Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding"

Transcriptie

1 Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties AVI aanbod 18 juni

2 Inhoud Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding... 3 Voorbereiden op decentralisaties... 4 Zorg voor samenhang... 4 Niet alleen Wmo-raden... 5 Ook gemeenten... 5 Informatie, advies en ondersteuning... 5 Ondersteuning door Adviseurs Versterking Wmo... 7 Contact...13 Over Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor iedereen heeft als doel het toerusten van Wmo-raden en belangenbehartigers. Een onderdeel van het programma is het beschikbaar stellen van bruikbare hulpmiddelen voor Wmo-raden, cliëntenraden en belangenbehartigers. De Adviseurs Versterking Wmo kunnen helpen bij het gebruik van deze hulpmiddelen. 2

3 Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding De komende jaren gaat er veel veranderen voor gemeenten. De Adviseurs Versterking Wmo van het programma Aandacht voor iedereen helpen Wmoraden, belangenbehartigers, cliëntenraden en gemeenten bij de voorbereiding op de decentralisaties. De decentralisaties slagen alleen als burgers participeren in de beleidsontwikkeling rond de Wmo. Het is dan wel nodig dat de verschillende vormen van lokale en regionale beleidsbeïnvloeding afstemmen en samenwerken. De meer dan 20 Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden, cliëntenraden, lokale en regionale belangenbehartigers en gemeenten daarbij helpen. Zij werken in het hele land en adviseren en ondersteunen bij alle vragen en problemen rond de decentralisatie AWBZ. Als hulpmiddel voor de adviseurs ontwikkelt Aandacht voor iedereen kennisdossiers. Deze kennisdossiers bieden een overzicht van actuele ontwikkelingen en van achtergronden op een actueel thema. Ook geven zij tips aan Wmo-raden en belangenbehartigers om in de praktijk om te gaan met deze thema s. Daarnaast kunnen Wmo-raden en cliëntenorganisaties samen met de adviseur netwerkbijeenkomsten organiseren over de decentralisatie van de begeleiding en persoonlijke verzorging naar de Wmo. In deze brochure geven we een groot aantal, uiteenlopende voorbeelden van vragen waarbij de adviseurs u kunnen helpen. Thema s die aan de orde komen zijn bijvoorbeeld: Adviseren over Wmo-beleidsplan Afstemmen met cliëntenraden Contact leggen met achterban Evalueren en verbeteren overheidsinformatie Evalueren en versterken werkwijze Wmo-raad In beeld brengen wensen en behoeften nieuwe doelgroepen Komen tot regionale samenwerking Ontwikkelen visie op zelfregie, eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid Samenwerken met burgerinitiatieven Samenwerking gehandicaptenplatform en Wmo-raad Van Wmo-raad naar brede Participatieraad Verder met de Kanteling Versterken samenhang tussen cliëntvertegenwoordigers Wijkgericht werken Wilt u advies of ondersteuning? Of wilt u meer weten over de mogelijkheden van de Adviseurs Versterking Wmo? Neem dan contact op met het programmasecretariaat: secretariaattransitie1@cg-raad.nl, T of met één van de adviseurs in uw provincie. Klik hier voor het overzicht van adviseurs: 3

4 Voorbereiden op decentralisaties De komende jaren krijgen gemeenten te maken met verschillende decentralisaties op het sociale domein. Dit gaat veel betekenen voor burgers met en zonder beperkingen. De Adviseurs Versterking Wmo van het programma Aandacht voor iedereen kunnen Wmo-raden, belangenbehartigers en gemeenten helpen om zich gezamenlijk voor te bereiden op de decentralisaties - kosteloos. Een sterk lokaal veld is immers nodig om deze ingrijpende ontwikkelingen te laten landen. De Adviseurs Versterking Wmo van het programma Aandacht voor iedereen (AVI) zijn er om Wmo-raden, cliëntenraden, lokale en regionale belangenbehartigers en gemeenten te ondersteunen bij het vormgeven van lokale samenwerking, ontschotting en samenhang. Door in kaart te brengen hoe het lokale speelveld er uit ziet en welke verbindingen er zijn. En door vervolgens inzichtelijk te maken waar verbindingen nog noodzakelijk zijn en hoe zij het proces van ontmoeten en afstemmen kunnen stimuleren en ondersteunen. Aandacht voor iedereen is een programma van negen landelijke patiënten- en cliëntenorganisaties en de Koepel van Wmo-raden. Deze organisaties bundelen hun krachten omdat de ontwikkelingen die op het lokale speelveld afkomen zo ingrijpend zijn, dat samen optrekken rond de decentralisaties noodzakelijk is. De Adviseurs Versterking Wmo zijn daarom in dienst van het gezamenlijke programma en treden op namens de tien betrokken organisaties. Zorg voor samenhang De afgelopen tijd is over verschillende decentralisaties gedacht. Al die decentralisaties hebben één gemeenschappelijk kenmerk: ze gaan uit van het eigen kracht principe'. Het versterken van eigen kracht is in de Wmo gekoppeld aan het bevorderen van burgerparticipatie en actief burgerschap. Het betekent dat de Wmo moet zorgen voor betere participatie van kwetsbare burgers. Ook worden alle burgers geacht te participeren in en samen te werken aan hun eigen omgeving, wijk, gemeente. En als laatste kunnen burgers participeren in de lokale beleidsontwikkeling van de Wmo, door inspraak en medezeggenschap. Dat laatste vraagt om goede afstemming en samenwerking tussen de vele verschillende vormen van lokale en regionale beleidsbeïnvloeding. Gezien de ingrijpende veranderingen die op komst zijn, is afstemming en samenspel van groot belang. De beleidsbeïnvloeding vanuit burgers kenmerkt zich op dit moment door versplintering en weinig samenhang. Het is gezien alle ontwikkelingen belangrijk om belangenbehartiging, zeker vanuit burgers met een beperking, meer gericht en meer in onderlinge samenhang in te zetten. De adviseurs kunnen u als Wmo-raad of belangenbehartiger ondersteunen bij het leggen van verbindingen en de samenwerking met andere partijen. Verbinding met andere spelers is nodig om meer samenhang te krijgen en samen de ingrijpende uitdagingen te lijf te gaan. 4

5 Niet alleen Wmo-raden Niet alleen Wmo-raden, maar ook lokale en regionale belangenbehartigers, vertegenwoordigers van groepen die behoren tot de doelgroep van de Wmo (patiëntenorganisaties, cliëntenraden enz.) en actieve burgers kunnen de hulp inroepen van een Adviseur Versterking Wmo. Bijvoorbeeld als ze een betere verbinding willen met de Wmo-raad. Samen onderzoeken ze dan hoe ze de samenwerking met de Wmo-raad tot stand kunnen brengen en kunnen verbeteren. Doelgroepen van de Wmo zijn bijvoorbeeld burgers met een psychiatrische problematiek, pgb-houders, mantelzorgers, burgers met een verstandelijke beperking en burgers met een psycho-geriatrische problematiek (Alzheimer). Ook gemeenten Ook gemeenten kunnen een beroep doen op het programma Aandacht voor iedereen. De adviseurs kunnen gemeenten bijvoorbeeld helpen bij het gezamenlijk optrekken van burgers, cliënten, patiënten en gemeente ten behoeve van informatiebijeenkomsten en visieontwikkeling. Of zij kunnen de adviseurs raadplegen om samen met hen na te denken hoe de bestaande lokale participatiestructuren optimaal georganiseerd kunnen worden. Adviseurs kunnen gemeenten ook ondersteunen bij het actief bereiken en betrekken van diverse doelgroepen. Informatie, advies en ondersteuning Ondersteuning door Adviseurs Versterking Wmo Programma Aandacht voor iedereen kent meer dan 20 Adviseurs Versterking Wmo. Deze adviseurs werken in het hele land en kunnen Wmo-raden, regionale en lokale belangenorganisaties, cliëntenraden en gemeenten adviseren en ondersteunen bij alle vragen en problemen rond de decentralisatie AWBZ. Kennisdossiers De adviseurs hebben bij hun advisering aan de Wmo-raden en cliëntenorganisaties de beschikking over een aantal kennisdossiers. Deze kennisdossiers bieden een overzicht van actuele ontwikkelingen en van achtergronden op een actueel thema. Ook geven zij suggesties aan Wmo-raden en belangenbehartigers over hoe zij in de praktijk kunnen omgaan met deze thema s. Over de volgende thema s zijn kennisdossiers gemaakt: cliëntondersteuning en ervaringsdeskundigheid (van belang bij de invulling van het keukentafelgesprek) de Wmo-raad en haar diverse achterban (over hoe de Wmo-raad diverse groepen op verschillende manieren kan betrekken) burgerprojecten (over initiatieven van burgers op het gebied van leefbaarheid); sociale (opbouwen van sociale netwerken voor mensen met een beperking, ziekte of aandoening). Binnenkort verschijnt een dossier over zelfregie. U kunt deze kennisdossiers verkrijgen via de adviseur in uw regio. 5

