Non-verbale Communicatie lezen en schrijven
|
|
- Pieter Christiaens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Reader Behorend bij de masterclass Non-verbale Communicatie lezen en schrijven 6 NMI-punten Mei 2011 Drs. Peter Bruun Trainingsbureau Smits en Beerends Koninginnenlaan 7, 5211 WD 's-hertogenbosch
2 Smits & Beerends Training en begeleiding Organisaties zijn voortdurend in beweging! Een klant stelt steeds hogere eisen aan de kwaliteit van producten en de service van bedrijven. Dit betekent dat medewerkers in staat moeten zijn hier snel op in te spelen. Daarnaast kunnen bedrijven en instellingen te maken krijgen met maatregelen zoals fusies, reorganisaties, bezuinigingen en ziekteverzuimregelingen. Deze hebben grote consequenties voor de organisatie en de medewerkers. Een gezonde organisatie heeft gemotiveerde en enthousiaste werknemers nodig, die al deze veranderingen kunnen dragen. Een management dat gericht is op het werkklimaat, de communicatie en de ontwikkeling van individuen draagt hiertoe bij. De diensten van Smits & Beerends vormen een goede ondersteuning bij diverse ontwikkelingen in de organisatie. Onze kracht ligt in het doorvoeren van attitude- en gedragsverbeteringen op het gebied van: communiceren; samenwerken; leidinggeven presteren en profileren. Daarnaast verzorgen wij: mediation bij conflicten; coaching; teambuilding; masterclasses Hiermee bereiken wij de volgende doelen: 1. inzicht in eigen functioneren; 2. verhogen van de motivatie en het algemeen welbevinden van medewerkers; 3. verbeterde managementvaardigheden bij managers; 4. verbeteren van prestaties (kwaliteit en kwantiteit); 5. verminderen van het ziekteverzuim. Onze diensten komen het individu én de organisatie ten goede! Voor meer informatie kunt u terecht bij: Smits & Beerends, Koninginnenlaan WD s-hertogenbosch Telefoon: Internet: Twitter : info@smitsenbeerends.nl 2
3 Video Feedback Oefening 1: Gebruik maken van de kracht van jezelf. Non verbale communicatie (met video): de kracht van non-verbale communicatie; observeren en voelen van echtheid (authentiek zijn). Hoe komt u over op de ander; dit is waar deze oefening over gaat. We maken een analyse waarbij het u helder wordt hoe u optimaal gebruik kunt maken van uw fysieke voorkomen en uw eigen authentieke non-verbale communicatie. U krijgt zicht op uw sterke- en zwakke kanten. We kijken daarbij naar de specifieke gesprekken die u voert. Eerst beantwoord u de volgende vragen: - Hoe zien de anderen mij? - Hoe wil ik dat de anderen mij zien? - Wie willen de anderen dat ik ben? Dit bespreekt u met een mede cursist Vervolgens beantwoord u voor uzelf; Wie ben ik? Hierna geeft u een korte presentatie voor de video waarin u vertelt wie u bent. 3
4 Oefening 1b: Mijn eerste indruk Naam: Komt op mij over als: Specifieke Non Verbale Cues die hiertoe geleid hebben Naam: Komt op mij over als: Specifieke Non Verbale Cues die hiertoe geleid hebben Naam: Komt op mij over als: Specifieke Non Verbale Cues die hiertoe geleid hebben 4
5 Lichaamstaal Lichaamstaal of non-verbale communicatie is het geheel van communicatieve boodschappen dat door middel van gebaren, mimiek, lichaamshouding en oogcontact wordt overgebracht. De mens is een sociaal dier. Menselijk contact bestaat voor een groot gedeelte uit communicatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van taal. Dit kan op verschillende manieren worden geuit; bijvoorbeeld met behulp van de stem of door middel van schrift. Op deze manier kan inhoudelijk veel informatie worden overgebracht. Lichaamstaal wordt beschouwd als een belangrijke vorm van communicatie bij het vaststellen van onderlinge relaties, omdat emoties veelal nonverbaal worden overgebracht. Met name bij pubers en jong adolescenten is dit de eerste stap bij het zoeken naar en maken van Tennisser Sebastian Grosjean contact. Door deze lichaamstaal te proberen te uit zijn vreugde na een lezen, interpreteren en verwoorden is de eerste gewonnen wedstrijd tijdens eerste stap gemaakt richting contact. de Australian Open 2007 Hierna is het mogelijk de communicatie op een andere manier verder vorm te geven. In zijn onderzoek naar menselijke communicatie vond Albert Mehrabian, psycholoog aan de universiteit van Los Angeles, in de jaren zestig bij Amerikanen dat vooral communicatie van emoties via lichaamstaal verloopt: 55% van die communicatie bestaat uit lichaamstaal, 38% door de stemklank en 7% wordt door middel van woorden. Voorzichtigheid is geboden om deze bevindingen zomaar over te nemen voor niet-emotionele communicatie, voor hedendaags communiceren en voor niet- Amerikaanse onderzoeksgroepen. Zie youtube filmpje: Busting the Mehrabian Myth 5
6 Functies van Non-verbale Communicatie Argyle (1988) heeft geconstateerd dat er 5 primaire eigenschappen zijn van nonverbale communicatie bij de mens. Emoties uiten; Het uiten van interpersoonlijke houdingen; Om spraak te begeleiden in het beheer van de signalen van de interactie tussen sprekers en luisteraars; Zelfpresentatie van iemands persoonlijkheid; Rituelen (groeten). Verschil tussen verbale en non-verbale communicatie Er is verbale communicatie (woordentaal) en non-verbale communicatie (lichaamstaal). Communicatie betekent: alle inhoudelijk communicatie, verbaal en non-verbaal. Bovenstroom Verbale communicatie gaat over de inhoud van het onderwerp. Onderstroom Non-verbale communicatie gaat over de betrekking tussen mensen in een relatie. We zijn ons er niet altijd van bewust hoeveel we non-verbaal communiceren en gelukkig maar, want het is praktisch onmogelijk en niet functioneel om je overal van bewust te zijn. Sommige waarnemingen zijn eenvoudig, andere zijn complex. Wat zijn bijvoorbeeld precies de kenmerken van een open of gesloten houding van een persoon... Sommigen zeggen dat gekruiste armen een gesloten houding is, terwijl de persoon zelf het op een gegeven moment de meest comfortabele houding vindt, zonder dat deze zich afsluit voor de ander. 6
