Promotie van gezondheid en welzijn in sport- en bewegingsaccommodatie: een onderbenut potentieel

Transcriptie

1 Promotie van gezondheid en welzijn in sport- en bewegingsaccommodatie: een onderbenut potentieel Jeroen Meganck Prof. Jeroen Scheerder Prof. Jan Seghers Dag van het Sportonderzoek 7/11/2013

2 Gezondheidspromotie via settings WHO o Jakarta Declaration (1997) Een allesomvattende aanpak van gezondheidspromotie is meest effectief Vooral settings geven praktische mogelijkheden om allesomvattende strategieën te implementeren o Settings voor gezondheid (1998) Plaats of sociale context waarin mensen zich bezig houden met hun dagelijkse activiteiten en waarin factoren uit de omgeving, de organisatie en het individu interageren om zo gezondheid en welzijn te beïnvloeden

3 Health Promoting Sports Club Faber.kuleuven.be/BMS BMS12 & BMS13

4 Sporten & bewegen bevordert de gezondheid Sport- en bewegingsaccommodatie ook? (Wandel je eigen accommodatie binnen)

5

6

7 Aantal Prijs Blikjes Suikerrijk 5 0,8 Rehydr. 5 0,9 Water 3 0,7 Suikerarm 2 0,8 Fruitsap 2 0,9 Caf. Energ. 1 0,9 Flesjes Suikerrijk 5 1,0 Water 2 0,9 Suikerarm 2 1,0

8 Onderzoek naar S&B-accommodaties Met dank aan: Jonkers (2012) Jeuris & Charlier (2013) Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid (ISB vzw) Pilootstudie Vlaamse S&B-accommodaties Vragenlijst grondig aangepast Domeinen beperkt (gezondheidsbeleid en acties, automaten, reclame) Wel gezondheidsacties veel uitgebreider en concreter bevraagd

9 Onderzoeksopzet Online vragenlijst Oproep via sportdiensten & nieuwsbrief ISB vzw Respons o 82 gemeenten over 86 accommodaties Accommodatie Respondent Zwembad 11.6% Diensthoofd 59.3% Sporthal 62.8% Beheerder 9.3% MFSC met zwembad 10.5% Sportpromotor 8.1% MFSC zonder zwembad 15.1% Andere / Combinatie 23.3%

10 Beleid Is er een gezondheidsbeleid (GB)? o Geen GB 65.1% o GB in voorbereiding 10.5% o Wel GB, niet expliciet uitgeschreven 16.3% o Uitgeschreven GB 3.5% Samenwerking met partners rond gezondheid? o Ja 60.5 %

11 Attitude & Barrières Onvoldoende financiële middelen voor GP Onvoldoende kennis personeel rond GP Overheid stimuleert aandacht naar GP Gebruikers als vragende partij GP als prioritair thema voor de SI Goede plek voor initiatieven voor AGH Goede plek voor initiatieven voor SGH Profileren als gezonde SI Bijdragen tot gezondheid van de bevolking Aandacht voor GP binnen SI 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal niet akkoord Eerder niet akkoord Neutraal Eerder wel akkoord Helemaal akkoord

12 Algemene gezondheid: % infrastructuren dat geen acties doet rond Misbruik, geweld en kindermishandeling 45,3 Tandhygiëne 89,5 EHBO 25,6 Valpreventie senioren 55,8 Preventieve vaccinaties 75,6 Kanker (borst, teelbal...) 66,3 Safe sex / veilig vrijen 81,4 Mentale gezondheid 74,4 Drugs Alcohol 53,5 54,7 Tabak 38,4 Eetstoornis 82,6 Overgewicht en obesitas 64 Evenwichtige voeding 50 Fysieke activiteit 22,

13 Fysieke activiteit venwichtige voeding Overgewicht en obesitas Eetstoornis Tabak Alcohol Drugs Mentale gezondheid Safe sex / veilig vrijen Kanker (borst, teelbal...) Preventieve vaccinaties Valpreventie senioren EHBO Tandhygiëne Misbruik, geweld en kindermishandeling Algemene gezondheid: % infrastructuren per thema & per type actie Sensibiliserend materiaal Educatief materiaal infosessies door sportdienst opleiding voor clubverantw. opleiding personeel voordeeltarief externe organisaties overige acties

