Conseil supérieur de la Justice Hoge Raad voor de Justitie HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE JAARVERSLAG 2008

Transcriptie

1 Conseil supérieur de la Justice Hoge Raad voor de Justitie HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE JAARVERSLAG 2008 Goedgekeurd door de algemene vergadering op 24 juni 2009

2 INHOUDSTAFEL DEEL 1 : INSTITUTIONELE ASPECTEN De fundamentele doelstellingen Organisatiestructuur Samenstelling van de Hoge Raad voor de Justitie De werking van de Hoge Raad voor de Justitie De algemene vergadering De taalcolleges Het Bureau De administratieve cel De deontologische cel Mensen en middelen Mensen Middelen Externe communicatie Externe samenwerking en overleg Internationale relaties DEEL 2 : OVERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN De uitbouw van een humanresourcesbeleid voor de magistratuur - Verslag van de Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie Inleiding De uitbouw van een humanresourcesbeleid voor de magistratuur Examens Inleiding Organisatorische modaliteiten Programma s Examen inzake beroepsbekwaamheid Vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage Mondeling evaluatie-examen A) Commentaar Voordrachten voor benoeming en aanwijzing Algemene statistieken Franstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Cijfergegevens A) Beslissing van de commissie om geen kandidaat voor te dragen B) Beslissing van de Koning om de voordracht van een kandidaat te weigeren i

3 Commentaar Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Cijfergegevens A) Beslissing van de Commissie om geen kandidaat voor te dragen B) Beslissing van de Koning de voordracht te weigeren Commentaar Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie Cijfergegevens A) Beslissing van de commissie om geen kandidaat voor te dragen B) Beslissing van de Koning om de voordracht van een kandidaat te weigeren Commentaar Beroepen bij de Raad van State Franstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Algemene commentaar op de benoemingen en aanwijzingen De opleiding De uitoefening van de bevoegdheid inzake opleiding Werkzaamheden Het verstrekken van adviezen en voorstellen tot verbetering van de algemene werking van de rechterlijke orde Stand van zaken Draagwijdte van de verstrekte adviezen Advies over het wetsvoorstel tot wijziging van de artikelen 187bis, 191bis, en 194bis van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking tot het statuut van de referendarissen bij het Hof van Cassatie (wetsvoorstel van de hr. Hugo Vandenberghe, Doc. nr /1) Advies over het wetsvoorstel tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek wat de benoemingsvoorwaarden voor raadsheren betreft (wetsvoorstel van mw. Mia De Schamphelaere c.s., Doc. nr /001) Advies over de zittingen met gesloten deuren in familiezaken, zoals die voorgesteld worden in een aantal recente wetsvoorstellen, op verzoek van de Staatssecretaris voor Gezinsbeleid Advies over de vraag of het aangewezen is de toegangsexamens tot de magistratuur in het Duits te organiseren, en om eventueel denksporen voor oplossingen aan te reiken, op verzoek van de minister van Justitie Werkzaamheden als voorbereiding op adviezen of voorstellen ii

4 Colloquium Strafuitvoeringsrechtbanken Colloquium «Naar een positieve deontologie» Het extern toezicht op de werking van de rechterlijke orde Klachtbehandeling Concreet verloop van de klachtenbehandeling Ontvangst van een klacht Ontvankelijkheidsonderzoek Bevoegdheidsonderzoek Onderzoek van de klacht Beoordeling en aanbeveling Analyse van de klachtendossiers die in 2008 werden behandeld Terminologische verduidelijkingen Algemeen overzicht van de klachtendossiers Afgesloten dossiers in Nieuwe dossiers per kalenderjaar: evolutie Dossiers afgesloten per kalenderjaar : evolutie Dossiers afgesloten in 2008 per jaar van indiening Behandelingsduur van de in 2008 afgesloten dossiers Waarover handelden de klachten waarvan de dossiers in 2008 werden afgesloten? Materies van de in 2008 afgesloten dossiers De eindbeslissingen Onontvankelijkheid als eindbeslissing Onbevoegdheid als eindbeslissing Beslissing tot afsluiting van het dossier wegens bevoegdheid Andere redenen van afsluiting Gegronde klachten Nederlandstalige Advies- en onderzoekscommissie (AOC) Klachten betreffende traagheid van de rechtsgang Klachten betreffende omgang en communicatie met justitie Klachten over het verloop van de procedure Andere redenen Franstalige advies- en onderzoekscommissie (Commission d avis et d enquête - CAE) Klachten met betrekking tot het verloop en de traagheid van de procedure Klachten met betrekking tot de omgang en communicatie met justitie iii

5 Andere reden Klacht die aanleiding heeft gegeven tot een vordering voor het gerecht Aanbevelingen Naar een gefaseerde klachtenbehandeling met een centrale registratie Andere toezichtmiddellen Verslag over de algemene werking van de rechterlijke orde Algemeen toezicht op en bevordering van het gebruik van de middelen van interne controle binnen de rechterlijke orde Het onderzoek naar de werking van de rechterlijke orde De doorlichting van de werking van de rechterlijke orde Het Meerjarenplan van de Hoge Raad voor de Justitie Meerjarenplan Eindevaluatie Meerjarenplan Bijlage : Algemene statistieken over de voordrachten voor benoemingen en aanwijzingen iv

