Verkiezing van de leden van de. Adviesraad van de magistratuur

Transcriptie

1 Verkiezing van de leden van de Adviesraad van de magistratuur 2 februari 2018

2 DEEL 1 : DE HUIDIGE ADVIESRAAD VAN DE MAGISTRATUUR I. Inleiding De Adviesraad van de magistratuur werd bij wet van 8 maart 1999 opgericht en werd op 17 mei 2006 geïnstalleerd via de publicatie in het Belgisch Staatsblad van 17 mei 2006 van de ledenlijst in navolging van de verkiezingen van 5 mei Gedurende zijn bestaan heeft de ARM belangrijke adviezen uitgebracht in verschillende domeinen die rechtstreeks betrekking hebben op het statuut, de rechten en de werkomstandigheden van de magistraten. In het kielzog van de eerste Adviesraad, verkozen in 2006, heeft de ARM - dankzij de inzet van zijn leden - een zekere geloofwaardigheid bij de verschillende medespelers van Justitie verworven. Veel adviezen zijn referentiedocumenten voor hervormingen die, vroeg of laat, zullen moeten worden doorgevoerd zoals bijvoorbeeld het statuut van de magistraten en het deeltijds werken, onder meer op het einde van de loopbaan. De Adviesraad van de magistratuur heeft eveneens een vademecum over het sociaal en financieel statuut van de magistraten opgesteld. Dit vademecum, dat regelmatig wordt bijgewerkt, werd naar alle Belgische magistraten verstuurd. Elke nieuwbenoemde magistraat ontvangt tevens een exemplaar. De Adviesraad van de magistratuur is een belangrijke instelling. Niet alleen omdat hij door de wetgever in het leven werd geroepen in dezelfde context als de Hoge Raad voor de Justitie (wet van 8 maart 1999), maar ook omdat de ARM een democratische instelling is: om de vier jaar worden alle beroepsmagistraten verzocht om 44 leden te verkiezen, waarvan 22 Nederlandstaligen het Nederlandstalig College vormen en 22 Franstaligen het Franstalig College. Alle categorieën van magistraten zijn vertegenwoordigd. Het mandaat van de huidige leden van de Adviesraad van de magistratuur loopt op 28 mei 2018 ten einde. Twee belangrijke data staan op het programma: de oproep tot kandidaten 1 die in het Belgisch Staatsblad van 28 november 2017 werd gepubliceerd 1 Krachtens artikel 2 van het koninklijk besluit van 13 juni 1999 moet de oproep tot kandidaten in het Belgisch Staatsblad ten laatste zes maanden vóór het verstrijken van dit mandaat worden gepubliceerd. 2

3 en de verkiezingen 2 die zullen plaatsvinden op vrijdag 2 februari 2018, van 12u tot 16u. Wij nodigen u van harte uit om u kandidaat te stellen. Het is van essentieel belang dat in deze huidige tijden, waarin Justitie tal van hervormingen ondergaat, de magistraten vertegenwoordigd zijn en hun rechten worden gewaarborgd. U vindt daarover alle informatie in deze brochure. Aarzel niet om contact op te nemen met de ARM voor verdere inlichtingen! De kandidaturen moeten via aangetekende brief naar de voorzitter van de ARM worden verstuurd binnen de maand na de publicatie van de oproep tot kandidaten in het Belgisch Staatsblad, m.a.w. via een ter post aangetekende brief die ten laatste op donderdag 28 december 2017 wordt verstuurd. Opgepast, deze termijn én het opsturen per aangetekende brief zijn voorgeschreven op straffe van verval. Stel u kandidaat! Het is van wezenlijk belang dat de ARM, met het oog op de invoering van de hervormingen van Justitie, zijn werkzaamheden kan vervolgen. Een kwaliteitsvolle rechtsbedeling veronderstelt dat de magistraten hun functie uitoefenen in werkomstandigheden waarbij zowel de persoon als de opdracht worden gerespecteerd. 2 De verkiezingen moeten plaatsvinden op de eerste vrijdag van de derde maand die volgt op de oproep (art. 13, KB 13/06/1999). 3

