Jaarverslag Logopedie

Transcriptie

1 1 Jaarverslag Logopedie

2 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag logopedie over het schooljaar De gemeentelijke taak met betrekking tot schoollogopedie kenmerkt zich door een logopedische screening van alle kinderen in de gemeente Raalte in de leeftijdsgroep van 4 tot 6 jaar waarna, indien nodig, t/m 8 jaar een follow-up, in de vorm van een schoollogopedische controle, verricht kan worden; bij doorverwijzing en na follow-up wordt advies over verdere logopedische interventie gegeven. Inhoud U kunt in het verslag lezen wat het afgelopen schooljaar vanuit de schoollogopedie is gedaan, om hoeveel leerlingen het ging, hoeveel en welk percentage van de leerlingen logopedische bemoeienis nodig had en welke logopedische problemen geconstateerd zijn. In de bijlagen, treft u alle resultaten en gegevens per school aan. Als extra bijlage bevindt zich achterin het jaarverslag de folder De logopedist op de basisschool in de gemeente Raalte. Deze folder wordt aan de ouders van alle te screenen kinderen verstrekt en biedt informatie over de schoollogopedie in de gemeente Raalte. Wanneer er vragen of opmerkingen zijn naar aanleiding van dit jaarverslag, kunt u contact opnemen met de (school) Logopedist van de gemeente Raalte. Contactgegevens: Inge Kloosterboer - Molenkamp (school) Logopedist gemeente Raalte T E.inge.kloosterboer@raalte.nl

3 et schooljaar Cijfers Logopedische screening In het schooljaar zijn 385 leerlingen uit de groepen 1 en 2 gescreend op logopedische problemen. In figuur 1 zijn de uitkomsten van deze logopedisch screening weergegeven. In totaal kregen 104 gescreende leerlingen uit de groepen 1 en 2 een indicatie logopedische bemoeienis. Follow-up screening Het aantal leerlingen dat een logopedische follow-up kreeg op basis van eerdere screening bedroeg 216 leerlingen. Dit aantal werd aangevuld met 43 nieuwe, door ouders, aangemelde leerlingen. Dit is mede naar aanleiding van de mogelijkheid tot terugkoppeling uit een eerder stadium. Het totaal voor de follow-up logopedische screening begin schooljaar was 259 leerlingen. Van deze 259 leerlingen worden er 170 leerlingen behandeld in de vrijgevestigde logopedische praktijk. Gedurende het schooljaar werd deze behandeling voor 89 leerlingen schoollogopedisch beëindigd i.v.m. het gaan naar groep 5 en/of vanwege het feit dat de behandeling klaar is. 89 leerlingen kwamen voor een schoollogopedische follow-up in de vorm van een controle in aanmerking. Gedurende het schooljaar wordt bij 30 leerlingen de bemoeienis beëindigd i.v.m. voldoende goede ontwikkeling/ andere school. Follow-up screening schooljaar Aan het einde van het verslagjaar stonden 244 leerlingen op de leerlingenlijst logopedie. Daarvan kwamen 140 leerlingen van de lijst schooljaar en werden 104 leerlingen toegevoegd uit de screening van de groepen 1 en 2. Van deze 244 leerlingen worden 203 leerlingen behandeld in/ zijn verwezen naar de vrijgevestigde logopedische praktijk en komen 41 leerlingen voor schoollogopedische follow-up in aanmerking. 2. Percentages 24% van alle schoolgaande leerlingen (groep 2 t/m 4) behoeft in juli 2018 c.q. de start van het nieuwe schooljaar, logopedische bemoeienis. 20% wordt behandeld in óf heeft contact met de vrijgevestigde logopedische praktijk, 4 % komt in aanmerking voor een schoollogopedische follow-up. Tabel 2 geeft een overzicht van de verschillende logopedische stoornissen.