6 Netwerkbijeenkomsten Wmo-raden en cliëntenorganisaties kunnen met de adviseur contact opnemen voor een netwerkbijeenkomst over de decentralisatie van de begeleiding en persoonlijke verzorging naar de Wmo. Er zijn twee soorten bijeenkomsten mogelijk, namelijk over: (politieke) beleidsbeïnvloeding Inkoopbeleid van de gemeente. In de bijeenkomst over beleidsbeïnvloeding kunnen onder meer aan de orde komen: functioneren van de gemeente, kwaliteitsbeleid, meningsvorming en manieren om invloed uit te oefenen. In de bijeenkomst over inkoopbeleid komen onder meer aan de orde komen de criteria die de gemeente hanteert bij het inkopen van voorzieningen bij instellingen (kwaliteit, medezeggenschap, resultaten). Een Wmo-raad of cliëntenorganisatie kan contact opnemen met de adviseur in de regio die vervolgens in samenspraak met een van de experts een bijeenkomst organiseert en leidt. 6

7 Ondersteuning door Adviseurs Versterking Wmo Hieronder vindt u verschillende voorbeelden van adviesvragen en vormen van ondersteuning. Zo laten we zien wat mogelijk is met de inzet van Adviseurs Versterking Wmo. Maar ook voor andere vragen of behoeften, kunt u contact opnemen met de adviseur(s) in uw provincie. Klik hier voor het overzicht van adviseurs: 1. Vertegenwoordigers van specifieke doelgroepen van de Wmo willen dat hun stem beter gehoord wordt door de Wmo-raad. Hoe krijgen zij dat voor elkaar? De Wmo-raad wil verbindingen leggen met alle doelgroepen van de Wmo. Hoe doet de Wmo-raad dat? Er zijn verschillende groepen gebruikers van de Wmo. Iedere groep heeft eigen ervaringen met en kennis over de Wmo. Wmo-raden die meer zicht hebben op de diverse groepen, kunnen beter hun kansen en belangen meenemen bij hun werkzaamheden. Wmo-raden willen dan ook graag verbindingen leggen met de lokale en regionale belangenbehartigers van deze groepen burgers. Zo kunnen ze samen kijken wat de beste manier van samenwerking is en hoe er rekening gehouden kan worden met de belangen van deze groepen. Doelgroepen met specifieke belangen zijn bijvoorbeeld mensen met een psychiatrische problematiek, mensen met verstandelijke beperkingen en hun ouders en verwanten, daklozen, pgb-houders, blinden en slechtzienden, mensen met Alzheimer en hun omgeving of mantelzorgers. Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden, cliëntenraden en lokale belangenbehartigers ondersteunen bij het benaderen van en het communiceren met doelgroepen. Welke afspraken maak je met hun organisaties en hoe maak je bijvoorbeeld beter gebruik van elkaars kennis? 2. De Wmo-raad wil afstemmen met een cliëntenraad? Hoe doet de Wmo-raad dat? Wmo-raden en cliëntenraden van zorg- en welzijnsinstellingen in de gemeente willen graag met elkaar afstemmen. Bijvoorbeeld indien cliënten uit een zorginstelling een beroep (moeten) doen op de Wmo of indien (in de toekomst) een verschuiving komt van intramurale zorg (zorg in een instelling) naar extramurale zorg (zorg thuis). Wat kunnen zij aan elkaar hebben en hoe kunnen zij elkaar versterken? Hoe verhouden de verschillende wettelijke vormen van medezeggenschap zich met elkaar en hoe is dat in te passen in de beleidsbeïnvloeding in de Wmo? Adviseurs Versterking Wmo kunnen cliëntenraden en Wmo-raden ondersteunen bij het leggen van verbindingen: contacten tussen cliëntenraden onderling en contacten tussen cliëntenraden en Wmo-raden. En bij het maken van afspraken, onderlinge afstemming en het uitwisselen van kennis en mogelijkheden voor beleidsbeïnvloeding. AVI heeft een leidraad gepubliceerd over het gesprek tussen AWBZ-cliëntenraden en Wmo-raden. 7

8 3. De Wmo-raad wil weten welke doelgroepen er zijn. Hoe doet de Wmo-raad dat? Welke doelgroepen zijn er in een gemeente en met welke doelgroepen heeft de Wmo-raad een verbinding nodig? Met het diagnose-instrument van Movisie kan de Wmo-raad dit onderzoeken. De resultaten helpen de Wmo-raad om een plan te maken voor het verbeteren van de verbindingen met specifieke doelgroepen. Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden ondersteunen bij het toepassen van het diagnose-instrument. De adviseurs kunnen helpen bij maken van een plan om de relaties met de doelgroepen te verbeteren en de belangen van de nieuwe doelgroepen te integreren in de Wmo- raad. 4. Hoe breng ik de wensen en behoeften van de nieuwe doelgroepen in beeld? Voor gemeenten en Wmo-raden is het van belang om een goed beeld te hebben van de wensen en behoeften van de nieuwe cliënten die over komen naar de Wmo. Het gaat dan om het verhaal achter de cijfers. De cijfers zijn bekend. Waardevoller is het verhaal waar de zorgen en de behoeften liggen. In samenspraak met de nieuwe doelgroepen kan deze informatie voor gemeenten en Wmo-raden inzichtelijk worden gemaakt. Adviseurs Versterking Wmo kunnen samen met de gemeente of Wmo-raad in beeld brengen wat de wensen en behoeften zijn van de diverse cliëntgroepen, zoals mantelzorgers, pgbbudgethouders, mensen met een psychische, verstandelijke of somatische beperking. Waar liggen hun zorgen en wat zijn de condities voor komend beleid? 5. Het gehandicaptenplatform heeft verwachtingen richting de Wmo-raad die niet uitkomen. Het platform heeft forse kritiek, maar wil het samenspel met de raad verbeteren. Hoe kan het platform zich tot de raad kan verhouden? Welke taken pakt zij zelf op, welke legt zij neer bij de raad? Tussen Wmo-raden en lokale belangenbehartigers kunnen verschillen van inzicht zijn hoe de wensen of belangen van (bepaalde) doelgroepen naar voren moeten worden gebracht. Meningsverschillen tussen de verschillende partijen kunnen een effectieve beleidsbeïnvloeding in de weg staan. Adviseurs Versterking Wmo kunnen belangenorganisaties en Wmo-raden helpen bij het nadenken over hun eigen rol en positie. En hoe men de samenwerking kan verbeteren. 6. De Wmo-raad wil zich bezinnen op haar rol en taak. Hoe doet de Wmo-raad dat? Veel Wmo-raden functioneren als adviesorgaan. Voor een Wmo-raad is het vaak de vraag of deze adviesfunctie voldoende meerwaarde heeft. Hoe kan de meerwaarde van Wmo-raden als adviesorgaan richting gemeente versterkt worden? Moet de Wmo-raad zich niet meer ontwikkelen naar een platform of netwerkorganisatie van uitwisseling en inspiratie voor lokale belangenbehartigers? En hoe kunnen de Wmo-raden meer proactief werken? Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden helpen bij de evaluatie van het functioneren als adviesorgaan. Maar ook kunnen zij helpen als de Wmo-raad zich wil omvormen naar een platform of netwerkorganisatie van uitwisseling. En ze kunnen aangeven wat nodig is om een actieve en inspirerende gesprekspartner te zijn. 8