4 II. Samenstelling van de Adviesraad van de magistratuur (artikel 2 van de wet van 8 maart 1999) De Adviesraad telt 44 leden en bestaat uit een Nederlands- en Franstalig College met elk 22 leden. Elk College bestaat uit, per graad van rechtsmacht: - vier leden van de hoven, waaronder minstens één lid van het Hof van Cassatie (of van het openbaar ministerie bij dat Hof) en één lid van het arbeidshof, alsook minstens één lid van elk geslacht ; - twee leden van het openbaar ministerie bij die hoven (behalve bij het Hof van Cassatie), waarvan minstens één lid van elk geslacht ; - acht leden van de rechtbanken van eerste aanleg, van de arbeidsrechtbanken en de rechtbanken van koophandel, waarvan minstens één lid behoort tot een arbeidsrechtbank, één lid tot een rechtbank van koophandel, alsook minstens drie leden van elk geslacht - vier leden van het openbaar ministerie bij die rechtbanken ( ), waaronder minstens één lid dat tot een auditoraat behoort en minstens één lid van elk geslacht; - twee vrederechters en twee rechters in de politierechtbank waarvan telkens één van elk geslacht. Vrederechters/politierechters Openbaar ministerie Rechtbanken Hoven 4

5 III. Aanduiding van de leden (artikel 3 van de wet van 8 maart 1999) De verkiezingsprocedure wordt door de Adviesraad georganiseerd in samenwerking met de federale overheidsdienst Justitie volgens de regels vastgesteld bij koninklijk besluit van 13 juni Ook de korpschefs leveren een concrete bijdrage aan de organisatie van de verkiezingen. Er bestaan kiescolleges voor de verkiezing van de leden van het Nederlandstalig College en kiescolleges voor de verkiezing van de leden van het Franstalig College. 3 De stemming is geheim. Elke magistraat beschikt over één stem. De leden van de Adviesraad worden rechtstreeks verkozen door en uit de beroepsmagistraten in actieve dienst van de overeenkomstige taalrol. Alleen de magistraten in actieve dienst die op de dag van de verkiezingen ten minste vier jaar van de leeftijdsgrens bedoeld in artikel 383, 1, van het Gerechtelijk Wetboek zijn verwijderd, zijn verkiesbaar. Op dezelfde wijze wordt voor elk lid een plaatsvervanger van dezelfde hoedanigheid gekozen. De kandidaten worden per kiescollege gerangschikt in volgorde van het aantal behaalde stemmen. In deze volgorde zijn verkozen de magistraten met het meeste aantal stemmen en die eveneens beantwoorden aan de samenstellingscriteria waaraan elk college moet voldoen, zoals bepaald in artikel 2, 2. 3 Voor de zittende magistratuur worden de kiescolleges georganiseerd per graad van rechtsmacht en zijn samengesteld als volgt : - het kiescollege voor de hoven bestaat uit de zittende magistraten van het Hof van Cassatie, de magistraten van het openbaar ministerie bij het Hof van Cassatie en de zittende magistraten van de hoven van beroep en de arbeidshoven; - het kiescollege voor de rechtbanken bestaat uit de zittende magistraten van de rechtbanken van eerste aanleg, de rechtbanken van koophandel en de arbeidsrechtbanken; - het kiescollege voor de vrederechters en de rechters in de politierechtbank bestaat uit de vrederechters, de rechters in de politierechtbank, de toegevoegde vrederechters en de toegevoegde rechters in de politierechtbank;) Voor de magistraten van het openbaar ministerie wordt voor alle graden van rechtsmacht één kiescollege georganiseerd. Het is samengesteld uit de magistraten van het openbaar ministerie bij de hoven van beroep, de arbeidshoven en de rechtbanken van eerste aanleg (artikel 3 van de wet tot instelling van de Adviesraad). De bijstandsmagistraten en de federale magistraten worden verondersteld deel uit te maken van het kiescollege voor het Openbaar Ministerie en van de leden van het hof van beroep te Brussel. 5

