Tutorial B3: De VAR-2 schalen. Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info:
|
|
|
- Erika Pieters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Tutorial B3: De VAR-2 schalen Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info:
2 Onderwerpen van deze tutorial: Opbouw VAR-2 in domeinen en schalen Onderliggende theorieën en concepten per schaal Interpretatie van de schaalscores
3 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Klachten Beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
4 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Klachten Beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
5
6 Schaal: Sociale steun thuis Concepten en theorieën: Klassieke studie van Brown & Harris: social orgins of depression (Brown & Harris, 1978) Bufferhypothese van sociale steun (Cohen & Wils, 1985) Concept van werk-thuis-conflict (Greenhous & Beutell, 1985) SSKK-model uit de psychiatrie (de Jonghe, 1997)
7 Schaal: Sociale steun thuis Concepten en theorieën: Klassieke studie van Brown & Harris: social orgins of depression (Brown & Harris, 1978) Bufferhypothese van sociale steun (Cohen & Wils, 1985) Concept van werk-thuis-conflict (Greenhous & Beutell, 1985) SSKK-model uit de psychiatrie (de Jonghe, 1997)
8 Schaal: Sociale steun thuis Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Onvoldoende sociale steun. Staan er alleen voor. Voelen zich eenzaam. Zwak sociaal netwerk. Weten steun onvoldoende te mobiliseren. Negatief beeld van anderen. Kwetsbaar voor depressie. Fragiel evenwicht. Redelijk, houdt niet over. Bij geen stressoren is de steun voldoende. Bij grote stressoren schiet de steun tekort. Normaal. Voldoende sociale steun. Meer dan gemiddeld aan sociale steun. Positief beeld van anderen. Weten steun goed te mobiliseren. Geeft kracht, compensatie indien stressoren (thuis of op het werk) aanwezig zijn.
9 Schaal: Sociale steun werk Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990) Model van de 4 A s: Arbeidsverhoudingen (Kompier, 1994) Introductie Wet Verbetering Poortwachter (WVP) in 2002, belangrijke rol van leidinggevende bij de re-integratie. Praktijkervaring: bij stagnerende re-integraties blijkt er vaak al langer onvrede naar de leidinggevende te bestaan
10 Ziekteverzuim naar werkdruk, autonomie en sociale steun, 2008 Schaal: Sociale steun werk Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990) Model van de 4 A s: Arbeidsverhoudingen (Kompier, 1994) Introductie Wet Verbetering Poortwachter (WVP) in 2002, belangrijke rol van leidinggevende bij de re-integratie. Praktijkervaring: bij stagnerende re-integraties blijkt er vaak al langer onvrede naar de leidinggevende te bestaan
11 Ziekteverzuim naar werkdruk, autonomie en sociale steun, 2008 Schaal: Sociale steun werk Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990) Model van de 4 A s: Arbeidsverhoudingen (Kompier, 1994) Introductie Wet Verbetering Poortwachter (WVP) in 2002, belangrijke rol van leidinggevende bij de re-integratie. Praktijkervaring: bij stagnerende re-integraties blijkt er vaak al langer onvrede naar de leidinggevende te bestaan
12
13 Schaal: Sociale steun werk Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Slechte onderlinge verhoudingen op het werk. Men voelt zich niet gesteund door collega s of leidinggevende. Problematisch bij oplopende werkdruk. Leidt tot stressreacties bij toename van werkdruk. Globaal voldoende sociale steun op het werk. Bij extreme werkdruk schiet de sociale steun te kort en leidt tot stressreacties. Op deelgebied (collega s of leidinggevende) kan een knelpunt liggen. Normaal. Geen grote knelpunten. Men ervaart veel steun van collega s of leidinggevende. Goed functionerend team. Kan nadelig effect van oplopende werkdruk compenseren.
14 Schaal: Arbeidssatisfactie Concepten en theorieën: Definitie van Locke (1976); job satisfaction is a pleasurable or positive emotional state resulting from the appraisal of one's job or job experiences. Job characteristics model (Hackman & Oldman, 1975). Model van de 4 A s (Kompier, 1994): Arbeidsinhoud en Arbeidsvoorwaarden Het concept van verloopintentie (turnover intention) (Mobley et al., 1978).
