Pedagogisch werkplan

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan PSZ STICHTING KINDEROPVANG HEERHUGOWAARD Ingangsdatum : Versiedatum basis : Versiedatum vestiging : Laatste wijziging : Norm Nr. : Versienummer : 6 Proceseigenaar : Beleidsmedewerker pedagogiek Pedagogisch werkplan Locatie Tuinfluiter Peuterspeelzaal

2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 H1. Zo ziet ons kindercentrum eruit Het kindercentrum Groepsgrootte Openingstijden Vier ogen principe Ondersteuning pedagogisch medewerkers... 4 H2. Wennen en begroeten Wennen Begroeten Brengmoment Haalmoment Ouder contact Opvallend gedrag... 7 H3. Eten en drinken... 8 H4. Verschonen en zindelijk worden Verschonen Zindelijkheid Speciale zorg... 9 H 5. Activiteiten aanbod Vrijspel Activiteiten aanbod H6. Dagritme en overgangsmomenten H7. Taal en communicatie Interactie groep en individueel Belonen, corrigeren en conflicten H8. Samenspelen en samenleven H9. Inrichting Binnen Buiten Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 2 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

3 Inleiding Het pedagogisch werkplan is een leidraad voor het pedagogisch handelen op de groep. De vijf pedagogische doelen uit het pedagogisch beleid vormen de basis voor het pedagogisch werkplan. In het algemene pedagogisch beleidsplan worden de volgende pedagogische doelen genoemd: A. bieden van een veilige, stimulerende, uitdagende omgeving aangepast aan de leeftijd van het kind. B. het stimuleren van kinderen om hun eigen mogelijkheden te ontdekken; C. het stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kinderen; D. kinderen handvatten bieden bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen, eigenwaarde en hebben van respect voor zichzelf en voor anderen. E. het stimuleren van sociaal gedrag. Door de pedagogische doelen na te streven bieden wij kinderen de optimale situatie om te kunnen: Spelen, ontdekken, groeien Om tot een goede leidraad voor het pedagogisch handelen te komen worden de vijf doelen afgezet tegen de pedagogische middelen. Dat zijn de mogelijkheden in de uitvoering die je in de kinderopvang hebt om de gestelde doelen te bereiken. Deze middelen zijn: 1. pedagogisch medewerker - kind interactie, 2. de fysieke omgeving, 3. de groep, 4. het activiteitenaanbod, 5. het spelmateriaal. De pedagogische werkplannen worden per locatie per opvangvorm opgesteld. De specifieke mogelijkheden en kansen van de locatie worden verwerkt in het werkplan. In het pedagogisch werkplan staat middels de onderdelen vanuit het Pedagogisch Kader 0-4 jaar uitgewerkt hoe de diverse middelen worden ingezet om de vijf doelen binnen de peuterspeelzaal te bereiken. Het pedagogisch werkplan is een dynamisch stuk dat per locatie wordt geëvalueerd en bijgesteld. Kwaliteitsmanagement systeem Binnen SKH wordt de kwaliteitszorg methodisch en systematisch vormgegeven middels een kwaliteitsmanagement systeem. In dit kwaliteitsmanagement systeem worden alle activiteiten van de SKH in kaart en met elkaar in verband gebracht. De afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en werkwijze zijn vastgelegd in het kwaliteitshandboek. Dit werkplan is een onderdeel van het kwaliteitsmanagement systeem. In het kwaliteitshandboek zijn de overige richtlijnen die mede met dit stuk in verband staan opgenomen. Binnen dit document zal dan ook naar enkele van deze documenten verwezen worden. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 3 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

