Mededelingen! )Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mededelingen! )Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!"

Transcriptie

1 NederlandseVerenigingvoorAudiologie Nieuwsbrief110 Programma 3februari2017 NVAWintervergadering2017 Datum Vrijdag3februari2017,9:00 16:30uur Plaats Jaarbeurs>Beatrixgebouw,Utrecht( 9:00 Ontvangstmetkoffiethee 9:30 AlgemeneLedenvergadering Ochtend Thema:Taal=enspraakontwikkeling 10:00 Oorzakenvaneenzijdiggehoorverlies Ronald'Admiraal'(Radboudumc'Nijmegen' 10:25 Richtinghorenmetéénoor? Martijn'Agterberg'(Radboudumc'Nijmegen' 10:50 OverzichtvanhuidigerevalidatiemogelijkhedenbijSingleSidedDeafness Allart'Knoop''(Erasmus'MC'Rotterdam' 11:15 Pauze 11:35 StudienaarBCD>enCROS>hoortoestelbijeenzijdigedoofheid Anne'Wendrich'(UMC'Utrecht' 12:00 Eenzijdiggehooreendusdanigehandicapdatingegrepenmoetworden? Ad'Snik'(Radboudumc'Nijmegen' 12:15 Hulpverleningbijeenzijdiggehoorverlies Kees'Knol'(GGMD'Utrecht' 12:40 Lunch(erwordtvoorbroodjesgezorgd Middag Vrijevoordrachten 13:40 Bijzonderfenomeenbijeenorigheid:modulatievantinnitusdooroogbeweging Margriet'van'Gendt'(UMC'Groningen' 14:00 ToepassingvanSuperPowerBCDsbijgemengdgehoorverlies Arjan'Bosman'(Radboudumc'Nijmegen' 14:20 CharacterizingandpredictingtheSRTinindividualHIlisteners Koen'Rhebergen'(UMC'Utrecht' 14:40 HearingAidFine>TuningBasedonDutchDescriptions Thijs'Tielemans'(Kentalis,'St.'Michielsgestel 15:00 Pauze 15:20 VoorspellendefactorenbijuitproberenvanhoortoestellenbijSHouderen Marieke'Pronk'(VUmc'Amsterdam' 15:40 Auditiefhersenstamonderzoek:toepassingvandeLevel>Specificchirp>stimulus Marjolein'Klaassen'(Radboudumc,'Nijmegen' 16:00 Objectievedetectieendiscriminatie:klinischetoepassingenopcorticaalniveau Andy'Beynon'(Radboudumc'Nijmegen 16:20 Afsluiting Geef uw (nieuwe adres door aan de ledenadministratie Mededelingen Nieuwsbrief Devolledigenieuwsbriefwordtalleenelektronischverstuurd. Statutenwijziging TijdensdeALVzalhetbestuureenvoorsteldoenvooreenstatutenwijziging.Hierovermoet doordeledenwordengestemd.meerinformatievindtuverderopindezenieuwsbrief. Bijwonenvandewetenschappelijkvergaderingen Dewetenschappelijkvergaderingen(3maalperjaarzijnkosteloostoegankelijkvoorleden vandenva.denvawileenopenverenigingzijnenkennisbreedverspreiden.niet>leden zijnhartelijkwelkomalsgast.voordegenendie(noggeenlidzijnenzichookniethebben aangemeldvoorhetlidmaatschapgeldteenbijdragevan 45. Aanmeldenvooreenwetenschappelijkvergaderingisverplicht.Informatieover aanmeldingisdevindenopdenva=website. Vooruwagenda: Donderdag20april2017:NVAVoorjaarsvergadering/DagderAkoepedie Vrijdag29september2017:NTHP>symposium(NVANajaarsvergaderingi.s.m.NTHP Verderedatavan(internationalebijeenkomstenophetgebiedvanaudiologiezijnte vindenophttp:// OPROEP:Wiltueenpresentatieverzorgen?Stuureene>mailnaardesecretarisvandeNVA Informatievereniging NederlandseVerenigingvoorAudiologiewww.ned>ver>audiologie.nl/ LidmaatschapvanNVA:zieaanmeldingsformulieropwebsite LidmaatschapvanISA:NVAledenkunnentegengereduceerdtarieflidwordenvande InternationalSocietyofAudiology(ISA.Voormeerinformatieziewww.isa>audiology.org Redactie:BasFranck,VeraPrijsenPietLamoré 2