9 7. De Wmo-raad wil haar beleid bepalen voor regionalisatie. Hoe doet de Wmo-raad dat? Door de decentralisering gaan gemeenten steeds meer met elkaar samenwerken in de regio. Er zijn verschillende afwegingen: ga ik als Wmo-raad mijn belangen regionaal behartigen, blijf ik op lokaal niveau werken of doe ik beiden? En hoe stem ik dan af met de lokale Wmoraden in de regio? Ook is de adviesrol van de lokale Wmo-raad in regionaal beleid vaak beperkt. Om op regionaal niveau beleid te beïnvloeden, is samenwerking van Wmo-raden in een regio wenselijk. Vanuit die samenwerking kan met de gemeenten worden besproken hoe het beste te participeren in het regionaal beleid. Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden ondersteunen bij het analyseren van de regionale structuren en bij het verkennen van de mogelijkheden voor regionale samenwerking en de mogelijkheden voor belangenbehartiging op regionaal niveau. Bijvoorbeeld door samen met Wmo-raden van buurgemeenten over de regionalisering te spreken. 8. De Wmo-raad heeft een overbelaste agenda en wil prioriteiten stellen. Hoe doet de Wmo-raad dat? Veel Wmo-raden zijn op dit moment overbelast. Er wordt van allerlei kanten een beroep op hen gedaan. Als je goed voorbereid wilt zijn op de toekomst, waar geef je dan prioriteit aan? Welke prioriteiten passen het beste bij de rol en taak van de Wmo-raad? En is de huidige werkwijze en structuur van de Wmo-raad wel passend bij het takenpakket? Ondersteunt de gemeente de Wmo-raad wel voldoende? Zijn de eigen ideeën van de Wmo-raad over het eigen functioneren wel realistisch te noemen? Wat verwacht de gemeente eigenlijk van de Wmo-raad, en andersom? Is dit wel realistisch? Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden ondersteunen bij het formuleren van hun rol en bij hun vragen daarover. Ook denken ze mee over de relatie met de gemeente of bij het evalueren van de Wmo-raad (bijvoorbeeld door de zelfevaluatie). 9. Hoe krijgen we de gemeente en het maatschappelijke veld gekanteld? Welke taak heeft de Wmo-raad daarbij? Het Kantelen in de Wmo vraagt om een nieuwe manier van denken en doen. Zowel voor gemeenten als voor de burgers. Het gaat niet meer om doelgroepen, maar om individuen. Het gaat niet meer om het aanbod, maar om de vraag van burgers. Gemeente en burger zoeken samen naar passende oplossingen. Met de toekomstige decentralisatie van onderdelen uit de AWBZ, de Wet werken naar vermogen (Wwnv) en de Jeugdzorg komen er nieuwe doelgroepen naar het Wmo-loket. Integrale vraagverheldering op het sociale domein is dan van belang. Het is belangrijk dat de gemeenten het traject van de Kanteling dan hebben doorlopen. In veel gemeenten is er nog onvoldoende gekanteld. Toch is dat wel nodig, met het oog op alle toekomstige ontwikkelingen. In veel gemeenten wordt ingezet op wijkgericht werken, zorg en welzijn dicht bij de burger. Wijk- en dorpsraden en burgerinitiatieven krijgen een belangrijke rol. Hoe kunnen Wmo-raden een bijdrage leveren aan het proces van Kantelen? En hoe kunnen Wmo-raden de gemeente helpen bij het proces van de Kanteling? En welke communicatie en relatie is er nodig met wijk- en dorpsraden en actieve burgers? 9

10 Adviseurs Versterking Wmo kunnen samen met Wmo-raden vaststellen wat de stand van zaken is in hun gemeente als het over het Kantelen gaat. De adviseurs kunnen ook adviseren op welke terreinen Wmo-raden acties kunnen ondernemen. 10. De Wmo-raad wil goed advies geven over het Wmo-beleidsplan. Hoe pakt de raad dat aan? Veel gemeenten zijn de komende tijd bezig met het nieuwe Wmo-beleidsplan. Een uitgelezen moment voor Wmo-raden om kritisch mee te denken. Hoe staat het er voor met de Kanteling en welke visie is er op de decentralisaties? Wordt er gewerkt vanuit een visie, of staan de bezuinigingen voorop? Hoe denkt de gemeente over de nieuwe doelgroepen die overkomen naar de Wmo? Het is goed om de beleidsregels te raadplegen, maar ook om te kijken naar de concrete uitvoering. Klopt het wel met de intenties? Een beleidsplan kan mooie woorden bevatten, maar wat is de praktijk? Wmo-raden hebben een adviestaak, ook op het Wmo-beleidsplan. Adviseurs Versterking Wmo kunnen samen met de Wmo-raad onderzoeken welke zaken spelen en welke prioriteiten de Wmo-raad opgenomen wil hebben in het Wmo beleidsplan. 11. De Wmo-raad gaat haar adviestaak verbreden naar andere domeinen. Hoe doet de Wmo-raad dat? Sommige gemeenten willen dat de Wmo-raden hun advisering verbreden naar andere beleidsterreinen die aan de Wmo raken. Bijvoorbeeld naar de Wet werken naar vermogen, door samenwerking met de cliëntenraad Wwb of de WSW-raad. Of naar een brede participatieraad voor het hele sociale domein. Hoe organiseer je dat als Wmo-raad? Welke keuzes kunnen worden gemaakt? Welke voordelen en nadelen zijn er? AVI heeft een leidraad gepubliceerd over de samenwerking tussen AWBZ-cliëntenraden en Wmo-raden en de LCR heeft samen met de Koepel Wmo-raden een handreiking over de samenwerking tussen Wmo-raden en Wwb-raden uitgebracht. Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden helpen bij het gebruik van deze handreikingen. Als de gemeente denkt over het vormen van een brede participatieraad, dan kunnen de adviseurs meedenken over het proces en over de inhoudelijke afwegingen. 12. De Wmo-raad heeft van de wethouder een concept beleidsnotitie ontvangen over zelfregie. De notitie staat vol met termen als eigen verantwoordelijkheid, eigen regie, zelfmanagement en zelfredzaamheid. Wat vindt de Wmo-raad van zelfregie? Wat zijn aandachtspunten vanuit burgerperspectief? Het leidend principe onder alle decentralisaties is het zogenaamde eigen kracht principe'. De focus in het nieuwe beleid ligt op de inzet van de eigen kracht van mensen. Zelfredzaamheid is het uitgangspunt op het terrein van zorg en welzijn. De gemeentelijke ondersteuning heeft een aanvullend karakter. Die ondersteuning is gericht op het versterken van de eigen kracht en die van de omgeving (familie, wijk, school). Een mooi uitgangspunt, maar wat wordt er van burgers verwacht? Wanneer kan iemand nog zelfredzaam zijn en waar houdt dat op? Wat kan er van een burger worden verwacht en wat is de rol van de gemeente? En wat als iemand beperkt is en geen sociaal netwerk heeft? Wmo-raden en belangenbehartigers zullen zich over deze vragen moeten buigen zodat zij een gesprekspartner zijn voor de gemeente op dit terrein. 10