15 Schaal: Arbeidssatisfactie
16 Schaal: Arbeidssatisfactie
17 Schaal: Arbeidssatisfactie
18 Schaal: Arbeidssatisfactie Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Men ervaart geen plezier in eigen werk. Onvrede naar het bedrijf waar men werkt. Mogelijk mismatch tussen competenties en eisen. Geen uitdaging in werk. Problematisch bij oplopende werkdruk. Leidt tot stressreacties bij toename van werkdruk. Globaal voldoende arbeidssatisfactie. Bij extreme werkdruk schiet de arbeidssatisfactie te kort en leidt tot stressreacties. Op deelgebieden van arbeidssatisfactie liggen knelpunten. Normaal. Geen grote knelpunten. Men ervaart veel plezier in eigen werk. Baan biedt veel mogelijkheden. Baan vormt deel van identiteit. Kan nadelig effect van oplopende werkdruk compenseren.
19
20 Schaal: Regelmogelijkheden Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990). Job characteristics model (Hackman & Oldman, 1980).
21 Schaal: Regelmogelijkheden Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Voelen zich opgesloten. Ervaren weinig autonomie in eigen werk. Problematisch bij oplopende werkdruk. Leidt tot stressreacties bij toename van werkdruk. Globaal voldoende regelmogelijkheden. Bij extreme werkdruk schiet regelmogelijkheden te kort en leidt tot stressreacties. Is bij productiewerk vaker beneden gemiddeld. Bij beroepen met hogere opleiding: conformistische opstelling in werk, aangepast. Normaal. Voldoende autonomie in eigen werk. Ervaren veel vrijheid in eigen werk. Is bij beroepen met hogere opleidingen vaker verhoogd. Voelen zich autonoom. Kan nadelig effect van oplopende werkdruk compenseren.
22 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Klachten Beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
23 Schaal: Belastende thuissituatie Concepten en theorieën: Klassieke studie van Brown & Harris: social orgins of depression (Brown & Harris, 1978). Relatie tussen life events, daily hassles en ziekte (Holmes & Rahe, 1967). Concept van werk-thuis-conflict (Greenhous & Beutell, 1985). Relationele stress en depressie (Whisman & Bruce, 1999).
24 Schaal: Belastende thuissituatie Laag Beneden gemiddeld Het leven zit mee. Weinig tot geen tegenslag of problemen thuis. Zorgeloze thuissituatie kan als een buffer dienen voor problemen op het werk. Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Normaal. Evenveel problemen zoals bij de meeste mensen. In enige mate problemen in de privésituatie. Meestal op één gebied. Risico op depressieve klachten bij onvoldoende sociale steun thuis. Forse privéproblemen. Vaak combinatie van actuele stressoren en niet verwerkte ervaringen. Men voelt zich niet goed opgewassen tegen de problemen. Risico op depressieve klachten.
25 Schaal: Werkdruk Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990). Burnoutconcept (Maslach en Jackson, 1986). Concept van werkverslaving (Taris et al., 2008).
26 Schaal: Werkdruk Concepten en theorieën: Job Demand Control Support model (JDCS-model) (Karasek & Theorell, 1990). Burnoutconcept (Maslach en Jackson, 1986). Concept van werkverslaving (Taris et al., 2008). r =.64
27 Schaal: Werkdruk Laag Beneden gemiddeld Werk is weinig belastend. Afwezigheid van werkdruk kan als een buffer dienen. Mogelijk onder belast. Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Normale werkdruk. De werkbelasting is zoals bij de meeste mensen. Oplopende werkdruk. Nog wel hanteerbaar. Fragiel evenwicht. Risico op stressklachten bij lage arbeidssatisfactie of onvoldoende sociale steun. Men ervaart een zeer hoge werkdruk. Werkdruk is niet goed meer hanteerbaar. Men komt niet meer goed los van het werk. Risico op overspanning bij lage arbeidssatisfactie of onvoldoende sociale steun.
28 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Klachten Beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
29 Schaal: Vermijding Concepten en theorieën: BIG-5 model van persoonlijkheid (Costa & McCrae, 1992). Common sense: problemen niet oplossen geeft spanning. Gesprekken bij arbeidsrevalidatie gaan over bang zijn en eisen stellen. Ervaring: re-integratie stagneert als mensen vermijden en geen oplossingen zoeken.
