Voortgangsrapportage januari-juni 2016 Zuivelproject Malawi

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage januari-juni 2016 Zuivelproject Malawi Malawi Dairy Development Project Phase II (MSDD II) Laatste projectjaar Dit project heeft als doel de armoede en honger op het platteland van het Mchinji district in Malawi te bestrijden en het voedingspatroon van met name vrouwen en kinderen te verbeteren. De landbouw en veeteelt in dit gebied verkeren in crisis door de groeiende bevolkingsdruk en gebruik van niet-duurzame methodes. De goede kansen op de zuivelmarkt worden hierdoor niet benut. Daarom wil Heifer de zuivelproductie op duurzame wijze vergroten en kleinschalige boeren toegang tot afzetmarkten bieden. Een bestaande groep boeren wordt hiervoor tot grote coöperatie uitgebreid, met een dienstencentrum waar melk wordt verzameld en gekoeld en waar dienstverleners en leveranciers zich zullen vestigen. Dit centrum wordt gelinkt aan de melkverwerkende industrie. Boeren volgen trainingen in het verbeteren van veevoer en er wordt een fokprogramma opgezet om de productie per dier te verhogen. Ook krijgen families voorlichting over gezonde voeding, wordt de toegang tot schoon water verbeterd en wordt ontbossing bestreden. Het project richt zich op gezinnen aangesloten bij de Bua en Ludzi melkgroep. 100 gezinnen ontvangen koeien (originele plaatsing) en binnen de projectperiode geven minimaal 50 boeren koeien door aan 50 nieuwe gezinnen (levende lening) families zullen deelnemen aan het fokprogramma waarbij kunstmatige inseminatie zal worden toegepast om het koeienras te verbeteren. Deze groep betaalt hiervoor de kostprijs, waardoor er nieuwe materialen kunnen worden aangekocht en nog meer boeren kunnen deelnemen. Gezinnen die in het voorgaande project (MSDD fase I) 200 koeien hebben ontvangen zullen gedurende dit project deelnemen aan andere onderdelen, zoals het ontvangen van groentezaden, energiebesparende ovens en een aantal waterpunten. Families Originele plaatsing Pass On families Koeien MSDD I Koeien MSDD II K.I. (tegen betaling) Totaal Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met verschillende overheidsinstanties, Lilongwe Dairy (melkfabriek), de regionale vakgroep van melkveehouders en met een landbouwuniversiteit.

2 Belangrijkste geplande activiteiten deze periode Activiteit voltooid Doorgeven van koeien Kruisen van koeien middels K.I. en dekking door stieren deels Opfriscursus K.I. medewerkers en diergezondheidswerkers Laatste trainingen aan boeren over ovens, sparen en voeding Doorgeven van zaden Jaarlijkse ledenvergadering melkcentra Plaatsen van materialen voor ovens Renovatie sanitatieblok en waterpunten (net na einde project) Externe eind evaluatie Activiteiten: Veehouderij: Vorig jaar Eind 2015 zijn er 50 zwangere koeien geplaatst bij gezinnen, waarvan inmiddels 42 gekalverd hebben die zijn doorgegeven aan nieuwe gezinnen. Ook van de eerder geplaatste koeien (2014) worden nog steeds kalfjes doorgegeven. In totaal hebben 454 gezinnen een sterke melkkoe ontvangen: 307 zijn geplaatst door Heifer (fase I en fase II) en 147 zijn doorgeven als passing on the gift. Het doorgeven van nakomelingen blijft ook doorgaan na afronding van het project en is binnen de projectperiode