2 Nieuwsbrief110 februari OCHTENDPROGRAMMA Thema:Eenorigheid Oorzakenvaneenzijdiggehoorverlies R.J.C.'Admiraal;'Radboudumc'Nijmegen' (ronald.admiraal@radboudumc.nl' EenzijdiggehoorverliesopjongeleeftijdkomtinNederlandrelatieffrequentvoor.Niet altijdkaneendefinitievemedischeoorzaakgevondenworden,maargoedonderzoek hiernaarkanleidentotdiagnosesdiekunnenbijdragenaandebehandeling/revalidatie. Hetkaneenperceptiefcongenitaalgehoorverliesbetreffentengevolgevancongenitale binnenoorafwijkingen(cochleairenretrocochleair,congenitalecmv,ensomstgveen erfelijkziektebeeld/syndroom.eenprogressiefperceptiefeenzijdiggehoorverlieskanook veroorzaaktwordendoorcongenitalebinnenoorafwijkingen,maardanmoetmeer nadrukkelijkooknaarretrocochleaireoorzakengezochtworden.daarnaastkanookeen congenitalecmv>infectieeenprogressiefperceptiefgehoorverliesmetzichmeebrengen. Tevenskunnenookontstekingsprocesseneenrolspelenzoalsbijmeningitisenbijsudden deafness.congenitaleconductievegehoorverliezenwordengezienbijcongenitale afwijkingenaangehoorgang(atresieën,evtincombinatiemetmicrotieen/ofcongenitale gehoorbeenketenanomalieën.dezelaatstekunnenzowelgeïsoleerdalsooksyndromaal bepaaldzijn.goldenharsyndroom,borentreachercollinssyndroomzijnhiervoorbeelden van.pseudoconductievegehoorverliezenkunnengezienwordenbijbinnenoor>afwijkingen dieeenthird>windoweffectgeven,zoalsmetnamegezienwordtbijeva s(diegeïsoleerd kunnenvoorkomen,maarookinhetkadervanpendredsyndroomofbor>syndroomen bijsuperieuresemicirculairekanaaldehiscentie.dediagnostiekbijdezeaandoeningenligt metnameineengoedeanamneseenlichamelijkonderzoek,naastbeeldvorming,cmv> bepalingaandehandvanhielprikbloed,engenetischonderzoek(dna>onderzoeken/of chromosomaalonderzoek Soundlocalisationwithoneear? M.'Agterberg;'Radboud'Universiteit'Nijmegen' (M.Agterberg@science.ru.nl' Soundlocalizationinthehorizontalplanerequiresneuralprocessingofbinauraldifference cuesintiming(itdandsoundlevel(ild.spectralpinnacuesareusedforlocalizationin theverticalplane.thereislimitedobjectivedataaboutsoundlocalizationabilitiesin listenerswhoarefittedwithauditoryimplants(cochlearimplant,vibrant>soundbridge, Nieuwsbrief110 februari bonebridgeandtemporalboneimplant.manyclinical>studiesindicateimproved directionalhearingwithanauditoryimplant,whiletheyactuallydemonstratethat ambiguouscueslikethehead>shadoweffectandsoundlevelcanbeused.thisisbecause thesestudiespresentstimuliwithlimitedvariationinsoundlocation,spectrumandlevel. Listenerspointahead>fixedlaserintheperceivedsounddirectioninacompletelydark, sound>attenuatedroomorinarecentlydevelopedmobileauditorylaboratoryinwhichthe speakersarenotvisible.horizontalandverticalhead>movementsarerecorded.stimuli consistofvariyingbandwidth.listenerswholackbinauralcuesareusingsoundlevelfor localization.inoursetupitispossibletodemonstratethatsoundlevelisnotanadequate cue.otherlisteners(mainlylistenerswithsinglesideddeafnesswereabletousespectral cuesforthelocalizationofsoundsinazimuth.listenerswithacquiredunilateralconductive hearinglosswhowerefittedwithabone>anchoredhearingimplantseemedtolocalize soundsonthebasisofrestoreduseofildsanditds. OverzichtvanhuidigerevalidatiemogelijkhedenbijSingleSidedDeafness A.'Knoop;'Erasmus'MC'Rotterdam' (a.knoop@erasmusmc.nl' PersonenmetSSDhebbeneenuniekesetbeperkingeninhetauditieffunctioneren.Door hetverliesvanbinauralefunctieszijneronderandereproblemenmetlokalisatie,verstaan inrumoerenverstaanvanafdedovekant.indezepresentatiewordteringegaanopde verschillendeaspectenvanderevalidatievanpersonenmetssd.opbasisvandeliteratuur wordteenvoorstelgedaanvooreenzorgprogramma.ditbestaatuitaanbevelingenen overwegingenbijdiagnostiek,eenvergelijkingvanverschillendecros>systemenen aanvullendehulpmiddelen,metaanbevelingenvoordevalidatieenverificatievande behandeling.dezepresentatieisbedoeldalsuitgebreidoverzichtvoorpersonendie(nog nietbetrokkenzijnbijderevalidatievandezeuniekegroeppatiënten,maarbevatook inzichtenvoorervarenclinici. Gerandomiseerdestudienaardeuitkomstenvandeproefperiodevanhet beengeleidingstoestel(bcdenhetcros=hoortoestelbijvolwassenpatiëntenmet eenzijdigedoofheid(cingle=studie A.'Wendrich,'J.'Peters,'G.'Cattani,'A.'Smit,'W.'Grolman;'UMC'Utrecht' (a.w.wendrich@umcutrecht.nl' AchtergrondenDoel:Erzijntweebehandelingenvooreenzijdigedoofheid:het beengeleidingstoestel(boneconductiondevice,bcdenhetcontralateral>routing>of> Soundhoortoestel(CROS.Patiëntenmeteenzijdigedoofheidtestenbeidebehandelingen tijdenseenproefperiode(bcdophoofdband.uitdeliteratuurblijktdat30>60%vande

