Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis"

Transcriptie

1 Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis NvA-wintervergadering 27 januari 2012 Maaike van Doorn R. Houben, W.A. Dreschler

2 Achtergrond Klinische praktijk Hoortoestelaanpassing Informatie van spraakverstaan is beperkt Objectieve, snelle evaluatie van luisterinspanning 2

3 Achtergrond Effort Spraakverstaan hangt af van de SNR max min SNR 3

4 Achtergrond Effort Spraakverstaan hangt af van de SNR Hogere SNR geeft minder effort max Effort Spraakverstaan min SNR 4

5 Achtergrond Effort Spraakverstaan hangt af van de SNR max Hogere SNR geeft minder effort In dit gebied is het spraakverstaan maximaal, maar is er nog wel een verschil in inspanning Effort Spraakverstaan min SNR 5

6 Achtergrond Effort Spraakverstaan hangt af van de SNR Hogere SNR geeft minder effort max Hoortoestel geen winst in spraakverstaan wel in inspanning Effort Spraakverstaan min SNR 6

7 Inspanningsmetingen Diverse mogelijkheden om luisterinspanning te meten: Subjectief Vragenlijsten (SSQ) Rating van luisterinspanning (score) Gevoelig voor exacte instructie en taak Objectief (fysiologische parameters) Pupildiameter Hartslag Huidweerstand etc. Specifieke meetapparatuur vereist Soms zijn de effecten klein 7

8 Doel Wij zoeken een eenvoudige klinische toepasbare test objectief om effort te meten met auditieve stimuli bij maximaal spraakverstaan 8

9 Concept Achtergrondruis vereist meer luisterinspanning bij spraakverstaan SNR langere reactietijd is een maat voor meer effort (Gatehouse and Gordon, 1990) Nazeggen van zinnen Meet reactietijd bij het nazeggen Met en zonder hoortoestellen reactietijden verschillen nog, wanneer scores constant zijn 9

10 Concept Achtergrondruis vereist meer luisterinspanning bij spraakverstaan SNR langere reactietijd is een maat voor meer effort (Gatehouse and Gordon, 1990) Idee voor klinische toepassing Meet de reactietijd Geef naast het verstaan een complexere taak, een rekentaak Luisteren naar cijfers in ruis 10

11 Uitwerking 5+3= Reactietijd 11

12 Onderzoekshypothesen Hypothese 1a De reactietijd is significant groter bij ongunstiger SNR Hypothese 1b Dit geldt zelfs bij maximale verstaanbaarheid SNR Hypothese 2 Bij een lastige (reken)taak is de invloed van achtergrondruis op de reactietijd groter dan bij een eenvoudige taak 12

13 Methode Proefpersonen 12 normaalhorenden (250-8 khz 20 db HL) 3 mannen, 9 vrouwen, 30.6 jr [28 44] Stimuli 40 Triplets, (subset) VU-Cijfertest (Smits et al., Int. J. Audiol, 2004) stationaire ruis gematched op spectrum triplets binauraal, 70dB(A) fixed Hardware Hoofdtelefoon (Sennheiser HDA200) Hoofdtelefoonbuffer laptop + interne geluidskaart extern numeriek toetsenbord 13

14 Experimenteel design Stimulus Taak Respons Reken 5+3= Referentie 1: Identificatie Referentie 2: Spraakverstaan Reactietijd % correct (per triplet) 14

15 Experimenteel Design =8 Taak Uitvoering SNR Spraak constant 70 db(a) Uitkomstmaat Triplets per SNR (N) Oefening 1 e +3 e cijfer [-5 0] % correct Reactietijd (s) Rekentaak 1 e +3 e cijfer [ Inf] % correct Reactietijd (s) Spraakverstaan 1 e,2 e en 3 e cijfer [ ] % correct 40 Identificatie 3 e cijfer [ Inf] % correct reactietijd (s) 40 Balancering Over alle proefpersonen zijn alle SNR condities per taak gebalanceerd aangeboden. Per test worden alle triplets in gecontroleerde volgorde aangeboden. Volgorde per proefpersoon is verschillend. 15

16 Rekentaak vs Identificatietaak Percentage correct responses [%] Identification Arithmetic Intelligibility 0 // Quiet SNR [db] * Sign. effect van taak (p<0.05) error bar = 95% confidence interval

