Hoe ontstaat een vulkaan.

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3522 woorden 28 maart keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Wij doen ons werkstuk over vulkanen. Vulkanen zijn hele mooie dingen om te zien. Wij vertellen wat over: -Hoe een vulkaan ontstaat -Hoe hij eruit ziet. -Wat zij veroorzaakt -Welke vulkanen er zijn Hoe ontstaat een vulkaan. Wat zijn schollen Onze aarde is opgebouwd uit lagen. Deze lagen van binnen naar buiten zijn: de aardkern, de aardmantel en op de vloeibare aardmantel ligt de aardkorst. Die aardkorst is hard, maar hij bestaat niet uit een stuk. Hij bestaat uit allemaal enorme losse stukken die natuurlijk wel heel dik zijn. Deze losse stukken heten schollen of platen. je hebt schollen waar alleen water op ligt zoals de zee en die noem je oceanische schollen. Je hebt ook schollen waar alleen land op ligt deze noem je continentale schollen. De schollen op aarde hebben ook namen. Dit zijn alle schollen ter wereld: Pacifische plaat, Amerikaanse plaat, Afrikaanse plaat, Euraziatische plaat, Nazca plaat, Antarctische plaat en de Indisch Australische plaat. Wat zijn breuklijnen? Ik heb je net verteld dat er allemaal schollen op aarde drijven. Die schollen drijven natuurlijk niet zomaar wat rond, nee die liggen vast tegen elkaar aan. Maar het blijven losse dingen en daar blijft natuurlijk altijd een klein spleetjes tussen en dat zijn nou precies de zwakke plekken in de aardkorst. De aardmantel stroomt en bouwt zo een enorme druk op. En op die zwakke plekken kan de aardkorst dan breken. Als de aardkorst breekt stroomt het vloeibare gesteente van de aardmantel naar boven in de aarde, dat heet magma en als het eruit komt heet het lava. Dus op zo'n breuklijn kan het dat er opeens lava uit de grond komt zetten. In Nederland hebben we geen echte vulkanen, gek genoeg, want Nederland ligt wel op een breuklijn Ik zal het je uitleggen: Vroeger was Nederland er nog niet; dat was zee. En in zee komen alle afval stoffen van de afgebroken Pagina 1 van 10

2 gebergtes terecht ( want door weer en wind worden langzaam de gebergtes afgebroken) En als je zand maar heel hard op elkaar duwt krijg je zandsteen. Dat is zo hard dat er geen kier meer overblijft tussen de Europese plaat en de Aziatische plaat. Daarom wordt het nu als één continent gezien, dus die zwakke plek waar het magma doorheen komt. Een breuklijn is niet de enige oorzaak van een vulkaan. In IJsland bijvoorbeeld is gewoon de aardkorst heel dun en op sommige plaatsen zelfs zo dun dat je door gaten in de vulkanische grond een paar meter onder je het magma kan zien stromen. Natuurlijk niet zonder beschermende kleding want je zou anders meteen verbranden. Maar in ieder geval is die zandsteen laag op de breuklijn onder Europa genoeg om ervoor te zorgen dat West Europa beschermt word tegen vulkanen. Wat is een eruptie? Een eruptie is als er door een breuklijn in de aarde tussen die aardschollen met grote kracht lava omhoog gespoten wordt. Als een eruptie heeft plaats gevonden is er door het opgedroogde lava een bergje ontstaan, dus hoe hoger de vulkaan hoe ouder de vulkaan. Verder heb je ook verschillende soorten erupties wij zullen er een paar noemen: - Een instant eruptie dat is als er meteen na de eerste keer gerommel lavastromen op gang komen. - Een non instant eruptie als er na weken gerommel ineens as en lava komt. - Een Strombolieachtige eruptie, als