Dossier Rechtszaak van Gerardus van den Roost, 1773.

Transcriptie

1 Dossier Rechtszaak van Gerardus van den Roost,

2 Gerardus werd geboren in 1723, was gehuwd en had kinderen. Hij werd opgepakt in april 1773 en werd in een seriezitting van de schepenbank samen met Lennert Maas, Peter Hertzog en Joannes Gerrits onder tortuur verhoord op 14 april Er werd radbraken tegen hem geëist, doch de schepenen veroordeelden hem tot de galg. Het vonnis werd op 18 mei 1773 uitgevoerd. Inhoud dossier Gerardus van den Roost, Archief Schepenbank Heerlen, Inv. nr Het archiefstuk met de personele responsive bij scherp examen is een afwijkende stuk in de zin van procesvoering. Het is een doorlopend katern van ca. 15 folio s waarop de responsiven staan genoteerd van verschillende gedetineerden chronologisch op een aantal dagen achter elkaar afgenomen. Gezien de beantwoording is er één en dezelfde lijst met interregatoriën gebruikt. Deze is helaas niet meer aanwezig. Opmerkelijk feit is dat als de antwoorden van de verschillende gedetineerden op details éénder zijn, zoals de volgorde van de genoemde complicen. Dit doet vermoeden dat de antwoorden op de vragen niet door de gedetineerde werden gegeven maar aan hem werden gesuggereerd en waarop deze ja of nee kon beantwoorden en er eventueel wat aan kon toevoegen. De gedetineerden die op het stuk ondervraagd worden onder tortuur zijn Lennert Maas, Peter Hertzog, Gerardus van den Roost, Joannes Gerrits (staat ook vermeldt als Houben Hens). Rechtshandeling. Datum Responsiven bij scherp examen 8 april Recollectie 15 april 1773 Clagt en conclusie mei 1773 Sententie mei

3 Personele respondering bij scherp examen. Coram de schepen v. Craan Continuatie gehouden binnen Swildens, Pelt, V. Cothzhuijsen Valkenborg den 14 april 1773 Wintgens en Nijssen Is gesisteert Gerardus den Roost mede gedetineerde op den Landshuijze van Valkenborg aan den welken, nae dat hij alvoorens was worden aangemaant de waarheijd te moeten bekennen dog bij de negative persisteerende het vonnis van Scherper Examen is worden voorgeleesen, (nae gedaane territie) is den selven gebragt aan de plaatse en op den stoel van torture waarop den selven gebonden sijnde is aan hem voor eerst geappliceert den duijmschruijve en alsnog niet willende bekennen is aan hem de regter scheenschruijve 3

4 moeten geappliceert worden. En alsnog hasstarrig bij de negative persisteerende is aan hem de linker scheen schruijve geappliceert en naedien den selven alnog even halsstarig bleef alwaar hij door den schereprigter opgebrooke sijne en nog niet willende bekennen is geresolveert de torture te surcheeren en hem aff te laaten tot deesen agter middag. Coram ius dem Continuatio gehouden poste meridiem Is wederom gesisteert den voormelde gedetineerden en aan denselven nogmaals voorgehouden de waarheijd te moeten bekennen heeft denselven soo als te vooren bij de negative blijven persiste ren, waeromme men vervolgens tot den voortsgank der torture heeft moeten overgaan en naar dat wederomme met de stroppade was begonnen en hem de handen op den rugge gebonden heeft denselven verklaart bij diefstallen geassisteert en gecoopereert te hebben Art 2. Verclaert geassisteert te hebben aan de violente huijsbraak en diefstal 4

