HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 2"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2011

2 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 2

3 Inhoudsopgave Inleiding Jaarverslag Programmaverantwoording Exploitatierekening naar programma s Programma 1: Waterveiligheid Programma 2: Oppervlakte- en grondwater Programma 3: Afvalwaterketen en emissies Programma 4: Wegen Programma 5: Omgeving en organisatie Paragrafen Paragraaf incidentele baten en lasten Onttrekkingen aan bestemmingsreserve Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering EMU-saldo Topinkomens Investeringen Jaarrekening Algemeen Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Exploitatierekening naar kosten en opbrengstensoorten Exploitatierekening naar programma s en kostendragers Balans per Toelichting op de balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Ondersteunende producten Controleverklaring Vaststelling HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 3

4 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 4

5 Inleiding Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard staat voor droge voeten en schoon water in haar gebied. Daarvoor zijn bestuur en medewerkers van de organisatie iedere dag actief met het dagelijks beheer van sloten, plassen, wegen, dijken en de zuivering van het rioolwater. Rekening houdend met de verandering van het klimaat en de ontwikkelingen in ons gebied, investeren wij in de versterking van onze dijken, de kwalitatieve verbetering van de plassen en creëren wij extra waterberging om een goed beheer in de toekomst veilig te stellen, Wij beheren een gebied dat ruimtelijk een grote diversiteit heeft; het sterk verstedelijkte gebied van Rotterdam, het één na grootste glastuinbouwgebied van Nederland, het veenweidegebied in de Krimpenerwaard en de laagst gelegen polder van Europa. Het is een uitdaging om hiervoor de beste oplossingen te vinden die daarbij maatschappelijk aanvaardbaar en betaalbaar zijn. Wij hebben dit jaar aan den lijve ondervonden hoe de klimaatverandering onze dijken, gemalen en wegen én onze organisatie op de proef stelt. Door de vorst, een extreem lange periode van droogte en hevige regenval hebben wij onze beheertaken zeer intensief moeten uitvoeren. De klassieke oplossingen volstonden niet altijd meer en de extra inzet van vrijwilligers, die deelnemen in ons dijkleger, was noodzakelijk om de extremiteiten het hoofd bieden. De noodzaak van een hoge ambitie bij de uitvoering van projecten die het waterbeheer in ons gebied toekomstbestendig maken, was meer dan ooit voelbaar. In 2011 hadden wij voor onszelf de lat hoog gelegd. Wij hadden ons voorgenomen om bijna 80 miljoen te investeren in verbeterprojecten. Wij zijn er in geslaagd om 92% hiervan te realiseren. Incidentele baten hebben in 2011 tot een positief saldo geleid. De kosten die gemoeid zijn met ons reguliere waterbeheer laten echter geen grote verschillen zien. Hiermee kunnen wij terugkijken op een intensief jaar waarin veel prestaties zijn geleverd en waarin wij gedaan hebben wat wij hadden toegezegd te zullen doen. Kennis, betrokkenheid en nieuwsgierigheid naar de beste oplossing voor de bewoners en bedrijven in ons gebied zijn nodig om onze taken goed te blijven uitvoeren. Onze medewerkers zetten zich hier met passie voor in. Wij doen dit met het vertrouwen van ons bestuur en hopen met dit resultaat het vertrouwen van onze burgers en bedrijven te bestendigen of te veroveren. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 5

6 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 6

7 1 Jaarverslag 2011 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 7

8 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 8

9 1.1 Programmaverantwoording 2011 Dit hoofdstuk bevat de vijf programma s, die in grote lijnen gebaseerd zijn op de thema s uit het Waterbeheerplan (WBP). Elk programma is opgebouwd uit een aantal vaste elementen. Het eerste deel komt rechtstreeks uit het WBP en staat min of meer vast. Hierin staat weergegeven wat het programma op hoofdlijnen inhoudt (wat zijn de belangrijkste taken), welk effect hiermee wordt beoogd (wat zijn de gevolgen) en welke doelen voor deze taken zijn bepaald voor de periode van het Waterbeheerplan (welke resultaten willen we de komende jaren bereiken). De doelen zijn geclusterd op het niveau van ambities, die het hogere bestuurlijk streven weergeven. Het tweede deel wat wilden we bereiken? - beschrijft wat in grote lijnen gepland was om te doen in 2011 om de doelen te bereiken. De genoemde maatregelen zijn afkomstig uit de programmabegroting en voorjaarsnota In het derde deel wordt een beschrijving gegeven van de uitgevoerde maatregelen en prestaties in Over deze punten is ook gerapporteerd in de jaarrapportage van het Waterbeheerplan (voor de verenigde vergadering in maart). Tot slot volgt een toelichting op het financieel resultaat in HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 9