11 Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden en belangenbehartigers ondersteunen bij het vormen van een eigen visie rond dit vraagstuk. Wat betekent het eigen kracht principe voor burgers (met een beperking) en wat betekent het voor het lokale Wmo-beleid? 13. De Wmo-raad wil verbindingen leggen met initiatieven van actieve burgers in de wijk. Hoe doet de Wmo-raad dat? Op het gebied van de Wmo zijn er waardevolle initiatieven van actieve burgers (zowel individueel als in een groep). Voor Wmo-raden is het vaak moeilijk om deze burgerinitiatieven te vinden. Of om een goede samenwerking tot stand te brengen. Vaak ontbreekt het contact van de Wmo-raad met deze initiatieven. Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden ondersteunen bij het vinden van initiatieven van actieve burgers. En bij het leggen van verbindingen met deze burgerinitiatieven. 14. Hoe kan de Wmo-raad actieve burgers met een niet Nederlandse achtergrond betrekken bij hun werkzaamheden? Allochtone burgers zijn voor de Wmo-raad een moeilijk bereikbare doelgroep. Het is noodzakelijk dat de Wmo-raad gebruik maakt van de (ervarings-) deskundigheid van deze doelgroep om te zorgen dat hun wensen en zorgen een plek krijgen in het lokale Wmobeleid. Adviseurs Versterking Wmo kunnen met de Wmo-raad meedenken over hoe deze burgers het best gevonden en geraadpleegd kunnen worden. Daarnaast kan de adviseur meedenken over hoe de Wmo-raad de ervaringen en wensen van deze burgers kan benutten bij het uitoefenen van haar raadswerk. 15. De Wmo-raad wil inspelen op wijkgericht werken. Hoe doet de Wmo-raad dat? In verschillende gemeenten wordt sterk ingezet op wijkgericht werken bij zorg en welzijn. Wijkraden en andere burgerinitiatieven krijgen hierbij een belangrijke rol. De vraag is hoe een Wmo-raad zich moet gaan verhouden tot deze wijkraden en burgerinitiatieven. Hoe doe je kennis op over wijkgericht werken? Adviseurs Versterking Wmo kunnen Wmo-raden ondersteunen bij het inspelen op het wijkgericht werken. En bij het maken van noodzakelijke verbindingen met wijkraden en andere burgerinitiatieven. 16. De wethouder vraagt zich af hoe om te gaan met de lappendeken aan lokale cliëntenvertegenwoordigers. Wethouders worden geconfronteerd met een groot aantal uiteenlopende partijen die opkomen voor een (specifieke) doelgroep. Het kan lastig zijn om deze versnipperde vorm van beleidsbeïnvloeding te benutten. Adviseurs Versterking Wmo kunnen meedenken met de gemeente over hoe de lokale burgerparticipatie optimaal georganiseerd kan worden, met respect voor de uniciteit van de diverse afgevaardigden. Vanzelfsprekend betrekt de adviseur de betreffende partijen bij dit 11

12 proces. 17. De gemeente wil alleen zaken doen met de Wmo-raad. Hoe gaan raad en belangenorganisaties hier mee om? De gemeente ziet lokale belangenbehartigers niet als gesprekspartner. De Wmo-raad is voor de gemeente het orgaan dat optreedt namens alle doelgroepen en belanghebbenden. Terwijl de Wmo-raad geen belangenbehartigersorganisatie is, wil de gemeente geen ondersteuning meer geven aan organisaties voor belangenbehartiging. Of ze wil niet meer in gesprek met belangenbehartigers. Alles moet gebundeld worden in de Wmo-raad, is de wens van de wethouder. Welke mogelijkheden zijn er voor lokale belangenbehartigers om de stem van de achterban naar voren te brengen? Hoe inspireren zij de gemeente? Adviseurs Versterking Wmo kunnen zowel georganiseerde cliënten- en patiëntenbewegingen als Wmo-raden ondersteunen bij bovenstaande vraagstukken. 18. Hoe kunnen we de toegankelijkheid van informatie van gemeente, Wmo-raad en andere Wmo-belanghebbenden verbeteren? Welke rol spelen Wmo-raden en lokale belangenbehartigers in het proces van informatievoorziening? Er zijn landelijk veel klachten over de slechte (digitale) toegankelijkheid van gemeentelijke Wmo-informatie. Wat is daar aan te doen? Hoe dit te verbeteren? Adviseurs Versterking Wmo kunnen zowel cliëntenraden als Wmo-raden begeleiden bij deze vragen. Zij maken daarbij gebruik van de AVI-leidraad over burgercommunicatie. 19. Hoe kan de Wmo-raad vrijwilligers die actief zijn op het terrein van zorg en welzijn actief betrekken bij hun beleidsbeïnvloeding? Lokaal zijn er veel burgers vrijwillig actief op het terrein van zorg en welzijn. Deze vrijwilligers leveren een belangrijke maatschappelijke bijdrage. Zij hebben veel (ervarings-) deskundigheid die de Wmo-raad kan benutten bij het uitoefenen van haar taak. Adviseurs Versterking Wmo kunnen met de Wmo-raad meedenken over hoe zij de kennis en ervaring van deze actieve burgers kan benutten bij het uitoefenen van haar raadswerk. Daarnaast kan de adviseur meedenken over hoe deze vrijwilligers het best gevonden en geraadpleegd kunnen worden. De adviseurs hebben een praktische leidraad over beleidsbeïnvloeding beschikbaar. 20. Hoe kunnen cliëntenraden en patiëntenorganisaties het beste inspelen op de aankomende veranderingen? En hoe nemen zij een rol en positie aan in het speelveld van de Wmo? Omdat er mogelijk veel taken tot de verantwoordelijkheid van de gemeente gaan behoren, verandert er veel voor cliënten en patiënten. En dus ook voor de medezeggenschap van deze cliënten. Als alles doorgaat, vallen zij hiervoor niet meer onder de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz), maar onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In de Wmo heeft de gemeente een compensatieplicht en heeft de cliënt geen récht op zorg. Er kan naar andere, nieuwe oplossingen gezocht worden voor 12

13 begeleiding, vervoer en ondersteuning. Voor de cliënt wordt de Wmo-consulent van de gemeente waarin hij woont, het aanspreekpunt. Ook voor cliëntvertegenwoordigers (dus cliëntenraden en belangenbehartigers die lokaal en regionaal georganiseerd zijn) verandert er erg veel in het speelveld. Zij dienen de belangen van de cliënten niet alleen op instellingsniveau te behartigen, maar ook in de brede Wmo. Dus bij gemeenten en de beleidsmakers die aanbod ontwikkelen en aanbesteden voor deze groep cliënten. Dit betekent dat cliëntenraden contacten moeten aangaan met de lokaal georganiseerde medezeggenschap in de Wmo, dus met de Wmo-raden van de gemeenten waarin hun cliënten wonen. De cliëntenraden krijgen hierdoor aanzienlijk meer gesprekspartners. Per gemeente krijgen zij met andere gemeentepolitiek te maken. Belangrijke thema s zijn de regionalisering en de verhouding cliënt cliëntenraad Wmoraad. Wat is de Wmo-raad? Hoe is die georganiseerd? In hoeverre zijn alle doelgroepen vertegenwoordigd? Hoe organiseren we de medezeggenschap voor de nieuwe doelgroepen? En welke rol nemen cliëntenraden op zich? Hoe ontwikkelt die rol zich na de decentralisaties? Het contact met Wmo-raden kan op diverse manieren vormgegeven worden. Evenals het bespreken van een gezamenlijke strategie en gezamenlijke belangen voor de burgers die zij vertegenwoordigt. Adviseurs Versterking Wmo hebben ideeën, tools en een netwerk voor het vormgeven van de contacten en de gezamenlijke belangenbehartiging van cliëntenraden, patiëntenorganisaties en Wmo-raden. De adviseur kan de cliëntenraden en patiëntenorganisaties ondersteunen op proces, inhoud en strategie. 21. Vertegenwoordigers van specifieke doelgroepen in de Wmo willen hun wensen, behoeften en belangen kenbaar maken bij de lokale politiek. Hoe kunnen ze dat doen? Er zijn verschillende groepen binnen de Wmo. Iedere groep heeft unieke aandachtspunten, gebaseerd op eigen behoeften en ervaringen. Deze behoeften en ervaringen willen ze graag onder de aandacht brengen van gemeenteraadsleden en fracties van politieke partijen. Maar hoe doe je dat op een effectieve wijze? Adviseurs Versterking Wmo kunnen vertegenwoordigers van specifieke doelgroepen ondersteunen bij de vraag wat hun boodschap kan zijn en hoe ze hun boodschap kunnen overbrengen bij gemeenteraadsleden en fracties van politieke partijen. De adviseurs hebben een praktische leidraad over beleidsbeïnvloeding beschikbaar. Contact Wilt u advies of ondersteuning? Of wilt u meer weten over de mogelijkheden van de Adviseurs Versterking Wmo? Neem dan contact op met het programmasecretariaat: secretariaattransitie1@cg-raad.nl, T of met één van de adviseurs in uw provincie. Klik hier voor het overzicht van adviseurs: 13

