Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw"

Transcriptie

1 Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw Dyan Ramekers 1,2, Huib Versnel 1,2, Emma M. Smeets 1, Stefan B. Strahl 3, Sjaak F.L. Klis 1,2, Wilko Grolman 1,2 1 Keel-, Neus- en Oorheelkunde & Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied, UMC Utrecht 2 Brain Center Rudolf Magnus 3 MED-EL Research & Development, Innsbruck, Oostenrijk

2 Perceptief gehoorverlies haarcel spirale ganglioncel auditieve zenuw cochleair implantaat

3 Neurodegeneratie bij CI-gebruikers Degeneratie van spirale ganglioncellen (SGCs) is gecorreleerd met de duur van gehoorverlies CI-gebruiker spirale ganglioncellen (E) - 5 jaar doof; 1 jaar CI CI-gebruiker 2-8. spirale ganglioncellen (D) - 24 jaar doof; 4 jaar CI Fayad & Linthicum, 26

4 Cochleair implantaat: stimuleren en meten spirale ganglioncel auditieve zenuw ecap cochleair implantaat

5 ecap-metingen bij CI-gebruikers Per- en postoperatief worden elektrofysiologische metingen verricht met het implantaat (ecaps electrically evoked compound action potentials) ecaps worden gebruikt bij het beoordelen van de insertie van de elektroden amplitude growth functie ecaps worden gebruikt bij het afregelen van de processor ecaps kunnen indicatief zijn voor het auditief functioneren van de patiënt MED-EL ART-Guide, 27 Echter, absolute maten als drempel en amplitude variëren sterk per CI-gebruiker, en hebben daarom weinig voorspellende waarde

6 Nieuwe toepassing ecaps Kunnen we met behulp van ecap-metingen de mate van degeneratie van de auditieve zenuw voorspellen? Prado-Guitierrez et al., 26 (ecaps bij doofgemaakte cavia s): -Langere inter-phase gap (IPG): effectievere stimulatie - IPG-effect is kleiner bij vergevorderde neurodegeneratie bifasische stimulus IPG ecap amplitude kort doof lang doof

7 Vraagstelling Kan met ecap-metingen, waarbij de inter-phase gap wordt gevarieerd, de conditie van de spirale ganglioncellen worden voorspeld? bifasische stimulus IPG

8 Opzet van de studie doofmaken doofmaken acuut experiment normaalhorend, n=6 twee weken na doofmaken, n=6 zes weken na doofmaken, n= experimentele week Doofmaken: 4 mg/kg kanamycine (s.c.) en 1 mg/kg furosemide (i.v.) criterium: >5 db drempelverschuiving (click ABR) Elektrofysiologie: intracochleaire ecap-metingen met een MED-EL PULSARCI 1 implantaat Histologie: grootte en dichtheid van de spirale ganglioncellen

9 Caviamodel van perceptief gehoorverlies orgaan van Corti kanaal van Rosenthal normaalhorend 6 weken na doofmaken

10 Cochleaire implantatie bij cavia s 1 mm 2 mm Roland Hessler, MED-EL

11 Resultaten

12 Effect van doofmaken op SGC populatie SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) gemiddelde SGC grootte (µm 2 ) Significante degeneratie van SGCs Overlevende SGCs zijn significant kleiner

13 Effect van doofmaken op ecap golfvorm Na doofmaken: - Lagere ecap amplitude - Veranderde ecap-morfologie normaalhorend 6 weken na doofmaken 4 8 µa 8 µa ecap signal amplitude (mv) (mv) µa 8 µa time tijd since na start stimulus onset (ms) (ms) time tijd since na start stimulus stimulus onset (ms) (ms)

