PROFIELSCHETS VOOR EEN NIEUWE BURGEMEESTER VAN DE GEMEENTE WAALRE

Transcriptie

1 PROFIELSCHETS VOOR EEN NIEUWE BURGEMEESTER VAN DE GEMEENTE WAALRE In de gemeente Waalre is de functie van eerste burger vacant. Het is een mooie, maar geen eenvoudige job. We verwachten immers nogal wat van onze burgemeester. We zoeken géén schaap met vijf poten, maar wel iemand die verschillende rollen op geloofwaardige en authentieke wijze kan invullen en daartussen goed kan schakelen. Zoals we hierna toelichten, doet elke rol een beroep op uiteenlopende competenties. Van onze burgemeester verwachten wij daarom dat hij/zij situationeel leiderschap kan tonen. De burgemeester als burgervader/burgermoeder De burgemeester is buiten de deur het gezaghebbend boegbeeld van de gemeente en heeft een groot inlevingsvermogen. Hij/zij moet zichtbaar zijn en beschikken over een (ver)bindend vermogen. Wij zoeken een burgemeester die zich, in goede en in slechte tijden, gemakkelijk onder alle lagen van de bevolking begeeft, de verenigingen opzoekt en deze taak op een betrokken, ongedwongen en benaderbare manier oppakt. Hoewel burgercontact en representatie belangrijke onderdelen van het werk zijn, willen we voorkomen dat de burgemeester deze als de enige hoofddoelen van zijn/haar taak ziet. Ook wethouders en raadsleden hebben op die terreinen hun rol. De burgemeester als netwerker De gemeente Waalre is geen eiland, maar een partner van talrijke maatschappelijke organisaties, andere overheden en het bedrijfsleven. Van de burgemeester verwachten wij dat hij/zij als een betrouwbare en consistente partner in deze netwerken acteert: lokaal, in de regio, in de provincie en zo nodig landelijk of Europees. Hij/zij moet daarin als ambassadeur van Waalre een stevige rol spelen. De burgemeester is afwisselend vertegenwoordiger, lobbyist, bruggenbouwer en criticaster. Hij/zij heeft daarbij oog voor zowel het gemeentelijk als het regionaal belang. Essentieel is, dat de burgemeester opereert binnen de door de raad aangegeven politieke kaders en zorgt voor verankering en terugkoppeling naar de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. De burgemeester als raadsvoorzitter De burgemeester is de onafhankelijke voorzitter van de gemeenteraad en staat boven de partijen. Als raadsvoorzitter kan hij/zij goed omgaan en weet hij/zij het onderscheid te maken met zijn/haar andere rol als collegevoorzitter. Wat we zoeken is een goede technisch voorzitter: iemand die het debat bevordert en dat vlot, met humor en tact, in goede banen weet te leiden en die daarbij ook de goede sfeer in de raad bewaakt. Hij/zij is streng doch rechtvaardig. Een echte voorzitter dus, die de raadsleden in hun waarde laat, zonder het doel van de discussie uit het oog te verliezen. De burgemeester als collegelid Wij zoeken een burgemeester die als collegiaal lid van het college in de eerste plaats de voorzitter is. Hij/zij is een bruggenbouwer. Iemand die de collegeleden op één lijn brengt, met zijn/haar onderhandelingsvaardigheid de onderlinge samenwerking stimuleert en er voor zorgt dat het college met één mond spreekt. Iemand die de gezamenlijke besluitvorming boven zijn/haar eigen mening stelt. Hij/zij bewaakt de goede voortgang van verschillende dossiers. Van de burgemeester verwachten we dat hij/zij de wethouders de ruimte geeft en gevraagd en ongevraagd optreedt als coach. Wij achten het van belang dat hij/zij in dat handelen transparant is in zijn/haar motieven.

