COMMANDOVOERINGSONDERSTEUNING, ANDERS EN BETER?

Transcriptie

1 COMMANDOVOERINGSONDERSTEUNING, ANDERS EN BETER? Door: luitenant-kolonel J.P.L. Duckers, C- 101 CISbat Op 30 juni j.l. eindigde de NRF-4 standby periode. Deze datum ging nagenoeg geruisloos aan ons voorbij. Voor 101 CISbat betekende dit echter een eind van een zeer intensieve tijd waarbij het bataljon in een geheel nieuwe rol invulling heeft gegeven aan de commandovoeringsondersteuning aan de 43 (MN) Gemechaniseerde brigade, 103 ISTARbataljon, 101 Geniebataljon en 1 Logistieke Brigade. De ervaringen van het bataljon en mijn persoonlijke ervaringen als directe ondercommandant van 43 (MN) Mechbrig waren aanleiding voor de redactie van Intercom om mij te vragen dit artikel te schrijven. Dit artikel heeft echter voor mij een tweeledig doel. Ten eerste een beschrijving van de ervaringen. Ten tweede moet het op basis van die ervaringen en de lessen die daar uit te halen zijn dienen als discussiestuk om de kwaliteit van ons werk te verbeteren. Ik schrijf dit stuk dan ook op persoonlijke titel waarbij ik niet zal nalaten om hier en daar te prikkelen. DE INITIËRING Met de masterplanstudie 23a C2 ondersteuning van de KL: Anders en Beter werden de contouren neergezet voor de ontwikkeling en invoering van TITAAN. Het Plan, Taak Organisatie en Werkwijze (PTOW) van het TITAAN-CIS Management & Beheer is een uitwerking van de masterplanstudie. De definitieve versie van dit PTOW is van 26 maart Ik noem dit document zo prominent omdat er voortdurend naar wordt verwezen in de diverse discussies die ik gehad heb als het gaat over taken en verantwoordelijkheden. NRF-4 werd geleid door de staf van van het hoofdkwartier van Allied Forces South uit Napels. Deze staf trad op als Joint Task Force Command (JTFC). Onder de JTFC fungeerde het hoofdkwartier van 1 (GE/NL) Corps HRF HQ (L) als Land Component Command (LCC). De Koninklijke Landmacht zou met delen van de 43(MN) Mechbrig, 101 Gnbat, 103 ISTARbat en 1 Logbrig deel uitmaken van de Landcomponent. Toen duidelijk werd dat de KL prominent zou deelnemen aan NRF-4 is besloten om TITAAN fase 2/3 te gebruiken voor de commandovoerings-ondersteuning van de NLD eenheden tot op bataljonsniveau en binnen de 43 (MN) Mechbrig. Hierdoor kregen de buitenlandse eenheden van die brigade ook de beschikking over TITAAN, THEMIS en ISIS. Deze strategische beslissing had twee gevolgen. commandanten van de LCC werden aangesloten en voorzien van o.a. HEROS. Fase 2/3 werd hoofdzakelijk verzorgd door 101 CISbat door het uitbrengen van een WAN en C2-ostelementen bij eenheden die (nog) niet waren voorzien van hun toekomstige organieke TITAAN materieel en -zoals eerder genoemd- de buitenlandse eenheden ingedeeld bij 43 (MN) Mechbrig. Een tweede gevolg was dat de invoering van TITAAN fase 2/3 onder tijdsdruk kwam te staan. TITAAN moest versneld worden ingevoerd waardoor veel met interim versies Phase 1 Phase 2/3 1 ISTAR X 101 GE/NL GE/TCN SRD 11 NL/GE EOD 43 xxx LCC en materieel moest worden gewerkt. Ook gerelateerde projecten, zoals het noodzakelijke MILSATCOM (MSC), moesten versneld producten opleveren. Op de problemen met MSC kom ik later nog uitgebreid terug. Misschien wel het meest onderschat is de onevenredig hoge opleidingsbehoefte die een nieuw systeem met zich meebrengt. Die opleidingsbehoefte wordt nog groter naarmate een project onder tijdsdruk komt te staan. Ook hierover later meer. DE VOORBEREIDING Op 2 juli 2004 werd 101 CISbat formeel opgericht. Het bataljon bestond toen uit 3 cien: A-, B- en Ststvzgcie. Over de samenstelling van het bataljon ga ik niet verder uitwijden daar mijn voorganger, luitenant-kolonel Arjen Straver, dit in een vorige editie reeds uitgebreid gedaan heeft. Op het moment van oprichting was er nog geen materieel aanwezig en was het personeel maar mondjesmaat omgeschoold voor TITAAN. DE POSITIE VAN 101 CISBAT C-101 CISbat is vanaf het begin door de C- 43 (MN) Mechbrig, brigadegeneraal Ton van Loon, betrokken bij de conceptuele voorbereiding. Deze conceptuele voorbe- 1 GE/NL X CIMIC NL/GE DNK ESP FRA PSY OPS MSU BSA xxx RSC 101 MP HUMINT PSY Ops SRD Mov Con SPOD Ten eerste ontstonden er twee TITAAN netwerken (fase 1 en fase 2/3). Fase 1 werd verzorgd door het binationale CIS battalion uit Eibergen. Dit is hun organieke taak waarbij volgens STANAG 5048 de directe onder- Organogram LCC NRF 4 DEU NOR INTERCOM