5 5 gecommiteeert bij Martinus aan de Hand land van Ter Heijden dat daarbij geassisteert hebben Peter uijt den Uijl, Andrieksne, H. Cruijken, Linnert Maas, der Meijer, en Bussen Hensken, en meer andere die hij wegens duijsterheijd van de nagt niet gekent heeft, van welken diefstall den gedetineerde d eerste geadverteert geworden door t Swart Peterken off Cruijken omtrent veertien daegen te vooren waernaar hij gedetineerde dienseleven avond aan sijn huijs door de bovengenoemde persoonen is worden aangeroepen en t saemenderhand gegaan tot omtrent de logt alwaar d andere hem onbekende gerecontreert hebben sijn gegaan tot aan de Millboom in t Langveld alwaar verscheijde vreemde personen gerecontreert hebben en terwijl voorts giengen tot omtrent t huijs sig nog verscheijde andere bij hun vervoegden waaronder sig bevond den chirurgijn Kerckhoffs te Peerde d andere onbekent wanneer de gesaementlijke complicen alle gewaepent soo met stocken als schietgeweer voorts marcheerende aan t huijs gekomen sijn, hij gedetineerde schiltwagd gehouden heeft in de weijde. Terwijl eenige vooren eenige agter de deure geforceert en geopent hebben sonder dat hij gedetineerde positivelijk kan seggen om reedenen voormelt op welke

6 van de vreemde met een axel geblesseert hadde alle de in huijs sijnde persoonen gruwelijk affgeslaegen en gekneevelt hebben soo als oock van alle haaf en goed beroofft hebben gepackt in drie sacken waarvan hij gedetineerde eenen immediatelijck s anderen dags nae Aaken gebragt en aldaar op den Pieter straat bij eenen ouden kleerkooper ver- kogt heeft voor drie coronen waarvan hij gedetineerde voor sijn aandeel gehouden heeft eenen rijxdaalder en t overige onder sijne cameraten verdeelt aan Vossen Lintgen vier schellingen, aan Lens twee schellingen en d overige aan andere (Wijnandsrade bij Ritzen) Art 3. bekent meede pligtig en handdaedig te zijn aan de huijsbraake en dieffstall in t Panhuijs tot Wijnandsrade bij Ritzen dat daarbij geassisteert hebben Steinkens Matthijs woonende thans tot Voerendaal (kort bij de kerk) dit jaar aangevangen hebbende meel te draegen oud van jaaren en middelmaatig van postuijr nog eenen van d Heerlerheijde genoemt Thomas Winsmolen vroedvrouwe is en den vaeder eenen muuijre in een huijs genaemt Loevensteijn, kleijn van posthuijr nog eenen aan de Heerlerheijde genoemt Jacobus Ritzen, dan Matthijs een luijder woonende ende Litz Meijer, Andriesken, Buffen Hensken, Gerardusken, Peter uijt den Uijl, t Swert 6

7 manier sulx gebeurt is dat hij gedetineerde van andere heeft hooren seggen dat Martinus sig wel gedefendeert hadde, edog den selven en overig sig in huijs bevindenden persoonen overweldigt sijnde onmenschelijk sijn gebonden en geslaagen gewoorden soo als ook van alle vindbaare effecten en geld berooft wanneer egter deselve belanden met gemelden buijt schielijk de vlugt hebben moeten neemen uijt oorsaake te Berg, dorp naest daarbij geleegen op de klock geslaegen wierde waarvan hij gedetineerde voor sijn aandeel geprofiteert heeft ses schellingen welke hij twee daegen daarnaer op persuasie van Andriesken en Peter uijt denb Uijl heeft gaan haalen tot Merkstein bij eenen Snijder genoemt Christiaen woonenden midden in t dorp Art 3. Verklaart dat hij gedetineerde geassisteert heeft aan den dieffstall en huijsbraake gebeurt te Wijnandsrade in t Panhuijs bij Ritzen omtrent seeven of agt jaaren geleeden waarbij geassisteert Peterken uijt den Uijl, Andriesken, Craaken, der Linnert, t Bussen Hensekes, Heinkens, Houben Hens, der Gleser, Willem Hertzog, Cas[ar Hertzog eenen van cunraede, eentweijnig onder den voorseide genoemt Christiaen lang van postuur hebben pockdaalen en swart haar en eene kleine mensch (?) sijnde van professie een streenbreeker en andere 7

