DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

Transcriptie

1 stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal gemeentelijk participatiedossier Barneveld 1

2 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in aantallen leveren een belangrijke bijdrage aan de collectieve belangenbehartiging op lokaal niveau; versterken de competenties van raadsleden en leden van klankbordgroepen door cursussen aan te bieden, het organiseren van intervisie voor groepen van burgers; hebben een belangrijke rol bij het aanleveren van instrumenten, voorlichtingsmaterialen, handreikingen enzovoorts die de positie van de raadsleden versterken. Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in procenten Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking Totale bevolking ouder dan 55 jaar en allochtonen binnen deze groep Bevolking leeftijd 55+ Allochtone bevolking 55+ Percentage allochtone bevolking Verklaring van de afkortingen VG=verstandelijk gehandicapten - ZG=zintuiglijk gehandicapten - LG=lichamelijk gehandicapten - GGZ=geestelijke gezondheidszorg 2 BORG INGS DOC UMENT ]

3 Zelfevaluatie Wmo-raden In de periode november 2007 tot april 2008 voerden 122 Wmo-raden in Nederland* een zelfevaluatie uit. Het rapport van het Verwey-Jonker Instituut dat hierover gaat, biedt een overzicht van de resultaten van deze zelfevaluaties. Daaruit komt een positief beeld naar voren van de cliëntenparticipatie in de Wmo. Het cliëntenperspectief staat goed op de kaart in de Nederlandse gemeenten. De raden hebben sinds de invoering van de Wmo een goede vertegenwoordiging weten te realiseren. Bepaalde groepen, zoals Ggz-cliënten, jeugd en allochtonen zijn minder goed vertegenwoordigd. De raden richten zich op een brede beleidsadvisering, vanaf de eerste plannen tot de uitvoering van het beleid. De raden zien (delen van) hun advisering daadwerkelijk terug in het beleid. * In Gelderland maakten (peildatum 1 juli 2009) acht Wmo-raden van het Zelfevaluatie-instrument gebruik. Verbeterpunten Er is ook een aantal verbeterpunten te formuleren. Zo hebben de raden behoefte aan: meer kennis over de inhoud van de Wmo-velden; beter zicht op de positie van de achterban; vaardigheden om een goede strategie te bepalen en eigen initiatieven te nemen. Ondersteuning bij dit leerproces om hun werk verder te vervolmaken, kunnen de Wmo-raden goed gebruiken. Resultaten Lokaal Centraal In de periode werkte Zorgbelang Gelderland aan het stimuleren van de cliëntenparticipatie in Gelderland. Het doel daarbij was tweeledig. 1. Het vergroten en versterken van de lokale cliëntparticipatie van alle bij de Wmo betrokken doelgroepen; 2. Zorggebruikers in staat stellen hun belangen te behartigen en aan beleidsbeïnvloeding te doen. Paraat met ondersteuning Gemeenten, Wmo-raden, initiatiefgroepen, platforms, lokale belangenorganisaties kregen in totaal 135 keer ondersteuning in de vorm van advies, met informatiepakketten en/of met informatiebijeenkomsten. Voorbeelden van activiteiten In Gelderland organiseerden we 58 bijeenkomsten onder de noemer 'Leren van elkaar'. Daarbij ontmoetten vertegenwoordigers in een regio elkaar om informatie uit te wisselen, ervaringen te delen en aan deskundigheidsbevordering te doen. Om de knelpunten en ervaringen bij de implementatie en uitvoering van de Wmo te achterhalen hebben we diverse methodieken ingezet, zoals meldacties, straatonderzoek, mysteriegast-onderzoek van de Wmo-loketten en E-panels. Ook waren we bereikbaar voor het beantwoorden van vragen en het behandelen van klachten. Academie Zorgbelang Gelderland organiseerde twintig scholingsbijeenkomsten (trainingen en cursussen). Onderwerpen die aan de orde kwamen, waren onder andere de indicatiestelling, het betrekken van de achterban en reageren op beleidsplannen. Met en voor mensen met een verstandelijke beperking organiseerden we vijftien bijeenkomsten rond thema's als veiligheid, vrije tijd, vervoer, inspraak en participatie. Ook beschreven we methodieken om deze doelgroep te betrekken bij het Wmo-beleid. BORGINGS 3

