7,1. Boekverslag door een scholier 2992 woorden 5 mei keer beoordeeld. Psychologische roman Eerste uitgave 1999 Nederlands.

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 2992 woorden 5 mei ,1 106 keer beoordeeld Auteur Genre Karel Glastra van Loon Psychologische roman Eerste uitgave 1999 Vak Nederlands De Passievrucht Karel Glastra van Loon Eerste druk april 1999 Motto: From the start Most every heart That's ever broken Was because There always was A man to blame Dolly Parton ('It Wasn't God Who Made Honkytonk Angels') Korte samenvatting Armin Minderhout woont samen met zijn vriendin Ellen en zijn dertienjarige zoon Bo in Amsterdam. Hij werkt als corrector bij een wetenschappelijke uitgeverij. Hij en Ellen willen graag nog een kind maar dat lukt niet. Armin en Ellen laten zich onderzoeken. Dan krijgt Armin te horen dat hij al heel zijn leven onvruchtbaar is. Hij kan zijn oren niet geloven, hij heeft immers een zoon. Toch blijkt hij aan het syndroom van Klinefelter te lijden, een aangeboren afwijking van de geslachtschromosomen waardoor zijn sperma geen zaadcellen bevat. Armin is vastberaden de echte vader van Bo te achterhalen. Zijn toenmalige vriendin, Monika, kan hij het niet meer vragen. Zij is reeds tien jaar dood, gestorven aan een hersenvliesontsteking. Allereerst verdenkt hij Robert, een ex-vriend van Monika. Hij blijkt het echter niet te zijn, hij weet niet eens dat Monica al tien jaar dood is. Vervolgens worden de huisarts en Nico Neerinckx, een vroegere collega van Monika, verdacht. De huisarts is het niet. De tweede is niet thuis en bovendien wil Armin eerst kennismaken met zijn vrouw. Dus hij gaat bij de vrouw van Nico, Anke, langs met een smoesje. Hij vertelt haar dat hij vroeger in het huis van Nico en Anke heeft gewoond en dat hij daar op zolder een brief heeft verstopt die hij graag terug wil hebben. Bij Pagina 1 van 6

2 haar komt hij erachter dat Nico's oudste zoon ook Bo heet en dat er een foto van Monika in hun fotoalbum zit. Armin is er zeker van dat hij de dader is, maar zwijgt er verder tegen bijna iedereen over, behalve tegen Ellen en Dees, zijn beste vriend. Als Armin besluit dat hij er even tussenuit moet gaat hij samen met Bo een weekend naar Ameland. Heel veel dingen daar herinneren hem aan zijn tijd met Monica, ze gingen vaak naar Ameland. Armin wordt op een avond dronken terwijl Bo met een groepje jongeren optrekt. Bo vindt een meisje uit dat groepje leuk. De volgende ochtend heeft Armin een kater en als hij gaat kijken waar Bo is vindt hij hem in bed met het meisje. Die dag krijgen ze een slaande ruzie waarin Armin zich niet meer kan beheersen en tegen Bo zegt dat hij zijn vader niet is. Later heeft hij er spijt van. Armin's vader stierf voor het uitstapje van Armin en Bo naar Ameland, en als Armin terug is ontruimd hij samen met Dees zijn huis. Dan vindt hij een briefje van Monika aan zijn vader. Er staat: ik ben zwanger. M. Armin beseft dat dit maar één ding kan betekenen en gaat geschokt naar huis waar Ellen en Bo zijn, die beiden gehuild hebben. Op de tafel ziet Armin een envelop liggen waarop staat: 'Voor Bo'. Het is het handschrift van Monika. Ellen heeft al die jaren de brief voor Bo bewaard waarin staat wie zijn biologische vader is. Ze wist het al die tijd. De twee verhaallijnen lopen tussen elkaar door. Hij vertelt van zijn leven vroeger met Monika, hoe ze Bo kregen en opvoedden, en hoe Monika stierf en de weken daarna. Daarnaast vertelt hij hoe zijn