7 Lichaamstaal is oeroud. Het is het oorspronkelijke signaleringssysteem van de mens, voordat hij de gesproken taal ontwikkelde. Uit het gedrag van de mens kon worden afgeleid in hoeverre er sprake was van gevaar. Wij praten zoveel dat we er niet meer bewust van zijn wat de impact is die dit nonverbale gedrag op ons heeft. We zien ons eigen gedrag ook niet: hoe sarcastisch onze stem klinkt of hoe zenuwachtig ons been schommelt terwijl we een overtuigend verhaal ophangen...anderen zien en horen ons wel. Uit onze non-verbale indrukken maken we op hoe de ander zich voelt en wat hij werkelijk meent. Het kunnen lezen en schrijven van lichaamstaal is een essentiële vaardigheid voor wie beroepshalve met mensen omgaat. Je kunt niet niet-communiceren zoals Darwin in 1872 en Watzawick in 1970 stelden na uitgebreid onderzoek naar lichaamstaal. Zelfs omgevingsfactoren zoals meubilair, architecturale stijl, interieur, lichtomstandigheden, kleuren, temperatuur, geluid en muziek communiceren. Lichaamstaal drukt gevoelens en relaties uit. Lichaamstaal geeft ons aan hoe we de woorden moeten op te vatten. Ze vult woorden aan, benadrukt ze, vervangt ze, en regelt het gesprek (wie mag praten en wanneer) en laat zien hoe de ander uw woorden opvat. Hoe zou u de zin: Je bent laat opvatten, als u een uur later dan anders thuis komt? Dat hangt er vanaf. Wordt het bezorgd gezegd of zielig? Als het verwijtend is, dan zegt de manier waarop de zender: haar boodschap ziet, bv. Dit is een verwijt zichzelf ziet, bv. Ik heb het volste recht je dit te zeggen tegen over u staat, bv. Ik ben kwaad op je, verontschuldig je! uw relatie met haar ziet, bv: Hoe haal je het in je hoofd me te laten wachten!; denkt dat u haar ziet, bv: Of ik gedwee bleef wachten tot je thuiskomt In die ene zin en de manier waarop de tekst klinkt ligt de bodem voor een complete ruzie. De goede verstaander kan er misschien wat mee. Wie niet goed verstaat, krijgt die ruzie zeker. 7
8 Stemtaal Na gezichtsuitdrukking geeft de stemtaal uw gevoelens voor anderen en uw stemming het beste weer. Aan iemands stem kunt u horen of hij opgewekt is, verdrietig, woedend of alleen maar ontstemd. Onder stemtaal vallen alle aspecten van de besproken taal behalve de woorden. Het gaat dus niet om wat men zegt, maar om hoe men het zegt. Stemtaal omvat; volume, toonhoogte, articulatie, nadruk, stemkwaliteit (hees, helder, resonerend, schril), melodieusheid of eentonigheid, spreektempo, ritme en dialect. Dan zijn er nog de bijgeluiden: zuchten, keelschrapen, snuiven, lachen, eh s, hm s, aarzelingen en pauzes. Mensen zijn zich vaak niet bewust van hun stem. Daarom zijn gevoelens zo goed te horen aan de stemklank. Het komt ook doordat gevoelens, net als de stem, veel met ademhaling te maken hebben. U hoort eerder dat de ander gaat huilen (of tegen zijn tranen vecht), dan u zal zien aan de bibberende mondhoeken of vochtige ogen. Onderzoek laat zien dat woede, zenuwachtigheid, verdriet en geluk goed gehoord worden; trots, jaloezie, liefde en angst minder goed. Mensen verschillen sterk in hun vermogen om alleen op basis van stemklank gevoelens over te dragen én te begrijpen. Al zijn we ons doorgaans niet bewust van onze stem, we gebruiken hem ook bewust, zoals in sarcasme of ironie. Ik vind je werk geweldig! kan juist het omgekeerde betekenen. Stemklank en demografische kenmerken Alleen aan de hand van iemands stem kunt u onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, blanken en zwarten, kleine en grote en jonge en oude personen. Ook opleidingsniveau, sociale klassen en de streek van herkomst zijn hoorbaar. We hoeven iemands stem maar tien seconden te horen om hem maatschappelijk te kunnen plaatsen. Griezelig: zodra u uw mond open doet, geeft u zich bloot. Maar het werkt ook andersom. U kunt er veel belang bij hebben om goed naar de stem van anderen te luisteren maar ook die van uzelf. Stem en persoonskenmerken Anderen lezen uw persoonlijkheid aan uw stem af, of beter: ze denken dat ze dat kunnen. In onderzoeken zijn beoordelaars het opvallend eens over de persoonlijkheidskenmerken die ze toeschrijven op grond van stemgeluid. Mannen met keelstemmen worden gezien als gerijpt, evenwichtig en wereldwijs. Vrouwen met hetzelfde stemgeluid worden geschat als minder intelligent, mannelijk, vervelend, lui en lelijk. Soms klopt dat, soms niet. Maar dergelijke stereotypen beïnvloeden de interactie wel. U kunt dus pech hebben met uw stem. Maar als telefoniste kunt u er wel voor zorgen dat u niet te snel persoonskenmerken toeschrijft op grond van stemgeluid. 8
9 Interactie van verbale en non-verbale communicatie Wanneer u non-verbaal communiceert, kunnen er op 6 manieren verbaal boodschappen doorgegeven worden: 1. Herhalen; 2. Tegenstrijdigheid; 3. Aanvulling; 4. Vervanging; 5. Reguleren; 6. Accentueren / modereren. 1. Herhalen Bestaat uit het met behulp van gebaren een verbale boodschap te versterken. Zoals als je een opsomming van drie geeft; op je vingers tot drie tellen. 2. Tegenstrijdigheid Tegenstrijdigheid in verbale en non-verbale boodschappen binnen dezelfde interactie kunnen soms tegenovergestelde of tegenstrijdige boodschappen uitzenden. Een persoon die verbaal een verklaring geeft maar bijvoorbeeld tegelijkertijd veel friemelt of oogcontact vermijdt kan een tegenstrijdige boodschap uitzenden. Tegenstrijdige boodschappen kunnen gebeuren om verschillende redenen, vaak zijn ze afkomstig uit gevoelens van onzekerheid, ambivalentie, of frustratie. Als gemengde berichten optreden, wordt non-verbale communicatie de primaire tool die mensen gebruiken om aanvullende informatie op de situatie te verduidelijken. De toeschouwer zal veel aandacht hebben voor lichamelijke bewegingen en positionering als hij tegenstrijdigheid waarneemt tijdens interacties. 3. Aanvulling Accurate interpretatie van berichten is makkelijker wanneer non-verbale en verbale communicatie elkaar aanvullen. Het is aangetoond dat je verbale boodschap beter onthouden wordt en versterkt wordt als de non-verbale signalen deze bevestigen. 9
10 4. Vervanging Non-verbale communicatie wordt soms gebruikt als het enige kanaal om een boodschap over te brengen. Mensen leren om gezichtsuitdrukkingen, bewegingen van het lichaam, en positionering van het lichaam te identificeren die overeenkomen met specifieke gevoelens en intenties. Non-verbale signalen kunnen worden gebruikt om een boodschap over te brengen zonder iets te zeggen. Wanneer non-verbaal gedrag niet effectief gebruikt wordt om een boodschap over te brengen, zijn verbale methodes nodig om het inzicht te verbeteren/versterken. 5. Regulering Non-verbale communicatie kan ook onze interacties bepalen. Bijvoorbeeld het aanraken van een arm kan uitstralen dat je diegene wilt onderbreken of als volgende iets wilt zeggen. 6. Accentueren Non-verbale signalen worden gebruikt om de interpretatie van verbale boodschappen te wijzigen. Aanrakingen, stemhoogte en gebaren zijn enkele van de tools die mensen gebruiken om de boodschap te versterken. Zo kan iemand die zijn boosheid uit dit benadrukken door met een vuist op tafel te slaan. 10