30 Schaal: Vermijding Laag Beneden gemiddeld Sterk persoon, slagvaardig. Veel zelfvertrouwen. Ook mogelijk is dat men weinig sensitief is of weinig in contact met eigen of andermans gevoelens. Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Men pakt problemen aan. Evenwichtig persoon. Ontwijkende trekken aanwezig, maar niet heel extreem. Men heeft vaker een aanloop nodig, maar pakt dan problemen wel aan. Houdt niet zo van conflicten en botsingen. Door ontwijken en uitstel bouwt men spanning op. Sub-assertief. Vermijdt conflicten. Onzeker, zoekt bevestiging, weinig autonoom. Weet problemen niet goed op te lossen.
31 Schaal: Perfectionisme Concepten en theorieën: BIG-5 model van persoonlijkheid (Costa & McCrae, 1992). Reason and Emotion in Psychotherapie (Ellis, 1962). Gesprekken bij arbeidsrevalidatie gaan over bang zijn en eisen stellen. Tandvleessyndroom.
32 Schaal: Perfectionisme Laag Beneden gemiddeld Men is soepel en makkelijk. Snel tevreden. Weinig gevoelig voor de eisen van anderen. Gemiddeld Boven gemiddeld Hoog Gezond evenwicht tussen streefniveau en acceptatie van imperfectie van zichzelf en anderen. Licht perfectionistisch. Bang om fouten te maken. Men is niet snel tevreden. Risico op overbelasting. Men stelt zeer hoge eisen aan zichzelf en anderen. Bang om fouten te maken. Werkhouding is verkrampt, strak en aangepast. Risico op overbelasting.
33 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Psychische klachten Beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
34
35 Schaal: Stress Concepten en theorieën: General Adaption Syndrome (Selye, 1936). Kernsymptomen van overspanning (Schmidt, 2001). Breed meetbereik: stress chronische stress overspanning
36 Schaal: Stress Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Boven gemiddeld Persoon heeft geen last van stress. Het stressniveau is licht verhoogd. Nog wel redelijk hanteerbaar. Geen of minimale aantasting in het dagelijks functioneren door stress. Hoog Klinisch verhoogde score. Grote kans op overspanning. Stress is niet meer hanteerbaar. Minder effectief en problemen in dagelijks functioneren door stress.
37 Schaal: Moeheid Concepten en theorieën: Resultaten van de Maastricht Cohort Study fatigue at work (Kant et al., 2003) Schaal moet zuiver de kernsymptomen van moeheid meten. Accent op niet-reactieve moeheid (in plaats van normale, reactieve moeheid)
38 Schaal: Moeheid Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Voldoende energie. Men voelt zich vitaal. Moeheid is reactief en men herstelt. Boven gemiddeld Moeheid als reactie op inspanning en/of stress houdt langer aan. Men is vaker vermoeid. Nog wel redelijk hanteerbaar. Geen of minimale aantasting in het dagelijks functioneren door moeheid. Hoog Klinisch verhoogde score Men is extreem vermoeid Gebrek aan energie, niet vitaal Moeheid houdt aan als reactie op inspanning en/of stress. Moeheid is niet meer hanteerbaar. Minder effectief en problemen in dagelijks functioneren door moeheid.
39 Schaal: Angst Concepten en theorieën: Tripartite model van angst en depressie (Clark & Watson, 1991)
40 Schaal: Angst Concepten en theorieën: Tripartite model van angst en depressie (Clark & Watson, 1991)
41 Schaal: Angst Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Geen angstklachten. Normale, reactieve angst. Boven gemiddeld Meer angst dan gemiddeld. Bij onzekere personen iets verhoogd. Als reactie op stressoren bij een stabiel persoon. Nog wel redelijk hanteerbaar. Geen of minimale aantasting in het dagelijks functioneren door angst. Hoog Klinisch verhoogde score. Grote kans op angststoornis. Als reactie op stressoren bij een onzeker persoon. Angst is niet meer hanteerbaar. Minder effectief en problemen in dagelijks functioneren door angst.
