Bezuinigen op jongerenwerk?

Transcriptie

1 Nieuwsbrief juni 2010 Jaargang 1, nummer 1 Inhoud: Normeringsonderzoek 2 Activerend jongerenwerk 3 Aansluiting op jeugd 3 Jongerenwerk Hoogeveen 4 Sportscouts Osdorp 5 Bezuinigen op jongerenwerk? Hoe zal het jongerenwerk te voorschijn komen uit de grote bezuinigingsoperatie die Nederland te wachten staat? Uit allerlei ambtelijk voorbereide scenario s valt af te leiden dat er welzijnsbreed rekening gehouden moet worden met 20% minder budget. Of en in welke mate het jongerenwerk wordt gekort is nu nog niet te overzien. Politiek, ambtenarij en management van voorzieningen staan voor een moeilijke opgave. Zij zullen wijze besluiten willen nemen. Om hen daarbij van dienst te zijn brengen wij enkele aandachtspunten naar voren. Jeugd is schaars Het jeugdaandeel op de totale bevolking daalt al jaren. De vergrijzing neemt toe. Met het oog op de toekomst is zorgvuldige omgang geboden met het afnemend aantal kinderen en jongeren. Alle jeugd nodig voor de economie van morgen Veel jongeren werken niet omdat ze te laag geschoold, ongemotiveerd of arbeidsongeschikt zijn, of omdat er geen baan voor ze is. Werkgevers maken zich terecht druk over de massale pensionering van de baby boom generatie in de komende jaren. Dit maakt het nodig zoveel mogelijk jongeren te kwalificeren voor de arbeidsmarkt. Jongerenwerk is marktleider onder risicojeugd Gevestigde voorzieningen als beroepsonderwijs, jeugdzorg, sportclubs en justitie noteren hoge cijfers voor uitval of recidive. Zij hebben vooral moeite met risicojongeren. Het jongerenwerk zou als specialist in contact met deze jeugd voor dergelijke instanties van betekenis kunnen zijn. Vernieuwing, juist nu Door de economische crisis zal er veel veranderen. Maak van deze beweging gebruik door juist nu het jongerenwerk te professionaliseren tot een lokale voorziening die jongeren met kans op uitval actief aanspreekt en ondersteunt bij het vinden van een productieve plek in de samenleving. Jongerenwerk is de laatste tien jaar flink gegroeid vanuit het besef dat het een goed lokaal instrument is voor de aanpak van jeugdoverlast. Maar het kan dus meer. Jongerenwerk is in potentie de reddingsboei van lokaal jeugdbeleid om overboord gevallen jeugd weer maatschappelijk te integreren tot productieve jonge mensen. De hiervoor vereiste update van het jongerenwerk vereist de nodige expertise. Zo is accurate kennis over lokale jeugd, hun risico s en talenten, van wezenlijk belang voor een weloverwogen inzet van schaarse middelen voor jongerenwerk en jeugdbeleid. In combinatie met verstand van modern jongerenwerk en meting van rendement is het mogelijk optimaal profijt te halen uit deze investering in de toekomst van risicojeugd en dus van ons allemaal. Noorda en Co kan u hierbij ondersteunen met onderzoek, advies, methodiekontwikkeling, en scholing.

