Sensitief omgaan met culturele verschillen

Transcriptie

1 Sensitief omgaan met culturele verschillen Agatha Boerleider, MD, MSc, PhD

2 Vandaag Niet-westerse populatie in Nederland Promotieonderzoek Tips

3 Niet-westerse populatie in Nederland Ongeveer 12% van de Nederlandse bevolking heeft tenminste één ouder die geboren is in Latijns Amerika, Afrika, Azië (muv Indonesië en Japan) en Turkije Eerste generatie Personen die in het buitenland zijn geboren Tweede generatie Personen die in Nederland zijn geboren

4 Niet-westerse vrouwen in de verloskundige zorg 16% van de geregistreerde zwangerschappen ( ) Hoger risico op ongunstige zwangerschaps- uitkomsten

5 Niet-westerse vrouwen in de verloskundige zorg Minder optimaal gebruik van de verloskundige zorg Variëteit in herkomst verschillende verwachtingen en behoeften

6 Doelen Inzicht krijgen in de factoren en redenen die een rol spelen bij het minder optimaal gebruik van de verloskundige zorg door niet-westerse vrouwen Inzicht krijgen in de ervaringen van verloskundigen en kraamverzorgenden met niet-westerse vrouwen

7 Minder optimaal zorggebruik

8 Systematisch literatuur onderzoek Systematisch literatuuronderzoek 11 databases artikelen gepubliceerd tussen 1995 en juli 2012 conceptueel raamwerk van Foets et.al.

9 Explanatory mechanisms Specific determinants Individual factors Demographic and genetic characteristics Ethnic origin Migration Cultural characteristics Position in the host country Predisposing Enabling Need Health care utilisation Social netwerks Characteristics of care Accessibility Expertise Treatment and communication Professionally defined need

10 Belemmerende factoren: Systematisch literatuur onderzoek weinig of geen kennis van het westers gezondheidszorgsysteem beperkte taalvaardigheid Stimulerende factor: informatie en zorg in de moedertaal

11 Kwantiatief onderzoek Data verzameling Cohort van cliënten in de eerstelijns verloskundige zorg Afhankelijke variabele: Adequaat: aanvang < 12 weeks & 50% verwachte bezoeken Inadequaat: aanvang 12 weeks en/o < 50% of verwachte bezoeken Onafhankelijke variabele: 1 st generatie niet-westers 2 de generatie niet-westers autochtoon

12 Model Multilevel bloksgewijze logistische regressie analyses (referenentie categorie: autochtone Nederlandse vrouwen) Eerste generatie niet-westers Tweede generatie niet-westers OR (95% CI) Verschil (% ) OR (95% CI) Verschil (%) 1. Ongecorrigeerd 3.26 ( ) 1.96 ( ) Bloksgewijs model: 2. Gecorrigeerd voor demografische en zwangerschaps factoren 3. Model 2 & socioeconomische factoren 4. Model 3 & socioculturele factoren 5. Model 4 & psychologische factoren 6. Model 5 & gezondheidsgedrags factoren 7. Model 6 & toegangkelijkheid 29% 2.61 ( ) -29% 1.94 ( ) -2% 34% 1.87 ( ) -62% 1.86 ( ) -10% 43% 0.89 ( ) -105% 1.23 ( ) -76% 0.93 ( ) -103% 1.21 ( ) -78% 0.62 ( ) -117% 1.11 ( ) -89% 0.64 ( ) -116% 1.12 ( ) -88% 66%

13 Kwantiatief onderzoek Kwantitatieve data-analyse 1 ste generatie: 43% socioculturele factoren 34% socio-economische factoren 29% demografische & zwangerschapsfactoren 2 de generatie: 66% socioculturele factoren

14 Kwantitatief onderzoek Maatregelen gericht op niet-westerse vrouwen die: geen Nederlands thuis spreken geen of 1ste generatie allochtone partner leeftijd 19 of 36 ongeplande zwangerschappen belaste voorgeschiedenis opleidingsniveau 1ste generatie netto huishoudinkomen geen aanvullende verzekering

15 Ervaringen verloskundigen en kraamverzorgenden

16 Kwalitatief onderzoek Geïnteresseerd in subjectieve ervaringen en percepties Kwalitatief onderzoek: individuele interviews focus groep interview

17 Kwalitatief onderzoek Individuele interviews 13 verloskundigen jaar ; 11 autochtoon & 2 niet-westers 15 kraamverzorgenden jaar; 12 autochtoon & 2 niet-westers & 1 westers Focus groep interview 8 verloskundigen jaar allemaal autochtoon

18 Kwalitatief onderzoek Interviews Nederlands Lengte - 38 en 90 minuten (individuele interviews) - 35 minutes (focus groep) Audio opname Topic lijst