14 Programma Aandacht voor iedereen Dit overzicht van de advies- en ondersteuningsmogelijkheden rond de decentralisaties AWBZ is een uitgave van programma Aandacht voor iedereen. Het programma Aandacht voor iedereen is opgezet om Wmo-raden en belangenbehartigers te informeren over de transitie van de AWBZ-begeleiding en hun rol daarbij. De adviezen en ondersteuning van het programma zijn een belangrijk instrument bij het versterken van de Wmo-raden en belangenbehartigers. Een onderdeel van het programma is het beschikbaar stellen van bruikbare hulpmiddelen voor Wmo-raden, cliëntenraden en belangenbehartigers. Het programma wordt gefinancierd door het ministerie van VWS. De bij het programma betrokken landelijke organisaties zijn: CG-Raad, CSO, Koepel Wmo-raden, LPGGz, Mezzo, NPCF, Oogvereniging, Per Saldo, Platform VG en Zorgbelang Nederland. Aandacht voor iedereen werkt nauw samen met het Transitiebureau van VNG en VWS. Voor meer informatie over Aandacht voor iedereen en over de activiteiten en de ondersteuningsmogelijkheden die het programma kan bieden, kunt u contact opnemen met het programmasecretariaat: Programma Aandacht voor iedereen Postbus BA Utrecht T secretariaattransitie1@cg-raad.nl 14

Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding en/of beleidsbepaling.

Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding en/of beleidsbepaling. Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding en/of beleidsbepaling. Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties. Naar het zich laat aanzien

Nadere informatie

Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties

Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties AVI-nieuwsbrief 7 (24 juli 2012) Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties Geachte Het uitstel

Nadere informatie

AVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen

AVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen AVI-activiteiten 2014-2015 Aanbod van programma Aandacht voor iedereen Januari 2014 Inhoudsopgave AVI-activiteiten 2014-2015... 3 Aandachtspunten... 4 Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor

Nadere informatie

Leidraad gesprek AWBZ-cliëntenraad en Wmo-raad. Aandachtspunten en praktische tips

Leidraad gesprek AWBZ-cliëntenraad en Wmo-raad. Aandachtspunten en praktische tips Leidraad gesprek AWBZ-cliëntenraad en Wmo-raad Aandachtspunten en praktische tips AVI-toolkit 1 23 mei 2013 1 Inhoud Inleiding... 3 Waarom samenwerken?... 4 Aan de slag... 5 Cliëntenparticipatie... 9 Verder

Nadere informatie

Onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief. De stand van zaken medio 2015

Onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief. De stand van zaken medio 2015 Onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief De stand van zaken medio 2015 AVI-toolkit 22 April 2015 Inhoudsopgave Onafhankelijke cliëntondersteuning... 3 1. Het belang van onafhankelijke

Nadere informatie

AVI-activiteiten 2015. Transformatieagenda

AVI-activiteiten 2015. Transformatieagenda AVI-activiteiten 2015 Transformatieagenda Januari 2015 Inhoudsopgave Transformatieagenda... 3 Agendapunten transformatie 2015... 5 Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor iedereen heeft als

Nadere informatie

Checklist beoordeling beleidskader Wmo. 20 beoordelingsvragen vanuit cliëntenperspectief

Checklist beoordeling beleidskader Wmo. 20 beoordelingsvragen vanuit cliëntenperspectief Checklist beoordeling beleidskader Wmo 20 beoordelingsvragen vanuit cliëntenperspectief AVI-toolkit 10 12 februari 2014 1 Inhoud Beleidskader Wmo beoordelen vanuit cliëntenperspectief... 3 Advies en ondersteuning...

Nadere informatie

Persoonsgebonden budget in de Wmo. Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers

Persoonsgebonden budget in de Wmo. Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers Persoonsgebonden budget in de Wmo Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers AVI-toolkit 9 12 februari 2014 1 Inhoud Persoonsgebonden budget in de Wmo... 3 1. Wat is het persoonsgebonden

Nadere informatie

Utrecht, 25 april Geachte leden van de Wmo-raad,

Utrecht, 25 april Geachte leden van de Wmo-raad, Geachte leden van de Wmo-raad, Utrecht, 25 april 2012 Er gaat de komende tijd veel veranderen als het gaat om de Wmo. Zowel de gemeente, maar ook u als Wmo-raad gaat een intensieve en spannende tijd tegemoet

Nadere informatie

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger. 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger. 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers AVI-toolkit 16 Oktober 2014 Inhoudsopgave A. Melding... 3 B. Onderzoek... 3 C.

Nadere informatie

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger met een visuele beperking of doofblindheid

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger met een visuele beperking of doofblindheid Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger met een visuele beperking of doofblindheid 31 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers AVI-toolkit 16-a Januari 2015 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Presentatie Bijeenkomst KBO Bondsbestuur Herman Eitjes, adviseur programma Aandacht voor Iedereen Programma Aandacht voor iedereen

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief 30. Inhoud. Opinie. Opinie. AVI-producten. Activiteiten. Informatief. Signalering. Nieuws. Zit er ook zelfhulp in uw Wmo?

AVI-nieuwsbrief 30. Inhoud. Opinie. Opinie. AVI-producten. Activiteiten. Informatief. Signalering. Nieuws. Zit er ook zelfhulp in uw Wmo? AVI-nieuwsbrief 30 27 mei 2014 Inhoud Opinie Zit er ook zelfhulp in uw Wmo? Reacties op blog We kunnen het zelf toch veel beter? Zelfredzaamheid kan niet worden opgelegd AVI-producten Nieuw! Handreiking

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief 15. Nieuws. Inhoud. 18 april 2013. Nieuws

AVI-nieuwsbrief 15. Nieuws. Inhoud. 18 april 2013. Nieuws AVI-nieuwsbrief 15 18 april 2013 Inhoud Nieuws Nieuws over decentralisaties a. Uitstelbrief Van Rijn b. Gehandicapten met zzp 3 en 4 mogen in instelling blijven c. Antwoorden op Kamervragen over overheveling

Nadere informatie

Beïnvloeding Samen sta je sterker

Beïnvloeding Samen sta je sterker Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een

Nadere informatie

Cliëntondersteuning in de nieuwe Wmo. Basisinformatie voor Wmo-raden, lokale belangenbehartigers en cliëntenraden

Cliëntondersteuning in de nieuwe Wmo. Basisinformatie voor Wmo-raden, lokale belangenbehartigers en cliëntenraden Cliëntondersteuning in de nieuwe Wmo Basisinformatie voor Wmo-raden, lokale belangenbehartigers en cliëntenraden AVI-toolkit 13 juni 2014 Inhoudsopgave 1. Wat zijn de nieuwe taken van gemeenten?... 3 2.