2 Nieuwsbrief juni 2010 Pagina 2 van 6 Normeringsonderzoek jongerenwerk Het is goed om te weten hoeveel jongerenwerk nodig is in een gemeente en in welke buurten. Dat is het geval in goede tijden, maar nog meer in de slechte tijden die nu voor ons liggen. Normeringen voor jeugdwelzijnswerk kunnen uitkomst bieden. Er zijn drie typen normeringen: Normeringen voor doelgroep Normeringen voor middelen Normeringen voor rendement Normeringen voor het vaststellen van de doelgroep van het jongerenwerk zijn gebaseerd op statistische cijfers die beschikbaar zijn op het niveau van elke gemeente en de deelgebieden daarbinnen. Naast demografische cijfers gaat het om statistische indicatoren voor risicogedrag, waardoor de doelgroep uiteindelijk met geografische precisie in beeld wordt gebracht. Met deze cijfers is het ook mogelijk de beschikbare middelen te verdelen naar woonbuurt. Aan de hand van normeringen voor middelen als formatie, accommodatie en activiteitenbudget, die zijn gebaseerd op Onderzoek,kan worden bepaald of er sprake is van een meer of juist een minder dan gemiddelde inzet van middelen. Normeringen voor het rendement van jongerenwerk hebben betrekking op de directe resultaten, individuele effecten van deelnemers aan het jongerenwerk en effecten voor de maatschappelijke omgeving. Met directe resultaten bedoelen we het aantal unieke deelnemers, bereikpercentage van jeugd, het aantal dagdelen opening, planrealisatie (verhouding gerealiseerde en geplande activiteiten) en het professionele niveau (bijscholing, werkbegeleiding). Individuele effecten van deelnemers worden bepaald met de vrijetijdsscan. Dat is een gebruiksvriendelijk instrument waarmee de vorderingen van jongeren die gebruik maken van jongerenwerk gedurende een seizoen op een begrijpelijke manier zichtbaar kunnen worden gemaakt. De vrijetijdsscan is bovendien zeer tijdsbesparend in vergelijking met bestaande vormen van verantwoording. Maatschappelijke effecten van jongerenwerk, zoals vermindering van jeugdoverlast en toename van leefbaarheid in een woongebied, kunnen worden vastgesteld met behulp van een effectmonitor. Daarvoor wordt onafhankelijke externe informatie gebruikt. Al met al levert een normeringsonderzoek jongerenwerk een degelijke onderbouwing op voor het verdelen van de inzet van jongerenwerk en het vaststellen van het rendement. De uitkomsten zijn bovendien bruikbaar voor welzijnswerk in het algemeen en andere jongerenvoorzieningen. Omdat het de kern raakt van de maatschappelijke betrokkenheid op jongeren, zijn de conclusies niet beschreven in vakjargon en abstracte cijferreeksen, maar elementaire inzichten die begrijpelijk zijn voor een breed publiek. Die vorm draagt ook bij aan het maatschappelijk draagvlak voor het jongerenwerk.

3 Pagina 3 van 6 Nieuwsbrief juni 2010 Activerend jongerenwerk Activerend jongerenwerk is anders dan een plek waar lastige jongeren kunnen komen tafeltennissen en zich afzonderen van de rest van de wereld. Activerend jongerenwerk staat open voor alle jongeren, is gericht op aanwakkeren van een actieve mentaliteit om iets van het leven te maken en slaat een brug tussen jongeren, bewoners, ouders en andere voorzieningen in een wijk. Jongeren leren er om hun talenten te ontdekken, zelf hun vrije tijd goed in te vullen en zelfstandig hun weg te vinden in het gevarieerde aanbod van vrijetijdsbesteding in hun gemeente of regio. Het programma biedt gelegenheid voor sport, moderne podiumkunsten (dans, drama, muziek en media), participatie, vorming, debat en maatschappelijke educatieve activiteiten. Het is de bedoeling dat jongeren iets leren. Dat betekent dat ze bijvoorbeeld een bepaalde sport beoefenen, een cursus solliciteren volgen of een theatervoorstelling bezoeken. Ze kunnen ook actief zijn in het bedenken en organiseren van een activiteit of project. Ze worden aangemoedigd om de dialoog aan te gaan met bewoners uit hun omgeving en woordvoerders van instanties die een bevooroordeelde mening over hen uiten. Een presentatie voor een eigen publiek van jongeren en buurtbewoners of juist onbekende mensen vormt vaak een feestelijke afsluiting van een activiteit of project. Aansluiting op jeugd in Zeist We willen graag een plek waar we met zijn allen kunnen zijn. Hoe ziet de vrijetijdsbesteding van kinderen en jongeren in Zeist eruit? Maken ze gebruik van een buurthuis, zijn ze lid van de hockeyclub of spelen ze elk vrij uurtje gitaar? Wat is er te doen en wat willen ze? En hoe kan het jeugdwelzijnswerk daar op aansluiten? Deze en andere vragen beantwoordde Noorda en Co onlangs in opdracht van de gemeente Zeist. Het merendeel van de Zeister jeugd heeft geen gaatje meer in de agenda: in de vrije tijd wordt volop gesport, uitgegaan, muziek gemaakt of in de bossen gewandeld. Een uitzondering op deze regel is jeugd die behoort tot de risicocategorie. Aantallen en woonbuurten zijn nu bekend. Hun deelname aan. het georganiseerde sportleven en de culturele voorzieningen is aan de lage kant. Zij hebben veel behoefte aan begeleide vrijetijdsbesteding in de vorm van kinderwerk, speeltuinwerk, jongerenwerk en informeel sportaanbod. Het jongerenwerk bereikt nog niet de helft van deze jeugd. Bovendien hebben zij behoefte aan een frequenter aanbod. Kinderen tot 12 jaar worden meer bereikt, maar ook zij willen vaker meedoen. Belangrijke adviezen zijn: Uitbreiding van het aanbod voor kinderen en jongeren door samenwerking van professionals met vrijwilligers, commercie of andere jeugdvoorzieningen zoals scholen, sportclubs en culturele voorzieningen; Stedelijke voorzieningen zoals de muziekschool en scoutingclubs meer richten op jeugd uit de risicocategorie; Een stedelijk centrum voor talentontwikkeling, cultuur en educatie die toegankelijk is voor alle jeugd in Zeist; Meer wijkgerichte accommodaties; Meer activerend aanbod in samenwerking met voorzieningen op het gebied van sport en cultuur met actieve participatie van jeugd, ouders en omwonenden; Scholing van professionals en vrijwilligers zodat ze nog beter in staat zijn te voldoen aan de wensen van de huidige doelgroep.

