Nieuwsbrief pilot NLN Nummer 4, januari 2013

Transcriptie

1 Beste relatie/geïnteresseerde, Voor u ligt de vierde nieuwsbrief van de pilot met de Natuur- en Landschapsnorm. We blikken terug op de landelijke dag en kijken vooruit naar komend jaar. Ter inspiratie staan er dit keer veel foto's in de nieuwsbrief, gemaakt door de deelnemers. Namens de redactie en het projectteam wensen we u een heel gezond en gelukkig Veel lees- en kijkplezier! Agenda pilot NLN Voorjaar 2013 Veldbijeenkomsten Meer informatie volgt binnenkort. Kalender met groene evenementen 23 en 24 januari, Zwolle Biologische vakbeurs BioVak 14 maart, Nijkerk Landelijke dag Agrarische Natuurverenigingen Doel van de pilot In de pilot met de Natuur- en Landschap Norm (NLN) werken 20 landbouwondernemers aan het bevorderen van natuur en landschap op hun bedrijf. Doel van dit onderzoeksproject is testen hoe de NLN het beste in de bedrijfsvoering kan worden ingepast. Ook wordt bekeken welke vergoeding reëel - en haalbaar - is in het kader van het nieuwe GLB. De pilot met de NLN wordt gefinancierd door het ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie. Informatieborden en website voor externen Op de landelijke dag heeft elke deelnemer twee borden ontvagen met het logo van de pilot en de tekst dit bedrijf levert een extra bijdrage aan natuur en landschap (zie foto hierboven). De QRL code op de borden verwijst naar een externe website met algemene informatie over het project en een overzichtkaart. Zie Verslag landelijke dag 28 november Projectleider Andries Visser heet iedereen welkom op de tweede landelijke dag van de pilot met de natuur en landschapsnorm. We zijn te gast bij Arjan Monteny op Boerderij op Aarde in Brielle. Op Aarde is een agrarisch bedrijf met een zorgtak waar ruimte is voor stilte en bezinning. Resultaten 2012 Frans van Alebeek blikt terug op afgelopen jaar. Een jaar geleden waren de bedrijfsplannen net klaar en intussen zijn ze uitgevoerd. Op veldbijeenkomsten in de regio zijn veel ervaringen uitgewisseld. Frans benadrukt het belang van de registratie van de arbeid door de deelnemers. Om te bepalen of de pilot aanpak werkt zijn gegevens nodig over de kosten die worden gemaakt en de inspanningen die worden geleverd.

2 Aansluitend volgt een hernieuwde kennismaking van de deelnemers met elkaar, aan de hand van foto s. Dertien van de deelnemers hebben foto s aangeleverd en geven daar een korte toelichting bij. Sommige daarvan vindt u verderop in deze nieuwsbrief. Anton Stortelder geeft een presentatie over de voorlopige resultaten van afgelopen jaar: wat leren we uit de 20 bedrijfsplannen? Op de meeste bedrijven zijn akkerranden aangelegd. Dat is ook logisch omdat het een driejarig project is waarbij weinig budget is voor inrichtingskosten. In het oosten van het land is veel struweel aangelegd. Dat past daar goed in het landschap. Het gaat bijvoorbeeld om hakhout singels of elzen hakhout. Alle bedrijven voldoen intussen aan de 5 % natuurnorm en aan de andere voorwaarden. Alleen het beheersafval opnemen in de kringloop is nog niet overal gerealiseerd. Een goede mogelijkheid hiervoor is composteren, maar maaien en onderwerken binnen een aangrenzend perceel kan ook. Het belangrijkste is dat het afval na het maaien niet blijft liggen. De vergoeding van 1000 euro per bedrijf blijkt voldoende voor de aanleg van kruidenranden, behalve als je inheemse kruidenmengsels gebruikt; dan kom je op 1000 euro voor een halve hectare. De inrichtingskosten zijn niet genoeg voor struweelaanleg. Daarom is soms aangeklopt bij natuurbeherende instanties. Zo zijn op het bedrijf van Bert Wagenvoort zes duizend bomen en struiken geplant op 3,5 hectare. Dit kon doordat het plantmateriaal betaald is door Natuurmonumenten. NLN en GLB Na een Rondleiding over het bedrijf door Arjan Monteny en een heerlijke lunch begint het middagprogramma met een presentatie van Henk Kloen over de betekenis van de pilot met de NLN voor het GLB beleid. Henk licht toe dat een aantal pilot voorwaarden zich leent voor toepassing onder pijler 1: 5% natuur en landschap, een groen erf en teelt van minimaal 3 gewassen of variatie in grasland. Specifieke voorwaarden sluiten meer aan bij pijler 2: natuurgericht beheer, schuilplaatsen voor fauna bieden. De meerwaarde van deze pilot is dat de voorwaarden van NLN concreter en verdergaand zijn dan de voorlopige doelen voor biodiversiteit van de EU commissie. De NLN richt zich op het hele bedrijf en is overal toepasbaar: ook in de witte gebieden. Verder levert de NLN concrete gegevens op over de intensiteit van de benodigde begeleiding, de uren en kosten die agrariërs maken, de administratieve lasten en de kansen en knelpunten voor samenwerking. Wim Stegeman was een van de leden van de Schipluiden groep en geeft een korte toelichting op het advies van deze groep boeren. De Schipluiden groep adviseert de overheid om bij het GLB beleid integraal te denken. Akkerranden beheer kan bijvoorbeeld ook bijdragen aan doelen van de kaderrichtlijn water. Door met collectieven te werken krijg je samenhang binnen een gebied. Dit heeft een ecologische meerwaarde en geeft minder administratieve lasten. De boeren adviseren om deze collectieven veel eigen verantwoordelijkheid te geven en ze zelf een deel van de controle te laten uitvoeren. Laat collectieven een gebiedsofferte indienen; het collectief verdeelt dan het geld en de maatregelen onder de deelnemende boeren. Door certificering kun je de vergroening borgen.

