Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Ukkehut

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan PSZ STICHTING KINDEROPVANG HEERHUGOWAARD Ingangsdatum : versiedatum basis : versiedatum vestiging : Norm Nr. : Versienummer : 7 Proceseigenaar : Beleidsmedewerker pedagogiek Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Ukkehut

2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 H1. Zo ziet ons kindercentrum eruit Indeling gebouw De stamgroepen Ondersteuning pedagogisch medewerkers Vierogen principe Betrokkenheid ouders Observaties Opvallend gedrag... 5 H2. Wennen en begroeten Wennen Begroeten Brengmoment Haalmoment... 8 H3. Eten en drinken... 8 H4. Verschonen, zindelijk worden en slapen Verschonen Zindelijkheid... 9 H5. Activiteiten aanbod Vrijspel Activiteiten aanbod De kring H6. Dagritme en overgangsmomenten H7. Taal en communicatie Interactie groep en individueel Belonen, corrigeren en conflicten H8. Samenspelen en samenleven H9. Inrichting Binnen Buiten Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 2 van 12 Locatie: De Ukkehut

3 Inleiding Het pedagogisch werkplan is een leidraad voor het pedagogisch handelen op de groep. De vijf pedagogische doelen van het pedagogisch beleid vormen de basis voor het pedagogisch werkplan. In het pedagogisch beleidsplan worden de volgende pedagogische doelen genoemd: A. bieden van een veilige, stimulerende, uitdagende omgeving en aangepast aan de leeftijd van het kind. B. het stimuleren van kinderen om hun eigen mogelijkheden te ontdekken; C. het stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kinderen; D. kinderen handvatten bieden bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen, eigenwaarde en het hebben van respect voor zichzelf en voor anderen. E. het stimuleren van sociaal gedrag. Door de pedagogische doelen na te streven bieden wij kinderen een optimale situatie om te kunnen; Spelen, ontdekken, groeien Om tot een goede leidraad voor het pedagogisch handelen te komen, worden de vijf doelen afgezet tegen de pedagogische middelen. Dat zijn de mogelijkheden in de uitvoering,die je in de kinderopvang hebt om de gestelde doelen te bereiken. Deze middelen zijn: 1. de interactie tussen pedagogisch medewerker en het kind, 2. de fysieke omgeving, 3. de groep, 4. het activiteitenaanbod, 5. het spelmateriaal. De pedagogisch werkplannen worden per locatie en per opvangvorm opgesteld. De specifieke mogelijkheden en kansen van de locatie worden verwerkt in het werkplan. In het pedagogisch werkplan wordt het dagritme uitgewerkt en er wordt vermeld welke middelen er worden ingezet om de vijf doelen binnen de kinderdagopvang te bereiken. Het pedagogisch werkplan is een dynamisch stuk dat per locatie wordt geëvalueerd en bijgesteld. Kwaliteitsmanagement systeem Binnen SKH wordt de kwaliteitszorg methodisch en systematisch vormgegeven middels een kwaliteitsmanagement systeem. In dit kwaliteitsmanagement systeem worden alle activiteiten van de SKH in kaart en met elkaar in verband gebracht. De afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en werkwijze zijn vastgelegd in het kwaliteitshandboek. Dit werkplan is een onderdeel van het kwaliteitsmanagement systeem. In het kwaliteitshandboek zijn de overige richtlijnen, die mede met dit stuk in verband staan, opgenomen. Binnen dit document zal dan ook naar enkele van deze documenten verwezen worden. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 3 van 12 Locatie: De Ukkehut

