Spraakstoornis door een hersenbeschadiging

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Spraakstoornis door een hersenbeschadiging"

Transcriptie

1 Logopedie Spraakstoornis door een hersenbeschadiging

2 Patiëntenvoorlichting: LOG006 / Spraakstoornis door een hersenbeschadiging /

3 Spraakstoornis door een hersenbeschadiging Deze informatiefolder wordt u aangeboden omdat u op dit moment spraakproblemen heeft. In deze folder worden de oorzaken en kenmerken van spraakproblemen beschreven. Daarnaast leest u hoe de logopedist kan helpen en vindt u enkele richtlijnen om de communicatie beter te laten verlopen. Wij raden u aan om uw partner en familie deze folder ook te laten lezen. Wat is dysartrie Dysartrie is een spraakstoornis veroorzaakt door een hersenbeschadiging. Deze aandoening verstoort de werking van één of meer spieren die nodig zijn bij het spreken. Dysartrie betekent letterlijk: moeilijk kunnen articuleren. Dysartrie kan als symptoom optreden bij bepaalde neurologische aandoeningen, zoals: een Cerebro Vasculair Accident (CVA, beter bekend als beroerte) een hersentumor een hersenbeschadiging als gevolg van een (verkeers)ongeluk een ziekte zoals Multiple Sclerose (MS), de ziekte van Parkinson en Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS). 3

4 Kenmerken van dysartrie U heeft een onduidelijke of onverstaanbare spraak. Uw spreektempo verandert: u spreekt erg snel of juist erg langzaam. U spreekt monotoon: u zegt alles op één toon en u geeft woorden in een zin onvoldoende of geen klemtoon. U spreekt met een te hoog of te laag stemgeluid. Uw stem kan hees klinken of heel erg zacht. Uw ademhaling is oppervlakkig en krachteloos of u gaat juist heel hoorbaar in- en uitademen. U gaat ongewild lettergrepen, woorddelen of zinsdelen herhalen. Dit lijkt op stotteren. Uw spraak kan haperend klinken door het los van elkaar uitspreken van lettergrepen of de lettergrepen kunnen juist te veel in elkaar overvloeien. Bij iedere persoon verschillen de ernst en kenmerken. Dit hangt af van de plaats en de grootte van de hersenbeschadiging. Wat doet de logopedist De logopedist doet onderzoek naar de gevoeligheid en de beweging van de spieren van mond en tong en naar de verschillende aspecten van spraak, zoals: stem (luidheid en melodie) articulatie adem Daarnaast geeft de logopedist informatie en adviezen over dysartrie en hoe u beter te verstaan bent. De logopedist oefent met u verschillende aspecten van spraak om zo uw verstaanbaarheid te verbeteren. 4

5 Richtlijnen om de communicatie te verbeteren Voor u verandert er waarschijnlijk veel in de communicatie met uw omgeving. Om deze communicatie voor u gemakkelijker te laten verlopen, hebben wij een aantal richtlijnen voor uw partner en familie opgesteld. Neem de tijd voor een gesprek. Laat iemand uitspreken. Vraag om herhaling als u het niet goed verstaan heeft. Herhaal hierbij het gedeelte dat u wel heeft verstaan. Vraag zo nodig of de persoon langzamer wil spreken. Ga zelf niet luider spreken. Stimuleer het gebruik van non-verbale communicatie, zoals het maken van gebaren, gezichtsuitdrukking. Stimuleer het gebruik van schrijven. Wanneer herhaaldelijke pogingen mislukken, laat het gesprek dan even rusten en probeer het later nog een keer. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan op werkdagen tussen en uur contact op met de afdeling Logopedie, via het centrale telefoonnummer van het Catharina Ziekenhuis. Contactgegevens Catharina Ziekenhuis Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Logopedie vindt u op 5

6 6

7 7

8 Altijd als eerste op de hoogte? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief: Michelangelolaan EJ Eindhoven Postbus ZA Eindhoven

DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE

DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE Wat is dysartrie? Dysartrie betekent letterlijk moeilijk kunnen articuleren. Dysartrie kan als symptoom optreden bij bepaalde neurologische aandoeningen

Nadere informatie

Dysartrie. spraakstoornis bij volwassenen

Dysartrie. spraakstoornis bij volwassenen Dysartrie spraakstoornis bij volwassenen Voor u ligt de informatiefolder over dysartrie. In deze folder vindt u meer informatie over de spraakproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om

Nadere informatie

Dysartrie. Logopedie

Dysartrie. Logopedie Dysartrie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysartrie?... 2 2 Gevolgen van dysartrie... 3 3 Behandeling van dysartrie... 4 Onderzoek... 4 Behandeling... 4 4 Richtlijnen voor een betere communicatie... 5

Nadere informatie

Afasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg 125 6814 ME Arnhem Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: avn@afasie.

Afasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg 125 6814 ME Arnhem Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: avn@afasie. D Y S A R T H R I E, V E R B A L E A P R A X I E E N D Y S FA G I E s p r e e k - e n s l i k p r o b l e m e n t e n g e v o l g e v a n h e r s e n l e t s e l Afasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg

Nadere informatie

Spreken Wat is een dysartrie?

Spreken Wat is een dysartrie? Dysartrie 2 Dysartrie is de algemene term voor een motorische spraakstoornis als gevolg van neurologische problematiek. Deze folder is bedoeld voor patiënten met een dysartrie en hun omgeving. Er staat

Nadere informatie

DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE

DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE SPREEK- EN SLIKPROBLEMEN TEN GEVOLGE VAN HERSENLETSEL www.hersenletsel.nl Dysarthrie, verbale apraxie en dysfagie Dysarthrie

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden Dysartrie Informatie voor patiënten F0804-3060 augustus 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44

Nadere informatie

Wat is dysartrie Hoe ontstaat dysartrie Communicatieadviezen voor personen met dysartrie

Wat is dysartrie Hoe ontstaat dysartrie Communicatieadviezen voor personen met dysartrie Dysartrie U bent in het HMC opgenomen en heeft moeite met het spreken. De logopedist is hiervoor bij u langs geweest. In deze folder vindt u informatie over de spraakstoornis en enkele communicatieadviezen

Nadere informatie

Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft

Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft Logopedie Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Communicatieproblemen

Nadere informatie

Kauw- en slikproblemen

Kauw- en slikproblemen Logopedie Kauw- en slikproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG005 / Kauw- en slikproblemen / 07-07-2017 2 Kauw- en slikproblemen U

Nadere informatie

Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging

Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging Logopedie Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG007 / Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging

Nadere informatie

Logopedie. Mimetherapie.

Logopedie. Mimetherapie. Logopedie Mimetherapie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG004 / Mimetherapie / 02-09-2013 2 Mimetherapie Deze folder is voor mensen met een

Nadere informatie

Dysartrie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Dysartrie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Dysartrie Dysartrie is een spraakstoornis ten gevolge van een neurologische aandoening. Iemand met een dysartrie heeft moeite om verstaanbaar te spreken. In deze folder leest u wat dysartrie inhoudt en

Nadere informatie

Dysartrie bij volwassenen

Dysartrie bij volwassenen Dysartrie bij volwassenen Inleiding U bent door uw huisarts of specialist doorverwezen naar de logopedist voor de behandeling van uw spraakstoornis dysartrie. In deze folder wordt u uitgelegd wat dysartrie

Nadere informatie

Behandeling van een herseninfarct met trombolyse

Behandeling van een herseninfarct met trombolyse Neurologie en Neurochirurgie Behandeling van een herseninfarct met trombolyse www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU037 / Behandeling van een

Nadere informatie

Verstaanbaar spreken Bij Parkinson of atypisch parkinsonisme

Verstaanbaar spreken Bij Parkinson of atypisch parkinsonisme Verstaanbaar spreken Bij Parkinson of atypisch parkinsonisme afdeling logopedie Deze folder is bedoeld voor mensen met de ziekte van Parkinson of een vorm van atypisch parkinsonisme. In deze folder vindt

Nadere informatie

Cognitieve communicatiestoornissen

Cognitieve communicatiestoornissen Logopedie Cognitieve communicatiestoornissen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Cognitieve communicatiestoornissen / 04-01-2018 2 Cognitieve

Nadere informatie

Behandeling van een herseninfarct met trombectomie

Behandeling van een herseninfarct met trombectomie Neurologie en Neurochirurgie Behandeling van een herseninfarct met trombectomie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU036 / Behandeling van

Nadere informatie

Verbale en bucco-faciale apraxie

Verbale en bucco-faciale apraxie Verbale en bucco-faciale apraxie Inleiding De logopedist heeft bij u een verbale- of bucco-faciale apraxie geconstateerd (spraakstoornis). Spreken is bij gezonde mensen een activiteit die automatisch verloopt:

Nadere informatie

Ademhalingsoefeningen voor thuis

Ademhalingsoefeningen voor thuis Fysiotherapie Ademhalingsoefeningen voor thuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl FYS016 / Ademhalingsoefeningen voor thuis / 22-05-2014 2 Ademhalingsoefeningen

Nadere informatie

Informatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1

Informatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1 Informatiebrochure Dysartrie [Geef tekst op] Pagina 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel

Nadere informatie

Ademweerstand-training

Ademweerstand-training Fysiotherapie Ademweerstand-training www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl FYS010 / Ademweerstand-training / 10-07-2014 2 Ademweerstand-training

Nadere informatie

Logopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp:

Logopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Logopedie, een verworven spraakstoornis 1 Inleiding U (of uw partner/familielid) bent opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis in verband met hersenletsel. Wanneer er sprake is van een taal-

Nadere informatie

Revalidatie na een beroerte

Revalidatie na een beroerte Neurologie en Neurochirurgie Revalidatie na een beroerte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU039 / Revalidatie na een beroerte / 26-03-2019

Nadere informatie

De leerunit van de verpleegafdeling Maag-, Darm- en Leverziekten

De leerunit van de verpleegafdeling Maag-, Darm- en Leverziekten Maag-, Darm- en Leverziekten De leerunit van de verpleegafdeling Maag-, Darm- en Leverziekten www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MDL041 / De

Nadere informatie

Stemproblemen bij volwassenen

Stemproblemen bij volwassenen Keel-, Neus- en Oorheelkunde Stemproblemen bij volwassenen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe maakt u geluid?... 3 Stemstoornissen... 3 Oorzaken... 3 Ontsteking van de stembanden... 3 Irritatie van

Nadere informatie

Gynaecologische oncologie, waar kan ik terecht?

Gynaecologische oncologie, waar kan ik terecht? Gynaecologie Gynaecologische oncologie, waar kan ik terecht? www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN119 / Gynaecologische oncologie, waar kan

Nadere informatie

Oogheelkunde. De orthoptist.

Oogheelkunde. De orthoptist. Oogheelkunde De orthoptist www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG025 / De orthoptist / 28-03-2017 2 De orthoptist U bent door uw arts verwezen

Nadere informatie

Verpleegkundige gynaecologische oncologie

Verpleegkundige gynaecologische oncologie Gynaecologie Verpleegkundige gynaecologische oncologie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN024 / Verpleegkundige gynaecologische oncologie

Nadere informatie

Longgeneeskunde. Casemanager. Longgeneeskunde.

Longgeneeskunde. Casemanager. Longgeneeskunde. Longgeneeskunde Casemanager Longgeneeskunde www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LON041 / Casemanager Longgeneeskunde / 18-08-2016 2 Casemanager

Nadere informatie

Gynaecologie. zwangerschap.

Gynaecologie. zwangerschap. Gynaecologie Structureel echoonderzoek tijdens de zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN087 / Structureel echo-onderzoek tijdens

Nadere informatie

Mobiliteit onderzoekcentrum (MOC)

Mobiliteit onderzoekcentrum (MOC) Geriatrie Mobiliteit onderzoekcentrum (MOC) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voor wie is het mobiliteit onderzoekcentrum bedoeld?... 3 Voorbereiding... 3 Wat neemt u mee naar het mobiliteit onderzoekcentrum...

Nadere informatie

Gehooronderzoek (audiometrie)

Gehooronderzoek (audiometrie) Logopedie Gehooronderzoek (audiometrie) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG009 / Gehooronderzoek (audiometrie) / 10-05-2016 2 Gehooronderzoek

Nadere informatie

Radiologie. Echografie.

Radiologie. Echografie. Radiologie Echografie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RAD047 / Echografie / 17-11-2017 2 Echografie Er is voor u een afspraak gemaakt voor

Nadere informatie

Medische Psychologie en Psychiatrie - Polikliniek volwassenen

Medische Psychologie en Psychiatrie - Polikliniek volwassenen Psychologie, medische (volwassenen) Medische Psychologie en Psychiatrie - Polikliniek volwassenen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSV003

Nadere informatie

Spreekuur voor baby's met een scheef hoofd

Spreekuur voor baby's met een scheef hoofd Kindergeneeskunde Spreekuur voor baby's met een scheef hoofd www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN040 / Spreekuur voor baby s met een scheef

Nadere informatie

Echocardiografie van het hart (Doppler)

Echocardiografie van het hart (Doppler) Cardiologie Echocardiografie van het hart (Doppler) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR006 / Echocardiografie van het hart (Doppler) / 04-07-2019

Nadere informatie

Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart.

Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Afasie Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om deze informatiefolder ook aan

Nadere informatie

Verpleegkundig specialist urologie

Verpleegkundig specialist urologie Urologie Verpleegkundig specialist urologie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO035 / Verpleegkundig Specialist Urologie / 17-07-2014 2 Verpleegkundig

Nadere informatie

Leren lopen met krukken onbelast

Leren lopen met krukken onbelast Fysiotherapie Leren lopen met krukken onbelast www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het lopen... 3 Instructies... 3 Traplopen... 4 Traplopen met krukken, instructies... 5 Trap op... 5 Trap af... 5 Hulpmiddelen...

Nadere informatie

Histamine-provocatietest

Histamine-provocatietest Longgeneeskunde Histamine-provocatietest www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LON007 / Histamine-provocatietest / 21-07-2014 2 Histamine-provocatietest

Nadere informatie

Welkom in het Catharina Kanker Instituut

Welkom in het Catharina Kanker Instituut Catharina Kanker Instituut Welkom in het Catharina Kanker Instituut www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CKI012 / Welkom in het Catharina Kanker

Nadere informatie

Multi Disciplinair Dag Onderzoekcentrum Geriatrie (MDOG)

Multi Disciplinair Dag Onderzoekcentrum Geriatrie (MDOG) Geriatrie Multi Disciplinair Dag Onderzoekcentrum Geriatrie (MDOG) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voor wie is het MDOG bedoeld?... 3 Voorbereiding... 3 Wat neemt u mee naar het MDOG?... 4 De dag van

Nadere informatie

Psychologie, medische (volwassenen) Medische psychologie. www.catharinaziekenhuis.nl

Psychologie, medische (volwassenen) Medische psychologie. www.catharinaziekenhuis.nl Psychologie, medische (volwassenen) Medische psychologie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSV003 / Medische psychologie / 16-10-2015 2 Medische

Nadere informatie

Verstaanbaar spreken. bij de ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Logopedie en PLVT

Verstaanbaar spreken. bij de ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Logopedie en PLVT Verstaanbaar spreken bij de ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1 Logopedie en PLVT Voor wie is deze informatie bedoeld? U heeft de ziekte van Parkinson of een vorm van atypische parkinsonisme

Nadere informatie

Botoxbehandeling bij dystonie

Botoxbehandeling bij dystonie Neurologie en Neurochirurgie Botoxbehandeling bij dystonie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU032 / Botoxbehandeling bij dystonie / 04-10-2018

Nadere informatie

In gesprek over chemotherapie en/of immunotherapie

In gesprek over chemotherapie en/of immunotherapie Catharina Kanker Instituut In gesprek over chemotherapie en/of immunotherapie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voorbereiding op het gesprek... 3 Verloop voorlichtingsgesprek... 4 Informatie over chemotherapie

Nadere informatie

Drukmeting van de slokdarm

Drukmeting van de slokdarm Maag-, Darm- en Leverziekten Drukmeting van de slokdarm www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MDL014 / Drukmeting van de slokdarm / 19-04-2018

Nadere informatie

Voedselprovocatietest: Pinda, kippeneiwit, open koemelk en overige

Voedselprovocatietest: Pinda, kippeneiwit, open koemelk en overige Kindergeneeskunde Voedselprovocatietest: Pinda, kippeneiwit, open koemelk en overige www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN037 / Voedselprovocatietest:

Nadere informatie

Multidisciplinaire Nierfalen Polikliniek (MNP)

Multidisciplinaire Nierfalen Polikliniek (MNP) Inwendige geneeskunde Multidisciplinaire Nierfalen Polikliniek (MNP) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW008 / Multidisciplinaire Nierfalen

Nadere informatie

Echocardiografie van het hart (met contrast)

Echocardiografie van het hart (met contrast) Cardiologie Echocardiografie van het hart (met contrast) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR007 / Echocardiografie van het hart (met contrast)

Nadere informatie

Dubbelblinde koemelkprovocatietest

Dubbelblinde koemelkprovocatietest Kindergeneeskunde Dubbelblinde koemelkprovocatietest www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN023 / Dubbelblinde koemelk-provocatietest / 24-10-2017

Nadere informatie

Longgeneeskunde. Fietstest.