8 die hij met naemen niet en weet te noemen waarvan hij gedetineerde d eerste is geadverteert gewoorden door Peter uijt den Uijl en An- driesken de welke beijde in t gesigt Swart gemaakt waaren wanneer deselve op den weg scheijd binnen Heerlen sig versae melt hebbende gegaan sijn over den Esschen en te Brommelen komende een meenigte vreemde persoonen omtrent ten getalle van veertien ad twintig gevonden hebben waar onder was den chirurgijn Kerckhoffs te paarde en d overige hem bij naeme onbekent dat sij doen salle gewaepent met stocken en schietgeweer daarvan daan gegaan sijn tot aan t Panhuijs alwaar gekoomende sijnde de huijsdeure met gewelt geforceert en opgeloopen hebben bij welke geleegentheijd door den hospes geschooten soo als oock door eenige der complicen van buijten beantwoord wierd wanneer deselve in huijs sijnde alle de persoonen dewelke daarinne waaren gruwelijk gebonden en geslaagen hebben ten tijde hij gedetineerde op den mesthoff schildwagt hielt dat alsdoen deselve alles wat maar vinden konden gestooten hebben gepackt in verscheijde packen en sacken waarvan een door Peter uijt den Uijl en een ander door Andriesken gedraegen en tot Aaken onder den Bootermert bij eenen ouden kleercooper 8

9 verkogt sijn geworden waarvan hij gedetineerde voor sijn aandeel uijt handen van de chirurgijn Kerkhoff vijff schellingen ontfangen heeft ten tijde hij gedetineerde dier weegens bij hem t s Hertogenrade ging Art 4. verklaart hij gedetineerde meede geassisteert te hebben aan den diefstall begaan bij den pastoor tot Heungen lande van Gulick dat daarbij handdaadig sijn geweest Peter uijt den Uijl, Andriesken Peter Hertzog, Linnert Maas, t Meijerken Bussen Hensken, Bussen Geerken, Juneman en Steinkens van welken diefstall hij gedetineerde d eerste kenisse heeft gekregen door Peter Hertzog dat hij met de voornoemde personen eerst vergaedert heeft aan de Linden en daarnae verders in t Crutzerveld vandaar over Nieuwen- haegen gegaan sijnde tot agter waubag alswaar enen troup vreemde ten getalle van omtrent twintig gewonden en aange- troffen hebben waaronder was den chirurgijn Kerckhoffs te paard d overige wegens Donnerscheijd van de nagt aan hem onbekend wanneer sij gesaementlijck complicen gewaepent met stocken en schietgeweer gegaan sijn tot Heungen en aldaar te saamen geweest 9 in een huijs t welck aan eenen kant geleegen sonder dat hij de menschen en dat huijs weet te

10 noemen dat sij aldaar aan de pastorije eerstelijk door de poort sijn ingebrooken en voorts soo als hem d andere gesegt hebben vermits hij op schildwagt stond op de straat aan t huijs een gatt onder de venster gebrooken en daar door in gekro- pen sijnde de huijsdeur geopent hebben wanneer sij al het vindbare aldaar gestoten en in vijff ad ses packen gebonden meede genoomen hebben sonder dat hij weet dat een der Heerlenschen een pack gedraagen heeft dat deese diefstall bestaan heeft in kleederen, linnen en wollen, coopere en tin en onder anderen ook de monstrans Den welken diefstall hij gedetineerde uijt handen van den chirurgijn Kerkhoffs ontfangen heeft agt schellinx Art 3. Verclaart meede geassisteert te hebben aan den diefstall begaan tot Havert agter Sittard waarbij present en handdaedig sijn geweest de gebroeders Dirk Peter uijt den Uijl, Andriesken, t Meijerken, t Swart Peterken, der Lin, der Gleser, beneffens nog andere de welke hij niet gekent en heeft waarvan van hem gedetineerde den eersten aanslag is worden gegeeven door Peter Hertog en sig als toen vergaedert hebben in de haagde aan t Schijtt te Heerlen lansg de Schubroek door de Heerlerheijde gegaan sijn tot aan het eijnde van 10