4 3. Cijfers in relatie tot doelstellingen Signalering: Alle leerlingen op alle scholen in de gemeente Raalte uit groep 1/2 komen in aanmerking voor een schoollogopedische screening. Het aanbod schoollogopedische screening in was 100%. Van alle leerlingen wordt een schoollogopedisch screeningsformulier met alle relevante gegevens uit de screening (óf de reden waarom er geen screening heeft plaatsgevonden) voor het zorgdossier van het kind op school aangeleverd. De realisatie in was 100%. Zorg: Alle leerlingen met logopedische problemen (aantal: 244) krijgen zorg in de vorm van - Behandeling in/contact met een vrijgevestigde logopedische praktijk, realisatie : 203 leerlingen = 83%. - Schoollogopedische follow-up m.b.t. het volgen van de ontwikkeling van logopedische problematiek, realisatie : 41 leerlingen = 17 %. In beeld: Alle leerlingen met logopedische problemen blijven in beeld bij de schoollogopedie tot en met groep 4 (follow-up screening), realisatie : 100% Dit betekent dat op signalering, zorg en het in beeld houden van de leerlingen de doelstelling is behaald. 4. Ontwikkelingen en vergelijking In het schooljaar kwamen 386 leerlingen uit groep 1/2 voor de schoollogopedische screening in aanmerking; in het schooljaar zijn dat er 385. Van de 386 gescreende leerlingen ( ) kwamen 104 leerlingen (= 27%) in aanmerking voor schoollogopedische bemoeienis, in het schooljaar is dit vrijwel gelijk. Er valt echter een duidelijke toename te constateren van het aantal leerlingen dat reeds bemoeienis heeft óf direct verwezen wordt naar een vrijgevestigde logopedische praktijk. In het schooljaar zijn dat 73 leerlingen (= 70%); in het schooljaar zijn dat 89 leerlingen (= 86%), hetgeen tevens een afname van het aantal leerlingen inhoudt dat voor een schoollogopedische follow-up in aanmerking blijft komen (schooljaar : 31 leerlingen = 30%; schooljaar : 15 leerlingen = 14%). Ontwikkeling logopedische screening: Van de 385 aangeboden screeningen heeft 1,3% van de ouders (zijnde 5 ouderparen), om onderbouwde redenen, geen gebruik willen maken. Het advies met betrekking tot een directe verwijzing n.a.v. de schoollogopedische screening in groep 1/2, via de huisarts naar de vrijgevestigde logopedische praktijk wordt, over het algemeen, goed opgevolgd. De schoollogopedist neemt telefonisch de screeningsgegevens uitgebreid met ouders door en beantwoordt eventuele vragen direct. Daarna worden de papieren voor verwijzing voor ouders klaargemaakt, waaraan een adressenbestand van vrijgevestigde logopedische praktijken wordt toegevoegd. 50 % van de ouders reageert direct, 35 % wacht nog even af (tot bijvoorbeeld het duimen afgeleerd is óf de tandwisseling gevorderd is) en 15 % volgt het advies niet op. De groep die het advies niet opvolgt moet verder door school geactiveerd worden de noodzakelijke stappen te nemen (bij huisarts verwijsbrief ophalen/afspraak maken met de vrijgevestigde logopedist).