14 Effect van inter-phase gap op ecap golfvorm Verlenging van de inter-phase gap leidt tot: IPG 2.1 µs: 5 µs IPG - Hogere ecap amplitudes - Lagere drempels IPG 3 µs: 5 µs signal amplitude (mv) amplitude (mv) N 1 P 2 ecap variabelen: amplitude drempel IPG 2.1 µs IPG 3 µs -1. current 5 offset time since stimulus onset (µs) tijd na start stimulus (µs) ecap helling amplitude voor het hoogste stimulatieniveau latentie (8 µa) ecap N -P 2 peak 1 P 2 -piek amplitude (mv) IPG verlenging 1. beïnvloedt al deze variabelen.5 IPG 2.1 µs IPG 3 µs Interactie-effect van groep*ipg stroomsterkte stimulation amplitude level (µa) (µa) duidt op verschil in effectgrootte Input/output functie voor de tussen amplitude groepen van (normaalhorend, de N 1 -P 2 -piek 2 en 6 weken doof)

15 ecap amplitude 5 µs IPG ecap N1P2 amplitude + SEM (mv) IPG 2.1 µs IPG 3 µs normaalhorend NH 2 weken 2WDdoof 6 weken 6WDdoof amplitude 5 µs Significant effect van groep (p <,1) Significant effect van IPG (p <,1) Geen interactie-effect groep*ipg

16 toename in amplitude (% van max) Correlatie amplitude - histologie SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) amplitude Multipele regressie: SGC grootte en dichtheid geen significante predictoren (R 2 =,23; p =,14)

17 ecap N 1 latentie 5 µs IPG ecap N1 latency + SEM (ms) IPG 2.1 µs IPG 3 µs N 1 latentie 5 µs.3 normaalhorend NH 2 weken 2WDdoof 6 weken 6WDdoof Significant effect van groep (p <,5) Significant effect van inter-phase gap (p <,1) Significant interactie-effect groep*inter-phase gap (p <,1)

18 Correlatie N 1 latentie - histologie 3 toename in latentie (µs) SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) N 1 latentie Multipele regressie: SGC grootte en dichtheid significante predictoren (R 2 =,8; p <,1)

19 toename in latentie (µs) Samenvatting van de resultaten R 2 =,8 p <,1 latentie current offset helling SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) current offset (db),5. -,5-1, -1,5 R 2 =,45 p =,12-2, SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) toename in helling (mv/ma) R 2 =,46 p =, SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) Het verlengen 6 van amplitude inter-phase gap leidt tot: drempel toename in amplitude (%) 5 - grotere latentieverschuiving kleinere current offset 2 R 2 =,23 p =, kleinere toename van de helling bij lagere SGC dichtheid en (cellen/mm kleinere 2 ) spirale ganglioncellen drempelverschil (db) -1-2 R 2 =, p = 1, SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) IPG

20 Mogelijk achterliggend mechanisme toename in latentie (µs) R 2 =,8 p <,1 latentie SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) cathodisch eerst Alternerende polariteit voor artefactreductie Amper toename van latentie wijst op excitatie door cathodisch-eerst puls Latentietoename van bijna 3 µs wijst op excitatie door anodisch-eerst puls Bij gelijke bijdrage is de latentieverschuiving ~15 µs IPG µs anodisch eerst

21 toename in latentie (µs) Mogelijkheden voor klinische diagnostiek R 2 =,8 p <,1 latentie current offset helling SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) current offset (db),5. -,5-1, ecap-meting bij CI-gebruiker: -1,5 R 2 =,45 p =,12-2, SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) Vergelijk 2 series ecap-metingen met verschillende inter-phase gap: - latentie gelijk en current offset en helling verschillend? gezond toename in helling (mv/ma) R 2 =,46 p =, SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) - latentie verschillend en current offset en helling gelijk? degeneratie deze informatie kan gebruikt worden bij het fitten van het implantaat bij ernstige degeneratie kan protectieve behandeling met bijvoorbeeld neurotrofe factoren overwogen worden

22 Pulstreinen Voor spraakverstaan is het noodzakelijk dat de auditieve zenuw hoogfrequente stimulatie kan volgen Degeneratie van de zenuw kan het vermogen hiertoe beïnvloeden inter-puls interval (IPI) P 2 N 1 -P 2 amplitude N 1 pulstrein lengte: 1 ms