2 reiding was voornamelijk gericht op het bereiken van eenheid van opvatting over militaire operaties. Hiervoor werden scenario s gebruikt waarbij de inzetopties van NRF-4 als Interim Operational Capable Force aan de orde kwamen. Een tweetal type operaties werd benadrukt: de initial entry operatie en de Non-combattant Evacuation Operation (NEO). Problemen hierbij waren de onduidelijkheid over de rol van 101 CISbat, welk materieel wanneer beschikbaar zou zijn en wat de ondersteuning zou zijn voor met name de buitenlandse eenheden. Een ander probleem was dat 101 CISbat niet op een organigram voorkwam als aparte eenheid. De functionele CIS wereld vond dit logisch want het PTOW gaf aan dat de middelen van 101 CISbat onderbevel werden gesteld, dus er zou tijdens oefeningen en eventuele inzet geen entiteit 101 CISbat zijn binnen NRF-4. Een typische bestuurskundige insteek die voorbij gaat aan het noodzakelijke opleidings- en trainingproces van de eenheid voordat de onderbevelstelling plaatsvindt en die o.a. tot gevolg had dat informatie te laat of bij het verkeerde bataljon (lees CISbn uit Eibergen) terechtkwam. Daarnaast was dit voor de verbindingsdienst geen goede reclame want Van Loon was een gevraagd spreker voor diverse invloedrijke fora waarbij hij vol trots zijn brigade en zijn ondercommandanten voorstelde. Voor de buitenwereld maakte 101 CISbat in deze beginfase geen deel uit van NRF-4. Van Loon onderkende deze lacune en heeft zich hard gemaakt -natuurlijk niet geheel zonder eigen belang- voor een ondercommandantenrol van 101 CISbat binnen zijn brigade. Een rol die door menig speler in de CIS management- en beheerlijn tot aan het einde van de NRF periode stelselmatig werd ontkend. Iets wat mij nog steeds zeer bevreemd omdat dit toch echt de manier is waarop we commandovoering bedrijven: via militaire opdrachten in de commandantenlijn en niet via ITIL gedefinieerde processen en verantwoordelijkheden die voorbij gaan aan die commandantenlijn. DE NRF-PACKAGE Tijdens de voorbereiding werd duidelijk wat de behoefte aan CIS capaciteit zou zijn, gerelateerd aan de haalbaarheid van de invoering van TITAAN. Voor 101 CISbat betekende dit dat de zogenaamde NRF-package er als volgt uitzag: * 10 x C2-ostgp * 18 x Radio Relay (Straalzender)installatie * 9 x Tactische Terminal Milsatcom (TT MSC), * 36 x HF radio installatie en 1 x Mobile CIS Control Centre (MCCC). Voor de beeldvorming zijn dit bijna 100 voertuigen en ongeveer 250 militairen. De A-cie werd versterkt met het CIS-peloton en de HF-gpn van de B-cie. Deze cie vormde dus de kern van de NRF-4 bijdrage van het bataljon. De rol van de bataljonsstaf tijdens de inzet was onderwerp van discussie. Naast de inzet van een MCCC is in het PTOW geen rol weggelegd voor de overige delen van de staf en bataljonscommandant. OPLEIDING EN TRAINING De interne opleiding en training richtte zich in eerste instantie op de algemene militaire vaardigheden. Mede doordat er nog geen materieel beschikbaar was maar ook vanwege een noodzakelijk andere mindset. Met de invoering van TITAAN worden nieuwe eisen gesteld aan de basis militaire vaardigheden van de verbindelaar. Ze zijn bijvoorbeeld geplaatst of worden onderbevel gesteld bij een bataljonstaakgroep. De bekende beelden van een gevangen genomen Amerikaanse monteur die zegt: I just fix things zijn één op één van toepassing op verbindingspersoneel indien we er niet in slagen dit personeel fysiek en mentaal voor te bereiden op vaardigheden die noodzakelijk zijn om als soldaat te overleven op het gevechtsveld, en te integreren bij die niet-verbindingseenheid. Soldier first wordt dit ook wel genoemd. Moderne oorlogsvoering kenmerkt zich door een tegenstander die ons wil treffen daar waar dit het meeste pijn doet. Eventueel met gebruik van irreguliere strijdmethoden. Het is aannemelijk dat een dergelijke tegenstander een geïmproviseerd explosief gebruikt om een satcomschotel uit te schakelen i.p.v. een Leopard II tank. CIS middelen en mensen zijn primaire doelwitten. Na het in ontvangst nemen van