11 de heijde alwaar een meenigte vreemde personen ten getalle van dertig a veertig bij hun gekoomen sijn alle de gesaementlijk complies gewaepent soo met stocken als schietgeweer van allerhande soort en daar vandaan gegaen sijnde tot Havert alwaar deuren en venster geforceert hebbende ingekoomen sijn, wanneer hij gedetineerde beneffens verscheijde andere soo Heerlensense als vreemde op den solder sijn geweest en de in huijs sijnde personen gebonden en deerlijk geslaagen soo als ook alle vind en draegbare goederen gepackt en gesackt gestolen en weggedraegen hebben waarvan drie nae Heerlen gebragt sijn een naementlijck door den gedetineerden, tweeden door Peter Hertzog en de derde door den Knisch, de welke bij eenen ouden kleerkooper tot Aaken in St Pieterstraat verkogt sijn dat sij gesaementlijcke complicen nae geperpetreerden diefstall eersaamen gegaan sijn tot aan de Heerlerheijde alwaar sij sig gesepareert hebben gaande sij naar Heerlen en de vreemde door de heijde Terwijl hij hiervan geprofiteert voor sijn deel agt schellingen Artikel 6 bekent pligtig te weesen aan de inbreuke gecommiteert bij Nicolaes Scheepers aan de Baak tot Heerlen vermeenende hij gedetineerde sulx neegen ad tien jaaren geleden te sijn dat daarbij geassisteert hebben Steinkens Peter uijt den Uijl, der Linn, Andriesken. t swart 11

12 Peterken, Junemann, t Meijerken, Bussen Geerken en Bussen Henskens, der Gleser en wel veertien vreemde persoonen dat de Heerlensche sig vergaedert hebben omtrent Meijsenbroek en dat de vreende bij hun gekoomen sijn aan de Baak. Dat hij gedetineerde daarvan d eerste kennisse gekreegen heeft van Peter Hartog, dat hij gedetineerde alstoen gewaepent geweest is met een sackpistool en d overige met stocken en flinten en pistoolen dat hij gekoomen sijnde aan t huijs van Claes Scheepers, hij gedetineerde buijten is blijven staan omtrent de brugge dat den Krisch en d Cruijcken de venster hebben opgebroken door deselve sijn ingeklommen de deure geopent hebbe dat als toen menschen gekoomen sijn die hun verjaagt hebben dat eenen van hun op Claes Scheepers gekent heeft en sij den eenen hier en dan anderen daar heen sig geretireert hebben en nae huijs gegaan sijn (Bij de weduwe Stevens aan den Schram) Art 7. Verklaart daarvan niets te weeten en niet daarbij geassisteert te hebben (Op ter Eijck) Art 8. Verklaart hierbij niet geweest te zijn ook niets daarvan gehoort te hebben. 12

13 (Voerkaar op Nieuwenhagen) Art 9. Verklaart hierbij meede geweest te zijn en te hunnen gebeurt zijn terwijl onder de schotten geweest te zijn dog sulx niet positive te weeten. Art 10. Expedviti se predentibus Art 11. Verklaart sig geenen eenen diefstall meer te kunnen memoreeren dog in gevall het mogte gebeuren dat hem iets binnen viele adstringeert sulx te sullen denuntieren. Art 12. Verklaart dat hij gedetineerde niet Andrieske en Peter Uijt den Uijl s nagts gegaan is naar de Capelle op s Linnerts Berg. Art 13. Verklaart dat hij gedetineerden met de voormelde aldaar uijtgeswooren heeft den gewoonlijken eed met alle omstaandigheden soo als deselve door Andries Gorne en Pieter Jabigs sijn worden gedetailleert voornaementlijk dat sij aldaar aan een taefelken gedeckt met een kleedje waarop stonden twee brandende kertzen een crucifix en een moeder godsbeelds waarvoor sij door Kerkhoffs vermaant 13