3 Jan Gerrit Deelen van de directie Europees landbouwbeleid en voedselzekerheid bij het ministerie van EZ is projectleider van de GLB pilots. Hij licht toe dat de discussie in Brussel over geld en inhoud gaat. De belangrijkste geldvraag is: wat wordt het Europese budget voor landbouw. Duidelijk is dat het budget omlaag gaat en anders zal worden verdeeld; Oost Europese landen eisen een groter deel van de koek. Nederland zou 8% moeten inleveren. Nu verschilt de hectare toeslag erg per bedrijf(stak), en sommige krijgen zelfs helemaal geen steun. Dat wordt gelijkgetrokken. Nederland is voor koppeling tussen de basispremie en de vergroeningseisen maar vormt binnen Europa een minderheid en roept dit dus al minder hard. Sommige landen zijn openlijk uit op greenwashing; we noemen het vergroening maar boeren hoeven bijna niks te veranderen. Het voorstel van de EU is om bestaande landschapselementen buiten de 7% van de ecologische aandachtsgebieden (EFA s) te laten. Ook de Nederlandse overheid is daar voorstander van. De discussie gaat nu om de vraag of bestaande elementen kunnen worden meegenomen, of dat het percentage van 7% omlaag kan. Vanuit het projectteam van de pilot wordt er nadrukkelijk voor gepleit om wel bestaande landschapselementen mee te laten tellen voor het percentage EFA s. Dit om te voorkomen dat er vóór invoering van het GLB een enorme kaalslag plaatsvindt om zoveel mogelijk natuur op te ruimen. Natuur die dan deels, na invoering van het GLB, als nieuw aangelegde natuur weer terug zal komen. Nederland zet in op echte vergroening, geen greenwashing. EZ heeft daarom een vraag bij Alterra neergelegd voor indicatoren van vergroening. Nederland wil verder het begrip green by definition, dat nu voor biologische boeren geldt, uitbreiden naar andere landbouwsystemen die minstens zo duurzaam zijn. Om dit te borgen is certificering nodig. Nav een vraag over toeslagrechten wordt gewezen op de website Hierop kunnen ondernemers uitrekenen wat de huidige voorgestelde plannen zouden betekenen voor hun toeslagrechten. Ter afsluiting bedankt Andries de gastheer, alle sprekers en overige aanwezigen en sluit de bijeenkomst. Foto's van deelnemers Emiel Anssems heeft een akkerrand ingezaaid met een kruidenmengsel met veel boekweit en een bijenkast erbij gezet. Boekweit is een echt bijengewas. Gerben Braakman heeft langs een grasperceel graanranden ingezaaid en een meidoornhaag aangelegd.