3 Nieuwsbrief110 februari patiëntenbcd>implantatieafwijst.redenenhiervoorzijn:geenvoordeelvanhetbcd, ongeschiktheid/angstvoorimplantatie,encosmetischebezwaren.wijonderzochtende ervaringenindebcd/cros>proefperiodevandecingle>studie. Methode:Volwassenpatiëntenmeteenzijdigedoofheidwerdengerandomiseerdnaar proefperiodesvan6weken:groep1 eerstbcd,dancros ofgroep2 eerstcros,dan BCD.Patiëntenkozenvervolgenshunbehandeling:BCD(opschroef,CROS,ofgeen behandeling. Resultaten:Depatiëntenwerdengelijkverdeeldoverdegroepen.Zesenveertigpatiënten voltooidendeproefperiode:7patiënten(15.2%kozenbcdopschroef,20patiëntenkozen hetcros>toestelen19patiëntenkozengeenbehandeling.wepresenterenredenenvoor hunkeuzeenmogelijkefactorendiedekeuzekunnenvoorspellen. Conclusie:Eenkleindeelvandepatiëntenmeteenzijdigedoofheidkiestnaeen proefperiodevooreenbcdopschroef.hetisbelangrijkomdebcdtijdenseen proefperiodetetesten.daarnaastishetvooralsnogonduidelijkwelkepatiëntenhetmeeste baathebbenbijeenbcdofcros>toestel. Vormteeneenzijdiggehooreendusdanigehandicapdatingegrepenmoetworden? A.'Snik,'M.'Agterberg,'M.'Sparreboom;'Radboudumc'Nijmegen' (ad.snik@radboudumc.nl' Degevolgenvaneeneenzijdiggehoorbijkinderenheeftindetachtigerennegentigerjaren veelaandachtgekregen.studiestoondenaandatzulkekinderenopschoolófvakerbleven zittenófmeerbegeleidingnodighaddendannormaalhorendekinderen.tochishetaantal patiënten(kinderenenvolwassenenmeteenzijdiggehoordatonze(medisch>technische hulpzoektisbeperkt;eenvoorzichtigeschattingisminderdan10%.ditsuggereertdatde ervarenhandicapvarieert,ofdatmendewegnietweettevinden. Eenoverzichtzalgegevenwordenvandeeffectiviteitvanverschillendevormenvan technischerevalidatie(eencroshoortoestelofeencochleaireimplantbijeenzijdige volledigedoofheid;ahobijeenzijdigperceptiefverlies;baha/pontobijeenzijdigconductief verliesenmiddenoorimplantaatbijeenzijdigconductiefverlies.aandehandvan resultatenbehaaldmeteenbaha/pontoaanpassingbijunilateraleatresiemaarookbijeen tweedecochleaireimplantaanpassingbijbilateraledoofheid(sequentiëlecochleaire implantatiezalgesprokenwordenoverhet auralpreferencesyndrome enheteffectvan tweezijdighorenop incidentallearning. Hulpverleningbijeenzijdiggehoorverlies K.'Knol;'GGMD'Utrecht' (k.knol@ggmd.nl' ' Nieuwsbrief110 februari Eenzijdiggehoorverliesvraagtomaanpassingeninhetdagelijksleven.Negerenvande gevolgenveroorzaaktproblemenalsburn>out.angst,energieverliesenbijkomende problemenzoalstinnitusspelendaarbijeenrol.ggmd(geestelijkegezondheidszorgen MaatschappelijkeDienstverleningvoorDovenenSlechthorendenheeftjarenlange ervaringinhetbehandelenenbegeleidenvanmensenmetgehoorverliesbijhetaccepteren ervanenhetlerenomgaanermee.vanaf2015wordtdezebehandelingdoorde zorgverzekeraarsbetaaldalszintuiglijkegehandicaptenzorg. MIDDAGPROGRAMMA Vrijevoordrachten Eenbijzonderfenomeenbijeenorigheid:modulatievantinnitusdooroogbeweging M.'van'Gendt,'K.'Boyen,'D.'Langers,'E'de'Kleine,'P.'van'Dijk;'LUMC'Leiden,'Hanzehogeschool' Groningen,'UMC'Groningen' (p.van.dijk@umcg.nl' Tinnitusiseenveelvoorkomendsymptoomvaneenbrughoektumor.Alshetnoodzakelijkis detumorteverwijderen,blijveneenzijdigedoofheidentinnitusinhetdoveoorvaakals restverschijnselbestaan.nadebrughoekoperatiekanongeveereenkwartvandepatiënten deluidheidvanhuntinnitusmodulerendoormetdeogentebewegen.ditcurieuze fenomeenbiedteenuniekemogelijkheidomderelatieteonderzoekentussen hersenactiviteitentinnitusluidheid.bij18patiëntenwerddierelatieonderzochtmet behulpvanfunctionelemri.daarbijbleekdattoenamevantinnitusluidheidgeassocieerdis met(1toenamevanactiviteitindehersenstam,(2afnamevanactiviteitindethalamus en(3afnamevaninhibitieindeauditievecortex.dezeresultatenzullenwordenbesproken inrelatiemetenkelemodellenvanhetontstaanvantinnitus. ToepassingvanSuperPowerBoneConductionDevicesbijgemengdgehoorverlies A.'Bosman,'M.'Hol,''en'A.'Snik;'Radboud'Universiteit'Nijmegen' (arjan.bosman@radboudumc.nl Slechthorendenmeteenconductiefofgemengdgehoorverliesdieproblemenondervinden bijgebruikvanhoortoestellenkunnenbaathebbenbijeenbotverankerdhoortoestel,een boneconductiondevice.recenthebbencochlearenoticonmedicaleenzeerkrachtig SuperPowerboneconductiondevicegeïntroduceerd.Demaximaaltebehalenstabiele, fluitvrijeversterkingenhetmaximumuitgangsvermogenzijnbelangrijkeparametersvan dezetoestellen.toepassingvandezetoestellenzalwordenbesprokenmetalsspecifiek

4 Nieuwsbrief110 februari aandachtspunthetmaximaleuitgangsvermogenvanhettoestelinrelatietothetniveauvan onaangenameluidheidvandegebruiker. CharacterizingandpredictingtheSpeechReceptionThresholdinnon=stationarynoisefor individualhearing=impairedlistenersbyasingleparameter K.'Rhebergen,'W.'Dreschler;'UMC'Utrecht,'AMC'Amsterdam' (k.s.rhebergen@umcutrecht.nl' Purpose.Objectivemodelscannotbeusedtoaccuratelypredictthespeechintelligibilityin non>stationarybackgroundnoisesforindividualhearing>impaired(hilisteners.generally, objectivemodelspredictspeechintelligibilityina optimal listener.however,children, olderlisteners,non>nativelisteners,listenerswithcognitiveorlanguagedisabilities,andhi> listenersneedmoreaudiblespeechcomparedtothe optimal listener.asaresult,the observedspeechintelligibilityispoorerthanpredicted. Method.IfweuseoneindividualSRTmeasurementinfluctuatingnoisetodeterminethe degreeofaudiblespeechneededbyaparticularsubject,wecanusethetrf>approach (derivedfromthetemporalresolutionfactor,proposedbyrhebergenetal.,2014to predictthespeechreceptionthreshold(srtinhilistenersindifferentnon>stationary noiseconditions..thisstudyinvestigatestheprecisionofthesepredictionsifappliedonsrt datafromtwodifferentstudies. Results.InbothSRTstudiesthepredictedSRTsinnon>stationarynoiseshowastrong relationshipwiththeobservedsrts,bothinnormalhearing(nhandinhilisteners. Conclusions.Thereisawell>describedrelationshipbetweentheTRFinthe optimal NH listenerandthetrfinanindividualnhorhilistener,independentofthetypeofthenon> stationarynoisebackground.thetrf>approachisabletoaccuratelypredictthesrtin non>stationarynoisesinindividualnhandhilisteners. HearingAidFine=TuningBasedonDutchDescriptions T.'Tielemans;'Kentalis'AC,'St.'Michielsgestel' (t.thielemans@kentalis.nl' OBJECTIVE:Theaimofthisstudywastodevelopanindependentfittingassistantbasedon expertconsensus.twoquestionswereasked:(1what(dutchdescriptionsortermsdo hearingimpairedlistenersusenowadaystodescribetheirspecifichearingaidfitting problems?(2whatistheexpertconsensusonhowtoresolvethesecomplaintsby adjustinghearingaidparameters? DESIGNandSTUDYSAMPLE:Usingaquestionnaire,112hearingaiddispensersprovided 387descriptorsthatimpairedlistenersusetodescribetheirreactionstospecifichearing Nieuwsbrief110 februari aidfittingproblems. Fifteenhearingaidfittingexpertswereasked Howwouldyouadjustthehearingaidifits userreportsthattheaidsounds.?,usingthe40mostfrequentlymentioneddescriptors intheblankposition.theexpertresponsewiththehighestweightvaluewasconsidered thebestpotentialsolutionforthatdescriptor. PCAwasperformedonthesesolutionstoidentifyafactorstructureamongfittingproblem descriptors. RESULTSandCONCLUSIONS:Ninefittingproblemscouldbeidentified,resultinginan expert>based,hearingaidmanufacturerindependent,fine>tuningfittingassistant. Voorspellendefactorenvoorhetuitproberenvanhoortoestellenbijslechthorende ouderen M.'Pronk,'S.'Kramer;'VUmc'Amsterdam' (m.pronk@vumc.nl' Background:Previousstudiessuggestthatthefactorsinfluencingolderpersons hearing helpseekingjourneyarelargelyknown.however,theevidenceissuboptimaldueto methodological(e.g.,cross>sectionaldesigns,statistical,andtheoreticallimitationsand lackofinvestigationintosubgroup>specificpredictors.moreover,thefactorsspecifically drivinganimportantstepinbetweenthatofseekinghelpanduptakehasneverbeen studied:startingahearingaidtrial(hat.thisstudyaimedtodeterminewhatarerelevant predictorsofhat,andwhichpredictorsaremoderatedbyage,gender,andreadinessfor change.thehealthbeliefmodel(hbmandthetranstheoreticalstagesofchangemodel (TTMwereusedastheoreticalframeworks. Methods:Sample:377olderpersons(55+whopresentedthemselveswithhearinglossto anent>specialist(n=110orahearingaiddispenser(had;n=267.shortlyafterparticipants learnedtheirhearingaideligibilitytheyfilledoutaquestionnaire.afterfourmonths participants HATstatuswasdetermined:did(1ordidnot(0enteraHAT.Multivariable logisticregressionanalyseswereappliedtodeterminewhichconventionalpredictorsof uptake(i.e.,attitudestowardshearingaids;hearingloss,self>reportedhearingdisability weresignificantpredictorsofhat.subsequently,reclassificationtablesindicatedwhether newpredictorssignificantlyaddedpredictivestrength(e.g.,stageofchangeindicators, agreementanddiscrepancyinviewsbetweenparticipantandhealthcareprofessional, socialparticipation,andcoping.moderationbyage,gender,andreadinessforchange wereexaminedviainteractionterms. ResultsMorehearingaidbenefits,socialpressure,self>reportedhearingdisability,and stigmaandgreater3f>bea(3>frequencybetterearaveragehearinglossweresignificant predictorsofstartingahat.noneofthenewpredictorssignificantlyaddedprediction.3f> BEAandstigmaweresignificantpredictorsforwomenonly.Further,onlyforthoseinhigh

