Introductie logopediepraktijk. Van brabbelen tot babbelen. Doelstellingen informatieavond. Team Nouwels Logopedie. Inhoud informatieavond

Transcriptie

1 Van brabbelen tot babbelen Introductie logopediepraktijk heeft vestigingen in Staphorst, Nieuwleusen, Oudleusen en Balkbrug. We werken in een team van 5 logopedisten. 26 mei 2014 Doomijn Nieuwleusen Team Nouwels Logopedie Doelstellingen informatieavond Overzicht van de gebieden die logopedisten behandelen Inzicht en advisering m.b.t. de spraak- en taalontwikkeling Inzicht en advisering m.b.t. stotteren Inzicht en adivsering in afwijkende mondgewoonten (waaronder duim- en speenzuigen) Informatie over eten en drinken Inhoud informatieavond Normaal verloop van spraak- taalontwikkeling Stimuleren van de spraak- taalontwikkeling Stelling: voorlezen Voorlezen en zelf oefenen hiermee Stelling: duim- en speenzuigen Stotteren Duim- /vinger- / speenzuigen Stelling stotteren Eten en drinken Vragenronde Sluiting Normaal verloop van de spraak- en taalontwikkeling 3 mnd Glimlachen / vocaliseren 4 mnd Reageren op taal door draaien 6 mnd Brabbelen 10 mnd Begin receptieve taal 1 jaar Begin expressieve taal; kind begrijpt woorden en begint met enkele woordjes spreken 1

2 Minimum spreeknormen 12 maanden Veel en gevarieerd brabbelen 18 maanden Tenminste 5 woordjes; onvolledige woordopbouw 24 maanden 2-woordzinnen; onvolledige woordopbouw 3 jaar 3-5 woordzinnen; zinsbouw nog niet correct; 75% verstaanbaar 4 jaar Langere zinnen met eenvoudige opbouw; problemen met meervoudsvormen en vervoegingen; vvv-regel (vier jaar is verstaanbaar voor vreemden). 5 jaar Goed gevormde en samengestelde zinnen; concreet taalgebruik; vrijwel alles verstaanbaar Spontane spraak Wat heb je in je oor? Uiting meisje bijna 4 jaar Vertaling een taatje een gaatje En tan to loepetje e-op en dan zo een druppeltje er op En tan toet ie to au en dan doet het zo pijn Tan toe i to u teer uithalen dan doe ik zo een keer uithalen To, ja Zo, ja Af nou ootellen to intitten als nou oorbellen zo in zitten Tan toe een beetje au dan doet een beetje au Dijkstra-Buitendijk, W. & Engel-Hoek, L, van den. (2013). Articulatie.Uitgave: Logopediemateriaal.nl Het stimuleren van de spraaktaalontwikkeling in het dagelijks leven Een goede beheersing van de taal is van essentieel belang voor de totale ontwikkeling van het kind Hoe kun je deze taalontwikkeling stimuleren? Kinderen leren taal door wat ze om hen heen horen en aangeboden krijgen. - Voorlezen is een heel effectief middel - Situaties in het dagelijks leven (koekjes, bakken, naar de dierentuin, knutselen, afwassen) Men kan 3 stappen doorlopen tijdens het stimuleren van de taal (VAT principes) Volgen - Kijken; Leer goed te kijken naar de aandacht van het kind, de uitdrukking, alertheid, snelheid van ademen, huidskleurveranderingen, toonhoogte. - Wachten; We zijn van nature geneigd kinderen om voor het kind te spreken. Geef het de kans zich op de eigen manier uit te drukken. - Luisteren; Wacht op antwoord en luister naar wat het kind zegt. Zo moedig je het aan om door te gaan. 2

3 Aanpassen - Ooghoogte; Ga op ooghoogte van het kind zitten. Zo maak je het beste contact. Het kind voelt dat je geïnteresseerd bent. - Vertalen; Het kind weet dat je luistert en hem/haar probeert te begrijpen. Het hoort zo de juiste woorden of ziet de juiste handeling. - Handelingen begeleiden met taal; Blijf vertellen wat je doet. Ga in op wat het kind doet of zegt, het ervaart dat het leuk is om te praten. Toevoegen - Gebruik van gebaren en gezichtsuitdrukkingen - Het kind imiteren - Vertalen wat het kind wil of voelt - Nadruk leggen op een woord of geluid - Taal toevoegen - Herhalen van een woord of zin - Verbreden wat het kind zegt Praten doe je met z n tweeën!! Leeftijd kind Taalniveau kind Taalaanbod volwassenen 3-6 mnd Brabbelen Lange zinnen en moeilijke woorden goed zo drink maar goed. Daar wordt je een sterke knul van 8-10 mnd Sociaal brabbelen Eenvoudiger taalaanbod met korte zinnen, eenwoorduitingen en veel herhalingen. waar zijn je voetjes. Schoon! Weer schoon. Ander voetje. Schoon. Klaar 1-1;6 jaar Enkele eenwoorduitingen Eenwoorduitingen Tweewoorduitingen lekkere pap, goed eten, mmmm lekker 1;6-2;0 jaar tweewoorduitingen Twee- en driewoorduitingen Eva weg? Gaat Eva weg? Daag Eva. Tot straks 2;0-3;0 jaar 3;0-5;0 jaar Twee en driewoorduitingen Korte eenvoudige zinnen Korte eenvoudige zinnen. doe je jas maar aan. We gaan naar buiten. Buiten is het koud Goed gevormde zinnen wisselend van lengte. Als je de tekening af hebt plakken we hem op. Dan geven we het aan oma Discussie n.a.v. stelling: Om uw kind te stimuleren in zijn / haar taalontwikkeling is het beter om in langere zinnen tegen hem / haar te spreken, wanneer hij/ zij nog in losse woorden of korte zinnen spreekt. Bijvoorbeeld: Bij een kind dat in twee woordzinnen spreekt die bal minimaal een zes woordzin teruggeven: Wil je met de bal spelen? Voorlezen Voorlezen is geen voorwaarde voor een goede taalontwikkeling, maar het heeft zeker een extreem gunstige invloed op het goede verloop ervan Aandachtspunten voorlezen Lekker gezellig zitten Maak oogcontact Laag spreektempo Lees levendig / expressief voor Laat plaatjes aanwijzen Houd aangeboden taal grammaticaal juist Lees niet te lang voor (10 min) Geef kleine kinderen iets in handen Rustige omgeving (TV en radio uit!) 3