11 Kinesics Kinesics is de studie van lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en verschillende houdingen. Het is ontwikkeld door de antropoloog Ray L. Birdwhistell in de jaren 50. Houding De houding van het lichaam kan u vertellen hoeveel de gesprekspartner het met u eens is, of degene het wel interessant vind en de status tussen de 2 gesprekpartners. Uit onderzoek is gebleken dat spiegelen het beste is om een positieve sfeer te creëren en openheid in het gesprek te krijgen. Dit is het gedrag van de ander imiteren op een subtiele wijze. Dit laatste is van belang, want als de ander zich nageaapt voelt zal het een tegenovergesteld effect hebben. Gebaren Een gebaar is een lichaamsbeweging die een betekenis uitdrukt. Deze gebaren kunnen zich laten voorvloeien uit armgebaren, handgebaren en ook bewegingen van het hoofd. Via het gezicht kun je denken aan een knipoog, knikken of met de ogen draaien. Het kan erg moeilijk zijn om deze non-verbale en verbale communicatie te linken met elkaar. Deze gebaren kunnen volgens Ottenheimer en Paul Ekman gecategoriseerd worden in 5 types: 1) Emblemen; 2) Illustratoren; 3) Invloed displays; 4) Toezichthouders; 5) Adapters. 11
12 Emblemen zijn gebaren met een directe verbale boodschap; zoals het gedag zwaaien naar iemand. Illustratoren zijn gebaren die verbeelden wat er gezegd wordt, zoals het draaien van een denkbeeldig stuurwiel, terwijl je over autorijden praat Een invloed display is een gebaar dat emoties overbrengt, zoals een glimlach Toezichthouders zijn gebaren die controle over de interactie behouden, zoals een hand voor je houden op het moment dat iemand je tracht te onderbreken om aan te geven dat je nog niet uitgesproken bent. Een adapter is gebaar dat duidelijk maar dat er wat spanning weg moet uit het lichaam; zoals snel je been over het andere been legt. Haptics Een "high five" is een voorbeeld van communicatieve aanraking. Aanrakingen die gedefinieerd kunnen worden als communicatie bestaan onder andere uit handen schudden, hand in hand lopen, zoenen ( wangen, lippen, hand), een klop op de rug of schouders en het aanraken/strelen van een arm. Jezelf aanraken tijdens een conversatie kan inhouden: likken, plukken, vasthouden en krabben. Deze non-verbale communicatie onthult onze intenties en gevoelens tijdens de interactie. De non-verbale communicatie verschilt wel per situatie en de relatie tussen de sprekers. Ook de manier van aanrakingen verschilt. Oculesics De studie van de rol van de ogen in non-verbale communicatie wordt soms aangeduid als "oculesics". Oogcontact kan aangeven: interesse, aandacht en betrokkenheid. Een blik bestaat uit de acties van het kijken tijdens het praten, op zoek tijdens het luisteren, de tijdsduur van de blik, de frequentie van blikken, patronen van fixatie, pupilverwijding, en de knipper frequentie. 12
13 Paralinguistiek Paralinguistiek is de studie van non-verbale signalen van de stem, ook wel het paralinguale kanaal. Verschillende akoestische eigenschappen van meningsuiting, zoals toon, toonhoogte en accent, gezamenlijk bekend als prosodie, zijn allemaal cues die gegeven kunnen worden. De taaldeskundige George L. Trager ontwikkelde een classificatiesysteem dat bestaat uit de stem set, stem kwaliteiten en stemgebruik. De stem set is de context waarin de spreker aan het woord is. Dit kan onder meer de situatie, geslacht, stemming, leeftijd en de persoonlijke cultuur zijn. De stem kwaliteiten zijn volume, toonhoogte, tempo, ritme, articulatie, resonantie, nasaliteit en accent. Ze geven elk individu een unieke 'stem print ". Vocalisatie bestaat uit drie onderdelen: Karakter, kwalificaties en paralinguale beloninkjes. Karakters zijn emoties geuit tijdens het spreken, zoals lachen, huilen en geeuwen. Een stem kwalificatie is de stijl van het leveren van een bericht - bijvoorbeeld, schreeuwen: He stop dat! ", In tegenstelling tot fluisteren: "Hé stop dat". Paralinguale beloninkjes zoals "uh-huh" geven de spreker er kennis van dat de luisteraar luistert. 13
14 Rapport opbouw Rapport is de relatie die je met je gesprekspartner hebt. Bij een eerste contact is er nog geen rapport. Je bouwt rapport op naarmate je interacties met iemand hebt. Alles wat je doet of laat heeft effect op het rapport; geef je wel of niet een hand en zowel wat voor een hand geef je. Als je een goed rapport met je gesprekspartner hebt, zal dat ertoe leiden dat hij meer bereid zal zijn persoonlijke dingen gedetailleerd te vertellen en minder geneigd zijn om te liegen of iets achter te houden. Hieronder volgen tips die bevorderlijk zijn voor de opbouw van rapport: 1. Spreek duidelijk zodat mensen verstaan wat je zegt: Over het algemeen hebben mensen een zeer lage tolerantie voor mensen die slecht te verstaan zijn. Onduidelijkheid is meestal geen bouwsteen om aardig gevonden te worden. 2. Probeer je niet anders voor te doen dan je bent: Alle mensen kunnen dwars door maskers heen kijken. Mensen die fake overkomen wekken bijzonder weinig sympathie. Als je jezelf niet leuk genoeg vindt zoals je bent, waarom zou ik je dan leuk moeten vinden? 3. Noem mensen bij hun naam: De meest zoete honing voor het oor is de klank van je eigen naam. Door mensen bij hun naam te noemen wek je sympathie op, maar overdrijf het niet, want dat zal een tegenover gesteld effect hebben. 14