4 H1. Zo ziet ons kindercentrum eruit 1.1 Het kindercentrum 1 De peuterspeelzaal is onderdeel van kindercentrum De Tuinfluiter en bevindt zich op de benedenverdieping. Binnen het kindercentrum zijn 2 kinderdagverblijf groepen (een baby- en een peutergroep), een peuterspeelzaal en 2 groepen buitenschoolse opvang: voor en na schooltijd. Het pand ligt naast basisscholen de Hasselbraam en de Zeppelin. Met deze scholen zoeken we naar manieren om zoveel mogelijk samen te werken 1.2 Groepsgrootte Er zijn in totaal 3 groepen peuterspeelzaal. De peuterspeelzaalgroepen hebben elk maximaal 16 kinderen per groep in de leeftijd van 2 tot 4 jaar onder begeleiding van 2 gediplomeerde pedagogisch medewerkers. Stichting Kinderopvang Heerhugowaard (SKH) volgt de landelijke richtlijnen betreffende de verhouding tussen het aantal geplande kinderen en aanwezigheid van pedagogisch medewerkers. 1.3 Openingstijden Kindercentrum De Tuinfluiter is (behalve vast gestelde feestdagen) het hele jaar geopend op werkdagen van uur. De peuterspeelzaal is geopend van maandag tot vrijdagochtend en dinsdag en donderdagmiddag. 1.4 Vier ogen principe We proberen zo te plannen dat er op de groepen 2 medewerkers aanwezig zijn. Soms lukt dat niet omdat er te weinig kinderen zijn en er geen mogelijkheid is een stagiaire in te zetten. We zorgen dan dat er door transparant te werken, zicht is op de groep en de kinderen. De Tuinfluiter werkt transparant door: Meerdere groepen in het pand. We maken gebruik van opendeuren beleid. Medewerkers lopen regelmatig elkaars groep binnen. De locatiemanager loopt regelmatig de groepen binnen. De entree deuren van de groepen op de begane grond zijn voorzien van glas. De verschoonruimtes zijn voorzien van glas. Slaapkamers zijn voorzien van een babyfoon en kijkraam. SKH volgt nauwkeurig de regels omtrent leidster-kind ratio. De maatregelen omtrent het vier ogen principe zijn met de oudercommissie besproken en worden minimaal eenmaal per jaar met hen geëvalueerd. 1.5 Ondersteuning pedagogisch medewerkers De pedagogisch medewerker is individueel en als team verantwoordelijk voor een optimale samenwerking ten gunste van het professioneel pedagogisch handelen naar de kinderen. Er is ruimte om elkaar aan te vullen en te inspireren. Concrete werkafspraken, dit werkplan, termijn planning en methodisch werken ondersteunen een goede samenwerking waar ruimte is voor individueel creatieve inbreng. De pedagogisch medewerkers worden ondersteund in de uitvoering door de locatiemanager en tijdens de werkoverleggen welke middels een vast overleg structuur plaats vind. Hierbij worden de procedures en protocollen besproken welke bijgehouden worden in een overzichtslijst. 1 Zie P4.11 voor de procedure Achterwacht. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 4 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

5 Hierbij wordt ook de procedure opvallend gedrag besproken. Op verzoek kan de beleidsmedewerker pedagogiek om advies of ondersteuning worden gevraagd. Indien pedagogische ondersteuning noodzakelijk is zal dit in de vorm van observeren en coachen door de locatiemanager of de beleidsmedewerker pedagogiek gebeuren. Waar nodig zal expertise worden bijgeschoold. Ook worden er regelmatig trainingen/ informatie avonden op pedagogisch gebied aangeboden om de medewerkers bij te scholen. Bij de peuterspeelzaal kan een stagiaire aanwezig zijn. H2. Wennen en begroeten 2.1 Wennen 2 Wennen peuterspeelzaal Op een dagdeel komt er maximaal één kind wennen zodat er voldoende aandacht is voor het kind en de ouder. Gezien de peuterspeelzaal maximaal een dagdeel duurt mogen kinderen de eerste keer het gehele dagdeel blijven. Kennismakingsgesprek Als het kind voor het eerst op de groep komt vinden we het belangrijk dat ouder(s) en kind zich welkom voelen. De eerste keer komen ouder en kind na het brengmoment zodat er volledige aandacht is. De pedagogisch medewerkers (en indien aanwezig de locatiemanager) stellen zich voor aan de ouder(s) en begroeten het kind bij de naam. Eén van de pedagogisch medewerkers voert het kennismaking gesprek met de ouder(s) waarbij alle gegevens worden uitgewisseld. De pedagogisch medewerker laat ouder(s) en kind de groep zien om eens te zien wat we allemaal kunnen doen. Wenproces Tijdens het wenproces