10 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 10

11 1.1.1 Exploitatierekening naar programma s Programma 1: Waterveiligheid Inhoud programma Het hoogheemraadschap draagt zorg voor veilige waterkeringen en bevordert de veilige inrichting van het beheersgebied. Dit houdt in: het voorkomen van overstroming; het beperken van de gevolgen van een overstroming; het bestrijden van incidenten, calamiteiten en rampen. Hiervoor zijn landelijke en provinciale programma s waaraan HHSK uitvoering geeft, zoals het Hoogwater Beschermingsprogramma (HWBP) en het Deltaprogramma. Beoogd effect Het beoogde effect is het voldoende beschermen tegen overstroming, het zoveel mogelijk beperken van de gevolgen van overstromingen en het in stand houden van het boezem(kade)stelsel. Doelen planperiode Ambitie: Basisgegevens op orde HHSK zorgt ervoor dat de beheerregisters van de genormeerde waterkeringen en de waterkeringen-leggers voldoen aan de wettelijke eisen voldoen. Ambitie: Prominente rol bij beleidsontwikkelingen en ruimtelijke ordening aangaande waterveiligheid HHSK levert een proactieve bijdrage aan de ontwikkeling van veiligheidsnormen, hydraulische randvoorwaarden en toetsingsinstrumentarium. HHSK geeft actief invulling aan de adviesrol bij de (her-)inrichting van gebieden en toetst in het kader van de watertoets de inrichting van het gebied aan het overstromingsrisico. Ambitie: Waterkeringen op orde HHSK toetst de waterkeringen zijn getoetst overeenkomstig de vigerende voorschriften en leidraden. HHSK verbetert voor 2015 de afgekeurde primaire waterkeringen uit de eerste en tweede toetsronde zijn voor 2015 verbeterd. HHSK zorgt ervoor dat genormeerde regionale keringen voldoen aan de uitkomsten van de toetsing. HHSK verbetert in de planperiode de minst veilige delen van de primaire waterkeringen Categorie C langs de Hollandsche IJssel, mits over de financiering hiervan afdoende afspraken kunnen worden gemaakt met het Rijk. Het gewoon onderhoud van de waterkeringen wordt uitgevoerd door de onderhoudsplichtigen, overeenkomstig de keur en de legger. HHSK voert het buitengewoon onderhoud van de waterkeringen uit op basis van onderhoudsprogramma s, inspectieplannen en eventuele gebreken wanneer die eerder zijn geconstateerd. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 11

12 Wat wilden we bereiken? De hoofdlijnen voor de activiteiten in 2011 op het gebied van waterveiligheid zijn het op orde brengen van de basisgegevens, inclusief de beleidskaders, het bestendigen van de projectmatige werkwijze van het onderhoudsprogramma zodat dit in control is en het uitbouwen van het planmatig inspecteren en onderhouden van de waterkeringen. Voor een aantal doelstellingen moet de basis nog verder gelegd worden. Voor de meeste doelstellingen kan voortgebouwd worden op de basis van Om de doelen te bereiken worden in 2011 onder andere de onderstaande algemene en specifieke maatregelen en activiteiten opgepakt: Basisgegevens op orde De invloedszones primaire waterkeringen worden bepaald zodat de leggers voor de primaire waterkeringen grotendeels in eerste concept klaar zijn. Uitvoeren actualiseren van de legger van de boezemwaterkeringen. Uitvoeren van de planning beheerregisters: beginnen bij niet-waterkerende objecten als bebouwing, bomen en oeverconstructies. HHSK levert bijdrage aan opstellen HWBP 3 op basis van toetsresultaten derde toetsing primaire waterkeringen. In de programmabegroting 2011 is tekstueel opgenomen dat activiteiten ondernomen moeten worden voor het opstellen van een Hoogwater Beschermingsprogramma 3 (HWBP3). De eisen voor het aanmelden van dijkvakken zijn flink zwaarder dan voor het HWBP 2. Gedacht moet worden aan het opstellen van SSK ramingen (Standaardsystematiek Kostenramingen), varianten studies en geotechnische onderzoeken. Het concept Hoogwater Beschermingsprogramma moet in de loop van 2012 klaar zijn, zodat het formeel binnen een jaar na het indienen van de toetsresultaten (derde toetsronde) door de Tweede Kamer vastgesteld kan worden. Deze onvoorziene inspanning is in deze voorjaarsnota verwerkt. HHSK legt gegevens van uitgevoerde werkzaamheden vast in het beheerregister. HHSK voert de inspecties van de primaire-, regionale- en overige waterkeringen uit conform het inspectieplan. HHSK stelt (onderdelen van) een nota waterkeringen vast met geharmoniseerde beleidsregels en uitgangspunten voor het beheer en onderhoud conform een plan van aanpak voor de totstandkoming van een nota als geheel. Prominente rol bij beleidsontwikkelingen en ruimtelijke ordening aangaande waterveiligheid HHSK brengt kennis in en wisselt deze uit door deel te nemen in landelijke en regionale overleggen en commissies, zoals: werkgroep waterkeringen Unie van Waterschappen, watersysteemgroep (nieuwe hydraulische randvoorwaarden), afronding Veiligheid Nederland in Kaart II (VNK II), Deltaprogramma en Waterveiligheid in de 21 ste eeuw (WV21), deelprogramma Rijnmond-Drechtsteden, buitendijks bouwen, Faalkans-analyse stormvloedkering Hollandsche IJssel en de onderzoeken naar de systeemwerking dijkring 14, 15 en 44. HHSK participeert in de ontwikkeling van overstromingsscenario s en het verbeteren van inzichten omtrent overstromingsrisico s waaronder ook de implementatie van de Europese richtlijn overstromingsrisico s (EU ROR). HHSK adviseert nog voor formele planwijzigingen over de gevolgen voor waterveiligheid bij de herontwikkeling van de stormpolder, de herinrichting van Hoboken/ s Gravendijkwal/ Erasmus MC en initiatieven in de Zuidplaspolder (Westergouwe en Nieuwerkerk-Noord). HHSK doet mee bij het organiseren van planstudies en nadere analyses en neemt initiatief tot het ontwikkelen van alternatieven waarbij de waterveiligheid beter geborgd is. HHSK stelt een strategie vast om de problematiek van financiering van dijkversterkingen van primaire waterkeringen Categorie C te adresseren. HHSK zoekt samenwerking met collegawaterschappen met dezelfde problematiek. Waterkeringen op orde HHSK stelt een plan van aanpak op voor het aanpakken van twee urgente dijkvakken primaire waterkeringen Categorie C (Hollandsche IJssel, Schieland zijde) en doet een oriënterende studie naar de mogelijkheden en beperkingen om de primaire waterkering Categorie C in de Krimpenerwaard (Hollandse IJssel) op termijn te kunnen versterken. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 12

