Invloed van individuele, sociale en omgevingsfactoren. Eva-Maria Merz Sanquin, Afdeling Donor Studies, Divisie Research

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Invloed van individuele, sociale en omgevingsfactoren. Eva-Maria Merz Sanquin, Afdeling Donor Studies, Divisie Research"

Ida Martens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Donorgedrag Invloed van individuele, sociale en omgevingsfactoren Eva-Maria Merz Sanquin, Afdeling Donor Studies, Divisie Research NVB-TRIP Symposium 26 mei 2016, Ede 25 May,

2 Achtergrond Demografische veranderingen Donorbestand representatief voor algemene bevolking Behoefte aan donors met specifieke kenmerken Hoge afkeur en uitval (verschillend voor afnamelocaties) Verschillende donor carrières en profielen 25 May,

3 Vrijwillige niet-betaalde donors 380,289 % van de NL bevolking 2.2 % volbloed donors 84 Gemiddeld aantal donaties per donor per jaar: Volbloed 1.4 Plasma 5.7 Afnamelocaties: Vast 55 MAL ~ May,

4 Figuur 1: Profielen Nederlandse donor populatie op 31 december 2011, 2013 en Bron: eprogesa eigen berekeningen Femmeke Prinsze 25 May,

5 Donor kenmerken (2013) Demografische Kenmerken Leeftijd*(%) Geslacht (%) Man Vrouw Burgerlijke staat (%) Getrouwd Gescheiden Ongehuwd Verweduwd Pro-sociaal gedrag (% ja) Vrijwilligerswerk Stemmen Orgaandonor Alle donors (n=34,826) 3,4 12,9 16,8 25,9 27,6 13,3 46,1 53, ,7 20,2 2,4 45,3 92,2 66,9 Volbloeddonors (n=6,901) 4,0 14,2 17,4 25,6 26,1 12,7 43,9 56,1 71,9 4,6 21,3 2,3 44,1 92,0 65,7 Plasmadonors (n=27,925) 1,0 7,9 14,4 27,0 33,4 16,3 55,3 44,7 75,8 5,3 16,0 2,9 49,8 92,8 72,0 Nederlandse bevolking 12,2 12,1 13,3 15,0 12,9 10,0 49,5 50,5 40,3 7,3 47,3 5,1 49,0 ~80 ~21 *Donors bij begin van hun donorschap Bron: Donor InZicht II ( ) 25 May,

6 Aandeel van de bevolking dat als bloeddonor geregistreerd is per gemeente (%). Bron: Bekkers & Veldhuizen (2008).

7 Determinanten van donorgedrag Individual characteristics Gender Age Education Ethnic background Deferral Negative events Motivations Altruism Social responsibility Awareness of need Warm glow Reputation (Donor) behaviour Entry Lapse Exit Frequency Individual level

8 Determinanten van donorgedrag Individual characteristics Gender Age Education Ethnic background Deferral Negative events Motivations Altruism Social responsibility Awareness of need Warm glow Reputation (Donor) behaviour Entry Lapse Exit Frequency Individual level Donor network Partner status Parental status Household situation Work Network level Life events Union formation/break up Child birth (Un)employment Moving

9 Determinanten van donorgedrag Individual characteristics Gender Age Education Ethnic background Deferral Negative events Motivations Altruism Social responsibility Awareness of need Warm glow Reputation (Donor) behaviour Entry Lapse Exit Frequency Individual level Donor network Partner status Parental status Household situation Work Life events Union formation/break up Child birth (Un)employment Moving Network level Context characteristics Blood center factors Travel distance Urbanization Number of donors area Contextual level

10 Data Donor InZicht Cohort studie trouwe donors: demografische kenmerken, gezondheid, motivatie DIS-I: baseline vragenlijst (n=31,338) DIS-II: vragenlijst (n=34,823 (22,132 uit DIS-I)) DIS-III: 2015 vragenlijst, genetica en bloed samples (n=3,000) Donor Motivatie ( ; n=1,890) Cohort studie nieuwe donors: motivatie, demografische kenmerken, negatieve ervaringen/reacties T1: voor de keuring T2: na de eerste donatie T3: na een jaar Exit Enquête (2016; n=2,092) In 2015 gestopte donors: demografische kenmerken, stopredenen, intenties tot terugkeer, donatiegeschiedenis 25 May,