hebben jonge kinderen vaak behoefte aan contact en nabijheid van de pedagogisch medewerker. Dit creëert de pedagogisch medewerker door bijvoorbeeld een arm om het kind heen te leggen en in het zicht van het nieuwe kind te blijven. De pedagogisch medewerkers geven het kind de ruimte om in eigen tempo in te voegen. Rust en geduld zijn belangrijk. Ook luisteren we goed naar het kind en leggen de we veel uit. We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. De ruimte wordt verkend, waar is de wc, waar zijn de speelhoeken etc. De terugkerende rituelen en het dagritme worden uitgelegd, door deze vaste gewoonten gaan de kinderen zich steeds meer thuis voelen op de groep. Niet alleen de nieuwkomer moet wennen aan de groep, maar de groep kinderen moet ook het nieuwe kind leren kennen. Op diverse manieren zorgen we ervoor dat kinderen elkaar leren kennen. We noemen vaak de namen van de kinderen. De pedagogisch medewerkers stimuleren het samenspel door het nieuwe kind te laten meespelen in een klein groepje. Zij helpen bij de onderlinge communicatie door het leren van enkele eenvoudige regels: om de beurt en zeggen wat je wilt. De medewerkers leggen uit en verwoorden de gevoelens van de kinderen. Afscheid nemen We geven het kind wat extra aandacht, we praten met het kind op kind hoogte en nemen duidelijk afscheid van de ouders. We vinden het belangrijk dat een afscheid een prettig moment is dat duidelijk voor het kind en de ouder is en niet te lang duurt. Als we merken dat een kind (of de ouder) moeite heeft, bieden we onze hulp hierbij aan op een rustige, uitnodigende manier (bijv. Als je pappa/mama nou nog een hele dikke knuffel/kus geeft, zullen we dan samen nog even voor het raam gaan zwaaien?). We kijken goed wat het kind nodig heeft, sommige kinderen willen liever even alleen zijn en dat je in de buurt bent, terwijl anderen liever echt even getroost worden of samen een spelletje gaan spelen. 2 Voor de wenperiode wordt P1.3.a Wenperiode aangehouden. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 5 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

6 Voor kinderen is het geruststellend dat wij ze begrijpen en hun emoties serieus nemen, door te vertellen wat er gebeurt en hun gevoelens onder woorden te brengen stellen we de kinderen gerust. We vinden het belangrijk het kind de tijd te geven om alles in zich op te nemen en te wennen. Als we merken dat het kind het nodig heeft maken we een afspraak met de ouder om eerder te komen halen of even langer te blijven. Bij de eerste keer wordt afgesproken dat wij kunnen bellen als het prettiger voor het kind is al hij/zij eerder wordt gehaald. Als de ouder daar behoefte aan heeft kan deze altijd even bellen om te horen hoe het met hun kind gaat. 2.2 Begroeten Brengmoment Bij het binnenbrengen maken we even contact met het kind (op ooghoogte) en begroeten het bij de naam. We beginnen altijd met een positieve boodschap, bijv. wat gezellig dat je er weer bent of wat heb je een mooie jurk aan vandaag. We vragen de ouders of er bijzonderheden zijn geweest en proberen terug te vragen naar belangrijke gebeurtenissen bijv. Hoe was het feestje van opa en oma? vonden ze de tekening ook zo mooi? Er staat spel materiaal klaar op de tafel en grond zodat de kinderen uitgenodigd worden te gaan spelen met bekend of soms onbekend materiaal. We nodigen ouders uit om even mee te spelen met hun kind en daarna bewust afscheid te nemen. Als daar behoefte aan is gaan we samen zwaaien naar de ouder Haalmoment We zorgen voor een duidelijke overdracht die positief geformuleerd wordt. Als je iets moet vertellen dat minder leuk is, zorgen we ervoor dat in deze boodschap ook waardering voor en acceptatie van het kind doorklinkt. Bijvoorbeeld:...vind het nog moeilijk om te zeggen als hij iets niet wil en heeft... gebeten toen die hem vastpakte. We hebben er samen goed over gepraat en afgesproken