het materieel is begonnen met niveau 2 opleidingen op de diverse installaties. Pijnlijk hierbij was het gebrekkige TITAAN gerelateerde opleidingsniveau. Ongeveer 25 % van de opleidingen was genoten. Deze opleidingsachterstand is deels te wijten aan een mismatch tussen vraag en aanbod maar werd voornamelijk veroorzaakt door een niet gewijzigde prioriteitsvolgorde. De prioriteit, door OPCO aangegeven en door OTCO geëffectueerd, voor initiële opleidingen en uitzendingen werd keurig door de School verbindingsdienst uitgevoerd. Hier was maatwerk veel beter op zijn plaats geweest. BISON PREPARE In september 2004 stond de eerste NRF voorbereidingsoefening voor de deur. BI- SON PREPARE (Bergen-Hohne, BRD) was voor C-43 (MN) Mechbrig de eerste (en enige) oefening waarbij al zijn ondercommandanten daadwerkelijk te velde waren. Al zijn ondercommandanten minus 1: de positie van 101 CISbat was nog steeds niet duidelijk en schitterde door gedwongen afwezigheid. De majoor Marcel Wolfs is uitgebreid in de Intercom ingegaan op deze oefening. Toch wil ik een aantal aspecten even naar de voorgrond halen. Bij deze oefening werd beheer op afstand gepleegd vanuit de Marnewaard. Door het gewijzigde optreden werd al snel duidelijk dat het in bedrijf komen van een WAN van deze omvang directe sturing behoeft door vakkennis ter plaatse. Het begrip linkcontrol moest opnieuw worden uitgevonden. Er is behoefte aan een sturend functioneel element die in de commandantenlijn adviseert over inzet en prioriteitstelling van CIS middelen indien dit meerdere eenheden betreft. De functie van missie S6 is geboren en werd ingevuld door een vertegenwoordiger van OPCO/G6. Het gemak waarmee in theorie CIS detachementen onder bevel gesteld worden is in de praktijk toch wat lastiger. Met name de logistieke ondersteuning vergt aan- en bijsturing. Een Deense smod voert geen urenbeurt uit aan een NL-aggregaat. Specifiek TITAAN herstel is door de S-4 van de ontvangende eenheid even vergeten. De gewonde bij een relaisstation wordt door wie afgevoerd? CADI-lijsten, sorry maar we hebben geen rekening gehouden met die verbindelaren, we wisten geeneens dat ze kwamen. Kortom er is behoefte aan sturing in de logistieke lijn vanuit de moedereenheid. De belangrijkste conclusie van deze oefening is echter: TITAAN werkt. HEROIC SWORD/ FALCON LIGHT De volgende oefening was HEROIC SWORD in Baumholder BRD, onmiddellijk gevolgd door FALCON LIGHT in Sennelager, BRD. HEROIC SWORD was de certificeringsoefening voor 43 (MN) Mechbrig door de LCC. Het scenario behelsde een initial entry in het fictieve land ONYX, gevolgd door een NEO. Voor het eerst trad 101 CISbat op als directe ondercommandant van de brigade. Hierdoor kreeg ik ook de gelegenheid om na de bevelsuitgifte tijdens de eerste en tweede commandantenterugkoppeling het operatieconcept van het bataljon te presenteren aan de brigadecommandant. Dit gebeurde ten overstaan van de overige ondercommandanten en de brigadestaf. Dit had een tweeledig effect. Allereerst werd de staf van de brigade duidelijk hoe het operatieconcept van het bataljon er uit zag, waarbij met name de beweegre- De geïntegreerde operatieanalyse 12 INTERCOM

3 denen voor de manier van CIS ondersteuning werden benadrukt. Daarnaast had het bataljon plotseling een gezicht waarmee overlegd en gecoördineerd kon worden. 101 CISbat was niet langer meer iets engs uit Garderen dat een taal sprak die men niet begreep. Een MCCC werd uitgebracht met interim materieel en de kennispool van het CISCC verstrekte de dienstploegen met de noodzakelijke kennis om vooral training on the job te doen. Een nieuw fenomeen deed zijn intrede. Het MCCC werd vergezeld van een CIS commandogroep. Dit was een oplossing om de PTOW lading van de benaming bataljonscommandopost weg te halen. De CIScogp bestond uit C-101 CISbat, Hfd sie S2/3 (tevens hfd MCCC), een vertegenwoordiger van de sie S1 en S4 en de commandant van de A-cie. De werkverdeling lag voor de hand. Het MCCC hield zich als bedrijfsvoeringelement bezig met de lopende operatie (current ops) terwijl de CIScogp de planning uitvoerde ook binnen het scenario van de oefening. Het MCCC fungeerde hierbij als eerste aanspreekpunt van de C2-ostelementen en