5 Ontwikkeling logopedische follow-up: Bij de start van het schooljaar is het aantal leerlingen op de leerlingenlijst schoollogopedie 244, waarvan 41 leerlingen in aanmerking komen voor een schoollogopedische follow-up. De schoollogopedische follow-up na controles in het schooljaar laat een iets ander beeld zien dan in In het schooljaar waren er 41 leerlingen met schoollogopedische bemoeienis, waarvan 28 verwezen en 13 follow-up leerlingen. In het schooljaar zijn dat er 59 waarvan 33 verwezen en 26 follow-up. Deze stijging wordt veroorzaakt door nieuw aangemelde leerlingen en minder leerlingen waarvan de schoollogopedische bemoeienis beëindigd is. Bij de schoollogopedische screening valt echter een afname van het aantal leerlingen met schoollogopedische bemoeienis op, zoals eerder reeds beschreven. Het aantal leerlingen dat voor een schoollogopedische follow-up in aanmerking komt blijft daarom vrijwel gelijk (schooljaar: : 44; schooljaar : 41). Gezien de beschikbare formatie is het noodzakelijk de follow-up lijst zo kort mogelijk te houden. Ouders, van kinderen die van de follow-up lijst verwijderd worden krijgen, naast adviezen, echter wél de mogelijkheid hun kind tot halverwege groep 4 weer aan te melden voor een hernieuwde controle. Eind groep 4 gaan de leerlingen, die naar groep 5 gaan, van de follow-up lijst af; in doorsnee zijn dit leerlingen die verwezen zijn naar, in behandeling zijn van en/of waarvan de ouders contact hebben met een vrijgevestigde logopedische praktijk. Opvallende ontwikkelingen: Het aantal leerlingen waarvan de schoollogopedische bemoeienis beëindigd is wegens het gaan naar een andere school (waaronder het SBO óf een school buiten de gemeente Raalte) óf wegens een voldoende goede ontwikkeling is, ten opzichte van het schooljaar (9), vrij groot (nú 30; andere school:13, vold.goed:17). Het aantal leerlingen waarvan de schoollogopedische bemoeienis beëindigd is in groep 2, 3 óf aan het eind van groep 4 mét advies is nihil; reden: de leerlingen uit groep 2 en 3 gaan van de follow-up lijst af: -óf wegens een voldoende goede ontwikkeling -óf worden verwezen naar een vrijgevestigde logopedische praktijk -óf blijven op de leerlingenlijst schoollogopedie staan omdat hun ouders nog gebruik kunnen maken van terugkoppeling ; In het schooljaar stonden alleen leerlingen uit groep 4 op de lijst die contact hadden met óf in behandeling waren bij een vrijgevestigde logopedische praktijk, waardoor er schoollogopedisch geen controle of advies hoefde te volgen. De terugkoppeling door ouders, in de vorm van nieuwe aanmeldingen, was in het schooljaar , 31. Ten opzichte van de schoolgaande populatie (gr. 2 t/m 4) 993 is dat 3%. In het schooljaar ging het om 43 nieuwe aanmeldingen, ten opzichte van de schoolgaande populatie (gr. 2 t/m 4) 1029 is dat 4%; het blijkt dat gegeven schoollogopedische adviezen mét de mogelijkheid tot terugkoppeling door ouders gebruikt blijft worden. We moeten er ons echter bewust van zijn dat, door de verantwoordelijkheid van terugkoppeling bij de ouders neer te leggen, het risico bestaat dat een terugkoppeling niet plaats vindt terwijl deze wél plaats had moeten vinden; ouders zijn namelijk geen specialist en/ of zien de noodzaak van logopedische begeleiding niet in, hetgeen ten koste kan gaan van de stem-, spraak- en/of taalontwikkeling van hun kind.

6 Aan het eind van het schooljaar is het percentage kinderen met logopedische bemoeienis 24% (244 leerlingen) van het totaal aantal schoolgaande kinderen groep 2 t/m 4 excl. de nog niet gescreende leerlingen van groep 2 (1029). In het schooljaar stond hier een percentage van 22%. Dit percentage is licht gestegen met name door een toename van leerlingen die contact hebben met óf behandeld worden in een vrijgevestigde logopedische praktijk. Ten aanzien van de logopedische stoornisgebieden kan geconstateerd worden dat de percentages taalstoornissen (34%), spraakstoornissen (44%) en overig" (22%) ongeveer gelijk zijn gebleven aan de percentages in het schooljaar In de bijlage overzicht schoollogopedie is te zien hoe alle bovenstaande onderwerpen zich per school verhouden. 5. Gepleegde inzet De beschikbare formatie schoollogopedie bedraagt 0.68 fte. Uitgevoerde taken: Screening en verslaggeving (op papier en digitaal) en, indien geïndiceerd, verwijzing Follow-up, inclusief advisering en, indien geïndiceerd, verwijzing Aanspreekpunt voor ouders en scholen en voorlichting/ informatieverstrekking Samenwerking scholen; aansluiting op zorgstructuur scholen en samenwerkingsverband EPOS (Expertisecentrum Passend Onderwijs Salland) Goede kwaliteit schoollogopedie borgen met de beschikbare formatie Opstellen (school) jaarverslag Logopedie Daarnaast: Contacten met collega - logopedisten binnen de gemeente Raalte en de schoollogopedist van de gemeente Olst-Wijhe Na- en bijscholing; geregistreerd in het Kwaliteitsregister Structureel bijwonen regiovergaderingen en vergaderingen kwaliteitskring Contact/ overleg met en informatieverstrekking aan manager en collega s Sociaal Domein Bijlagen: - Overzicht Schoollogopedie 2017/ Folder De logopedist op de basisschool in de gemeente Raalte