13 HHSK voert maatregelen uit binnen het HWBP: te weten de uitvoering van de dijkversterking Bergambacht-Ammerstol-Schoonhoven (BAS), de uitvoering van de dijkversterking Nederlek en de voorbereiding van de dijkversterking Nieuwe Maasdijk. HHSK restaureert de Stolwijkerschutsluis. HHSK zorgt ervoor dat de Zuidwestelijke randweg voor een deel kan functioneren als waterkering zodat de bestaande dijk niet meer versterkt hoeft te worden. HHSK voert de reconstructies van de regionale waterkeringen uit conform het tien jaren ophoogplan en treedt daarbij in overleg met gemeenten en bewoners. HHSK begeleidt en controleert gemeenten op het uitvoeren van hun onderhoudsverplichting binnen het tien jaren ophoogplan. HHSK zorgt er voor dat na afloop de waterkeringen zodanig zijn ingericht dat voldaan wordt aan de bepalingen in keur en leggers. Het reconstructieprogramma staat onder druk. Met name de afstemming met gemeenten vergt veel tijd en inspanning. Een aantal kadevakken met een weg wordt in de tijd naar achteren geschoven, zodat de werkzaamheden beter aansluiten op de planning en financiële reserveringen van de wegbeheerder. HHSK voert de reconstructies van de primaire waterkeringen uit conform het onderhoudsprogramma voor zover het de dijkvakken betreft die in de derde toetsronde zijn goedgekeurd. De reconstructies voor de afgekeurde dijkvakken worden beperkt tot de hoogst noodzakelijke werkzaamheden op basis van inspecties. De bedragen voor het onderhoud aan de primaire waterkeringen zijn verlaagd op basis van de resultaten van de derde toetsing. Voor de dijkvakken die zijn goedgekeurd in de derde toetsing veranderen we het onderhoudsregime niet. Voor de dijkvakken die zijn afgekeurd stoppen we met preventief onderhoud en gaan we over op curatief onderhoud (op basis van inspecties). Dit betekent dat in de aanloop naar dijkversterkingen (op termijn) de onderhoudskosten geminimaliseerd worden. HHSK onderhoudt (maait) en beheert primaire- en regionale waterkeringen conform de streefbeelden en de richtlijnen van de Flora- en faunawet. Wat hebben we bereikt? Basisgegevens op orde De planning van het actualiseren van de legger primaire waterkeringen is bewust aangepast zodat voorrang kon worden gegeven aan de legger van de regionale waterkeringen. De actualisatie van de legger van de boezemwaterkeringen is gerealiseerd. De voorbereidingen van het nieuwe HWBP zijn in volle gang. De opzet van het project is er op gericht om alle in de derde toetsronde afgekeurde dijkvakken (circa 27 kilometer) langs de Hollandsche IJssel tijdig te kwalificeren voor financiering vanuit het nieuwe HWBP. Naar verwachting wordt in de eerste helft van 2012 een verbeterplan met een bijbehorende SSKkostenraming opgeleverd. De verwachting is dat het financieel, ruimtelijk en organisatorisch niet haalbaar zal zijn om alle afgekeurde vakken op korte termijn te verbeteren. Daarom worden de mogelijkheden onderzocht voor een versterkingsprogramma waarin de dijkvakken landelijk worden geprioriteerd op basis van het veiligheidstekort, de gevolgen van een mogelijke doorbraak en dergelijke. De gegevens van uitgevoerde werkzaamheden zijn vastgelegd in het beheerregister. Inspecties van de primaire-, regionale- en overige waterkeringen zijn conform het inspectieplan uitgevoerd. Onderdelen van een nota waterkeringen zijn vastgesteld met geharmoniseerde beleidsregels en uitgangspunten voor het beheer en onderhoud. Dit conform een plan van aanpak voor de totstandkoming van een nota als geheel. Prominente rol bij beleidsontwikkelingen en ruimtelijke ordening aangaande waterveiligheid Dit doel is gerealiseerd; aan alle prominente onderzoeken of beleidsoverleggen heeft HHSK deelgenomen en bijdragen geleverd. Waterkeringen op orde Er is een plan van aanpak opgesteld voor het aanpakken van de door ons geselecteerde dijkvakken primaire waterkeringen Categorie C (Hollandsche IJssel, Schieland-zijde). Verder is er een oriënterende studie gedaan naar de mogelijkheden en beperkingen om de primaire HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 13