4 Wmo-beleidsanalyse Een analyse van het gemeentelijke Wmo-beleidsplan door Zorgbelang Gelderland op vier bakens: keuzevrijheid, de burger centraal, kwetsbare burgers en betrokkenheid van burgers: Keuzevrijheid Het is onduidelijk of de gemeente keuzemogelijkheden van zorgaanbieders voor huishoudelijke hulp en hulpmiddelen aanbiedt. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht gewenst voor keuzevrijheid van huishoudelijke zorg en hulpmiddelen. De burger centraal Er is een Wmo-adviseur die cliëntondersteuning aanbiedt door 'de boer op te gaan'. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor vraagverheldering. Aandacht voor kwetsbare groepen Er wordt een part-time mantelzorgconsulent aangesteld. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor analyse en concrete doelstellingen. Waar u Zorgbelang Gelderland voor inzet Het stimuleren van regionale uitwisseling, zoals uitwisseling tussen Wmo-raden en andere belangenbehartigers; Het stimuleren en aanbieden van deskundigheidsbevordering; Extra aandacht vragen voor de ervaringen van diverse doelgroepen (allochtonen, menselijk met een verstandelijke handicap; Monitoring van Wmo-raden (scan-functie); Het stimuleren van de informele participatie; De vraagbaakfunctie voor Wmo-raden, gemeenteambtenaren, enzovoorts. Betrokkenheid van burgers Er is een Wmo-raad. Verder is er aandacht voor informele vormen via interviews en wijkbijeenkomsten. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht gewenst voor doelgerichte vormen om burgers te betrekken. Gegevens van vergelijkbare gemeente Wilt u zelf uw gemeente vergelijken met een vergelijkbare gemeente? Kijk dan op onder het kopje vergelijk Gelderse gemeenten. Uw gemeente is qua grootte vergelijkbaar met Doetinchem. BORGINGS 4

5 Gemeentelijke scan Barneveld stand van zaken per Algemeen Inwoners gemeente: Wmo-raad sinds april 2007 schriftelijk erkend. Wmo-beleidsplan vastgesteld: ja, in juni 2008, zie -> bestuur en organisatie -> beleid en regelgeving -> vastgesteld beleid -> welzijn en zorg Wet maatschappelijke ondersteuning Vijf Gouden regels cliëntenparticipatie De Zorgbelangorganisaties hebben vijf gouden regels voor cliëntenparticipatie opgesteld : 1. Regel de randvoorwaarden 2. Weet wat je wilt en wat je kunt 3. Stimuleer de samenwerking; verbind 4. Maak het leuk! 5. Er is meer dan de Participatie-raad 1. Vertegenwoordigde doelgroepen De Wmo-raad bestaat uit 11 leden (inclusief plaatsvervangende leden). Hiermee worden alle doelgroepen voldoende vertegenwoordigd. Er zitten geen jongeren in de Wmo-raad, maar als een onderwerp over jongeren gaat, weet de Wmoraad de jongeren te bereiken. 2. Hoe vaak vergadert Wmo-raad? Er wordt ongeveer zes keer per jaar vergaderd. 3. Secretariële ondersteuning De Wmo-raad heeft uit haar midden een secretaris benoemd. 4. Overleg met wethouder Wmo De wethouder heeft eens per kwartaal overleg met het dagelijks bestuur (voorzitter, secretaris en penningmeester van de Wmo-raad). Incidenteel (ongeveer eens per jaar) bezoekt de wethouder Wmo een Wmo-raadsvergadering. 5. Budget van Wmo-raad Het budget van de Wmo-raad is ongeveer per jaar. Dit is een all-in bedrag. Dit betekent dat hier telefoon- en reiskosten etc. bij inbegrepen zitten. Van dit budget wordt aan de leden een bedrag van 120 per jaar betaald en aan voorzitter en secretaris 200 per jaar. Als de Wmo-raad een training wil volgen of een expert in wil huren, moet dit in eerste instantie van het jaarbudget gefinancierd worden. Als er extra geld nodig is, kan dit middels een begroting bij de gemeente worden aangevraagd. Bel Zorgbelang Gelderland voor een toelichting. 5 BORG INGS DOC UMENT ]