4 H1. Zo ziet ons kindercentrum eruit 1.1 Indeling gebouw De Ukkehut is gehuisvest in Heerhugowaard Noord, in de Sint Josephschool. We hebben een ruim, fris lokaal en een stuk buitenruimte met een solide hek erom heen, om ook daar prettig en veilig te kunnen spelen. 1.2 De stamgroepen 1 De peuterspeelzaal heeft één groep die geopend is op dinsdagochtend en donderdag ochtend van 8.30 tot uur. De kinderen komen twee dagdelen. De peuterspeelzaalgroep bestaan uit maximaal 16 kinderen onder begeleiding van 2 pedagogisch medewerkers. We werken met de methode Uk en Puk. Dit is een programma waarmee aan de hand van tweemaandelijkse thema s spelenderwijs de (taal)ontwikkeling wordt gestimuleerd 1.3 Ondersteuning pedagogisch medewerkers De pedagogisch medewerker is individueel en als team verantwoordelijk voor een optimale samenwerking ten gunste van het professioneel pedagogisch handelen naar de kinderen. Er is ruimte om elkaar aan te vullen en te inspireren. Concrete werkafspraken, dit werkplan, termijn planning en methodisch werken ondersteunen een goede samenwerking waar ruimte is voor individueel creatieve inbreng. De pedagogisch medewerkers worden ondersteund in de uitvoering door de locatiemanager en tijdens de werkoverleggen welke middels een vast overleg structuur plaats vind. Hierbij worden de procedures en protocollen besproken welke bijgehouden worden in een overzichtslijst. Hierbij wordt ook de procedure opvallend gedrag besproken. Op verzoek kan de beleidsmedewerker pedagogiek om advies of ondersteuning worden gevraagd. Indien pedagogische ondersteuning noodzakelijk is zal dit in de vorm van observeren en coachen door de locatiemanager of de beleidsmedewerker pedagogiek gebeuren. Waar nodig zal expertise worden bijgeschoold. Ook worden er regelmatig trainingen/ informatie avonden op pedagogisch gebied aangeboden om de medewerkers bij te scholen. 1.4 Vierogen principe Er zijn verschillende manieren om het vier ogen principe te bereiken. De Ukkehut werkt transparant op de volgende wijze: - Er zijn op de peuterspeelzaal altijd twee personen aanwezig. - We hebben een lokaal in de school, leerkrachten kunnen regelmatig even binnen kijken of komen. - SKH is nauwkeurig in het volgen van de regels omtrent leidster-kind ratio. De maatregelen omtrent het vier ogen principe zijn met de centrale cliëntenraad besproken en worden minimaal eenmaal per jaar met hen geëvalueerd. 1 Zie P4.11 voor de procedure Achterwacht. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 4 van 12 Locatie: De Ukkehut

5 1.5. Betrokkenheid ouders SKH biedt op een verantwoorde manier opvang voor kinderen waarbij, in aanvulling op het thuismilieu, een bijdrage wordt geleverd aan de ontwikkelingsstimulering en opvoeding van een kind. Hierbij is de communicatie van ouders van groot belang. Om samen zo goed mogelijk in het belang van het kind te handelen wordt er zorgvuldig aandacht besteed aan de contactmomenten met de ouders. Zo vinden er intakegesprekken, dagelijkse overdrachten en de oudergesprekken plaats. Om de belangen van de kinderen en de ouders van het kindercentrum waar ze aan verbonden zijn zo goed mogelijk te behartigen en de ouders te vertegenwoordigen zijn er oudercommissies. [1] De Centrale Cliëntenraad (CCR) van Stichting Kinderopvang Heerhugowaard is het overkoepelend orgaan van de oudercommissies [2]. De CCR behartigt de algemene belangen voor de kinderen en ouders op centraal niveau. Ouders worden vertegenwoordigd in de oudercommissie. Indien er geen oudercommissie is wordt er tweemaal per jaar een bijeenkomst georganiseerd voor ouderraadpleging waar de gemandateerde onderwerpen worden besproken. De Centrale Cliëntenraad (CCR) van Stichting Kinderopvang Heerhugowaard is het overkoepelend orgaan van de oudercommissies. De CCR behartigt de algemene belangen voor de kinderen en ouders op centraal niveau. 