23 Pulstreinen - recovery De amplitude aan het einde van de 1-ms pulstrein neemt af naarmate het inter-puls interval kleiner wordt Het verloop van deze afname kan worden gekarakteriseerd door de tijdsconstante t +τ, volgend uit: ecap = A max 1 - e - IPI - t τ N 1 -P 2 amplitude (mv) 2, 1,6 1,2,8,4 NH 2WD 6WD inter-puls interval (ms) A max t t +τ 63% van A max

24 Pulstreinen - recovery Recovery is significant sneller voor de langdurig dove groep Multipele regressie: SGC grootte en dichtheid geen significante predictoren (R 2 =,34; p =,68) * * *** 6 NH 2WD 6WD t + τ (ms) 4 2 A max t t +τ 63% van A max SGC dichtheid (cellen/mm 2 )

25 Pulstreinen - latentie N 1 latentie neemt toe naarmate het inter-puls interval kleiner wordt Dit effect wordt kleiner met tijd na doofmaken Multipele regressie: SGC grootte en dichtheid significante predictoren N 1 latentieverschil (µs) (R 2 =,46; p =,19) NH 2WD 6WD SGC dichtheid (cellen/mm 2 ) * **

26 Samenvatting Absolute ecap-maten (amplitude en drempel) zijn weinig informatief vanwege confounders zoals impedanties, plaats van de elektrode en fibrose of ossificatie Variatie van inter-phase gap of inter-puls interval geeft een relatieve maat, waardoor deze confounders omzeild worden Op deze manier kunnen ecap-metingen de conditie van de auditieve zenuw voor 8% voorspellen Bij vergevorderde degeneratie lijdt de auditieve zenuw minder onder hoogfrequente stimulatie (snellere recovery, minder latentietoename)

27

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L.

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s M.J.H. Agterberg H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Klis Mogelijke invloeden op de prestatie met een CI Degeneratie van

Nadere informatie

3 Algemene projectbeschrijving 3.1 Achtergrond Licht het project toe. Beschrijf de aanleiding, de achtergrond en de context. Besteed aandacht aan de bij vraag 2 aangekruiste categorieën. Geef in geval

Nadere informatie

Gegevens aanvrager I [!:Q Ja > Vul uw deelnemernummer in I D Nee > U kunt geen aanvraag doen. I associate grofessor ~umcutrecht.

Gegevens aanvrager I [!:Q Ja > Vul uw deelnemernummer in I D Nee > U kunt geen aanvraag doen. I associate grofessor ~umcutrecht. 1 Aanvraag Projectvergunning Dierproeven Administratieve gegevens U bent van plan om één of meerdere dierproeven uit te voeren. Met dit formulier vraagt u een vergunning aan voor het project dat u wilt

Nadere informatie

Frequentie specifieke ABR

Frequentie specifieke ABR Frequentie specifieke ABR Krista Willeboer UMC Utrecht Estimation of the pure-tone audiogram by the auditory brainstem response: a review David R. Stapells & Peggy Oates Audiology & Neuro-otology 1997;

Nadere informatie

Neonatale gehoordiagnostiek

Neonatale gehoordiagnostiek Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

Cochlear Implants: From Model to Patients

Cochlear Implants: From Model to Patients Samenvatting Cochlear Implants: From Model to Patients Cochleaire implantatie (CI) is een inmiddels geaccepteerde vorm van revalidatie voor dove en ernstig slechthorende patiënten. CI-dragers krijgen een

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36110 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Beek, Feddo van der Title: Speech perception with cochlear implants : improving

Nadere informatie

Cochleair implantaat: CI

Cochleair implantaat: CI Cochleair implantaat: CI Vera Prijs Inhoud Anatomie van het oor CI systeem CI-traject in UMCUtrecht Mogelijkheden en beperkingen Modaliteiten Toekomstige ontwikkelingen Anatomie van het gehoor Het binnenoor

Nadere informatie

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2 Samenvatting De behandeling van congenitale of verworven doofheid is de laatste decenia in een stroomversnelling gekomen. De ontwikkeling van elektrische binnenoor prothesen (cochleaire implantaten; CI)

Nadere informatie

Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol

Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol 2e VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind: Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol Paul Merkus Postmeningitis follow up in Nederland Eén jaar na meningitis