4 Pauze! Zelf oefenen met voorlezen in groepjes.. Stotteren Ontstaat vaak wanneer het kind in zinnen gaat praten en verhaaltjes wil vertellen Komt veel voor bij kinderen tussen de 3 en 7 jaar Stotteren Op jonge leeftijd is dit vaak tijdelijk Gaat vaak over wanneer het kind beter leert plannen Of wanneer de taalkundige kennis beter wordt beheerst Of wanneer de geheugencapaciteit is vergroot Op jonge leeftijd vaak ontspannen herhalingen Meestal is het kind zich niet/ weinig bewust van het stotteren Algemene advisering t.a.v. stotteren Bij langer dan enkele maanden stotteren en ongerustheid toch verwijzing naar logopedist vragen Vermijd opmerkingen als rustig aan, eerst nadenken voordat je iets zegt, of haal eens diep adem. Gebruik zelf een rustig spreektempo Spreek zelf in korte eenvoudige zinnen Belangrijker is het om uw kind ruimte en tijd te geven om zijn verhaal te doen Reageer op WAT het zegt, niet op HOE! Discussie n.a.v. stelling: Duim-, speen- en/of vingerzuigen (overdag en/of s nachts) tot vier-jarige leeftijd moet kunnen wanneer het kind hier zelf nog behoefte aan heeft. 4

5 Speengebruik, duimen, vingerzuigen Bij baby s en peuters is zuigen normaal i.v.m. of een grote zuigbehoefte of omdat het veiligheid biedt Daarna wordt het een gewoonte wat verschillende gevolgen kan hebben Gevolgen van langdurig speen- vinger- en/of duimzuigen: Kan een negatieve invloed op de spraakontwikkeling; onduidelijk en/of slissend spreken, minder goed articuleren Kan naar voren en scheef staande tanden veroorzaken Kan mondademen tot gevolg hebben; als de duim/speen uit de mond glijdt na het inslapen blijft de mond vaak openstaan Gevolgen afwijkend mondgedrag Gevolgen van mondademen Vaker verkouden en hoesten Vaker keel- en oorontsteking; slechter horen Minder fraaie gezichtsvorm Scheve tanden en onduidelijk spreken (door slappe tongfunctie en tandstand) Verhoogde kans op cariës Tips om duim-/speenzuigen af te wennen Niet praten tijdens zuigen Speen op vaste plek (niet zichtbaar) Bij duimen iets in de handen geven om mee te friemelen vb. een handpop; vingerpop Bij oudere kinderen beloningskaart (stickers) Na inslapen met duim/speen deze eruit halen en mond dicht drukken Algemeen bij afwennen van duim- / speenzuigen Beloon de goede momenten en reageer voorlopig niet wanneer uw kind wel duimt of op zijn speen zuigt. Geef uw kind regelmatig een compliment of een andere beloning als u merkt dat het echt zijn best doet om niet te duimen of op zijn speen te zuigen. 5

6 Oro-Myofunctionele trainers: Discussie n.a.v. stelling: Uit een tuitbeker drinken is beter voor een peuter dan drinken met een rietje. Eten en drinken Eten en drinken is een leerproces voor kinderen Eten moet leuk zijn Zelf eten (zelf ontdekken) werkt positief Samen eten stimuleert beter eten Geef het kind een hoeveelheid eten dat overzichtelijk is, zodat het kind het bord leeg kan eten Probeer nieuwe smaken langzamerhand Vloeibaar voedsel met stukjes erin (bv soep) kan lastiger te verwerken zijn. Eten en drinken Het leren drinken uit een gewone beker (of eventueel rietjesbeker) heeft een positiever effect op de mondmotoriek van een kind dan een tuitbeker. Eten met je handen en smeren mag!!! Vragenronde Interessante websites (SNEL-test) (Screenings Lijst Stotteren) (Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie) 6

7 Dank voor uw aandacht! 7