14 waterkering Categorie C in de Krimpenerwaard (Hollandsche IJssel) op termijn te kunnen versterken. Door de uitgevoerde dijkversterking Nederlek voldoet deze waterkering aan de norm. In 2012 vinden nog afrondende activiteiten plaats. We kunnen met tevredenheid terugblikken op dit project. Voor de andere dijkversterkingen Bergambacht-Ammerstol-Schoonhoven (BAS) en Krimpen is de planning een punt van aandacht. Het tijdschema is krap en de uitvoering complex, zodat onverhoopte tegenslagen de realisatie voor eind 2015 in gevaar kunnen brengen. Er zijn echter goede mogelijkheden om eventuele verloren tijd in te halen door middel van doorwerken in het gesloten seizoen. Bij de dijkversterking Krimpen is die mogelijkheid er minder vanwege de kortere uitvoeringstijd. De Stolwijkerschutsluis is gerestaureerd. HHSK heeft ervoor gezorgd dat de Zuidwestelijke randweg voor een deel kan functioneren als waterkering. Hierdoor hoeft de bestaande dijk niet meer versterkt te worden. De realisatie van het groot onderhoud aan de regionale waterkeringen staat continu onder druk omdat de werken (maatschappelijke) betrokkenheid vragen van vele partijen. In 2011 is het groot onderhoud aan vijftien boezemkadetrajecten uitgevoerd en afgerond. Het onderhoud en beheer van de primaire- en regionale waterkeringen zijn conform de streefbeelden en de richtlijnen van de Flora- en faunawet gerealiseerd. Wat heeft het gekost? Programma 1: Waterveiligheid Begroting 2011 Rekening 2011 bedragen x Rekening 2010 Eigen plannen Plannen van derden Beheersinstrumenten waterkeringen Aanleg en onderhoud waterkeringen Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding Totaal Waterveiligheid Toelichting op resultaat programma 1 Algemeen Per saldo kent programma Waterveiligheid een onderschrijding van ruim en is veroorzaakt door de tijdelijk nog lagere bijdrage aan overheden voor de muskusrattenbestrijding. Per beleidsproduct zijn er echter verschillen zichtbaar die hieronder worden toegelicht. Eigen plannen, plannen van derden en beheersinstrumenten waterkeringen Op deze producten is enerzijds minder personeelslasten verantwoord wegens een vacature. Anderzijds voor extra inhuur om het opstellen van de leggers van de regionale waterkeringen, toetsing regionale waterkering en ontwikkeling van beleid mogelijk te maken. Aanleg en onderhoud waterkeringen De kosten van dit beleidsproduct zijn circa lager dan begroot. Dit wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt door een onderschrijding van op de bijdrage van de muskusrattenbestrijding. Vanwege een overgangsjaar is er nog gerekend met oude verdeelsleutels, terwijl juist in de Voorjaarsnota 2011 uitgegaan is van de nieuwe verdeelsleutels. In 2012 wordt pas gerekend met de nieuwe verdeelsleutels. Verder is er een onderschrijding voor HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 14

15 advieskosten van ruim bij aanleg en verwerving primaire waterkeringen door aanbestedingsvoordeel en uitstel van werkzaamheden voor het aanmelden nieuwe HWBP vanwege aanhouden besluitvorming. In verband met kans werk met werk (groot onderhoud op korte strekking) is er bij de primaire waterkeringen meer uitgegeven. Het onderhoud regionale waterkeringen heeft ruim meer gekost. De eerste reden is een overboeking van gemaakte kosten ( ) op een krediet naar de exploitatie, als gevolg van financiële regelgeving die inhoudt dat alleen kosten vanaf geactiveerd mogen worden. De tweede reden is dat extra onderhoud noodzakelijk is geweest om natte plekken langs de bermweg weg te werken. Op het onderhoud van de overige waterkeringen is extra onderhoud gepleegd voor Tot slot zijn er minder indirecte kosten toegerekend dan begroot. Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding Een overschrijding van als gevolg van noodmaatregelen op diverse strekkingen van de regionale waterkeringen vanwege het extreem droge voorjaar. Het betreft herstelmaatregelen, de inzet van het dijkleger en extra kosten voor het vormgeven van het dijkleger. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 15

16 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 16

17 Programma 2: Oppervlakte- en grondwater Inhoud programma Het hoogheemraadschap draagt zorg voor de inrichting en het beheer van het oppervlaktewater, grondwater en vaarwegen in het beheersgebied. Binnen oppervlaktewater zijn drie subthema s te onderscheiden: waterkwantiteit, zoetwatervoorziening en wateraanvoer, waterkwaliteit. Hierbij wordt uitgegaan van landelijke programma s waaraan HHSK uitvoering geeft, zoals het Nationaal Bestuursakkoord Water en Kaderrichtlijn Water. Beoogd effect Het beoogde effect is het tegengaan van wateroverlast in stedelijk en landelijk gebied, de beschikbaarheid van voldoende zoet water in droge perioden, het voldoen aan ecologische doelstellingen en het in stand houden van bestaande gebruiksmogelijkheden door het op orde brengen en houden van het watersysteem. Doelen planperiode Ambitie: Basisgegevens op orde De basisgegevens en leggers van ten minste de hoofdwatergangen en de boezemwateren, inclusief peilregelende kunstwerken, houden we op orde. HHSK beheert en onderhoudt een waterkwantiteits- en waterkwaliteitsmeetnet dat inzicht verschaft in de toestand en ontwikkelingen van het watersysteem. Ambitie: Robuust en veerkrachtig oppervlaktewatersysteem met (ten minste) behoud van huidige waterkwaliteit In 2015 voldoet het gebied van HHSK aan de NBW-normen (NWB is Nationaal bestuursakkoord Water), met uitzondering van het centrum van Rotterdam. Ook de overige maatregelen uit de Wateropgave 2015 en de watersysteemmaatregelen binnen de landinrichting Krimpenerwaard zijn uitgevoerd. De KRW-Maatregelen waarvoor HHSK verantwoordelijk is zijn uitgevoerd en HHSK coördineert de uitvoering van KRW-maatregelen door andere instanties. HHSK voert de maatregelen uit de zwemwaterprofielen uit waarvoor HHSK zelf verantwoordelijk is; voor de overige maatregelen wordt afstemming gezocht en worden afspraken gemaakt met de beheerders en eigenaren. De ecologische waterkwaliteitsnormen voor het oppervlaktewater worden in overleg met de provincie gebiedsspecifiek uitgewerkt. HHSK en gemeenten beschikken over gemeentelijke waterplannen en voeren deze uit. HHSK voert in 2012 de NBW-klimaattoets uit en heeft de KRW- en NBWmaatregelen voor de periode tijdig bepaald en verantwoord onderbouwd. Bij nieuwbouw, reconstructie of vervanging van gemalen, stuwen en sluizen wordt gestreefd naar vispasseerbaarheid. Ambitie: Optimaal op gebruik afgestemd peilbeheer, rekeninghoudend met ecologie en ontwikkelingen HHSK heeft vastgestelde actuele peilbesluiten. HHSK voert het peilbeheer volgens de vastgestelde peilbesluiten uit. Ambitie: Gegarandeerde zoetwatervoorziening voor huidige gebruiksfuncties Het huidige beheer op het gebied van wateraanvoer en zoetwatervoorziening wordt voortgezet. HHSK onderzoekt samen met de partners de mogelijke toekomstige ontwikkelingen en bepaalt vóór 2015 de strategie en aanpak om de zoetwatervoorziening op de middellange- en lange termijn veilig te stellen en te optimaliseren. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 17