Nadere informatie

einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID

einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID Page 1 of 6 NL FR belgiëlex.be - Kruispuntbank Wetgeving Raad van State einde Publicatie : 2012-08-14 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 20 JULI 2012. - Koninklijk besluit tot wijziging van artikel

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID

FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 16 MAART 2006 Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen

Nadere informatie

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up

Nadere informatie

Cochleaire implantatie bij volwassenen

Cochleaire implantatie bij volwassenen Cochleaire implantatie bij volwassenen Sommige zeer ernstig slechthorende of dove mensen kunnen zelfs met krachtige hoortoestellen niet of nauwelijks spraakverstaan. Een cochleair implantaat (CI) kan ervoor

Nadere informatie

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Wat meet je bij BERA/Tymp/cEOAE/DPOAE? Normaal en afwijkend? Resultaat neonataal en later? BERA: Wat meet je? Het tijdsverloop

Nadere informatie

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe)  adres door aan de ledenadministratie! NederlandseVerenigingvoorAudiologie Nieuwsbrief110 Programma 3februari2017 NVAWintervergadering2017 Datum Vrijdag3februari2017,9:00 16:30uur Plaats Jaarbeurs>Beatrixgebouw,Utrecht(www.jaarbeurs.nl 9:00

Nadere informatie

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Cas Smits Theo Goverts, Joost Festen, Hans van Beek, Lotte Knight, Elina Ooms Inhoud Achtergrond en reden van ontwikkeling Ontwikkeling

Nadere informatie

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Peter-Paul Boermans Jeroen Briare Janette van Dijhuizen Johan Frijns Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten Leids Universitair Medisch

Nadere informatie

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o.

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Inhoud Spraakverstaan CI-gebruikers Normaalhorenden Onderzoeksvraag I Methode, resultaat,

Nadere informatie

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Invloed van hoorrevalidatie bij Late rijping door slechthorendheid Cochleaire

Nadere informatie

Een objectieve maat voor auditieve verwerking?

Een objectieve maat voor auditieve verwerking? Martijn Toll (Viataal, ErasmusMC) André Goedegebure (ErasmusMC) Karin Neijenhuis (Kon Auris groep) Hans Verschuure (ErasmusMC) Een objectieve maat voor auditieve verwerking? De latentie van de P3 piek

Nadere informatie

Bilateraal en binauraal horen bij kinderen met twee cochleaire implantaten

Bilateraal en binauraal horen bij kinderen met twee cochleaire implantaten Bilateraal en binauraal horen bij kinderen met twee cochleaire implantaten Astrid van Wieringen, Lieselot Van Deun, Jan Wouters ExpORL, Dept Neurowetenschappen, KULeuven, België 19/11/2010 1 Inhoud Situering

Nadere informatie

Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro

Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro system van Oticon Medical Eigenschappen, resultaten / bijzonderheden Wendy Huinck / Lucas Mens Sebastian Ausili, Martijn Agterberg, Emmanuel Mylanus Hearing

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Cisplatine is een belangrijk geneesmiddel voor de behandeling van hoofd- en halstumoren, longkanker en kanker aan de eierstokken of teelballen. Helaas kan behandeling met cisplatine

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37612 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Marel, Kim van der Title: Unraveling the implanted cochlea : radiological evaluation

Nadere informatie

Het belang van een goed gehoor

Het belang van een goed gehoor Publiekslezing UMC Utrecht Het belang van een goed gehoor - Behandelingen bij een slecht gehoor - Jeroen Peters, arts-onderzoeker Keel-Neus-Oorheelkunde Afdeling Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van

Nadere informatie

Hoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum

Hoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum Hoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum Horen, zo gewoon, wat is het precies? onder andere: Detectie van geluid Discriminatie tussen verschillende

Nadere informatie

Neuro Zti electodes. Doel van de studie. Exclusie criteria. Selectie criteria 31/10/2017