17 Rekentaak vs Identificatietaak GEEN sign. effect van SNR Gebied met maximale score Percentage correct responses [%] Identification Arithmetic Intelligibility 0 // Quiet SNR [db] * Sign. effect van taak (p<0.05) error bar = 95% confidence interval

18 Reactietijd 0.8 Gebied met maximale score 0.7 Identificatie Rekentaak 0.6 Response Time [s] Quiet SNR [db] error bar = 95% confidence interval // 0.48s 0.13s * p=<

19 Onderzoekshypothese Hypothese 1a De reactietijd is significant groter bij ongunstiger SNR SNR Hypothese 1b Dit geldt zelfs bij maximale verstaanbaarheid Hypothese 2 Bij een lastige (reken)taak is de invloed van achtergrondruis op de reactietijd groter dan bij een eenvoudige taak 19

20 Effect van SNR Reactietijd relatief t.o.v. stilte 0.4 Gebied met maximale score 0.35 Identification Arithmetic 0.3 Response Time re quiet [s] Quiet SNR [db] error bar = 95% confidence interval // 20

21 Effect van SNR Reactietijd relatief t.o.v. stilte 0.4 Gebied met maximale score 0.35 Identification Arithmetic 0.3 Response Time re quiet [s] ** * * ** Significant effect van SNR op reactietijd (p<0.0001) Bonferroni, post-hoc test 0.05 * < Quiet SNR [db] error bar = 95% confidence interval // ** <

22 Onderzoekshypothese Hypothese 1a De reactietijd is significant groter bij ongunstiger SNR SNR Hypothese 1b Dit geldt zelfs bij maximale verstaanbaarheid Hypothese 2 Bij een lastige (reken)taak is de invloed van achtergrondruis op de reactietijd groter dan bij een eenvoudige taak 22

23 Effect van SNR Reactietijd relatief t.o.v. stilte 0.4 Gebied met maximale score Response Time re quiet [s] * ** * * ** Quiet SNR [db] error bar = 95% confidence interval // Identificatie Rekentaak Verschil in invloed achtergrondruis tussen de taken (p<0.05) Significant effect van SNR op reactietijd (p<0.0001) Bonferroni, post-hoc test * <0.05 ** <

24 Conclusie Onze resultaten bevestigen dat een ongunstiger SNR leidt tot langere reactietijden de meest waarschijnlijke reden is dat dit samenhangt met luisterinspanning Gebruik van reactietijden bij de VU Cijfertest geeft een eenvoudige en klinisch goed uitvoerbare meting De reactietijden bij de rekentaak en de identificatietaak kunnen beiden gebruikt worden om luisterinspanning te meten, OOK als de spraakscore al maximaal is.

25 ... op weg naar de klinische toepassing Onze resultaten werden behaald op groepsniveau. Wij willen de test valideren voor individueel gebruik wordt vervolgd 1 Meten we echt effort? Wij willen de resultaten vergelijken met een standaard test wordt vervolgd 2 Is het toepasbaar voor de evaluatie van signal processing, b.v. NR wordt vervolgd 3 25

De invloed van ruisonderdrukking op luisterinspanning

De invloed van ruisonderdrukking op luisterinspanning De invloed van ruisonderdrukking op luisterinspanning NVA vergadering 27 september 2013 Maj van den Tillaart-Haverkate 1,2 Inge Brons 1 Wouter A. Dreschler 1 Rolph Houben 1 1 Klinische en Experimentele

Nadere informatie

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit

Nadere informatie

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Universitair Audiologisch Centrum KNO en EMGO+ instituut VU medisch centrum Amsterdam Marre Kaandorp Theo Goverts

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise test Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam Dank Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN test pdin Casuistieken/Voorbeelden Spraakverstaan in ruis Aanvulling op toon- en

Nadere informatie

Screening van gehoorschade door lawaai m.b.v. internettesten

Screening van gehoorschade door lawaai m.b.v. internettesten Screening van gehoorschade door lawaai m.b.v. internettesten M.C.J. Leensen K.S. Rhebergen A. Snik J.A.P.M. de Laat W.A. Dreschler Screening van gehoor Objectief oordeel over gehoor Vroegere detectie gehoorverlies

Nadere informatie

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Cas Smits Theo Goverts, Joost Festen, Hans van Beek, Lotte Knight, Elina Ooms Inhoud Achtergrond en reden van ontwikkeling Ontwikkeling

Nadere informatie

Interactieve versus prescriptieve aanpassing van hoortoestellen.