15 4. Spiegel het gedrag van de ander: Als mensen elkaar aardig vinden of het met elkaar eens zijn, zie je dat hun lichaamstaal sterk overeenkomt. Andersom werkt het ook: als je iemands lichaamshouding imiteert zal dit de rapportopbouw ten goede komen. Wederom geldt: over drijf het niet, dat heeft een averechts effect. 5. Zeg: Alsjeblieft en Dank je wel : Deze twee simpele woorden zorgen ervoor dat eisen als verzoeken klinken en zorgen voor een vriendelijke noot in een serieus gesprek. Het kan het verschil maken qua indruk tussen lomp en oprecht dankbaar. 6. Gebruik positieve lichaamstaal: Je kunt gebruik maken van positieve lichaamstaal om jezelf neer te zetten als een behulpzaam en opbouwend persoon in plaats van een ongeïnteresseerd iemand. Positieve lichaamstaal bereik je door tijdens het spreken oogcontact te maken, met behulp van handgebaren belangrijke punten te accentueren, naar voren leunen en vriendelijk te glimlachen. 7. Geef een stevige handdruk: er is een correlatie tussen de eigenschappen van de handdruk (stevigheid, duur, beweging, etc., etc.,) en de eerste indruk die mensen van je hebben. Een goede handdruk is stevig, maar niet hard en duurt tussen de 0,7 en 1,3 seconde (je hoeft er geen stopwatch bij te houden). De handen staan verticaal recht, zo communiceer je gelijkheid. 8. Houd je handen weg van je gezicht: met handen voor je gezicht communiceer je dat je verveeld bent, negatief over de ander denkt of zelf iets achter houdt. 15
16 9. Kleed je enigszins netjes; kleren maken de man. en bovendien ook de vrouw. Kleding is absoluut ook een onderdeel van je non-verbale communicatie. Een stijlvolle manier van kleden is natuurlijk niet noodzakelijk, maar het zal zeker van invloed zijn op hoe mensen je inschatten. 10. Kom op tijd door aanwezig te zijn op de afgesproken tijd toon je respect (zeker in Nederland) en geef je aan de ander en de afspraak die je samen gemaakt hebt serieus te nemen. 16
17 Het geven van een hand. Zoals bij punt 7 genoemd; wie een goede handdruk geeft, maakt een goede indruk. Hieronder een opsomming van de manieren hoe het niet moet en tot slot, hoe het wel moet. Hoe het wel moet: Kort, stevig en 1 keer schudden. Droge, warme hand. Oogcontact. Een glimlach. Op deze manier van handen schudden is er een gelijkheid aan respect voor de ander. 7 handdruk stijlen hoe het niet moet. Hier zijn zeven van de meest irritante handdrukken. Wellicht herkenbaar voor vermaak, maar vermijd ze te allen tijde: 1.De slappe hand Weinig begroetingen zijn zo verschrikkelijk als de slappe hand, vooral wanneer de hand koud of klam is. Het zachte, klamme gevoel van de slappe hand maakt het universeel impopulair en de meeste mensen associëren het met een zwak karakter, vooral vanwege het gemak waarmee de palm kan worden omgedraaid. Het wordt gelezen door de ontvanger als een gebrek aan inzet voor de ontmoeting. Ook een op de twintig mensen lijden aan een aandoening genaamd hyperhydrosis, dat is een genetische aandoening die chronische zweten veroorzaakt. 17
18 2. De dominante hand Deze overtuigende stijl is een favoriet van de mannen in het bedrijfsleven en onthult een verlangen om te domineren. Het zet een toon van controle in de relatie of zet mensen op hun plaats. 2b De onderdanige hand Deze stijl van een hand geven is ( onbewust ) een signaal afgeven waardoor je laat zien dat je onderdanig bent en niet de leiding op je neemt. Het gebeurt ook in situaties waarin de 1 respect en waardering aan de ander toont. 3. De Botten Kraker De meest gevreesde van alle handdrukken, want het geeft een onuitwisbare indruk op de ontvangers geest en vingers. Het maakt een goede indruk op niemand anders dan de initiatiefnemer. De botten kraker is het handelsmerk van de overdreven agressieve persoonlijkheid die, zonder waarschuwing, de hand vroeg grijpt in poging om zijn tegenstander te demoraliseren door zijn knokkels tot een gladde pasta te knijpen. Als u een vrouw bent, vermijd dan het dragen van grote ringen aan uw rechterhand in het bedrijfsleven, want ontmoetingen met een bottenkraker kan lijden tot bloedverlies. 18
19 Helaas zijn er geen effectieve manieren om het tegen te gaan. Als je denkt dat iemand het expres heeft gedaan, zou je de omgeving er op kunnen attenderen door luid te reageren. Mijn persoonlijke ervaring is dat handwerkers (type havenarbeider) zich niet bewust zijn van hun eigen kracht. Let dus op als je iemand een hand geeft met duimen ter dikte van een rookworst. 4. De halve hand Een veel geziene variant in man-vrouw begroetingen, de halve hand is een handdruk die niet gelukt lijkt te zijn, omdat je maar een halve hand krijgt. Hoewel de initiator een enthousiaste houding lijkt te hebben ten opzichte van de ontvanger, ontbreekt in feite het zelfvertrouwen. Het belangrijkste doel van de halve hand is de ontvanger op een comfortabele afstand te houden. De halve hand kan ook het gevolg zijn van persoonlijke ruimte verschillen tussen de mensen in de handdruk. Dit kan gebeuren wanneer de ene persoon zich in de intieme zone (60cm afstand) en de ander zich in de vriendelijke zone bevond (90cm), de laatste staat verder naar achteren tijdens de begroeting, zodat de handen niet goed komen. Als dit bij u gebeurt, kun je de anders hand met je linkerhand nemen en alsnog goed in de hand plaatsen en zeggen: Laten we dit nog eens over doen. Op deze manier kun je zelfvertrouwen tonen en aangeven dat je de ander en de begroeting waardevol vind. Echter, het zou ook een bewuste keuze kunnen zijn. Ooit gaf een cursist aan bewust de halve hand te geven, omdat hij niet van lichamelijk contact houdt en het een betekenisloos ritueel vind. In een dergelijk geval zou het door de ander als intimiderend ervaren kunnen worden. Voorzichtigheid is dus geboden. 19
20 5.De uitgestrekte arm De uitgestrekte arm wordt vooral gebruikt door agressieve types en het voornaamste doel is om u op afstand te houden en uit de buurt van hun persoonlijke ruimte. Het wordt veel gebruikt door mensen die in landelijke gebieden opgegroeid zijn en grotere behoefte aan persoonlijke ruimte hebben en hun grondgebied willen beschermen. Deze mensen zullen naar voren leunen op de ene voet en hun afstand houden bij het hand schudden. 6. De dorpspomper Heeft sterke landelijke boventonen, lees mensen die weinig ervaring hebben met een hand geven, omdat ze niet zo veel mensen tegenkomen. De dorpspomper pakt de hand van de ander en begint een energieke en ritmische reeks van snelle verticale bewegingen. Terwijl maximaal zeven pompen aanvaardbaar is, blijven sommigen continue pompen alsof ze het handschudden iets te letterlijk hebben opgevat. Af en toe zal de dorpspomper het pompen staken, maar de hand toch blijven vasthouden om hun ontsnapping te voorkomen. Opmerkelijk genoeg zijn weinig mensen geneigd te proberen hun hand weg te trekken. De handeling van fysiek verbonden lijkt onze vastberadenheid om terug te trekken te verzwakken. 7.Het Bosje Wortelen Enigszins vegetarisch in benadering. Het is een verre verwant van de natte vis, maar stijver en minder klam aanvoelt. De vingers worden niet om de anders hand gebogen, maar strak recht gehouden. Vaak is dit gevolg van spanning. 20