6 DEEL 1 : INSTITUTIONELE ASPECTEN 1. DE FUNDAMENTELE DOELSTELLINGEN Artikel 151 van de Grondwet vermeldt de belangrijkste opdrachten van de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) : - de voordracht van de kandidaten voor een benoeming tot rechter of ambtenaar van het openbaar ministerie; - de voordracht van de kandidaten voor een aanwijzing tot korpschef; - de toegang tot het ambt van rechter of van ambtenaar van het openbaar ministerie; - de vorming van de rechters en de ambtenaren van het openbaar ministerie; - het opstellen van standaardprofielen voor de aanwijzing van de korpschefs; - het geven van adviezen en voorstellen inzake de algemene werking en de organisatie van de rechterlijke orde; - het algemeen toezicht op en de bevordering van het gebruik van de interne controlemiddelen; - de behandeling van klachten met betrekking tot de werking van de rechterlijke orde en het instellen van een onderzoek naar de werking van de rechterlijke orde. De artikelen 259bis-1 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek bepalen de draagwijdte van de opdrachten van de Hoge Raad. Deze opdrachten kunnen in drie grote categorieën worden ondergebracht: - de opdrachten met betrekking tot de loopbaan van de magistraten : ο de toegang tot de magistratuur via examens of vergelijkende examens ; ο de benoeming tot een ambt van magistraat van de zetel of van het parket via de voordracht van een kandidaat aan de minister van Justitie ; ο de aanwijzing tot een mandaat als korpschef via de voordracht van een kandidaat aan de minister van Justitie ; ο de opleiding van de magistraten door het opstellen van richtlijnen voor de opleiding van de magistraten en de gerechtelijke stagiairs 1 ; - de opdrachten met betrekking tot de externe controle op de werking van de rechterlijke orde: ο de behandeling van de klachten met betrekking tot de werking van de rechterlijke orde ; ο toezicht op en bevordering van de aanwending van de middelen van interne controle via een jaarverslag ; ο de werking van de rechtscolleges en de korpsen via onderzoek van de werkingsverslagen, en het opmaken van een syntheseverslag ; ο doorlichting en bijzonder onderzoek - op verzoek of ambtshalve - met betrekking tot de werking van de rechterlijke orde; - de adviserende opdracht ten aanzien van de wetgevende en de uitvoerende macht : ο adviezen over voorontwerpen van wet, wetsontwerpen of -voorstellen betreffende de werking van de rechterlijke orde, op verzoek of ambtshalve; 1 Sinds de inwerkingtreding op 2 februari 2008 van de wet van 31 januari 2007 inzake de gerechtelijke opleiding en tot oprichting van het Instituut voor gerechtelijke opleiding is de HRJ bevoegd om de richtlijnen voor de opleiding van de magistraten vast te leggen, en staat het Instituut voor gerechtelijke opleiding in voor de opleidingsprogramma s. 1

7 ο aanbevelingen en voorstellen door de Hoge Raad betreffende alles wat de werking van de rechterlijke orde aanbelangt. Voorliggend verslag maakt de synthese van de werkzaamheden van de Hoge Raad en zijn verschillende organen gedurende het jaar 2008 en binnen het bestek van de hierboven vermelde opdrachten. In de eerste plaats is het de bedoeling de lezer een totaaloverzicht te bieden van de activiteiten van de Hoge Raad. Het is evenwel niet onbelangrijk op te merken dat een deel van de output, zoals de adviezen en aanbevelingen, de verslagen over de werking van de rechtscolleges en korpsen, of nog de externe controle op het gebruik van de middelen van interne controle niet langer in dit jaarlijks verslag zijn opgenomen, omdat de volledige tekst ervan kan worden geraadpleegd via de website van de Hoge Raad op het volgende internetadres : Het is natuurlijk steeds mogelijk bij de Hoge Raad een uitprint aan te vragen. 2. ORGANISATIESTRUCTUUR 2.1. SAMENSTELLING VAN DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE De Hoge Raad voor de Justitie telt 44 leden die een mandaat van 4 jaar uitoefenen: 22 magistraten worden verkozen door hun collega s en 22 niet-magistraten worden verkozen door de Senaat met een meerderheid van tweederde van de stemmen. De leden zijn onderverdeeld in twee taalcolleges, waarin telkens 22 leden zitten : 11 magistraten en 11 niet-magistraten. Voor alle organen van de Hoge Raad geldt taalpariteit en beroepspariteit. Binnen elk college zijn twee commissies ingericht : - een benoemings- en aanwijzingscommissie (BAC), samengesteld uit 14 leden ; - een advies- en onderzoekscommissie (AOC), samengesteld uit 8 leden. Deze commissies komen ook samen in verenigde commissie : - de Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie (VBAC), samengesteld uit 28 leden ; - de Verenigde advies- en onderzoekscommissie (VAOC), samengesteld uit 16 leden. Het voorzitterschap van de Hoge Raad wordt beurtelings waargenomen door één van de vier leden van het Bureau, die elk commissievoorzitter zijn voor de volledige duur van hun mandaat. Geert Vervaeke nam voor het laatste mandaatjaar het voorzitterschap van de Raad waar tot 7 september Overeenkomstig de toepasselijke bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek werd in de loop van 2008 immers de Hoge Raad volledig hernieuwd. Na bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van 3 december 2007 van een oproep tot kandidaten dienden 47 magistraten (27 van de zetel en 20 van het openbaar ministerie) hun kandidatuur in voor de verkiezing, die plaatsvond op vrijdag 7 maart Op 3 maart 2008 verstreek de oproep tot kandidaten voor de benoeming van de 22 leden van de Hoge Raad die geen magistraat zijn Franstalige magistraten (110 blanco of nietige stembiljetten, d.w. z. 10 %) en 1248 Nederlandstalige magistraten (79 blanco of nietige stembiljetten, d.w.z. 6,3 %) namen deel aan de verkiezing. 2

8 De 3 uittredende Franstalige leden die opnieuw kandidaat waren, werden alle drie opnieuw verkozen. Langs Nederlandstalige kant werden 5 van de 7 uittredende leden-magistraten die opnieuw kandidaat waren, opnieuw verkozen. Er werden 9 vrouwen verkozen - 4 Franstaligen en 5 Nederlandstaligen - en 13 mannen 7 Franstaligen en 6 Nederlandstaligen. In de categorie van de magistraten vertegenwoordigen de vrouwen 40 %. Bij de 22 verkozen leden-magistraten is de gemiddelde leeftijd 49 jaar. Zowel voor de 11 Franstaligen als voor de 11 Nederlandstaligen. Voorts zijn ook de volgende cijfers nog interessant: magistraten van de zetel (7 Franstaligen en 5 Nederlandstaligen) voor 10 magistraten van het openbaar ministerie (4 Franstaligen en 6 Nederlandstaligen); 2. * 11 magistraten uit een rechtscollege of een parket van eerste aanleg (6 Franstaligen en 5 Nederlandstaligen), en 7 magistraten van een rechtscollege of parket in graad van hoger beroep (3 Franstaligen en 4 Nederlandstaligen) ; *1 advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie (Nederlandstalig) ; *1 federaal magistraat bij het federale parket (Franstalig) ; *1 vrederechter (Nederlandstalig) en 1 rechter in de politierechtbank (Franstalig). Op 26 juni 2008 benoemde de Senaat de 22 leden die geen magistraat zijn. De lijst met de nieuwe leden van de HRJ werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 3 juli De nieuwe leden kwamen een eerste keer bijeen op 2 juli voor een kennismaking en voor de aanwijzing van de vier leden van het voorlopig bureau, dat de taak heeft de kiesverrichtingen voor de samenstelling van het Bureau en van de commissies te organiseren. Op 4 september hebben de leden de 4 bureauleden verkozen en de commissies van de HRJ samengesteld. Die interne aanwijzingen werden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 9 september In overeenstemming met de wet gold die bekendmaking als officiële installatie van het nieuwe mandaat van de HRJ. Tijdens het eerste mandaatjaar wordt het voorzitterschap van de Hoge Raad waargenomen door mw. Nicole ROLAND, Franstalig lid en niet-magistraat. 3