14 Scherp examen (afsluiting) en recollectie. wierden te knielen en god en alle heijligen aff en den duijvel toe te sweeren t geene sij ook als toen gedaan hebben en heeft naar gerelectaijre hierbij blijven persisteren ten fine deese geteekent Gerardis van den Roost Nobis Presentibus F. Theod. Craen G. Swildens L.G. Pelt J.W Cotzhuijsen N. Neijssen. 14 Donderdag den 15 april Recollectie gedaan door Gerardus van den Roost gedetineerde op den landshuijse van Valkenburg ten overstaan van de schepenen v. Craan Swildens, Pelt, v. Cotzhuijsen Wintgens en Nijssen Donderdag den 15 april Is alhier in judicio gesisteert ende gecompareert

15 Gerardus van den Roost gedetineerde op deesen Landshuijse tot Valkenburg extra locum tortura pedibus amantibus libris et semote omni terrore om over desselfs respondeeringe van gisteren in forma juris gerecolleert te worden en vervolgens aan hem voorgelesen sijnde desselfs gedaane bekentenisse heeft denselven verklaart in allen deelen en pointen daarbij te blijven persisteeren ten fine deese geteekent dato als boven Gerardus van den Roost Nobis presentibus F. Theod. Craen G. Swildens L.G. Pelt J.W. Cotzhuijsen N. Neijssen 15

16 Clagt en conclusie voor den weleedelen gestrenge heer en mr. F.G. Farjon Luitenant Hoogdrossaard nomine officij claeger tegens Gerardus van den Roost gedetineerde en beclaegde Den voorschreven Heer clager sal tot fundament der conclusien in pede deser te nemen in facto verum stellen en deduceren het naervolgende onder alles salvis te Dat hoe seer den beklaegden bij den gehoudenen verhoringen en respective confrontatien in actis te vinden 16

17 op de eerste plaatsen sig met eene enkelen negative omtrent de feijten hem tot latte gelegt heeft tragten te behelpen 2 Om daar door eene welverdiende straffen soo niet in het geheel te ontgaan ten minstens den justitie te probraheren. 3. Edog heeft den selven bij responsiven onder scherpe examen van den 14 april en daer op gevolgden legaele recollectie van den 15 daaraenvolgende 1773 heeft moeten bekennen en gestand doen 4 dat hij sig met eene meenighte booswichten en geweldige nachtdieven heeft geattrouppeert en vervoegt 5 Ende met hulp van den selve het 17

18 geheelen land afgelopen de goede ingesetenen van alle haeven en goed berooft geen gelegentheijd laatende voorbijgaan om verscheijde ongeregtigheden en geweldenarijen te pleegen 6 Soo als onder andere eenen geruijmen tijd bevoorend geadverteert sijnde door Peter Hartzog van eenen diefstall te committeren bij Martinus Schroders aan den Hand 7 Welken tijd gekomen sijnde beneffens eenen grooten meenigte andere complicen daer bij dadelijk geassisteert heeft 8 En naer de deuren met geweld opgelopen en den in huijs sijnde persoonen gruwelijk gebonden, geslaegen 18

19 en mishandelt soo als ook van alle haeven en goed berooft hebben 9 waer van hij gedetineerden voor sijn aandeel uijt handen van sekeren Christiaan wonende tot Merksteijn ses schellingen ontfangen heeft 10 En bij dien gelegentheijd gewaepent waaren soo met stocken als schietgeweer 11 Uijt alwelke confessien mede appareert dat hij beclaegden pligtig en handdaedig is geweest aan de violente huijsbraeken en diefstall gebeurt bij Ritzen in het Panhuijs tot Wijnandsraede beneffens verschijde andere 12. Naar dat hij alvorens daar van was 19