escaleerde daar waar noodzakelijk naar het CISCC in Stroe. Met andere woorden: het MCCC regelde WAN connecties tussen baan 1 en 7 op het oefenterrein Baumholder terwijl de CIScogp een operatieconcept schreef voor de initiële ontplooiing in het land ONYX dat op een fictief eiland in de Atlantische Oceaan ligt. Real Life Support en play worden op een dergelijke wijze inhoud gegeven en de verbindingsdienst praatte mee in het manoeuvregeweld van dikke pijlen op een oleaat. HEROIC SWORD betekende ook de eerste kennismaking met een gloednieuw WAN middel. De eerste TT MSC werd door het projectbureau aangesloten op het stelsel en werkte prima. Dit goede nieuws voorspelde Dhr Rudy Kooy van het CISCC veel goeds voor de toekomst. Hoe euforie om kan slaan in teleurstelling en frustratie zal later blijken! Het MCCC en CIScogp co-loceerde in de commandopost van 43 (MN) Mechbrig. Feitelijk had het bataljon een soortgelijke rol als een Pagnbat of een Afdva in het standaard brigade optreden. Commandanten van deze eenheden fungeren als Speciale StafOfficier (SSO) van de sectie S3. Voor 101 CISbat betekende dit een nauwe samenwerking met de sectie S6 van de Brigade. Een samenwerking die werd verwelkomd en prima heeft gefunctioneerd. Alle plannen op CISost gebied werden in nauw overleg ontwikkeld en gezamenlijk werden bijdrages voor de (play) bevelen van de brigade gemaakt. De CIScogp Een bijkomend voordeel van het ter plaatse zijn was de mogelijkheid de CIS detachementen te bezoeken. In het kader van de personeelszorg absoluut geen overbodige luxe maar waarschijnlijk komt dit niet voor in de library van ITIL. Bovendien is dit de kans voor advies en assistentie op vaktechnisch vlak om zo de kwaliteit van het geleverde werk te verhogen. Ik heb gemerkt dat het oog voor detail snel verdwijnt indien er niet regelmatig op dit detail wordt gewezen. Deze begeleiding wordt doorgaans niet door de ontvangende eenheden gedaan om begrijpelijke redenen. HEROIC SWORD was de eerste oefening waarbij 101 CISbat en het (GE/NL) CISbn gelijktijdig in een operatiegebied opereerden. Twee CISbataljons met soortgelijke systemen maar een andere en gescheiden vorm van CIS management en beheer. Het (GE/NL) CISbn heeft de beschikking over een autonoom optredend MCCC. Het MCCC van 101 en het CISCC voerden het management en beheer over het TITAAN fase 2/3 WAN. Er was geen sprake van een hiërarchische vorm van frequentiemanagement. Een geautomatiseerd frequentiemanagement systeem zoals syscom 2a was niet voorhanden. Een gevolg was dat straalverbindingen van fase 1 en fase 2/3 WAN interfereerden. STANDAARD OPERATIECONCEPT De oefening HEROIC SWORD leverde een standaard operatieconcept voor het bataljon op. In het kort komt het erop neer dat standaard CIS detachementen worden gevormd die Radio Relay en HF capaciteit hebben. MSC wordt naar prioriteit van de operatie verdeeld. In de regel betekent dit dat manoeuvre-eenheden voorzien worden van een KL/MRC 2500 (MSVSN), een TT MSC en HF capaciteit in de vorm van een KL/VRC 7310A (HF 125 W in MB uitvoering). Dit garandeert maximale mobiliteit en flexibiliteit. Buitenlandse eenheden en eenheden die voor de interne commandovoering gebruik moeten maken van HF (103 ISTARbat, 101 Gnbat en 1 Logbrig) krijgen ook de beschikking over een commando-element. Dit element betreft één van de PC n en/of OPC n van het bataljon. Onderbevelstellingen vinden zoveel mogelijk voorafgaand aan de strategische verplaatsing plaats. Hierdoor wordt onnodig tijdverlies vermeden tijdens de Reception Staging Onward Movement en Integration (RSOI). Dit betekent dat het detachement bestemd voor het Deens verkenningseskadron in Denemarken onderbevel wordt gesteld en met een Deens schip verplaatst naar het inzetgebied. GEREEDSTELLING Expeditionair optreden betekent ook dat gefaseerd wordt gereed gesteld en verplaatst. Het was dan ook zaak om binnen het bataljon zogenaamde enablers aan te wijzen. De enablers moesten over voldoende expertise beschikken om de eerste fase van de operatie op CISgebied te kunnen aansturen. Hfd sie S2/3 en personeel van het CISCC maakten deel uit van deze enablers. Aan dit personeel werd een hogere gereedheid eis gesteld en dit leverde beperkingen op in