Interactieve versus prescriptieve aanpassing van hoortoestellen. Interactieve versus prescriptieve aanpassing van hoortoestellen. Deelnemers Audiologische Centra Audiciens Amsterdam: M. Boymans, W.A. Dreschler Eindhoven: R. Janssen, J.de Klein, C.ter Huurne Hoensbroek:

Nadere informatie

NVA najaarsvergadering De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis

NVA najaarsvergadering De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis NVA najaarsvergadering 2006 De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis Adriana Zekveld, Sophia Kramer, Judith Kessens (TNO), Marcel Vlaming, Joost Festen,

Nadere informatie

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Niek Versfeld klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum VUmc Amsterdam Casus: korte anamnese Vrouw 68 jaar, reuma Rechts matig hoge-tonenverlies

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise tes I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam NVA wintervergadering, 27 januari 2012 Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN-test (digits-in-noise

Nadere informatie

Matrix een "nieuwe" test voor spraak in ruis metingen

Matrix een nieuwe test voor spraak in ruis metingen Matrix een "nieuwe" test voor spraak in ruis metingen NVA-vergadering 29 september 2006 Jan Koopman Erasmus MC Rotterdam Academisch Medisch Centrum Katholieke Universiteit Leuven Het meten van spraakverstaan

Nadere informatie

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel Thamar van Esch Jeroen Sol Wouter Dreschler Inhoud Inleiding HearCom / auditief profiel Experiment spectrale en temporele resolutie

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij mensen met Usher 2A

Hoortoestelaanpassing bij mensen met Usher 2A Hoortoestelaanpassing bij mensen met Usher 2A B.P. Hartel 13 november 2014 Inhoud Project Methoden Discussie Equipe Contactgegevens Hypothese 1: Een persoon met Usher 2A heeft meer profijt van een nonlineair

Nadere informatie

VCV-test. validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie. Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler

VCV-test. validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie. Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler VCV-test validatie en de relatie met spectrale en temporele resolutie Jeroen Sol Thamar van Esch Wouter Dreschler Waarom een Vowel-Consonant-Vowel test? Slechthorenden hebben meer moeite met het verstaan

Nadere informatie

Telegraaf-project. Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening?

Telegraaf-project. Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening? Telegraaf-project Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening? Beschrijving van aan lawaai blootgestelde populatie middels diverse (screenings)methoden De Telegraaf, ArboNed, Hearing Coach,

Nadere informatie

De Spraak-in-Ruis-test. Screening naar gehoorschade door lawaai in de centra voor leerlingenbegeleiding

De Spraak-in-Ruis-test. Screening naar gehoorschade door lawaai in de centra voor leerlingenbegeleiding De Spraak-in-Ruis-test Screening naar gehoorschade door lawaai in de centra voor leerlingenbegeleiding Start met een persoonlijke ervaring http://www.testjegehoor.be/ De SPIN-test voor gehoorscreening

Nadere informatie

HearCom: klinische services en publieke Internet services. Johannes Lyzenga en Marcel Vlaming VU Medisch Centrum, Amsterdam

HearCom: klinische services en publieke Internet services. Johannes Lyzenga en Marcel Vlaming VU Medisch Centrum, Amsterdam HearCom: klinische services en publieke Internet services Johannes Lyzenga en Marcel Vlaming VU Medisch Centrum, Amsterdam HearCom resultaten 1 1. Screeningstesten voor algemeen gebruik: - gehoortesten

Nadere informatie

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Objectieve audiometrie: steeds meer middelen op de weegschaal, maar waar is de gouden standaard? Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Klinische waarde van de ASSR tov klik/pip-bera?

Nadere informatie

CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN

CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN K. Vermeire L. Schenus S. Auwers M. De Sloovere 1 NVA Wintervergadering, 31 januari 2014, Utrecht, NL INTRODUCTIE

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting

Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting In moderne hoortoestellen gebruikt men geavanceerde signaalbewerking om het inkomende geluid te bewerken en te versterken. Het hoortoestel is meer dan een eenvoudige geluidversterker:

Nadere informatie

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Peter-Paul Boermans Jeroen Briare Janette van Dijhuizen Johan Frijns Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten Leids Universitair Medisch

Nadere informatie

Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI

Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI Lidwien Veugen 1 J. Chalupper PhD 2 Prof. dr. ir. Ad Snik 3 Prof. dr. John van Opstal 1 Dr. Lucas Mens 3 1 Department of Biophysics, Donders Institute

Nadere informatie

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam) Samenvatting Associatie tussen gehoorverlies en psychosociale gezondheid bij 18 tot 70 jarigen: eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH). J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M.