lava in een fontein naar buiten word gespoten. Eruptie is ook een ander woord voor uitbarsting. Hoe ziet het binnenste en het buitenste van een vulkaan eruit? Magma (Lava) Vulkanen zijn een van de mooiste dingen op aarde. Als vulkanen uitbarsten dan komt er lava uit, soms komt de lava eruit tot een snelheid van 35 miles ( 56 kilometer ) per uur. De snelheid van de lava hangt er van hoe hoog de temperatuur is. Magma is heet gesmolten gesteente in de aarde. Als een vulkaan uitbarst komt er uit de vulkaan magma naar boven en stroomt langs het oppervlak naar beneden. Lava is magma gemixt met stoom en gassen. Lava verandert van rood naar wit als het eenmaal heel heet wordt. Net uit de vulkaan gekomen lava is zo'n graden Farenheit ( graden Celsius ). Als vulkanen uitbarsten dan komt er heel veel lava uit. Lava kan tot een snelheid van 35 miles ( 56 kilometer ) per uur langs de vulkaan naar beneden stromen. Er zijn verschillende soorten lava. In lava, zit een hoog percentage van kiezelaarde of een menging van kiezelaarde en zuurstof. Lava is heel dik met heel veel gas erin. Puimsteen ( is een licht wegende steen dat gebruikt word voor het schoon maken van hout, metaal en andere soorten materialen ) word gevormd door kleine belletjes dicht bij elkaar te hebben en losgelaten in lava. Puimsteen zit ook in beton, isolatie, dakpannen en gips. Puimsteen is meestal wit, geel, bruin of zwart. Je hebt ze in verschillende soorten uitbarstingen, puimsteen in Rhyolite uitbarstingen, in Andesite Pagina 2 van 10

3 uitbarstingen en in Basaltic uitbarstingen. Puimsteen in Rhyolite uitbarstingen is wit, Andesite uitbarstingen geel of bruin en in Basaltic uitbarstingen is zwart. Puimsteen word meestal gevonden in Kanarische eilanden, IJsland, Italië, Hongarijë, Griekenland, Nieuw Zeeland en Duitsland. Ook in Noord - Amerika in de Rocky Mountains bij de west kust en in Hawai. Andesites, die benoemd zijn na de Andes bergen, zijn een grote familie stenen die je in de buurt van de vulkanen vind. Basaltic uitbarstingen kan twee soorten lava stromen veroorzaken, allebei benoemd na een Hawaiiaanse naam: aa en pahoehoe. Aa lava beweegt langzaam en is verhard in een steen die Clincker heet. In pahoehoe zit as en bevat heel veel gas. Het barst uit op graden Farenheit ( 1093 graden Celsius ). Heel veel eilanden zijn gevormd door dat er steeds een laag lava opkwam. Daardoor werd het eiland steeds hoger totdat het boven het zeeniveau kwam. Begroeiing van een vulkaan Vulkanen die nog regelmatig uitbarsten verspreidde lava over hun eigendom, dus vulkanen die nog in werking zijn en continue lava over hun eigendom verspreiden hebben geen begroeiing. Maar je hebt ook vulkanen die niet meer werken, die vulkanen hebben wel begroeiing. De begroeiing dat op een vulkaan zit is meestal gras, bomen en andere soorten planten. Een vulkaan verspreid lava en as over zijn eigendom. Die lava en as heel erg vruchtbaar, dus kunnen er planten en bomen op groeien. Eilanden zijn gedeeltelijk niet werkende vulkanen waar nu door die vruchtbare grond, bomen en planten op groeien. Je hebt ook bergen zoals de Mount Hood, dat een vulkaan geweest is en die nu niet meer werkt met begroeiing. Maar omdat hij zo hoog staat ( (3711 meter ) duizend feet boven het zeeniveau ) ligt er ook gedeeltelijk sneeuw op de berg. Welke milieurampen worden veroorzaakt door vulkanen? Wat zijn de gevolgen voor mensen? Een vulkaan