Longgeneeskunde. Fietstest. Longgeneeskunde Fietstest www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LON006 / Fietstest / 27-01-2017 2 Fietstest Uw behandelend arts heeft u ingelicht

Nadere informatie

In gesprek over chemotherapie

In gesprek over chemotherapie Catharina Kanker Instituut In gesprek over chemotherapie Bekijk de video over chemotherapie op www.catharinaziekenhuis.nl/folder-chemotherapie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Verloop voorlichtingsgesprek...

Nadere informatie

Blijf bewegen tijdens kanker

Blijf bewegen tijdens kanker Fysiotherapie Blijf bewegen tijdens kanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waarom is bewegen belangrijk?... 3 Persoonlijke doelen... 3 Bewegen tijdens uw opname... 4 Algemene adviezen... 4 Wist u dat......

Nadere informatie

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. Mandibulafractuur.

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. Mandibulafractuur. Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Mandibulafractuur www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA009 / Mandibulafractuur / 26-11-2015 2 Mandibulafractuur

Nadere informatie

Neurologie en Neurochirurgie. Immunoglobuline-kuur.

Neurologie en Neurochirurgie. Immunoglobuline-kuur. Neurologie en Neurochirurgie Immunoglobuline-kuur www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU021 / Immunoglobuline-kuur / 04-11-2014 2 Immunoglobuline-kuur

Nadere informatie

Logopedie na een beroerte

Logopedie na een beroerte Logopedie na een beroerte Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2011 pavo 0473 Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte problemen met praten of slikken. De neuroloog regelt dat u hiervoor naar de logopedist

Nadere informatie

Polikliniek voor brachytherapie bij prostaatkanker

Polikliniek voor brachytherapie bij prostaatkanker Urologie Polikliniek voor brachytherapie bij prostaatkanker www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO025 / Polikliniek voor brachytherapie bij

Nadere informatie

Hersenscintigrafie DAT-scan of IBZM-scan

Hersenscintigrafie DAT-scan of IBZM-scan Nucleaire geneeskunde Hersenscintigrafie DAT-scan of IBZM-scan www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NUC001 / Hersenscintigrafie DAT-scan of IBZM-scan

Nadere informatie

Inwendige geneeskunde. Vochtbalans.

Inwendige geneeskunde. Vochtbalans. Inwendige geneeskunde Vochtbalans www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW029 / Vochtbalans / 22-01-2018 2 Vochtbalans U ligt opgenomen op de

Nadere informatie

Polikliniek Hartfalen

Polikliniek Hartfalen Cardiologie Polikliniek Hartfalen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Werkwijze polikliniek Hartfalen... 3 Behandeling en begeleiding... 3 Hartfalenverpleegkundige... 4 Wat kan de hartfalenverpleegkundige

Nadere informatie

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen Gynaecologie Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn de bekkenbodemoefeningen of wat is bekkenbodemtherapie?... 3 Hoe verloopt bekkenbodemtherapie?... 3 Algemene

Nadere informatie

Schildklierscintigrafie

Schildklierscintigrafie Nucleaire geneeskunde Schildklierscintigrafie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NUC009 / Schildklierscintigrafie / 24-06-2016 2 Schildklierscintigrafie

Nadere informatie

Fietstest met VO2 max meting

Fietstest met VO2 max meting Cardiologie Fietstest met VO2 max meting www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR028 / Fietstest met VO2 max meting / 21-10-2015 2 Fietstest met

Nadere informatie

Glasvochttroebelingen

Glasvochttroebelingen Oogheelkunde Glasvochttroebelingen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG006 / Glasvochttroebelingen / 16-12-2015 2 Glasvochttroebelingen Deze

Nadere informatie

Nazorg na een beroerte

Nazorg na een beroerte Neurologie en Neurochirurgie Nazorg na een beroerte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU038 / Nazorg na een beroerte / 26-03-2019 2 Nazorg

Nadere informatie

Geriatrie. geriater.