Nadere informatie

G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland

G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland Real Ear Metingen Meten van geluidsniveau bij het trommelvlies Inhoud Waarom Real Ear Metingen? Uitvoering

Nadere informatie

Participatie ondanks slechthorendheid

Participatie ondanks slechthorendheid Participatie ondanks slechthorendheid Focus van het audiologisch onderzoek Joost Festen, afdeling KNO/Audiologie Participatie aan de hand van twee voorbeelden: Een doofgeboren kind dat kan spelen met kinderen

Nadere informatie

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Allart Knoop, Gertjan Dingemanse Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Knagende vragen Is deze dome niet te open? De cliënt vindt het geluid scherp. Geef ik teveel versterking,

Nadere informatie

Luisterinspanning. Niek Versfeld klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam. Siméa commissie schoolaudiologie

Luisterinspanning. Niek Versfeld klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam. Siméa commissie schoolaudiologie Luisterinspanning Niek Versfeld klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam Siméa commissie schoolaudiologie Blur 64px 32px 16px 8px 4px 2px 1px Blur 64px 32px 16px 8px 4px 2px 1px Blur 64px

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

Simulatie van de uitwendige gehoorgangakoestiek: evaluatie van de perceptieve effecten na mastoidectomie

Simulatie van de uitwendige gehoorgangakoestiek: evaluatie van de perceptieve effecten na mastoidectomie Simulatie van de uitwendige gehoorgangakoestiek: evaluatie van de perceptieve effecten na mastoidectomie P. Brienesse, Klinisch fysicus audiologie E. van Spronsen, KNO arts NVA wintervergadering, 31 januari

Nadere informatie

Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies?

Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies? CT scan: leerboek audiologie, hoofdstuk 7.2.2.2 (2) 31-01-2014 Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies? J.G. Dingemanse, Klinisch-Fysicus/Audioloog dr. B.A.M. Franck, Klinisch Fysicus/Audioloog

Nadere informatie

Geautomatiseerde meting van de SRT in ruis

Geautomatiseerde meting van de SRT in ruis Geautomatiseerde meting van de SRT in ruis Rob Drullman & Hayo Terband TNO Human Factors Overzicht Inleiding SRT volgens Plomp Eisen voor een geautomatiseerde test Scoren op keywords Experimentele opzet

Nadere informatie

Thomas More Opleiding Logopedie en Audiologie J. De Bomstraat 11 2018 Antwerpen

Thomas More Opleiding Logopedie en Audiologie J. De Bomstraat 11 2018 Antwerpen Thomas More Opleiding Logopedie en Audiologie J. De Bomstraat 11 2018 Antwerpen Een duale taak als maat voor de cognitieve luisterinspanning bij volwassen CI gebruikers en de relatie tussen taalvaardigheid

Nadere informatie

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: de LS CE-chirp Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog 3 februari 2017 Wat is een chirp? Nieuwe stimulus voor Brainstem Evoked Response Audiometry Grote frequentierespons

Nadere informatie

Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode

Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode Mieke Janssens-bij de Vaate, Koen Rhebergen, UMC Utrecht. NVA wintervergadering, 2 februari 2018. Klinische praktijk spraakaudiometrie

Nadere informatie

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen M. Sparreboom (onderzoeker), A.F.M. Snik (audioloog) & E.A.M. Mylanus (KNO - arts) Het eenzijdig implanteren van een cochleair implantaat

Nadere informatie

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o.