Neuro Zti electodes. Doel van de studie. Exclusie criteria. Selectie criteria 31/10/2017 Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro Zti system van Oticon Medical Wendy Huinck, Lucas Mens, Sebastian Ausili, Martijn Agterberg, Emmanuel Mylanus Hearing & Implants, Radboudumc Nijmegen Donders

Nadere informatie

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Universitair Audiologisch Centrum KNO en EMGO+ instituut VU medisch centrum Amsterdam Marre Kaandorp Theo Goverts

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine

Nadere informatie

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: de LS CE-chirp Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog 3 februari 2017 Wat is een chirp? Nieuwe stimulus voor Brainstem Evoked Response Audiometry Grote frequentierespons

Nadere informatie

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Nina Davids & Judith Pijnacker - senior onderzoekers Petra van Alphen - projectleider Expertise & Innovatie, PonTeM Taal in het Kleuterbrein Waarom EEG? Wat

Nadere informatie

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten (CAHIL), LUMC Janette van Dijkhuizen Peter-Paul Boermans Jeroen Briaire

Nadere informatie

Samenvatting. 11 Samenvatting

Samenvatting. 11 Samenvatting Samenvatting Cochleaire implantatie (CI) is een ingreep die tot doel heeft de gehoorstoornis van mensen met aangeboren of verworven doofheid te verminderen. Het implantaat stimuleert via elektroden die

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n.

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n. University of Groningen Multichannel EEG Wassenberg, Wilhelmina Johanna Gerarda van de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.

Nadere informatie

Repetition pitch bij CI-gebruikers

Repetition pitch bij CI-gebruikers Repetition pitch bij CI-gebruikers Jan-Willem Wasmann, Klinisch-fysicus i.o. dr. H. Versnel, dr. S.F.L. Klis en dr. G.A. van Zanten UMC Utrecht NVA, 26 september 2014 Repetition pitch repetition pitch

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie André Goedegebure, Saskia Coenraad, Hans Hoeve Afdeling KNO, Erasmus MC Rotterdam Sophia Kinder Ziekenhuis (SKZ) Vergroot risico gehoorverlies NICU

Nadere informatie

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Objectieve audiometrie: steeds meer middelen op de weegschaal, maar waar is de gouden standaard? Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Klinische waarde van de ASSR tov klik/pip-bera?

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Samenvatting Samenvatting: Bij patiënten met een indicatie voor een pacemaker op grond van bradycardieën, komt paroxysmaal atrium fibrilleren (AF) vaak voor (30-50%), ook als deze ritmestoornis voor pacemaker

Nadere informatie

Cochleaire implantatie en logopedie

Cochleaire implantatie en logopedie Cochleaire implantatie en logopedie Nancy de Ruiter- Flokstra Logopediste NSDSK nderuiter@nsdsk.nl Het cochleaire implantaat Het CI-team Revalidatie en logopedie Het Cochleaire Implantaat Het oor Hoe een

Nadere informatie

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen

Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen M. Sparreboom (onderzoeker), A.F.M. Snik (audioloog) & E.A.M. Mylanus (KNO - arts) Het eenzijdig implanteren van een cochleair implantaat

Nadere informatie

Verloop pieklatentie vs intensiteit

Verloop pieklatentie vs intensiteit Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,

Nadere informatie

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning

Nadere informatie

Cochleaire Implantatie (CI)

Cochleaire Implantatie (CI) Cochleaire Implantatie (CI) Cochleaire Implantatie (CI) 1. Inleiding 3 2. Hoe wordt geluid in ons oor verwerkt? 3 3. Wat is een Cochleair Implantaat? 3 4. Wat kan een Cochleair Implantaat? 6 5. Procedure

Nadere informatie

Transcraniële magnetische stimulatie

Transcraniële magnetische stimulatie Transcraniële magnetische stimulatie S.F.W. Neggers (PhD) Hersencentrum Rudolf Magnus UMC Utrecht Transcraniële magnetische stimulatie Korte magnetische puls als gevolg van ~15cm grote spoel op het hoofd

Nadere informatie

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Guido Cattani (Bsc. Audioloog, M. SEN, UMC Utrecht, afdeling KNO) gcattani@umcutrecht.nl Trudi de Koning (Klinisch linguïst UMC Utrecht) Opbouw presentatie Inleiding