42 Schaal: Depressie Concepten en theorieën: Tripartite model van angst en depressie (Clark & Watson, 1991)
43 Schaal: Depressie Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Stemming is normaal. Geen depressieve klachten. Boven gemiddeld Men is vaker somber gestemd of er zijn wisselende stemmingen. Depressie is niet waarschijnlijk. Bij onzekere personen iets verhoogd. Als reactie op stressoren bij een stabiel persoon. Nog wel redelijk hanteerbaar. Geen of minimale aantasting in het dagelijks functioneren door sombere gevoelens. Hoog Klinisch verhoogde score. Grote kans op depressieve stoornis. Als reactie op stressoren bij een onzeker persoon. Somberheid is niet meer hanteerbaar. Minder effectief en problemen in dagelijks functioneren door sombere stemming.
44 De VAR-2 heeft 13 schalen verdeeld over 5 domeinen Steun Stressoren Persoonkenmerken Klachten Ervaren beperkingen Sociale steun thuis Belastende thuissituatie Vermijding Stress Klachteninterferentie Sociale steun werk Werkdruk Perfectionisme Moeheid Arbeidssatisfactie Angst Regelmogelijkheden Depressie
45 Schaal: Klachteninterferentie Concepten en theorieën: Abnormal illness behavior (Pilowsky, 1969). Fear-avoidance beliefs model van (chronische) pijn (Vlaeyen, 2000, Waddell, 1993). Yellow flags in acute low back pain (Kendall, et al, 1997). Work-related recovery expectations (Gross & Battié, 2005).
46 Schaal: Klachteninterferentie Laag Beneden gemiddeld Gemiddeld Men heeft geen klachten en daardoor ook geen beperkingen. Men heeft wel lichamelijke en/of psychische klachten, maar deze interfereren niet met het dagelijks functioneren. Boven gemiddeld Men ervaart belemmeringen in het dagelijks functioneren door lichamelijke en/of psychische klachten. Klachten interfereren in enige mate met eigen werk, maar zijn nog wel hanteerbaar. Hoog Men ervaart forse belemmeringen in het dagelijks functioneren door lichamelijke en/of psychische klachten. Klachten interfereren in sterke mate met eigen werk. Negatieve klachtenperceptie. Inadequate coping met klachten.
47 Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info:
Tutorial B2: Betekenis scoringscategorieën. Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info:
Tutorial B2: Betekenis scoringscategorieën Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info: www.var-2.nl STEUN Beneden Boven VAR-2 schalen en scoringscategorieën Sociale steun thuis Sociale steun werk Arbeidssatisfactie
Tutorial B4: Basisinterpretatieschema VAR-2 bij probleemanalyse. Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info:
Tutorial B4: Basisinterpretatieschema VAR-2 bij probleemanalyse Dr. A.A. Vendrig. Voor meer info: www.var-2.nl Onderwerpen van deze tutorial: Vragen die het interpretatieschema sturen Basisinterpretratieschema
Vragenlijst Arbeid en Re-integratie
Vragenlijst Arbeid en Re-integratie Inzicht in werk en welbevinden Naam Geslacht Leeftijd Sans Nom-Example Vrouw 39 jaar Geboortedatum 08-02-1975 Referentiecode A1.0003.256 Datum 25-01-2015 Rapport Versie
Vragenlijst ArbeidsReïntegratie (VAR)
Vragenlijst ArbeidsReïntegratie (VAR) Doel van de VAR Een inschatting maken welke werknemers, die nog maar kort verzuimen, het risico lopen langdurig te verzuimen. Naast de risico-inschatting voorziet
Psychologenpraktijk Nieuwegracht
Volledig rapport VragenlijstArbeids-Re-integratie Cliëntgegevens Naam: Mevr. Debby Dekker Geboortedatum: 01-07-1982 BSN: 8779.50.004 Email: demo@incerto.nl Label: RSZ Bank Behandelaar: Jan Jansen Toewijzing:
Validering van de vernieuwde VAR, de VAR-2 (2) De balans tussen stressoren en steun thuis en op het werk nader onderzocht
ONDERZOEK Validering van de vernieuwde VAR, de VAR-2 (2) De balans tussen stressoren en steun thuis en op het werk nader onderzocht Lex Vendrig, Marlene Parsowa- Maikoe, Erik- Jan van Wijhe SA M E N VAT
Registratie-richtlijnen
BEROEPSGEBONDEN BURNOUT/OVERSPANNING (niet in Europese Lijst van Beroepsziekten) (CAS: Burnout P611 en Overspanning P619) 1 Achtergrondinformatie Van burnout wordt gesproken indien sprake is van een langdurige
Wat is eigenlijk PSA?