al over het geplande doel van 50 gezinnen heen gegaan. Families Originele plaatsing Pass On families Planning Realisatie Planning Realisatie Koeien MSDD I Koeien MSDD II Subtotaal koeien Fokprogramma (K.I. & traditioneel) Totaal gezinnen sterk ras melkkoe Waar het plaatsen en doorgeven van koeien meer resultaat heeft gehaald dan gepland, blijven de cijfers van het fokprogramma achter. In totaal zijn 186 koeien gekruist, waarvan 77 door toepassing van kunstmatige inseminatie (KI) en 109 middels dekking van een stier. Met name de het K.I. onderdeel heeft aardig wat strubbelingen gekend. Zo waren de boeren wat terughoudend over de nog onbekende techniek en waren de juiste materialen moeilijk te verkrijgen. Het project heeft wel veel resultaat geboekt op het gebied van voorlichting, voor velen was KI nog onbekend terrein. Waar boeren eerst terughoudend waren, weten ze nu wat het is, hoe het werkt en waar ze terecht kunnen om hun dieren te laten insemineren. Daarnaast is de aankoop van de juiste materialen voor K.I. moeilijk gebleken. Uit MSDD fase I heeft men geleerd van de problemen omtrent het verkrijgen van vloeibaar stikstof. Dit was in het voorstel meegenomen. De voorheen gebruikte voorraadcontainers bleken voor deze afstand (van het Mchinji district naar de stikstof fabriek) te klein, maar grote containers zijn niet in Malawi te verkrijgen. Het proces om een

3 leverancier te vinden en de spullen in te klaren bij de overheidsdienst duurde lang. Nu, aan het eind van het project, zijn de juiste materialen binnen en kunnen de projectdeelnemers ook terecht bij de getrainde 5 K.I. medewerkers. Binnen de projectperiode hebben 640 gezinnen een melkkoe gekregen. Het gestelde doel was 1600 gezinnen. Een stijging in de melkproductie is door plaatsing van melkkoeien en het kruisen van lokale koeien goed zichtbaar. De vraag naar een sterk melkras is dan ook groot. De verwachting is dat de resterende 960 families hun dieren laten kruisen, vooral nu de men openstaat voor deze techniek en de materialen beschikbaar zijn. Daarnaast gaat de cirkel van het doorgeven van nakomelingen door, zodat er nog meer families kunnen worden bereikt. Het vergroten van de veestapel was één van de projectonderdelen. Naast koeien zijn 656 andere families ondersteund met zaden voor pinda s en sojabonen, zaden voor veevoer en materiaal voor energiezuinige ovens. In totaal zijn gezinnen ondersteund. Zij zullen de materialen en kennis aan elkaar doorgeven zodat alle projectdeelnemers zijn voorzien, en daarna zelfs andere dorpsgenoten kunnen meeprofiteren. Trainingen: De laatste trainingen zijn gegeven en gingen over spaarsystemen, goede voeding voor het gezin en energiezuinige ovens. Ook de diergezondheidswerkers en de K.I. medewerkers hebben hun laatste opfriscursus gehad. Zaden: 200 boeren die in voorgaande periodes zaden voor sojabonen en pinda s ontvingen hebben inmiddels geoogst. Hiervan hebben zij een deel doorgegeven aan 66 andere boeren. De producten zijn rijk aan eiwitten en vitaminen die een belangrijke toevoeging vormen aan het eenzijdige dieet van de gezinnen. In totaal hebben 550 gezinnen zaden ontvangen: 438 families direct vanuit het project en 112 families hebben zaden gekregen als passing on the