6 Bij staking van stemmen wordt voorrang gegeven aan de jongste van de kandidaten. Er wordt van rechtswege een einde gemaakt aan het mandaat in de Adviesraad wanneer een lid : 1 zijn ambt van magistraat niet meer uitoefent; 2 zijn hoedanigheid verliest op basis waarvan hij gekozen is voor de Adviesraad; 3 lid wordt van de Hoge Raad voor de Justitie. IV. Werking (artikelen 4 et 5 van de wet van 8 maart 1999) Algemene vergadering (22 NL + 22 FR) Bureau (3 NL + 3 FR) Franstalig College (22 FR) Nederlandstalig College (22 NL) 6

7 Algemene Vergadering Samengesteld uit 44 leden van de ARM + de vertegenwoordiger(s) van een magistratenvereniging die ten minste 75 leden telt met raadgevende stem + de voorzitter van de vereniging van Duitstalige magistraten met raadgevende stem. Een lid dat verhinderd of afwezig is, wordt vervangen door zijn plaatsvervanger. De Algemene Vergadering spreekt zich uit over de adviezen van de colleges. Franstalig College Samengesteld uit 22 Franstalige leden, waaronder een voorzitter, een ondervoorzitter en een secretaris. Bureau Samengesteld uit de voorzitters, de ondervoorzitters en de secretarissen van de Colleges. Het Bureau bereidt de Algemene Vergaderingen voor, voert de beslissingen uit en coördineert de werkzaamheden. Nederlandstalig College Samengesteld uit 22 Nederlandstalige leden, waaronder een voorzitter, een ondervoorzitter en een secretaris. Voorzitterschap Het voorzitterschap wordt voor een termijn van twee jaar beurtelings bekleed door één van beide voorzitters. V. Opdrachten (artikel 5 van de wet van 8 maart 1999) De Adviesraad heeft als opdracht hetzij op eigen initiatief, hetzij op verzoek van de minister van Justitie of van de Wetgevende Kamers, adviezen te geven en met hen overleg te plegen over al hetgeen betrekking heeft op het statuut, de rechten en de werkomstandigheden van de rechters en de ambtenaren van het openbaar ministerie. De minister van Justitie doet aan de Adviesraad mededeling van alle voorontwerpen van wet die zijn goedgekeurd door de Ministerraad en die betrekking hebben op de opdrachten van de Adviesraad. 7

8 DEEL 2 : VERLOOP VAN DE VERKIEZINGSPROCEDURE VOOR DE SAMENSTELLING VAN EEN NIEUWE ADVIESRAAD I. Organisatie van de verkiezingen De verkiezingen worden georganiseerd door de Adviesraad van de magistratuur in samenwerking met de korpschefs en de FOD Justitie, op vrijdag 2 februari II. Voorwaarden voor de kiezers en kandidaten (Artikel 1, 6 en 9 koninklijk besluit van 13 juni 1999 houdende de vaststelling van de verkiezingsprocedure van de leden van de Adviesraad van de magistratuur) Kiezers zijn: - de beroepsmagistraten die op het ogenblik van de oproep de eed hebben afgelegd en in actieve dienst zijn in hun hoedanigheid van magistraat (art. 1, 2, a); de magistraten die buiten een rechtscollege of parket gedelegeerd zijn, hebben niet de hoedanigheid van kiezer (art. 6, 1, 1 ). - de beroepsmagistraten bedoeld in artikel 383bis van het Gerechtelijk Wetboek. Kunnen zich kandidaat stellen, zij die op het ogenblik van de kandidaatstelling: - de eed als magistraat hebben afgelegd; - beroepsmagistraat zijn; - in actieve dienst zijn in hun hoedanigheid van magistraat en niet buiten een rechtscollege of parket gedelegeerd zijn (art. 9, 2, 1 ); - ten minste vier jaar van de leeftijdsgrens bedoeld in artikel 383, 1, van het Gerechtelijk Wetboek zijn verwijderd, (art. 3, 1, vijfde lid van de wet van 8 maart 1999). De leden van de Adviesraad hebben zitting voor een periode van vier jaar, die eenmaal hernieuwbaar is. (art. 4, 1 van de wet van 8 maart 1999). Men mag zich dus niet meer kandidaat stellen indien men achtereenvolgens twee mandaten als effectief en/of plaatsvervangend lid heeft uitgeoefend. 8