is altijd gevaarlijk als je er in de buurt bij woont. Veel gebouwen storten in door de schokken daarbij raken veel mensen gewond of raken hun huis kwijt of nog erger, er vallen doden. Als je in een dorpje onder een vulkaan woont is het nog gevaarlijker dan heb je de kans om verrast te worden door lawines en lava. Zelfs als er alleen stof uit de vulkaan komt is het nog vervelend want door het gebrek aan zonlicht dat niet door die rook heen komt mislukt de oogst. Een paar maanden geleden was er vlakbij de Antillen op een Spaans eiland een vulkaan die op uitbarsten stond en de mensen weigerden gered te worden omdat ze niet wilde dat hun spullen achter bleven. Maar dat is natuurlijk vreselijk gevaarlijk. Want als die vulkaan uitbarst ben je allemaal dood. Bovendien bestond dat eiland alleen maar uit die vulkaan, dus een uitbarsting is vreselijk gevaarlijk voor mensen als ze bij een vulkaan in de buurt wonen. Waar bevinden zich de meeste vulkanen? Indonesië, Japan en Zuid - Amerika Natuurlijk zijn er in andere werelddelen ook veel vulkanen. Zoals in Indonesië, Japan en Zuid - Amerika. In Indonesië heb je bijvoorbeeld: Pagina 3 van 10

4 Marapi: Deze vulkaan is met uitbarstingen doorgegaan sinds 1987, vooral met vulkanische explosies. Krakatau: Deze vulkaan leek uitgebarst te zijn in 1994 maar hij kreeg het weer op zijn heupen in grotendeels '95. De grootste uitbarsting van deze vulkaan was in 1992 toen werden er 28 dorpen verwoest door dit natuurgeweld, gelukkig bleef het in '95 bij stoom en een dikke laag as over de omringde dorpen. Semuru: Er kwamen vaak veel vulkanishe explosies gevolgd door een lava stroom die alleen op zijn weg vernietigd, het gebulder en geraas van de vulkaan zetten meestal grote hete steen lawines die ook veel mensen het leven kosten. Raung: De raung was dreigend om uittebarsten sinds Oktober Rinjani: En de Rinjani was ook dreigend om uittebarsten sinds Oktober Soputan: "Aardweek" zegt dat er door de uitbarsting van 19 Juli in een uitgebreid gebied schade werd aan gebracht en dat er 1 man werd gedood werd, maar over deze uitbarsting is uit andere bronnen niets bekend wel weten ze dat er bij iedere uitbarsting steeds meer lava uitkomt. Karangetang: Deze vulkaan maakt veel eruptie geluiden en explosies vooral in November en December Bij iedere uitbarsting wordt de lava stroom groter en breder. Dukono: De Dukono spuit elk jaar met grote kracht een lava fontein de lucht en begon daarmee in In Japan zijn er ook minstens 7 Vulkanen. Suwanose - Jima: Deze vulkaan spuit ook met volle kracht zijn lava uit in een fontein vorm sinds 1949 en vaak ook vulkanische explosies sinds 1995 het hele jaar door. Sakura - Jima: De Sakura - Jima barst ook al het hele jaar door. En er wordt in deze al ruim vijftig jaar oude krater nog steeds activiteit gemeten. Als zij uitbarst dan lijkt de lava stroom die er uitkomt onophoudelijk, want de stroom duurt soms wel dagen.deze vulkaan barst uit in de herfst. Pagina 4 van 10