2 De burgemeester als portefeuillehouder Het zou mooi zijn als de burgemeester dermate professioneel is dat je hem/haar als voortrekker met een gerust hart elke portefeuille kunt toevertrouwen, omdat hij/zij beschikt over voldoende kennis en gezag. Naast goede analytische en communicatieve vaardigheden vinden we belangrijk dat de burgemeester lef en durf toont op de aan hem/haar toegewezen beleidsterreinen (primair de veiligheidsportefeuille). Ook essentieel voor ons is dat hij/zij transparant handelt binnen de door de raad vastgestelde politieke kaders en dat hij de raads- en collegeleden en de diverse doelgroepen op de hoogte houdt van de taakuitoefening namens de gemeente Waalre. De burgemeester als collega De burgemeester werkt samen met de bestuurders en de ambtenaren in het gemeentehuis. Hoewel de burgemeester geen gewone collega is, vinden we het wel belangrijk dat de burgemeester intern collegiaal handelt en daarin ook sensitief is. Hij/zij heeft een open houding en is een inspirerende persoonlijkheid. Samenvattend: bestuursstijlen Het bovenstaande overziend, moet de nieuwe burgemeester van gemeente Waalre in de eerste plaats een verbinder zijn. Met verbinder bedoelen we iemand die met zijn/haar empatisch vermogen de voorwaarden schept voor een optimale samenwerking tussen mensen. Daarnaast vinden wij het van belang dat de burgemeester een netwerker en aanjager is, die afwisselend lokaal, in de regio, in de provincie en landelijk en zo nodig Europees de zaken voor onze gemeente voor elkaar krijgt. Competenties Wij vinden het vanzelfsprekend dat een burgemeester integer, betrouwbaar en stressbestendig is. Wij verwachten van onze burgemeester: gevoel voor de sociale, culturele en bestuurlijke context in Waalre beïnvloedingsvaardigheden onderhandelingskwaliteiten empatisch vermogen Wij onderscheiden de volgende specifieke functievereisten: kennis en ervaring ( weten ) aantoonbaar academisch werk- en denkniveau kennis van of persoonlijke ervaring in/met het openbaar bestuur basiskennis van gemeentelijke rol in openbare orde en integrale veiligheid vaardigheden ( kunnen ) voorzitten van diverse soorten overleggen soepele mondelinge communicatie politieke sensitiviteit overtuigingskracht presentatievaardigheden persoonseigenschappen ( zijn ) natuurlijk leiderschap en gezag relativeringsvermogen, humor en openstaan voor feedback openheid, een positieve instelling en enthousiasme in de omgang Tot slot Wij hanteren tevens de volgende uitgangspunten: Wij verwachten van een burgemeester dat hij/zij een termijn van 6 jaar volmaakt Wij spreken geen voorkeur uit voor leeftijd, burgerlijke staat, politieke kleur, geslacht of levensbeschouwing Een assessment maakt onderdeel uit van de procedure.