1.6 Observaties Eenmaal per jaar wordt ieder kind bij de Ukkehut geobserveerd aan de hand van het instrument Werken aan Welbevinden. Werken aan Welbevinden is een instrument om het welbevinden van kinderen op een gestructureerde wijze te evalueren. Het instrument werken aan welbevinden is gericht op de algemene emotionele toestand van kinderen. Bij kinderen tussen de 2 en 4 jaar wordt er gewerkt met Estafette. Estafette is een observatie en overdracht instrument voor peuters waarbij op de leeftijd van ± 2 jaar en 9 maanden en 3 jaar en 9 maanden gekeken wordt naar verschillende ontwikkelingsaspecten. Naast het Welbevinden wordt er ook gekeken naar de motorische, cognitieve en taalontwikkeling. De observatie wordt besproken tijdens het eindgesprek. De overdracht naar de basisschool vindt plaats door de Estafette naar de basisschool te sturen. Indien nodig kan er gekozen worden voor een warme overdracht. Dit is mogelijk wanneer de ouder de Estafette of het toestemmingsformulier heeft ondertekend. 1.7 Opvallend gedrag Geen enkel kind is het zelfde, elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Soms geeft het kind signalen af die extra aandacht vragen. In alle gevallen proberen we die extra zorg en aandacht te geven. Ouders worden op de hoogte gesteld wanneer we opvallend gedrag signaleren. Merken ouders en/of pedagogisch medewerksters, dat een kind een langere periode afwijkt in zijn gedrag kan dat een reden voor overleg zijn, en treedt de procedure Signalering opvallend gedrag in werking. De locatiemanager ondersteunt de pedagogisch medewerkers in dit proces. Indien nodig kan de beleidsmedewerker pedagogiek ook ondersteuning bieden. [1] Door verschillende observaties wordt het gedrag van het kind in kaart gebracht en besproken. [1] Zie voor taken oudercommissie Reglement oudercommissie [1] Zie procedure Signalering opvallend gedrag voor meer informatie. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 5 van 12 Locatie: De Ukkehut

6 Het kan voorkomen dat we moeten beslissen dat voor een specifiek kind groepsopvang niet (of niet langer) geschikt is. Aspecten die daarbij een rol spelen zijn: - Het welbevinden van het kind. - Het welbevinden van de groep. - Het waarborgen van veiligheid voor alle groepsleden. - De vertrouwensrelatie tussen ouder/verzorger en pedagogisch medewerkers. - Het kunnen voldoen aan de algemene doelstelling van kinderopvang, zowel voor het individuele kind als de groep. - Qua ontwikkeling aansluiting bij de groep kunnen (blijven) vinden. Indien één van bovenstaand punten van toepassing zijn zal de procedure weigering van diensten in gang worden gezet. De pedagogisch medewerker zijn deskundig in het observeren en volgen van kinderen, en zijn in staat om opvallend gedrag te signaleren. Zij kunnen op een verantwoorde manier de zorgbehoefte van kinderen in kaart brengen en hierover in gesprek gaan met de ouders/verzorger. Indien nodig ondersteunt de locatiemanager of de beleidsmedewerker pedagogiek de medewerkers bij het opstellen /uitvoeren van een plan van aanpak. Daarnaast worden in elk werkoverleg de observaties, die jaarlijks worden uitgevoerd, (zie paragraaf 1.6) met het team en de locatiemanagers besproken. Ook wordt in de werkoverleggen opvallend gedrag van de kinderen besproken. In het geval van externe zorg begeleiding sluiten de medewerkers zoveel mogelijk aan bij de zorg die extern geboden wordt, en zijn er indien nodig contacten met externe zorgverleners. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak, en hanteren wij de landelijke meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Hiertoe hebben we een interne training opgezet. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 6 van 12 Locatie: De Ukkehut