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Inhoud Spraakverstaan CI-gebruikers Normaalhorenden Onderzoeksvraag I Methode, resultaat,

Nadere informatie

Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH

Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH Jizzo Bosdriesz Mariska Stam Cas Smits Sophia Kramer

Nadere informatie

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH) Onderzoeksprogramma > Care and Prevention Janneke Nachtegaal, Sophia Kramer

Nadere informatie

Status gehoor van musici in symphonieorkesten

Status gehoor van musici in symphonieorkesten Status gehoor van musici in symphonieorkesten Noortje Jansen / Academisch Medisch Centrum Amsterdam Mede namens: Miranda Neerings (AMC) Jan de Laat (LUMC) Wouter A. Dreschler (AMC) 1 Orkest & Gehoor Arbo-convenant

Nadere informatie

Keuzestress in de evaluatie

Keuzestress in de evaluatie Keuzestress in de Evaluatie van de hoorrevalidatie: welke instrumenten gebruik je wanneer en waarom? Jaarbijeenkomst Audiciens 27 oktober 15 Keuzestress in de evaluatie Gesprek Wat moet ik met deze klacht

Nadere informatie

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica

akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica probleemstelling - algemeen slechthorendheid (cliënt of patiënt) goede hoortoestel

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Sander Ubbink klinisch fysicus audioloog i.o. academisch ziekenhuis Maastricht inhoud: prevalentie otologische problemen diagnostiek rehabilitatie

Nadere informatie

Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik

Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik Alex E. Hoetink NSDSK, ACHN Alkmaar Wouter A. Dreschler AMC - Amsterdam Achtergrond Kan het gebruik van een hoortoestel door een slechthorende leiden

Nadere informatie

Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen?

Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen? Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen? Connie Fortgens Marian Rodenburg Vlot Het onderzoeksteam Erasmus MC, Gehoor en Spraakcentrum André Goedegebure Marian Rodenburg Phonak Anjo van der

Nadere informatie

Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen

Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen DIN-test: Meten van spraak-in-ruis bij jonge kinderen Rob Drullman Audiologische centra gebruiken voor het meten van spraakverstaan in ruis bij kinderen verschillende typen tests. Op het VUmc is de afgelopen

Nadere informatie

DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL.

DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL. DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL. 1.1 Het functioneren van de slechthorende in kaart gebracht. Om de problemen van de slechthorende functiegericht te kunnen oplossen, is het noodzakelijk om te weten

Nadere informatie

Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde

Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde Toepassing spraak-in-ruis screeningtest voor lawaaislechthorendheid in arbeidsgeneeskunde Monique Leensen Wouter Dreschler Presentatie NVA-wintervergadering 27-01-2012 Onderzoek i.o.v. Arbouw 1 Achtergrond

Nadere informatie

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Guido Cattani (Bsc. Audioloog, M. SEN, UMC Utrecht, afdeling KNO) gcattani@umcutrecht.nl Trudi de Koning (Klinisch linguïst UMC Utrecht) Opbouw presentatie Inleiding

Nadere informatie

Motivatie bij geluidseisen en uitkomstmaten zoals gecommuniceerd in 2016

Motivatie bij geluidseisen en uitkomstmaten zoals gecommuniceerd in 2016 Notitie Aan Aangesloten organisaties en audiciens Betreft Notitie van toelichting: Motivatie bij Handboek Hoorzorg, versie 3 Van Bestuur Audicienregister Datum 31 mei 2017, update 15-12-2017 Kenmerk StAr

Nadere informatie

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek!

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek! Cognitive Bias Modification Resultaten onderzoek December 2013 Jules Reijnen Ron Jacobs Theorie Cognitive Bias Modification (CBM) is een recent onderzoeksgebied dat zich richt op de vertekening (bias)

Nadere informatie

Repetition pitch bij CI-gebruikers

Repetition pitch bij CI-gebruikers Repetition pitch bij CI-gebruikers Jan-Willem Wasmann, Klinisch-fysicus i.o. dr. H. Versnel, dr. S.F.L. Klis en dr. G.A. van Zanten UMC Utrecht NVA, 26 september 2014 Repetition pitch repetition pitch

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Introductie Dit proefschrift geeft het theoretische en experimentele werk weer rondom de auditieve en cognitieve mechanismen van het top-down herstel van gedegradeerde spraak. In het dagelijks

Nadere informatie

Vergelijkende studie gehoorscreeningsmethodes in de arbeidsgeneeskunde

Vergelijkende studie gehoorscreeningsmethodes in de arbeidsgeneeskunde Vergelijkende studie gehoorscreeningsmethodes in de arbeidsgeneeskunde Versie1.4, 28/02/2010 Onderzoeksgroepen K.U.Leuven, ExpORL, Dept. Neurosciences, Prof. J. Wouters / S. Jansen Herestraat 49, bus 721,

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

Listening Effort Pals, Carina

Listening Effort Pals, Carina Listening Effort Pals, Carina IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version