gift. doorgegeven. Zuivel-dienstencentra: Bua en Ludzi hebben gezamenlijk ruim 500 leden. De jaarlijkse ledenvergadering van beide melkcentra vonden deze periode plaats. Hierin zijn verschillende belangrijke thema s aan bod gekomen zoals financieel beheer, behaalde successen van dat jaar en diverse onderwerpen waar de leden trainingen in hebben gevolgd (spaargroepen, veehouderij technieken, mestgebruik, sanitatie, etc.). Daarnaast is er een nieuw bestuur gekozen voor het komende jaar: 10 mensen bestaande uit 6 mannen en 4 vrouwen Totaal aantal liters melk Januari Februari Maart April Mei Juni Bua melkcentrum

4 Het afgelopen half jaar heeft Bua last gehad van een kapotte koeltank en stroomstoringen, waardoor er geen stabiele melkstroom was van februari tot en met april. Een geleerde les uit dit project is de noodzaak voor een alternatieve koelinstallatie, zoals een tank op zonnepanelen. Nog net voor het einde van de projectperiode is het Ludzi melkcentrum aangesloten op het nationale elektriciteitsnetwerk. Boeren die binnen het bereik van het Bua melkcentrum wonen brachten hun melk voorheen naar dit centrum toe. Andere verkochten hun melk aan handelaren in het dorp. Nu kunnen de leden van Ludzi hun melk naar de eigen coöperatie brengen. De verzamelde melk wordt opgekocht door Malawi Dairy Board. Spaar- en kredietsystemen: De spaargroepen draaien al meer dan een jaar met succes. Dit is inmiddels een onderdeel dat niet meer weg te denken is. Onverwachte uitgaven, zoals voor medicatie, kunnen hieruit betaald. Maar ook grotere investeringen zoals producten voor koeien, kunstmest of schoolcontributie. Deze periode zijn nog enkele herhalingscursussen gegeven. Water: De bouw van het sanitatieblok bij de Ludzi melkgroep is meerdere keren uitgesteld. Eerst door aanhoudende regen en daarna doordat de groepsleden te druk waren op de akkers. Zij leveren de mankracht. Deze periode is het er wel van gekomen. Ook bij de Ludzi melkgroep staan nu toiletten voor mannen en vrouwen en een waterpunt ten behoeve van het koelcentrum. De waterpunten die een paar maanden geleden zijn bekeken door technici zijn gerepareerd. Eén waterpunt staat naast het Bua melkcentrum. De andere staat midden in een van de dorpen waardoor 3 gemeenschappen er van kunnen profiteren. Omdat water halen traditioneel gezien een taak is die aan vrouwen en meisjes wordt toebedeeld, houden zij meer tijd over voor andere zaken. Ruim 750 melkveeboeren en andere bewoners maken nu gebruik van de vernieuwde waterbronnen rondom Bua. Samen met de waterput bij het Ludzi melkcentrum (500 gebruikers), die aan het begin van het project is geïnstalleerd, hebben nu mensen verbeterde toegang tot water. Milieubehoud: Deze periode hebben 40 gezinnen energiezuinige ovens gekregen. Ieder groepslid heeft de kennis en kunde doorgegeven aan 8 andere dorpsbewoners. De nieuwe families waren zelf verantwoordelijk voor de materialen zoals zand, stenen en koeienmest. Dit is weer een mooi voorbeeld van onze Passing on the Gift methode: 40 gezinnen brengen de geleerde technieken over op 320 andere gezinnen. Zo zijn er nu minstens 360 gezinnen met een energiezuinige oven. Dit getal zal inmiddels alweer hoger liggen aangezien de nieuwe gezinnen ook weer de informatie delen met anderen.