14 Sportspecifieke gezondheid: % infrastructuren dat geen acties doet rond Respect voor diversiteit 60,5 Rechten van het kind in de sport 40,7 Seksuele integriteit (bv. privacy, veiligheid...) 64 Fair play 29,1 Doping Veilig sporten 57 59,3 Warming up / cooling down 66,3 Niet sporten bij ziekte/ blessure Voedingssupplementen 82,6 88,4 Sportdrank & -voeding Hygiëne 61,6 59,3 Blessurebehandeling Blessurepreventie 43 45,3 Gezond sporten 26,

15 Sportspecifieke gezondheid: % infrastructuren per thema & per type actie Gezond sporten Blessurepreventie Blessurebehandeling Hygiëne Sportdrank & -voeding Voedingssupplementen Niet sporten bij ziekte/ blessure Warming up / cooling down Veilig sporten Doping Fair play Seksuele integriteit (bv. privacy, veiligheid...) Rechten van het kind in de sport Respect voor diversiteit Sensibiliserend materiaal Educatief materiaal infosessies door sportdienst opleiding voor clubverantw. opleiding personeel voordeeltarief externe organisaties overige acties

16 Verdeelautomaten 52.3% heeft een of meerdere verdeelautomaten staan waterfonteintje koude drankautomaat warme drankautomaat snoepautomaat zuivelautomaat fruitautomaat automaat met mengeling van tabakswaren condoomautomaat Cafetaria van de Sportinfrastructuur sportinfrastructuur (n=79) (zonder cafetaria) (n=86) indien indien % SI % SI aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig Gem. S.D. Gem. S.D. 0 18,6 1,9 2,6 22,8 1,06 0,459 37,2 1,2 0,5 1,3 1,00 0,113 3,5 1,0 0,0 31,6 1,16 0,624 15,1 1,1 0,1 0 1,2 1, ,3 1,00 0, ,8 1,00 0, ,3 1,00 0,113 4,7 1,3 0,4 Inkomsten eerder belangrijk: 6.7%

17 Verdeelautomaat koude dranken Aanbod Aantal opties per soort drank gemiddeld S.D. Water (plat en bruis) 1,13 1,66 Suikerhoudende frisdrank 2,87 2,427 Suikerarme/ -vrije frisdrank 1,13 1,74 Fruitsap 0,73 1,75 Sportdranken voor rehydratatie 1,64 3,192 Sportdranken voor energie 0,56 1,575 Cafeïne houdende energiedranken 0,24 1,495 Andere 0,29 1,517 Bepaling inhoud vnl. door cafetaria Water Geen rekening houdend met het volume Wel rekening houdend met het volume Water is goedkoper 48,5% 51,5% Water is even duur 48,5% 45,5%

18 Reclame: beleid Is er een reclamebeleid (RB)? o Geen RB 67.5% o Wel RB, niet uitgeschreven 28.9% o Uitgeschreven RB 3.6% Indien RB, opgesteld door o Eigen intern beleid 62.2% o Gemeentelijk beleid 37.8% Inkomsten eerder tot erg belangrijk: 12.5%

19 Reclame: permissie & prevalentie Toegestaan (%) Aanwezig (%) Ja Nee Ja Nee Suikerhoudende frisdranken 50,0 50,0 26,7 73,3 Suikerarme en vrije frisdranken 52,3 47,7 20,9 79,1 Sportdranken voor rehydratatie (bv. Aquarius) 53,5 46,5 26,7 73,3 Sportdranken voor energie (bv. Extran) 53,5 46,5 25,6 74,4 Cafeïne houdende energiedranken (bv. Red Bull) 46,5 53,5 9,3 90,7 Alcoholische dranken 32,6 67,4 18,6 81,4 Rookwaren 17,4 82,6 7,0 93,0 Gesuikerde voeding 40,7 59,3 11,6 88,4 Fastfood 36,0 64,0 4,7 95,3

20 Conclusies & Suggesties Openheid met beperkte activiteit Suggesties o o o Beleid formaliseren, inclusief reclame Meer en actievere acties samenwerkingen uitbouwen met proactief aangepast aanbod Bijsturen aanbod verdeelautomaten (geen impact op inkomsten) overleg cafetaria!