Geriatrie. geriater. Geriatrie Screening voor TAVIprocedure door klinisch geriater www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GER010 / Screening voor TAVI-procedure door

Nadere informatie

Snel duidelijkheid bij een longafwijking

Snel duidelijkheid bij een longafwijking Longgeneeskunde Snel duidelijkheid bij een longafwijking www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Uw programma... 4 Aandachtspunten vooraf... 4 Voorbereiding dag 1... 4 Wat gebeurt er op dag 1 (...dag)... 5 Wat

Nadere informatie

Logopedie bij Multiple Sclerose (MS) Paramedische afdeling

Logopedie bij Multiple Sclerose (MS) Paramedische afdeling Logopedie bij Multiple Sclerose (MS) Paramedische afdeling Door Multiple Sclerose (MS) kunnen verschillende klachten ontstaan die het voor u moeilijker kunnen maken om u goed te uiten. Dit gebeurt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Bescherming van de nieren

Bescherming van de nieren Radiologie Bescherming van de nieren www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RAD005 / Bescherming van de nieren / 07-12-2015 2 Bescherming van de

Nadere informatie

Laboratorium, Algemeen Klinisch. Zaadonderzoek.

Laboratorium, Algemeen Klinisch. Zaadonderzoek. Laboratorium, Algemeen Klinisch Zaadonderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl AKL008 / Zaadonderzoek / 13-07-2015 2 Zaadonderzoek U bent

Nadere informatie

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. Zygomafractuur.

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. Zygomafractuur. Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Zygomafractuur www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA011 / Zygomafractuur / 26-11-2015 2 Zygomafractuur

Nadere informatie

Informatie over het Poseybed

Informatie over het Poseybed Geriatrie Informatie over het Poseybed www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GER011 / Informatie over het Poseybed / 20-07-2017 2 Informatie over

Nadere informatie

Lotgenotencontact na een buismaagoperatie

Lotgenotencontact na een buismaagoperatie Chirurgie Lotgenotencontact na een buismaagoperatie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CHI019 / Lotgenotencontact na een buismaagoperatie /

Nadere informatie

Mondverzorging na open antrum

Mondverzorging na open antrum Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Mondverzorging na open antrum www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA001 / Mondverzorging na open

Nadere informatie

Neurologie en Neurochirurgie. TIA polikliniek.

Neurologie en Neurochirurgie. TIA polikliniek. Neurologie en Neurochirurgie TIA polikliniek www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU012 / TIA polikliniek / 24-04-2018 2 TIA polikliniek Uw huisarts

Nadere informatie

Cardiothoracale chirurgie. PACU van de afdeling. Cardiothoracale chirurgie.

Cardiothoracale chirurgie. PACU van de afdeling. Cardiothoracale chirurgie. Cardiothoracale chirurgie PACU van de afdeling Cardiothoracale chirurgie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CTC013 / PACU van de afdeling Cardiothoracale

Nadere informatie

PACU op de Intensive Care (IC) en Cardiothoracale chirurgie (CTC)

PACU op de Intensive Care (IC) en Cardiothoracale chirurgie (CTC) Intensive Care PACU op de Intensive Care (IC) en Cardiothoracale chirurgie (CTC) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ICA004 / PACU op de Intensive

Nadere informatie

Geheugenonderzoekcentrum

Geheugenonderzoekcentrum Geriatrie Geheugenonderzoekcentrum (GOC) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voor wie is het GOC bedoeld?... 3 Waar vindt u het GOC?... 4 Voorbereiding... 4 Begeleiding tijdens de onderzoeken... 4 Wat neemt

Nadere informatie

CT-colonografie na de coloscopie

CT-colonografie na de coloscopie Radiologie CT-colonografie na de coloscopie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RAD041 / CT-colonografie na de coloscopie / 03-10-2016 2 CT-colonografie

Nadere informatie

Stemproblemen bij volwassenen

Stemproblemen bij volwassenen Keel-, Neus- en Oorheelkunde Stemproblemen bij volwassenen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe maakt u geluid?... 3 Stemstoornissen... 3 Oorzaken... 3 Ontsteking van de stembanden... 3 Irritatie van

Nadere informatie

Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Loopoor bij kinderen.

Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Loopoor bij kinderen. Keel-, Neus- en Oorheelkunde Loopoor bij kinderen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KNO010 / Loopoor bij kinderen / 03-01-2017 2 Loopoor bij

Nadere informatie

Kindergeneeskunde. Kinderdiabetesteam.