5 Unzen: Zij is begonnen met exploderen en uitbarsten in Deze vulkaan werd bekend doordat na de grote uitbarsting van 1900, mensen en andere dingen waren gevonden in de lava in de positie die ze hadden voordat ze door de lava overvallen waren. Je ziet ook op foto's en films dat er door het gerommel van de uitbarsting een kruik van de tafel was gevallen en door de snelheid van de lava dat het niet eens de grond raakte en het bleef bewaard omdat de lava snel afkoelde. Sommige mensen die struikelde waren na 2 seconden later overspoeld en raakte versteent om maar aan te geven hoe snel dat is. Aso: Als deze vulkaan explodeert loopt de lava recht de zee in dus de mensen eromheen hoeven zich alleen om de as te bekommeren. Kuju: Deze is een zeer kleine, ''ongevaarlijke'' vulkaan. Ongevaarlijk is bij wijze van spreken natuurlijk want zij is wel 2000 graden maar zij is heel lang en de lava stroomt nog geen 2 kilometer per uur. Yake - Dake: Zij is tot nu maar 2 keer uitgebarsten, 1 keer alleen as en gerommel en de tweede keer stroomde de lava 2 km ver en vernietigde daarbij 2 dorpen en dode 4 mensen. Deze uitbarsting was op 11 Februari Fukutoku - Okanoba: Dit is wat geleerde een "duikboot" vulkaan noemen omdat de as, lava en rook boven water komen en de berg zelf zit onder het wateroppervlak. Zo, nu hebben we Japan gehad en nu gaan we naar het laatste land dat op het gebied van vulkanen deel te bieden heeft namelijk Zuid - Amerika want daar heb je: Sangay: Zij was voor het laatst uitgebarsten in November - December maar er hangt nog steeds een gevaarlijke rode gloed in de krater. Fernandina: De Fernandina is een vulkaan met een extreem grote krater, deze enorme vulkaan is natuurlijk nog vele malen kleiner dan de Stromboli en de enorme M.T Etna. Deze vulkaan was sinds 1968 niet meer uitgebarsten totdat zij in April 1995 in volle kracht weer uitbarstte. Sabancaya: De vulkanische explosies van deze aanzienlijke kleinere vulkaan gaan het hele jaar al door en dat sinds Lascar: Kleine uitbarstingen als gevolg van vulkanische explosies, deze gaan al het hele jaar 1995 door. Pagina 5 van 10

6 Irruputuncu: De laatste jaren brak deze vulkaan alleen maar as uit. Liaima: De Liaima schiet in de winter grote as regens over de omliggende akkers en legt ze soms wel eens echt in de as. Villarrica: De activiteit van deze vulkaan neemt al sinds 1992 toe en groeit nog steeds. Nou wij hopen dat wij jullie in dit hoofdstuk wat wijzer op het gebied van vulkanen hebben gemaakt. De Bekende vulkanen in Europa Er zijn heel wat vulkanen in de wereld en ook in Europa. In Europa zijn er best wel bekende vulkanen. De meeste vulkanen liggen vlak bij Italië. In deze subdeelvraag benoemen we een paar bekende vulkanen. Als eerst vertellen we iets over: Stromboli: De Stromboli is een hoge vulkaan van 926 meter. Hij staat op het eiland Stromboli in de Tyrheense Zee ten noorden van het eiland Sicilië. De Stromboli geeft kleine schokjes het hele jaar door, toen kwam er een hele grote explosie op 5 maart De schokjes bleven doorgaan zonder dat er tussendoor kleine tussen stopjes waren. De schokjes zullen misschien niet stoppen tot 5000 jaar verder omdat de vulkaan wel altijd actief zal blijven. Vesuvius: De Vesuvius is de enige werkzame vulkaan op het vasteland in Europa. Zij ligt ten oosten van Napels aan de Golf van Napels. In de oudheid meende men (vulkaan onderzoekers) dat de vulkaan uitgewerkt was, tot dat de vulkaan (in 79 na Christus) opnieuw tot een uitbarsting kwam. Toen de uitbarsting plaats vond werden de steden Pompei, Herculaneum en Stabie verwoest. De steden kwamen onder meters dikke as laag of een lava dek te liggen. De laatste grote uitbarsting had in 1944 plaats gevonden. M.T Etna: (M.T = Mountain = Berg) De M.T Etna is nog steeds werkzame vulkaan aan de oostkust van Sicilië. Zij is 3295 meter hoog. De Etna