Nadere informatie

Aandacht voor iedereen

Aandacht voor iedereen Aandacht voor iedereen Veranderingen in de zorg Klankbordgroep belangenbehartiging Aalsmeer 12 mei 2014 Esther Anker Adviseur versterking Wmo In deze presentatie 1. Landelijke ontwikkelingen 2. Hoe is

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief 22 25 november 2013

AVI-nieuwsbrief 22 25 november 2013 AVI-nieuwsbrief 22 25 november 2013 Geachte lezer, De nieuwe Wmo biedt niet alleen onzekerheid, maar ook kansen om zaken te vernieuwen. Stel, we zouden de Kanteling doortrekken naar bezwaar en beroep.

Nadere informatie

Beschermd wonen naar de Wmo. Basisinformatie voor cliëntenraden, familieraden en Wmo-raden

Beschermd wonen naar de Wmo. Basisinformatie voor cliëntenraden, familieraden en Wmo-raden Beschermd wonen naar de Wmo Basisinformatie voor cliëntenraden, familieraden en Wmo-raden AVI-toolkit 12 april 2014 Inhoudsopgave 1. Hoe is het nu geregeld?... 3 2. Wat gaat er veranderen?... 3 3. Wat

Nadere informatie

Decentralisatie begeleiding naar de Wmo

Decentralisatie begeleiding naar de Wmo Oktober 2011 Decentralisatie begeleiding naar de Wmo Plan van aanpak TransitieBureau Inhoudsopgave Aanleiding Ambitie en Visie van het TransitieBureau Werkwijze TransitieBureau Activiteiten TransitieBureau

Nadere informatie

De gemeentelijke beleidscyclus. Hoe wordt gemeentelijk beleid gemaakt?

De gemeentelijke beleidscyclus. Hoe wordt gemeentelijk beleid gemaakt? De gemeentelijke beleidscyclus Hoe wordt gemeentelijk beleid gemaakt? AVI-toolkit 7 23 mei 2013 1 Inhoud 1. De gemeentelijke beleidscyclus... 3 2. Meerjarenbeleidsplan... 4 3. Jaarlijkse beleidscyclus...

Nadere informatie

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen?

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Mark van den Einde ministerie van VWS PIANOo-bijeenkomst Hoorn (8 februari 2012) Transitie: wat verandert er? Regeer-

Nadere informatie

Beïnvloeding Samen sta je sterker

Beïnvloeding Samen sta je sterker Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een

Nadere informatie

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht)

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) De vier cursisten, die aanwezig waren, begonnen zich aan elkaar voor te stellen onder leiding van de cursusleidster. Van de vier cursisten waren

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief #18 11 juli 2013

AVI-nieuwsbrief #18 11 juli 2013 AVI-nieuwsbrief #18 11 juli 2013 Beste lezers De decentralisaties komen steeds dichterbij. Gemeenten zijn druk met alle voorbereidingen. Want om de overgang in 2015 goed te kunnen maken, zou hun Wmo-beleidsplan

Nadere informatie

Zelfevaluatie Wmo-raden 2014

Zelfevaluatie Wmo-raden 2014 Zelfevaluatie Wmo-raden 2014 Deze evaluatie is gericht op het functioneren van de Wmo-raad tot nu toe: doen we de goede dingen? En doen we die dingen op de goede manier? Daarmee krijgt u zicht op het huidige

Nadere informatie

Webinar 4 december Wmo-raden en cliëntenraden AWBZ, partners in decentralisatie

Webinar 4 december Wmo-raden en cliëntenraden AWBZ, partners in decentralisatie Webinar 4 december Wmo-raden en cliëntenraden AWBZ, partners in decentralisatie Programma Cliëntenraden: Waar zitten ze? Wat doen ze? Kansen voor u en hen? Samenwerking, hoe pakt u dat aan? Waar zitten

Nadere informatie

Van Wmo-raad naar Adviesraad Sociaal Domein? Handreiking bij het bepalen van de koers rond advies, inspraak en zeggenschap na de decentralisaties

Van Wmo-raad naar Adviesraad Sociaal Domein? Handreiking bij het bepalen van de koers rond advies, inspraak en zeggenschap na de decentralisaties Van Wmo-raad naar Adviesraad Sociaal Domein? Handreiking bij het bepalen van de koers rond advies, inspraak en zeggenschap na de decentralisaties AVI-toolkit 19 Maart 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

Inspiratiedocument cliëntondersteuning

Inspiratiedocument cliëntondersteuning Inspiratiedocument cliëntondersteuning VNG / 1 juni 2015 Sinds de invoering van de Wmo in 2007 hebben gemeenten een taak op het gebied van cliëntondersteuning. In de Wmo 2015 is deze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

2. hoe krijgen gemeenten een regionale invulling van cliëntenparticipatie (regionale arbeidsmarkt, werkbedrijf)?

2. hoe krijgen gemeenten een regionale invulling van cliëntenparticipatie (regionale arbeidsmarkt, werkbedrijf)? Hoe betrek ik cliëntenraden? Met de Participatiewet verandert ook de cliëntenparticipatie. Niet alleen is de wet bijgesteld, een aantal ontwikkelingen roepen vragen op over de toekomstige invulling van

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Wijchen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

De Wmo en de decentralisaties

De Wmo en de decentralisaties De Wmo en de decentralisaties Presentatie Alice Makkinga Adviseur programma Aandacht voor Iedereen Inhoud Landelijk programma Aandacht voor iedereen Belangrijke maatschappelijke trends? Belangrijkste wettelijke

Nadere informatie

Wmo 2015 door Tweede Kamer

Wmo 2015 door Tweede Kamer Wmo 2015 door Tweede Kamer Een ruime tweederde meerderheid van de Tweede Kamer heeft op 24 april ingestemd met het wetsvoorstel van de Wmo 2015. De verwachting is dat de behandeling van het voorstel nog

Nadere informatie

De Wmo en de decentralisaties

De Wmo en de decentralisaties De Wmo en de decentralisaties Presentatie Alice Makkinga Adviseur programma Aandacht voor Iedereen Inhoud Landelijk programma Aandacht voor iedereen Belangrijke maatschappelijke trends? Belangrijkste wettelijke

Nadere informatie

Rollen en taken binnen de gemeente. Wie doet wat, bij wie moet u zijn

Rollen en taken binnen de gemeente. Wie doet wat, bij wie moet u zijn Rollen en taken binnen de gemeente Wie doet wat, bij wie moet u zijn AVI-toolkit 6 23 mei 2013 1 Inhoud Duale besturing binnen gemeenten... 3 De gemeenteraad... 4 Het college van burgemeester en wethouders

Nadere informatie

KansPlus strategisch beleidsplan

KansPlus strategisch beleidsplan KansPlus strategisch beleidsplan 2019-2023 Inleiding Voor u ligt het strategisch beleidsplan van KansPlus voor de jaren 2019 2023. Dit plan is een plan op hoofdlijnen. Het plan wordt uitgewerkt in jaarplannen

Nadere informatie

Inventarisatie van Wmo-raden 2012 - de uitgewerkte antwoorden -

Inventarisatie van Wmo-raden 2012 - de uitgewerkte antwoorden - Inventarisatie van Wmo-raden 2012 - de uitgewerkte antwoorden - 27-9-2012 Vooraf De jaarlijkse inventarisatie van de Koepel van Wmo-raden onder Wmo-raden heeft ook in 2012 een goede respons gekregen. Uitgezet

Nadere informatie

WERKPLAN. Onbeperkt Oost

WERKPLAN. Onbeperkt Oost WERKPLAN Onbeperkt Oost 2015 Onbeperkt Oost p/a Timorplein 8 1094 CB Amsterdam September 2014 Met dit werkplan en deze begroting vraagt de vereniging Onbeperkt Oost een subsidie aan voor het jaar 2015.