21 Samenvatting Veel mensen hebben geen idee hoe hun eerste indruk op anderen is, ondanks het feit dat de meesten van ons zich ervan bewust zijn dat de eerste paar minuten een relatie kan maken of breken. Hoe gek het ook lijkt; neem een keer de tijd om stijlen van een hand geven te oefenen met je vrienden en collega's, zoals we dat in de training gedaan hebben. Zo kun je een repertoire aan handdrukken leren die je in kan zetten op de verschillende momenten aan de hand van hoe jij de situatie inschat. Zo kun je iedere keer weer een passende indruk kan maken. De perfecte handdruk Weinigen zullen toegeven dat ze ontevreden zijn met hun handdruk prestaties, maar wanneer was de laatste keer dat je op deze vaardigheid werd getoetst? Of feedback hebt gekregen of gevraagd? Sta op Het is een fundamenteel teken van respect. Maak oogcontact Kijk altijd iemand in de ogen als je een hand geeft. Het mijden van oogcontact wordt in het minst erge geval gezien als onzekerheid, maar vaker ook als incompetentie, disrespect, ongeïnteresseerdheid of onbetrouwbaarheid. Glimlach Als je iemand bent die gemakkelijk glimlacht, doe het dan vooral. Zo niet, ook prima - geen noodzaak om grimas te trekken, het ziet er gek uit. 21
22 Strek je hand (als eerste) Aarzel niet, en bied je hand zo vroeg mogelijk. Het is een teken van openheid en bereidheid en psychologen geloven dat het u een voordeel kan geven in een onderhandeling. Als eerste je hand te bieden is een teken dat je bereid en in staat bent om controle te nemen. Grijp stevig Als je niet zeker bent van hoe stevig je greep moet zijn, stel je dan voor hoe stevig je een golfclub of een tennisracket vasthoudt. Geef uw volledige hand: alleen royalty's en dragqueens kunnen wegkomen met enkel het bieden van de vingertoppen. Wees bereid om twee of drie keer ( 1 x is het beste) de hand op en neer te bewegen, dan iets te ontspannen om aan te geven dat u klaar bent en met de andere persoon mee te gaan. Meer of minder kan zeer ongemakkelijk voelen. Temperatuur en vochtigheid Als je opstaat, kun je snel en discreet je hand droog maken door hem tegen je broekspijp te drukken. Dit is het laatste redmiddel. Bereid je voor om de handen te schudden voor een vergadering, bijeenkomst of mediation. Was je handen in koud water om een koele handdruk te leveren. Denk vooruit bij het einde van de vergadering of mediation. Waar mogelijk laat je hand open naast je bungelen en indien nodig druk je hem op je broek of rok, terwijl je nog steeds zit, ruim voordat het gesprek op zijn eind. Als je fysiek contact met iemand hebt, hebben je woorden een grotere impact. De handschoen handdruk wordt ook wel de politicus handdruk genoemd. De initiatiefnemer probeert de ontvanger de indruk te wekken dat hij betrouwbaar en eerlijk is. Als deze techniek wordt gebruikt bij een persoon die u net heeft ontmoet, heeft het omgekeerde effect. De ontvanger zal zich achterdochtig en voorzichtig voelen over de bedoelingen van de initiatiefnemer. De handschoen mag alleen worden gebruikt met mensen met wie de initiatiefnemer bekend is 22
23 Figuur 1 Figuur 2 De bedoeling van de dubbelhandige handdruk is om oprechtheid, vertrouwen of diepte van gevoelens ten opzichte van de ontvanger over te brengen. Twee belangrijke elementen dienen te worden opgemerkt hier. Ten eerste wordt de linkerhand gebruikt om een extra gevoel over te brengen. Zo heeft ook de hoogte van waar je een arm vastpakt iets te betekenen. De elleboog vast grijpen, bijvoorbeeld (figuur 2), brengt meer gevoel dan de pols vast te houden (figuur 1), en de schouder vast houden, (figuur 4) brengt meer dan de bovenste arm greep (figuur 3). In de tweede plaats; de initiatiefnemer van de linkerhand is een invasie van de intieme zone van de ontvanger. In het algemeen zijn de pols en elleboog/greep algemeen aanvaard. Toch blijft dit iets wat je bij goede vrienden doet of familieleden. Zij moeten alleen worden gebruikt tussen mensen die een hechte emotionele band ervaring op het moment van de handdruk. Tenzij het extra gevoel wederzijds is of de initiatiefnemer niet beschikt over een goede reden voor het gebruik van een dubbelhandige handdruk, zal de ontvanger verdacht en wantrouwig worden. Deze hand wordt te vaak door politici en verkopers gebruikt terwijl dit heel snel averechts kan werken! Figuur 3 Figuur 4 23
24 De ogen zijn de Spiegel van de Ziel Oogbewegingen en liegen simpele stappen om een menselijke leugendetector te worden. Kun jij door naar iemand ogen kijken, vertellen of diegene liegt? Jazeker! We geven onbewust veel signalen door met ons lichaam en de ogen zijn een spiegel van de ziel. Er zijn 7 algemene richtingen waar de ogen heen kunnen wijzen: Naar boven en links Visueel geconstrueerde beelden Naar boven en rechts Visueel herinnerde beelden Naar links Auditief geconstrueerd Naar rechts Auditief herinnerd Beneden en links Gevoelens / kinesthetische Beneden en rechts Interne dialoog Recht vooruit Meestal is dit een teken van concentratie (meestal visuele toegang tot een geheugen) of iemand probeert te verbergen hoe ze zich voelen De 2 signalen waar je vooral op moet letten zijn de bewegingen naar boven en links waar de persoon een visueel beeld creëert.(dat is: liegen over iets wat ze gezien/gedaan hebben), en naar links kijken waar de persoon een Auditieve ervaring construeert (liegen over iets wat ze gehoord hebben). Dit zijn redelijk goede signalen die aft e lezen zijn dat de persoon niet helemaal eerlijk tegen je bent. Niets is 100% accuraat en sommige mensen zitten anders in elkaar, of hun oogbewegingen zijn moeilijker op te pikken. In deze omstandigheden is het een goed idee om wat testvragen (niet laten merken wat je doet natuurlijk!) te stellen en kijken hoe het individu hier op reageert. Bij iedereen is dit anders, maar in de meeste gevallen zoals hier beschreven. 24
25 Dus kan je aan de hand van waar mensen heen kijken baseren of zij een eerlijke verklaring geven? Het korte antwoord is; een beetje. Maar het is niet zo simpel als dat je tegenwoordig op sommige tv-programma s ziet of dat films het doen lijken. In dergelijke films, maken mensen al een conclusie als ze zien dat de persoon naar links of rechts kijkt. Dit is natuurlijk helemaal niet waterdicht en gepast bij elke situatie. In de realiteit zou het ronduit dom zijn om een dergelijk oordeel te vellen zonder dat je verder onderzoek doet naar signalen. Al heft deze techniek wel enige waarde. Dus hier is het Lees erover, denk erover na, en test het uit om te kijken hoeveel waarde en hoe betrouwbaar het voor jou is. - Wanneer je een vraag stelt aan een normaal georganiseerd persoon ziet het er zo uit: 25
