dyslexie?.... blz 3 4. Dyslexieverklaring..... blz 3 4.1 aanmelden met dyslexieverklaring.. blz

Nadere informatie

C. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig.

C. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig. FACILITEITEN VOOR LEERLINGEN MET DYSLEXIE of DYSCALCULIE 2017-2018 DOEL Het doel van het SGC is alle leerlingen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen binnen de mogelijkheden en kaders van het St-Gregorius

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2017-2018 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg

Nadere informatie

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V.

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V. 1. Dyslexie 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling heeft. Dyslexie kan in meer of mindere

Nadere informatie

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS Inhoudsopgave 1 Visie en doelstelling p. 3 2 Doelgroep p. 4 3 Procedure screening dyslexie p. 4 4 Praktische ondersteuning p. 5 5 Arrangementen p. 7 Bijlage 1: Dyslexiekaart

Nadere informatie

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 1 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen Voorwoord Helicon VMBO Nijmegen gaat uit van de definitie zoals deze door Stichting

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman Dyslexiebeleid De Savornin Lohman 1. Inleiding 2. Visie en missie 3. Definitie dyslexie 4. Signalering 5. Diagnostiek 6. Begeleiding en ondersteuning 7. Samenwerking met ouders 8. Extra hulp en faciliteiten

Nadere informatie

Dyslexieprotocol RSG

Dyslexieprotocol RSG Dyslexieprotocol RSG R. van de Nes & K. van der Meer Pagina 1 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Contactgegevens Begeleiding brugklasleerling met dyslexie blz. 3 Begeleiding (brugklas)leerling zonder dyslexieverklaring

Nadere informatie

Begeleiding van dyslexie

Begeleiding van dyslexie Begeleiding van dyslexie Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat biedt het HVC?... 4 Onderzoek naar dyslexie in de brugklas... 4 Dyslexiepas... 4 De dyslexiecoach... 5 Dyslexie ondersteuningssoftware... 5 Meer

Nadere informatie

Handelingsplan. Dyscalculie

Handelingsplan. Dyscalculie Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het

Nadere informatie