dat je, als iemand iets doet wat je niet wilt, zegt: stop hou op. De rest van de dag heeft hij dit heel goed gedaan en dat is erg knap! Hij heeft ook nog een mooie tekening gemaakt voor... want hij was best geschrokken dat hij... pijn gedaan had. We nemen ook weer persoonlijk afscheid van het kind en geven het kind hierin de ruimte om dit op z'n eigen manier te doen. Sommige kinderen willen een kus of een knuffel geven, anderen een high five of ze zeggen gewoon gedag. We sluiten hierbij aan bij wat het kind prettig vindt en geven ook hier altijd een positieve boodschap mee. Wat leuk dat je er was, kom je donderdag weer gezellig spelen o.i.d. Aan het eind van de ochtend of middag sluiten we af met het zingen van een afscheidsliedje. Op deze manier worden kinderen niet midden in hun spel opgehaald en maken we de overgang van speelzaal naar huis duidelijk. 2.3 Ouder contact Bij de haal- en brengmomenten is er altijd gelegenheid tot een kort overdracht moment en het stellen van vragen. De pedagogisch medewerkers zorgen er voor dat hier ruimte voor is. Ouders worden bij het brengen in de gelegenheid gesteld even mee te spelen met hun kind tijdens het inloop kwartier. Als ouders een gesprek willen kan er een afspraak gemaakt worden met de pedagogisch medewerker. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 6 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

7 Daarnaast is er een eind gesprek als het kind 4 jaar wordt waarbij de Estafette besproken wordt. De Estafette wordt ook met 2 jaar en 10 maanden ingevuld, dan volgt alleen een gesprek als daar aanleiding toe is. De ouder kan het Estafetteformulier altijd inzien op de vestiging. 2.4 Opvallend gedrag Geen enkel kind is het zelfde, elk kind ontwikkeld zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Soms geeft het kind signalen af die extra aandacht vragen. In alle gevallen proberen we die extra zorg en aandacht te geven. Ouders worden op de hoogte gesteld wanneer we opvallend gedrag signaleren. Merken ouders en/of pedagogisch medewerksters, dat een kind een langere periode afwijkt in zijn gedrag kan dat een rede van overleg zijn, en treedt de procedure Signalering opvallend gedrag in werking. De locatiemanager ondersteunt de pedagogisch medewerkers in dit proces. Indien nodig kan de beleidsmedewerker pedagogiek ook ondersteuning bieden. [1] Door verschillende observaties wordt het gedrag van het kind in kaart gebracht en besproken. Het kan voorkomen dat we moeten beslissen dat voor een specifiek kind groepsopvang niet (of niet langer) geschikt is. Aspecten die daarbij een rol spelen zijn: - Het welbevinden van het kind. - Het welbevinden van de groep. - Het waarborgen van veiligheid voor alle groepsleden. - De vertrouwensrelatie tussen ouder/verzorger en pedagogisch medewerkers. - Het kunnen voldoen aan de algemene doelstelling van kinderopvang, zowel voor het individuele kind als de groep. - Qua ontwikkeling aansluiting bij de groep kunnen (blijven) vinden. Indien één van bovenstaand punten van toepassing zijn zal de procedure weigering van diensten in gang worden gezet. De pedagogisch medewerker zijn deskundig in het observeren en volgen van kinderen, en zijn in staat om opvallend gedrag te signaleren. Zij kunnen op een verantwoorde manier de zorgbehoefte van kinderen in kaart kunnen brengen en hierover in gesprek gaan met de ouders/verzorger. Indien nodig ondersteunt de locatiemanager of de beleidsmedewerker pedagogiek de medewerkers bij het opstellen /uitvoeren van een plan van aanpak. Daarnaast wordt in elk werkoverleg de observaties met het team en de locatiemanagers besproken. Ook worden in de werkoverleggen opvallend gedrag van de kinderen besproken. In het geval van externe zorg begeleiding sluiten de medewerkers zoveel mogelijk aan bij de zorg die extern geboden wordt, en zijn er indien nodig contacten met externe zorgverleners. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak, en hanteren wij de landelijke meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Hiertoe bieden we een interne training aan. De oudercommissie Locatie De Tuinfluiter heeft een oudercommissie. In deze commissie proberen we vanuit alle opvangvormen een vertegenwoordiging te hebben. De oudercommissie behartigt de belangen van de ouders en kinderen van de Tuinfluiter. Ongeveer 1 keer in de 2 maanden vergaderd de oudercommissie en daarbij sluit de locatiemanager en eventueel een pedagogisch medewerker aan. De Centrale Cliënten Raad (CCR) van Stichting Kinderopvang Heerhugowaard is het overkoepelend orgaan van de oudercommissies. De CCR behartigd de belangen van ouders en kinderen op centraal niveau. [1] Zie procedure Signalering opvallend gedrag voor meer informatie. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 7 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

8 H3. Eten en drinken Ongeveer halverwege het dagdeel is er een eet- en drink moment. De kinderen krijgen limonade en een koekje. Dit wordt door de peuterspeelzaal verstrekt. Zo krijgen alle kinderen hetzelfde. Voor we gaan eten en drinken krijgen de kinderen een washand om hun handen schoon te maken. We hebben rondom het eten en drinken vaste gewoontes en rituelen. We zingen een liedje, hebben een opzeg versje en gaan na eet en drink smakelijk allemaal tegelijk eten en drinken. Het eetmoment is een belangrijk sociaal moment. Kinderen leren: op je beurt wachten, luisteren naar elkaar en ook dat samen eten en drinken gezellig is. We stimuleren kinderen te eten en drinken maar dwingen ze nooit! Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 8 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

9 H4. Verschonen en zindelijk worden 4.1 Verschonen Bij het verschonen vinden we een aantal dingen belangrijk: hygiëne veiligheid respect voor het lichaam van het kind We vertellen het kind wat er gaat gebeuren. We betrekken het kind bij het verschonen door het te stimuleren zelf op het trappetje te klimmen. We blijven naast de commode staan tot het kind weer veilig op de grond staat. We leren kinderen die het toilet gebruiken hoe je afveegt, doortrekt en je handjes wast. 4.2 Zindelijkheid In principe beginnen ouders thuis met de zindelijkheidstraining. We stimuleren de kinderen maar dwingen ze niet. Soms hebben kinderen een ongelukje. Dat geeft niets, dan verschonen we de kinderen. We proberen door niet boos te zijn en tegelijkertijd niet teveel aandacht te schenken aan het broekplassen, geen druk te leggen op het zindelijk worden. Als kinderen meerdere ongelukjes hebben trekken we ze weer een luier aan. Blijkbaar zijn de kinderen er dan nog niet aan toe en kinderen vinden het vaak erg vervelend als ze in hun broek geplast hebben. Dit voelt voor hen als falen. 4.3 Speciale zorg Alle pedagogisch medewerkers hebben een EHBO diploma en zijn in staat te handelen in geval van calamiteiten. We leggen duidelijk uit als we een handeling moeten verrichten en zijn alert op signalen die de kinderen kunnen geven als ze niet lekker zijn en extra zorg nodig hebben. De kinderen worden ingesmeerd met zonnebrand bij mooi weer. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 9 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

10 H 5. Activiteiten aanbod 5.1 Vrijspel Tijdens het vrijspel mogen de kinderen zelf een activiteit kiezen. We bieden hiertoe speelgoed aan op ooghoogte zodat de kinderen het zelf kunnen pakken. Soms kiezen we ervoor een deel van het speelgoed weg te halen zodat kinderen ook eens iets anders pakken als hun favoriete speelgoed. We kiezen er buiten soms voor helemaal geen materiaal aan te bieden zodat kinderen gebruik gaan maken van wat ze buiten vinden. Kinderen kunnen met takjes, blaadjes, diertjes en elkaar vaak verrassend leuke en creatieve activiteiten bedenken Bij het vrijspelen volgen we het spel