26 Boven, Links Visueel Creatief (Vc) Als je aan iemand zou vragen een paarse stier voor te stellen, zou dit de kant zijn waar diegene opkijkt als ze over de vraag nadenken. Zo Creëren ze dus een paarse stier in hun geest. Boven, Rechts Visueel Herinneren (Vr) (remembering) Als je iemand vraagt Wat was de kleur van je ouderlijk huis? zou dit de richting zijn van waar de ogen heenkijken als ze over de vraag nadenken. Visueel herinneren van de kleur van het oude huis. Naar links: Auditief Creatief (Ac) Als je iemand zou vragen om te proberen de hoogst mogelijke toon in het hoofd te creëren, zou dit de richting zijn waar ze heen zouden kijken. Ze creëren op dat moment een Auditief geconstrueerd geluid wat ze nog nooit gehoord hebben. Naar rechts: Auditief Herinneren (Ar) (remembering) Als je iemand zou vragen de stem van hun moeder voor de geest te halen zouden de ogen deze richting in wijzen. Dit komt omdat je op deze manier ( op het moment dat je over de vraag nadenkt ) aan deze kant, in je Auditieve geheugen graaft. 26
27 Beneden, Links Feeling / Kinesthetisch (F) Als je iemand zou vragen of ze de geur van een kampvuur kunnen herinneren zou dit de richting zijn waar de ogen heenkijken op dat moment. Geur, gevoel of smaak. Beneden, Rechts Interne Dialoog (Ai) Dit is de richting die iemand opkijkt als diegene tegen zichzelf praat 27
28 Aankijken Oogcontact kan duiden op interesse, aandacht, en betrokkenheid. Uw blik is een onbewuste actie terwijl u actief luistert of aan het praten bent. Ook wimpers die vaker knipperen, pupillen die uitzetten, de frequentie van blikken en patronen van fixatie. Soorten blikken: De zakelijk blik: Wanneer u een discussie op zakelijk niveau heeft kunt u zich voorstellen dat de andere een driehoek op zijn voorhoofd heeft. Door hier uw blik te houden creëert u een serieuze atmosfeer en voelt de ander aan dat u serieus bent. Op deze manier bent u ook ik staat om de controle over de interactie te behouden. De sociale blik: Wanneer het oogcontact zoals op de bovenstaande afbeelding gebeurt, kun je spreken van de sociale staar. Hierdoor komt er een sociale atmosfeer tot stand. 28
29 Uit experimenten blijkt dat de persoon met wie je op dat moment praat ook in deze driehoek naar je kijkt. In dit geval tussen de ogen en mond. De intieme blik: Deze staar is tussen de ogen en tot onder de kin of zelfs lagere delen van het lichaam ( ligt aan de afstand). Van dichtbij is het de driehoek tussen de ogen tot de borst en van afstand is het tot het kruis. Als je deze driehoek staar terug ontvangt is diegene ook geïnteresseerd in je. 29
30 Non-verbale reclame Reclamemakers proberen met communicatie consumenten te overtuigen van het gelijk van hun boodschap. Vaak gebeurt dit met behulp van mensen. Maar weten reclamemakers wel hoe mensen met elkaar communiceren? Het is niet alleen belangrijk wat je zegt, het is veel belangrijker hoe je het zegt. Hoe we iets zeggen, hoe de boodschap werkelijk overkomt, wordt voor een groot deel bepaald door non-verbale communicatie. Non-verbale communicatie is een vorm van communiceren die, onterecht, vaak over het hoofd wordt gezien. Al eerder heb ik het gehad over spiegelneuronen en het effect van deze neuronen op ons imitatiegedrag. Het gedrag van anderen heeft een zeer grote invloed op hoe we ons zelf gedragen. Het gebruik van onze spiegelneuronen is een truc van onze hersenen om je in te leven in anderen. Het lezen van de non-verbale communicatie van anderen is een andere zeer handige, en goed ontwikkelde hersentruc. Dat het lezen van de non-verbale communicatie van anderen bij ons zeer goed ontwikkeld is blijkt uit onderzoeken waarin de proefpersonen binnen zeer korte tijd een oordeel over iemand moeten vellen. Zo gaven studenten die een docent moesten beoordelen met behulp van een geluidloze 30 seconden film hun docent eenzelfde beoordeling als studenten die na een half jaar die docent beoordeelden. Blijkbaar zegt 30 seconden non-verbale communicatie evenveel als een half jaar verbale communicatie. We schreeuwen met ons non-verbaal gedrag wat we met onze woorden proberen. Van de week zag ik een klein voorbeeld van non-verbale communicatie met grote gevolgen. In de commercial van een tandpasta merk, zien we een expert: een man, op leeftijd, met een witte doktersjas aan. De witte jas is een zeer sterk symbool van deskundigheid. Maar als je kijkt naar de man, dan valt het op dat hij bijzonder vaak met zijn ogen knippert. Zoals gezegd een klein detail, maar wel één met grote gevolgen. Meer dan gemiddeld knipperen met de ogen wordt door de communicatiepartner namelijk ervaren als een teken van onzekerheid en ondeskundigheid, zo bleek uit een 30
31 onderzoek uitgevoerd in de Verenigde Staten. In dit onderzoek werden alle Amerikaanse presidentskandidaten tussen 1960 en 2004, onderzocht op het knipperen van hun ogen. Bij 8 (van de 10) presidentsverkiezingen kreeg de kandidaat die het meeste knipperde met zijn ogen, de minste stemmen. Want zegt u nu zelf: onzekerheid en ondeskundigheid zijn geen ideale kenmerken voor een toekomstig presidentskandidaat. De boodschap is duidelijk: in reclame wordt weinig of geen rekening gehouden met de non-verbale vorm van communicatie. In het geval van deze tandpasta kan dat er zelfs voor zorgen dat de bedoelde werking van de reclame wordt teniet gedaan. 31
Non-verbale Communicatie lezen en schrijven
Reader Behorend bij de masterclass Non-verbale Communicatie lezen en schrijven 6 NMI-punten Maart 2012 Drs. Peter Bruun Trainingsbureau Smits en Beerends Koninginnenlaan 7, 5211 WD 's-hertogenbosch 073
Nadere informatieOefenvragen Management Assistent A - Communicatie
Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie 1. De meeste mensen zijn primair: A. visueel ingesteld. B. kinesthetisch ingesteld. C. socialistisch ingesteld. D. auditief ingesteld. 2. Wat is het belangrijkste
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatieJe gezicht en houding. spreken boekdelen!