is de hoogste vuurspuwende vulkaan van Europa. De Etna heeft hele sterke uitbarstingen. Het begon op 8 November 1995, met minstens 6 grote schokken tot het eind van het jaar De laatste sterke uitbarsting was op 23 December. De Etna's laatste uitbarstingen waren enorm hard. De langste uitbarsting was in Vulkanen in de wereld Er zijn heel veel vulkanen in de wereld die nog in zijn werking zijn. In deze subdeelvraag vertellen wij wat over bepaalde vulkanen in bepaalde landen. Als eerst: Melanesië en Australië Pagina 6 van 10

7 Manam: De Manam geeft kleine uitbarstingen vanaf de Zuid krater, (De krater aan de zuid kant) De sterkste periode van kleine uitbarstingen was in Maar de grootste uitbarsting tot nu toe was in In 1995 kwam er ook nog een uitbarsting. Het was niet een echte grote uitbarsting. Langila: De Langila blijft doorgaan met schokjes. Het wordt steeds erger elk half jaar. De laatste ongestoorde uitbarsting was in Rabaul: De Rabaul barsten uit tussen September en Oktober 1994, het zorgde er toen voor dat er duizenden mensen moesten vluchten. De laatste enorme uitbarsting was in Toen doodde zij meer dan 500 mensen. Bagana: De lavastromen blijven van de vulkaan Bagana af stromen. De uitbarsting duurt al sinds Aoba: Een andere naam voor de Aoba is Amboe. Er was een grote explosie op 3 maart Tijdens de periode van de explosie kwam er veel stoom uit de kraters. Er namen geen uitbarstingen meer plaats in 1995 door de Aoba. Ambrym: Er waren geen grote uitbarstingen plaats genomen in Maar het is mogelijk dat er een lava rivier vanaf 2 van de kraters zouden komen. Sinds begin 1950's kwamen er kleine uitbarstingen. Yasur: Het eerste half jaar in 1995 waren er sterke schokken. Drie toeristen waren omgekomen op de vulkaan in 1994 en Maar er was niet genoeg informatie om precies te zeggen wanneer het plaats nam. De Yasur lijkt best wel op de Stromboli vanwege zijn uitbarstingen. De kleine uitbarstingen zijn al bezig sinds al 220 jaar, maar waarschijnlijk nog langer. Nieuwzeeland White Island: Bedreigde explosies kwamen door deze vulkaan in De vulkaan bleef uitbarstten tot Ruapehu: Hier bij deze vulkaan kwamen ook bedreigende explosies vanaf de krater in Enorme uitbarstingen kwamen tussen September - en eind Oktober waardoor er grote as lagen op het land kwamen. In 1995 was het een van de grootste uitbarstingen sinds 1945 toen er lava in de krater kwam. Metis Shoal: Pagina 7 van 10

8 Een uitbarsting in Juni 1994 zorgde ervoor dat er een extra eiland bij kwam. Sinds eind Juni was er geen informatie meer over de Metis Shoal. De meest gelijke uitbarsting sinds 1994 was in Mexico en Centraal - Amerika Popocatepetl: As lagen met sterkere kracht ( tijdens Januari - Maart) bouwen een nieuwe laag land in de kraters van de Popocatepetl. Na begin Mei was er geen informatie meer over de vulkaan. De schokken begonnen in December Vervolgens duurde dat nog een paar jaar door. Santiaguito: Er kwamen geen opmerkingen over deze vulkaan in 1995, maar het was wel duidelijk dat de vulkaan langzaam stukjes lava op zijn eigendom stroomde. De schokjes zijn sinds 1922 nog steeds bezig. Pacaya: Een uitbarsting op 1 juni 1995, deze vulkaan was actief het hele jaar door, het was sinds 1961 bijna niet gestopt. De uitbarsting op 1 juni veroorzaakten 6 kilometer lange lava stromen. Een gelijke uitbarsting vond ook plaats in Oktober San Miguel: De meest actieve vulkaan op El