3 Profiel van de gemeente Waalre Begin achtste eeuw duikt Waalre voor het eerst op in de geschreven Brabantse geschiedenis. De huidige gemeente Waalre ontstond in 1923 toen de dorpen Aalst en Waalre werden samengevoegd. Waalre is uitgegroeid tot een gemeente met ruim inwoners. Onze gemeente heeft bijzondere kenmerken, zoals de mooie en rustige woonwijken, de prachtige groene vennen en lanen en een grote betrokkenheid en saamhorigheid tussen inwoners. Vol trots noemen wij het feit dat we in 2013 op de ranglijst Beste gemeenten van Brabant van het tijdschrift Elsevier op de eerste plaats stonden. Waalre is een toekomstgerichte gemeente en ligt binnen de succesvolle en innovatieve Brainportregio. Waalre is daardoor georiënteerd op het grootstedelijk gebied met alle technologische ontwikkelingen, aanbod van onderwijs, gezondheidszorg, kunst en cultuur, maar vormt tegelijkertijd door zijn ligging, bebouwing en prachtige omgeving een groene buffer in de overgang naar een meer landelijke omgeving. Door de gunstige ligging aan de A2 en A67 zijn wij uitstekend bereikbaar. Hierdoor heeft Waalre een sterke aantrekkingskracht als woongemeente en levert van daaruit een bijdrage aan het stedelijk gebied. Waalre is dan ook vooral een woongemeente, maar heeft wel ruim arbeidsplaatsen (part- en fulltime). De gemeente Waalre is geen krimpgemeente. De opbouw van de bevolking vergrijst wel, maar we zien tegelijkertijd ook een groei van de groep mensen in de leeftijdscategorie die actief is op de arbeidsmarkt. Vooral zzp-ers vinden in Waalre een ideale vestigingsplaats. De overige beroepsbevolking werkt met name in de Brainportregio rondom Eindhoven. Waalre kenmerkt zich door een bevolking met een hoog opleidingsniveau en heeft bovengemiddeld veel welgestelde inwoners. Wij zijn een gemeente met een solide financiële positie die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. Waalre heeft een eigen visie op de lokale democratie en geeft dat vorm door zich te ontwikkelen tot een Netwerkgemeente in dialoog met onze inwoners. Daarbij staat het samenwerken met die inwoners, belangengroepen en bedrijven als gelijkwaardige partners centraal. Onze rol als lokale overheid verandert dus ook. Voor de bestuurlijke organisatie betekent dit een herbezinning op de invulling van de bestuurlijke rollen. Voor de ambtelijke organisatie staan daarbij ondernemerschap, leren, flexibiliteit, talentontwikkeling, co-creatie en innovatieve werkmethoden centraal. In Waalre hebben we gekozen voor een overheid die er niet alleen vóór de inwoners is maar zeker ook ván de inwoners.

4 Visie op de samenleving Waalre Aldus vastgesteld door de gemeenteraad op 2 april 2013 Inleiding Op 6 april 2005 heeft de gemeenteraad de Toekomstvisie Waalre 2020 vastgesteld. De visie schetst een beeld hoe Waalre er in 2020 uitziet. In gedachten is destijds een sprong in de tijd gemaakt en een scenario geschetst van het Waalre in 2020 om daarmee ook richting te geven aan de gewenste koers voor de gemeente. Het unieke van Waalre is het beste geborgd vanuit de visie van zelfstandigheid en een bestendige samenwerking met partners. In februari 2013 heeft de gemeenteraad deze visie geactualiseerd. De samenleving kenmerkt zich steeds meer door een hoge dynamiek en lagere voorspelbaarheid. Technologische innovatie en sociaal economische ontwikkelingen, hier en elders in de wereld, hebben onmiskenbaar effecten op het leven van de mensen in Waalre. De huidige crisis, de opkomst van de sociale media en de veranderende verhoudingen in de wereld zijn daar voorbeelden van. De effecten van deze veranderingen vereisen een andere wijze van besturen. Mensen hebben de behoefte om meer in eigen hand te houden. De gemeente is niet meer voor alles de eerst verantwoordelijke. Niet de overheid maar de mensen zelf zijn in toenemende mate verantwoordelijk voor de invulling van hun leven en van hun samenleving. De gemeente stimuleert en faciliteert en geeft ruimte om zaken mogelijk te maken. Dit vraagt om een paradigma verschuiving van de maatschappij, de positie van de inwoner en bijpassende rol van de overheid. De samenleving verandert onmiskenbaar richting een netwerksamenleving, waarbij inwoners en