20 geadverteert geworden door Peter uijt den Uijl en Andriesken 13 alwaer sij hunnen goddeloose voornemens ter executie stellende insgelijken gewae- pent als voor het huijs en deuren geforceert hebbende den hospes en verde- ren luijden onmenschelijk behandelt 14 En van allen vind en draagbaere goederen berooft en ontzet hebben gepacjt en gesackt in verschijde packen 15 Waer van hij gedetineerde voor sijn aandeel ontfangen heeft uijt handen van den chirurgijn Kerk- hoffs van s Hertogenraede vijff schellingen 16 Dat al verders uijt de selve 20

21 bekentenissen blijkt dat hij met sijn godloos vloekgespan verenigt sijnde boos genoeg is geweest 17 Om ten helpen en te assisteren bij den violenten diefstall gebeurt bij den Pastoor van Heugen. 18 Naer alvoorens den aanslag ontfangen te hebben door Peter Hartzog en vergaedert te sijn aen den Lijnden tot Heerlen 19 Waer vandaan hunnen weg op Heugen genomen en sig met verschij den vremden geconjugeert hebbende gemelden diefstall ter executie gestelt hebben voorsien met den selve wapenen en noodgeweer als voor 21

22 20 waer van hij gedetineerde en beclaegde voor sijn aandeel uijt handen van gemelte chirurgijn Kerkhofs agt schillingen ontfangen heeft. 21 Dat al verders waer en waeragtig is dat hij met sijne overige gesellen en complicen vereenigt sijnde heeft helpen ten uijtvoer brengen den geweldigen diefstal bij juffrouw Steintjens tot Haevert. 22 Waer van hij door Peter Hartzog geadverteert en met de andere booswichten geconjugeert sijnde ge- waepent soo als voor het huijs geforceert eenige der in huijs sijnde personen geknevelt en deerlijck mishandelt hebben 23 Bij welcken gelegentheijd hij 22

23 gedetineerden met eenige andere op den solder geweest is en soo daar als het ganschen huijs door alles gestoolen en weggenoomen hebben 24 Waer van hij voor sijn gedeelte acht schellingen geprofiteert heeft 25 Dat hij bij den seleven confessie al verder bekent heeft mede gecoopereert te hebben aen de huijsbraeke gebuert bij Nicolaes Schepers aen de baak tot Heerlen gewaepent als voor 26 Wanneer noghtans op het hulp roepen der luijden het huis hebben moeten verlaaten en in hun godloos voornemen sijn geestuijt geworden 27 Dat hij gedetineerde al verders 23

24 beticht en geacciseert woord door Johannes Gerits mede geassisteert te hebben bij den geweldigen diefstallen en baldaedigheden gecommiteert tot Worm 28 Soo als ook bij de weduwe Janssen tot Immendorf 29 Idem tot Hunshoven bij den Pastoor 30 En daerenboven nog pligtig staet aen den gruwelijken eed bij hun uijtgesworen in den capelle gelegen op t Linnertsberg bij s Hertogenraede 31. Waer over insgelijken ten hoogsten strafbaer sijn niettegenstaenden den heer claeger met verwonderinge ondervonden heeft 32. Dat daer op geen reflexie 24

25 genoomen sijnde geene mentie daer van in den sententien der geexecuteerden is gemaekt geworden 33 Daerom sal den heer Claeger tot naederen elucidaties van doen seggen 34 Dat diergelijke blasphemien ingevolgen rechten rigourelijk insgelijken anderen ten exempel moeten gestraft worden 35 Want den selven kunnen gerekent worden onder den criminia latie majestatis divina 36 Dewelke ruijm soo swaer moeten tegengegaen en gecorrigeert worden als den crimina latie majestatis humane 25

26 37 Blasphemien euim est dictum contureliosum in majestatem divinam in nullum aliud crumen aquipavari polest 38 Den almagtigen word ten hoogsten veracht in het afsweren van den selven met overgevingen van hunne eijgene personen aen den duijvel den koning der duijsternisse 39 Hierdoor word desselfs goddeloosen majesteit gevilipendeert en gecaluminieert 40 Uijt den selven principien 26