19 Ervaringen verloskundigen en kraamverzorgenden Interviews werden volledig getranscribeerd Onafhankelijke codering door 2 onderzoekers Vergelijking en discussie Ordening in subthema s en hoofdthema s Software programma MaxQda Individuele interviews: cyclisch proces van data verzameling en data analyse

20 Kwalitatief onderzoek Drie hoofdthemas: Gemengde gevoelens over het zorgen voor nietwesterse vrouwen Uitdagingen in de zorgverlenening aan nietwesterse vrouwen Streven naar goede gezondheid voor moeder en kind

21 Kwalitatief onderzoek Gemengde gevoelens over het zorgen voor niet-westerse vrouwen de etnische diversiteit is fascinerend maar ook best moeilijk het werk is veeleisend maar geeft ook voldoening

22 Interessant, moeilijk... soms ook veeleisend, vooral in tijd en het geven van uitleg. Begrijp mij niet verkeerd: ik zou het niet willen missen. Maar soms frustreert het mij zo erg dat ik denk Mijn God, waarom werk ik in zo een regio [met een heleboel allochtonen]. Maar ik zou heel erg ongelukkig zijn als dat niet zo was. In dat opzicht ben ik heel dankbaar (verloskundige- individueel interview)

23 Kwalitatief onderzoek Uitdagingen in de zorgverlening aan niet- westerse vrouwen communicatie geen of weinig kennis over de organisatie van zorg de belangrijke rol van de familie schadelijke of gevaarlijke gebruiken

24 Soms raak ik gefrustreerd wanneer ik mij vanwege een taalbarriére niet kan uitdrukken aan anderen. Dat maakt het soms moeilijk om uit te leggen wat jij bedoelt. En soms krijg je ook het gevoel dat je dingen voor hen achterhoudt... Zelfs al doe je nog zo hard je best met een ipad of Google translate (verloskundige- focusgroep)

25 Kwalitatief onderzoek Streven naar goede gezondheid voor moeder en kind alert en pro-actief zijn creatief en flexibel zijn bij de hand nemen alternatieve methoden gebruiken

26 Mijn persoonlijke ervaring is dat het het best is om een huisbezoek af te leggen. Ik ben vaak tegen grote problemen aangelopen tijdens een huisbezoek. Ze belden soms voor iets dat niet urgent leek, maar bij het huisbezoek bleek het heel urgent te zijn. De informatie die ik van hen gekregen had was niet compleet. Dus soms denk ik ik doe gewoon een huisbezoek, dan weet ik zeker dat alles in orde is. (verloskundige - individueel interview)

27 We moeten ook improviseren om ze te helpen. Je gaat niet eisen u moet een badje kopen want de baby moet gebaad worden. Dat doe je niet. Dan ruim je de wasbak op en baadt je het kind daarin. Als ze geen kleding hebben, zul je een oude laken moeten gebruiken. Het [laken] wordt gewassen. Je zult moeten improviseren. (kraamverzorgende - individueel interview)

28 Wel, de meeste mensen weten vrij goed hoe het er hier aan toe gaat. Het is ook een beetje afhankelijk van hoe groot hun netwerk van vrienden en familie in Nederland is. Ik denk dat ze elkaar vertellen hoe het werkt. En als je een klein netwerk hebt, heb je geen idee waar je naar toe moet. Dus je moet altijd nagaan wat mensen eigenlijk weten. Ze weet bijvoorbeeld dat ze jou moeten bezoeken voor controles, maar heeft geen idee wat de kraamverzorgende doet en kan soms wat afwachtend zijn omdat ze denkt wel mijn schoonmoeder komt en doet al het huishoudelijk werk. Je zult dan extra tijd moeten investeren in uitleggen dat de kraamverzorgende meer doet dan alleen het huis schoonmaken (verloskundige - individueel interview)

29 Mijn ervaring met de tolkentelefoon is dat wij mensen zien opleven wanneer ze in hun eigen taal worden aangesproken. Je kan jouw handen en voeten gebruiken en vragen of de baby goed begweegt, maar nu kan ze mij echt vertellen hoe het gaat. En ik moet zeggen dat het mij altijd stimuleert om deze methode te gebruiken als ik zie wat het met mensen doet. (verloskundige - individueel interview)

30 Tips

31 Tips voor verpleegkundigen Wees: alert proactief creatief flexibel

32 Tips voor verpleegkundigen (cont d) Verder nog: alternatieve methoden van communicatie compromis oplossingen familie betrekken

33 Cultuur competent onderwijs: Tips voor verpleegkundige opleidingen 1. Attitude - bewustwording eigen 2. Kennis incompetentie 3. Vaardigheden

34 Cultuur competent onderwijs: Tips voor verpleegkundige opleidingen (cont d) Over en gedurende de hele opleiding (niet incidenteel) Levenslang proces

35 Tips voor zorginstellingen Bijscholing cultuur competente zorg - steeds andere migranten groepen Tolk- vertaalservice