7 H2. Wennen en begroeten 2.1 Wennen 2 Op een dagdeel komt er maximaal een kind wennen zodat er voldoende aandacht is voor het kind en de ouder. Omdat de peuterspeelzaal maar een dagdeel uur duurt mogen kinderen de eerste keer het gehele dagdeel blijven. Kennismakingsgesprek Als het kind voor het eerst op de groep komt vinden we het belangrijk dat ouder(s) en kind zich welkom voelen. De eerste keer komen ouder en kind na het brengmoment zodat er volledige aandacht is. De pedagogisch medewerkers (en indien aanwezig de locatiemanager) stellen zich voor aan de ouder(s) en begroeten het kind bij de naam. Eén van de pedagogisch medewerkers voert het kennismaking gesprek met de ouder(s) waarbij alle gegevens worden uitgewisseld. De pedagogisch medewerker laat ouder(s) en kind de groep zien om eens te zien wat we allemaal kunnen doen. Wenproces Tijdens het wenproces hebben jonge kinderen vaak behoefte aan contact en nabijheid van de pedagogisch medewerker. Dit creëert de pedagogisch medewerker dor bijvoorbeeld een arm om het kind heen en blijft zij in zicht van het nieuwe kind. De pedagogisch medewerkers geven het kind de ruimte om in eigen tempo in te voegen. Rust en geduld zijn belangrijk. Ook luisteren we goed naar het kind en leggen de we veel uit. We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. De ruimte wordt verkend, waar is de wc, waar zijn de speelhoeken etc. De terugkerende rituelen en het dagritme worden uitgelegd, door deze vaste gewoonten gaan de kinderen zich steeds meer thuis voelen op de groep. Op de PSZ werken we met dagritme kaarten. Het dagritme heeft over het algemeen dezelfde opbouw, zodat kinderen hier hun houvast aan kunnen ontlenen en sneller gewend. We vinden het belangrijk dat het kind duidelijkheid krijgt over wat er gaat gebeuren en verwoorden dit zoveel mogelijk voor het kind, met name bij overgangsmomenten. Niet alleen de nieuwkomer moet wennen aan de groep, maar de groep kinderen moet ook het nieuwe kind leren kennen. Op diverse manieren zorgen we ervoor dat kinderen elkaar leren kennen. We noemen vaak de namen van de kinderen. De pedagogisch medewerkers stimuleren het samenspel door het nieuwe kind te laten meespelen in een klein groepje. Zij helpen bij de onderlinge communicatie door het leren van enkele eenvoudige regels: elkaar niet pijn doen, om de beurt en zeggen wat je wilt. De medewerkers leggen uit en verwoorden de gevoelens van de kinderen. Afscheid nemen We geven het kind wat extra aandacht, we praten met het kind op kind hoogte en nemen duidelijk afscheid van de ouders. We vinden het belangrijk dat een afscheid een prettig moment is dat duidelijk voor het kind en de ouder is en niet te lang duurt. Als we merken dat een kind (of de ouder) moeite heeft, bieden we onze hulp hierbij aan op een rustige, uitnodigende manier (bijv. Als je papa/mama nou nog een hele dikke knuffel/kus geeft, zullen we dan samen nog even voor het raam gaan zwaaien?). We kijken goed wat het kind nodig heeft, sommige kinderen willen liever even alleen zijn en dat je in de buurt bent, terwijl anderen liever echt even getroost worden of samen een spelletje gaan spelen. Voor kinderen is het geruststellend dat wij ze begrijpen en hun emoties serieus nemen, door te vertellen wat er gebeurt en hun gevoelens onder woorden te brengen stellen we de kinderen gerust. We vinden het belangrijk het kind de tijd te geven om alles in zich op te nemen en te wennen. 2 Voor de wenperiode wordt P1.3.a Wenperiode aangehouden. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 7 van 12 Locatie: De Ukkehut