de gemeente zich anders organiseren. De grenzen van de gemeente zijn niet meer allesbepalend. De traditionele één-op-één communicatie wijzigt in rap tempo naar een meer diverse en pluriforme manier van uitwisselen. Ook traditionele relaties tussen inwoners, gemeente en inwoners onderling staan daarbij onder druk. Kennis en informatie zijn eenvoudig en op verschillende wijze te vergaren. De kennis en informatie achterstand van en tussen inwoners en gemeente verdwijnt in rap tempo. De relaties tussen inwoners en gemeente zijn in toenemende mate bepalend en netwerken worden steeds belangrijker. De vraag daarbij is wat de rol en de positie is van zowel de inwoners als de gemeente in het moderne Waalre van de toekomst. Immers niet alleen kennis en/of informatie is nog langer bepalend maar de balans tussen macht, positie en invloed. Feit is dat er veel kennis is onder de inwoners van Waalre en dat in potentie het zelf-organiserend vermogen groot is. De visie is dan ook primair gericht op het verder benutten van de eigen kracht van inwoners ten behoeve van de Waalrese samenleving. Naast de geschetste veranderende samenleving, vinden er ingrijpende veranderingen plaats in het sociaal maatschappelijke domein. Dat samen noopt tot een herijking van de visie op de toekomstige samenleving van Waalre en de rol van de inwoners en de gemeente. Relatie visie met de Toekomstvisie Waalre Met deze visie op de samenleving van Waalre wordt een hernieuwde basis gelegd voor toekomstig beleid. Het gaat vooral over de wijze waarop in de toekomst wordt omgegaan met de inhoud van de Toekomstvisie Waalre 2020 en het vigerende beleid.

5 Ambitie Het bovenstaande vertaalt zich in een ambitie die samengevat in vijf kernpunten hieronder wordt weergegeven. De kennis en het zelf organiserend vermogen in de samenleving stimuleren Inwoners van Waalre beschikken over veel kennis en hebben een groot organiserend vermogen. Waalre benut deze kennis en het organiserend vermogen door de gemeente als servicegerichte organisatie in te zetten. Waarbij het primaire uitgangspunt is de eigen kracht van onze inwoners. Om dat te bereiken, wil de gemeente haar inwoners stimuleren en waar nodig een helpende hand bieden en ruimte geven om zaken mogelijk te maken. Bewakende rol die niet belemmerend werkt op het scheppen van ruimte De gemeente draagt zorg voor rechtsbescherming en rechtsgelijkheid van haar inwoners en bewaakt de balans tussen het algemene en individuele belang. Bij de faciliterende en stimulerende houding handelt de gemeente primair naar de geest van de wet en/of regelgeving, en stelt daarbij duidelijk de noodzakelijke wettelijke kaders. Ontplooien van de inwoner van Waalre in alle levensstadia staat centraal De gemeente geeft inwoners de ruimte om zich te ontplooien in alle levensstadia, vanuit een stimulerend en activerend beleid, waarbij eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en eigen kracht leidend zijn. Alle inwoners zijn daardoor in staat om mee te doen en een bijdrage te leveren aan de samenleving, op een wijze die zij kunnen en willen. Voor kwetsbare burgers die wel willen maar door persoonlijke omstandigheden niet kunnen, draagt de gemeente zorg voor een vangnet. Relatie met inwoners staat centraal De gemeente staat dicht bij haar inwoners en weet wat er speelt en leeft. Door een professionele en open houding van haar medewerkers, is er sprake van een goede relatie met de inwoners. Pijlers binnen deze relatie zijn een positieve houding, vertrouwen, onderlinge interesses en belangstelling voor elkaar. Ontwikkelingen in de samenleving worden stimulerend opgepakt door een beroep te doen op creativiteit van inwoners en het delen van inzichten in bijvoorbeeld buurt- en wijkgesprekken. Verschuiving naar netwerksamenleving De Waalrese samenleving kenmerkt zich in toenemende mate als een netwerksamenleving. Kennis, inzichten en relaties worden in (soms) wisselende groepen gedeeld en opgebouwd. De gemeente organiseert samen met inwoners de burgerparticipatie waarbij pro-actief inwoners worden gestimuleerd hieraan mee te doen. Nieuwe initiatieven en werkvormen worden gestimuleerd. Institutionalisering is niet langer een vanzelfsprekendheid.