6 Agenda voor de toekomst Betrek Zorgbelang Gelderland bij uw plannen In de toekomst vraagt een aantal ontwikkelingen om uw aandacht. Ontwikkelingen die lokaal beleid nodig maken. Ze vormen als het ware uw Agenda voor die toekomst. GGz-cliënten Zorgbelang Gelderland deed de afgelopen jaren veel ervaring op in het laten meedoen van de doelgroep GGz, verslavingszorg en maatschappelijke opvang in Wmo-raden. In sommige gemeenten is de stem van deze groepen duidelijk te horen. In gemeenten waarin dit minder goed lukt, past ons aanbod. Bijvoorbeeld: Cliënten trainen ambtenaren, individuele of groepscoaching van vertegenwoordigers GGz en voorlichting over GGz-problematiek vanuit ervaringsdeskundigheid. Zorgbelang Gelderland werkt vanaf 2006 met een sterke focus op de lokale situatie en heeft een passend aanbod voor de vragen die in gemeenten op de toekomstagenda staan. We doen dit door ondersteuning op maat. Daarnaast blijven we inzetten op het monitoren van het gemeentelijk Wmo-beleid van alle Gelderse gemeenten en is er voor elke regio een Regioplan. Zo is er ook voor uw gemeente reden genoeg om Zorgbelang Gelderland bij uw toekomstplannen te blijven betrekken. Maak gebruik van onze ervaring met bijvoorbeeld allochtonen gebruik effectieve methodieken om allochtonen en zelforganisaties te betrekken bij uw Wmo-beleid; doe een beroep op een pool van allochtone voorlichters die voor themabijeenkomsten kunnen worden ingezet (bijvoorbeeld over opvoeding, huiselijk geweld en gezondheidsthema's). mensen met een verstandelijke beperking wordt wijzer van onze inzichten en praktijkervaring inzake het betrekken van mensen met een verstandelijke beperking bij Wmo-beleid; zet u in voor mensen uit deze doelgroep via het project Belangenbehartiging. ouderen leg de verbinding vanuit ouderen met andere (kwetsbare) groepen zoals ouderen met een allochtone achtergrond, ouderen met een GGz achtergrond en ouderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking; leer de behoeften kennen van ouderen en kom te weten hoe zij denken over kwaliteit van leven, welke knelpunten zij ervaren en welke wensen en tips zij hebben.... Zorgbelang Gelderland Informatie Klachtenopvang Belangenbehartiging Postbus EH Arnhem IJsselburcht BP Arnhem Telefoon Fax info@zorgbelanggelderland.nl specifiek in uw regio In de regio Gelderse Vallei organiseren we regelmatig 'leren van elkaar'- bijeenkomsten en regionale studiedagen over Wmogerelateerde thema's voor Wmoraden, gehandicaptenplatforms, seniorenraden en lokale belangenbehartigers. Ook zijn we in Barneveld betrokken bij een gemeentelijke werkgroep inzake wijk- en dorpsraden en de Wmo. Meer weten? Neem contact op met Joke Stoffelen, programmacoördinator bij Zorgbelang Gelderland jokestoffelen@zorgbelanggelderland.nl of of kijk op Het aanbod van de Zorgbelangorganisaties onderscheidt zich van andere ondersteuners door de nadruk op: o het betrekken van moeilijk te vertegenwoordigen groepen; o het versterken van de competenties van Wmo-raden voor beïnvloeding van beleid; o het initiëren van kennisuitwisseling; o het leveren van een bijdrage aan meningsvorming en standpuntbepaling; o het inventariseren van wensen en knelpunten van kwetsbare groepen. BORGINGS 6 6