2 april 2014 Uitgave 1 Wat is eigenlijk PSA? Onder psychosociale arbeidsbelasting of kortweg PSA wordt verstaan de stress in de werksituatie die wordt veroorzaakt door werkdruk, maar ook door zaken als
Is werkstress een probleem?
1 Is werkstress een probleem? Enquête Dublin Stichting 25% stressklachten Europees Jaar Veiligheid 56% belangrijkste gezondheidsdreiging Cooper en Karasek 50-55% van het ziekteverzuim NIA onderzoek 33%
07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer
Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk
De psychosociale gezondheid van politiepersoneel
De psychosociale gezondheid van politiepersoneel Hoe staat het? Wat maakt het? En wat kraakt het? Prof.dr. Toon Taris 1 Introductie Politie is in beweging (bv overgang Nationale Politie) en staat in het
De lat, de bril en de ander
De lat, de bril en de ander Over laat-adolescentie en jongvolwassenheid Summer University Psychoanalyse 2018 Jaap van der Staal Kenmerken van laat-adolescentie (18-21) en jong volwassenheid (21-25) Ontwikkelingstaken:
Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen
Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen Denkoefening: stresssymptomen Stress Stress + stress = 2 Stress + stress = 2 Stress = reflexmatige lichamelijke reactie op een psychologisch
Burn out bij patiënt / bij (student) arts
Burn out bij patiënt / bij (student) arts prof. dr. Nele Michels faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen - Centrum voor Huisartsgeneeskunde / ICHO / Skills Lab - EURACT 1 Hakuin Ekaku (1685-1768)
Groepsrapportage Preventief Medisch Onderzoek (PMO)
Groepsrapportage Preventief Medisch Onderzoek (PMO) Organisatie Bedrijfstak Uitvoerder PMO Toegepast instrument Organisatie Voorbeeld Zorg Ellen van Dijk, bedrijfsarts VAR-2 Datum 25-11-2015 VAR-2 Pastorieweg
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
de jaren van de vorige eeuw lag de focus op de beschrijving van stressreacties en onderzoek van de (karakteristieken van) stimuli die een
Samenvatting Werkstress bij verpleegkundigen is al jaren wereldwijd een probleem. Werkstress kan negatieve gevolgen hebben voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid en kan het plezier in het werk
Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?
Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren
2.1 SYMPTOMEN Meer dan belangrijke en minder belangrijke door elkaar
10. BURNOUT OPGEBRAND UITGEBLUST 2. DEFINITIE: WAT IS BURNOUT? 2.1 SYMPTOMEN Meer dan 100 + belangrijke en minder belangrijke door elkaar Psychisch o Depressief o Agressief o Irritatie o Kwaad o Wrok Fysiek
SAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender
SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in
IDFA
IDFA 2016 https://vimeo.com/ondemand/burningout Gegevens medisch specialisten Ja. Burnout een probleem Begrip vanaf jaren 80 bekend. Richtlijn voor stress gerelateerde stoornissen Spanningsklachten maar
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE. Isala
LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE INHOUD VAN DEZE MODULE psychologie in het ziekenhuis balans, verwerken, stress oorzaken voor en gevolgen van een ongezonde leefstijl persoonlijke
Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets
Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets 1. Diagnosticeren 1.1 Definitie 1.2 Kernsymptomen 1.3 Draaagkracht vs draaglast Agenda
Cliëntbeoordelingen e-health
Cliëntbeoordelingen e-health eerste halfjaar 0 Items die tenminste één keer zijn beoordeeld zijn opgenomen in het overzicht. De beoordelingsperiode loopt van januari tot en met 0 juni; items die zijn vrijgegeven
University of Groningen. Symptoms of Distress and Imbalance in Children Nijboer, J.M.
University of Groningen Symptoms of Distress and Imbalance in Children Nijboer, J.M. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Werken in Vlaanderen: vermoeiend of plezierig?