18 Ambitie: Onderhoud watergangen en kunstwerken op orde HHSK onderhoudt hoofdwatergangen en boezemwateren overeenkomstig de bepalingen van keur en legger Het onderhoud van wateren en eventuele kunstwerken door derden wordt uitgevoerd conform de daarvoor geldende eisen en uitgangspunten. HHSK voert het onderhoud van wateren uit conform de Ecokleurenkoers en Flora- en faunawet, en promoot de toepassing daarvan door derden. De gemalen en regelende kunstwerken zijn voortdurend in een bedrijfszekere staat van onderhoud. HHSK onderzoekt met de betrokken partijen hoe het baggeren door derden in stedelijk gebied zo efficiënt mogelijk kan worden uitgevoerd. Het beleid zoals beschreven in de Kadernota Vis wordt uitgevoerd. Ambitie: Grondwatertaak gefaseerd invullen op basis van duidelijke taakverdeling tussen partners De grondwatertaken worden geïmplementeerd overeenkomstig het beleidskader Grondwater HHSK Het grondwaterbeleid wordt in 2012 geëvalueerd. Op grond daarvan wordt het beleid eventueel aangepast. Ambitie: Nautisch beheer en vaarwegbeheer continueren met het accent op het beschermen van de wateren, oevers en natuurwaarden op en langs vaarwegen HHSK zet tot nader besluit de huidige praktijk met betrekking tot het nautisch beheer en het vaarwegbeheer voort. HHSK maakt in de planperiode afspraken met de provincie over het toekomstig vaarwegbeheer en nautisch beheer en werkt het beleid waar nodig verder uit. Wat wilden we bereiken? HHSK heeft met de bovenstaande ambities en doelen de richting bepaald op het gebied van oppervlaktewater, grondwater en vaarwegen voor de komende planperiode. Op basis van het voorafgaande, zullen in 2011 de volgende prestaties, producten en resultaten gerealiseerd worden. Basisgegevens op orde HHSK houdt de leggers voor hoofd- en boezemwatergangen actueel. Leggers worden conform nieuwe wettelijke eisen (Waterwet) ingericht. Vanuit het oogpunt van doelmatigheid en efficiëntie is de planning om te komen tot nieuwe leggers en een actueel beheersregister gekoppeld aan de peilbesluiten. HHSK houdt de peilbesluiten actueel en zorgt ervoor dat deze voldoen aan de Waterwet en eigen beleid. Voor 2011 betekent dit dat onder andere de peilbesluiten Zuidplas, Polder de Wilde Veenen, Tweemanspolder en Krimpenerwaard worden opgesteld. HHSK voert het meetplan 2011 uit voor zowel waterkwantiteit als waterkwaliteit en zorgt dat er eind 2011 een actueel meetplan voor 2012 is opgesteld. Optimaal op gebruik afgestemd peilbeheer, rekeninghoudend met ecologie en ontwikkelingen Peilbeheer wordt uitgevoerd conform de peilbesluiten, hierover wordt gerapporteerd vanuit het meetnet waterkwantiteit. Bedrijfsvoering is erop gericht dat gemalen en andere peilregelende kunstwerken voortdurend bedrijfszeker zijn. Hiervoor wordt het onderhoudsplan peilregulerende kunstwerken volledig uitgevoerd. Gegarandeerde zoetwatervoorziening voor huidige gebruiksfuncties In 2011 zal HHSK een strategie hebben opgesteld over de behoefte aan zoetwater en de mogelijkheden voor de toekomst ten aanzien van zoetwatervoorziening in het beheersgebied. HHSK formuleert en/of actualiseert waterakkoorden om de huidige zoetwatervoorziening te borgen of te verbeteren. In 2011 zal het waterakkoord met hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden worden vastgesteld. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 18

