Het boek is (absoluut) niet-chronologisch. Er is zelfs bijna geen een hoofdstuk dat qua tijd op de vorige aansluit.

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 2944 woorden 2 januari ,3 22 keer beoordeeld Auteur Genre Karel Glastra van Loon Psychologische roman Eerste uitgave 1999 Vak Nederlands Primaire gegevens Auteur: Karel Glastra van Loon Titel: De passievrucht Ondertitel: Jaar van de eerste publicatie: 1999 Aantal bladzijden: 236 blz. Analyse 1. Tijd a. Is het boek chronologisch of niet-chronologisch? Het boek is (absoluut) niet-chronologisch. Er is zelfs bijna geen een hoofdstuk dat qua tijd op de vorige aansluit. b. Zijn er flashbacks? Ja, heel vaak, want dan denkt Armin terug aan hoe iets vroeger was gegaan. Vaak met de bedoeling om iets te weten te komen over de biologische vader van Bo. c. Wat is de vertelde tijd? Ik denk zo'n twintig jaar. De flashback die het verst terug in het verleden gaat is geloof ik degene waar Monika en Armin elkaar voor het eerst ontmoeten. Het verst in het heden is als Armin er achter is komen wie zijn vader is. d. In welke tijd spelen de gebeurtenissen zich af? In het heden. Dat is te zien door sommige verwijzingen, zoals een naar het beroerde gras in de ArenA. e. Hoe begint het boek? Met een gedichtje van Dolly Parton ('It Wasn't God Who Made Honkytonk angels'). Pagina 1 van 8

2 From the start Most every heart That's ever broken Was because There always was A man to blame f. Hoe eindigt het boek? Wanneer Armin en Bo er achter komen van wie Monika zwanger is geworden. Het blijkt de vader van Armin te zijn. Na dit te horen hebben beide het er knap moeilijk mee, maar samen met Ellen besluiten ze om naar het graf van Monika te gaan en daarna verder gaan met het leven. g. Is er een open of een gesloten einde? Een gesloten einde. 2. Opbouw a. Uit hoeveel delen bestaat het boek? b. Noem de namen van de delen. Leg uit wat de betekenis van de namen zijn c. Hoeveel hoofdstukken heeft het boek? 45 d. Noem de titels van de hoofdstukken. Een, Twee, Drie, Vier Vijfenveertig. e. Heeft het boek een voorwoord? Nee. f. Heeft het boek een nawoord? Ja. 3. Ruimte a. Wat zijn de topografische plaatsen in het boek? Amsterdam waar Armin woont. Ze gaan vaak op vakantie naar de waddeneilanden. Dat zijn de twee belangrijkste plaatsen, maar verder worden er mensen bezocht en rijden ze ook nog een keer rond door Nederland. Pagina 2 van 8

3 b. Wat zijn de klimatologische omstandigheden in het boek? Niet opvallend. 4. Personages a. Beschrijf het uiterlijk en het innerlijk van de hoofdpersonen. Armin: Een man die wel van een glaasje drank houdt. Heeft het moeilijk met het feit dat hij geen vader is en kan dat niet verkroppen. Daarom gaat hij op onderzoek uit. Hij is vastberaden om er achter te komen wie de 'dader' is en niemand kan hem dat uit zijn hoofd praten. Hij heeft het geestelijk allemaal niet echt lekker gaan, wat voornamelijk komt door het verlies van zijn vrouw Monika. Als hij in een dip zit probeert hij dat meestal te verwerken door middel van drank, maar uiteindelijk wordt hij daardoor alleen maar depressiever dan hij al was. Als hij z'n theorieen verteld aan mensen vindt hij het eerlijk om mensen nieuwe weetjes te leren. Door het boek heen worden dan ook veel vrij nutteloze weetjes, bijv. over sperma, uitgelegd. b. Typeer de bijpersonen. Ellen: Ze was vroeger de beste vriendin van Monika, maar daar komt door het overlijden van Monika een einde aan. Ze krijgt wat met Armin, een relatie met een grote wederzijdse liefde. Ellen staat eigenlijk altijd klaar om Armin op te vangen en zij heeft hem zelfs van het drinken af gekregen. Het stel houd allebei heel veel van Monika