hun persoonlijke bewegingsvrijheid tijdens de standby periode. Enablers van het bataljon krijgen een speciaal uitrustingspakket aangemeten Op basis van dit standaard operatieconcept, de uitzendbaarheid van het personeel en de Operatieorder 501 van C-OPCO -waarin de gereedstelling voor NRF-4 wordt bevolenis een NRF OTAS gemaakt. Deze OTAS vormde de basis voor het bataljon voor de verdere personele en materiele gereedstelling. Voor de technische gereedstelling van TI- TAAN voor NRF-4 werd in december de oefening ELECTRONIC INTEGRATION georganiseerd. Doelstelling van deze oefening was om onder leiding van G6/OPCO alle NRF-4 TITAAN componenten te configureren en te testen met de beschikbare WAN middelen. De TT MSC was inmiddels INTERCOM

4 door de fabrikant ter beschikking gesteld voor gebruik. Doordat de terminals niet voldeden aan de specificaties van de KL heeft MATLOGCO de terminals niet afgenomen. Het personeel van 101 CISbat heeft deze terminals dus ook niet op bruikleenbewijs overgenomen. Vanaf dag 1 van de ingebruikname heeft dit systeem problemen gekend. Het personeel was inmiddels opgeleid maar heeft weken op parkeerplaatsen doorgebracht om terminals in bedrijf te krijgen. Ongetwijfeld heeft dit ook gelegen aan onervarenheid van de bedienaars maar zelfs onder de vakkundige en enthousiaste begeleiding van personeel van het CISCC bleek dat menig terminal onvoorspelbaar gedrag vertoonde. Het apparaat werkte de ene keer wel en de andere keer niet. ELECTRONIC IN- TEGRATION was opgezet om deze terminals te integreren maar werd hierdoor behoorlijk verstoord. ELECTRONIC INTEGRATION heeft niet voldaan aan de doelstellingen en dit was niet erg bemoedigend voor de NRF-standby periode die met rasse schreden naderde. UITZENDGESCHIKTHEID Een ander aspect van de voorbereiding is het screenen op uitzendgeschiktheid van het personeel. Deze screening behelsde medisch en tandheelkundige geschiktheid, fysieke geschiktheid (conditieproef en FIT) en mentale geschiktheid (ter beoordeling van de compagniescommandanten). Deze screening leverde verrassende resultaten op. Ongeveer 15% van het personeel bleek (vaak tijdelijk) niet uitzendgeschikt te zijn. Met name de fysieke geschiktheid baarde zorgen terwijl iedereen toch jaarlijks moet voldoen aan de militaire basiseisen. Ook qua vaccinaties bleek dat er inhaalwerk te verrichten was. Uiteindelijk heeft het bataljon een inentingspercentage behaald van 95 %. Hoog in vergelijking met andere eenheden maar nog steeds 5% te laag voor het professionele karakter wat we willen uitstralen. DE STANDBY PERIODE Op 14 januari stond 101 CISbat ingetreden op een buitengewoon brigade appèl van 43 (MN) Mechbrig in Havelte. 250 man sterk en dit leverde verbaasde gezichten van mijn collega ondercommandanten op omdat ze geen benul hadden van de hoeveelheid mensen achter het TITAAN systeem. Op commando werden de NRF mouwemblemen geplaatst. We waren er van. Het logo van NOBLE JAVELIN NOBLE JAVELIN NOBLE JAVELIN was een bijzondere oefening. Natuurlijk door het gekozen oefengebied maar voornamelijk door de gekozen commando structuur. 43 (MN) Mechbrig werd als LCC rechtstreeks aangestuurd door de JTFC uit Napels. Dit betekende dat de nevencommandanten van de brigade de Maritime Component Commander en de Air Component Commander waren. Deze commandostructuur heeft natuurlijk gevolgen gehad voor het gekozen CIS concept. Daarnaast werd de oefening aangegrepen om TITAAN internationaal te presenteren. Een operationeel risico die door de onbetrouwbaarheid van TT MSC bijna in een fiasco uitliep. Tot een week voor vertrek werkten de terminals niet. Pas nadat experts van CTM persoonlijk met de terminals aan de slag zijn gegaan -gesteund door het CISCC Tactische Terminal ingezet in Pajarra Training Area, Fuerteventura 373 ParaBn HQ LCC De bedienaar TT MSC en de bedienaars van 101 CISbat- begon er leven te komen in de wokken. Just in time management heet dat, maar beslist niet goed voor mijn gemoedsrust. Daar waar stafofficieren met de beste bedoelingen beloftes doen en systemen verkopen moeten we niet vergeten dat uiteindelijk iemand het moet doen. De korporaal of soldaat met een borstembleem van 101 is uiteindelijk diegene die de bataljonscommandant van een bataljonstaakgroep moet Op Fuerteventura wordt met hulp van dhr van Dijk (CTM) en aooi Pruim (CISCC) een TT in bedrijf gebracht AS Marnewaard CAOC-5 Toen al bleek dat een mogelijke inzetoptie voor NRF-4 onwaarschijnlijk was en we ons moesten focussen op oefeningen. Onder druk van SACEUR werd een oefening ingelast waarbij het expeditionaire karakter van de NRF nadrukkelijk gedemonstreerd moest worden. NOBLE JAVELIN zou zich afspelen op de Canarische Eilanden. ACC PHQ 43 Mechbrig / HQ GNC BSA MSC configuratie tijdens de oefening 14 INTERCOM