7 Bijlage 1: Overzicht Schoollogopedie De Bolster Kwintijn Gerardus Majella De Dolfijn Gouden Emmer St. Bernadette De Korenbloem De Linde St. Nicolaas De Linderte Esmoreit St. Antonius St. Jozef Logopedie schooljaar Raalte Raalte Broekland Heino Heino Heeten Raalte Laag Zuthem Lierderholthuis Raalte Luttenberg Mariënheem Nieuw-Heeten Screening: Aantal gescreende leerlingen (groep 1 en 2) Geen bemoeienis Geen bemoeienis/extra advies Schoollogopedisch bemoeienis Bemoeienis/ directe verwijzing naar vrijgev.log.praktijk Bemoeienis/schoollogopedische follow-up Follow-up screening voorgaande perioden: Op leerlingenlijst schoollogopedie (groep 2 t/m 4), 30 september Nieuw aangemeld Totaal Behandeling in vrijgevestigde log. praktijk (- leerlingen eraf wegens het gaan naar gr. 5 en/of afbehandeld) Schoollogopedisch bemoeienis Schoollogopedische bemoeienis (SLB): Follow-up schooljaar SLB beëindigd (voldoende goed/ andere school) SLB beëindigd groep 2, 3 én eind gr.4 mét advies Restant leerlingenlijst/ schoollogopedische bemoeienis Verwezen naar vrijgevestigde log. praktijk Schoollogopedische follow-up blijft geïndiceerd Op leerlingenlijst schoollogopedie juli 2018 (totaal blauw gemarkeerd) Waarvan schoollogopedisch voor follow-up in aanmerking komen ( X + X) Totaal aantal schoolgaande l.l. per juli 2018 groep 2 t/m 4 (exclusief nog niet gescreende leerlingen van groep 2) Aantal l.l. waar logopedische bemoeienis mee is per juli 2018 in vergelijking tot het aantal leerlingen. dat de 33 = 31% 16=30% 7 = 15% 15=20% 3 = 12% 21 = 21% 26 = 27% 4 = 44% 5 = 33% 26 = 23% 12 = 20% 7 = 22% 4 = 17% scholen bezoekt (groep 2 t/m 4); Waarvan schoollogopedisch voor follow-up 4 = 4% 4 = 7% 2 = 4% 6 = 8% 0 = 0% 0 = 0% 5 = 5% 1 = 11% 1 = 7% 10 = 9% 1 = 2% 1 = 3% 2 = 9% Onderverdeling in stoornisgebieden: Aantal leerlingen waar logopedische bemoeienis mee is (groep 2 t/m 4) per juli 2018 (zowel schoollogopedisch als in de vrijgevestigde logopedische praktijk) 33 = 100% 16=100% 7 = 100% 15 = 100% 3 = 100 % 21 = 100% 26 = 100% 4 = 100% 5 = 100% 26 = 100% 12=100% 7 = 100% 4 = 100% Taal (zowel passief als actief; incl. auditief geheugen) 14 = 42,5% 8 = 50% 3 = 43% 4 = 26,5% 2 = 66,5% 7 = 33% 7 = 27% 3 = 75% 3 = 60% 6 = 23% 3 = 25% 4 = 57% 0 = 0% Spraak (articulatie) 14 = 42,5% 5 = 31% 2 = 28,5% 7 = 47% 1 = 33,5% 9 = 43% 12 = 46% 1 = 25% 1 = 20% 12 = 46% 8=66,5% 2 = 29% 4 = 100% Overig (waaronder: afwijkende mondgewoonten; stem (inclusief adem); gehoor; vloeiendheid van spreken) 5 = 15% 3 = 19% 2 = 28,5% 4 = 26,5% 0 = 0% 5 = 24% 7 = 27% 0 = 0% 1 = 20% 8 = 31% 1 = 8,5% 1 = 14% 0 = 0%