en mist haar dan ook dagelijks, waardoor ze veel steun aan elkaar hebben bij het verwerken van het verlies. Bo: Door het boek heen zie je hem opgroeien, als een jongen die gek is op dieren en dan met name meeuwen. Vind het leuk om samen met zijn vader te vissen en de bioloog uit te hangen. Anke: De knappe echtgenote van Niko Neerinkxc, die Armin eerst nog als de 'dader' beschouwde. Armin komt een paar keer bij Anke op bezoek met een geleugen reden en naam. Hij voelt zich wel aangetrokken tot haar en zij waarschijnlijk ook tot hem. Dees: De beste vriend en collega van Armin. Samen praten ze vaak over allerlei theorieen, waar ze allebei veel vanaf weten, vaak onder het genot van drank. Monika: Is iemand die op een bepaalde manier alles van mensen gedaan kan krijgen. Komt zelf in het boek nauwelijks voor, maar in de gedachtes van Armin kom je veel over haar te weten. 5. Wijze van vertellen Van wat voor een verteller is er sprake? Ik-verteller, vanuit het oogpunt van Armin. Ik vind dat altijd wel een leuke manier van schrijven, je leeft echt mee met de hoofdpersoon. 6. Titel, ondertitel en motto a. Geef een uitleg van de titel. Ik neem aan dat het slaat op Bo, die een vrucht, uitkomst van passie is. Want door de passie tussen de vader en Monika is ten slotte het leven begonnen van Bo. Pagina 3 van 8

4 b. Leg de ondertitel uit. c. Geef een uitleg van het motto. 6. Thema en motieven. a. Wat is het thema? Het voornamelijkste thema is, of het mogelijk is om te houden van je kind, terwijl je weet dat het niet voortgekomen is uit jezelf. Naar dat antwoord zoekt Armin, maar voor hij weer van het kind kan houden wil hij de vragen die hem door het hoofd razen te weten komen. De roman draait erg op de invloed van liefde, zo kun je bijv. eclusieve liefde hebben. b. Welke motieven komen in het boek voor? Achterdocht, het gevoel dat Armin opeens krijgt bij iedereen die iets met Monika te maken heeft. Vader zoon relatie, door het verhaal merk je dat die toch grondig word aangetast als blijkt dat ze alleen maar een niet lichamelijke band met elkaar hebben. 7. Genre. a. Tot welk genre / tekstsoort behoort het boek? roman b. Welke kenmerken van dat genre komen in het boek voor? Het gaat de hele tijd over het leven van Anton en hoe hij de oorlog verwerkt en dit samengaand met de psychologische wonden die hij draagt. Het gaat namelijk over de tweede wereldoorlog 8. Literatuur geschiedenis. a. Tot welke literair-historische periode of stroming behoort het boek? Moderne literatuur. b. Welke kenmerken van die periode of stroming vind je in het boek? Speelt zich af in de laatste paar jaren. c. Wat staat er in het boek literatuur zonder grenzen? Niets. 10. Secundaire Literatuur. Pagina 4 van 8

5 Persoonlijke leeservaring. 1. Beschrijving. a. Geef een persoonlijke reactie op het boek. Vond het wel een leuk boek. Soms vond ik het wel jammer dat je niet echt in een lijn door het verhaal heen leest, maar aan de andere kant houd dat misschien juist de spanning erin. Op de achterkant van de kaft stond dat het voornamelijk ging over de vraag wie de 'dader' was, maar dit vond ik zelf helemaal niet zo. Het grootste deel ging namelijk gewoon over het leven van Armin, door het verhaal heen kwam je dus ook steeds meer te weten over hem en alles om hem heen. De laatste tien, twintig bladzijde's keek ik wel uit naar het einde, nu de clou was gegeven boeide de laatste paar bladzijde's me ook niet echt meer. b. Motiveer de keuze van het boek. We hadden dit boek thuis liggen en het werd me aangeraden. c. Geef een korte samenvatting van het boek. Armin Minderhout hoort, nadat hij en zijn vriendin Ellen een medisch onderzoek zijn ondergaan, dat hij