van de kinderen. Soms speelt de pedagogisch medewerker met de kinderen mee. Op deze manier kun je bijvoorbeeld andere kinderen ook bij het spel betrekken of je kunt kinderen helpen hun spel uit te breiden. Als kinderen bijvoorbeeld regelmatig treintje spelen kan de pedagogisch medewerker ook instappen en vragen: Waar gaan we vandaag naar toe? Rijdt je ook mee..., we gaan naar Activiteiten aanbod We proberen het activiteitenaanbod gevarieerd en leeftijdsadequaat aan te bieden. We bieden de activiteiten aan rondom thema's. We maken gebruik van de methode Puk en Ko. Activiteiten kunnen zijn: knutselen, zingen, kleien, verkleden, dansen, voorlezen, verkleden, voelen in de tastkast enz. We proberen alle ontwikkelingsgebieden te stimuleren en vinden het vooral ook belangrijk dat de kinderen veel plezier hebben. Op deze manier zien kinderen leren als iets dat leuk is! Bij de activiteiten laten we de kinderen zelf doen wat ze aankunnen en doen we samen wat ze nog niet kunnen, vaak hoeft het maar 1 keer samen en pikken de kinderen het spelenderwijs heel snel op. Door zelf te doen en veel complimentjes te krijgen, krijgen de kinderen vertrouwen in hun eigen kunnen. De meeste activiteiten worden voor de hele groep of voor een kleiner groepje kinderen aangeboden. We stimuleren de kinderen deel te nemen aan gerichte activiteiten maar als ze echt niet willen respecteren we de keuze van het kind. Het plezier en het ontdekken van het materiaal en eigen talenten staan centraal. Het resultaat is daaraan ondergeschikt. We vieren de verjaardag van de kinderen in overleg met de ouders die hierbij aanwezig mogen zijn. De jarige job krijgt een feestmuts en we toveren een cadeautje volgens vast ritueel en liedje. Trakteren gaat in overleg met ouders en we vragen hierbij te letten op niet te overdadig en te veel suiker. Speelhal Er wordt ook wel gebruik gemaakt van de speelhal, bv als er behoefte is aan meer bewegingsruimte als het buiten regent of het past in het thema. De speelhal is grenst aan het lokaal. We kiezen er soms voor de deur open te laten zodat de kinderen kunnen kiezen of ze in het lokaal of in de speelhal spelen. De pedagogisch medewerkers zorgen dat ze op een strategische plek zijn zodat ze zicht hebben op de binnen ruimte en op de speelhal. De speelhal biedt kinderen wat extra motorische uitdaging zoals de zandbak, de autootjes en de klimkussens. Ook hun sociale ontwikkeling wordt gestimuleerd: omgaan met regels en rekening houden met elkaar, bv wachten op je beurt, achter aansluiten, elkaar helpen. Zeker als er niet naar buiten gegaan kan worden vinden wij het belangrijk om de kinderen de mogelijkheid te bieden in de speelhal hun energie kwijt te raken in ander spel dan op de groep mogelijk is. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 10 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

11 H6. Dagritme en overgangsmomenten We werken bij de peuterspeelzaal met een dagritme. Doordat dezelfde elementen in de dag iedere keer op ongeveer hetzelfde moment terugkomen, wordt de dag voor de kinderen herkenbaar en overzichtelijk. Het dagritme dient als middel en is geen doel op zich. Het kan dus zo zijn dat je als de kinderen nog heerlijk aan het spelen zijn, wat later aan tafel gaat of als er een verjaardag is een traktatie en geen koekje eet. Het is belangrijk structuur te bieden maar we zijn niet star! De kinderen herkennen een volgende activiteit doordat we gebruik maken van bepaalde rituelen. Vaak zijn dit liedjes. We kondigen de volgende activiteit ook van te voren aan. Kinderen kunnen zich dan al een beetje voorbereiden. Bijvoorbeeld: Jullie kunnen allemaal nog 1 keer glijden en dan gaan we naar binnen. Het dagritme ziet er ongeveer als volgt uit: Binnenkomst: De kinderen komen binnen met papa of mama. Ze kiezen zelf een activiteit. Vaak worden er aan tafel verschillende materialen aangeboden. Er wordt een