leven nu is. Ervaringsverslag Armin is een man van rond de vijfendertig jaar oud. Hij houdt erg van de natuur en van zijn 'zoon' Bo. Bovendien heeft hij een hekel aan vooruitgang en verandering. Van beroep is hij corrector bij een wetenschappelijke uitgeverij. Dit is van extra betekenis voor het verhaal: hij is een geboren rechtzetter, en uitgerekend hij blijkt toegerust met een spelfout in zijn genen. Hij is tevens liefhebber van (biochemische) weetjes en feitjes. Hij vertrouwt mensen in het begin van het boek wel maar als hij te horen krijgt dat hij de vader van Bo niet is wordt hij erg wantrouwend. Hij verdenkt iedereen er van de biologische vader van Bo te zijn, zelfs zijn eigen huisarts. Hij wil de waarheid heel graag weten want hij is niet meer zeker van zijn verleden. Blz. 9: "Want nog moeilijker dan te leven zonder toekomst, is te leven zonder verleden." Hij heeft het zijn tijd met Monika, een hoofdstuk in zijn verleden, al afgesloten en nu komt alles weer terug. Bo is zijn enige verbintenis met Monika en hij heeft nu een gevoel dat hij Bo ook kwijt is. Hij is er niet meer zeker van dat Monika wel van hem hield en wil daarom kost wat het kost te weten komen wat er is gebeurd. Het karakter van Armin verandert; hij wordt erg wantrouwend. Hij is bovendien eerst boos op de 'dader', later is hij niet meer boos maar wil nog wel graag weten wie het is. Hij heeft dan door dat hij er waarschijnlijk nooit achter zal komen, maar komt het onverwacht toch te weten. De bijpersonen zijn Bo, Monica, Ellen, Dees en de ouders van Monica en Armin. Bo is de vermeende zoon van Armin en Monica. Tot op het einde van het boek is het niet duidelijk wie de biologische vader van Bo is. Hij is in het boek rond de dertien jaar oud. Armin houdt erg veel van Bo, ze hebben een sterke band. Ze lijken erg op elkaar en houden alle twee veel van de natuur. Ze gaan samen vaak vissen en naar de waddeneilanden. Toen Bo heel klein was praatte Armin al veel tegen hem, ook al Pagina 2 van 6

3 begreep Bo het waarschijnlijk niet of luisterde niet. Op blz. 45 vertelt Dees: "'Hij zat in zo'n draagstoel bij jou achterop. En je liep maar tegen hem te lullen, alsof hij vijftien jaar was in plaats van acht maanden. Je raapte schelpen op en stukken drijfhout en liet 'm die zien. Monika en ik bleven staan en keken naar je terwijl je naar de waterlijn liep. En maar praten en maar wijzen. Wat jij niet wist, was dat Bo allang in slaap was gevallen.'" Monika is de vroegere vriendin van Armin. Ze is gestorven aan een hersenvliesontsteking, in het boek toen jaar geleden. Hierdoor moet Armin voor Bo zorgen. Zij was erg spontaan en hield veel van haar vriend. Ze was erg gehecht aan uitspraken die uit het hart kwamen, en ze beschouwde niets als vanzelfsprekend, blz. 202: "Dat was een typische Monika-vraag. 'Wat bedoel je als je zegt: ik hou van jou?' 'Hoe voelde je je toen je Bo voor het eerst in je armen hield?' 'Wat versta jij onder trouw?' Voor Monika was niets vanzelfsprekend - tenminste niets dat van doen had met de liefde. Door haar ben ik gaan begrijpen wat voor de liefde het meest dodelijk is: vanzelfsprekendheid." Ellen is de tegenwoordige vriendin van Armin. Ze was tevens een heel goede vriendin en collega van Monica. Zij heeft Armin uit zijn rouwperiode om Monica gehaald, een periode waarin hij veel dronk, en s nachts altijd op stap was. Zij en Armin voeden nu samen Bo op. Ellen is erg openhartig en oprecht, behalve als het gaat om vertellen