19 Robuust en veerkrachtig oppervlaktewatersysteem, waarbij waterkwaliteit tenminste op hetzelfde niveau blijft en zo mogelijk/nodig verbetert. De onderdelen Wateropgave 2015 en KRW worden in 2011 programmamatig opgepakt. o HHSK voert zowel de KRW als Wateropgave 2015 maatregelen uit conform het uitvoeringsplan. HHSK voert in 2011 de volgende maatregelen uit in het kader van het programma Wateropgave 2015: o Categorie NBW: realisatie van de verbreding van de Derde en Vierde Tocht inclusief de spoorsloot, voorbereiding en realisatie van de uitbreiding van gemaal Noordsingel, voorbereiding van de maatregelen Verbreden Zevenhuizer Dwarstocht, Waterberging Zuidplaspolder (peilgebied f005), Waterberging Oostpolder west (0,5 ha), uitbreiding gemaal Boezemsingel en nieuwbouw gemaal A. van Stolkweg. o Categorie 1: realisatie van de centrale berging Eendrachtspolder en voorbereiding van nieuwbouw gemaal Bergweg-Zuid en waterafvoer Schiebroek - Bergweg-Zuid. o Categorie 2: voorbereiding van de aanleg van de hoofdwatergang langs de Cyclamenweg en van de verbreding van de Eerste Tocht Polder Bleiswijk HHSK voert in 2011 de volgende maatregelen uit in het kader van het programma KRW : o Realisatie van het afzanden van de Bergse voorplas o Realisatie van de (overige) maatregelen van het Integraal Plan Kralingse Plas o Voorbereiding van de aanleg van diverse natuurvriendelijke oevers. Andere partijen kunnen gebruik maken van de stimuleringsregeling. o Realisatie van de vismigratievoorzieningen bij gemaal Abraham Kroes en Snelle Sluis, bij gemaal Hillekade, bij gemaal Kralingse Plas en bij gemaal Verdoold. o Voorbereiding van de aanleg van een helofytenfilter bij AWZI Berkenwoude. o Uitvoeren van diverse onderzoeksmaatregelen Het Watergebiedsplan Krimpenerwaard wordt in 2011 programmamatig opgepakt. o HHSK voert de maatregelen uit conform een nog vast te stellen uitvoeringsplan (2011). Waterplannen HHSK is in 2011 bezig met de uitvoering van alle waterplannen conform het uitvoeringsplan gemeentelijke waterplannen. Baggeren en onderhoud HHSK stelt in het eerste kwartaal van 2011 een baggernota vast voor zowel het onderhoud van eigen wateren als voor wateren in onderhoud bij derden. HHSK verwijdert m 3 baggerspecie en houdt het onderhoud van de boezemwateren en hoofdwatergangen op een adequaat niveau. HHSK houdt toezicht op het baggeren en onderhoudswerk van watergangen door derden (schouw) in het landelijk gebied. De wijze van toezicht en uitvoering in het stedelijk gebied maakt onderdeel uit van de baggernota HHSK onderhoudt (maait) en beheert hoofdwatergangen, boezemwateren en overige watergangen conform de ecokleurenkoers en de richtlijnen van de Flora- en faunawet. Grondwatertaak gefaseerd invullen HHSK maakt afspraken met alle gemeenten over uitvoering grondwatertaken. HHSK voert Kadernota grondwater uit. HHSK stelt in 2011 beleidregels vast ten aanzien van de grondwatertaak. HHSK bouwt kennis op en groeit verder in de grondwatertaak. Bij nautisch beheer (regulering) en vaarwegbeheer ligt accent op het beschermen van de wateren, oevers en natuurwaarden op en langs vaarwegen. HHSK maakt in 2011 opnieuw afspraken met de provincie Zuid-Holland over vaarwegbeheer. HHSK stelt in 2011 opnieuw ambities vast omtrent het nautisch beheer en maakt hierover afspraken met andere partijen voor alle vaarwegen binnen het beheersgebied. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 19

20 Wat hebben we bereikt? Basisgegevens op orde In 2011 is het watersysteem op diverse plaatsen ingemeten. De gegevens zijn verwerkt in het beheersregister. Dit is gebeurd voor onder andere de gehele Krimpenerwaard en de Zuidplaspolder. De gegevens zijn vervolgens opgepakt om Watersystemenanalyses (WSA) uit te voeren waar vanuit bijvoorbeeld de NBW-opgave verder wordt gepreciseerd maar ook peilbesluiten en leggers worden opgesteld. Het opstellen van peilbesluiten verliep nagenoeg volgens planning. In 2011 zijn in totaal tien peilbesluiten vastgesteld, te weten: Zeven peilbesluiten in de Krimpenerwaard - peilbesluit Bergambacht; - peilbesluit Den Hoek en Schuwacht; - peilbesluit Krimpen; - Peilbesluit Stolwijk en Berkenwoude; - peilbesluit De Nesse; - peilbesluit Beneden Haastrecht; - peilbesluit Kromme, Geer en Zijde. Drie peilbesluiten in het noorden van Schieland - peilbesluit Tweemanspolder; - peilbesluit Polder de Wilde Veenen; - peilbesluit Binnenwegsepolder. Voor al deze gebieden is tevens begonnen met het opstellen van de Leggers. Deze zullen in 2012 aan het bestuur ter besluitvorming worden voorgelegd. De waterkwaliteitsmetingen uit het meetplan 2011 zijn conform planning uitgevoerd en verwerkt. In 2011 is begonnen met een Waterkwaliteitsrapportage over de KRW waterlichamen. Deze rapportage zal begin 2012 afgerond worden. Organisatorisch is er veel veranderd rondom het laboratorium, dit heeft ook van de medewerkers van HHSK extra aandacht gevraagd. Het laboratorium van Rijnland is halverwege 2011 opgegaan in het nieuwe AQUON, instituut voor wateronderzoek en advies. Optimaal op gebruik afgestemd peilbeheer, rekeninghoudend met ecologie en ontwikkelingen Het project meetnet waterkwantiteit is in uitvoering. De geplande opleverdatum voor dit project is, om technische redenen, uitgesteld tot medio Het peilbeheer heeft in 2011 niet tot problemen geleid. Op enkele locaties is het peilbesluit nog niet geactualiseerd en worden zogenaamde praktijkpeilen gevoerd. Voor deze locaties wordt ofwel het peilbesluit geactualiseerd of andere acties (veelal handhaving) uitgevoerd. De maatregelen voor regulier onderhoud aan de gemalen en regelende kunstwerken zijn gespecificeerd in het Beheer- en Onderhoudssysteem (BOP). Het reguliere onderhoud is nagenoeg conform planning (BOP-orders) uitgevoerd. Gegarandeerde zoetwatervoorziening voor huidige gebruiksfuncties In verband met de extreme droogte hebben we een aantal korte termijn maatregelen genomen om aan de zoetwaterbehoefte in het beheersgebied te kunnen voldoen. Deze maatregelen zijn tot tevredenheid uitgevoerd en zullen worden opgenomen in een geactualiseerd bestrijdingsplan. Het onderzoek naar landelijke- en regionale maatregelen loopt goed. HHSK is goed aangehaakt bij dit onderdeel van het Deltaprogramma. De eerste fase van het deelprogramma Zoetwater is afgerond. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 20