5 Impact op de families Aan het einde van het project is er een eindevaluatie uitgevoerd door een externe consultant. Hieruit zijn de volgende conclusies gekomen: Veestapel De gemiddelde melkproductie is toegenomen van 6-9 liter tot 12,5 liter per dag. Het fokprogramma (plaatsen en doorgeven van drachtige koeien, K.I., fokken met stier) heeft er voor gezorgd dat deelnemers hun veestapel hebben uitgebreid met een sterker ras. Aan het begin van het project had slechts 22% een koe. Dit was de lokale Zeboe koe die slechts enkele liters melk produceert. De boeren hebben behoefte aan verdere capaciteitsopbouw en/of training met betrekking tot bereiding van kwalitatief goed veevoer. Inkomen Bij de start van het project verdienden boeren gemiddeld 130 per maand. Dit is nu verhoogd met 50. Als boeren spaargeld hebben wordt dit vaak geïnvesteerd in de verbetering van het huis zoals het verstevigen van het dak. Sinds de start van het project heeft 19% van aantal projectdeelnemers (304 gezinnen) het huis gerenoveerd. Voedselzekerheid De onvoorspelbare regenval leidt tot tegenvallende oogsten. Met als resultaat dat de voedselzekerheid iets is verslechterd. Bij de start van het project waren 28% van de boeren voedsel onzeker, nu is dit 35%. Het aantal maanden dat huishoudens voldoende eten hebben is verminderd van 11 naar 9 maanden. Met het stijgende inkomen uit de melkverkoop hebben boeren eten moeten kopen om hun gezinnen te voeden. Zonder de inkomsten van melk weet ik niet hoe mijn gezin en ik deze periode waren doorgekomen, aldus Augistino Lupenga, één van de projectdeelnemers. Het eetpatroon van de gezinnen is nu ietwat gevarieerder. De zogenaamde Household Dietary Diversity Score 1 is gestegen van 4% (baseline 2013) naar 6% (eindevaluatie 2016). De meeste huishoudens blijven de voorkeur geven aan de makkelijk te bereiden en minder voedzame maaltijd Nsima (maïsbal) met bladgroenten. De geleerde les is dat educatie en het bewustzijn over voeding en de bereiding van voedzame maaltijden versterkt moet worden om meer effect te behalen. Capaciteit melkgroepen 81% van de boeren verkoopt de melk nu via de melkcentra. Dit was 73% aan het begin van het project, maar gaat in beide gevallen om de boeren van Bua (ruim 300). De boeren zijn alleen niet tevreden over de melkprijs die de melkverwerkers betalen. De onderhandelingspositie van de boeren zal verbeteren nu Ludzi melkcentrum is aangesloten op het stroomnetwerk en de boeren samen met Bua een grotere afname kunnen leveren aan Dairy Lilongwe. 1 De Household Dietary Diversity Score is een die de diversiteit meet in het eetpatroon van huishoudens.

6 De boeren zijn over het algemeen tevreden over de projectactiviteiten. Er waren wel wat zorgen over activiteiten die nog niet volledig waren uitgevoerd (bijv. waterpunten), wat net in de eerste maanden na einde project is gerealiseerd. Verschillende capaciteitsopbouw activiteiten zijn uitgevoerd waaronder trainingen gericht op melkmanagement, financieel management, dierwelzijn en gezondheid, voer en fokken. Echter, de boeren lijken nog niet de slag te (kunnen)maken om hun boerderij als een bedrijfje te runnen. In nieuwe projecten van Heifer Malawi zullen de bedrijfsmatige trainingen al in de begin fase aan bod komen in plaats van aan het einde van het traject. De evaluator adviseert dat boeren meer moeten investeren in hun bedrijf om zo de betrokkenheid en toewijding te versterken. Dit draagt eveneens bij aan de continuïteit van het project. Water en Sanitatie Acht van de tien huishoudens heeft het hele jaar toegang tot goed drinkwater. Hiervan kan 86% water halen binnen de gewenste straal van 500 meter van hun huis. Het aantal huishoudens met een toilet is nu 99% vergeleken met 96% tijdens de baseline. Ook het aantal huishoudens met verbeterde toiletten is toegenomen (52% baseline 2013 naar 64% eindevaluatie 2016). Zo hebben een aantal traditionele toiletten nu een dak gekregen. Gender Meer vrouwen hebben zeggenschap over het land (88% versus 84%) en machines (82% versus 69%) vergeleken met de baseline resultaten. Zeggenschap over financiën binnen het huishouden is echter afgenomen. 2 Terugkijkend op de gestelde doelen, zijn de meeste ruim voldoende gehaald. Zeer positief is dat de projectdeelnemers het doorgeefsysteem omarmd hebben. De uitbreiding van de melkveestapel is deels gehaald: de geplande koeien zijn geplaatst en door gegeven maar het fokprogramma is achter gebleven. De kennis en de materialen zijn nu aanwezig voor het verder kruisen van de koeien. Het management van de melkcentra, de diergezondheidswerkers en K.I. medewerkers en de samenhang binnen de groepen zullen ervoor zorgen dat de resterende aantal families hun veestapel zullen uitbreiden met een sterk melkras. Het resultaat gevarieerder voedingspatroon is tegengevallen. Dit proces heeft een lange adem nodig. In toekomstige projecten zullen er meer en intensiever worden getraind en voorgelicht over dit onderwerp. 2 De oorzaak hiervan kan liggen in de tegenvallende oogsten en dus het kleine bestedingsbudget van het gezin. Hierdoor kan de man minder geneigd zijn om financiële uitgaves met het gezin te bespreken. Desalniettemin is dit van belang, ook bij een minder groot uitgave budget.