al zijn hele leven onvruchtbaar is. Hij kan z n oren niet geloven, hij heeft immers een zoon van 13 jaar oud, Bo. Toch blijkt dat hij aan het syndroom van Klinefelter lijdt, een aangeboren afwijking van de geslachtshormonen waardoor zijn sperma geen zaadcellen bevat. Armin is vastberaden de echte vader, de dader, van Bo te achterhalen. Zijn toenmalige vriendin, Monika, kan hij niet meer vragen want zijn is 10 jaar geleden gestorven aan een hersenvliesontsteking. Allereerst verdenkt hij Robert, een ex-vriend van Monika. Hij blijkt het echter niet te zijn, hij weet niet eens dat Monika al 10 jaar dood is. Vervolgens worden de huisarts en Nico Neerinckx, een vroegere collega van Monika, verdacht. De eerste blijkt niets te weten. De tweede daarentegen wordt wel erg verdacht als blijkt dat hij zijn oudste zoon ook Bo heeft genoemd. Armin is er zeker van dat hij de dader is, maar zwijgt er verder tegen bijna iedereen over, behalve tegen Ellen en Dees (zijn beste vriend). Als Armin en Bo samen een weekend op Ameland zijn zegt Armin in een ruzie met Bo dat hij z n vader niet is. Vlak hierna sterft de vader van Armin. Als hij en Dees het huis ontruimen vindt Armin een briefje van Monika aan zijn vader. Er staat: ik ben zwanger, Monika. Het is nu wel duidelijk wie de echte vader van Bo is. Thuisgekomen geeft Ellen hem een brief van Monika aan Bo. Hierin legt ze aan hem uit wie zijn vader is. Het blijkt nu dat Armin en Bo halfbroers zijn. De tweede verhaallijn loop tussen de eerste door. Deze vertelt het lever van Armin met Monika voor haar dood. Armin verteld hoe ze hun zoontje Bo kregen en hem opvoedden. Ook vertelt hij over Monika s dood en de eerste weken daarna. Eindoordeel a. Geef je eindoordeel over het boek. Pagina 5 van 8

6 Ik vond het totaalgezien wel een heel leuk boek, dus als ik een cijfer zou moeten geven, zou het een 8+ zijn. b. Geef je eindoordeel over je leeservaring met dit boek. Het lezen ging gemakkelijk, dat kwam door het redelijke makkelijke taalgebruik. Eigenlijk is mijn leeservaring louter positief, aangezien ik de behoefte had om het boek zo snel mogelijk uit te hebben, wat natuurlijk een heel goed punt is. Wat vond je moeilijk, verwarrend of onduidelijk? Eigenlijk heb ik geen een moment gehad dat ik iets niet snapte. Soms was het weleens verwarrend als je weer in een andere flashback terecht kwam, maar die verwarring is telkens slechts van korte duur. Verwerkingsopdracht: Zoek drie recensie's en geef daar je eigen mening op. Voor mij staat het vast dat het boek goed is. En dat ik niet de enige ben is te merken aan de prijzen die Karel Glastra van Loon er mee heeft gewonnen. Vandaar dat ik ook geen negatieve recensie's verwachtte. Wat elke recensent duidelijk opmerkt is de kracht van het plot, maar dat vond ik zelf niet eens zo heel belangrijk. Ook word de makkelijke manier van schrijven goed gevonden, daar ben ik het geheel mee eens, want hij schrijft op een vlotte heldere manier. Ook alle feitjes die worden verteld in de roman vond ik en de recensenten leuk. Soms twijfelde ik alleen over het feit of het wel waar is, bijvoorbeeld over dat een op de tien vaders een buiten hun om verwekt kind hebben. Het klinkt heel schokkend, maar vraag me wel af of dat wel waar is. Ik had bij het boek ook zo'n gevoel alsof elke zin tot op de puntjes is doordacht, de vakkundigheid straalt gewoon van het boek af. Het boek is niet zo maar eventjes vlug geschreven. De drie recensie's Journalist Karel Glastra van Loon won met zijn romandebuut de Generale Bank Literatuurprijs. De passievrucht is het verhaal van een man die te horen krijgt dat hij onvruchtbaar is, en op zoek gaat naar de vader van het jongetje