11 Retentie van nieuwe donors Mannen OR CI laag CI hoog Naald Fatigue Vasovagaal Angst Subjectieve Stress Leeftijd Vrouwen OR CI laag CI hoog Naald Fatigue Vasovagaal Angst Subjectieve Stress Leeftijd Bron: Donor Motivation 2009 (N=1,890)

12 Conclusies Vasovagale reacties en fatigue sterk negatieve invloed op behoud Stress additioneel negatief effect Interventies focussen nu op voorkomen van vasovagale reacties en reduceren van angst Als interventies ook op reduceren van en omgang met fatigue inspelen, zouden we meer mannen kunnen behouden Als interventies ook op reduceren van subjectieve stress inspelen, zouden we meer vrouwelijke donors kunnen behouden 25 May,

13 Exit Donors Demografische en donatie kenmerken van in 2015 gestopte donors Variablelen N M (%) SD Range Geslacht Man % - Vrouw % Leeftijd Aantal donaties Slechts medische keuring % - 1 donatie % donaties % donaties % donaties % - weet niet % Jaren geregistreerd Stedelijk gebied (% ja) % Intenties tot terugkeer Bron: Exit Enquête 2015 (N=2,092) 25 May,

14 Resultaten Regressieanalyse determinanten returnintenties Model 1 Model 2 Variabelen B(SE) β B(SE) β Ontevreden (0.08) -0.10*** (0.08) -0.07** Tijd 0.43 (0.08) 0.12*** 0.10 (0.07) 0.03 Twijfels aan nut/voldoende bijdrage (0.09) -0.10*** (0.08) -0.07** Negatieve ervaring (0.07) -0.16*** (0.07) -0.22*** Persoonlijike problemen 0.18 (0.08) 0.05* 0.19 (0.07) 0.06** Niet in staat te doneren 0.73 (0.08) 0.21*** 0.79 (0.07) 0.23*** Eerder afgekeurd 0.19 (0.07) 0.05** 0.11 (0.07) 0.03 Leeftijd (0.01) -0.40*** Vrouw 0.05 (0.16) 0.01 Aantal donaties 0.06 (0.02) 0.07** Stedelijk gebied (0.16) O negatief 0.27 (0.20) 0.03 Intercept 4.80*** (0.08) 8.59*** (0.28) Adjusted R square (%) * p <0.05, ** p <0.01, *** p <0.001 Bron: Exit Enquête 2015 (N=2,092) 14

15 Conclusies Gestopte donors zijn geneigd weer terug te keren Onder bepaalde condities - twijfels aan nut van donatie en negatieve ervaringen hangen negatief samen met returnintenties - niet in staat tot doneren en persoonlijke problemen als stopredenen daarentegen hangen samen met een verhoogde intentie tot terugkeer - meer donaties en inschrijfaren hebben positieve samenhang met returnintenties Winback acties zouden kunnen lonen 25 May,

16 Afnamelocatie factoren 25 May,

17 Variabelen op twee niveaus n i =15,386 donors n j =172 afnamelocaties Individueel niveau: Demografische kenmerken: geslacht, leeftijd, opleiding Donatie kenmerken: donatie geschiedenis, attitude, self-efficacy, donor identiteit, vertrouwen en altruïsme Context niveau (afnamelocatie): Geaggregeerde donor tevredenheid Centrum type (vast vs MAL) Data van individuele donors zijn binnen afnamelocaties geclusterd 25 May,

18 Multilevel Logistische Regressie Opkomstgedrag Resultaten Model 1 Model 2 Estimate SE Estimate SE Intercept.895*** ***.051 Individueel niveau Vrouw Leeftijd Opleiding Aantal donaties Afkeur Affectieve attitude Cognitieve attitude Altruïsme Vertrouwen Self-efficacy Donor identiteit Afname locatie niveau Geaggregeerde tevredenheid Type locatie.131***.020*** -.092***.004***.185***.132*** -.042*** -.071***.066***.477***.045*** ***.021*** -.096***.004***.181***.133*** -.042*** -.071***.066***.482***.046***.410***.311*** Random gedeelte Variantie (intercept).097*** ***.015 Bron: Donor InZicht II ( )

19 Resultaten Vrouwen, oudere en meer ervaren donors hogere respons op uitnodiging (vergeleken bij mannen, jongere en minder eervaren donors) Hoge affectieve attitude, self-efficacy en donor identiteit vorspellen betere respons op oproep Op afnamelocaties met tevredenere donors en vaste locaties hogere respons op uitnodiging van donors Kenmerken op locatie niveau verklaren bijna 30% van de variatie in individueel opkomstgedrag 25 May,