21 Robuust en veerkrachtig oppervlaktewatersysteem, waarbij waterkwaliteit tenminste op hetzelfde niveau blijft en zo mogelijk/nodig verbetert In 2011 zijn verschillende NBW-maatregelen met succes afgerond of in voorbereiding genomen. Afgerond 2011 zijn: Waterberging Kleinpolderplein; Uitbreiden capaciteit gemaal Noordsingel; Spoorsloot; Aflaat Eendragtspolder; Een aantal maatregelen is door het uitblijven van ruimtelijke ontwikkelingen en/of in afwachting van de WSA (watersysteem analyse) voorlopig stopgezet. Wij verwachten in 2012 definitief te kunnen vaststellen welke maatregelen alsnog binnen de planperiode van het WBP zullen worden gerealiseerd en welke maatregelen geen of eventueel later doorgang zullen vinden. Het gaat om de volgende maatregelen: Waterberging peilgebied f005 Zuidplaspolder; Verbreden Zevenhuizer Dwarstocht Zuidplaspolder; Waterberging Oostpolder; Verbeteren stuwregime Oostpolder-west; Waterberging Hoekse Park (betreft NBW maatregel klimaat 2050, dus valt buiten doelstelling 12a WBP). Kaderrichtlijn Water (KRW) In 2011 zijn de uitvoeringsmaatregelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) volgens planning voorbereid en uitgevoerd. In 2011 is het project Integraal Plan Kralingse Plas afgerond, de waterbodem van de Bergse Voorplas afgedekt, de hevelvistrap bij gemaal Abraham Kroes gerealiseerd en de vispasseerbaarheid van de Snelle Sluis verbeterd door gewijzigd beheer. Daarmee is een grote stap gezet richting het tijdig realiseren van de KRW-doelen van HHSK. Van één KRW-maatregel is de tijdige realisatie onzeker, namelijk de bouw van gemaal en aanleg van watergang Bergweg-Zuid, waarmee de omleiding van voedselrijk stedelijk water om de Bergse Plassen heen tot stand moet worden gebracht. Deze maatregelen zijn onderdeel van het project Bergweg-Zuid. Eén KRW-maatregel, namelijk de aanleg van een helofytenfilter bij de Kralingse Plas, is geschrapt, omdat die als niet voldoende effectief werd beschouwd. In 2011 zijn bij de nieuwbouw alle gemalen vispasseerbaar uitgevoerd (Kralingseplas, Hillekade). Bij renovatie van gemalen zijn twee van de vijf vispasseerbaar uitgevoerd (Bergpolder, Taludweg). Gemalen Boezemsingel, Noordsingel en Honingerdijk zijn relatief kleine gemalen die uitgerust zijn met een klokpomp hiervoor zijn nog geen vispasseerbare alternatieven op de markt verkrijgbaar. Waterplannen De waterplannen omvatten vooral maatregelen om knelpunten in stedelijk water aan te pakken. Bij de organisatie van waterplannen is in 2011 de omslag gemaakt van 'plannen maken' naar 'uitvoering'. Verschillende maatregelen zijn inmiddels voorbereid of tot uitvoering gekomen. Het gaat hierbij niet alleen om maatregelen die worden gefinancierd uit het investeringsplan waterplannen maar ook om maatregelen uit het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en de KRW maatregelen. Voorbeelden van dergelijke maatregelen zijn de realisatie van de berging Kleinpolderplein, Appendix Kleinpolderplein (opening januari 2012) en het Benthemplein. Desondanks is er vertraging ontstaan bij de realisatie van maatregelen. Dit heeft te maken met de (aanvankelijke) nadruk op de planvorming en de daardoor lagere inzet op de uitvoering door HHSK op die plannen, het accent op uitvoering van NBW en KRW maatregelen in 2011 en de verslechterde financiële situatie bij gemeenten. Om het eerste te voorkomen zijn in 2011 organisatorische maatregelen getroffen, er wordt nu volop ingezet op realistische uitvoeringsplannen samen met gemeenten. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 21