5 uitleggen wat er aan de hand is. Hij doet het niet is dan meestal niet de verklaring die begripvol wordt aangehoord. Het CIS concept voorzag in de ontplooiing van TITAAN en ISIS/THEMIS naar het hogere en de neven niveaus van de brigade. In casu de JTFC, de ACC en MCC. Een bijkomende uitdaging was dat de JTFC tijdelijk gehuisvest zou zijn aan boord van de HMS INVINCIBLE. Kap Edwin Doelitzsch heeft hierover in de vorige Intercom verslag gedaan. Op basis van satelliet en ISDN verbindingen werden de lokaties Fuerte Ventura (Main CP 43 Brig), Gran Canaria (ACC Forward), Porto Renatico (Italië, ACC CAOC-5), HMS INVINCIBLE (Deployable JTF), Havelte (Homebase 43 Brig) en Münster (HQ 1 GNC) aangesloten op het TITAAN WAN. Uit de NRFpackage van het bataljon werd een op maat gesneden eenheid samengesteld met de naam 101 CIS Taskforce. Het scenario voorzag in een initial entry en het uitvoeren van De CIScogp met op de achtergrond HMS INVINCIBLE Ook de straalzender is ingezet Dit is ook TITAAN: BOX training een NEO. Beide aspecten zijn fysiek uitgevoerd waarbij MSC ook alternatief is ingezet als communicatiemiddel voor een Remote Network t.b.v. de uitvoering van de NEO door 373 (DEU) Parabataljon. Vanaf dag 1 heeft TITAAN betrouwbaar gewerkt. Een prestatie die internationaal indruk heeft gemaakt en de bevelhebber heeft dit in zijn voorwoord van de Landmacht benadrukt. Het logo van IRON SWORD 2005 IRON SWORD Na de oefening NOBLE JAVELIN was er weinig tijd voor rust en evaluatie. De planning voor IRON SWORD was al volop aan de gang. IRON SWORD was een LCC geleide FTX waarbij met reële tijd/ruimte factoren werd gewerkt. Alle landcomponent eenheden participeerden en werden strategisch verplaatst. Verspreid over een week verplaatsten alle subelementen van het bataljon. Deze verplaatsing was een operatie op zich en vereistte veel planning, overleg en flexibiliteit. Het materieel werd per boot verplaatst vanuit Eemshaven naar de Noorse haven Frederickstad. Het personeel vertrok vanaf Schiphol, Eindhoven of Eelde naar de militaire luchthaven Rygge. Op deze luchthaven werd de RSOI uitgevoerd waarna gewacht werd op de toestemming om colonnegewijs het operatiegebied te betrekken. Alle procedures werden doorlopen met realistische tijd/ruimte factoren. Deze oefening vereiste de gehele capaciteit van 101 CISbat en was uitdagender en complexer dan NOBLE JAVELIN. Tijdens deze oefening werd een aantal zaken pijnlijk duidelijk. In een bergachtig terrein is het hoofd WAN-middel de TT MSC. De TT had prima gefunctioneerd tijdens NOBLE JAVELIN maar deze oefening was statisch van karakter. In een mobiele omgeving blijkt dat de TT nog erg kwetsbaar is. Van de 8 terminals hebben er 5 de eindstreep gehaald. Een te hoog uitvalpercentage te meer omdat dit het enige middel was waarmee bataljonstaakgroepen op het WAN konden worden aangesloten. Realistisch oefenen betekent ook dat vehicle movement codes de verplaatsingsvrijheid van herstelploegen en een eventuele technische reserve beperken. Hierdoor lopen reactietijden op. Het gebruik van relaisstations was door de situatie in het gebied alleen mogelijk indien force protection (=gevechtskracht) werd onttrokken bij een eenheid. Een maatregel die door de brigadecommandant niet werd geaccepteerd. De mogelijkheid om extra straalzenders te co-loceren op teamlocaties van de eenheden is niet altijd tactisch Lgen van Diepenbrugge laat zich informeren door de sld 1 Don wenselijk. C-101 Gnbat werd geconfronteerd met een TITAAN fase 1 Subrace en een drietal straalzenders die fungeerden als relais. Zijn primaire reactie dat het een Geniekamp was en geen verbindingskamp is verklaarbaar. Kortom