dat hij dertien jaar lang voor zijn eigen zoon heeft gehouden.,,[glastra van loon heeft] een goede hand van dialoogschrijven en wisselt de gedragen citatenboekwijsheden van zijn hoofdpersoon af met mooi geformuleerde metaforen (-) Een roman die dwingt tot doorlezen. Daarvoor zorgt de knappe plot, die handig gebruik maakt van beproefde romantische elementen als het Verborgen Verraad, het Argeloze Kind en de Mysterieuze Geliefde.' Pieter Steinz, 6 augustus NRC de Volkskrant van door ALEID TRUIJENS 'WERELDWIJD is een op de tien kinderen niet verwekt door de man waarvan men aanneemt dat hij de vader is. Dat cijfer is in de westerse wereld niet anders dan elders.' Dat is een verbluffend percentage, als Pagina 6 van 8

7 je er even bij stilstaat bij het zien van een uitgaande school, of een creche met leuke geemancipeerde afhaalpapa's met draagzakbaby. Een op de tien is dus een schijnverwekker, hun geliefde een vreemdgangster, een leugenaar. Deze nepvaders zijn de genetische verliezers op het slagveld van de liefde: 'Een op de vijfentwintig concepties vindt plaats terwijl zich in de baarmoeder van de betrokken vrouw minstens twee verschillende spermalegers bevinden.' Deze statistische gegevens treft Armin, de hoofdpersoon in de roman De passievrucht, aan tijdens zijn zoektocht naar de harde feiten over vruchtbaarheid, conceptie en de wegen der genen. Hij stort zich in het onderwerp sinds de dag dat een arts hem vertelde dat hij lijdt aan de ziekte van Klinefelter, een afwijking aan de geslachtschromosomen die tot totale onvruchtbaarheid leidt. 'De kinderen die een vrouw gaat baren, lijken op degene die ze liefheeft. Als dat haar man is, dan lijken ze op haar man. Als dat een echtbreker is, dan lijken ze op die echtbreker', leest hij in het voorwetenschappelijke Evangelie van Philippus. Ook die observatie geeft te denken: de 13-jarige Bo die hij al die tijd zijn zoon noemde, lijkt sprekend op hem. Natuurlijk, want Bo's moeder, de tien jaar geleden overleden Monika, hield van hem. Wat doet een man die na dertien jaar tot de verbijsterende ontdekking komt dat zijn kind zijn kind niet kan zijn? Dat het aanbiddelijke jongetje dat hij, de weduwnaar, elke dag koesterde, voorlas, in bad deed, met wie hij door de stad sjouwde, ging vissen en hagedissen zoeken, andermans zoon is? Dat zijn grote liefde een geheim meenam in haar graf, en hij bij zijn nieuwe vriendin nooit een kind zal kunnen verwekken? Zo'n man wil zich koste wat het kost wreken op de vader. 'Op de dader'. De vijandelijke spermalegers mogen aan zijn lamme zaadcellen een makkie hebben gehad, de tegenstander dient alsnog vermorzeld te worden. Dit intrigerende gegeven koos Karel Glastra van Loon voor zijn tweede boek, opvolger van de verhalenbundel Vannacht is de wereld gek geworden uit En hij werkt het op sublieme wijze uit. De roman is zorgvuldig opgebouwd. Het verbeten en systematische recherchewerk vormt de hoofdlijn in het verhaal. Armin maakt een lijst van verdachten. Hij zoekt hen op, confronteert de potentiele verwekkers met zijn waarheid, en moet de meesten weer doorstrepen op zijn lijst. Op een na, Niko, de softe versierder met wie Monika op een alternatief reisbureau werkte. Deze Niko noemde zijn officiele oudste zoon ook Bo, de schoft. In zijn familiealbum treft Armin, onder valse voorwendselen bij zijn echtgenote binnengedrongen, een foto van Monika aan. Vreemd is alleen dat zijn Bo, Monika's Bo, geen steek lijkt op deze Niko. Het hoofdverhaal wordt doorsneden met hoofdstukken die in het verleden spelen. Daarin wordt het verhaal verteld van drie liefdes. Armins vijf jaar durende, zeer gelukkige verhouding met Monika, die plotseling stierf aan