Werken in Vlaanderen: vermoeiend of plezierig? Resultaten van 10 jaar onderzoek naar de beleving en beoordeling van arbeid Prof. Dr. Hans De Witte Gewoon Hoogleraar Arbeidspsychologie, WOPP-KU Leuven Seminarie
WORK EXPERIENCE PROFILE
WORK EXPERIENCE PROFILE VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Werkstress is een verschijnsel dat al jaren sterk de aandacht trekt. Statistieken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid geven aan dat
Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg
1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met
Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out
Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg
VK+ Zelfrapportage. Vragenlijst over veerkracht. Henk Smit
VK+ Zelfrapportage Vragenlijst over veerkracht ID 255-17 Datum 26.05.2015 VK+ Inleiding 2 / 9 INLEIDING De VK+ is een vragenlijst die op basis van zelfrapportage de mentale veerkracht van volwassenen in
Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010
Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle
Ziekteverzuim het laagst bij werknemers met een hoge mate van autonomie en veel steun van collega's en leidinggevenden
Ziekteverzuim het laagst bij werknemers met een hoge mate van autonomie en veel steun van collega's en leidinggevenden Martine Mol en Jannes de Vries Een hoge werkdruk onder werknemers komt vooral voor
Psychosociale belasting op het werk
Psychosociale belasting op het werk Rik Op De Beeck Manager Consultancy Centre www.prevent.be Stressforum Verzekeringssector 29 oktober 2004 1 Prevent Instituut voor preventie, bescherming en welzijn op
Grip op je Depressie. Cursus voor mensen met depressieve klachten
Grip op je Depressie Cursus voor mensen met depressieve klachten In deze folder vindt u informatie over de cursus Grip op je Depressie, die verzorgd wordt door de afdeling Medische Psychologie van het
Whitepaper Werkstress
Whitepaper Werkstress Wat is stress eigenlijk? En hoe ontstaat het? Stress kan belemmerend werken op je dagelijks functioneren. En andersom kan de manier waarop je dagelijks functioneert stress opleveren.
Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27
Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27 SDQ (Strenghts and Difficulties Questionnaire) Meet de psychosociale aanpassing van de jeugdige. De SDQ wordt ingevuld door jeugdigen zelf (11-17 jaar) en ouders
Citation for published version (APA): Verbakel, N. J. (2007). Het Chronische Vermoeidheidssyndroom, Fibromyalgie & Reuma.
University of Groningen Het Chronische Vermoeidheidssyndroom, Fibromyalgie & Reuma. Verbakel, N. J. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite
VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer
VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende
Zorg voor Jezelf Gids
Zorg voor Jezelf Gids Ontdek welke 3 gewoontes je tegenhouden om een relaxed leven te hebben Wat ga je ontdekken? W e l k e g e w o o n t e s j e i n z e t i n e e n p o g i n g e e n s t r e s s v r i
Hou stress op het werk gezond
Hou stress op het werk gezond Bewustwording en theoretisch kader rond oorzaken van stress The Human Link The Human Link Gedragstherapeutisch expertisecentrum: stress Nadruk op PREVENTIE (van psychisch
Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper
Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper Introductie 18-5-2018 Info@WOUWpc.nl 2 Agenda Introductie Psycho-sociale (over)load Herstel Onderzoek
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Introductie in talentdenken
Introductie in talentdenken Peter Beschuyt Uitdaging: Een duurzame match vinden tussen organisatiedoelen en persoonlijke aspiraties 1& Hoeveel % van de tijd op het werk word jij ingezet op datgene waar
Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting
Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld
Op zoek naar een duurzame work in life balance
Op zoek naar een duurzame work in life balance Een onderzoek naar determinanten van werkengagement, werkverslaving en werk-privé vervlechting Prof. Dr. Peggy De Prins De vlag en de lading De hefbomen Balans
Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam. WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0
Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0 INTRODUCTIE Competitief voordeel Werknemers maken het verschil Innovatie Creativiteit
Het spiraalmodel: Psychisch verzuim aanpakken en mentale weerbaarheid vergroten
Het spiraalmodel: Psychisch verzuim aanpakken en mentale weerbaarheid vergroten Dr. Rob Hoedeman, bedrijfsarts BG-Dagen, 9.6.2017 Programma Introductie Wat zijn stress, coping en mentale weerbaarheid?