Nadere informatie

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up

Nadere informatie

Akoestiek. Niek Versfeld. Siméa. klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam. commissie schoolaudiologie

Akoestiek. Niek Versfeld. Siméa. klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam. commissie schoolaudiologie Akoestiek Niek Versfeld klinisch fysicus-audioloog KNO/Audiologie VUmc, Amsterdam Siméa commissie schoolaudiologie Akoestiek in klaslokalen Goede luister- en spreekomstandigheden Weinig achtergrondgeluiden

Nadere informatie

introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets

introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week : de steekproevenverdeling week 3: schatten en toetsen: de z-toets week : het toetsen van gemiddelden: de t-toets week 5: het toetsen van varianties:

Nadere informatie

Stemproblemen en gehoorschade bij kleuter- en sportleerkrachten

Stemproblemen en gehoorschade bij kleuter- en sportleerkrachten Stemproblemen en gehoorschade bij kleuter- en sportleerkrachten Prof dr Lode Godderis 1,2 1 KULeuven, Center Environment and Health 2 Idewe, External Service for Prevention and Protection at Work Hoofdboodschap

Nadere informatie

Optimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience

Optimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985

Nadere informatie

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse.

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Oefentoets 1 1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Conditie = experimenteel Conditie = controle Sekse = Vrouw 23 33 Sekse = Man 20 36 Van

Nadere informatie

BEFLEX: EEN VERBETERING VAN HET KEUZEPROCES

BEFLEX: EEN VERBETERING VAN HET KEUZEPROCES FEBRUARI 2016 BEFLEX: EEN VERBETERING VAN HET KEUZEPROCES BARBARA SIMON, AuD CHRISTOPHE LESIMPLE, B.SC. JULIE TANTAU, AuD SAMENVATTING Het kiezen van een hoortoestel kan iets zijn waar een klant tegenop

Nadere informatie

Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest. Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum

Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest. Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum Screening Screening (of bevolkingsonderzoek) is medisch onderzoek bij mensen die

Nadere informatie

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Laboratory for Experimental ORL ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Heleen Luts & Jan Wouters FEITEN Nood aan objectieve frequentiespecifieke

Nadere informatie

Een objectieve maat voor auditieve verwerking?

Een objectieve maat voor auditieve verwerking? Martijn Toll (Viataal, ErasmusMC) André Goedegebure (ErasmusMC) Karin Neijenhuis (Kon Auris groep) Hans Verschuure (ErasmusMC) Een objectieve maat voor auditieve verwerking? De latentie van de P3 piek

Nadere informatie

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen Doel van de studie Evaluatie van het spraakverstaan, woordenschat en verbaal IQ bij kinderen met een auditieve beperking Spraakverstaan twee

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op dinsdag 5 april 2011 9.00-12.00 uur

Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op dinsdag 5 april 2011 9.00-12.00 uur Faculteit der Wiskunde en Informatica Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op dinsdag 5 april 2011 9.00-12.00 uur Bij het tentamen mag alleen gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine. Het gebruik

Nadere informatie

Compensatie van gehoorverlies met beengeleidingstoestellen: Praktische aspecten van de BAHA. Bert Maat

Compensatie van gehoorverlies met beengeleidingstoestellen: Praktische aspecten van de BAHA. Bert Maat 1 Compensatie van gehoorverlies met beengeleidingstoestellen: Praktische aspecten van de BAHA Bert Maat 2 BEENGELEIDINGSTOESTELLEN Toepassing: Bij middenoorproblematiek als toepasing van luchtgeleidingstoestellen

Nadere informatie

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer E. Huysmans (VUmc, Amsterdam) N. Stolk (UvA Taalwetenschap, Amsterdam) S.T. Goverts (VUmc, Amsterdam) Visuele variant van de SRT: Text Reception

Nadere informatie

Ontwikkeling van Lilliput (Leuven Intelligibility Peutertest),

Ontwikkeling van Lilliput (Leuven Intelligibility Peutertest), Ontwikkeling van Lilliput (Leuven Intelligibility Peutertest), Astrid van Wieringen ExpORL, Dept Neurowetenschappen Overzicht Doel: ontwikkeling van spraak-in ruis test voor 4-6 jarigen Normering spraak-in-ruis