Nadere informatie

gehoorverlies en auditieve implantaten

gehoorverlies en auditieve implantaten gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept of Otorhinolaryngology and head and neck surgery Univ dept of Communicative

Nadere informatie

cochleaire implantatie bij kinderen

cochleaire implantatie bij kinderen cochleaire implantatie bij kinderen inleiding Een cochleair implantaat (CI) is een hulpmiddel dat ernstig slechthorende of dove kinderen en volwassenen de mogelijkheid biedt om geluid en spraak te kunnen

Nadere informatie

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers

Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Elektrodediscriminatie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Joke Debruyne NVA najaarsvergadering 26 september 2014 Elektrodediscriminatie bij prelinguaal

Nadere informatie

hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten Cochleair implantaat Vooronderzoeken

hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten Cochleair implantaat Vooronderzoeken hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten Cochleair implantaat Vooronderzoeken Inhoud 01 Vooronderzoeken... 04 02 Operatie... 08 03 Kosten... 08 04 Contactgegevens... 10 05 Schema... 11 01. Vooronderzoeken

Nadere informatie

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit

Nadere informatie

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis NvA-wintervergadering 27 januari 2012 Maaike van Doorn R. Houben, W.A. Dreschler Achtergrond Klinische praktijk Hoortoestelaanpassing Informatie van

Nadere informatie

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting. Samenvatting

Nederlandse Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Toenaderen of vermijden. Neurobiologische mechanismen in sociale angst Het doel van dit proefschrift was om meer inzicht te krijgen in de psychobiologische mechanismen die een rol spelen bij

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting

Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting In moderne hoortoestellen gebruikt men geavanceerde signaalbewerking om het inkomende geluid te bewerken en te versterken. Het hoortoestel is meer dan een eenvoudige geluidversterker:

Nadere informatie

NEUROMUSCULAIRE ADAPTATIES TIJDENS LANGDURIGE BEDRUST

NEUROMUSCULAIRE ADAPTATIES TIJDENS LANGDURIGE BEDRUST SAMENVATTING Samenvatting 123 NEUROMUSCULAIRE ADAPTATIES TIJDENS LANGDURIGE BEDRUST Gewichtloosheid tijdens bemande ruimtevluchten elimineert vrijwel alle mechanische belasting op het menselijk lichaam.

Nadere informatie

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel Thamar van Esch Jeroen Sol Wouter Dreschler Inhoud Inleiding HearCom / auditief profiel Experiment spectrale en temporele resolutie

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het

Nadere informatie

Analyse Patiëntenstromen Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen.

Analyse Patiëntenstromen Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen. Analyse Patiëntenstromen 2014-2016 Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen. Aanleiding NVZ constateert een toename in instroom van patiënten in ziekenhuizen Gevolgen: Opname-stops

Nadere informatie

Over het voorspellen van het maximum van zonnecycli op basis van cyclusminimum parameters: Voorzichtigheid geboden!

Over het voorspellen van het maximum van zonnecycli op basis van cyclusminimum parameters: Voorzichtigheid geboden! Over het voorspellen van het maximum van zonnecycli op basis van cyclusminimum parameters: Voorzichtigheid geboden! Jan Janssens 15 Juni 28 Abstract In veel discussies op internet forums en blogs wordt

Nadere informatie

Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-1 Cochleair implantaat

Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-1 Cochleair implantaat Cochleair implantaat Inleiding Als iemand doof of zeer ernstig slechthorend is en hoortoestellen brengen (nog langer) onvoldoende resultaat met zich mee, dan wordt tegenwoordig een cochleair implantaat

Nadere informatie

Hersenstimulatie na CVA: een stimulerende gedachte?