9 Algemene vergadering 44 leden taal- en beroepspariteit verkozen magistraten en door de Senaat benoemde niet-magistraten Bureau Nicole Roland, Jean-Luc Cottyn, Nadia De Vroede,Geert Vervaeke paritair samengesteld uit 4 permanente leden 2 Nederlandstaligen en 2 Franstaligen 2 magistraten en 2 nietmagistraten Verenigde advies- en onderzoekscommissie : Jean-Luc Cottyn : Nadia De Vroede 16 leden taal- en beroepspariteit Voorzitterschap ieder bureaulid neemt 1 jaar het voorzitterschap waar september 2008 : Nicole Roland september 2009 : Jean-Luc Cottyn september 2010 : Nadia De Vroede september 2011 : Geert Vervaeke Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie : Geert Vervaeke : Nicole Roland 28 leden taal- en beroepspariteit Franstalige AOC Nadia De Vroede 8 leden beroepspariteit Nederlandstalige AOC Jean-Luc Cottyn 8 leden beroepspariteit Franstalige BAC Nicole Roland 14 leden beroepspariteit Nederlandstalige BAC Geert Vervaeke 14 leden beroepspariteit 2.2. DE WERKING VAN DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE De algemene vergadering Tijdens 2008 is de algemene vergadering acht keer samengekomen 2. De volgende documenten werden besproken en goedgekeurd: - de adviezen die door de Verenigde advies- en onderzoekscommissie werden voorbereid - de richtlijnen voor de gerechtelijke stage en voor de permanente opleiding van de magistraten ; - de programma s van het examen inzake beroepsbekwaamheid en van het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage ; - het jaarverslag 2007 van de Hoge Raad ; - de evaluatie van het Meerjarenplan van de Hoge Raad voor de Justitie en de uitwerking van het nieuwe Meerjarenplan Geregeld worden haar door het Bureau verschillende punten voorgelegd die betrekking hebben op het humanresourcesbeleid van de Hoge Raad. Voorts heeft de algemene vergadering de rekeningen over het boekjaar 2007 en de begroting voor het jaar 2009 goedgekeurd. 2 Overeenkomstig de wet is de algemene vergadering op 8 maart 2008 bijeengekomen om de magistraten aan te duiden die werden verkozen op 7 maart

10 Zij verkoos ook de leden van de deontologische cel, de leden van de administratieve cel, en wees de twee commissarissen der rekeningen aan. Als primeur heeft de algemene vergadering in 2008 ook tot aanwijzingen in externe mandaten beslist: - de leden-magistraten van de Raad van bestuur van het Instituut voor gerechtelijke opleiding; - leden-magistraten van de advies- en onderzoekscommissies voor het Franstalige en het Nederlandstalige evaluatiecollege voor korpschefs. In 2008 heeft de algemene vergadering zich herhaaldelijk gebogen over de opstart van het nieuwe Instituut voor gerechtelijke opleiding, en onder meer over de wetswijziging van 4 juli 2008, waarbij de samenstelling van de Raad van bestuur en van het Wetenschappelijk comité werd gewijzigd, en het aantal opleidingsuren van opleidingen die door de opleidingsorganen van de universiteiten moeten worden georganiseerd, werd vastgesteld op 75 %. Voorts heeft de algemene vergadering ermee ingestemd om in 2008 personeelsleden van de HRJ die tot de cel opleiding behoren, ter beschikking te stellen van het instituut. Zo leverde de HRJ een concrete bijdrage aan de opstart van het instituut, dat in 2009 voor het eerst over zijn eigen begroting zal beschikken. Daarnaast dient te worden vermeld dat de voorzitters van de commissies regelmatig verslag hebben uitgebracht over hun commissie, zodat alle leden geïnformeerd werden over de activiteiten van de commissies waarvan ze geen deel uitmaken. Tot slot heeft de algemene vergadering regels vastgelegd voor het organiseren van HRJafvaardigingen naar het buitenland De taalcolleges Het Franse en het Nederlandse taalcollege van de Hoge Raad zijn meermaals samengekomen, meer bepaald om de leden in staat te stellen hun standpunten uit te wisselen over de Hoge Raad, en ook om de bezoeken aan de justitiële actoren van de verschillende gerechtelijke arrondissementen voor te bereiden. De taalcolleges zijn in 2008 twee keer bijeengekomen: - op 5 september, voor de aanwijzing van de bureauleden en de samenstelling van de commissies, overeenkomstig de wet - in november en december, voor de organisatie van de arrondissementsbezoeken. Elk college heeft immers beslist om die bezoeken af te leggen om in elk gerechtelijk arrondissement de gerechtelijke actoren te ontmoeten, de korpschefs, de magistraten, de advocaten en het gerechtelijk personeel, om te luisteren naar hun verwachtingen en tevens de prioriteiten van het nieuwe mandaat uiteen te zetten. Die bezoeken zullen in 2009 worden afgewerkt Het Bureau Het Bureau is het uitvoerend orgaan van de Hoge Raad. Het is paritair samengesteld uit twee Franstalige en twee Nederlandstalige leden, telkens één magistraat en één nietmagistraat. In 2008 is het Bureau van de Hoge Raad vierentwintig keer bijeengekomen. Het Bureau coördineert de verschillende geplande activiteiten en bespreekt de werkzaamheden van het personeel. Tijdens zijn vergaderingen coördineert het Bureau de 5