activiteit gedaan. Dit kan variëren. Soms wordt er geknutseld, soms buiten gespeeld, voorgelezen, een liedje geleerd, een bewegingsspelletje gedaan enz. We gaan opruimen en aan tafel Er is weer tijd voor een activiteit We gaan opruimen en ons klaar maken om weer naar huis te gaan H7. Taal en communicatie 7.1 Interactie groep en individueel In de interactie met de kinderen vinden we een positieve luisterende houding belangrijk. Omdat kinderen vaak nog niet goed hun emoties kunnen verwoorden helpen wij ze daarbij. Ook als emoties heftig zijn worden deze erkend. Bijvoorbeeld: Een kind dat een ander kind dat iets afpakt, slaat zeggen we: Dat vond jij helemaal niet leuk he, dat.. je schepje afpakte, dat snap ik goed. Zullen we het vertellen aan... dat afpakken niet leuk is. Samen lopen we naar het andere kindje om uit te leggen dat we samen spelen en samen delen en dat.. erg verdrietig is omdat z'n schep is afgepakt. Vaak zal het andere kind wel zeggen: Maar...ging slaan! We spreken dan met de kinderen af dat we ruzie oplossen met praten en niet met de handjes. Belangrijk is om na een conflict weer vrienden te maken. 7.2 Belonen, corrigeren en conflicten We zijn ons er bewust van dat positief opvoeden gepaard gaat met veel complimenten! Kinderen leren van een compliment ook vaak meer dan van 3 standjes! Je kunt een compliment ook inzetten om een ander kind ook tot het gewenste gedrag te krijgen. Bijvoorbeeld: De kinderen moeten opruimen, 3 kinderen spelen gewoon door en maken alleen maar meer troep. In plaats van hierop te reageren geven we het kind dat aan het opruimen is een heel dik compliment: Wat ben jij keurig aan het opruimen zeg, wat groot van jou. Jij kan goed Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 11 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

12 helpen! Over het algemeen zijn er al snel meer kinderen die gaan opruimen, ook zij krijgen een compliment: Heel goed hoor... jij ruimt de duplo keurig op. Tenslotte moedigen we de kinderen die nog steeds niet opruimen aan en geven hen een taakje: Wil jij de dieren allemaal in deze bak doen? Natuurlijk doen er zich altijd situaties voor dat kinderen gedrag laten zien dat echt niet kan (bijv. slaan). We troosten eerst het slachtoffer. Vervolgens halen we het kind dat geslagen heeft er even bij en leggen op een rustige, duidelijke toon uit dat slaan pijn doet, we benoemen het gedrag dat we graag willen zien: Kijk x, y moet nu huilen omdat jij hem geslagen hebt. Dat doet heel zeer! We spelen hier fijn met elkaar. We laten het kind het ook weer goed maken met het kind dat hij/zij geslagen heeft. Belangrijke uitgangspunten: we keuren bepaald gedrag af maar accepteren het kind zoals het is kinderen moeten nog veel leren, we blijven de regels dus geduldig herhalen en uitleggen. we proberen kinderen iets te leren, niet ze bang te maken voor een bestraffing. H8. Samenspelen en samenleven We zijn de hele dag door bezig onze normen een waarden over te brengen op de kinderen. Het is daarom belangrijk ons bewust te zijn van onze eigen normen en waarden. Het is zo dat andere mensen andere normen en waarden kunnen hebben. We moeten daarom met elkaar kijken welke gedragsregels we belangrijk vinden en aan de kinderen uitleggen hoe wij op de peuterspeelzaal samenspelen. Thuis kan het anders zijn maar thuis is thuis en nu zijn we op de peuterspeelzaal. We geven geen waardeoordelen over hoe thuis wordt opgevoed. Als thuis en de peuterspeelzaal zo anders zijn dat kinderen er last van hebben bespreken we dit met de ouders. Belangrijke afspraken op de groep: We praten vriendelijk tegen elkaar We lossen dingen op met woorden We vragen netjes aan elkaar Samenspelen samen delen We houden rekening met elkaar We houden de spullen heel en ruimen op wat we hebben gebruikt We zijn allemaal anders en dat is juist leuk! Belangrijk uitgangspunt is dat de regels gelden voor iedereen dus ook