Salvador is San Miguel. In de laatste 30 jaar was San Miguel in Maart 1995 bedekt met as lagen. Cerro Negro: De vulkaan had een spectaculaire uitbarsting vanaf 19 November tot 2 December Voor de eerste keer sinds 1968 kwamen er weer vele lava stromen naar beneden zetten. Tijdens de laatste week van de uitbarsting kwamen er mooie fonteinen omhoog zetten. De uitbarsting veroorzaakte wel wat verwoesting maar niet zoveel als de laatste enorme uitbarsting in Rincon de la Vieja: Sterker dan normale uitbarstingen waren tussen 6-13 November In de periode overspoelde de vulkaan talloze rivieren. De grootste uitbarsting nam plaats in Alaska Kanaga: Er kwamen kleine uitbarstingen in 1995 die vanaf 1994 nog steeds bezig zijn. Makushin: Dreigende uitbarstingen op 30 Januari 1995 die al 7 jaar lang aan de gang zijn. Veniaminof: Kleiner uitbarstingen door deze vulkaan in Deze uitbarstingen bleken steeds minder te worden sinds Pagina 8 van 10

9 Behalve in warme gebieden heb je ook vulkanen in koude gebieden zoals bij: Antartica Erebus: In 1972 was er een lava rivier dat in 1995 verder ging. Er waren geen explosies. De vulkaan is niet alleen de meest actieve vulkaan in het zuiden maar ook het magma dat er uitkomt een lava rivier vormt. Andere vulkanen zoals de Vesuvius barsten met grote explosies uit. Atlantische Oceaan Fogo: Bij deze vulkaan moesten op 2 April 1995 honderden mensen vluchten. Zes huizen waren overspoeld met lava. De uitbarsting eindigde op 28 Mei. Afrika Erta - Ale: Het lava in de kraters van deze vulkaan waren weer actief geworden sinds 1995 en stroomde het hele jaar door. Deze vulkaan begon met uitbarsten in 1967 of eerder dat weten de vulkaan onderzoekers niet zeker. Oldoinyo Lengai: De krater van deze vulkaan werd dicht gemaakt door zijn eigen lava. Binnen in de vulkaan bleef het rustig. Toen in 1995 kwamen er grote dreunen, later barstte zij ook nog uit. Er werd op minder dan 2 km huizen venietigd maar er kwam een minimum aan lava uit de vulkaan zelf. Nyiragongo: Deze vulkaan verraste iedereen. Na 12 jaar niet meer uitgebarst te zijn barstte zij in 1995 toch nog eens uit. Azië Bezymianny: Een enorme explosie op 3 Oktober 1995, zo'n explosie gebeurde ook in Oktober Deze explosie maakt duizenden mensen bang. Omdat ze zo bang waren dachten dat de vulkaan later op de dag zal uitbarsten. Sommige mensen gingen op de vlucht. Kliuchevskoi: De uitbarsting uit 1994 was enorm, deze uitbarsting volgde verder in De uitbarsting in 1994 was de grootste sinds 1945, het vernietigde een groot deel van zijn eigen terrein. Bulusan: Dreigende schokken waardoor er grote as lagen op de vulkaan zelf kwam. Dit eindigde eind Januari De uitbarsting begon in November West Indies Soufriere Hills: Pagina 9 van 10

10 Kleine explosies begonnen op 19 Juli 1995, en later in Augustus ook nog wat uitbarstingen. De uitbarstingen bleven doorgaan tot Hawaï Loihi Seamount: Door deze vulkaan kwam er ook een kleine aardbeving op 27 April De enige vulkaan op Hawaii die ook een aardbeving veroorzaakt. Conclusie Wij hebben dit onderwerp "Vulkanen" gekozen omdat wij het over iets spectaculairs wilden doen. Eerst wilden we het over Tornado's doen maar we vonden het onderwerp vulkanen wel wat interessanter. Wij hopen dat dit werkstuk jullie genoeg informatie heeft gegeven over vulkanen. Bronvermelding 1. Internet 2. Encyclopedie ( Voor Zelfstudie ) 3. Geografische boeken Pagina 10 van 10