7 Doelstelling Uitbreiding van de melkveestapel door plaatsing van dieren, fokkerij (K.I., kruising met stier) en introductie van het levende lening principe Verhoging van de kwaliteit en kwantiteit van de hoeveelheid geproduceerde melk door middel van verbeterde dienstverlening aan boeren Kleinschalige boeren verzamelen en verhandelen hun melk op een effectieve wijze dankzij een melkverzamelpunt en dienstencentrum Vergroten van de capaciteit van boeren m.b.t. planning, boekhouding en management van een melkcentrum Verbetering van het voedingspatroon van vrouwen en kinderen door promotie van gezonde eetgewoontes Verbetering van de gezondheid in de gemeenschap door promotie van goede sanitaire voorzieningen en verbeterde toegang tot veilig drinkwater Niet behaald -- / - / / Behaald - / - / Geleerde lessen Naast de bevindingen van de evaluatie heeft Heifer Malawi zelf ook geleerde lessen geïdentificeerd. Bij veehouderijprojecten met koelcentra is het van belang om niet afhankelijk te zijn van het instabiele nationale stroomnetwerk. Als een melkcentrum geen back-up heeft zoals een generator of zonnepaneelsysteem, dan gaat de melk verloren bij langdurige stroomstoringen. Daarnaast heeft de aansluiting van Ludzi koelcentrum op het nationale netwerk lang op zich laten wachten. Pas aan het einde van het project is dit tot stand gekomen. Nu kan de afnemer, Dairy Lilongwe, meer volume afnemen van Ludzi en Bua tezamen. Dit zal in de toekomst weer leiden tot betere melkprijzen voor de boeren. De tegenvallende melkprijzen was een ander knelpunt binnen dit project en heeft te maken met de instabiele stroomvoorziening. Heifer Malawi is inmiddels begonnen met nieuwe veehouderijprojecten waarin gewerkt wordt met koeltanks op zonnepanelen.

8 Einde project Vanaf nu zal de vereniging van melkproducenten (CREMPA) de melkgroepen verder begeleiden op het gebied van management als ook het linken van de centra met andere spelers in de zuivelsector. Daarnaast blijft Heifer Malawi contact houden met de twee melkgroepen. De twee melk centra zijn gedurende het project opgeleid en voorbereid om nu op eigen benen te staan. Het verhaal van Damazio: Vorig jaar kwam één van zijn grote dromen uit: hij had genoeg geld gespaard voor een ossenkar en twee Zeboe s om de kar te trekken. Omdat Damazio deze kar ook verhuurt levert hem dat per keer zo n 4 op. Damazio s plan is om nog een ossenkar en zeboe s of ossen te kopen en in 2017 moet zijn nieuwe huis klaar zijn. Tot mijn eigen verbazing ben ik een soort rolmodel in mijn gemeenschap geworden. Ik heb een goed inkomen, gezond vee en succesvolle oogsten. Ik ben stiekem wel trots op mijzelf en mijn gezin. Aldus Damazio.