5 Nieuwsbrief110 februari2017 Nieuwsbrief110 februari2017 readiness,3f>beaandself>reportedhearingdisabilityweresignificantpredictors.explained varianceanddiscriminativepowerofthemodelswerehigh(nagelkerker 2 =0.59/0.62;Area UndertheCurve=0.90/0.93,respectively. Conclusions:Theseprospectiveresultssupportthatwell>knownpredictorsofuptakeare alsorelevantforpredictinghearingaidtrial.allfactorscanbetracedbacktoconstructsof thehbm.newfactorswereunabletoaddrelevantlytoprediction.combinedwiththehigh explainedvariancethissuggeststhatmostinfluencingfactorsareknown.furtherresults suggestthatcertainpredictorsaregender>specific,and/ordependentonaperson slevelof readiness(ttm.onlyifsomeonefeelsintrinsicallyreadytodosomethingabouttheir hearingsomeone shearinglossandreportofdisabilityseemtobepredictiveforthe chancesofstartingahearingaidtrial.theseareallnovelfindings. Auditiefhersenstamonderzoek:toepassingvandeLevel=Specificchirp=stimuluster vervangingvandeclick M. Klaassen A. Beynon; Radboudumc, Nijmegen (andy.beynon@radboudumc.nl Inleiding Bij BERA-metingen kunnen verschillende auditieve stimuli gebruikt worden om de hersenstam-responsies op te wekken. De click en 'toneburst' stimuli zijn in de klinische praktijk het meest gangbaar. Sinds enige tijd is het echter ook mogelijk om zogenaamde chirp stimuli aan te bieden, zowel breedbandig als smalbandig. Deze stimuli zouden leiden tot een betere temporele neurale synchronisatie en daarmee ook tot een betere neurale respons van de hersenstam. De latentietijden van de hersenstamresponsies opgewekt door deze chirps blijken echter significant te verschillen van de click latenties, maar ook onderling. Om deze reden zijn recentelijk de zogenaamde Level-Specific CE-chirp stimuli beschikbaar voor klinische toepassingen. Deze LS-chirps zouden moeten leiden tot een nog betere en gemakkelijke interpretatie van de neurale hersenstamresponsies, zowel opgewekt met breedbandige (BB als met smalbandige (NB chirps. Laatstgenoemde chirp zou meer frequentiespecifieke informatie over het gehoorverlies verschaffen. Het doel van de huidige studie is om de toepassing van verschillende chirp- en clickstimuli te vergelijken, zowel via lucht- als via beengeleiding en normatieve data te verkrijgen voor de verschillende stimuli op verschillende intensiteiten. Methoden Bij 50 normaalhorende volwassen proefpersonen zijn hersenstamresponsies opgewekt met BB- en verschillende NB-chirps (0.5, 1, 2 en 4 khz. De latentietijden, amplitudes en algehele morfologie van deze responsies zijn vergeleken. Stimuli zijn aangeboden via de lucht- als ook via beengeleiding. Resultaten en conclusie Morfologie en in het bijzonder de latentietijden van BB- en vier NBchirps blijken met de LS-chirp inderdaad vergelijkbare latentietijden op te leveren voor gelijke intensiteit en gelijke transductiemethode (lucht- of beengeleiding: piek V latenties zijn nu inderdaad vergelijkbaar met die van de conventionele click. De responsies verkregen met behulp van de LS CE-chirp zijn verder duidelijk en snel te interpreteren. Dit verkort de testtijd ten opzichte van BERA-metingen met behulp van clicks en tonebursts. 9 Objectievedetectieendiscriminatie:klinischetoepassingenopcorticaalniveau A.J. Beynon; Radboudumc, Nijmegen (andy.beynon@radboudumc.nl In tegenstelling tot perifere auditieve opgewekte potentialen ( evoked potentials, EPs, reflecteren corticale EPs de verwerking van geluidssignalen van het gehele auditieve neurale systeem tot aan de auditieve schors. Naast de bepaling van gehoordrempels (exogene signaaldetectie: bottom-up processing, kunnen corticale potentialen ons ook meer inzicht geven in de neurale plasticiteit. Verder zijn er ook paradigma s waarmee we meer informatie kunnen krijgen over endogene topdown processing bij kinderen en volwassenen. Vergeleken met meer perifere auditieve responsies op cochleair- (CAP of hersenstam-nivo (ABR, kunnen corticale responsies naast haar detectieve functie ook worden ingezet om discriminatieve taken elektrofysiologisch te objectiveren. Zo kan bijvoorbeeld de cognitieve P3b potentiaal (P300 of de Mismatch Negativity (MMN worden gemeten om tonale of spraakcontrasten te onderscheiden. Met betrekking tot de linguïstische interpretatie en semantische schendingen bevinden de N400 of P600 potentialen zich in een interessant corticaal domein. Verschildetecties binnen een tonale stimulus of de waarneming van spectrale veranderingen binnen een spraaksignaal kunnen gemeten worden door het meten van een Acoustic Change Complex, een corticale detectiecomponent die opnieuw optreedt als gevolg van de onset van een akoestische (of elektrische verandering in de aangeboden stimulus. In deze presentatie zal ik in vogelvlucht een overzicht geven van enkele eenvoudige klinische maar ook research toepassingen van detectieve en discriminatieve elektrofysiologische metingen bij normaalhorenden, slechthorenden en CI gebruikers, zoals deze de afgelopen jaren in ons audio-vestibulaire EP-lab zijn uitgevoerd. Praktische voorbeelden van directe en indirecte elektrische stimulatie bij CI gebruikers zullen worden aangestipt, alsook enkele valkuilen en praktische tips. Conclusie: objectieve metingen kunnen met een vrij eenvoudige klinische setup worden uitgevoerd en kunnen ons meer informatie verschaffen over auditieve verwerking op corticaal nivo. 10