Hersenstimulatie na CVA: een stimulerende gedachte? Hersenstimulatie na CVA: een stimulerende gedachte? Kennisnetwerk CVA Nederland 30 November 2018 Drs. Z.D. Jonker Motorisch leren Natuurlijk herstel Motor training Hersenstimulatie Deep Brain Stimulation

Nadere informatie

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 AUDIOLOGISCHE NIEUWSBRIEF nr. 67 januari 2002 De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 Plaats Beatrixgebouw, Jaarbeurs-congrescentrum,

Nadere informatie

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen

ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Laboratory for Experimental ORL ASSR in de klinische praktijk: vergelijking van MASTER en AUDERA en toepassing bij jonge kinderen Heleen Luts & Jan Wouters FEITEN Nood aan objectieve frequentiespecifieke

Nadere informatie

Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya

Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya Samenvatting en conclusie In vele studies is een verband aangetoond tussen

Nadere informatie

Rijping van de BER. Literatuur en een casus

Rijping van de BER. Literatuur en een casus Rijping van de BER Literatuur en een casus Auditory Evoked Responses Onderverdeling Early latency (BER) Middle latency Long latency (corticaal) BER, primaire generatoren: Piek I N8 distaal Piek II N8 proximaal

Nadere informatie

Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state

Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state Validiteit van de ASSR Nog steeds geen steady state Lucas Mens Bart Luijten Christoph van der Reijden Ad Snik Chris-Jan Beerendonck Pieta Folman Henriëtte Koch False positive A positive test result in

Nadere informatie

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Utrecht, 11.03.05 GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Fanny Scherf, Jan Brokx Universitair Ziekenhuis Antwerpen Academisch Ziekenhuis Maastricht Inhoud Inleiding: GSI Audera ASSR bij volwassenen ASSR

Nadere informatie

Cisplatinum Ototoxiciteit

Cisplatinum Ototoxiciteit Cisplatinum Ototoxiciteit Yvonne Simis Lot Zuur Rebecca Gallimore Coen Rasch Fons Balm Wouter Dreschler Klinische en experimentele Audiologie, AMC Amsterdam Keel Neus en Oorheelkunde, AMC Amsterdam Radiotherapie,

Nadere informatie

Samenvatting. Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur

Samenvatting. Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur Samenvatting Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur De uitvoering van dagelijkse fysieke activiteiten is sterk variabel. Deze variabiliteit kan worden beschreven

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Introductie Dit proefschrift geeft het theoretische en experimentele werk weer rondom de auditieve en cognitieve mechanismen van het top-down herstel van gedegradeerde spraak. In het dagelijks

Nadere informatie

Inhoud. Data. Analyse van tijd tot event data: van Edward Kaplan & Paul Meier tot David Cox

Inhoud. Data. Analyse van tijd tot event data: van Edward Kaplan & Paul Meier tot David Cox van tijd tot event data: van Edward Kaplan & Paul Meier tot David Cox Bram Ramaekers Bianca de Greef KEMTA Masterclass Inhoud Data Kaplan-Meier curve Hazard rate Log-rank test Hazard ratio Cox regressie

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 208 Samenvatting Samenvatting 209 Hartfalen is een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Als gevolg van deze

Nadere informatie

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Ziek van Geluid Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Mijn ervaringen met geluid en gezondheid als huisarts (Werkgroep Vliegtuiglawaai) als bedrijfsarts

Nadere informatie

biologie bezem vwo 2016-I

biologie bezem vwo 2016-I Slechter horen door kapotte ionkanalen Gehoorverlies kan veroorzaakt worden door omgevingsfactoren, maar vaak is het een erfelijke kwestie. Bij een erfelijke vorm van doofheid ligt de oorzaak veelal in

Nadere informatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische

Nadere informatie

Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem

Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem Representatie van de akoestische wereld in de hersenen: normale en abnormale ontwikkeling van tonotopische mappen in het auditieve systeem Robert V. Harrison 2nd Pediatric Conference Chicago 2001 Jojanneke

Nadere informatie

Toegepaste data-analyse: oefensessie 2

Toegepaste data-analyse: oefensessie 2 Toegepaste data-analyse: oefensessie 2 Depressie 1. Beschrijf de clustering van de dataset en geef aan op welk niveau de verschillende variabelen behoren Je moet weten hoe de data geclusterd zijn om uit

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting NEDERL ANDSE SAMENVAT TING HET OOG ALS WEERSPIEGELING VAN HET BREIN Optische coherentie tomografie in MS Meer dan een eeuw geleden schreef een van de eerste neurologen die gebruik maakte van de oogspiegel,

Nadere informatie

Hoofdstuk 12 Elektrische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 12 Elektrische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 12 Elektrische velden Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 12.3 Elektrische energie en spanning Samenvatting van alle formules dit hoofdstuk a ( m s 2) m (kg) F el (N) m (kg)

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.