Nadere informatie

Uitwerking scenario Belangenbehartiging

Uitwerking scenario Belangenbehartiging Uitwerking scenario Belangenbehartiging Korte omschrijving Belangenbehartiging voor mensen met een verstandelijke / cognitieve beperking gebeurt op 3 niveaus. 1. Individueel doorgaans wordt dit gedaan

Nadere informatie

September Snel een overzicht nodig van actuele, gemeentelijke cijfers

September Snel een overzicht nodig van actuele, gemeentelijke cijfers Nieuwsbrief September 2013 1. Snel een overzicht nodig van actuele, gemeentelijke cijfers (Mariëtte Teunissen) Snel een overzicht nodig van actuele, gemeentelijke cijfers over demografie, maatschappelijke

Nadere informatie

Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen. Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord. 8 mei 2013

Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen. Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord. 8 mei 2013 Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen 8 mei 2013 Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord Eind april presenteerde staatssecretaris Van Rijn zijn plannen voor hervorming van de langdurige zorg. Daarbij

Nadere informatie

Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering

Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering Checklist Kanteling binnen gemeenten Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering Kanteling in beleid Ja

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief 33. Opinie. Opinie Hans Martin Don: (E)BBZ: Bijstand bij zorg Petra van der Horst: De duivel en het detail

AVI-nieuwsbrief 33. Opinie. Opinie Hans Martin Don: (E)BBZ: Bijstand bij zorg Petra van der Horst: De duivel en het detail AVI-nieuwsbrief 33 14 augustus 2014 Opinie Hans Martin Don: (E)BBZ: Bijstand bij zorg Petra van der Horst: De duivel en het detail Laatste nieuws Wmo 2015 aangenomen door Eerste Kamer De huishoudelijk

Nadere informatie

Onderwerpen. Wat is kantelen? Waarom kantelen? Kantelen doen we samen Stip aan de horizon

Onderwerpen. Wat is kantelen? Waarom kantelen? Kantelen doen we samen Stip aan de horizon Onderwerpen Wat is kantelen? Waarom kantelen? Hoe gaan we kantelen Kantelen doen we samen Stip aan de horizon Wat is kantelen? Invoeren bedoeling Wmo: - Zelfredzaamheid en zelfstandigheid - Van zorg naar

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Doetinchem 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Wat komt er op ons af?

Wat komt er op ons af? Wat komt er op ons af? Nieuwe domeinen en taken van de gemeente Aandachtspunten en praktische tips AVI-toolkit 4 23 mei 2013 1 Inhoud 1. Nieuwe domeinen en taken van de gemeente... 3 2. Gevolgen voor gemeenten

Nadere informatie

Jaarverslag. Adviesraad Sociaal Domein. Wmo-raad Oostzaan

Jaarverslag. Adviesraad Sociaal Domein. Wmo-raad Oostzaan Jaarverslag Adviesraad Sociaal Domein Wmo-raad Oostzaan 2015 Voorwoord van de voorzitter Voor u ligt het eerste jaarverslag van de Wmo-raad Oostzaan sinds lange tijd. Als voorzitter vind ik het belangrijk

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Steller : W. van den Hatert Telefoonnummer: 0343-565817 E-mailadres : willem.van.den.hatert@heuvelrug.nl Onderwerp : Beleidsvoorbereiding decentralisatie

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Tiel 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2017 2020 Werkplan 2018 Collectieve belangenbehartiging en dienstverlening van en voor mensen met een verstandelijke beperking en hun ouders/vertegenwoordigers Platform VG ZOB/Beleid 1 INLEIDING

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Apeldoorn 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Nieuwsflits 16 - Aandacht voor iedereen

Nieuwsflits 16 - Aandacht voor iedereen Aartjan ter Haar Van: vcp@nieuwsbrief.programmavcp.nl namens Aandacht voor iedereen Verzonden: woensdag 8 mei 2013 14:17 Aan: Aartjan ter Haar Onderwerp: Aandacht voor

Nadere informatie

Van Wmo-adviesraad naar een Adviesraad Sociaal Domein Katwijk

Van Wmo-adviesraad naar een Adviesraad Sociaal Domein Katwijk Van Wmo-adviesraad naar een Adviesraad Sociaal Domein Katwijk met lokale en regionale cliëntenraden, patiëntenverenigingen en belangengroepen De burger als adviseur van gemeenten 7 oktober 2015 Den Haag

Nadere informatie

De Participatie Advies Raad. Presentatie Gemeenteraad Waddinxveen

De Participatie Advies Raad. Presentatie Gemeenteraad Waddinxveen De Participatie Advies Raad Presentatie Gemeenteraad Waddinxveen 1-10-2018 1 De Participatie Adviesraad Aad van Holsteijn, onafhankelijk voorzitter Bram Abels, bestuurslid en voorzitter kamer Jeugd Opvoeding

Nadere informatie

Kwaliteitseisen bij Wmo-ondersteuning voor zeer kwetsbare burgers

Kwaliteitseisen bij Wmo-ondersteuning voor zeer kwetsbare burgers Kwaliteitseisen bij Wmo-ondersteuning voor zeer kwetsbare burgers Handvatten bij de VNG-basisset kwaliteitseisen voor Wmo-raden en belangenbehartigers AVI-toolkit 17 Oktober 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Buren 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Voorstel/alternatieven. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit. Wettelijke grondslag. Inhoud extern advies

Voorstel/alternatieven. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit. Wettelijke grondslag. Inhoud extern advies Raadsvergadering d.d. 29 augustus 2013 Aan de raad Voorstraat 31, 4491 EV Wissenkerke Postbus 3, 4490 AA Wissenkerke Tel 14 0113 Fax (0113) 377300 No. 14. Wissenkerke, 11 juli 2013 Onderwerp: Notitie Uitgangspunten

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Geldermalsen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan Maak je sterk VOOR WERK Stappenplan 1 Stappenplan voor lokale belangenbehartiging Goede belangenbehartiging staat of valt met goede voorbereiding. Dat is een hele klus en kost veel tijd. Wees dus realistisch

Nadere informatie

Startnotitie beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2012-2015

Startnotitie beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2012-2015 Startnotitie beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2012-2015 juli 2011: sector Inwonerszaken, team Openbare Orde, Welzijn en Onderwijs 1 Inleiding Voor u ligt de startnotitie beleidsplan Wet Maatschappelijke

Nadere informatie

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 3 2. Missie, visie en uitgangspunten van de Adviesraad Wmo 2.1 De Verordening adviesraad Wmo 4 2.2 Missie 4 2.3 Visie 4 2.4 Uitgangspunten

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Winterswijk 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning

De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning Kennisdossier: De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning Deel 2 - Praktijkvoorbeelden en literatuur 1 Inhoudsopgave Uit de praktijk... 3 Interessante publicaties op een rij... 4 Online meer

Nadere informatie

Prioriteiten en vragen in 2015. Handreiking voor inhoudelijke agendering door Wmo-raden

Prioriteiten en vragen in 2015. Handreiking voor inhoudelijke agendering door Wmo-raden Prioriteiten en vragen in 2015 Handreiking voor inhoudelijke agendering door Wmo-raden AVI-toolkit 20 Maart 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. De actuele maatschappelijke en politieke context... 4

Nadere informatie

Zelfregie en professionele toerusting. Kennis en advies: praktisch en toepasbaar

Zelfregie en professionele toerusting. Kennis en advies: praktisch en toepasbaar Zelfregie en professionele toerusting Kennis en advies: praktisch en toepasbaar Hulpverlening & Activering Voor iedere burger zijn zelfredzaamheid, meedoen in de maatschappij én contacten met anderen belangrijk.