de straalzender was alleen op korte afstand bruikbaar en wederom was er van theater breed frequentiemanagement geen sprake. IRON SWORD was een oefening waarbij voor het eerst het nieuwe CP concept van 101 CISbat werd geoefend. De staf van het bataljon was nagenoeg compleet te velde. Dit was absoluut noodzakelijk omdat de terugverplaatsing vanuit Noorwegen werd gepland en gecoördineerd. De samenwerking met de S6 van de brigade werd nog intensiever door het uitbrengen van een liaison van het bataljon in de sectie 6. De fysieke aanwezigheid van C-101 CISbat leverde ook voorbeelden op waarom beheer op afstand bij dit type operaties niet werkt. Als ondercommandant werd ik regelmatig door de brigadecommandant uitgenodigd voor wat hij noemde commanders huddles. Dit zijn informele bijeenkomsten waarbij Van Loon met zijn ondercommandanten de komende operaties bespreekt en zijn gedachten verduidelijkt. Dit gaf veel reactietijd voor het plannen van toekomstige operaties doordat ik informatie kreeg die op afstand nooit voorhanden zou zijn. Een voorbeeld hiervan was dat bij een geheime operatie een aantal verdachte personen zou worden gearresteerd. Een dergelijke gevoelige operatie vereist een 100% beschikbaarheid van TITAAN. Derhalve werd een bataljonstaakgroep voor de duur van die operatie voorzien van een tweede TT MSC. Deze maatregel was alleen mogelijk doordat ik als ondercommandant in vertrouwen werd geïnformeerd. De S6 van de brigade zit namelijk niet bij deze sessies. Eenmaal terug in Nederland werd de NRF- 4 periode beëindigd met de Landmacht- Challenge sportdag. Hierover heeft Veronica onlangs een programma uitgezonden. De sportdag werd swingend afgesloten door een bekende DJ met toepasselijke naam:100%isis. Tot zover het spannende jongensboek. Nu het belangrijkste. Welke lessen kunnen we trekken uit de afgelopen periode zodat we INTERCOM

6 commandovoeringsondersteuning kunnen gaan uitvoeren? goed ALGEMENE ONDERKENDE LESSEN Een aantal jaren terug heeft de toenmalige Regimentscommandant van ons Wapen, de kolonel J.L. Willems, een visie van de verbindingsdienst uitgesproken. Kern van die visie was: Een verschuiving van telecommunicatie naar de ondersteuning van commandovoering. Ik denk dat deze visie meer dan ooit van toepassing is. Om commandovoeringsondersteuning te kunnen uitvoeren is een gedegen kennis van de commandovoering en de onderliggende functies van militair optreden noodzakelijk. Mijn ervaring is dat de verbindingsdienst zich nog te veel concentreert op de techniek. Voorbeelden hiervan zijn het onlangs gehouden seminar van de VOV na de Algemene Ledenvergadering en de overwegend technisch georiënteerde artikelen in dit blad. De techniek is een comfortzone die nauwelijks bedreigingen van buiten kent. Met TI- TAAN en de introductie van de S6 op bataljonsniveau hebben we een kans om de kennis van de commandovoering binnen ons Wapen te borgen en op te vijzelen. Commandovoering wordt gedaan door commandanten volgens een proces dat omschreven staat in de leidraad 1. Het is aan ons om die commandant te ondersteunen met CIS om zo de commandovoering te verbeteren. Situational Awareness, Common Operational Picture en noem andere modekreten maar op zijn bedoeld om de commandovoering effectiever te maken. Netwerk Centric Warfare of Network Enabled Capabilities gaan niet over de techniek van het netwerk. Het gaat erom om in militaire operaties optimalisatie van effecten te realiseren door o.a. gebruik te maken van die techniek. Het winnen van de NCW award is een fantastische prestatie maar het maakt de KL niet doeltreffender, hiervoor is veel meer nodig. Om in processen te spreken: techniek is back-office werk, een belangrijke randvoorwaarde. Operationele kennis en weten hoe de techniek kan worden toegepast binnen de commandovoering is front-office De Wapenoudste op bezoek tijdens IRON SWORD werk. Hier gaat het om; dat is onze core-business. COMMANDOVOERING VAN CIS MIDDELEN De technische focus heeft geleid tot een eigenzinnige wijze van inrichten van wat genoemd is CIS Management en beheer. Kenmerkend aan deze wijze van planning en aansturing van CIS elementen is het toedichten van bevelsbevoegdheid in functionele lijnen. Hierbij