DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

Transcriptie

1 stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal gemeentelijk participatiedossier Berkelland 1

2 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in aantallen leveren een belangrijke bijdrage aan de collectieve belangenbehartiging op lokaal niveau; versterken de competenties van raadsleden en leden van klankbordgroepen door cursussen aan te bieden, het organiseren van intervisie voor groepen van burgers; hebben een belangrijke rol bij het aanleveren van instrumenten, voorlichtingsmaterialen, handreikingen enzovoorts die de positie van de raadsleden versterken. Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in procenten Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking Totale bevolking ouder dan 55 jaar en allochtonen binnen deze groep Bevolking leeftijd 55+ Allochtone bevolking 55+ Percentage allochtone bevolking Verklaring van de afkortingen VG=verstandelijk gehandicapten - ZG=zintuiglijk gehandicapten - LG=lichamelijk gehandicapten - GGZ=geestelijke gezondheidszorg 2 BORG INGS DOC UMENT ]

3 Zelfevaluatie Wmo-raden In de periode november 2007 tot april 2008 voerden 122 Wmo-raden in Nederland* een zelfevaluatie uit. Het rapport van het Verwey-Jonker Instituut dat hierover gaat, biedt een overzicht van de resultaten van deze zelfevaluaties. Daaruit komt een positief beeld naar voren van de cliëntenparticipatie in de Wmo. Het cliëntenperspectief staat goed op de kaart in de Nederlandse gemeenten. De raden hebben sinds de invoering van de Wmo een goede vertegenwoordiging weten te realiseren. Bepaalde groepen, zoals Ggz-cliënten, jeugd en allochtonen zijn minder goed vertegenwoordigd. De raden richten zich op een brede beleidsadvisering, vanaf de eerste plannen tot de uitvoering van het beleid. De raden zien (delen van) hun advisering daadwerkelijk terug in het beleid. * In Gelderland maakten (peildatum 1 juli 2009) acht Wmo-raden van het Zelfevaluatie-instrument gebruik. Verbeterpunten Er is ook een aantal verbeterpunten te formuleren. Zo hebben de raden behoefte aan: meer kennis over de inhoud van de Wmo-velden; beter zicht op de positie van de achterban; vaardigheden om een goede strategie te bepalen en eigen initiatieven te nemen. Ondersteuning bij dit leerproces om hun werk verder te vervolmaken, kunnen de Wmo-raden goed gebruiken. Resultaten Lokaal Centraal In de periode werkte Zorgbelang Gelderland aan het stimuleren van de cliëntenparticipatie in Gelderland. Het doel daarbij was tweeledig. 1. Het vergroten en versterken van de lokale cliëntparticipatie van alle bij de Wmo betrokken doelgroepen; 2. Zorggebruikers in staat stellen hun belangen te behartigen en aan beleidsbeïnvloeding te doen. Paraat met ondersteuning Gemeenten, Wmo-raden, initiatiefgroepen, platforms, lokale belangenorganisaties kregen in totaal 135 keer ondersteuning in de vorm van advies, met informatiepakketten en/of met informatiebijeenkomsten. Voorbeelden van activiteiten In Gelderland organiseerden we 58 bijeenkomsten onder de noemer 'Leren van elkaar'. Daarbij ontmoetten vertegenwoordigers in een regio elkaar om informatie uit te wisselen, ervaringen te delen en aan deskundigheidsbevordering te doen. Om de knelpunten en ervaringen bij de implementatie en uitvoering van de Wmo te achterhalen hebben we diverse methodieken ingezet, zoals meldacties, straatonderzoek, mysteriegast-onderzoek van de Wmo-loketten en E-panels. Ook waren we bereikbaar voor het beantwoorden van vragen en het behandelen van klachten. Academie Zorgbelang Gelderland organiseerde twintig scholingsbijeenkomsten (trainingen en cursussen). Onderwerpen die aan de orde kwamen, waren onder andere de indicatiestelling, het betrekken van de achterban en reageren op beleidsplannen. Met en voor mensen met een verstandelijke beperking organiseerden we vijftien bijeenkomsten rond thema's als veiligheid, vrije tijd, vervoer, inspraak en participatie. Ook beschreven we methodieken om deze doelgroep te betrekken bij het Wmo-beleid. BORGINGS 3