Nederlandse WHOQoL-Bref. December Vakgroep Psychologie Mw. dr. J. de Vries Prof. dr. G.L. van Heck
Nederlandse WHOQoL-Bref December 1996 Vakgroep Psychologie Mw. dr. J. de Vries Prof. dr. G.L. van Heck Instructies Wij vragen van u om in deze vragenlijst aan te geven wat u vindt van uw kwaliteit van
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en
Samenvatting Richtlijn
Samenvatting Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Multidisciplinaire richtlijn ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering van zorgverleners, gericht op patiënten met kanker en/of
Stress, depressie en cognitie gedurende de levensloop
SAMENVATTING Stress, depressie en cognitie gedurende de levensloop Inleiding Cognitief functioneren omvat verschillende processen zoals informatieverwerkingssnelheid, geheugen en executief functioneren,
Re-integreren & Psychische klachten. Theo Stokking
Re-integreren & Psychische klachten Theo Stokking 1 Stress gerelateerde klachten of psychische stoornis? Balans Draaglast en Draagkracht Draagkracht en draaglast Stressoren Onverwachte gebeurtenissen Chronisch
De blinde hoek van een Chronisch Zieke
Welkom De blinde hoek van een Chronisch Zieke Tamara Bijleveld-Coene ASKC/NVvA: Najaarscongres 8 November 2018 Praktijk: Coaching voor Chronisch Zieken Agenda 1. Introductie 2. Chronisch ziek in relatie
Engagementgame Workshop
Engagementgame Workshop Inzicht in stressoren en energiebronnen met de Engagementgame Inloggen internet: awifiguest Username: rreceptie First name: rec Last name: receptie Password: qa2e73fb Engagementgame
Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren.
Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren. Inez Dirkzwager I.Dirkzwager@vumc.nl VUmc Amstel Academie http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/ http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/expertisecentrum/
(c) DIFFERENT BVBA- VERMENIGVULDIGEN VERBODEN
(c) DIFFERENT BVBA- BURN-OUT COACHING (c) DIFFERENT BVBA- (c) DIFFERENT BVBA- BURN-OUT Burn-out is een negatieve, aanhoudende gemoedstoestand die verband houdt met het werk, die voorkomt bij normale individuen
Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016
Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences
Test je mate van overspanning
Test je mate van overspanning Deze vragenlijst is bedoeld om stressklachten en overspannenheid in kaart te brengen. Het gaat om diverse stressklachten die te maken kunnen hebben met je werk en privésituatie.
Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte
Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte Inleiding Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Our brains are not logical computers, but feeling machines that think.
Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,
Preventief optreden tegen chronische pijn
Preventief optreden tegen chronische pijn s Herenbaan 172 2840 Rumst tel.: 03/880.90.11 fax: 03/880.95.95 vragenlijst postoperatieve pijn e-mail: pijncentrum@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 beste patiënt,
Sportief bewegen met een depressie. Depressie
Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op
Inhoud. Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners Wat is PPEP4ALL? dr. Noëlle G.A. Kamminga
0-0-6 Inhoud Wat is PPEPALL? Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners dr. Noëlle G.A. Kamminga Definitie zelfmanagement Hoe ziet het eruit? Standaard opbouw Doelstellingen Inhoud
Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum
Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress
Wendy Tulkens
Wendy Tulkens www.eigen-wijzer.be Wat verstaan we onder perfectionisme? Een patroon van gevoelens, gedachten, gedragingen Gebaseerd op een onbewuste beslissing Gestuurd vanuit het gevoel ik ben niet oké
Happy Maar nu even niet. Praktisch omgaan met complexe psychische klachten
Happy Maar nu even niet Praktisch omgaan met complexe psychische klachten Wie zijn wij? Why Waarom zijn wij hier? What Wat willen we straks bereikt hebben? How Hoe pakken we dat aan? Stellingen Eens of
15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
MEDEWERKERSONDERZOEK 2018
MEDEWERKERSONDERZOEK NIEUW WOELWIJCK RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het Medewerkersonderzoek binnen Nieuw Woelwijck, als aanvulling op de online dashboard rapportage. NIEUW WOELWIJCK
Traumatische rouw Peta Schotanus juni 2017
Traumatische rouw Peta Schotanus juni 2017 Michael Dudok de Wit: Father and daughter 2 Normale rouw Rouw is een normale reactie op een ingrijpende verlieservaring Rouw treedt alleen op wanneer er sprake
PREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)
ndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,