8 Als we merken dat het kind het nodig heeft maken we een afspraak met de ouder om eerder te komen halen of even langer te blijven. Bij de eerste keer wordt afgesproken dat wij kunnen bellen als het prettiger voor het kind is al hij/zij eerder wordt gehaald. Als de ouder daar behoefte aan heeft kan deze altijd even bellen om te horen hoe het met hun kind gaat. 2.2 Begroeten Brengmoment Bij het binnenbrengen maken we even contact met het kind (op ooghoogte) en begroeten het bij de naam. We beginnen altijd met een positieve boodschap, bijv. wat gezellig dat je er weer bent of wat heb je een mooie jurk aan vandaag. We vragen de ouders of er bijzonderheden zijn geweest en proberen terug te vragen naar belangrijke gebeurtenissen bijv. Hoe was het feestje van opa en oma? vonden ze de tekening ook zo mooi? Haalmoment We zorgen voor een duidelijke overdracht die positief geformuleerd wordt. Als we iets moet vertellen dat minder leuk is, zorgen we ervoor dat ook in deze boodschap waardering voor en acceptatie van het kind doorklinkt. We bespreken het gedrag wat niet zo gewenst was en hoe dat de volgende keer anders kan maar we liggen de nadruk wat er die dag allemaal wel goed ging. Sommige kinderen willen een kus of een knuffel geven, anderen een high five of ze zeggen gewoon gedag. We sluiten hierbij aan bij wat het kind prettig vindt en geven ook hier altijd een positieve boodschap mee. Wat leuk dat je er was, kom je donderdag weer gezellig spelen o.i.d. H3. Eten en drinken Ongeveer halverwege het dagdeel is er een eet- en drinkmoment. De kinderen krijgen limonade en een koekje. Dit wordt door de peuterspeelzaal verstrekt. Kinderen nemen fruit van thuis mee en dat wordt klaar gemaakt op een grote schaal. Zo krijgen alle kinderen hetzelfde. Voor we gaan eten en drinken krijgen de kinderen een washand om hun handen schoon te maken. We hebben rondom het eten en drinken vaste gewoontes en rituelen. We zingen een liedje, hebben een opzegversje en gaan na eet en drink smakelijk allemaal tegelijk eten en drinken. Het eet moment is een belangrijk sociaal moment. Kinderen leren: op je beurt wachten, luisteren naar elkaar en ook dat samen eten en drinken gezellig is. We stimuleren kinderen te eten en drinken maar dwingen ze nooit! H4. Verschonen, zindelijk worden en slapen 4.1 Verschonen Bij het verschonen vinden we een aantal dingen belangrijk: hygiëne veiligheid respect voor het lichaam van het kind We vertellen het kind wat er gaat gebeuren. We betrekken het kind bij het verschonen door het te stimuleren zelf op het trappetje te klimmen. We blijven naast de commode staan tot het kind weer veilig op de grond staat. We leren kinderen die het toilet gebruiken hoe je afveegt, doortrekt en je handjes wast. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 8 van 12 Locatie: De Ukkehut

9 4.2 Zindelijkheid In principe beginnen ouders thuis met de zindelijkheidstraining. We stimuleren de kinderen maar dwingen ze niet. Soms hebben kinderen een ongelukje, dat geeft niets dan verschonen we de kinderen. We proberen door niet boos te zijn en tegelijkertijd niet teveel aandacht te schenken aan het broekplassen, geen druk te leggen op het zindelijk worden. Als kinderen meerdere ongelukjes hebben trekken we ze weer een luier aan. Blijkbaar zijn de kinderen er dan nog niet aan toe en kinderen vinden het vaak erg vervelend als ze in hun broek geplast hebben. Dit voelt voor hen als falen. H5. Activiteiten aanbod 5.1 Vrijspel 3 Tijdens het vrijspel mogen de kinderen zelf een activiteit kiezen. We bieden hiertoe speelgoed aan op ooghoogte zodat de kinderen het zelf kunnen pakken. Soms kiezen we ervoor een deel van het speelgoed weg te halen zodat kinderen ook eens iets anders pakken als hun favoriete speelgoed. We kiezen er buiten soms voor helemaal geen materiaal aan te bieden zodat kinderen gebruik gaan maken van wat ze buiten vinden. Kinderen kunnen met takjes, blaadjes, diertjes en elkaar vaak verrassend leuke en creatieve activiteiten bedenken. Bij het vrijspelen volgen we het spel van de kinderen. Regelmatig speelt de pedagogisch medewerker met de