Nadere informatie

Fit op het werk Dianne Commissaris

Fit op het werk Dianne Commissaris Fit op het werk Dianne Commissaris Marjolein Douwes Elsbeth de Korte Vincent Hildebrandt Piet van Lingen Agenda sessie Introductie; bewegen en gezondheid, bewegingsarmoede Wat betekent bewegen voor uw

Nadere informatie

Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state

Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state Lucas Mens Bart Luijten Christoph van der Reijden Ad Snik Chris-Jan Beerendonck Pieta Folman Henriëtte Koch False positive A positive test result in

Nadere informatie

Spraak-in-ruis testen: een nieuwe techniek om vroegtijdig gehoorverlies op te sporen

Spraak-in-ruis testen: een nieuwe techniek om vroegtijdig gehoorverlies op te sporen Spraak-in-ruis testen: een nieuwe techniek om vroegtijdig gehoorverlies op te sporen Het bepalen van het geluidsniveau en de afname van de Digit Triplet test en de CVC-LP test bij motorrijders van de lokale

Nadere informatie

Bij herhaalde metingen ANOVA komt het effect van het experiment naar voren bij de variantie binnen participanten. Bij de gewone ANOVA is dit de SS R

Bij herhaalde metingen ANOVA komt het effect van het experiment naar voren bij de variantie binnen participanten. Bij de gewone ANOVA is dit de SS R 14. Herhaalde metingen Introductie Bij herhaalde metingen worden er bij verschillende condities in een experiment dezelfde proefpersonen gebruikt of waarbij dezelfde proefpersonen op verschillende momenten

Nadere informatie

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden.

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden. HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden Rob Drullman 18 & 20 mei 2019 AuDidakt Audicienscongres 1 Inhoud Waarom hoortraining?

Nadere informatie

Doelstelling en protocol

Doelstelling en protocol STUDIE OVER DE INVLOED VAN CURREX SOLES OP DE VOETBELASTING EN OP SPRONGTESTEN BIJ VOLLEYBALLERS Door Sportmedisch Testcenter RUNNING AND MORE Uit enquêtes bij onze huidige gebruikers van de Currex-zolen

Nadere informatie

Verbetering hoormogelijkheden van kinderen met bilaterale percutane beengeleiders

Verbetering hoormogelijkheden van kinderen met bilaterale percutane beengeleiders Verbetering hoormogelijkheden van kinderen met bilaterale percutane beengeleiders Dr. C.A.J (Jacolien) Dun Dr. M.J.H. Agterberg Prof. dr. C. Cremers Dr. M.K.S. Hol Prof.dr.ir A.F.M. Snik Afdeling KNO,

Nadere informatie

Geluidsniveau s in/om klaslokalen

Geluidsniveau s in/om klaslokalen Geluidsniveau s in/om klaslokalen Nascholingsbijeenkomst 11 maart 2005 Jeroen Sol Audiologisch Centrum Amersfoort Prof J J Groen Stichting Gebruikte publicaties Bridget Shield, Julie Dockrell (2003) External

Nadere informatie

Ervaringen met hoortoestellen in de Arbo-curatieve zorg. Wouter Dreschler klinisch-fysicus audioloog

Ervaringen met hoortoestellen in de Arbo-curatieve zorg. Wouter Dreschler klinisch-fysicus audioloog Ervaringen met hoortoestellen in de Arbo-curatieve zorg Wouter Dreschler klinisch-fysicus audioloog Disclosure belangen van de spreker Disclosure belangen (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Relevante

Nadere informatie

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in

Nadere informatie

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 30 januari 2009

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 30 januari 2009 EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I 30 januari 2009 - Dit tentamen bestaat uit vier opgaven onderverdeeld in totaal 2 subvragen. - Geef bij het beantwoorden van de vragen een zo volledig mogelijk antwoord.