8 Logopedie schooljaar Oostenwind De Rietkraag De Springplank De Vogelaar Totaal Raalte Raalte Heino Raalte Screening: Aantal gescreende leerlingen (groep 1 en 2) Geen bemoeienis Geen bemoeienis/extra advies Schoollogopedisch bemoeienis Bemoeienis/ directe verwijzing naar vrijgev.log.praktijk Bemoeienis/schoollogopedische follow-up Follow-up screening voorgaande perioden: Op leerlingenlijst schoollogopedie (groep 2 t/m 4), 8 september Nieuw aangemeld Totaal Behandeling in vrijgevestigde log. praktijk (- leerlingen eraf wegens het gaan naar gr. 5 en/of afbehandeld) Schoollogopedisch bemoeienis Schoollogopedische bemoeienis (SLB): Follow-up schooljaar SLB beëindigd (voldoende goed/ andere school) SLB beëindigd groep 2, 3 én eind gr.4 mét advies Restant leerlingenlijst/ schoollogopedische bemoeienis Verwezen naar vrijgevestigde log. praktijk Schoollogopedische follow-up blijft geïndiceerd Op leerlingenlijst schoollogopedie juli 2018 Waarvan schoollogopedisch voor follow-up in aanmerking komen ( X + X) Totaal aantal schoolgaande l.l. per juli 2018 groep 2 t/m 4 (exclusief nog niet gescreende leerlingen van groep 2) Aantal l.l. waar logopedische bemoeienis mee is per juli 2018 in vergelijking tot het aantal leerlingen. dat de 9 = 24% 14 = 24% 18 = 25% 24 = 23% 244=24% scholen bezoekt (groep 2 t/m 4); Waarvan schoollogopedisch voor follow-up 1 = 3% 0 = 0% 2 = 3% 1 = 1% 41 = 4% Onderverdeling in stoornisgebieden: Aantal leerlingen waar logopedische bemoeienis mee is (groep 2 t/m 4) per juli 2018 (zowel schoollogopedisch als in de vrijgevestigde logopedische praktijk) 9 = 100% 14 = 100% 18 = 100% 24 = 100% 244=100% Taal (zowel passief als actief; incl. auditief geheugen) 3 = 33% 4 = 29% 5 = 28% 7 = 29% 83 = 34% Spraak (articulatie) 4 = 45% 5 = 35,5% 8 = 44% 13 = 54% 108= 44% Overig (waaronder: afwijkende mondgewoonten; stem (inclusief adem); gehoor; vloeiendheid van spreken) 2 = 22% 5 = 35,5% 5 = 28% 4 = 17% 53 = 22% September 2018 Inge Kloosterboer-Molenkamp (school) Logopedist gemeente Raalte