wie de dader is. Ellen begrijpt Bo en Armin heel goed, zoals op blz. 236 blijkt: "Soms zaten wij uren samen in de woonkamer zonder een woord te wisselen. Ellen liet ons begaan, zoals alleen zij dat kon. Ze was er, ook als ze er niet was. En ze zat ons nooit in de weg, zelfs niet als ze tussen ons in zat- of eigenlijk, juist dan niet." Toch is Ellen anders dan Armin, ze heeft niet zo'n grote drang om achter de waarheid te komen als Armin heeft. Dat zegt Armin op blz. 156: "' Ik kan me niet verschuilen voor de waarheid, ik kan niet wegkruipen zoals jij. Ik kan mijn ogen niet sluiten!'" Dees is de beste vriend van Armin. Dees is vrijgezel en Armin zegt op blz. 45: "Hij ziet er vermoeid uit. Hij ziet er altijd vermoeid uit. Zolang ik hem ken, leidt hij het leven van een verstokte vrijgezel. Veel werken. Ongezond eten. Veel drinken. Weinig nachtrust. Vrijgezellen zijn betrouwbaarder vrienden dan mannen met een vrouw, ik ben zelf het levende bewijs: sinds ik vast met Ellen ben, ziet Dees mij aanzienlijk minder vaak dan vroeger. Maar klagen past even slecht bij Dees als het burgermansleven." Armin vertelt zijn avonturen die hij beleefd in de zoektocht naar de biologische vader van Bo aan Dees. Dees is wetenschappelijk redacteur bij dezelfde uitgever als waar Armin werkt. Dees is vastbesloten de evolutietheorie van Darwin omver te werpen, en houdt Armin op de hoogte van zijn kritiek op deze theorie. Op blz. 235 denkt Armin: "Ik moest toegeven dat ik daar geen redelijke argumenten meer tegenin wist te brengen. Maar het probleem met Dees' kritiek op de evolutietheorie is dat hij weliswaar de antwoorden van de darwinisten op de vragen des levens verwerpt, maar dat hij geen andere antwoorden voorhanden heeft." De ouders van Armin en Monica komen minder vaak voor in het boek. Vooral de ouders van Monica komen weinig voor omdat Armin het niet zo opheeft met die mensen. De vader van Armin speelt wel een grote rol in het boek omdat hij in de ogen van Armin een alleskunner is en de vader van Bo. Armin heeft zijn hele leven tegen zijn vader opgekeken, maar toen hij 'vader' werd beschouwden ze elkaar opeens als gelijken. Dat verteld Armin op blz. 16: "Voor het eerst van mijn leven zag ik in mijn vader een gelijke, omdat mijn vader in mij een gelijke zag. Het was een verandering die ik op geen enkele manier kon voorspellen en die Pagina 3 van 6

4 mij bijna evenzeer ontroerde als de veranderingen in Monika's lichaam." Toen Monika dood ging veranderde dat weer, Armin voelde zich weer de mindere. Ik herkende van Armin de drang om de waarheid te weten. Dat heb ik ook wel. Van Ellen herken ik het begrip dat ze heeft voor Armin, Bo en hun situatie als ze weten wie de echte vader van Bo is. Ik zou dat zelf ook heel goed begrijpen en weten dat Armin en Bo tijd nodig hebben om het te verwerken. De relatie tussen Armin en Bo is erg hecht. Ze kunnen heel goed met elkaar opschieten en lijken ook erg op elkaar. Als Armin erachter komt dat hij de vader van Bo niet is kijkt hij opeens heel anders naar Bo. Toch blijft hij veel van hem houden. De relatie tussen Armin en Monika: Ze houden veel van elkaar en zijn het vaak met elkaar eens. Bijvoorbeeld over dat ze niet willen trouwen en dat ze Bo de achternaam van Monika geven, wat op blz. 23 staat: "Monika en ik zijn nooit getrouwd geweest. Trouwen, dat deed je niet, in die tijd. Wij niet in ieder geval. Wij hielden van elkaar en met zoiets intiems als 'houden van' had de staat niets te