21/10/15. Tinnitus en hyperacusis bij hulpzoekende patiënten. Definitie. Haarcellen in het slakkenhuis

Transcriptie

1 De neurofysiologie van tinnitus en hyperacusis Pim van Dijk Klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum Groningen/KNO/UMCG -1- Definitie Tinnitus - Oorsuizen! Een (betekenisloos) geluid dat wordt waargenomen zonder akoestische bron buiten het lichaam! Subjectieve tinnitus! Objectieve tinnitus Tinnitus en gehoorverlies: prevalentie Tinnitus* 6*per*100* Gehoorverlies* 20*per*100* Lockwood*et#al.,*2002* Tinnitus: een oude aandoening Titus vloek Een mug kroop zijn neusgat in en pikte aan zijn hersenen gedurende zeven jaren. Op een dag passeerde Titus de hoefsmid. Hij hoorde het geluid van de hamer van de smid en de mug was stil. Titus zei: hier is mijn remedie. Elke dag liet hij een hoefsmid komen om te slaan in zijn aanwezigheid. [ ] Het werkte prima gedurende dertig dagen, maar daarna raakte de mug gewend [aan het gehamer] en begon weer te pikken. Dan (2005) J. Hist. Neurosci

2 Definitie Hyperacusis! Een overgevoeligheid voor alledaagse geluiden, die voor anderen een normale luidheid hebben Tinnitus en hyperacusis bij hulpzoekende patiënten! In patiënten met tinnitus, heeft ±40% ook hyperacusis! In patiënten met hyperacusis, heeft ±86% ook tinnitus Sood & Coles (1998), Bartnik et al. (1999), Jastreboff & Jastreboff (2000), Anari et al., (1999), Baguley (2003) Haarcellen in het slakkenhuis De hersenen Het oor 21/10/ /10/ Tinnitus als aandoening van het centraal auditieve systeem! In 35-85% geeft doorsnijden van de gehoorzenuw geen verlichting van tinnitus! In 50% ontstaat tinnitus na doorsnijden van de gehoorzenuw Tinnitus spontane neurale activiteit Neurale*activiteit:* Response*op*een*stimulus* Spontane*activiteit* *tinnitus* (House & Brackman, 1981; Dandy, 1941; Silverstein, 1976; Gardner, 1984; Berliner et al. 1992) Tijd* *

3 Lawaaitrauma*&** spontane*activiteit* Cortex* Tinnitus en spontane activiteit Toename*in*vuurfrequentie?* Normaal* Toename%van% vuurfrequentie* Thalamus* 4* 3* Toename*van*bursts?* bursts* Hersenstam* 2* 1* Oor* Toename*van*synchroniteit?* Normaal* 1.*Liberman*and*Kiang*(1978)* 2.*Kaltenbach*et*al.*(1989)* 3.*Bauer*et*al.*(2008)* 4.*Noreña*and*Eggermont*(2003)* -13- Eggermont,*2007* 21/10/15* 14* Toename%van% synchroniteit* Tijd% -14- fmri* Zijn de volgende factoren of gedragingen van invloed op uw tinnitus? Zo ja, hoe verandert de tinnitus? Tinnitus%!% (%)% Tinnitus%=% (%)% Harde%geluiden* 38* 42* 20* Stress* 48* 51* 1* Achtergrondmuziek* 13* 60* 28* Tinnitus%"%(%)% Slapeloosheid* 36* 62* 2* Bewegen%van%hoofd%en%nek;% 29* 65* 6* kaakspieren* Middagdutje* 12* 76* 12* Alcohol* 8* 87* 5* Medicatie* 3* 94* 3* Koffie* 4* 96* 1* Roken* 3* 97* 1* Aanpak! Specifieke patiëntengroepen! Patiënten die zelf hun tinnitus kunnen beinvloeden " Cochleair implantaat/hoorapparaat " Oogbeweging " Kaakbeweging! Veranderde verwerking van geluid

4 fmri: tinnitus beïnvloed door kijkrichting! Een zelfzame vorm van tinnitus (Whitaker, 1982, 1983), die relatief vaak voor komt bij patiënten die geopereerd zijn aan een brughoektumor (36%-19%, Biggs and Ramsden, 2002) Response*op*verandering*van*kijkrichting* Auditory*Cortex* AC* Thalamus* MGB* Brainstem* IC*! Eenzijdige doogheid, tinnitus in het doofoor, die beïnvloed wordt door de kijkrichting van de ogen! Eerdere imaging studies (Cacace et al., 1995; Giraud et al., 1999; Lockwood et al., 2001) C >5dB C >5dB C >5dB -19- Van Gendt, Boyen et al., Normaalhorenden Tinnitus en kijkrichting /10/15 21/10/15 Tonotopie:* Frequentiekaart*van*het*slakkenhuis* Geluidsfrequenties* in*hertz*(hz)* 21/10/15* 24*

5 Frequentiekaart van de hersenen high +.50 frequency Van*slakkenhuis*naar*hersenen* Hersenen low frequency -.50 Slakkenhuis Tonotopy en tinnitus* De*frequentiekaart*opnieuw*getekend?* Hersenen Slakkenhuis Slechthorendheid Tinnitus bij normaal audiogram Verlies van zenuwcontacten? Lin*et*al.*2011,*Singer* et*al.*2013,*knipper*et* al.*2013* Nouvain*et*al.*2006** Hoge*drempel* Lawaaitrauma# Lage*drempel*

6 Tinnitus en stress (1): Ribbon-verlies correleert met stress Singer*et*al.*2013* Tinnitus en stress (2): Relatie auditief en limbisch systeem * Nietdklassieke* auditieve*banen,* Diffuse#systeem* Klassieke*auditieve*banen,* Tonotopische#systeem* 33* Uit:*Møller,*Sensory*Systems* Tinnitus, hyperacusis en hersenfunctie T T H H T T Conclusie! Afwijkende hersenfunctie bij tinnituspatiënten: tinnitus correspondeert met afwijkende thalamus activiteit! Tonotopische reorganisatie is niet aanwezig bij tinnitus. Terugorganiseren is dus waarschijnlijk geen oplossing voor tinnitus : mogelijk door selectief neuronverlies waardoor normale gehoordrempels : effecten op het slakkenhuis en op de hersenen! Hyperacusis: hersenstamprobleem Gu et al.,

7 Hoe gaat dit helpen voor genezing van tinnitus? Routekaart naar genezing! Pad A: waar wordt tinnitus opgewekt! Pad B: waardoor wordt tinnitus opgewekt! Pad C: ontwikkelen van therapie! Pad D: optimaliseren van therapie American Tinnitus Association Dankwoord Gratama*Stichting*! Heinsius Houbolt Foundation! Dorhout Mees Family Foundation /92 7