6 Nieuwsbrief110 februari2017 Nieuwsbrief110 februari2017 AgendavandealgemeneledenvergaderingNVAd.d.3februari Opening 2. Aanpassingstatuten+stemming(ziehieronder 3. PresentatieledenportaalNVA>website(RamonaPietersz 4. Rondvraag 5. Sluiting Toelichting'bij'agendapunt'2,'aanpassing'statuten'' OnderstaandetekstkomtuitdenotulenvandeALVvan30september2016.Toenismet ruimemeerderheid,maarminderdantweederdevandeledenaanwezig,gestemdvoorde voorgesteldeaanpassingen. Hetbestuurheefteenvoorstellengedaantotaanpassingvandestatuten.Ditvoorstelis conformdehuidigestatuten(art.14lid1aanalleledenmeegedeeld,bijdeoproeptot dezealgemeneledenvergadering.daarbijzijnopdevergaderingtweeamendementen besproken:inart9lid2wordtmeigewijzigdindecembereninart14lid2wordt novembergewijzigdinjuni.opgrondvanart.19lid1vandestatutenisvooreenbesluit totstatutenwijzigingeentweederdemeerderheidvereistenbovendienmoettenminstede helftvanhetaantalgewoneledenaanwezigzijn.opdezevergaderingzijn102leden aanwezig(totaallijfelijkenviageldigevolmacht,dieunaniemvoordevoorgestelde statutenwijziginghebbengestemd.maar102ledenis(ruimminderdandehelftvanalle gewoneleden.volgensstatutenart.19lid2kanopeenvolgendeledenvergaderinghet besluittotstatutenwijzigingtochgenomenwordenmeteentweederdemeerderheid(n.b. deeisdattenminstedehelftvandegewoneledenaanwezigisvervaltdan.hetbestuurzal bijdevolgendealgemeneledenvergaderingop3februari2017ditvoorsteltot statutenwijzigingwederomagendereneninstemmingbrengen.allenva>ledenzullen hiervantijdigopdehoogtewordengesteld. Devoorgesteldeaanpassingenmetamendementeninart.9lid2enart14lid2zoals hierbovenbeschrevenzullenopdealvvan3februariopnieuwterstemmingworden gebracht. Conformdebestaandestatutenzullenledenmondelingstemmenoverdevoorgestelde statutenwijzing.daarbijishetmogelijkommetvolmachttestemmen(maximaal1 volmachtperlid.omtestemmenbijvolmachtmakenledengebruikvaneenkopievan onderstaandestrook,intevullenenteondertekenendoorvolmachtgeveren gevolmachtigdeeninteleverenbijdesecretarisbijaanvangvandealv. >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Hierbijgeeft(naamvolmachtgever.. eenvolmachtaan(naamgevolmachtigde. Voorhetuitbrengenvanzijn/haarstemopdealgemeneledenvergaderingvandeNVAop 30september (handtekeningvolmachtgever (handtekeninggevolmachtigde 11 12

)Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!

)Geef uw (nieuwe)  adres door aan de ledenadministratie! NederlandseVerenigingvoorAudiologie Nieuwsbrief107 Programma 29januari2016 NVANajaarsvergadering Datum Vrijdag29januari2016,9:00 16:35uur Plaats Jaarbeurs>Beatrixgebouw,Utrecht(www.jaarbeurs.nl Ochtend

Nadere informatie

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe)  adres door aan de ledenadministratie! NederlandseVerenigingvoorAudiologie Nieuwsbrief112 Programma 29september2017 NVANajaarsvergadering2017 Datum Vrijdag29september2017,9:00 17:15uur Plaats Jaarbeurs=Beatrixgebouw,Utrecht(www.jaarbeurs.nl

Nadere informatie

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: de LS CE-chirp Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog 3 februari 2017 Wat is een chirp? Nieuwe stimulus voor Brainstem Evoked Response Audiometry Grote frequentierespons

Nadere informatie

Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie! Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 104

Geef uw (nieuwe)  adres door aan de ledenadministratie! Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 104 Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 104 Programma 26 september 2014 NVANajaarsvergadering Datum Vrijdag26september2014,9:00 17:00uur Plaats Jaarbeurs,Beatrixgebouw,Utrecht(www.jaarbeurs.nl)

Nadere informatie

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Objectieve audiometrie: steeds meer middelen op de weegschaal, maar waar is de gouden standaard? Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Klinische waarde van de ASSR tov klik/pip-bera?

Nadere informatie

Frequentie specifieke ABR

Frequentie specifieke ABR Frequentie specifieke ABR Krista Willeboer UMC Utrecht Estimation of the pure-tone audiogram by the auditory brainstem response: a review David R. Stapells & Peggy Oates Audiology & Neuro-otology 1997;

Nadere informatie

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Utrecht, 11.03.05 GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Fanny Scherf, Jan Brokx Universitair Ziekenhuis Antwerpen Academisch Ziekenhuis Maastricht Inhoud Inleiding: GSI Audera ASSR bij volwassenen ASSR

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

Neonatale gehoordiagnostiek

Neonatale gehoordiagnostiek Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening

Nadere informatie

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up

Nadere informatie

Verloop pieklatentie vs intensiteit

Verloop pieklatentie vs intensiteit Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,

Nadere informatie

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Laboratory for Experimental ORL ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Heleen Luts & Jan Wouters FEITEN Nood aan objectieve frequentiespecifieke

Nadere informatie

In het dagelijks leven kan het behoorlijk lastig zijn om goed te verstaan wat gezegd wordt. Dat komt onder meer doordat er vaak externe stoorzenders

In het dagelijks leven kan het behoorlijk lastig zijn om goed te verstaan wat gezegd wordt. Dat komt onder meer doordat er vaak externe stoorzenders Samenvatting Het verstaan van spraak in fluctuerend achtergrondlawaai en in galm In het dagelijks leven kan het behoorlijk lastig zijn om goed te verstaan wat gezegd wordt. Dat komt onder meer doordat

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Introductie Dit proefschrift geeft het theoretische en experimentele werk weer rondom de auditieve en cognitieve mechanismen van het top-down herstel van gedegradeerde spraak. In het dagelijks

Nadere informatie

Een objectieve maat voor auditieve verwerking?