4 Wmo-beleidsanalyse Een analyse van het gemeentelijke Wmo-beleidsplan door Zorgbelang Gelderland op vier bakens: keuzevrijheid, de burger centraal, kwetsbare burgers en betrokkenheid van burgers: Keuzevrijheid Keuzevrijheid wordt niet specifiek benoemd in het beleidsplan. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht gewenst voor keuzevrijheid bij hulp bij het huishouden, maaltijdvoorziening en hulpmiddelen. De burger centraal Er zijn 4 loketten, Pluspunten genaamd, in Borculo, Eibergen, Neede en Ruurlo. Dit Pluspunt is een loket voor alle vragen en signalen over wonen, welzijn en zorg. Er wordt gewerkt aan het vergroten van de mogelijkheden om klanten thuis te bezoeken, zodat de vraag achter de vraag beter vastgesteld kan worden. Ook zal de samenwerking tussen de front-office en back-office geïntensiveerd en geoptimaliseerd worden. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht gewenst voor vraagverheldering. Aandacht voor kwetsbare groepen Er is aandacht voor mensen met een beperking. In de Oost Achterhoek wordt de ketenzorg geïnventariseerd door 6 hulpverleningsinstellingen. Dit gaat om hun activiteitenaanbod voor de bevordering van deelname aan het maatschappelijk verkeer en het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking. Ook is er aandacht voor (kwetsbare) ouderen. Zo heeft de gemeente zichzelf als ambitie gesteld om voor hen voldoende woningen te realiseren. Er is ook aandacht voor sociaal kwetsbare personen (zoals dak- en thuislozen, verslaafden). De gemeente wil bijvoorbeeld bereiken dat er goede hulpverlening is in de vorm van ongevraagde bemoeienis met kwetsbare mensen die kampen met meervoudige problemen. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht gewenst voor mantelzorgers. Waar u Zorgbelang Gelderland voor inzet Het stimuleren van regionale uitwisseling, zoals uitwisseling tussen Wmo-raden en andere belangenbehartigers; Het stimuleren en aanbieden van deskundigheidsbevordering; Extra aandacht vragen voor de ervaringen van diverse doelgroepen (allochtonen, menselijk met een verstandelijke handicap; Monitoring van Wmo-raden (scan-functie); Het stimuleren van de informele participatie; De vraagbaakfunctie voor Wmo-raden, gemeenteambtenaren, enzovoorts. Betrokkenheid van burgers De gemeente wil een Welzijnsraad formeren, waarin personen zitting hebben die de verschillende groepen inwoners waarmee de Wmo te maken heeft vertegenwoordigen, maar ook de jeugd, cultuur en welzijn. Ook - en vaker nog - wil de gemeente op ad-hoc basis burgers uitnodigen mee te denken, mee te praten over nieuwe ontwikkelingen. Gegevens van vergelijkbare gemeente Wilt u zelf uw gemeente vergelijken met een vergelijkbare gemeente? Kijk dan op onder het kopje vergelijk Gelderse gemeenten. Uw gemeente is qua grootte vergelijkbaar met Zutphen en Rheden. BORGINGS 4

5 5 Gemeentelijke scan Berkelland BORG INGS DOC UMENT ] Algemeen Inwoners gemeente: Wmo-raad sinds 2006 schriftelijk erkend. stand van zaken per Wmo-beleidsplan vastgesteld: ja, in maart 2009, zie -> bestuurs-informatie ->beleidsnota's Wet maatschappelijke ondersteuning 1. Vertegenwoordigde doelgroepen Men mist nog de doelgroepen allochtonen en jongeren. 2. Hoe vaak vergadert Wmo-raad? 10 keer per jaar. Dat is dus maandelijks, met uitzondering van de zomermaanden. 3. Secretariële ondersteuning De gemeente heeft een medewerker voor uur van een welzijnsinstelling ingehuurd. 4. Overleg met wethouder Wmo Indien nodig en op verzoek van de Wmo-raad komt de wethouder. Afgelopen jaar 3 keer. 5. Budget van Wmo-raad Elk lid van de Wmo-raad krijgt 65,- per vergadering, dit is inclusief alle onkosten als kopieerwerk, reiskosten, belkosten en dergelijke. Daarnaast betaalt de gemeente locatiekosten, cateringkosten, plus scholingskosten. De scholing geschiedt in overleg met gemeente en is al wel eens ingekocht. Dit levert doorgaans geen problemen op. Ook het inhuren of raadplegen van deskundigen gaat in overleg met de gemeente. De gemeente zorgt voor deskundigen als dat nodig is en daarom door de Wmo-raad wordt gevraagd. Vijf Gouden regels cliëntenparticipatie De Zorgbelangorganisaties hebben vijf gouden regels voor cliëntenparticipatie opgesteld : 1. Regel de randvoorwaarden 2. Weet wat je wilt en wat je kunt 3. Stimuleer de samenwerking; verbind 4. Maak het leuk! 5. Er is meer dan de Participatie-raad Bel Zorgbelang Gelderland voor een toelichting.