11 public relations en de externe vertegenwoordiging van de Hoge Raad. Ook de uitvoering van de beslissingen van de interne organen kan dan worden opgevolgd De administratieve cel De administratieve cel (artikel 22 van het huishoudelijk reglement) is bevoegd om het Bureau bij te staan in alle administratieve en/of logistieke aangelegenheden. Ter herinnering, de algemene vergadering heeft beslist, vanuit de bezorgdheid voor een doelmatig beheer van de personele en materiële middelen van de Hoge Raad, om de administratieve cel een mandaat te verlenen voor alle beslissingen daarover, onder voorbehoud van bekrachtiging zonder debat door de algemene vergadering. In 2008 is de administratieve cel zeven keer bijeengekomen voor de behandeling van agendapunten over het humanresourcesbeleid en de voorbereiding van de begroting en de rekeningen. Zo heeft de administratieve cel onder meer beslist om het huurcontract voor negen jaar te hernieuwen, na prospectie van de immobiliënmarkt en onderhandeling met de eigenaar over de huurvoorwaarden. De cel besliste ook, na publicatie van een oproep tot offertes, om de huisvesting van de informaticaservers als overheidsopdracht toe te vertrouwen aan Telindus. Hij onderzocht eveneens ontwerpen tot wijziging van het geldelijk statuut van het administratief personeel van de HRJ. De commissarissen der rekeningen oefenden hun toezicht ex post op de regelmatigheid van de uitgaven uit. Daartoe voerden zij een grondig nazicht uit van de boekhoudkundige stukken die betrekking hebben op de rekeningen van het jaar Zij hebben hun conformiteitsverslag gerapporteerd aan de algemene vergadering van 28 mei De deontologische cel De deontologische cel is belast met het onderzoek van de eventuele tekortkomingen aan de deontologische verplichtingen in hoofde van de leden van de Hoge Raad voor de Justitie. De cel maakt na zijn onderzoek een verslag op voor de algemene vergadering. Tijdens het jaar 2008 werd de deontologische cel met geen enkele zaak gelast. 3. MENSEN EN MIDDELEN 3.1. MENSEN In de loop van 2008 onderging het vaste personeelsbestand van de Hoge Raad geen wijzigingen. Een momentopname van de administratieve structuur op 31 december 2008 levert volgend resultaat op : Leidinggevende ambtenaren - de heer Marc Bertrand, administrateur (F) - de heer Jean-Marie Siscot, administrateur (N) Secretariaat van de benoemings- en aanwijzingscommissies - 2 auditeurs (1 N en 1 F) 6

12 - 5 administratief assistenten (2 F en 3 N) Secretariaat van de advies- en onderzoekscommissies (met inbegrip van de auditcel) - 2 auditeurs (2 N) - 3 adjunct-auditeurs (1 N en 2 F) - 1 administratief deskundige (F) - 4 administratief assistenten (2 F en 2 N) Cel magistratenopleiding (met inbegrip van de internationale aangelegenheden) - 1 auditeur (N) - 3 adjunct-auditeurs (2 F en 1 N) - 1 administratief deskundige (N) - 1 administratief assistent (N) Secretariaat van het Bureau - 2 administratief deskundigen (2 N) - 2 administratief assistenten (1 F en 1 N)) Algemene diensten 1. Secretariaat van de administrateurs - 1 administratief assistent (F) 2. Vertaling - 1 auditeur (vertaler) (N) - 1 adjunct-auditeur (vertaler) (F) - 2 adjunct-auditeurs (tolk) (1 F en 1 N) 3. Bibliotheek / Webmaster - 1 administratief deskundige bibliothecaris preventieadviseur (F) 4. IT-department - 1 ICT-deskundige (F) - 1 administratief assistent (N) 5. Boekhouding - 1 financieel deskundige (F) 6. Communicatie en evenementen - 1 administratief deskundige (F) 7. Onthaal - 1 administratief assistent (N) 8. Logistiek - 2 administratief medewerkers (1 F en 1 N) - 2 medewerkers voor de schoonmaak (2 F) Verschillende personeelsleden hebben bij het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO) opleidingen gevolgd, onder meer taalopleidingen en gespecialiseerde informaticacursussen MIDDELEN Voor het begrotingsjaar 2008 keurde de Kamer van volksvertegenwoordigers voor de Hoge Raad voor de Justitie een uitgavenbegroting goed van , waarvan ingeschreven is in de Begroting van de dotaties, en het resterende bedrag wordt gefinancierd door het saldo van het begrotingsjaar

13 Daarnaast keurde de algemene vergadering van de Hoge Raad de rekeningen van het boekjaar 2007 goed. De uitgaven bedroegen Het Rekenhof heeft de rekeningen 2007 nagezien en kwam in zijn verslag tot volgende bevinding : Na kennis te hebben genomen van het verslag van de rekeningcommissarissen van de Hoge Raad voor de Justitie ; de financiële toestand op 31 december te hebben geverifieerd ; steekproefgewijs via gekruiste verificaties de op het begrotingsjaar en/of in de loop van dat jaar vereffende uitgaven te hebben gecontroleerd ; is het Rekenhof van oordeel dat de voorgelegde rekeningen steunen op betrouwbare verantwoordingsstukken en een volledig, juist en getrouw beeld geven van de ontvangsten- en uitgavenverrichtingen alsmede van de thesaurietoestand. Het Rekenhof is van oordeel dat de voorgelegde rekeningen steunen op een passende boekhoudkundige organisatie. 4. EXTERNE COMMUNICATIE 1.Voor het nieuwe mandaat van de HRJ is de ontwikkeling van de externe communicatie prioritair, zowel met de burgers als met de magistraten. Tijdens de persconferentie naar aanleiding van het nieuwe mandaat, zette het Bureau die prioriteit dan ook als volgt uiteen: Acht jaar na de oprichting, is de HRJ nog steeds niet goed bekend bij de magistraten zelf en onvoldoende bekend bij de burgers. Het nieuwe team wil doeltreffender en op meer transparante wijze communiceren naar de buitenwereld. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan het algemene communicatiebeleid, zowel intern als extern. Een werkgroep zal zich vanaf volgende week toeleggen op manieren om de communicatie te verbeteren. We kunnen reeds stellen dat de website van de HRJ verbeterd zal worden teneinde nog beter toegankelijk te zijn voor de burgers. Bovendien wordt met de publicatie van een elektronische nieuwsbrief de band tussen de magistraten en de andere actoren van Justitie en de HRJ versterkt. Vanuit die doelstelling zal in januari 2009 de eerste elektronische nieuwsbrief worden verstuurd. De website van de Hoge Raad wordt ook in 2008 verder ontwikkeld. De Hoge Raad blijft zijn website met de grootste aandacht benutten als communicatiemiddel met de burger. Zo bevat de rubriek News onder meer alle persberichten, en alle informatie over bezoeken van prominenten of buitenlandse delegaties aan de Hoge Raad. Het aantal bezoekers nam toe in vergelijking met de vorige jaren, met meer bepaald bijzondere interesse voor de infobladzijden over de modaliteiten inzake toegang tot de magistratuur, de procedure voor de indiening en de behandeling van de klachten, de adviezen. In 2008 kreeg de site maandelijks gemiddeld bezoeken, dat zijn er gemiddeld 500 meer per maand dan in Misschien heeft het de hernieuwing van het mandaat daar iets mee te maken omdat alle informatie over de verkiezing van de magistraten ook op de website stond. 8