4 Nieuwsbrief juni 2010 Pagina 4 van 6 Jongerenwerk op de maat van Hoogeveen Hoeveel professioneel jongerenwerk is er nodig om te voldoen aan de behoefte aan vrijetijdsbegeleiding van jongeren in een gemeente? Deze vraag stond centraal in het onderzoek dat Noorda en Co begin 2010 heeft uitgevoerd in Hoogeveen. Om de vraag te kunnen beantwoorden is eerst de doelgroep van het jongerenwerk in Hoogeveen in kaart gebracht met behulp van gespecificeerde onafhankelijke cijfers. De doelgroep van jongerenwerk betreft in hoofdzaak jongeren met overwegend een laaggeschoolde achtergrond waar zich relatief meer maatschappelijke problemen voordoen of de risico s daarop bovengemiddeld hoog zijn. In Hoogeveen blijkt dat een bepaald concreet aantal te zijn, woonachtig in 11 buurten. Vervolgens is het aanbod van het jongerenwerk en andere voorzieningen op het gebied van vrijetijdsbegeleiding onder de loep genomen. In Hoogeveen bereikt het professionele jongerenwerk met een formatie van 2.7 fte zo n 210 unieke jongeren op frequente basis. Dat komt neer op een bereikcijfer van 78 jongeren per 1.0 fte, gelijk aan het landelijk gemiddelde. Samen met andere voorzieningen is het bereikpercentage van jongeren uit de risicocategorie naar schatting 83%. Dit is een hoog percentage. Om het jongerenwerk te laten aansluiten op de volledige vraag naar begeleide vrijetijdsbesteding zou het professioneel jongerenwerk moeten worden uitgebreid of meer samenwerking worden gerealiseerd met andere partijen als vrijwillig jeugd- en jongerenwerk, informele sport en initiatieven op het gebied van jeugdcultuur. Aansluiting van het professionele jongerenwerk op de vraag heeft ook te maken met de kwaliteit van accommodaties en inhoudelijke programmering. In Hoogeveen lijkt het bijvoorbeeld wenselijk om in jeugdrijke buurten de beschikking te hebben over kleinschalige ruimtes voor jongerenwerk in wijkgebouwen, dorpshuizen en accommodaties van andere voorzieningen. Zo kan het jongerenwerk op meerdere plekken haar gezicht laten zien. Daarnaast is aanbevolen één grotere multifunctionele accommodatie in te zetten voor een meer eigentijds cultureel aanbod voor een brede doelgroep. Tot slot zijn de vrijetijdsscan en de effectmonitor aanbevolen om het rendement van het jongerenwerk zichtbaar te maken voor de gemeente als opdrachtgever, maar ook voor de bevolking van Hoogeveen.