9 III. Indienen kandidaturen en opstellen van de kandidatenlijsten (Artikel 7 tot 10 koninklijk besluit van 13 juni 1999 houdende de vaststelling van de verkiezingsprocedure van de leden van de Adviesraad van de magistratuur) a) Indienen kandidaturen De oproep tot kandidaten voor het mandaat van lid of plaatsvervanger van de Adviesraad van de magistratuur werd in het Belgisch Staatsblad van 28 november 2017 bekend gemaakt. De kandidaturen moeten op straffe van verval binnen een termijn van één maand na de bekendmaking van deze oproep in het Belgisch Staatsblad, m.a.w. ten laatste op donderdag 28 december 2017, bij ter post aangetekende brief worden verzonden aan de voorzitter van de Adviesraad van de magistratuur op het volgende adres: T.a.v. de voorzitter van de Adviesraad van de magistratuur Waterloolaan, 70 (7 e verdieping) 1000 Brussel De kandidaat vermeldt op straffe van onontvankelijkheid voor welk kiescollege hij zich kandidaat stelt. De kandidaat vermeldt in zijn kandidatuurstelling of hij zich kandidaat stelt als effectief lid van de Adviesraad, als plaatsvervangend lid dan wel voor beide plaatsen. Bij gebrek aan een keuze worden zij geacht zich kandidaat te stellen voor beiden. Er wordt de kandidaten aanbevolen om het inschrijvingsformulier te gebruiken dat in het Belgisch Staatsblad van 28 november 2017 werd gepubliceerd en dat eveneens beschikbaar is op de website van de ARM ( b) Opstellen kandidatenlijsten Na het verstrijken van de termijn voor de indiening van de kandidaturen onderzoekt het Bureau van de Adviesraad de ontvankelijkheid van de kandidaturen in het licht van artikel 3 van de wet van 8 maart 1999 tot instelling van een Adviesraad en in het licht van artikel 7 van het koninklijk besluit van 13 juni 1999 houdende de vaststelling van de verkiezingsprocedure van de leden van de Adviesraad van de magistratuur. 9

10 Het Bureau van de Adviesraad stelt vervolgens de voorlopige kandidatenlijsten voor de vier Nederlandstalige en de vier Franstalige kiescolleges op in alfabetische orde (twee kolommen, al naargelang ze kandidaat lid zijn dan wel kandidaat plaatsvervanger of beide). Uiterlijk vijfenveertig dagen na de oproep meldt het Bureau van de Adviesraad de kandidaten bij gewone brief op welke kandidatenlijst zij zijn opgenomen. De kandidaten kunnen vervolgens met betrekking tot de eigen kandidatuur een gemotiveerd bezwaar indienen. Uiterlijk tien dagen na afsluiting van de definitieve kandidatenlijsten verzendt de voorzitter van de Adviesraad de kandidatenlijsten naar de voorzitters van de rechtbanken van eerste aanleg om uitgehangen te worden ter burgerlijke griffie van de rechtbank van eerste aanleg. c) Toelichting kandidatuur De kandidaten mogen tot op de dag van de verkiezingen hun kandidatuur met alle middelen en op eigen kosten in alle gerechtelijke arrondissementen van hun kiescollege toelichten. Het is de kandidaten eveneens toegestaan: een schrijven te richten aan de voorzitters van de rechtbanken van eerste aanleg van elke stemafdeling behorend tot hun kiescollege op een wit blad papier van A4 formaat waarin zij hun kandidatuur toelichten. De voorzitter zal dit schrijven uithangen op een speciaal daarvoor bestemd bord dat daartoe aan de burgerlijke griffie van de rechtbank van eerste aanleg wordt geplaatst; hun kandidatuur mondeling toe te lichten op een informatievergadering die de eerste voorzitter van het hof van beroep organiseert in zijn rechtsgebied, in overleg met de procureur-generaal bij dit hof. De genomen initiatieven mogen de gang van de zittingen en de dienstregelingen in geen geval verhinderen of onderbreken. 10