maken. We gaven Bo de achternaam van zijn moeder (Paradies), ook dat sprak vanzelf. Zij had hem tenslotte negen maanden gedragen. Zij gaf hem de borst." Doordat ze elkaar in het begin nog niet zo goed kenden en begrepen, hadden ze soms ruzie. Blz 203: "In de eerste twee jaar van onze relatie liep dit soort gesprekken vaak uit op knallende ruzies. Ik ervoer haar kritiek als regelrechte agressie en begreep niet waaraan ik die verdiend had. Zij op haar beurt vond mijn abstracties beledigend, alsof ik haar bewust wilde kleineren door elke eenvoudige vraag te verheffen tot een filosofische kwestie." De relatie tussen Armin en Ellen: Ze begrijpen elkaar en houden van elkaar. Ellen heeft Armin gered uit zijn rouwperiode om Monika. Ze zijn heel open in hun relatie. Armin heeft in hun relatie geleerd zich niet meer door Ellen bedreigd te voelen. Hij legt op blz. 182 uit: "En ze huilt en huilt en huilt en dit keer kan ik haar wel troosten. Dat heb ik in die tien jaar tijd dan in ieder geval bereikt: dat ik haar niet van me af trap, als een in het nauw gedreven dier." De relaties veranderen allemaal. Dat komt doordat Armin de vader van Bo niet is en doordat hij erachter komt wie dat dan wel is. Armin kan dan niet meer van Bo houden als van zijn zoon. Hij blijft wel van hem houden, maar op een andere manier. Ook de andere relaties veranderen, omdat deze ontdekking invloed op de relaties heeft. Op blz. 22 verteld Armin: "Ik kijk naar Bo, die ik beter ken dan enig ander mens in de wereld, en zie een vreemde. Ik kijk naar Ellen, van wie ik meer houd dan van wie dan ook, en wend mijn ogen af." Ik vind dat de relaties erg hecht zijn, ze houden allemaal erg van elkaar, ondanks de problemen. Ik vind het begrijpelijk hoe Armin met het probleem omgaat en ik vind het heel goed dat iedereen uiteindelijk toch zijn plaats weer vindt. Ze blijven elkaar begrijpen en van elkaar houden. Het verhaal wordt verteld vanuit Armin, je leest wat hij meemaakt en denkt. Het is een ik- perspectief. Je komt daarom het meest te weten over Armin zelf. Wat je over de andere personen te weten komt is subjectief, want je leest wat Armin van ze vindt en hoe hij over ze denkt. Het verhaal begint als Armin en Ellen naar het ziekenhuis gaan en de uitslag van het onderzoek te horen Pagina 4 van 6

5 krijgen; dat Armin onvruchtbaar is. Het verhaal eindigt als Armin, Ellen en Bo samen de as van opa over het graf van Monika uitstrooien. Het verhaal speelt zich af vanaf het moment dat Monika en Armin ontmoeten tot het moment waarop Bo 14 is en ze de as uitstrooien. Dat bestrijkt zo'n 15 jaar. Het is redelijk recent, dat merk ik uit kleine stukjes in het verhaal, bijvoorbeeld op blz. 108 waar Armin het heeft over een recente reclame: "Op de televisie maakt een klein jongetje in voetbaltenue vreugdedansjes op het veld. Hij heeft goed gekeken hoe zijn professionele helden zich gedragen als ze een doelpunt hebben gescoord. De reclame (voor Calvé pindakaas) is vertederend" De tijd is niet echt van belang voor het verhaal. Het verhaal is chronologisch verteld, er zitten wel veel flashbacks in. De flashbacks zijn niet altijd chronologisch, maar de tegenwoordige tijd in het boek wel. Het verhaal speelt zich af in Amsterdam en op Ameland. Monika en Armin woonden in Amsterdam en nu wonen Armin, Ellen en Bo er ook. Armin en Bo gaan naar Ameland, Monika en Armin gingen vroeger ook vaak naar Ameland. Een deel van het boek speelt zich ook af in Haarlem, waar Nico en Anke