5 Pagina 5 van 6 Nieuwsbrief juni 2010 Sportcouts Osdorp Sportscouts is een voorziening die informele sportactiviteiten verzorgt voor buurtjeugd uit stedelijke wijken. Meer dan eens is daar sprake van maatschappelijke jeugdproblematiek die zich op straat manifesteert. De gedachte achter sportscouts is even simpel als logisch: aan jongeren uit sociaaleconomisch kwetsbare gezinnen waar geen geld is voor sportclubs wordt in eigen woonomgeving sport aangeboden als alternatief voor verveling en ontsporing. Sport en spel zijn door hun populariteit onder jeugd niet alleen een uiterst attractief middel om hen bezig te houden, maar ook nog eens pedagogisch en medisch zeer verantwoord. Daar komt bij dat de inzet van wat oudere werkloze jongeren uit dit type buurten als assistent-medewerkers op een leerwerkplaats, in het kader van arbeidstoeleiding of een stageplek voor het middelbare of hoger beroepsopleiding, een effectieve aanpak is van voortijdig schoolverlaten en werkloosheid. Het mes snijdt zo aan meerdere kanten. Dit initiatief is voortgekomen uit een onderzoek naar groepsaanpak van overlast en jeugdcriminaliteit in een stedelijke woonwijk, waaruit onomstotelijk bleek dat de vraag naar begeleiding in de vrije tijd onder buurtjeugd veel groter was dan het geleverde aanbod van voorzieningen. Om beter aan deze ruime vraag naar recreatie tegemoet te kunnen komen is vervolgens een praktijkexperiment gestart waarbij sportactiviteiten aan jeugd in de eigen wijk werden aangeboden met inzet van buurtbewoners. Sportscouts werd in eerste instantie mogelijk gemaakt door een subsidie van stadsdeel Osdorp in Amsterdam West en een experimentsubsidie voor vrijwillig jeugd- en jongerenwerk van het Ministerie van VWS. Methodiekontwikkeling en effectevaluatie waren onderdeel van dit praktijkexperiment. Tevredenheid over de praktische resultaten van sportscouts en de kwaliteit van uitvoering leidden uiteindelijk tot verlenging en in tweede instantie ook uitbreiding van sportscouts naar andere delen van Amsterdam West. De hoop is dat er meer draagvlak is ontstaan voor informele sportactiviteiten georganiseerd door en voor buurtjeugd en dat Sportscouts permanent deel gaat uitmaken van lokaal jeugdbeleid in wijken waar dat nodig is. Het opkomen van meer van dit soort sportinitiatieven op andere plaatsen in het land, biedt perspectief. Recent heeft een soortgelijk project in s-hertogenbosch de Hein Roethoefprijs 2009 ontvangen. Om het maatschappelijk nut en de methodische aanpak van sportscouts goed op hun merites te kunnen beoordelen, is Sportscouts onderzocht. Er is een analyse gemaakt van de sociaalpedagogische waarde van informele sport als middel om buurtjeugd bij de maatschappij te betrekken. Daarnaast is de gehanteerde methodiek op een inzichtelijke manier beschreven en zijn de effecten voor betrokken jeugd en buurten vastgesteld. Bijschrift bij foto of. De kinderen kunnen lekker sporten, raken hun energie kwijt en gaan daarna moe en voldaan naar bed.

6 CONTACT Nieuwsbrief juni 2010 Noorda en Co Pagina 6 van 6 Noorda en Co Cannenburg HA Amsterdam TELEFOON: info@noordaenco.nl Noorda en Co verzorgt onderzoek, advies en aanpak van jeugdvraagstukken. Wij zijn gespecialiseerd in oplossingen voor maatschappelijke integratie van jongeren. Noorda en Co bestaat uit een ingespeeld team van gekwalificeerde medewerkers. Wij werken zelfstandig of in coproductie met partners. Voor nadere informatie, een vrijblijvend gesprek of een mogelijke opdracht kunt u contact met ons opnemen. Bezoek onze website!