14 Dankzij het contactformulier op de site kon worden geantwoord op 1100 mails : 104 vragen over de HRJ, 552 vragen allerhande (brochures, adreswijzigingen, bedenkingen over justitie, informatie over justitie ), 235 vragen over de examens en de benoemingen en 215 over de klachten. De Hoge Raad maakt er een erezaak van zo snel en zo volledig mogelijk te antwoorden. De website staat ook ten dienste van de beroepsmagistraten en de kandidaat-magistraten, door de publicatie van openstaande functies binnen de magistratuur en de vermelding, zodra mogelijk, van de naam van de kandidaten die door een van de benoemingscommissies werden voorgedragen voor een functie van magistraat. Die publicatie heeft aanzienlijk veel succes : er werden pieken vastgesteld tot 2400 bezoeken. Op te merken valt ook dat van de personen die toegang wilden hebben tot de magistratuur, er meer dan 780 via de website informatie vroegen over de organisatie van de verschillende (vergelijkende) examens. 2. Op 13 oktober 2008 hield het nieuwe Bureau van de HRJ een persconferentie om de prioriteiten van het nieuwe mandaat, onder meer op het vlak van de communicatie, voor te stellen. Eerder op het jaar, op 30 mei 2008, was er ook een perslunch in het kader van het colloquium dat de HRJ organiseerde over de nieuwe deontologie De Hoge Raad heeft zijn jaarverslag, zoals elk jaar, bezorgd aan de overheden van de wetgevende en uitvoerende macht, net zoals aan alle korpschefs van de rechtscolleges, parketten en auditoraten. Het jaarverslag 2006 werd op 19 februari 2008 in de Commissie voor de Justitie van de Kamer en op 10 april 2008 in de Commissie voor de Justitie van de Senaat voorgesteld en besproken. Het jaarverslag 2007 werd op 12 november 2008 in de Commissie voor de Justitie van de Senaat voorgesteld. 4. Er dient nog opgemerkt te worden dat de Hoge Raad voor de Justitie tijdens 2008 aanwezig was op de jobbeurzen van respectievelijk de Université libre de Bruxelles (11-12 februari), de Vrije Universiteit Brussel (19 februari), de Katholieke Universiteit Leuven (19 november) en de Université catholique de Louvain (26 november). 5. EXTERNE SAMENWERKING EN OVERLEG 1.Ten gevolge van de politieke crisis die de ministeriële activiteit van mei tot december 2007 zo goed als lam legde, bleven in 2008 de arbeidsrelaties met de opeenvolgende ministers van Justitie en met de leden van hun beleidscel uiterst beperkt. 2.Het Bureau van de Hoge Raad ontving op 23 april 2008 de hr. H. Van Rompuy, voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordiges, en mw. M. De Schamphelaere, voorzitter van de Commissie voor de Justitie van de Kamer. Op 4 november 2008 waren de gasten de hr. A. De Decker, voorzitter van de Senaat, en de hr. P. Van Krunkelsven, voorzitter van de Commissie voor de Justitie van de Senaat. 3. De Hoge Raad ontmoet op regelmatige basis de vertegenwoordigers van de verschillende justitiële actoren. 3 Zie pagina 38. 9

15 In 2008 verliepen die ontmoetingen geregeld in het kader van de voortgang van het project Hertekening van de rechterlijke organisatie, een van de prioritaire projecten uit de Meerjarenplannen en Het nieuwe Bureau van de Hoge Raad heeft beslist om werkvergaderingen te organiseren met de korpschefs. De meeste van die vergaderingen zullen plaatsvinden tijdens het eerste kwartaal van 2009, behalve de ontmoetingen met de eerste voorzitter van het Hof van Cassatie, de hr. G. Londers, en de procureur-generaal bij dat Hof, de hr. J.-F. Leclercq (8 december 2008), met de voorzitter en ondervoorzitter van de Commissie voor de modernisering van de rechterlijke orde (6 november) en de bureauleden van de Adviesraad van de Magistratuur (17 december). 4. Tot slot ontving de HRJ, op 28 april 2008, een groep studenten recht uit de Baltische staten. Het initiatief daartoe kwam van het Louvain Institute for Ireland. 6. INTERNATIONALE RELATIES De internationale relaties nemen in de werking van de Hoge Raad voor de Justitie een belangrijke plaats in. 1. De Hoge Raad voor de Justitie is stichtend lid van het European Network of Councils for the Judiciary (ENCJ), dat voor de lidstaten van de Europese Unie de nationale instellingen verenigt die onafhankelijk zijn van de uitvoerende en wetgevende macht of autonomie genieten, en die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van de rechterlijke orde in zijn opdracht van onafhankelijke rechtsbedeling. Het ENCJ werd bij koninklijk besluit van 10 december 2007 (Bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 28 januari 2008) erkend als internationale vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht. De Europese Commissie heeft beslist om het netwerk alvast tot in 2012 financiële steun te verlenen. In Brussel zal een vast secretariaat worden opgericht, in het kader van een dienstenovereenkomst tussen de HRJ en het ENCJ. De leden van het ENCJ-secretariaat zullen gebruik maken van drie kamers van de HRJ. Van 20 tot 23 mei 2008 vond in Boedapest de algemene vergadering van het netwerk plaats, op uitnodiging van de Nationale Raad voor de Justitie van Hongarije. Tijdens die belangrijke vergadering hebben de 90 deelnemers Sir John Thomas, rechter in het Royal High Court of England en lid van de Judges Council of England and Wales, verkozen tot nieuwe voorzitter. Zij verkozen ook de leden van het Steering Committee, beheersorgaan van het ENCJ. De HRJ werd opnieuw verkozen als lid van het Steering Committee, met de derde beste score. Tijdens werkt het ENCJ rond de volgende thema s: kwaliteitsbeheer in de rechtbanken, wederzijds vertrouwen, het vertrouwen van de bevolking in justitie, samenwerking in strafzaken op het niveau van de Europese Unie, E-justice en de deontologie van de rechters. In het kader van het uitwisselingsprogramma voor justitiële actoren dat wordt gefinancieerd door de Europese Commissie, werden van 18 tot 20 november twee leden van de Hoge Raad voor de Magistratuur van Roemenië ontvangen door de HRJ. Tijdens hun driedaagse bezoek konden zij verschillende interne vergaderingen van de HRJ bijwonen. 3. In 2008 heeft de HRJ zijn programma van bilaterale ontmoetingen voortgezet: 4 Zie pagina