9 1 De logopedist op de basisschool

10 SPREKEN EN VERSTAAN Praten doen we elke dag, we kunnen er niet buiten. Bij het spreken maak je gebruik van je adem, stembanden, tong, lippen neus en kaken. Ook moet je goed kunnen horen, kunnen denken en begrijpen wat er gezegd wordt. Spreken lijkt misschien eenvoudig, maar er komt nog heel wat bij kijken. De taal en de spraak zijn goed: als je de goede woorden gebruikt om te zeggen wat je denkt als anderen je kunnen verstaan en begrijpen als je klanken goed uitspreekt als je vloeiend spreekt (niet stotterend of haperend) als je stem helder klinkt WAT DOET DE (SCHOOL)LOGOPEDIST OP DE BASISSCHOOL? Screening In het eerste deel van een schooljaar worden kinderen die na 30 juni 5 jaar zijn geworden en naar groep 2 zijn gegaan, (school) logopedisch onderzocht. Dit noemen we screening. In het tweede deel van het schooljaar worden kinderen van groep 1 die 5 jaar zijn (of voor 1 juli 5 jaar worden) gescreend. Voordat de screening begint, krijgen de ouders daarvan bericht. Tevens wordt hen verzocht een vragenlijst logopedie in te vullen. Ook de leerkracht wordt om informatie gevraagd. Mét toestemming van de ouders worden de kinderen gescreend en worden de gegevens, die uit de screening komen, met de leerkracht en/ of I.B.-er doorgesproken.

11 Schoollogopedische bemoeienis Als uit de screening of de follow-up blijkt dat er iets aan de hand is, vinden er gesprekken plaats met ouders (veelal telefonisch), leerkrachten, I.B.-ers en eventuele andere betrokkenen. Er wordt een therapieadvies gegeven en in overleg wordt besloten wat er verder gaat gebeuren. De mogelijkheden zijn: het kind komt voor een schoollogopedische (her)controle in aanmerking (follow-up) de ouders krijgen een oefenprogramma mee voor het kind met de nodige instructies de ouders en/of de leerkracht krijgen gerichte adviezen het kind wordt verwezen, eventueel via de huisarts, naar een vrijgevestigde logopedist Het resultaat van de screening wordt de ouders na afloop schriftelijk meegedeeld. Indien ouders akkoord gaan, worden de screeningsgegevens zowel digitaal als op papier, op school aangeleverd voor opname in het kinddossier. Voorlichting en preventie Soms worden bij de gescreende leerlingen lichte logopedische stoornissen gesignaleerd, waarbij directe begeleiding door de logopedist niet noodzakelijk is. Ouders worden hierover geïnformeerd; de informatie kan vergezeld gaan van oefenmateriaal en/ of een preventief advies. Follow-up Indien leerlingen naar aanleiding van de screening bij de schoollogopedist bekend zijn maar (nog) niet naar een vrijgevestigde logopedist verwezen zijn kan er een follow-up in de vorm van een schoollogopedische controle plaatsvinden. Tevens kunnen kinderen waarbij tijdens de screening lichte logopedische problemen gesignaleerd zijn bij verergering van de klacht door ouders en/of school opnieuw aangemeld worden voor een schoollogopedisch controle onderzoek (mogelijk voor leerlingen tot midden groep 4 en gemiddeld 1 keer per schooljaar).

12 WAARBIJ KAN DE LOGOPEDIST HELPEN? Adem en stem verkeerd ademen bij spreken of zingen heesheid door verkeerd stemgebruik, bijvoorbeeld veel schreeuwen te hoge of te lage stem Mondgedrag te slappe spieren van tong en lippen open mond met de tong tussen de tanden door de mond ademen verkeerd kauwen en slikken hardnekkig duim- of vingerzuigen Luisteren slechthorendheid wisselende gehoorverliezen ten gevolge van verkoudheid e.d. het verschil tussen klanken niet kunnen horen niet goed uitvoeren van luisteropdrachten Taal niet goed begrijpen wat er gezegd wordt te weinig woorden kennen verkeerde volgorde van woorden in een zin verkeerd gebruik van meervoudsvormen en vervoegingen woorden en zinnen onvoldoende kunnen onthouden Spraak klanken niet uit kunnen spreken klanken niet goed uitspreken (bijvoorbeeld slissen) weglaten van klanken door de neus praten onduidelijk praten te snel of te langzaam praten stotteren Meer informatie Wilt u meer weten? Neem dan contact op met de (school)logopedist van de gemeente Raalte inge.kloosterboer@raalte.nl