Een objectieve maat voor auditieve verwerking? Martijn Toll (Viataal, ErasmusMC) André Goedegebure (ErasmusMC) Karin Neijenhuis (Kon Auris groep) Hans Verschuure (ErasmusMC) Een objectieve maat voor auditieve verwerking? De latentie van de P3 piek

Nadere informatie

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Wat meet je bij BERA/Tymp/cEOAE/DPOAE? Normaal en afwijkend? Resultaat neonataal en later? BERA: Wat meet je? Het tijdsverloop

Nadere informatie

De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) Plaats:

De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) Plaats: 1 AUDIOLOGISCHE NIEUWSBRIEF 38, AUGUSTUS 1992 De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) maandag 28 september 1992 Plaats: Koninklijke

Nadere informatie

Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem

Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem Robert V. Harrison 2nd Pediatric Conference Chicago 2001 Jojanneke

Nadere informatie

NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME

NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME Odin van der Stelt and Jan Snel Inleiding De resultaten van familie-,

Nadere informatie

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning

Nadere informatie

Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw

Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw Dyan Ramekers 1,2, Huib Versnel 1,2, Emma M. Smeets 1, Stefan B. Strahl 3, Sjaak F.L. Klis 1,2, Wilko

Nadere informatie

Actualiteit Gezondheidszorg. Cochleaire implantaten

Actualiteit Gezondheidszorg. Cochleaire implantaten Actualiteit Gezondheidszorg Cochleaire implantaten Cochleair implantaat Vergoedbaar: 28-11-1991 Progressief indicaties uitgebreid Regelgeving procedures achterhaald Actualisatie: fase 1 = administratieve

Nadere informatie

Adaptieve auditory gain in de hersenstam

Adaptieve auditory gain in de hersenstam Adaptieve auditory gain in de hersenstam Samuel Hoekman*, Emile de Kleine en Pim van Dijk Universitair Medisch Centrum Groningen Pento Audiologisch Centrum Zwolle* Vraagstelling Is een verandering van

Nadere informatie

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis NvA-wintervergadering 27 januari 2012 Maaike van Doorn R. Houben, W.A. Dreschler Achtergrond Klinische praktijk Hoortoestelaanpassing Informatie van

Nadere informatie

VCV-test. validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie. Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler

VCV-test. validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie. Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler VCV-test validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler Waarom een Vowel-Consonant-Vowel test? Slechthorenden hebben meer moeite met het verstaan

Nadere informatie

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in

Nadere informatie

Rijping van de BER. Literatuur en een casus

Rijping van de BER. Literatuur en een casus Rijping van de BER Literatuur en een casus Auditory Evoked Responses Onderverdeling Early latency (BER) Middle latency Long latency (corticaal) BER, primaire generatoren: Piek I N8 distaal Piek II N8 proximaal

Nadere informatie

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit

Nadere informatie

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel Thamar van Esch Jeroen Sol Wouter Dreschler Inhoud Inleiding HearCom / auditief profiel Experiment spectrale en temporele resolutie

Nadere informatie

Subjectieve kinderaudiometrie

Subjectieve kinderaudiometrie Subjectieve kinderaudiometrie Patrick Brienesse Klinisch fysicus audiologie 13 april 2018 Drie pijlers van gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Drie pijlers van gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Hoorbaarheid

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Invloed van hoorrevalidatie bij Late rijping door slechthorendheid Cochleaire

Nadere informatie

Introductie van de hoofdcategorie. Gehoormetingen. Maart 2007. Review en invoer: I. Dackweiler. 1 Algemene gegevens

Introductie van de hoofdcategorie. Gehoormetingen. Maart 2007. Review en invoer: I. Dackweiler. 1 Algemene gegevens Introductie van de hoofdcategorie Gehoormetingen Maart 2007 Review en invoer: I. Dackweiler 1 Algemene gegevens Korte Beschrijving Middels gehooronderzoek wordt bepaald, of het gehoor van een patiënt goed

Nadere informatie

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L.

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s M.J.H. Agterberg H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Klis Mogelijke invloeden op de prestatie met een CI Degeneratie van

Nadere informatie

Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)?

Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)? Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)? dr.ir. P. Brienesse Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind, Amsterdam Achtergrond:

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Beek, Feddo van der Title: Speech perception with cochlear implants : improving

Nadere informatie

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Cas Smits Theo Goverts, Joost Festen, Hans van Beek, Lotte Knight, Elina Ooms Inhoud Achtergrond en reden van ontwikkeling Ontwikkeling

Nadere informatie

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Nina Davids & Judith Pijnacker - senior onderzoekers Petra van Alphen - projectleider Expertise & Innovatie, PonTeM Taal in het Kleuterbrein Waarom EEG? Wat

Nadere informatie

Cochleair implantaat: CI

Cochleair implantaat: CI Cochleair implantaat: CI Vera Prijs Inhoud Anatomie van het oor CI systeem CI-traject in UMCUtrecht Mogelijkheden en beperkingen Modaliteiten Toekomstige ontwikkelingen Anatomie van het gehoor Het binnenoor

Nadere informatie

Diagnostiek bij Auditieve Neuropathie. Bert van Zanten Klinisch-fysicus/Audioloog UMCU

Diagnostiek bij Auditieve Neuropathie. Bert van Zanten Klinisch-fysicus/Audioloog UMCU Diagnostiek bij Auditieve Neuropathie Bert van Zanten Klinisch-fysicus/Audioloog UMCU Overzicht Een casus avant la lettre Auditory Neuropathy Spectrum Disorder Geheugenopfrissing anatomie en fysiologie

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise tes I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam NVA wintervergadering, 27 januari 2012 Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN-test (digits-in-noise

Nadere informatie

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o.