voor de pedagogisch medewerkers. Wij zijn als volwassenen immers het voorbeeld en moeten de kinderen laten zien hoe het hoort! Vaak kunnen kinderen het regeltje prima zeggen maar snappen het bijbehorende gedrag nog niet helemaal. Een kind kan bijvoorbeeld tegen een ander kind zeggen: samen spelen samen delen en terwijl het speelgoed uit diens handen trekt. We leggen dus ook steeds weer uit wat samen spelen en delen inhoudt. We moeten ons er ook van bewust zijn dat bij kinderen het geweten nog aan het ontwikkelen is een kind kan nog niet altijd de regels los zien van degene de volwassene. Een kind dat, zodra je uit het zicht bent opeens andere kinderen een duw geeft of iets afpakt is daarom nooit stiekem! Hij heeft nog niet geleerd dat duwen en afpakken nooit mag, alleen maar dat hij van ons niet mag duwen of afpakken. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 12 van 13 Locatie: De Tuinfluiter

13 H9. Inrichting 9.1 Binnen We proberen de ruimte echt van de kinderen te maken door bijvoorbeeld knutsels van de kinderen op te hangen. Daarnaast proberen we het thema waar we aan werken zichtbaar te maken. De basis van de groep is daarom ruim en met rustige kleuren. We vinden het belangrijk dat de ruimte veilig is en tegelijk ook uitdagingen biedt. We willen de ruimte zo inrichten dat kinderen veel dingen zelf kunnen. Er zijn daarom lage kranen met een druk knop zodat de kinderen zelf kunnen handen wassen, het speelgoed staat op kindhoogte zodat ze het zelf kunnen pakken, en de kapstok is laag zodat ze zelf hun jas kunnen ophangen. Daarnaast leven we nauwkeurig alle voorschriften rondom veiligheid na zoals de Wet Kinderopvang en de Brandweer ons voorschrijven. De groepsruimte kent verschillende hoeken waarin de kinderen kunnen spelen. We hebben de speel- werkverdieping waar de kinderen lekker kunnen spelen met de duplo, de huishoek, de lage tafels om lekker aan te kleuren, de hoge tafel om aan te knutselen enz. Ieder hoekje heeft z'n eigen activiteit. Kinderen kunnen er ook voor kiezen zich even terug te trekken in een hoekje. Spelletjes en puzzeltjes worden aan de grote tafel gedaan zodat de spullen compleet blijven en niet door de hele ruimte verspreid raken. We maken ook regelmatig gebruik van de speelhal. De kinderen kunnen hier lekker met zand spelen en op regenachtige dagen een beetje hun energie kwijt. De speelhal grenst aan het lokaal. We kiezen er soms voor de deur open te laten zodat de kinderen kunnen kiezen of ze in het lokaal of in de speelhal spelen. De pedagogisch medewerkers zorgen dat ze op een strategische plek zijn zodat ze zicht hebben op de binnen ruimte en op de speelhal. 9.2 Buiten Buitenspelen is een belangrijk onderdeel van een dag bij de peuterspeelzaal. De kinderen hebben de frisse lucht en de beweging hard nodig! Daarnaast biedt het ook weer andere mogelijkheden om iets te leren. Buiten kom je insecten tegen en planten en bomen en leren we de kinderen te zorgen voor alles dat leeft. We rijden dus om een slakje heen en laten de blaadjes aan de bomen hangen. Bij het aanleggen van de buitenruimte hebben we bewust gekozen voor een pad rondom het gras. De kinderen kunnen daardoor rondjes fietsen en er ontstaan dan weinig botsingen zonder dat je steeds aan het ingrijpen bent. We hebben een klein grasveldje met een doeltje en een stukje gras met een glijbaan. Volop mogelijkheden om te klimmen, fietsen, voetballen en ga zo maar door. Als we met de kinderen naar buiten gaan trekken ze hun jasjes aan en wachten voor de deur. Een pedagogisch medewerker gaat met de kinderen mee naar buiten. Als we in bv in geval van een brandoefening het afgesloten plein moeten verlaten, gebruiken we het brandtouw. Alle kinderen houden een ring van deze lijn vast als ze onder begeleiding van de pedagogisch medewerkers naar het plein van de school lopen. Pedagogisch werkplan PSZ Pagina 13 van 13 Locatie: De Tuinfluiter