Nadere informatie

11. Multipele Regressie en Correlatie

11. Multipele Regressie en Correlatie 11. Multipele Regressie en Correlatie Meervoudig regressie model Nu gaan we kijken naar een relatie tussen een responsvariabele en meerdere verklarende variabelen. Een bivariate regressielijn ziet er in

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In hoofdstuk 1 van dit proefschrift wordt een algemene inleiding gegeven op de biologische klok van zoogdieren. De biologische klok van zoogdieren, welke 24-uurs ritmen in het

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35174 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Diepen, Hester Catharina van Title: Retinal and neuronal mechanisms of circadian

Nadere informatie

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE

Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE IBSCongres, 28 januari 2017, Hogeschool Utrecht, Utrecht Workshop Maximale inspanningstest: Uitvoer en interpretatie in het kader van instellen en beoordelen van trainingsinterventies FYSIOLOGIE Dr. M.S.

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Universele kalibrator PCE-C 456 aanduiding van de nominale waarde / proceskalibrator voor simulatie en meting met grafiekaanduiding / pulsgenerator (eenvoudige en cyclische hellingen) De draagbare universele

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 SAMENVATTING Chronische nek pijn is vaak het gevolg van een verkeersongeval, en dan met name van een kop-staart aanrijding. Na zo een ongeval ontwikkelen mensen vaak een zeer specifiek klachtenpatroon.

Nadere informatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie K.S. de Graaff-Korf 17 januari 2018 Isala Vrouw-kindcentrum Introductie Aanleiding voor follow-up onderzoek was met

Nadere informatie

Masterclass: advanced statistics. Bianca de Greef Sander van Kuijk Afdeling KEMTA

Masterclass: advanced statistics. Bianca de Greef Sander van Kuijk Afdeling KEMTA Masterclass: advanced statistics Bianca de Greef Sander van Kuijk Afdeling KEMTA Inhoud Masterclass Deel 1 (theorie): Achtergrond regressie Deel 2 (voorbeeld): Keuzes Output Model Model Dependent variable

Nadere informatie

RECHTLIJNIGE BIFASISCHE PULS DEFIBRILLATOR OPTIE.

RECHTLIJNIGE BIFASISCHE PULS DEFIBRILLATOR OPTIE. RECHTLIJNIGE BIFASISCHE PULS DEFIBRILLATOR OPTIE. Algemene informatie Introductie M Series producten zijn beschikbaar met een geavanceerde elektrische technologie die voorziet in een unieke rechtlijnige

Nadere informatie

The Effectiveness of Bilateral Cochlear Implants for Severe to Profound Deafness in Children and Adults

The Effectiveness of Bilateral Cochlear Implants for Severe to Profound Deafness in Children and Adults The Effectiveness of Bilateral Cochlear Implants for Severe to Profound Deafness in Children and Adults A SYSTEMATIC REVIEW On behalf of J van Schoonhoven M Sparreboom GA van Zanten RJPM Scholten EAM Mylanus

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 16 Donderdag 4 November 1 / 25 2 Statistiek Indeling: Schatten Correlatie 2 / 25 Schatten 3 / 25 Schatters: maximum likelihood schatters Def. Zij Ω de verzameling van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting List of publications Curriculum Vitae Dankwoord. Chapter 7

Nederlandse samenvatting List of publications Curriculum Vitae Dankwoord. Chapter 7 Nederlandse samenvatting List of publications Curriculum Vitae Dankwoord Cognitieve dysfunctie bij glioompatiënten Onderliggende mechanismen en consequenties Jaarlijks wordt bij 800 mensen in Nederland

Nadere informatie