Neerinckx wonen. De plaats is volgens mij niet echt van belang voor het boek. Het thema van het verhaal is: het verleden is noodzakelijk voor het heden. Drie motieven in het boek zijn: de natuur, het achterhalen van de dader en de evangelie van Philippus. De natuur komt vaak terug, Armin en Bo zijn erg gesteld op de natuur. Armin houdt erg van de waddeneilanden omdat daar niets verandert. Hij wil ook dat er niets verandert, want dan wordt je ouder en ga je dood. Hij kan daar niet tegen, en vooral ook niet tegen anderen (Monika) dood zien gaan. Blz. 176: "De eilanden zijn, buiten Amsterdam, de enige plaatsen in Nederland waar ik echt gelukkig kan zijn. De zee, de wind, de ruimte, en vooral: de onveranderlijkheid. Ik heb een hekel aan 'de vooruitgang' - het is een versleten excuus voor lelijkheid." En op blz. 178: "Waar niets verandert behalve het weer en de getijden, is het gemakkelijk om terug te stappen in de tijd. (Zou dat dan de enige reden zijn van mijn afkeer van vooruitgang - dat ik terug wil stappen in het verleden? Ik durf de vraag niet te beantwoorden.)" Het hele boek door is Armin bezig met het vinden van de dader. Hij maakt een lijstje van verdachten (blz. 48): "Ik heb Niko's naam achter in mijn agenda geschreven. Onder die van Robbert." Op blz. 78/ 79 verdenkt Armin zelfs de huisarts: "Vannacht heb ik in bed aan die arts liggen denken - urenlang. Hoe goed kende hij Monika? Ik dacht aan hoe hij de thermometer in haar mond deed, hoe hij zijn vingers tegen haar voorhoofd legde, hoe hij tegen haar sprak. Zou het mogelijk zijn? Toen de eerste merel begon te zingen was ik er vast van overtuigd dat ik de dader had gevonden, en ik besloot dat er niets op zat dan hem op te zoeken en hem met mijn bevindingen te confronteren." Hij vindt de 'dader' uiteindelijk heel onverwachts, bij toeval eigenlijk. De evangelie van Philippus komt vaak terug. Armin vindt het mooie uitspraken waar hij het vaak mee eens Pagina 5 van 6

6 is. Hij zoekt er troost bij. Blz. 135: "'Licht en duisternis, leven en dood, rechts en links zijn broers van elkaar,' schrijft de evangelist Philippus. 'Zij kunnen niet van elkaar worden losgemaakt. Om die reden zijn noch de goeden goed, noch de slechten slecht, noch is het leven alleen maar leven, noch is de dood alleen maar dood.'" Het taalgebruik is heel simpel, het boek is erg makkelijk te lezen. Ook de zinnen zijn simpel en de hoofdstukken zijn kort, soms maar drie bladzijdes lang. Sommige hoofdstukken die begonnen met een flashback kon ik aan het begin even niet plaatsen, maar als ik dan doorlas kreeg ik het wel door. Wat ook wel eens moeilijk te begrijpen was, waren de stukken in een andere taal. Bijvoorbeeld als Armin zijn correctiewerk doet op blz. 27: "'Hela cells,' las ik hardop, 'were cultured in Dulbecco's modified Eagle's medium containing 10 percent fetal bovine serum. En toen? Gels were stained with 0.3 percent Coomassie brilliant blue." Het boek is een moderne roman. Karel Glastra van Loon is in 1962 geboren. Hij is behalve schrijver ook freelance journalist en televisiemaker van het programma 'Lopende Zaken'. Hij is getrouwd met schrijfster Karin Kuiper. Zijn eerste boek Vannacht is de wereld gek geworden kwam uit in 1997 en is een verhalenbundel. Dit boek is genomineerd voor de 'ECI-prijs voor schrijvers van nu'. Hij kreeg voor een van zijn verhalen ook de Rabobank Lenteprijs voor literatuur Voor De Passievrucht won hij de 'generale Bankliteratuurprijs'. Pagina 6 van 6