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Inhoud Spraakverstaan CI-gebruikers Normaalhorenden Onderzoeksvraag I Methode, resultaat,

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH)

Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH) Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH) Voordracht 1 (theorie) Nederlandse Vereniging voor Audiologie 28 sept. 2007 K.H. Woldendorp revalidatiearts Overzicht voordracht Inleiding

Nadere informatie

21/10/15. Tinnitus en hyperacusis bij hulpzoekende patiënten. Definitie. Haarcellen in het slakkenhuis

21/10/15. Tinnitus en hyperacusis bij hulpzoekende patiënten. Definitie. Haarcellen in het slakkenhuis De neurofysiologie van tinnitus en hyperacusis Pim van Dijk Klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum Groningen/KNO/UMCG -1- Definitie Tinnitus - Oorsuizen! Een (betekenisloos) geluid

Nadere informatie

Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden. Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007

Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden. Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007 Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007 Martijn Toll klinisch fysicus audioloog i.o. ErasmusMC /

Nadere informatie

Observatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud

Observatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud Observatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud Esther Wiersinga-Post, Saskia Haaksma-Schaafsma, Pim van Dijk NVA, 13 april 2018 Gehooronderzoek bij jonge kinderen Objectief

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 13. Inleiding 15. Fysica, anatomie en fysiologie van het gehoor 17. Zuivere toonaudiometrie 45

Inhoud. Voorwoord 13. Inleiding 15. Fysica, anatomie en fysiologie van het gehoor 17. Zuivere toonaudiometrie 45 Inhoud Voorwoord 13 HOOFDSTUK 1 Inleiding 15 HOOFDSTUK 2 Fysica, anatomie en fysiologie van het gehoor 17 2.1 Fysica 17 2.1.1 Definitie van geluid en de grootheden van geluid 17 2.1.2 Zuivere toon 22 2.1.3

Nadere informatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie André Goedegebure, Saskia Coenraad, Hans Hoeve Afdeling KNO, Erasmus MC Rotterdam Sophia Kinder Ziekenhuis (SKZ) Vergroot risico gehoorverlies NICU

Nadere informatie

OVER NEURALE PLASTICITEIT EN HET SAMENSPEL TUSSEN ZIEN EN HOREN JOHN VAN OPSTAL AFDELING BIOFYSICA DONDERS INSTITUUT RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN

OVER NEURALE PLASTICITEIT EN HET SAMENSPEL TUSSEN ZIEN EN HOREN JOHN VAN OPSTAL AFDELING BIOFYSICA DONDERS INSTITUUT RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OVER NEURALE PLASTICITEIT EN HET SAMENSPEL TUSSEN ZIEN EN HOREN JOHN VAN OPSTAL AFDELING BIOFYSICA DONDERS INSTITUUT RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERZOEK IN MIJN LABORATORIUM Oogbeweging Richting horen

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 102. Programma 31 januari 2014. Nieuwsbrief 102 Januari. ! Middag!

Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 102. Programma 31 januari 2014. Nieuwsbrief 102 Januari. ! Middag! Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief 102 Programma 31 januari 2 NVAWintervergadering Datum Vrijdag31januari,9.00616.30uur Plaats Jaarbeurs,Beatrixgebouw Ochtend Thema:Beengeleiding/BAHA 9.00

Nadere informatie

Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitusrevalidatie

Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitusrevalidatie Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitus De klinische praktijk Thijs Thielemans, klinisch fysicus-audioloog Audiologisch Centrum Kentalis locatie Sint-Michielsgestel en Den Bosch

Nadere informatie

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen M. Sparreboom (onderzoeker), A.F.M. Snik (audioloog) & E.A.M. Mylanus (KNO - arts) Het eenzijdig implanteren van een cochleair implantaat

Nadere informatie

Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde

Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde Monique Leensen Wouter Dreschler Presentatie NVA-wintervergadering 27-01-2012 Onderzoek i.o.v. Arbouw 1 Achtergrond

Nadere informatie

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2 Samenvatting De behandeling van congenitale of verworven doofheid is de laatste decenia in een stroomversnelling gekomen. De ontwikkeling van elektrische binnenoor prothesen (cochleaire implantaten; CI)

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n.

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n. University of Groningen Multichannel EEG Wassenberg, Wilhelmina Johanna Gerarda van de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting

Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting In moderne hoortoestellen gebruikt men geavanceerde signaalbewerking om het inkomende geluid te bewerken en te versterken. Het hoortoestel is meer dan een eenvoudige geluidversterker:

Nadere informatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie K.S. de Graaff-Korf 17 januari 2018 Isala Vrouw-kindcentrum Introductie Aanleiding voor follow-up onderzoek was met

Nadere informatie

Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie

Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie Hanne Poelmans, Heleen Luts, Maaike Vandermosten, Bart Boets, Pol Ghesquière & Jan Wouters ExpORL & Onderzoekseenheid

Nadere informatie

einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID

einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID Page 1 of 6 NL FR belgiëlex.be - Kruispuntbank Wetgeving Raad van State einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 20 JULI 2012. - Koninklijk besluit tot wijziging van artikel

Nadere informatie

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Universitair Audiologisch Centrum KNO en EMGO+ instituut VU medisch centrum Amsterdam Marre Kaandorp Theo Goverts

Nadere informatie

Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E.

Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E. Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E. Hakvoort Samenvatting Dyslexie komt voor bij ongeveer 3 tot 10%

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting. Samenvatting

Nederlandse Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Toenaderen of vermijden. Neurobiologische mechanismen in sociale angst Het doel van dit proefschrift was om meer inzicht te krijgen in de psychobiologische mechanismen die een rol spelen bij

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Samenvatting Nederlandse samenvatting Oorsuizen zit tussen de oren Tussen de oren Behalve fysiek tastbaar weefsel zoals bot, vloeistof en hersenen zit er veel meer tussen de oren, althans zo leert een

Nadere informatie

Visual Reinforcement Audiometry

Visual Reinforcement Audiometry Visual Reinforcement Audiometry Audiologisch Centrum Twente dr. B.A.M. Franck, Klinisch Fysicus/Audioloog 25-04-2013 Pediatric Audiology Literatuur Zoals beloofd op de dag der akoepedie april 2013, hierbij

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise test Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam Dank Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN test pdin Casuistieken/Voorbeelden Spraakverstaan in ruis Aanvulling op toon- en

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen

Auditieve verwerkingsproblemen Auditieve verwerkingsproblemen definitie, diagnostiek, (be)handelen Jessica van Herel de Frel Logopedist / spraak taalpatholoog Koninklijke Auris Groep, AC Rotterdam j.v.herel@auris.nl 19 april 2012 Inhoud

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Sander Ubbink klinisch fysicus audioloog i.o. academisch ziekenhuis Maastricht inhoud: prevalentie otologische problemen diagnostiek rehabilitatie

Nadere informatie

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek!