16 - op 4 en 5 mei ontving de HRJ delegaties van de Hoge Raad voor de Magistratuur en van de Hoge Raad voor het Openbaar Ministerie van Portugal; - Op 15 en 16 juni werd het Bureau van de HRJ in Ljubljana ontvangen door de Gerechtelijke Raad van Slovenië; - Op 29 en 30 juni ontving de HRJ een delegatie van de Conseil supérieur de la magistrature uit Frankrijk; - Op 16 en 17 november ontving de HRJ een delegatie van de Hoge Raad voor de Magistratuur van Roemenië; - Op 4 december ontving de HRJ de voorzitter en de directrice van de Raad voor de Rechtspraak van Nederland, in het kader van het project Hertekening van de rechterlijke organisatie. 4. In 2008 werd de Hoge Raad voor de Justitie ten slotte ook geregeld door de Federale Overheidsdienst Justitie betrokken bij uitwisselingsprogramma s met magistraten of justitiële actoren uit andere landen : - op 7 mei, de ombudsman van Ethiopië; - op 12 september een delegatie van magistraten uit Australië; - op 9 oktober een delegatie van magistraten uit Marokko. Sinds het nieuwe mandaat van de HRJ werd geïnstalleerd wordt, in het kader van de bereidheid tot meer communicatie, op de website van de HRJ telkens een verslag van die ontmoetingen gepubliceerd. 11

17 DEEL 2 : OVERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN DE UITBOUW VAN EEN HUMANRESOURCESBELEID VOOR DE MAGISTRATUUR - VERSLAG VAN DE VERENIGDE BENOEMINGS- EN AANWIJZINGSCOMMISSIE 1.1. INLEIDING De verslagen met betrekking tot de activiteiten van de Nederlandstalige, de Franstalige en de verenigde benoemingscommissie zijn gebundeld in een gemeenschappelijk verslag (met voor elke commissie een onderscheiden afdeling) dat door de verenigde benoemingscommissie werd goedgekeurd vooraleer het aan de algemene vergadering werd voorgelegd. De VBAC, die 28 leden telt (14 van de CND en 14 van de BAC) en volgens de pariteit magistraten/niet-magistraten is samengesteld, is bevoegd om de programma s vast te leggen van het examen inzake beroepsbekwaamheid en het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage, alsook om de richtlijnen en de programma s voor de permanente opleiding van de magistraten en de gerechtelijke stage voor te bereiden. De VBAC is eveneens bevoegd om kandidaten voor te dragen voor een benoeming in het gerechtelijk arrondissement van Brussel als de wet vereist dat de kandidaat wettelijk tweetalig is, en voor de vacante betrekkingen bij het federale parket. Tot en met 7 september 2010 wordt het voorzitterschap van de VBAC waargenomen door de voorzitter van de Nederlandstalige BAC. Vanaf 8 september 2010 wordt voor een termijn van twee jaar het voorzitterschap van de VBAC waargenomen door de voorzitter van de Franstalige CND. Van 1 januari 2008 tot en met 7 september 2008 was Jean-Luc Cottyn permanent bureaulid en voorzitter van de Nederlandstalige BAC en van de VBAC. Sinds 8 september 2009 is Geert Vervaeke permanent bureaulid en voorzitter van de (V)BAC DE UITBOUW VAN EEN HUMANRESOURCESBELEID VOOR DE MAGISTRATUUR Examens Inleiding Tijdens het gerechtelijk jaar staan de benoemingscommissies in voor de organisatie van drie examens: - het examen inzake beroepsbekwaamheid; - het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage; - het mondeling evaluatie-examen. Deze examens zijn de toegangspoort tot de magistratuur, maar hebben telkens een ander doelpubliek: - het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage is gericht op jonge juristen die in principe slechts enkele jaren juridische beroepservaring hebben; - het examen inzake beroepsbekwaamheid is, gelet op de moeilijkheidsgraad, bedoeld voor de meer ervaren juristen; - het mondeling evaluatie-examen is gericht op advocaten met minstens 20 jaar balieervaring of minstens 15 jaar balie-ervaring + minstens vijf jaar functie die een gedegen kennis van het recht vereist. 12

18 De vergelijkende wervingsexamens voor parketjuristen en referendarissen worden sinds 1 december georganiseerd door Selor, en niet meer door de Hoge Raad voor de Justitie Organisatorische modaliteiten De modaliteiten en de voorwaarden voor de organisatie van het examen inzake beroepsbekwaamheid en van het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage zijn bepaald door het koninklijk besluit van 21 september 2000 (B.S., 30 september 2000). De modaliteiten en de voorwaarden voor de organisatie van het mondelinge evaluatieexamen zijn bepaald door het koninklijk besluit van 19 april 2006 (B.S., 12 mei 2006) Programma s De programma s van het examen inzake beroepsbekwaamheid en van het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage voor het gerechtelijk jaar werden voorbereid door de Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie op 7 mei Zij werden op 28 mei 2008 goedgekeurd door de algemene vergadering van de Hoge Raad voor de Justitie en bekrachtigd bij ministerieel besluit van 10 juli 2008 om te worden bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 8 september Het programma voor het mondeling evaluatie-examen werd voorbereid door de Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie op 27 april De programma werd op 25 mei 2005 goedgekeurd door de algemene vergadering van de Hoge Raad voor de Justitie en bekrachtigd bij ministerieel besluit van 4 mei 2006 om te worden bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 12 mei De programma s van de examens kunnen worden geraadpleegd op onze website Examen inzake beroepsbekwaamheid Dit examen is bedoeld voor ervaren juristen. Hoewel de enige inschrijvingsvoorwaarde bestaat in het bezitten van een licentie in de rechten, moeten laureaten van dit examen een beroepservaring van ten minste 5 jaar doen gelden om nuttig te kunnen solliciteren voor een plaats bij het parket, en 10 jaar voor een plaats bij de zetel. Het getuigschrift van beroepsbekwaamheid is 7 jaar geldig nadat het werd behaald (te rekenen vanaf de datum van het proces-verbaal van het examen, cf. artikel 259bis-9, 1, van het Gerechtelijk Wetboek). Zoals het jaar voordien, is het schriftelijk deel van het examen opgesplitst in twee proeven die op twee verschillende data plaatsvinden. Iedere proef is eliminerend. Tot slot dienen de kandidaten nog te slagen in een mondelinge proef. 5 Datum van inwerkingtreding van de wet van 25 april 2007 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek inzonderheid met betrekking tot bepalingen inzake het gerechtspersoneel van het niveau A, de griffiers en de secretarissen en inzake de rechterlijke organisatie. 13