Grip op je Depressie. Cursus voor mensen met depressieve klachten
Grip op je Depressie Cursus voor mensen met depressieve klachten In deze folder vindt u informatie over de cursus Grip op je Depressie, die verzorgd wordt door de afdeling medische psychologie van het
De vragenlijst arbeidsreïntegratie
04_050285_Vendrig.qxd 09-03-2005 14:12 Pagina 27 27 LEX VENDRIG De vragenlijst arbeidsreïntegratie Summary The present study describes the development of a new questionnaire in the fields of work, health
HTS Report VK+ Vragenlijst over veerkracht. Jeroen de Vries ID Datum Zelfrapportage. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam
VK+ Vragenlijst over veerkracht HTS Report ID 5105-7038 Datum 20.07.2017 Zelfrapportage INLEIDING VK+ 2/10 Inleiding De VK+ is een vragenlijst die op basis van zelfrapportage de mentale veerkracht van
Welkom. Presentatie 100 Present Verzuimmanagement. #meetingeptp
Welkom Presentatie 100 Present Verzuimmanagement Even voorstellen! Start 1 januari 2016 Eigenrisicodragerschap (ERD) Ziektewet voor alle verzuimmeldingen van de flexibele medewerkers op de loonlijst van
MEDEWERKERSONDERZOEK 2017
MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 STICHTING IKPOB RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het medewerkersonderzoek binnen het openbaar bestuur. De resultaten in deze rapportage zijn gebaseerd op
Stress en burn-out
Stress en burn-out 2017-2018 Wat mogen jullie vandaag verwachten? o o o Wat is stress? Psychische-fysische reacties van het lichaam Wat is B.O.? Hoe aanpakken? Een eerste aanzet Gezonde vs ongezonde stress
Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011
Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Opbouw workshop Inleiding Ervaren van stress Wat is druk/stress? Pesso therapie Ervaren van basisbehoeften
Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart. Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen
Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen NESDA - Verschillende cohorten Vanuit NEMESIS (303) Vanuit ARIADNE (261) 1 e lijn (1611) Met huidige depressie/angststoornis
24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.
Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever
preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij
preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen
Van werkdruk naar werkplezier
Van werkdruk naar werkplezier De invloed van reorganisaties op werkdruk en werkplezier Huub Pennock, Ergo-balans Noortje Wiezer TNO Alex van der Wal, Dexis Arbeid 1 Verzekeraars en werkdruk? 3 Programma
Risicofactoren voor chronificatie van pijn
PIJN Samen maken we er een punt van. Risicofactoren voor chronificatie van pijn Annemie Verwimp, Psycholoog ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Introductie Zijn de gele vlaggen gekend? ORANJE: ik ken
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104
Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,
TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:
TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die
Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer
Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Harmen Doornbos www. actiefaanhetwerk.nl/zgv Powerful Impulse Agenda Introductie Verwachtingen Op welke vragen krijg ik antwoord? Psychische klachten Wat
Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten
Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast
Stressmanagement Uitdagingen en hindernissen hoofdstuk 9. Petronette Castrop de Koning
Stressmanagement Uitdagingen en hindernissen hoofdstuk 9 Petronette Castrop de Koning Inhoudsopgave Oplossingen in de fases... 3 Fase 1... 3 Fase 2... 4 Fase 3... 4 Oplossingen in de fases Om vol te houden
Angststoornis bij ouderen
Angst bij besluitvorming Dr. Saskia Teunisse klinisch psycholoog, klinisch neuropsycholoog GERION & Amstelring Angststoornis bij ouderen Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie: Méést voorkomende psychiatrische
Voorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten
Voorspellers van terugval bij angststoornissen Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Achtergrond Angststoornissen zijn goed te behandelen Beloop op lange termijn chronisch of episodisch
Stemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Stress en (on)mogelijkheden bij burn-out
Stress en (on)mogelijkheden bij burn-out Desiree Wierper Medisch directeur/verzekeringsarts Machteld List A&O-psycholoog Sitagre 1 Cijfers TNO 2 Cijfers Trimbos instituut 3 Overstroming GGZ 4 Wat is er
TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie
TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst
Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.
Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van