4 Nieuwsbrief pilot NLN Henk Doff heeft met kruiden- en weidevogelmengsels akkerranden aangelegd van meer dan een kilometer lang. Het zag er zwart van de bijen en hij heeft meerdere paartjes patrijzen gezien. De uitstraling voor het publiek vindt hij ook belangrijk. De schade in de eerste rijen van zijn gewas door koolmot etc neemt hij voor lief. Leen de Geus heeft akkerranden aangelegd. De randen zijn niet echt gebiedseigen maar trekken wel veel vogels en het publiek vind het mooi. Wim Stegeman heeft akkerranden aangelegd. Het publiek vindt het prachtig en loopt regelmatig de randen in om bloemen te pukken. Hij heeft een nest met grauwe kiekendieven op zijn bedrijf. Hij ziet de toegenomen natuurwaarde als het resultaat van zijn bedrijfsaanpak. Herman Lenes heeft een plas-dras perceel aangelegd. Daarop staat nu altijd 5 tot 15 centimeter water. Plas- dras is volgens hem het beste wat je kunt doen voor weidevogels. Hij heeft nog geen grutto s gezien wel veel veldleeuweriken.

5 Nieuwsbrief pilot NLN Joost van Strien heeft drie verschillende mengsels ingezaaid, eenjarig, meerjarig en een zweefvliegmengsel. Hij kreeg veel onkruid erin zoals melde. De randen zijn bedoeld als teelt ondersteunende maatregel met veel natuurlijke vijanden zoals zweefvliegen en sluipwespen. Arjan Monteny heeft natuurstroken ingezaaid. Hij kon geen loonwerker vinden die het machinaal wilde zaaien. Uiteindelijk heeft zijn vader het met de hand gezaaid en is het met de rotorkopeg licht ingewerkt. Arjan krijgt leuke reacties van mensen die de randen inlopen. Hij ziet veel hazen, fazanten en reeën. Jo van Balkom heeft een bloemenrand aangelegd. Het publiek is enthousiast. Hij laat de begroeiing in de winter staan voor de fauna. Er zitten veel insecten in en ook kikkers en padden. Siegried Hekma en Ron Claassen hebben gekozen voor inheemse kruiden. In eerste instantie leek het meer op onkruid maar nu zijn ze heel enthousiast en hebben ze alle soorten zelf gedetermineerd. Het is een meerjarige rand.

6 Huishoudelijke mededelingen -Het projectteam hoort het graag als er gedurende het afgelopen jaar aanpassingen zijn geweest in uw bedrijfsplan en waarom. -Inloggen op website is nog steeds een probleem voor veel deelnemers. Het projectteam heeft daarom besloten dat alle essentiële informatie ook via de wordt verzonden. - We hebben nog niet van alle deelnemers de registratie van de arbeid binnen. Graag ontvangen we deze zo spoedig mogelijk. Deze gegevens zijn van groot belang om te bepalen of de pilot aanpak werkt. We rekenen op uw medewerking. De Pilot NLN in 2013 Het komend jaar (2013) is voor de Pilot Natuur- & Landschapsnorm alweer het laatste, afsluitende jaar! Het projectteam is nu druk doende om een werkplan voor die afronding te maken. Binnenkort zullen de regiocoördinatoren op alle bedrijven langskomen voor het jaarlijkse evaluatiegesprek. Ook zijn we bezig met de voorbereiding van de verschillende rapportages en andere resultaten die uit deze pilot moeten verschijnen. De EU zal naar verwachting in de loop van februari-maart 2013 besluiten nemen over de begroting en over invulling van het nieuwe GLB. Die GLB besluiten moeten ook in nationale uitvoeringsplannen en procedures worden uitgewerkt. De komende maanden vindt de besluitvorming daarover ook binnen EZ plaats. Wij hebben met de NLN Pilot nu nog de gelegenheid om onze ervaringen en resultaten onder de aandacht te brengen van de EZ medewerkers die dit dossier behartigen. De inspanningen van het projectteam zijn de komende maanden vooral daarop gericht. Daarnaast zullen we weer de veldbijeenkomsten in het voorjaar en in de zomer houden en zullen we ook een mooie, landelijke afsluiting aan het einde van 2013 gaan organiseren. We houden u op de hoogte! Tips voor de redactie? Hebt u leuke natuurtips of suggesties voor de inhoud van deze nieuwsbrief? Laat het weten aan de redactie via nieuwsbrief@pilotnln.nl. Wie weet komt uw bijdrage in de volgende nieuwsbrief te staan. Colofon Projectcoördinatie: Andries Visser (andries.visser@wur.nl) Opdrachtgever: ministerie van EL&I Regiocoördinatoren NLN: Frans van Alebeek (frans.vanalebeek@wur.nl), Henk Kloen (hkloen@clm.nl), Anton Stortelder (anton.stortelder@wur.nl) Redactie nieuwsbrief: Bionext (nieuwsbrief@pilotnln.nl)