19 De examensessie gaf de volgende resultaten: Sessie Taalrol Aantal inschrijv. EXAMEN INZAKE BEROEPSBEKWAAMHEID Opkomst (A) 1 e proef schrift. deel Laureaten schriftelijk deel Laureate n na 1 e proef Opkomst 2 e proef Laureate n na 1 e en 2 e proef Laureate n mond. deel (B) Slaagper -centage (B/A) N ,51 % F ,67 % Uit een vergelijking tussen de ingeschreven kandidaten en de laureaten van het examen blijken de volgende statistische gegevens : NEDERLANDSTALIG EXAMEN INZAKE BEROEPSBEKWAAMHEID EFFECTIEVE DEELNEMERS : 173 GESLAAGDEN : 13 Mannen : 41,28 % Mannen: 23,08 % Vrouwen : 58,72 % Vrouwen : 76,92 % Gemiddelde leeftijd : 36 jaar Gemiddelde leeftijd : 34 jaar Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening : 51,95% Onderscheiding : 41,56 % Grote onderscheiding : 6,49 % 77,45 % van de 173 effectieve deelnemers had balie-ervaring, 22,55 % niet. Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 23,07 % Onderscheiding: 53,85 % Grote onderscheiding: 23,08 % Van de 13 geslaagden heeft 69,23 % balieervaring, en 30,77 % niet. FRANSTALIG EXAMEN INZAKE BEROEPSBEKWAAMHEID EFFECTIEVE DEELNEMERS : 165 GESLAAGDEN : 11 Mannen : 33,94 % Mannen: 54,55 % Vrouwen : 66,06 % Vrouwen : 45,45 % Gemiddelde leeftijd : 35 jaar Gemiddelde leeftijd : 37 jaar Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening : 43,29% Onderscheiding : 47,56 % Grote onderscheiding : 8,54 % Grootste onderscheiding: 0,61 % 78,18% van de 165 effectieve deelnemers had balie-ervaring, 21,82% niet. Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 45,45 % Onderscheiding: 54,55 % Van de 11 geslaagden heeft 72,73 % balieervaring, en 27,27 % niet. 14

20 Vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage Dit vergelijkend examen is bedoeld voor jonge juristen met weinig beroepservaring (minimum 1 jaar juridische ervaring) die snel een loopbaan als magistraat willen beginnen. Het vormt een onrechtstreekse toegangspoort tot de magistratuur omdat de laureaten van dit examen eerst nog een stage moeten doorlopen voor ze kunnen solliciteren. De laureaten van dit examen kunnen tot gerechtelijk stagiair worden benoemd uiterlijk 3 jaar na het afsluiten van het examen. Voor het gerechtelijk jaar zijn er 26 Nederlandstalige en 22 Franstalige plaatsen van gerechtelijk stagiair vacant (indiensttreding op 1 oktober 2009). De examensessie gaf de volgende resultaten: VERGELIJKEND TOELATINGSEXAMEN TOT DE GERECHTELIJKE STAGE Laureate Aantal Opkomst Sessie Taalrol Laureaten schriftelijk deel n mond. inschrijv. (A) deel (B) e proef schrift. deel Laureate n na 1 e proef Opkomst 2 e proef Laureate n na 1 e en 2 e proef Slaagper -centage (B/A) N ,05 % F ,4 % Uit een vergelijking tussen de ingeschreven kandidaten en de laureaten van het examen blijken de volgende statistische gegevens: NEDERLANDSTALIG VERGELIJKEND TOELATINGSEXAMEN TOT DE GERECHTELIJKE STAGE EFFECTIEVE DEELNEMERS : 147 GESLAAGDEN : 28 Mannen: 33 % Mannen: 39,29 % Vrouwen: 67 % Vrouwen : 60,71 % Gemiddelde leeftijd: 30 jaar Gemiddelde leeftijd : 31 jaar Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 48,98% Onderscheiding: 43,37% Grote onderscheiding: 7,65% 62,50 % van de 147 effectieve deelnemers had balie-ervaring; 37,50 % niet. Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 39,29 % Onderscheiding: 28,57 % Grote onderscheiding: 28,57 % Grootste onderscheiding: 3,57 % Van de 28 geslaagden heeft 57,14 % balie-ervaring, en 42,86 % niet. 15

21 FRANSTALIG VERGELIJKEND TOELATINGSEXAMEN TOT DE GERECHTELIJKE STAGE EFFECTIEVE DEELNEMERS : 158 GESLAAGDEN : 18 Mannen: 25,32 % Mannen: 22,22 % Vrouwen: 74,68 % Vrouwen : 77,78 % Gemiddelde leeftijd: 31 jaar Gemiddelde leeftijd : 31 jaar Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 27,85% Onderscheiding: 52,53% Grote onderscheiding: 15,19 % Grootste onderscheiding : 0,63 % Niet gekend : 3,80 % 62,66 % van de 158 effectieve deelnemers had balie-ervaring; 37,34 % niet. Eindresultaat voor de licentie rechten: Voldoening: 22,22 % Onderscheiding: 33,33 % Niet gekend: 5,56 % Grote onderscheiding : 38,89 % Grootste onderscheiding : 0,0 % Van de 18 geslaagden heeft 72,22 % balie-ervaring, en 27,78 % niet Mondeling evaluatie-examen Het mondeling evaluatie-examen richt zich op de ervaren advocaten. Om te kunnen deelnemen moet men hetzij minstens 20 jaar advocaat zijn geweest als voornaamste beroepsactiviteit, hetzij 15 jaar advocaat zijn geweest als voornaamste beroepsactiviteit en ten minste vijf jaar een functie hebben uitgeoefend die een gedegen kennis van het recht vereist. Het mondelinge evaluatie-examen wordt tweemaal per jaar georganiseerd. De geslaagden zijn vrijgesteld van het examen inzake beroepsbekwaamheid gedurende drie jaar te rekenen vanaf de datum van de afgifte van de machtiging. Uit een vergelijking tussen de ingeschreven kandidaten en de laureaten van het examen blijken voor 2008 de volgende statistische gegevens : NEDERLANDSTALIG MONDELING EVALUATIE-EXAMEN Ontvankelijke kandidaturen: 14 Onontvankelijke kandidaturen: 0 Effectieve deelnemers : 13 Mannen: 7 Vrouwen: 6 Gemiddelde leeftijd: 48 jaar Gemiddelde balie-ervaring: 22,9 jaar Laureaten: 4 Mannen: 4 Vrouwen: 0 % Gemiddelde leeftijd: 49 jaar Gemiddelde balie-ervaring: 22,7 jaar 16