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek! Cognitive Bias Modification Resultaten onderzoek December 2013 Jules Reijnen Ron Jacobs Theorie Cognitive Bias Modification (CBM) is een recent onderzoeksgebied dat zich richt op de vertekening (bias)

Nadere informatie

The hearing brain in males and females Ruytjens, Liesbet

The hearing brain in males and females Ruytjens, Liesbet The hearing brain in males and females Ruytjens, Liesbet IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

Een mooi voorbeeld om de drie manieren waarop een trilling zich voortplant te illustreren is de volgende:

Een mooi voorbeeld om de drie manieren waarop een trilling zich voortplant te illustreren is de volgende: Over db s gesproken Inleiding Geluid is een trilling, die ontstaat doordat een geluidsbron trilt in een akoestisch midden. Onder akoestisch midden verstaan we een stof in gasvormige, vaste of vloeibare

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID

FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 16 MAART 2006 Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen

Nadere informatie

Participatie ondanks slechthorendheid

Participatie ondanks slechthorendheid Participatie ondanks slechthorendheid Focus van het audiologisch onderzoek Joost Festen, afdeling KNO/Audiologie Participatie aan de hand van twee voorbeelden: Een doofgeboren kind dat kan spelen met kinderen

Nadere informatie

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening

Nadere informatie

Samenvatting. 11 Samenvatting

Samenvatting. 11 Samenvatting Samenvatting Cochleaire implantatie (CI) is een ingreep die tot doel heeft de gehoorstoornis van mensen met aangeboren of verworven doofheid te verminderen. Het implantaat stimuleert via elektroden die

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting In dit proefschrift werd de relatie tussen subjectieve intensiteit en aangenaamheid in smaak onderzocht. Gewoonlijk wordt aangenomen dat de sensorische aangenaamheid van een stimulus afhankelijk is van

Nadere informatie

Begeleiding: Dr J.Meulstee neuroloog, klinisch neurofysioloog R Köppen, laborant KNF Drs A Kurver AIOS Neurologie

Begeleiding: Dr J.Meulstee neuroloog, klinisch neurofysioloog R Köppen, laborant KNF Drs A Kurver AIOS Neurologie Elco Buijs Afstudeeronderzoek Normaalwaarden van de Pattern Visual Evoked Potentials bij toepassen van LCD scherm. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen Begeleiding: Dr J.Meulstee neuroloog, klinisch

Nadere informatie

de verzwakkingscorrectie uit te voeren op basis van de berekende verzwakkingscorrectie.

de verzwakkingscorrectie uit te voeren op basis van de berekende verzwakkingscorrectie. De ultieme uitdaging in het veld van neurowetenschappelijk onderzoek is om te begrijpen wat de biologische basis is van emoties, cognitie en, uiteindelijk, van bewustzijn. Het verkennen van de menselijke

Nadere informatie

Bone-anchored hearing implants bij patiënten met single-sided deafness

Bone-anchored hearing implants bij patiënten met single-sided deafness Bone-anchored hearing implants bij patiënten met single-sided deafness Lange termijn gebruik en verschil in geslacht Hubert T. Faber 1, Rik C. Nelissen 1, Sophia E. Kramer 2 Cor W.R.J. Cremers 1, Ad F.M.

Nadere informatie

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van

Nadere informatie

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 AUDIOLOGISCHE NIEUWSBRIEF nr. 67 januari 2002 De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 Plaats Beatrixgebouw, Jaarbeurs-congrescentrum,

Nadere informatie

Cochlear Implants: From Model to Patients

Cochlear Implants: From Model to Patients Samenvatting Cochlear Implants: From Model to Patients Cochleaire implantatie (CI) is een inmiddels geaccepteerde vorm van revalidatie voor dove en ernstig slechthorende patiënten. CI-dragers krijgen een

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/30209 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/30209 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/30209 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Witteman, Jurriaan Title: Towards a cognitive neuroscience of prosody perception

Nadere informatie

Informatie voor ouders van kinderen

Informatie voor ouders van kinderen Informatie voor ouders van kinderen De perceptie van stemkenmerken in kinderen en volwassenen (PICKA) Spraakverwerking in kinderen met een CI De afdeling KNO van het Universitair Medisch Centrum Groningen

Nadere informatie

A Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M.

A Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M. A Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M. Goltstein Proefschrift samenvatting in het Nederlands. Geschreven

Nadere informatie

Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen

Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen DIN-test: Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen Rob Drullman Audiologische centra gebruiken voor het meten van spraakverstaan in ruis bij kinderen verschillende typen tests. Op het VUmc is de afgelopen

Nadere informatie

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Onderzoek naar het gebruik van metaforen door kinderen werd populair in

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3

Nadere informatie

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Introductie Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap in de huidige snel veranderende maatschappij. In

Nadere informatie

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek

Nadere informatie

B.A.E.P.-drempel onderzoek bij kinderen. Brainstem Auditorial Evoked Potential drempel onderzoek

B.A.E.P.-drempel onderzoek bij kinderen. Brainstem Auditorial Evoked Potential drempel onderzoek B.A.E.P.-drempel onderzoek bij kinderen Brainstem Auditorial Evoked Potential drempel onderzoek Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw kind heeft een afspraak voor

Nadere informatie

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat.

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. Harry Simkens 29 maart 2016 Klinisch fysicus audioloog AC Kentalis... is aangesloten bij de FENAC (Federatie van Nederlandse Audiologische

Nadere informatie

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd

Nadere informatie

30 jaar (na)zorg CI in Nederland

30 jaar (na)zorg CI in Nederland 30 jaar (na)zorg CI in Nederland Hoe verder? Wendy Huinck, Emmanuel Mylanus, Arjan Verhoeven, Henri Marres Radboud universitair medisch centrum, afdeling KNO, Hearing & Implants, Nijmegen Donders Institute

Nadere informatie

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten (CAHIL), LUMC Janette van Dijkhuizen Peter-Paul Boermans Jeroen Briaire

Nadere informatie

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden.

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden. HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden Rob Drullman 18 & 20 mei 2019 AuDidakt Audicienscongres 1 Inhoud Waarom hoortraining?

Nadere informatie

BAEP-onderzoek en BAEP-drempel onderzoek

BAEP-onderzoek en BAEP-drempel onderzoek BAEP-onderzoek en BAEP-drempel onderzoek Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een afspraak voor één van de onderstaande onderzoeken: BAEP-onderzoek BAEP-drempelonderzoek

Nadere informatie

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Peter-Paul Boermans Jeroen Briare Janette van Dijhuizen Johan Frijns Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten Leids Universitair Medisch

Nadere informatie