20 Algemene Conclusies Kenmerken op verschillende niveaus (individueel, netwerk, omgeving) spelen een rol en kunnen elkaar beïnvloeden Kennis van niet-donors is ook informatief Verschillen tussen donors en donors en tussen donors en niet-donors Ontwikkeling over tijd blijft onderbelicht aspect Werving en behoud moeten inspelen op verschillen 25 May,

21 Vooruitzicht Donor carrières en levensgebeurtenissen Bedankt voor de uitnodiging en uw interesse! 25 May,

22 Netwerk en Omgeving Invloed van sociaal kapitaal op bloed donatie? Mechanisme Als er meer bloed donors in je omgeving zijn. Heb je een hogere waarschijnlijkheid ervan af te weten en mee gevraagd te worden [>80% van huidige bloed donors werd gevraagd/geattendeerd door een andere donor] Heb je een hogere waarschijnlijkheid ja te zeggen [het lijkt immers iets goeds om te doen]

23 Data niet-donors Respondenten van Geven in Nederland (GiNPS) uit 2008 en 2010 (n=2,050) Data bloed donors DIS 2008 N=28,759 bloed donors in 443 gemeentes Maten Vragenlijsten DIS en GiN zijn erg vergelijkbaar en de bestanden zijn gekoppeld

24 Variabelen op twee niveaus n i =30,809 individuen in n j =433 gemeentes Individueel niveau: Sociodemografische kenmerken: geslacht, leeftijd, opleiding, inkomen, werk Sociaal kapitaal: vertrouwen en altruïsme Context niveau (gemeente): Sociodemografische kenmerken: geaggregeerd uit individuele data Sociaal kapitaal: opkomst verkiezingen, lidmaatschap in vrijwilligersorganisatie, intenties vrijwilligerswerk We clusteren data van individuele respondenten binnen gemeentes

25 Multilevel Logistische Regressie Donorstatus Resultaten Variablelen Model 1 Model 2 Model 3 Model 4 Model 5 Estimate SE Estimate SE Estimate SE Estimate SE Estimate SE Individueel niveau Leeftijd Leeftijd 70+ Vrouw VMBO HBO/WO Full time werk Part time werk Kleine baan Koophuis Inkmen Katholiek Protestant Anders Vertrouwen Altruisme Vrijwilligerswerk 1.211*** 0.004*** 1.829*** 0.808*** *** 1.620*** 3.578*** 2.614*** 1.001*** 3.807*** 4.331*** 0.716*** *** 1.324*** 0.718*** 0.669*** 1.343*** 1.378*** 3.174*** 2.755*** 1.001*** 3.240*** 2.903*** 0.472*** *** 0.449*** *** 1.323*** 0.717*** 0.667*** 1.357*** 1.376*** 3.175*** 2.735*** 1.001*** 3.446*** 2.842*** 0.474*** *** 0.447*** *** 1.324*** 0.715*** 0.665*** 1.358*** 1.378*** 3.157*** 2.733*** 1.001*** 3.455*** 2.812*** 0.474*** *** *** 1.329*** 0.719*** 0.669*** 1.345*** 1.367*** 3.142*** 2.710*** 1.001*** 3.413*** 2.810*** 0.473*** *** 0.447*** Gemeente niveau Higher vocational (%) Residential home value Gemiddeld inkomen Katholiek (%) NL Hervormd (%) Gereformeerd (%) Afnamelocatie in gemeente Opkomst verkiezingen (%) Bloeddonor (%) 1.089** 1.007*** 0.999* 0.982*** ** * 0.987*** ** *** *** * *** Intraclass correlatie (rho)

26 Resultaten Vrouwen, katholieken of protestanten, altruïsten en vrijwilligers hebben een hogere waarschijnlijkheid om bloeddonor te zijn Mensen in gemeentes met meer bloeddonors en hogere verkiezingsopkomst zijn eerder zelf ook donor 25 May,

Vergelijkbare documenten

Geneeskundestudenten met risico op studie-uitval en -vertraging: kenmerken en mogelijke interventies

Geneeskundestudenten met risico op studie-uitval en -vertraging: kenmerken en mogelijke interventies Karen Stegers-Jager Institute of Medical Education Research Rotterdam (imerr) 5 april16 Het probleem