22 FRANSTALIG MONDELING EVALUATIE-EXAMEN Ontvankelijke kandidaturen: 17 Onontvankelijke kandidaturen: 1 Effectieve deelnemers : 14 Mannen: 13 Vrouwen: 1 Gemiddelde leeftijd: 50 jaar Gemiddelde balie-ervaring: 25 jaar Laureaten: 8 Mannen: 8 Vrouwen: 0 Gemiddelde leeftijd: 48 jaar Gemiddelde balie-ervaring: 24 jaar Een Franstalige kandidaat voor het mondelinge evaluatie-examen diende tegen haar nietslagen voor het mondelinge evaluatie-examen een verzoek tot schorsing en een beroep tot nietigverklaring in. In het kader van die procedures heeft de Raad van State beslist om het Grondwettelijk Hof de volgende prejudiciële vraag voor te leggen : «[vrij vertaald] Houdt artikel 14, 1, 2/, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, zoals het voortvloeit uit de wet van 15 mei 2007, een schending in van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet voor zover het voor de kandidaten voor een functie in de magistratuur geen beroepsmogelijkheid bepaalt tegen de beslissingen die over hen worden genomen door de Hoge Raad voor de Justitie, terwijl de andere kandidaten voor een overheidsfunctie wel over de mogelijkheid beschikken een dergelijk in te dienen tegen de beslissingen die Selor over hen neemt?». De memories werden ingediend. Er wordt gewacht op het arrest van het Grondwettelijk Hof. A) Commentaar a. Sinds de organisatie van de magistratuurexamens door de Hoge Raad vertoonde het aantal ingeschreven kandidaten en het aantal effectieve deelnemers tot 2005 een overwegend stijgende tendens. Sinds de examens is er een duidelijke daling van het aantal kandidaten (zie grafieken hierna). 17

23 Het aantal ingeschreven kandidaten en effectieve deelnemers is voor het laagste aantal sinds de organisatie van de eerste magistratuurexamens door de Hoge Raad in Dit zowel voor het examen inzake beroepsbekwaamheid als voor het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage. Het aantal inschrijvingen is zelfs het op twee na laagste aantal sinds de organisatie van de eerste magistratuurexamens in door het toenmalige Wervingscollege. Ook het aantal effectieve deelnemers aan 18

24 het examen inzake beroepsbekwaamheid in is het op twee na laagste aantal sinds Het aantal effectieve deelnemers aan het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage valt terug op het niveau van (op vier na laagste aantal deelnemers sinds ). De huidige selectiewijze wordt momenteel kritisch onderzocht en herbekeken. Binnen de Hoge Raad voor de Justitie is een projectgroep opgericht voor de uitwerking van een aan de noden van deze tijd aangepast HRmanagement voor de magistratuur 6. Binnen deze projectgroep is een themagroep opgericht die zich in het bijzonder zal bezig houden met de problematiek van de werving- en selectie. De dalende tendens sinds van het aantal geïnteresseerden blijft zich doorzetten. Een verdere analyse dringt zich op. Is het magistratenambt nog voldoende aantrekkelijk? Volstaat het aanbod aan kandidaten om in de toekomst een voldoende groot aantal bekwame en geschikte kandidaten te selecteren, rekening houdend met de stijgende behoeften als gevolg van de leeftijdspiramide, zonder hierbij de huidige hoge kwaliteitsvereisten bij de selectie te verlagen? Ook een mogelijke correlatie tussen de afnemende interesse en het lage slaagcijfer dient te worden onderzocht 7. b. De Hoge Raad voor de Justitie was opnieuw aanwezig op jobbeurzen die aan de universiteiten worden ingericht voor de rechtenstudenten. Tijdens deze jobbeurzen werd aan de aanwezigen informatie verstrekt over de door de Hoge Raad voor de Justitie georganiseerde examens en de carrièremogelijkheden binnen de magistratuur. Op deze manier kan men doelgericht en toekomstgericht bij waardevolle elementen, die anders misschien niet of moeilijk te bereiken zijn, de interesse opwekken voor een job binnen de magistratuur of als parketjurist en referendaris. De bewustmaking van potentiële valabele elementen van hun toekomstmogelijkheden binnen de magistratuur is een toekomstgerichte investering. Ze dient blijvend te worden verdergezet 8. Opvallende vaststelling bij de laatstejaarsstudenten is de toenemende interesse voor een carrière als parketmagistraat. Mede ingegeven door het structurele tekort aan kandidaten voor vacante (toegevoegde) plaatsen in de parketten, heeft de HRJ haar informatieverstrekking aan deze opvallende tendens aangepast. Rekening houdend met de dalende interesse voor de magistratuurexamens moet worden nagegaan hoe de actieve werving van geïnteresseerden in het ambt van magistraat verder kan worden uitgebreid. c. De door de Hoge Raad voor de Justitie georganiseerde magistratuurexamens zijn niet eenvoudig. Het slaagpercentage ligt vrij laag. Gelet op de maatschappelijke relevantie van de taken van een magistraat, dient de lat zo hoog mogelijk te worden gelegd. Enkel de beste kandidaten die voldoen aan de hoogste standaard worden geselecteerd. Iedere vorm van selectie d.m.v. een examen is ook onvermijdelijk afhankelijk van de kandidaten die zich uiteindelijk voor het examen aanbieden. Het kandidatenaanbod is zonder meer bepalend voor het uiteindelijke slaagpercentage van een examen dat gericht is op de selectie van de meest bekwame kandidaten. Een factor die mogelijk een rol speelt bij deze lage slaagpercentages is het feit dat men onvoorbereid of onvoldoende voorbereid aan het examen deelneemt. Zoals bij ieder examen verhoogt ook bij de toekomstige magistraten de slaagkans wanneer men zich terdege heeft voorbereid. De benoemingscommissies organiseren daarom jaarlijks informatievergaderingen, voorafgaand aan de examens (slechts enkele tientallen kandidaten per taalrol gingen in op onze uitnodiging). 6 Zie pagina Zie punt c. 8 Zie punt c. 19