gaan we voorbij aan de commandantenlijn waar het primaat van de bevelsbevoegdheid ligt. We moeten ons blijven realiseren dat we werken in een bedrijfscultuur met specifieke wensen en mensen. Waarom spreken we niet van Commandovoering van CIS middelen i.p.v. Management en Beheer? Laten we die commandovoering dan stroomlijnen met de gangbare wijze waarop we in het militaire bedrijf zaken doen. Van hoog naar laag via de lijn. En als we het helemaal goed willen doen gebruiken we een taal met woorden die voorkomen in onze militaire doctrine, Militair jargon i.p.v. ICT vocabulaire, een niet verbindelaar snapt dan ook wat we bedoelen. Het lijkt een kleinigheid maar straalt een andere mindset uit. Het PTOW is gedateerd. In een organisatie die voortdurend in beweging is en die ingezet wordt in situaties van chaos en onzekerheid, moeten we de flexibiliteit hebben om dit PTOW te vertalen in bruikbare en up to date procedures. Onderkende lessen moeten ergens worden geborgd. Een SOP is hiervoor het voor de hand liggende document. Als dit niet gebeurt dan zijn First Impression Reports en Final Exercise Reports zonde van de tijd en moeite. Evolutionair ontwikkelen is hier misschien wel een mooi woord voor. De gekozen wijze van inzet van CIS middelen is complex. In een operatie zijn nagenoeg alle eenheden min of meer betrokken bij deze inzet. Om dit te kunnen doen is een dergelijke SOP noodzakelijk. Zo doen we het, een partyline voor de verbindingsdienst oftewel het grondbeginsel: eenheid van opvatting. Eigenlijk is dit een roep om een aangepaste uitgave van het oude bedrijfsvoeringsdocument dat in het ZO- DIAC tijdperk werd gehanteerd. OPLEIDING EN TRAINING Door de introductie van TITAAN werkt de Verbindingsdienst met het derde systeem in 15 jaar. Even voor de beeldvorming: de KL heeft meer dan 10 jaar nodig gehad om een luchtmobiele brigade Full Operational Capable te krijgen. De onderofficier van de Verbindingsdienst is meer dan ooit het gezicht naar de gebruiker. Het domein van de onderofficier kent drie deelgebieden: vakman, leider en instructeur. Vakmanschap wordt verkregen door voornamelijk kennis en ervaring. Met de invoering van TITAAN heeft dit vakmanschap een aderlating moeten doen. Ervaring komt met de tijd, maar kennis wordt voornamelijk gekregen door opleidingen. Op dit vlak zijn we te kort geschoten. Dit heeft allerlei moverende redenen maar het effect is hetzelfde. Slechts 20-25% van de noodzakelijke TITAAN-opleidingen is genoten door personeel van 101 CISbat. Mijns inziens wordt ook hierin de technische focus weer duidelijk. Bij de invoering is teveel gefocussed op het materieel. Is het bul op tijd op de juiste plaats? Dat de mens die hiermee moet werken een upgrade nodig heeft is wel onderkend maar heeft geen prioriteit gehad. Een eenheid kan omgaan met interim materieel, met kinderziektes van nieuwe spullen en met een hoge oefendruk. Een eenheid inzetten zonder voldoende opgeleid te zijn is niet verantwoord. De HF radio Voor een gedegen opleiding en training is tijd nodig. Naast vaktechnische cursussen is een opwerktraject intern het bataljon, inclusief certificering, noodzakelijk. Voor die certificering is de hierboven besproken SOP een randvoorwaarde. Hiermee kan doelgericht en met eenheid van inspanning worden opgeleid. Daarnaast moet worden geaccepteerd dat een CIS bataljon ook tijd nodig heeft voor deze opleiding en training. Ondanks onze can-do instelling zullen we zeer kritisch moeten zijn in gevraagde CIS steun en zullen S6-n van de eenheden zich moeten realiseren dat wij vragen, zij draaien geen opgeld doet. CIS ondersteuning is een schaars middel. In opdracht steun leveren door niet opgeleid personeel zal het imago van de verbindingsdienst schaden. Welwillendheid en enthousiasme doen veel goeds maar ons vakmanschap zal de basis zijn voor het kwaliteitsoordeel van de gebruiker. DE AFRONDING De NRF-4 periode is afgesloten. Een periode die leerzaam en op professioneel vlak erg interessant is geweest. De ondersteuning met TITAAN is dankzij de inspanningen van velen een succes geworden. We mogen hier als verbindingsdienst best trots op zijn. Maar een bekend motto is: Wie niet beter wil worden houdt op goed te zijn! 16 INTERCOM