Ronald Dingerdis Je gezicht en houding 5 spreken boekdelen! Iedereen lekt non-verbale communicatie. Het is menselijk en het gebeurt gewoon. Het is ook logisch want communicatie bestaat voor het grootste
Nadere informatieNon-verbale communicatie
Non-verbale communicatie Wie de taal van het lichaam wil leren begrijpen, moet eerst de verschillende signalen leren kennen, herkennen en goed inschatten. Meestal richten we (bewust) onze aandacht op het
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieProgramma: Samen werken aan de toekomst
Programma: Voorstelrondje Zakelijk flirten is het beïnvloeden van gesprekken op een andere manier. Meer regie door meer kennis (van jezelf en de ander!) Tips & tricks Oefenen met zakelijk flirten 2 Samen
Nadere informatieInleiding communicatie
Inleiding communicatie Communicatie is een proces tussen zender en ontvanger. De boodschap wordt door de ander waargenomen, geïnterpreteerd en geëvalueerd. Als de boodschap niet overkomt, is er sprake
Nadere informatieAccuraat communiceren
Accuraat communiceren Erna Pluym Senior Trainer Consultant/ Business Development Manager erna.pluym@acerta.be 0472 92 11 66 Communicatie, waarom zo belangrijk? Communicatie, waarom zo belangrijk? Had ik
Nadere informatie1Communicatie als. containerbegrip
1Communicatie als containerbegrip Als medisch specialist is communiceren onlosmakelijk verbonden met het uitoefenen van uw professie. Niet alleen hebt u contact met uw patiënten, maar ook met diverse professionals
Nadere informatie18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen:
Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback Doelstellingen De kennis over de begrippen:, feedback, opleiden en leren kunnen uitdrukken en verfijnen Doelstellingen De voornaamste
Nadere informatieRollenspel. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 3 6.1.1
6.1.1 Rollenspel Opdracht 1 LICHAAMSTAAL Toon met gebaren en mimiek dat je boos bent. GESPREKSONDERWERP Je vertelt iemand dat je hem of haar wel leuk vindt. Je geeft een aantal complimentjes over wat jij
Nadere informatieNon-verbale communicatie voor advocaten
Non-verbale communicatie voor advocaten Waarom? Advocaten en juristen hebben dagelijks contact met cliënten, opdrachtgevers, betrokkenen, belanghebbenden enzovoorts. In al deze vormen van contact speelt
Nadere informatie4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.
4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,
Nadere informatieLes 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie
Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Gedurende de opleiding krijg je vakken die vallen onder: Communicatie 1,2,3,4 In periode 1 krijgen jullie communicatie 1 + 2 - Communicatie Luisteren
Nadere informatieFeedback. Wat is feedback?
Feedback Wat is feedback? Letterlijk vertaald is feedback terugvoeding. Het is het proces waarin informatie teruggevoerd wordt in een informatieverwerkend systeem, in dit geval de mens. Als het om mensen
Nadere informatieKan dat? Ook als je het van huis uit niet zo hebt meegekregen?
Omdat je je kennis wilt delen, nieuwe klanten wilt werven, politiek of maatschappelijk gezien een boodschap wilt overbrengen, je onderneming wilt promoten. Redenen genoeg om een sterke spreker te willen
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieBlok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur
Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur Wat is communicatie LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) Open vragen stellen Waarderend gesprek Hoe geef je feedback (doorlopend proces) Oefenen d.m.v. rollenspellen
Nadere informatieTrainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar
Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieDe Cues Filtered Out Theorie
De Cues Filtered Out Theorie Sommige mensen zien Computer mediated communication als een mindere vorm van communicatie, ook volgens de Cues Filtered Out theorie ontbreekt er veel aan deze communicatievorm.
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in dutch)
Samenvatting (Summary in dutch) 74 Samenvatting Soms kom je van die stelletjes tegen die alleen nog maar oog hebben voor elkaar. Ze bestellen hetzelfde ijsje, maken elkaars zinnen af en spiegelen elkaar
Nadere informatieVoel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008
Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieEven kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen
Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,
Nadere informatieLuisteren, doorvragen en feedback geven
Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel
Nadere informatieInleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens
Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieFeedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.
FEEDBACK WAT IS FEEDBACK EIGENLIJK? Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. Hiermee is feedback een belangrijk middel
Nadere informatieEmotionele Intelligentie
Emotionele Intelligentie ubeon Academy Programma Emotionele intelligentie (EQ) staat voor het vermogen om eigen en andermans gevoelens te herkennen en er op effectieve wijze mee om te gaan. 70 % van communicatie
Nadere informatieCommunicatie. Els Ronsse. april 2008
Communicatie Els Ronsse april 2008 Communicatie =? Boodschappen Heen en weer Coderen loopt bij mensen met autisme vaak fout Maar communicatie is meer. Relatiegericht Aandacht vragen Bevestiging geven Aanmoedigen
Nadere informatie1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader
LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u
Nadere informatieLeren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014)
Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Inleiding De kern van (autisme)vriendelijke communicatie is echt contact, gebaseerd op
Nadere informatieMijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen
Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Uitnodiging: focus op het webinar en leer hoe je met goede communicatie bereikt wat je graag wilt. Hoe doe je dat?.
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieIk ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.
Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt
Nadere informatieGespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden
Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieBaby-lichaamstaal. Albert Schweitzer ziekenhuis kinderafdeling december 2003 pavo 0301
Baby-lichaamstaal Albert Schweitzer ziekenhuis kinderafdeling december 2003 pavo 0301 Inleiding Via deze folder vertellen we u wat over de lichaamssignalen die uw baby geeft: baby-lichaamstaal is méér
Nadere informatieE-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?
E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken
Nadere informatieIntroductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk?
Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Zodra er twee of meer mensen in 1 ruimte zijn is er sprake van communicatie, ook al wordt er niet gesproken. Het is
Nadere informatieEffectief Communiceren NPZ-NRZ
Hand-out Workshop Effectief Communiceren NPZ-NRZ De kracht van aandacht 10 mei 2011 Nu vind ik mezelf wel aardig Als je eenmaal ziet dat het zelfbeeld van een kind positiever wordt, zul je al gauw zien
Nadere informatieAchtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken. Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo
Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo 2 Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Met dit document geven wij docenten en loopbaanbegeleiders
Nadere informatieVoel je vrij en liefdevol 7 oefeningen
Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng
Nadere informatieEven kennismaken... Communicatie De essentie! 1. Succesvol onderhandelen
Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,
Nadere informatiewww.rkdiaconie.nl/ er zijn/ specifieke activiteit uitvoeren
BEGRIJP JE WAT IK ZEG? Over communicatie, luisteren en vooroordelen Situering Om op een zinvolle manier met elkaar te communiceren, heb je veel vaardigheden nodig. De doelstellingen van deze trainingsachtige
Nadere informatiePersoonlijkheidstesten
Persoonlijkheidstesten De gratis korte persoonlijkheid test De eerste test die ik heb gemaakt is een gratis test. Deze test bestaat uit één vraag waar wordt gevraagd een van de negen figuren te kiezen.
Nadere informatieLeren/coachen van meisjes - Dingen om bij stil te staan
De ontwikkeling van vrouwen en meisjes in het rugby heeft de afgelopen jaren flink aan momentum gewonnen en de beslissing om zowel heren als dames uit te laten komen op het sevenstoernooi van de Olympische
Nadere informatieFeedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback?