een hersenvliesontsteking. Zijn grote liefde voor Bo, met wie hij ontredderd achterbleef en voor wie hij bleef zorgen toen hij zich na Monika's dood onderdompelde in alcohol. En zijn liefde voor Ellen, Monika's vriendin, die hem uit het moeras trok en met wie hij ging samenwonen. In de jaren na Monika's dood stierven Armins moeder en vader. Sinds de komst van Monika had hij voor het eerst het gevoel dat zijn vader hem als zijn gelijke beschouwde, en niet langer als de mislukte zoon. Zijn vader was 'een alleskunner'. De roman eindigt met een klassieke catharsis. Tijdens een korte vakantie op Ameland, waar Armin met Bo naartoe is gegaan om tot rust te komen, barst zijn zelfbeheersing. Als hij de 14-jarige Bo 's ochtends in bed aantreft met een meisje, krijgen vader en zoon voor het eerst slaande ruzie. Armin, nog dronken van de nacht ervoor, schreeuwt dat hij zijn vader niet is. 'Hoor je dat? Ik ben je vader niet, je vader is een of andere rokkenjager uit Haarlem die niet van je moeder kon afblijven. Daar kijk je van op he? Die lag ongetwijfeld ook al op zijn veertiende kleine meisjes te neuken!' En dan, als het eenmaal gezegd is, en Pagina 7 van 8

8 Armin er schuldbewust in berust dat hij de verwekker niet zal achterhalen, vindt hij hem. Bij toeval. Het is iemand die niet op zijn lijstje stond. De passievrucht is geschreven in een hartstochtelijke, geladen stijl. De roman schiet vooruit als een springveer, verteld door een ik-figuur die zich hyperbewust is van zijn eigen, wonderlijke gedrag. Iemand die, woedend, jaloers en ontgoocheld als hij is, alle zintuigen op scherp heeft staan. Ieder uitgesproken zinnetje, iedere coincidentie, iedere minieme verandering beschouwt hij als een aanwijzing. Door de uitgebalanceerde afwisseling van scenes uit verleden en heden word je als lezer gedwongen eigen hypothesen te ontwikkelen en te verwerpen. Kleine voorvallen uit het leven van zoon, vader en grootvader blijken onnadrukkelijk te 'rijmen' op elkaar. De schrijver heeft het geheel superieur in de hand. Maar die superioriteit wordt niet met trots vertoond. Glastra van Loon laat zijn verteller door het slijk wentelen. Bovendien heeft hij de verkwikkende eigenschap ook de meest genante en kinderlijke gedachten, die iedereen het liefst snel wegduwt, gewoon op te schrijven. Zo zitten Armin, zijn vriendin Ellen en de begrafenisondernemer bij het lijk van zijn vader. 'We bespreken de dingen die op zo'n moment besproken moeten worden, precies zo als twee jaar geleden. Het is zelfs dezelfde man. Alleen mijn vader neemt niet deel aan het gesprek. Hij zit met gesloten ogen in zijn stoel.' Uiteindelijk vindt ieder in dit ingewikkelde kluwen van levens weer zijn plaats. De passievrucht, begonnen als een verbitterde speurtocht, eindigt als een roman over de genezende kracht van de liefde. Liefde tussen minnaars, vaders, broers en zonen. Een spannende, zeer ontroerende roman, met groot vakmanschap geschreven, waarin nurture uiteindelijk triomfeert over nature. De met blinde wetmatigheid opererende genen en chromosomen hebben in dit fascinerende gevecht ten slotte het nakijken. En dat is een geruststellende gedachte voor de vaders van een op de tien kinderen. Boeiend boek Een boek dat op een prettige manier is geschreven, waarin de flasbacks regelmatig worden afgewisseld met de tegenwoordige tijd. Ook zit het boek vol met kleine en grote wetenswaardigheden. Het verrassende en schokkende plot maakt het boek, voor de eerste keer lezen, uitermate boeiend. Maar een tweede keer lezen is denk ik ook wel aan te raden doordat de aanwijzingen van de dader duidelijker worden en om de interessante feitjes tot je te nemen. Pagina 8 van 8