Kindergeneeskunde. Kinderdiabetesteam. Kindergeneeskunde Kinderdiabetesteam www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN014 / Kinderdiabetesteam / 30-06-2016 2 Kinderdiabetesteam Er verandert

Nadere informatie

Nucleaire geneeskunde. Skeletscintigrafie.

Nucleaire geneeskunde. Skeletscintigrafie. Nucleaire geneeskunde Skeletscintigrafie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NUC010 / Skeletscintigrafie / 15-01-2015 2 Skeletscintigrafie In

Nadere informatie

Arthrografie in combinatie met MRI-onderzoek

Arthrografie in combinatie met MRI-onderzoek Radiologie Arthrografie in combinatie met MRI-onderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RAD002 / Arthrografie in combinatie met MRI-onderzoek

Nadere informatie

Blokkade van het ganglion stellatum bij opvliegers

Blokkade van het ganglion stellatum bij opvliegers Anesthesiologie & Pijngeneeskunde Blokkade van het ganglion stellatum bij opvliegers www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ANE028 / Blokkade van

Nadere informatie

Geestelijke verzorging & Ethiek. Mediteren bij ziekte.

Geestelijke verzorging & Ethiek. Mediteren bij ziekte. Geestelijke verzorging & Ethiek Mediteren bij ziekte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GVE001 / Mediteren bij ziekte / 18-01-2019 2 Mediteren

Nadere informatie

Kaakabces: operatieve behandeling van ontsteking in de kaak/mondholte

Kaakabces: operatieve behandeling van ontsteking in de kaak/mondholte Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Kaakabces: operatieve behandeling van ontsteking in de kaak/mondholte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl

Nadere informatie

Chirurgie. Haarnestcyste.

Chirurgie. Haarnestcyste. Chirurgie Haarnestcyste www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CHI065 / Haarnestcyste / 29-08-2017 2 Haarnestcyste In overleg met uw chirurg wordt

Nadere informatie

Logopedie en Neurologie

Logopedie en Neurologie Logopedie en Neurologie Logopedisten hebben een belangrijk aandeel in de zorg van patiënten met een (chronische) neurologische aandoening. Zo kunnen communicatie of eten en drinken problemen geven als

Nadere informatie

Anorectale manometrie

Anorectale manometrie Maag-, Darm- en Leverziekten Anorectale manometrie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MDL001 / Anorectale manometrie / 10-11-2017 2 Anorectale

Nadere informatie

Lymfeklierscintigrafie van de benen

Lymfeklierscintigrafie van de benen Nucleaire geneeskunde Lymfeklierscintigrafie van de benen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NUC002 / Lymfeklierscintigrafie van de benen /

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg

Ondersteunende en palliatieve zorg Algemeen Ondersteunende en palliatieve zorg www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG048 / Ondersteunende en palliatieve zorg / 24-05-2018 2 Ondersteunende

Nadere informatie

Nucleaire geneeskunde. Renografie.

Nucleaire geneeskunde. Renografie. Nucleaire geneeskunde Renografie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NUC007 / Renografie / 23-10-2015 2 Renografie In overleg met uw behandelend

Nadere informatie

Regionale Nierpatiëntenvereniging NefroN

Regionale Nierpatiëntenvereniging NefroN Inwendige geneeskunde Regionale Nierpatiëntenvereniging NefroN www.catharinaziekenhuis.nl Deze folder is een gezamenlijke uitgave van het Catharina Ziekenhuis en het Elkerliek ziekenhuis. Patiëntenvoorlichting:

Nadere informatie

Nierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis

Nierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis Inwendige geneeskunde Nierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Deze folder is een gezamenlijke uitgave van het Catharina Ziekenhuis en het Elkerliek

Nadere informatie

Photodynamische therapie

Photodynamische therapie Dermatologie Photodynamische therapie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is photodynamische therapie (PDT)?... 3 Wanneer kunt u met PDT behandeld worden?... 3 Voorbereiding... 4 De behandeling... 4

Nadere informatie

Samen uw kans op vallen verminderen

Samen uw kans op vallen verminderen Algemeen Samen uw kans op vallen verminderen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG039 / Samen uw kans op vallen verminderen / 06-08-2018 2

Nadere informatie

Echocardiogram via de slokdarm (onder een roesje)

Echocardiogram via de slokdarm (onder een roesje) Cardiologie Echocardiogram via de slokdarm (onder een roesje) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR023 / Echocardiogram via de slokdarm (onder

Nadere informatie