11 IV. Kiesprocedure (Artikel 3, 13 tot 18, 20 tot 21, 25 en 26 van koninklijk besluit van 13 juni 1999 houdende de vaststelling van de verkiezingsprocedure van de leden van de Adviesraad van de magistratuur) a) Alfabetische kiezerslijst Per stemafdeling wordt voor elk kiescollege een afzonderlijke alfabetische kiezerslijst opgemaakt. De kiezerslijsten worden binnen de maand na de oproep per stemafdeling ter inzage van de kiezers neergelegd op de burgerlijke griffie van de rechtbank van eerste aanleg. De inzage verstrijkt veertig dagen na de oproep. De kiezers hebben de mogelijkheid tot indienen van een gemotiveerd bezwaar tegen de voorlopige kiezerslijsten per aangetekende brief aan de voorzitter van de Adviesraad en dit binnen vijf dagen na het verstrijken van de inzagetermijn. Vijftien dagen na het definitief afsluiten van de kiezerslijsten worden zij per stemafdeling ter inzage van de kiezers neergelegd op de burgerlijke griffie van de rechtbank van eerste aanleg tot op de dag van de verkiezingen. b) Oproepen van de kiezers Toegelaten zijn de personen die ingeschreven zijn op de definitieve kiezerslijsten. De kiezers worden, uiterlijk vijftien dagen voor de verkiezingen, bij gewone brief, geadresseerd aan hun woonplaats, opgeroepen door de voorzitter van de Adviesraad. De oproepingsbrieven vermelden de dag waarop, de stemafdeling waar en het lokaal waarin de kiezer moet stemmen, evenals de uren van opening en sluiting van het stembureau. De verkiezingen worden gehouden de eerste vrijdag van de derde maand volgend op de oproep, met andere woorden op 2 februari

12 c) De verkiezingen De verkiezingen hebben plaats op vrijdag 2 februari 2018, van 12u tot 16u. - Stembureau Er is een stemafdeling in elke rechtbank van eerste aanleg. De kiezers zullen op hun privéadres nog een brief ontvangen waarin de plaats van het stembureau zal worden meegedeeld. Het gerechtelijk arrondissement waar de kiezer benoemd is op het ogenblik van de definitieve afsluiting van de kiezerslijsten, bepaalt de bevoegde stemafdeling. Indien de kiezer het statuut van toegevoegd magistraat heeft, dan is de stemafdeling van het gerechtelijk arrondissement waar de zetel van het hof van beroep gevestigd is, bevoegd. De kiesverrichtingen geschieden onder toezicht van het stembureau. Het bureau bestaat uit een rechter in de rechtbank van eerste aanleg, die tevens voorzitter van het stembureau is, en twee leden van het openbaar ministerie bij die rechtbank, die geen van allen kandidaat zijn bij deze verkiezingen en die daartoe, binnen de twee maanden na de oproep, door hun korpschef zijn aangewezen. Deze korpschefs delen de identiteit van de aangewezen magistraten onmiddellijk mee aan de voorzitter van de Adviesraad. - De stemming De kiezers worden tot de stemming toegelaten van 12 tot 16 uur. De kiezers die zich aanmelden, zijn voorzien van hun oproepingsbrief, hun identiteitskaart en desgevallend een volmacht. Stemming bij volmacht is uitgesloten, behalve wanneer niet aan de kiesverrichtingen kan worden deelgenomen omwille van professionele bezigheden die door de voorzitter van de Adviesraad, na voorlegging van de nodige bewijsstukken, zijn aanvaard. De kiezer brengt een stem uit met een rood stempotlood in het vak achter de naam van een kandidaat-lid en in het vak achter de naam van een kandidaat-plaatsvervanger. 12