kinderen mee. Op deze manier kun je bijvoorbeeld andere kinderen ook bij het spel betrekken of je kunt kinderen helpen hun spel uit te breiden. Als kinderen bijvoorbeeld regelmatig treintje spelen kan de pedagogisch medewerker ook instappen en vragen: waar gaan we vandaag naar toe? Rijd je ook mee..., we gaan naar... Wij begeleiden de kinderen hierin middels positieve aandacht en oprechte belangstelling. We moedigen ze aan, prijzen hun initiatieven en accepteren en waarderen hun oplossingen en ideeën. En we troosten ze als het even niet mee zit. Wij stimuleren het kind dingen zelf te doen en te betrekken bij de dagelijkse gebeurtenissen zodat ze leren op hun eigen benen te staan. Als een kind iets nog niet kan, geven zij het ruim de tijd en nemen het niet gehaast uit handen. Je leert door vallen en opstaan. De aandacht gaat vooral uit naar wat het kind al kan, er wordt geen nadruk gelegd op hetgeen wat kind nog niet beheerst. 5.2 Activiteiten aanbod We proberen het activiteitenaanbod gevarieerd en leeftijdsadequaat aan te bieden. We bieden de activiteiten aan rondom thema's. We maken gebruik van de methode Uk en Puk. Iedere twee maanden hebben we een ander thema. Ouders worden d.m.v. een flyer van een nieuw thema op de hoogte gebracht. Activiteiten kunnen zijn: Knutselen, zingen, kleien, verkleden, dansen, voorlezen, verkleden,voelen in de tastkast enz. We proberen alle ontwikkelingsgebieden te stimuleren en vinden het vooral ook belangrijk dat de kinderen veel plezier hebben. Op deze manier zien kinderen leren als iets dat leuk is! Bij de activiteiten laten we de kinderen zelf doen wat ze aankunnen en doen we samen wat ze nog niet kunnen, vaak hoeft het maar 1 keer samen en pikken de kinderen het spelenderwijs heel snel op. Door zelf te doen en veel complimentjes te krijgen, krijgen de kinderen vertrouwen in hun eigen kunnen. De meeste activiteiten worden voor de hele groep of voor een kleiner groepje kinderen aangeboden. Het plezier en het ontdekken van het materiaal en eigen talenten staan centraal. Het resultaat is daaraan ondergeschikt. 3 Zie P4.5.2 Opendeuren KDV en BSO bij toepassing opendeuren beleid. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 9 van 12 Locatie: De Ukkehut

10 Tijdens het spel of de activiteiten maken we alleen gebruik van de groepsruimte of de aangesloten buitenruimte als de activiteit daar wordt gedaan. Voorafgaand aan de activiteit wordt er duidelijk verteld wat we gaan doen en waar de activiteit plaats vindt. We gaan nadat we ons passend hebben gekleed gezamenlijk naar buiten. 5.3 De kring De kring is een belangrijk moment bij de peuterspeelzaal. Er worden liedjes gezongen en over het thema gepraat. Puk heeft een plekje in de kring. Voor de kinderen is het ook een moment om te oefenen met leren zitten in de kring, je buurman ruimte te geven of je plekje te behouden. We stimuleren de kinderen te praten in de groep, voor sommige kinderen een hele stap om iets te vertellen, voor andere leren rustig praten. De taalontwikkeling wordt bevorderd, ze leren luisteren naar elkaar en ons, leren omgaan met uitgestelde aandacht, wachten tot je aan de buurt bent. H6. Dagritme en overgangsmomenten We werken bij de peuterspeelzaal met een dagritme. Doordat dezelfde elementen in de dag iedere keer op ongeveer hetzelfde moment terugkomen, wordt de dag voor de kinderen herkenbaar en overzichtelijk. Het dagritme dient als middel en is geen doel op zich. Het kan dus zo zijn dat je als de kinderen nog heerlijk aan het spelen zijn, wat later aan tafel gaat of als er een verjaardag is een traktatie en geen koekje eet. Het is belangrijk structuur te bieden maar je hoeft niet star te zijn! De kinderen herkennen een volgende activiteit doordat we gebruik maken van bepaalde