Nadere informatie

Auditieve functie-eisen voor machinisten. Rolph Houben Bas Sorgdrager Wouter Dreschler

Auditieve functie-eisen voor machinisten. Rolph Houben Bas Sorgdrager Wouter Dreschler Auditieve functie-eisen voor machinisten Rolph Houben Bas Sorgdrager Wouter Dreschler 1 Achtergrond Treinmachinist In een omgeving met lawaai waarneming auditieve waarschuwingssignalen communicatie met

Nadere informatie

BIOKLOK DE BIOLOGISCHE KLOK IN DE LES MODULE C. klok. www. bio. .nl

BIOKLOK DE BIOLOGISCHE KLOK IN DE LES MODULE C. klok. www. bio. .nl BIOKLOK DE BIOLOGISCHE KLOK IN DE LES MODULE C www. bio klok.nl EN DE BIOLOGISCHE KLOK IN DE PRAKTIJK Ready Set Go! galmt het door de stadions tijdens sportwedstrijden, zoals de Olympische Spelen. Olympische

Nadere informatie

Het classificeren van hoortoestel modaliteiten m.b.v. een Big Data benadering: Latent Class Trees analyse

Het classificeren van hoortoestel modaliteiten m.b.v. een Big Data benadering: Latent Class Trees analyse Het classificeren van hoortoestel modaliteiten m.b.v. een Big Data benadering: Latent Class Trees analyse Simon Lansbergen & Wouter Dreschler Motivatie // Introductie 1. Veel verschillende hoortoestellen,

Nadere informatie

Experimenteel Onderzoek en Experimentele Controle

Experimenteel Onderzoek en Experimentele Controle Experimenteel Onderzoek en Experimentele Controle ECO 2011-2012 Hemmo Smit Wilhelm Wundt en William James 3 criteria voor Causaliteit (herhaling) 1. Covariantie: samenhang tussen variabelen aantonen 2.

Nadere informatie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie ONTWERPRAPPORT Naam auteur Elles Lelieveld Vakgebied Economie Titel De juiste stappen, een onderzoek naar de problemen en oplossingen van opgaven over het boxenstelsel Onderwerp Het aanleren van een stappenplan

Nadere informatie

Een literatuurstudie met betrekking tot de dementiewoning. Door Susan Arendse en Martijn Moerman, studenten Fysiotherapie van de HU.

Een literatuurstudie met betrekking tot de dementiewoning. Door Susan Arendse en Martijn Moerman, studenten Fysiotherapie van de HU. Zijn bewegingsprogramma s die cognitie stimuleren haalbaar in de thuissituatie? Een literatuurstudie met betrekking tot de dementiewoning van het project Technologie Thuis Nu Door Susan Arendse en Martijn

Nadere informatie

TNO Runalyser; real time monitoring van looptechniek. John Willems

TNO Runalyser; real time monitoring van looptechniek. John Willems TNO Runalyser; real time monitoring van looptechniek John Willems Inhoud Korte intro TNO Wat is runalyser? Waarom runalyser? Voorbeeld data runalyser Onderzoek naar running economy Toekomst 2 TNO personal

Nadere informatie

AudioFitness Dagboek. Naam en geboortedatum

AudioFitness Dagboek. Naam en geboortedatum AudioFitness Dagboek Naam en geboortedatum 1 2 Basis van de training Oren en hersenen Horen doen we niet alleen met onze oren, maar vooral tussen de oren in onze hersenen. Alle informatie die onze oren

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)

Nadere informatie

Neonatale gehoordiagnostiek

Neonatale gehoordiagnostiek Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening

Nadere informatie

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet.

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Inleiding Dit protocol is vastgesteld door Zorgverzekeraars Nederland en is gebaseerd op: de Basisrichtlijn Hulpmiddelenzorg

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Beek, Feddo van der Title: Speech perception with cochlear implants : improving

Nadere informatie

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Valerie Van Cauwenberghe en Prof. dr. Roeljan Wiersema Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Dit onderzoek werd uitgevoerd door: Prof. dr.

Nadere informatie

Gebruik. Geniet. Vergeet.

Gebruik. Geniet. Vergeet. Gebruik. Geniet. Vergeet. Communiceer, neem deel, wees uzelf Een wandeling door het park, hoor de bladeren ritselen in de wind. Een gesprek voeren in een gezelschap, neem deel en wees uzelf zonder moeite.

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

Een nieuw geluid voor het meten van hoortoestellen

Een nieuw geluid voor het meten van hoortoestellen Een nieuw geluid voor het meten van hoortoestellen Marcel Vlaming VUmc Audiologie Amsterdam mede namens EHIMA: ISMADHA Werkgroep NVA 26 januari 2007 Doelstelling ISMADHA International Standards for Measuring

Nadere informatie

De invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit

De invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit De invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit ir. Lisje Schellen L.Schellen@tue.nl NVvA 27-11-2009 Inhoud Inleiding Experiment Methoden Resultaten Discussie Conclusie

Nadere informatie