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Renkum 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Geef inhoud aan gemeentelijk beleid

Geef inhoud aan gemeentelijk beleid Geef inhoud aan gemeentelijk beleid met kennis, advies en trainingen van MOVISIE Decentralisatie van de jeugdzorg, de overheveling van de functie- begeleiding uit de AWBZ, de komst van de Wet Werken naar

Nadere informatie

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013, KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt

Nadere informatie

Standpunten Oogvereniging

Standpunten Oogvereniging Standpunten Oogvereniging Inleiding De Oogvereniging spreekt namens haar leden en bestuur met verschillende partners, overheden en zorgorganisaties. Belangrijk is dat we als Oogvereniging gedragen standpunten

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Barneveld 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Overbetuwe 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Senioren in beweging. Consequenties voor beleid. Zichtbaarheid Organisatie & Speerpunten

Senioren in beweging. Consequenties voor beleid. Zichtbaarheid Organisatie & Speerpunten Senioren in beweging Consequenties voor beleid Zichtbaarheid Organisatie & Speerpunten Meer belangstelling en richting geven aan beleid voor senioren in s Hertogenbosch.. Bijdragen aan een optimaal welbevinden

Nadere informatie

Doe mee als gespreksbegeleider van Zorg Verandert

Doe mee als gespreksbegeleider van Zorg Verandert Doe mee als gespreksbegeleider van Zorg Verandert Vindt u het belangrijk dat mensen zoveel mogelijk zélf regie hebben over de zorg of ondersteuning? Lees dan deze folder. De zorg verandert. Dat roept bij

Nadere informatie

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen?

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Mark van den Einde ministerie van VWS PIANOo- Marktontmoeting Wmo (9 december 2011) Het regeer- en gedoogakkoord De

Nadere informatie

Kenmerk 13s058 / augustus 2013. Inleiding

Kenmerk 13s058 / augustus 2013. Inleiding Kenmerk 13s058 / augustus 2013 Inleiding In de komende maanden en jaren krijgen gemeenten te maken met een drietal decentralisaties van de rijksoverheid naar de gemeentelijke overheid waarvan die in meer

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Lochem 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Informatie en advies Seniorenbeleid STICHTING LOIS

Informatie en advies Seniorenbeleid STICHTING LOIS Informatie en advies Seniorenbeleid STICHTING LOIS JAARVERSLAG 2015 21 mei 2016 P a g i n a 1 Voor u ligt het Jaarverslag 2015 van de Stichting LOIS. LOIS bestaat al sinds 1999 en is een vrijwilligersorgaan,

Nadere informatie

Zorg Verandert en wat nu? 141103, SBOG, Westervoort

Zorg Verandert en wat nu? 141103, SBOG, Westervoort Zorg Verandert en wat nu? 141103, SBOG, Westervoort Zorg Verandert Wie zijn wij? We richten ons op Wat gaan we doen? Informeren over veranderingen voor zover mogelijk Veranderingen wegen Wat doen we niet?

Nadere informatie

Programma. Aandacht voor iedereen

Programma. Aandacht voor iedereen Programma Aandacht voor iedereen Toerusting van Wmo raden en regionale en lokale belangenbehartigers & Signalering en monitoring vanuit cliëntenperspectief In het kader van de decentralisatie van extramurale

Nadere informatie

Stappenplan invoering Wmo vanuit cliëntperspectief

Stappenplan invoering Wmo vanuit cliëntperspectief Kies uw moment voor beleidsbeïnvloeding Stappenplan invoering Wmo vanuit cliëntperspectief De decentralisatie van de AWBZ is een stap dichterbij gekomen nu het wetsvoorstel Wmo naar de Tweede Kamer is

Nadere informatie

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo Informatiekaart 2 Mantelzorg in de Wmo 2015 In de vernieuwde Wmo staan participatie en zelfredzaamheid centraal. Nederland wordt steeds meer een participatiemaatschappij: de rol van de overheid in zorg

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Ede 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Visie op medezeggenschap van cliënten en familie van Abrona

Visie op medezeggenschap van cliënten en familie van Abrona Visie op medezeggenschap van cliënten en familie van Abrona Bestemd voor: Abrona Geschreven door: Werkgroep Visie op Medezeggenschap, bestaande uit vertegenwoordiging van cliënten, familie, afdeling Medezeggenschap

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Lingewaal 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Lingewaard 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Zutphen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Van school af en aan het werk het verhaal van Sanne

Van school af en aan het werk het verhaal van Sanne Van school af en aan het werk het verhaal van Sanne Schoolverlaters, participatie en lokale belangenbehartiging Sanne Kuijpers is 17 jaar en woont met haar ouders en broertje in Cornjum in Friesland. Ze

Nadere informatie

ACTIVITEITENPLAN 2017

ACTIVITEITENPLAN 2017 ACTIVITEITENPLAN 2017 Definitieve versie dd. 20-4-2017 Wmo-adviesraad/ Sociale Raad Dordrecht T: 078 617 69 82 E: wmo-adviesraaddordrecht@zorgbelang-zuidholland.nl W: wmo-adviesraaddordrecht.nl 1. Inleiding

Nadere informatie

Cliëntenperspectief op het toezicht Wmo. Een handreiking voor Wmo-raden, belangenbehartigers en cliëntenraden

Cliëntenperspectief op het toezicht Wmo. Een handreiking voor Wmo-raden, belangenbehartigers en cliëntenraden Cliëntenperspectief op het toezicht Wmo Een handreiking voor Wmo-raden, belangenbehartigers en cliëntenraden AVI-toolkit 24 December 2015 Inhoudsopgave 1. Wat is het toezicht op de Wmo?... 3 2. Wat zegt

Nadere informatie

Startnotitie bundeling cliëntenraden en adviescommissies

Startnotitie bundeling cliëntenraden en adviescommissies Startnotitie bundeling cliëntenraden en adviescommissies 1. Uitgangspunt coalitieakkoord In het coalitieakkoord 2014-2018 Utrecht maken we samen staat dat we voor de adviescommissies en cliëntenraden dezelfde

Nadere informatie

Flexibele adviseringsstructuur sociaal domein 1

Flexibele adviseringsstructuur sociaal domein 1 Flexibele adviseringsstructuur sociaal domein 1 Inleiding Met de decentralisaties in het sociaal domein heeft de gemeente de verantwoordelijkheid gekregen voor de zorg en ondersteuning van een grotere

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen Raadsvoorstel Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen 2014-2017 Datum raadsvergadering 06-02-2014 Portefeuillehouder(s) R.G. te Beest W.E. Westerman Registratienummer Rs13.00783 Ambtenaar K. Bruijns Datum

Nadere informatie

postbusŵgemëeñfeňoořdëľnveldľnl- uèťheenïe NOORDENVELD

postbusŵgemëeñfeňoořdëľnveldľnl- uèťheenïe NOORDENVELD G E M E E N T E R15.00047 III N O O R D E N V E L D B E Z O E K A D R E S t Raadhuisstraat 1 9301 AA Roden P O S T A D R E S Ť Postbus 109 9300 AC Roden î W E B S I T E / E - M A I L t www.gemeentenoordenveld.nl

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Duiven 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3

Nadere informatie

Participatieadviesraad Sociaal Domein Waddinxveen

Participatieadviesraad Sociaal Domein Waddinxveen Participatieadviesraad Sociaal Domein Waddinxveen Inleiding Zoals bekend hebben per januari 2015 ingrijpende veranderingen plaatsgevonden in wet- en regelgeving in het sociale domein; afslanking AWBZ door

Nadere informatie

BELEIDSNOTITIE PARTICIPATIERAAD GEMEENTE VENRAY

BELEIDSNOTITIE PARTICIPATIERAAD GEMEENTE VENRAY BELEIDSNOTITIE PARTICIPATIERAAD GEMEENTE VENRAY INLEIDING Met ingang van 1 januari 2015 krijgen gemeenten een groot aantal taken overgeheveld, de zogeheten decentralisaties AWBZ-Wmo, de Jeugdwet en de

Nadere informatie