rituelen. Vaak zijn dit liedjes. We kondigen de volgende activiteit ook van te voren aan. Kinderen kunnen zich dan al een beetje voorbereiden. Bijvoorbeeld: jullie kunnen allemaal nog 1 keer glijden en dan gaan we aan tafel gaan. Het dagritme ziet er ongeveer als volgt uit: Binnenkomst: De kinderen komen binnen met papa of mama. Ze kiezen zelf een activiteit. Vaak worden er aan tafel verschillende materialen aangeboden. Er wordt een activiteit gedaan. Dit kan variëren. Soms wordt er geknutseld, soms buiten gespeeld, voorgelezen, een liedje geleerd, een bewegingsspelletje gedaan enz. We gaan opruimen en aan tafel Er is weer tijd voor een activiteit, bij goed weer gaan we naar buiten. We gaan opruimen en ons klaar maken om weer naar huis te gaan H7. Taal en communicatie 7.1 Interactie groep en individueel In de interactie met de kinderen vinden we een positieve luisterende houding belangrijk. Omdat kinderen vaak nog niet goed hun emoties kunnen verwoorden, helpen wij ze daarbij. Ook als emoties heftig zijn worden deze erkend. Een kind dat een ander kind dat iets afpakt slaat kun je zeggen: Dat vond jij helemaal niet leuk he, dat.. je schepje afpakte, dat snap ik goed. Zullen we het vertellen aan... dat afpakken niet leuk is. Samen loop je naar het andere kindje om uit te leggen dat we samen spelen en samen delen en dat.. erg verdrietig is omdat z'n schep is afgepakt. Vaak zal het andere kind wel zeggen: Maar...ging slaan! We spreken dan tegelijkertijd met de kinderen af dat we ruzie oplossen met praten en niet met de handjes. Belangrijk is om na een conflict weer vrienden te maken. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 10 van 12 Locatie: De Ukkehut

11 7.2 Belonen, corrigeren en conflicten We zijn ons er bewust van dat positief opvoeden gepaard gaat met veel complimenten! Kinderen leren van een compliment ook vaak meer dan van een standje. Je kunt een compliment ook inzetten om een ander kind ook tot het gewenste gedrag te krijgen. Bijv de kinderen moeten opruimen, drie kinderen spelen gewoon door en maken alleen maar meer troep. In plaats van hierop te reageren geef je het kind dat aan het opruimen is een heel dik compliment: Wat ben jij keurig aan het opruimen zeg, wat groot van jou. Jij kan goed helpen! Over het algemeen zijn er al snel meer kinderen die gaan opruimen, ook zij krijgen een compliment: heel goed hoor... jij ruimt de duplo keurig op. Tenslotte kan je de kinderen die nog steeds niet opruimen aanmoedigen en een taakje geven. Wil jij de dieren allemaal in deze bak doen? Natuurlijk doen er zich altijd situaties voor dat kinderen gedrag laten zien dat echt niet kan (bijv. slaan). Je zorg dat je eerst het slachtoffer troost. Je haalt het kind dat geslagen heeft er even bij en legt op een rustige, duidelijke toon uit dat slaan pijn doet, je benoemt het gedrag dat je wel wilt zien. (kijk.. moet nu huilen omdat jij hem geslagen hebt. Dat doet pijn. We spelen hier fijn met elkaar. Laat het kind het ook weer goed maken met het kind dat hij geslagen heeft. Belangrijke uitgangspunten: we keuren bepaald gedrag af maar accepteren het kind zoals het is kinderen moeten nog veel leren, we blijven de regels dus geduldig herhalen en uitleggen. we proberen kinderen iets te leren, niet ze bang te maken voor een bestraffing. H8. Samenspelen en samenleven De pedagogisch medewerker creëert een sfeer van acceptatie waarin het kind zich zelf kan zijn en anders durft te zijn. We zijn de hele dag door bezig onze normen een waarden over te brengen op de kinderen. Het is daarom belangrijk ons bewust te zijn van onze eigen normen en waarden. Het is zo dat andere mensen andere normen en waarden kunnen hebben. We moeten daarom met elkaar kijken welke gedragsregels we belangrijk