27 volgen niets dan consequentien naedeelig aan het gemeenen best en een wel gepoliceert land 41 Daar door word aen die goodeloosen kwaaddoeners den vollen ten- gel gevijert om sig aen hunne eijgen verkeerde passien en drieften ten eenen al om op te offeren 42 En den weg gebaant om geen goddelijk opperweesen respecterende alle kwaad ter executien te stellen 43 Daerom is ook daer tegens soo bij goddelijke als 27

28 menschelijken rechten en wilden voorsien 44 En uijt dien hoofden worden ook desen verre gaanden en afschuwelijken godslasteringen en afsweringen op hun selfs genoomen met de dood gestraft 45 Ideoques jure divino in blasphemos pena mortis status est ut nempes ilto extra civitatum educantur et lapidibus obruantur leviticus et of 28

29 46 Volgens den aangehaelden plaatzen uijt het oud testament is de blaspehmis met den doot strafbaer soo als ook ingevolge civiele wetten 47 Et quo non recedit jus civilien quo blasphemia aque ultimo supplicio puniuntun ved carptovius res crim partes 1 quatt 45 no 3 tot confort van sijn gevoelen verschijde rechts authoriteiten cite rende 48 t welk plaetse grijpt 29

30 in soo verven met ingevolgen tot wumieren wetten usanticum en andere loffelijken herkoomen geabrogeert is 49 Terwijlen inmiddels op alle plaatsen den godslasteringen van den sijden voor het minste gestraft moeten worden 50 t welk behoort te sijn io dat gods toorn sig niet verder over het land moogen verbreijden 51 Deus enim severi sinne hominis propterea pursivit quin 30

31 imo etian integra rega delevit et in alium toanstulit 52 Want god is geen god diue ongeregtigheden dult off bespot wilt worden 53 Daar door worden alderhande straffen en plaagen over een land gehaalt 54 Van selfs alle inwoonders op eene rigourente wijse ge- straft gansche koninkrijke vernielt en van heerschappij verandert 31

32 55 Daerom versoekt den Heer Clager dat daer op legitabele reflectie mag worden genomen sig brevitatis amore referende omtrent den diefstallen en den selven straffen tot den deductie van rechten op dit sujet ter acten berustende en over- gegeven. 56. Uijt allen het welke dan klaar blijkt dat den gedeti neerde en beclaegde sig niet ontsien heeft verscheijde swaere en gequalificeerde diefstallen 32

33 helpen ter uijtvoer brengen 57 Dat toen altoos den behulpzaemen hand leenende en geene gelegentheijd laatende voorbij gaen 58 Welken feijten in een land alwaer justitie en politie vigeert niet tolerabel maar ten hoogste anderen tot afschrik met swaere en pijnlijken doods straffen strafbaar zijn 59. In der voegen dat den 33

34 Heer claeger sig heeft genoodsaakt gevonden tot handhavinge van het gemeene best tegens den beclaegden te procederen en te dienen van de naarvolgende conclusie waer bij Considerende gecontendeert wordt ten fine bij U Edele Erentfeste Sententies den beklaegden en gedetineerde wegens voormelde crime en gruweldaden gecommiteert te hebben mag gecondemneert worden om gebragt te worden ter plaatse alwaar men gewoon is crimineeleb justi tie te doen en aldaer aen 34

35 Nae voorgaande empisabbele amputatie en afkappinge der twee voorste vingers van de regterhand met een bijl ter oorsaeke van de gruwelijke blas phemische eed den scherpregter overgelevert sijnde op een kruijs gebonden van onderen op levendig gerabraekt te worden off tot alsulkx andere swaere doot- straffe als U edelen erentfeste nae bevindinge van saake ingevolge rechter en placaeten van den lande daer op sullen oordelen te quadre- ren met condemnaties van de gedetineerden in den costen en misen van justitie en confis caties van goederen sen alias ende in en op alles Implorende L.G. Pelt. 35