13 d) De stemopneming Nadat de omslagen van alle stemafdelingen zijn ingeleverd, wordt op de zetel van de Adviesraad overgegaan tot de telling van de stemmen. Er zijn twee stemopnemingsbureaus, een voor de Nederlandstalige kiescolleges en een voor de Franstalige kiescolleges. Deze bureaus bestaan uit minstens vier magistraten behorend tot de overeenkomstige taalrol die door de voorzitter van de Adviesraad zijn aangewezen onder de leden van de Adviesraad die geen kandidaat zijn. - Geldigheid van de stemmen Ongeldig zijn: 1. Alle andere stembiljetten dan die welke volgens het koninklijk besluit van 13 juni 1999 houdende de vaststelling van de verkiezingsprocedure van de leden van de Adviesraad van de magistratuur mogen worden gebruikt; 2. De stembiljetten waarop niet is gestemd zoals bepaald in artikel 18 4 ; 3. De stembiljetten waarvan de vorm of de afmetingen veranderd zijn, die binnenin een papier of enig voorwerp bevatten of waarop een teken, een doorhaling, een merk of woorden die niet bij dit koninklijk besluit geoorloofd zijn, is aangebracht. -Verkozenen De Algemene Vergadering van de Adviesraad, met uitsluiting van de leden die kandidaat zijn, komt samen om aan de hand van de processenverbaal van de verrichtingen van de stemopnemingsbureaus de kandidaten per kiescollege te rangschikken in volgorde van het aantal behaalde stemmen. 4 Art. 18 : De kiezer ontvangt van een lid van het stembureau een stembiljet van het kiescollege waarvan hij deel uitmaakt. De kiezer brengt een stem uit met een rood stempotlood in het vak achter de naam van een kandidaat-lid en in het vak achter de naam van een kandidaat-plaatsvervanger. Daarna toont hij aan een lid van het stembureau zijn dichtgevouwen stembiljet en steekt het in de daartoe bestemde stembus. Vervolgens ontvangt de kiezer zijn oproepingsbrief, gemerkt met een stempel geleverd door de voorzitter van de Adviesraad. De kiezer die door onoplettendheid het hem overhandigde stembiljet beschadigt of zich vergist, kan aan de voorzitter van het stembureau een ander vragen tegen teruggave van het eerste dat onmiddellijk onbruikbaar gemaakt wordt. De voorzitter schrijft op de stembiljetten die zijn teruggenomen, de vermelding "Teruggenomen stembiljet" en parafeert ze. 13

14 Op dezelfde wijze wordt voor elk lid een plaatsvervanger van dezelfde hoedanigheid gekozen. De (plaatsvervangende) leden worden aangewezen zoals uitgelegd onder punt III van het eerste deel van deze brochure. Het proces-verbaal van de verkiezing wordt in twee originelen opgemaakt en ondertekend door de aanwezige leden van de Algemene Vergadering. Iedere kandidaat ontvangt bij gewone brief een uittreksel uit dit procesverbaal. Een exemplaar van dit proces-verbaal wordt bezorgd aan de minister van Justitie. e) Bekendmaking De minister van Justitie maakt de lijst met alle aantredende leden van de Adviesraad en hun plaatsvervangers bekend in het Belgisch Staatsblad. De uittredende leden en hun plaatsvervangers houden zitting tot het verstrijken van de mandaattermijn en in ieder geval tot de bekendmaking van de lijst in het Belgisch Staatsblad. Raadpleeg regelmatig de website van de Adviesraad van de magistratuur ( om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen rond de verkiezingen van de leden van de Adviesraad. Adviesraad van de magistratuur Waterloolaan, 70 (7 de verdieping) 1000 Bruxelles Tél.: 02/ Fax.: 02/ Website: Info : arm-ccm@just.fgov.be *** 14