vinden en aan de kinderen uitleggen hoe wij op de peuterspeelzaal samenspelen. Thuis kan het anders zijn maar thuis is thuis en nu zijn we op de peuterspeelzaal. We geven geen waardeoordelen over hoe thuis wordt opgevoed. Als thuis en de peuterspeelzaal zo anders zijn dat kinderen er last van hebben bespreken we dit met de ouders. Belangrijke afspraken op de groep: We praten vriendelijk tegen elkaar We lossen dingen op met woorden We vragen netjes aan elkaar Samenspelen samen delen We houden rekening met elkaar We houden de spullen heel en ruimen op wat we hebben gebruikt We zijn allemaal anders en dat is juist leuk! Belangrijk uitgangspunt is dat de regels gelden voor iedereen dus ook voor de pm-ers. Wij zijn als volwassenen immers het voorbeeld en moeten de kinderen laten zien hoe het hoort! Vaak kunnen kinderen het regeltje prima zeggen maar snappen het bijbehorende gedrag nog niet helemaal. Een kind kan bijvoorbeeld tegen een ander kind zeggen: samen spelen samen delen en terwijl het speelgoed uit diens handen trekt. We leggen dus ook steeds weer uit wat samen spelen en delen inhoudt. We moeten ons er ook van bewust zijn dat bij kinderen het geweten nog aan het ontwikkelen is een kind kan nog niet altijd de regels los Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 11 van 12 Locatie: De Ukkehut

12 zien van degene de volwassene. Een kind dat, zodra je uit het zicht bent opeens andere kinderen een duw geeft of iets afpakt is daarom nooit stiekem! Hij heeft nog niet geleerd dat duwen en af pakken nooit mag, alleen maar dat hij van jou niet mag duwen of afpakken. de regel is nog niet geïnternaliseerd. H9. Inrichting 9.1 Binnen We proberen de ruimte echt van de kinderen te maken door bv knutsels van de kinderen op te hangen. Daarnaast proberen we het thema waar we aan werken zichtbaar te maken. Wel regelmatig wisselen anders zie je door de bomen het bos niet meer! De basis van de groep is daarom ruim en met rustige kleuren. We vinden het belangrijk dat de ruimte veilig is en tegelijk ook uitdagingen biedt. We willen de ruimte zo inrichten dat kinderen veel dingen zelf kunnen. Het speelgoed staat op kindhoogte zodat ze het zelf kunnen pakken, en de kapstok is laag zodat ze zelf hun jas kunnen ophangen. Daarnaast leven we nauwkeurig alle voorschriften rondom veiligheid na zoals de Wet Kinderopvang en de brandweer ons voorschrijven. De groepsruimte kent verschillende hoeken waarin de kinderen kunnen spelen. We hebben verschillende hoeken zoals de huishoek, autohoek, de lage tafels om lekker aan te kleuren, de hoge tafel om aan te knutselen enz. Ieder hoekje heeft z'n eigen activiteit. Kinderen kunnen er ook voor kiezen zich even terug te trekken in een hoekje. Spelletjes en puzzeltjes worden aan tafel gedaan zodat de spullen compleet blijven en niet door de hele ruimte verspreid raken. De toiletten zijn op de gang. De kinderen gaan alleen onder begeleiding van een pedagogisch medewerker naar het toilet. Dit vanwege de veiligheid van de kinderen. De buitendeur is vlak bij de toiletten. 9.2 Buiten Buitenspelen is een belangrijk onderdeel van een dag bij de peuterspeelzaal. De kinderen hebben de frisse lucht en de beweging hard nodig! Daarnaast biedt het ook weer andere mogelijkheden om iets te leren. Buiten kom je insecten tegen en planten en bomen en leren we de kinderen te zorgen voor alles dat leeft. We rijden dus om een slakje heen en laten de blaadjes aan de bomen hangen. We hebben volop mogelijkheden om te fietsen, voetballen, steppen en ga zo maar door. Het buiten terrein is vanuit de groep via de gang, bereikbaar. We lopen met de kinderen aan een evacuatielint naar de buitenspeelplaats. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 12 van 12 Locatie: De Ukkehut