36 Sententie in saake den weleedelen gestrengen heer en Meester J.G Farjon Luitenant Hoogd drossaard deeses Lands nomine officij Claeger. Tegens Gerardus van den Roost gede tineerde en beclaagde. Visis actis als naementlijck alle acten en actitaten en op alles gelet en rijpelijk overwogen signanter de eijge confessie van den beklaagde buijten pijn en banden gedaan waaruijt is consteerende dat den gedetineerde oud 50 jaeren sig met een groote meenigte boosdoenders en nagtsdieven geafforceert met hulpe van deseleve veele huijsbraeken en dief stallen en geweldenarijen geperpetreert heeft als onder andere dat hij gede tineerde pligtig is en daadelijk ge assisteert heeft bij den geweldigen dief stall gebeurt in den jaare 1762 bij Martinus aan de Hand alwaar hij met sijne complicen de deuren geforceert en opgelooopen den hospes en verdere 36

37 in huijs sijnde persoonen gebonden, gruwelijk geslagen en mishandelt hebben en bovendien van alle vindbaar haaf en goed beroofft en bestoolen waarvan hij gede tineerden geprofiteert hefet ses schellingen Soo als hij gedetineerde meede handdaedig en complice is aan de geweldige huijs braake en violenten dieffstall in den selve jaare 1762 gebeurt bij Henricus Ritzen in t Panhuijs tot Wijnands rade alwaar de deuren nae alvoorens eenige scheuten daardoor gedaan te hebben geforceert en opgeloopen den hospes en verdere huijsgesin gebonden gruwelijk geslaagen en mishandelt hebbende deselve van t voorhandene gelden draag baare effecten berooft hebben van welken diefstall den gedetineerde genooten heeft vijf schellingen Dat hij gedetineerde meede heeft gecoopereert aan de huijsbraake en diefstall gebeurt bij den pastoor tot Heungen lande van Gulick in t jaar 1770 waar van den gedetineerden voor sig ontfangen heeft agt schellingen 37

38 Soo als meede handdaadig is aan de geweldige huijsbraake en diefstall gebeurt den 15 september 1770 bij de Juffrouw Steintjens tot Havert van welken diefstall geprofiteert heeft agt schellingen Eijndelijck heeft den gedetineerde sig meede pligtig gemaakt aan de god deloose versweeringe en duijvelsverbond door hun complicen gedaan in de capelle op st Linnertsberg bij s Hertogenrade Allen het welke sijnde feijten en euveldaaden ten hoogsten strafbaar en in een land alwaar justitie en politie vigeert niet kunnen worden getollereert soo ist dat schepenen der vrijheid en hoofdbanke Heerlen in naeme van haar hoogmogende d Heeren Staaten Generaal der vereenigde Staaten Generaal der vereenigde Neederlanden ter maenisse van d Heer vice-schouth Regt doende condemneeren den gedetineerden en beklaagde om gebragt te worden ter plaatst daar men 38

39 gewoon is crimineele justitie te doen en aldaar (aan den scherpregter overgeleevert sijnde) andere ten exempel en affschrik met de coorde gestrafft te worden dat er de doot naevolgt en voorts sijn doode lichaam in een keeten geklonken aan de Galge sal blijven hangen den selver bovendien condemneerende in de costen en misen van justitie ter onser taxatie en moderatie met verdere confiscatie van goederen actum in judicio extram ordinario binnen Heerlen den vijfftienden meij 1773 coram de schepenen v. Craan Swildens, Pelt, v. Cotzhuijsen, Wintgens Landman en Nijssen. Ter ordonnantie J. W Cotzhuijsen Secretaris Deeze nae voorgaande klockluijdinge door de secretaris gepronuntieert waarop door de Heere schouth t stockje gebrooken en vervolgens deselve ter executie gestelt is binnen Heerlen den 18 meij 1773 Quod attestor J.W. Cotzhuijsen Secretaris. 39