6 Agenda voor de toekomst Betrek Zorgbelang Gelderland bij uw plannen In de toekomst vraagt een aantal ontwikkelingen om uw aandacht. Ontwikkelingen die lokaal beleid nodig maken. Ze vormen als het ware uw Agenda voor die toekomst. Zorgbelang Gelderland werkt vanaf 2006 met een sterke focus op de lokale situatie en heeft een passend aanbod voor de vragen die in gemeenten op de toekomstagenda staan. We doen dit door ondersteuning op maat. Daarnaast blijven we inzetten op het monitoren van het gemeentelijk Wmo-beleid van alle Gelderse gemeenten en is er voor elke regio een Regioplan. Zo is er ook voor uw gemeente reden genoeg om Zorgbelang Gelderland bij uw toekomstplannen te blijven betrekken. Maak gebruik van onze ervaring met bijvoorbeeld allochtonen gebruik effectieve methodieken om allochtonen en zelforganisaties te betrekken bij uw Wmo-beleid; doe een beroep op een pool van allochtone voorlichters die voor themabijeenkomsten kunnen worden ingezet (bijvoorbeeld over opvoeding, huiselijk geweld en gezondheidsthema's). GGz-cliënten Zorgbelang Gelderland heeft de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan in het laten participeren van de doelgroep GGz, verslavingszorg en maatschappelijke opvang binnen Wmo-raden. In sommige gemeenten is de stem van cliënten uit de GGz duidelijk te horen. In andere gemeenten weet men niet hoe deze doelgroep te bereiken. In de regio Oost-Gelderland is ook Stichting CliëntenInitiatieven uit Doetinchem op dit terrein actief. specifiek in uw gemeente In Berkelland heeft Zorgbelang Gelderland de Wmo-raad ondersteund met een training Achterbanraadpleging en bij de voorbereiding en input van het Wmobeleidsplan. Meer weten? Neem contact op met Joke Stoffelen, programmacoördinator bij Zorgbelang Gelderland of of kijk op voor de namen en contactgegevens van onze medewerker in uw regio. mensen met een verstandelijke beperking wordt wijzer van onze inzichten en praktijkervaring inzake het betrekken van mensen met een verstandelijke beperking bij Wmo-beleid; zet u in voor mensen uit deze doelgroep via het project Belangenbehartiging. ouderen leg de verbinding vanuit ouderen met andere (kwetsbare) groepen zoals ouderen met een allochtone achtergrond, ouderen met een GGz achtergrond en ouderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking; leer de behoeften kennen van ouderen en kom te weten hoe zij denken over kwaliteit van leven, welke knelpunten zij ervaren en welke wensen en tips zij hebben.... Zorgbelang Gelderland Informatie Klachtenopvang Belangenbehartiging Postbus EH Arnhem IJsselburcht BP Arnhem Telefoon Fax info@zorgbelanggelderland.nl Het aanbod van de Zorgbelangorganisaties onderscheidt zich van andere ondersteuners door de nadruk op: o het betrekken van moeilijk te vertegenwoordigen groepen; o het versterken van de competenties van Wmo-raden voor beïnvloeding van beleid; o het initiëren van kennisuitwisseling; o het leveren van een bijdrage aan meningsvorming en standpuntbepaling; o het inventariseren van wensen en knelpunten van kwetsbare groepen. BORGINGS 6 6