2 7 Feedback ontvangen Feedback kun je zien als een cadeau. Je kunt het aannemen, uitpakken en er je voordeel mee doen. Of je neemt het cadeau aan, bedankt de gever en legt het vervolgens in een kast om
Nadere informatieTIPS VOOR HET COMMERCIËLE TELEFOONGESPREK
TIPS VOOR HET COMMERCIËLE TELEFOONGESPREK 1. Behandel de klant met respect. Hij is net als jij een weldenkend persoon die in staat is een eigen oordeel te vormen. 2. Wek geen verwachtingen waaraan je niet
Nadere informatie- Elkaar leren kennen: warming-ups en spelletjes om het ijs te breken - 5 minuten zelfbewustzijn begrijpen anderen respecteren om de beurt iets doen
- Elkaar leren kennen: warming-ups en spelletjes om het ijs te breken - Belangrijke namen 7 luisteren karaktereigenschappen 5 minuten zelfbewustzijn begrijpen anderen respecteren om de beurt iets doen
Nadere informatieE-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER
E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER INLEIDING Het geven van feedback is een kunst. Het is iets anders dan het uiten van kritiek. Het verschil tussen beide ligt in de intentie. Bij
Nadere informatieEen scherpe blik op de stroeve relatie tussen Obama en Poetin
Een scherpe blik op de stroeve relatie tussen Obama en Poetin De afgelopen maanden lijken de VS en Rusland af te stevenen op een flinke confrontatie. Aan de hand van beelden laten wij u zien, waarom deze
Nadere informatieLuisteren en samenvatten
Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister
Nadere informatieStemklank Intonatie Aanraking in nabijheidsgedrag Lichaamstaal
Les 3 Stemklank Intonatie Aanraking in nabijheidsgedrag Lichaamstaal Komt het zelfbeeld van jou overeen met het beeld dat anderen van je hebben? Opdracht: 1. Schrijf van jezelf op hoe jij denkt over te
Nadere informatieEnergiek de lente in!
Miniboekje Energiek de lente in! 10 tips voor meer balans & energie Beste lezer, Dit boekje is een klein cadeautje voor u! De lente is weer begonnen en de bomen staan te popelen om uit te lopen. Koeien
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieSpeciaal voor vrouwen?
NVD presenteren voor vrouwen 3 november 2016 Speciaal voor vrouwen? Waarom? vrouwen < > mannen top van de grote bedrijven? 2% vrouw raden van bestuur van beursgenoteerde ondernemingen in de EU? 86 % man
Nadere informatieWat het effect van een vraag is, hangt sterk af van het soort vraag. Hieronder volgen enkele soorten vragen, geïllustreerd met voorbeelden.
Actief luisteren Om effectief te kunnen communiceren en de boodschap van een ander goed te begrijpen, is het belangrijk om de essentie te achterhalen. Je bent geneigd te denken dat je een ander wel begrijpt,
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatieAssertiviteitstest: kom jij op voor jezelf?
1 Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf? Zet een kruisje bij het antwoord dat voor jou passend is - eerder juist indien je meestal op die manier handelt - eerder onjuist indien je slechts zelden op
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatiePositieve communicatie
Positieve communicatie Annemie Pachen Inleiding. Communicatie is een doorlopend proces waarin een individu via verbale en/of non-verbale symbolen met een bepaalde bedoeling, informatie geeft aan een ander
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieOmgaan met mensen met een beperking
Omgaan met mensen met een beperking makkelijker dan u denkt! Gebruik de juiste woorden! Het is belangrijk dat we iedereen respectvol benaderen en mensen niet reduceren tot hun beperking. Vandaar de termen
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatieStemwerkschrift. Inhoud
Stemwerkschrift Inhoud Allerlei dingen, die slecht zijn voor je stem Schreeuwen Voor je ouders Schreeuwen Schrapen en kuchen Voor je ouders Schrapen en kuchen Gekke stemmetjes nadoen Voor je ouders Gekke
Nadere informatieNLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018
NLP & INKOOP Dam Inkoopadvies & Training 2018 Stelling Als iemand anders het kan, kan ik het ook. Gewetensvraag Doe jij wat je zegt EN Zeg jij wat je doet? Jolanda Dam VERTROUWEN OPENHEID ONTWIKKELEN Sinds
Nadere informatieFEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus
FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatieInformatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1
Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 De manier waarop je met elkaar omgaat en hoe je met elkaar in gesprek gaat is belangrijk in het dagelijks werk. Het helpt je elkaar beter te begrijpen
Nadere informatiePersonal Branding voor Ingenieurs
Personal Branding voor Ingenieurs 8 juni 2012 Lustrumsymposium Jullie doelen - succesvolle loopbaan - een baan vinden - de allerbeste zijn? - Saskia Slotboom 2012 2 Personal Branding Tools en praktische
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieSpreken Wat is een dysartrie?
Dysartrie 2 Dysartrie is de algemene term voor een motorische spraakstoornis als gevolg van neurologische problematiek. Deze folder is bedoeld voor patiënten met een dysartrie en hun omgeving. Er staat
Nadere informatieInhoud. coaching. Opleidingen, cursussen, workshops
Inhoud coaching Opleidingen, cursussen, workshops Inhoud Les 1. Wat is coaching? Coaching: verwezenlijk je dromen en ervaar succes! Stappenplan Het beroep Wat is coaching en wat is het niet? De verschillen
Nadere informatieVerklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor ouders
Pagina 1 van 10 Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor Strategieën ter bevordering van interactie communicatiestijl van het kind Rol van de ouder 1: Laat je kind
Nadere informatieCommunicatiemodel. Communicatieniveaus
Download #06 Een fantastisch communicatiemodel trainingmodule Communicatiemodel Mensen uiten hun gevoelens op verschillende manieren. De een laat meteen zien hoe hij zich voelt bij een situatie, terwijl
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieTIPS VOOR DOCENTEN. Kim Koelewijn. Nu met nog meer tranen! HUIL! Het lucht op Vergroot je woordenschat rondom emoties, en laat je lekker gaan
TIPS VOOR DOCENTEN HUIL! Het lucht op Nu met nog meer tranen! Kim Koelewijn Vergroot je woordenschat rondom emoties, en laat je lekker gaan 9-99 TIPS VOOR DOCENTEN Dichtbij en verder weg Wanneer je met
Nadere informatieSuccesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018
E-BOOK Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018 0 Inhoudsopgave 1. Voorwoord... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Inleiding... 3 Wie is Monique Dekker?... 3 3. Bewustzijn... 4 Zijn wie
Nadere informatieOefening: Profiel en valkuilen vragenlijst
Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst Dit is een korte vragenlijst die bedoeld is om een aantal van je denkbeelden, attitudes en gedrag in werksituaties in kaart te brengen. Wees zo eerlijk mogelijk
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieDeze cursus voorziet inzichten in onderhandelen. De cursus is als volgt opgebouwd:
Deze cursus voorziet inzichten in onderhandelen. De cursus is als volgt opgebouwd: - inleiding: onderhandelen en context - hoofdstuk 1: de voorbereiding - hoofdstuk 2: omgeving en sfeer - hoofdstuk 3:
Nadere informatieWorkshop communicatie
Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieHele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig
De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieMASCOTTE ACTEER TIPS. Have fun
MASCOTTE ACTEER TIPS Have fun 1 Wilt men met je op de foto? Dan is het goed om je te realiseren dat de mascotte in de camera moet kijken, niet jij vanuit het kostuum. Veelal is het zicht vanuit de mascotte
Nadere informatie