22 Baggeren en onderhoud Ten aanzien van het beleid rondom buitengewoon onderhoud (baggeren) van hoofdwatergangen zijn een aantal belangrijke stappen gezet. De baggernota is vastgesteld en er is een aanvang gemaakt met de implementatie. Om de hoofdwatergangen op orde te houden was het doel voor 2011 jaarlijks circa m³ baggerspecie te verwijderen. Dit is inmiddels met de Baggernota verhoogd naar m³. In 2011 heeft HHSK ondanks een aantal tegenslagen m³ gebaggerd en nog eens m³ voorbereid, fors meer dan in De organisatorische ingrepen in 2011 lijken effect te hebben en er wordt dan ook vanuit gegaan dat de doelen voor 2012 wel gerealiseerd gaan worden. In 2011 is meer voorbereid dan gepland en de verwachting is dan ook dat de geplande hoeveelheid in 2012 wel gerealiseerd gaat worden. Naast het reguliere buitengewoon onderhoud is in 2011 ook het baggeren van de Ringvaart en Hennipsloot gestart. Een omvangrijk project waarbij bovendien kennis wordt gedeeld met internationale partners. Hiervoor heeft HHSK een Europese subsidie ontvangen. Het dagelijks onderhoud van de watergangen is volgens plan uitgevoerd, zowel inhoudelijk als financieel. Ook het groot onderhoud van de kunstwerken ligt op schema. Er zijn projecten die vooruit lopen, maar daartegenover staat een aantal maatregelen die achter liggen op planning. De vertragingen leiden niet tot problemen in het watersysteem of noodzakelijke bijstelling van midden- of lange termijnambities. Grondwatertaak gefaseerd invullen Binnen HHSK is een goed werkend ambtelijk platform met interne betrokkenen en een externe specialist waar enerzijds de inhoudelijke casussen uit de praktijk van vergunningverlening worden besproken en anderzijds de beleidsontwikkeling plaatsvindt. Intern is een trekker van het dossier grondwater bij de afdeling Watersystemen bezig met het formuleren van de beleidsregels. Om goede beleidsregels te formuleren heeft HHSK tijdelijk ondersteuning ingehuurd van een geohydroloog. Deze beleidsregels zullen in 2012 ter besluitvorming worden voorgelegd. Daarnaast kijken we goed naar wat de omliggende waterschappen en de Unie van Waterschappen ten aanzien van grondwater ondernemen. De intentie is dat het kennisniveau bij HHSK uiteindelijk van dien aard is dat HHSK circa 70% tot 80% van de vergunningaanvragen kan behandelen. Voor zeer grote, omvangrijke of ingewikkelde vergunningaanvragen zal altijd aan een specialist advies worden gevraagd. Bij nautisch beheer (regulering) en vaarwegbeheer ligt accent op het beschermen van de wateren, oevers en natuurwaarden op en langs vaarwegen. De projectgroep vaarwegbeheer en nautisch beheer van de provincie Zuid-Holland en de Zuid- Hollandse waterschappen heeft de afgelopen tijd gewerkt aan gezamenlijke uitgangspunten en voorstellen voor de mogelijk taakverdeling, en een verkenning gedaan van de mogelijk financiële consequenties. De activiteiten in de projectgroep worden de komende tijd voortgezet. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 22

23 Wat heeft het gekost? Programma 2: Oppervlakte- en grondwater Begroting 2011 bedragen x Rekening Rekening Eigen plannen Plannen van derden Beheersinstrumenten watersystemen Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems Beheer hoeveelheid water Calamiteitenbestrijding watersystemen Monitoring watersystemen Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens Totaal Oppervlakte- en grondwater Toelichting op resultaat programma 2 Op een aantal beleidsproducten hebben verschuivingen van personeelskosten plaatsgevonden. Het gevolg hiervan is dat op het ene beleidsproduct minder uren (minder kosten) en op het andere beleidsproduct meer uren (meer kosten) zijn besteed dan begroot. Op het totale programma zijn er geen verschillen in de personeelskosten. De onderschrijding op programma 2 bedraagt en heeft de volgende oorzaken: Aan overige dienstverlening derden is niet uitgegeven. Een groot gedeelte hiervan ( op beleidsproduct baggeren van waterlopen ) heeft betrekking op de schouw buitengewoon onderhoud. Ten aanzien hiervan is gedurende het verslagjaar in de verenigde vergadering nieuw beleid vastgesteld, met daarin aangegeven wanneer wat moet worden uitgevoerd. Om de uitvoering van de schouw te borgen voor 2012, wordt een plan opgesteld met daarin een duidelijke planning wanneer welke acties zijn uitgevoerd. Het overige bedrag wat niet is besteed, is een totaal op diverse beheerproducten. Aan onderzoekskosten voor het monitoren van het Watersysteem niet uitgegeven. De onderzoeken en metingen zijn overigens volgens plan verlopen. Voor de voorjaarsnota wordt het benodigde budget beoordeeld aan de hand van de jaarlijkse betalingen aan Aquon en overige bemonsteringen. Eventueel wordt het budget bij de voorjaarsnota bijgesteld. Aan bijdrage aan overheden en derden is niet uitgegeven. De raming was te hoog en het budget is in de programmabegroting 2012 naar beneden bijgesteld. Als gevolg van een correctie vanuit de activa is op het beleidsproduct beheer hoeveelheid water een boekwinst verantwoord. Dit betekent een opbrengst van HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 23

24 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 24

25 Programma 3: Afvalwaterketen en emissies Inhoud programma Het hoogheemraadschap draagt zorg voor het transporteren en zuiveren van afvalwater, inclusief slibverwerking en ziet toe op de aanpak van emissies vanuit rioleringen en diffuse bronnen naar oppervlaktewater. Beoogd effect Het beoogde effect is het waarborgen van de volksgezondheid en een aantrekkelijke leefomgeving, waarbij het huidige niveau van zuiveringenbeheer wordt behouden. HHSK zal tijdig inspelen op toekomstige hogere eisen, waarbij de emissies uit rioleringen en diffuse bronnen verder worden teruggedrongen ten behoeve van een betere waterkwaliteit. Doelen planperiode Ambitie: Optimaliseren van de eigen taak binnen de afvalwaterketen door een bijdrage te leveren aan duurzaamheid, efficiëntie en effectiviteit Informatiesystemen voor de afvalwaterketen zijn operationeel, actueel en volledig. De zuiveringen voldoen voor honderd %100% aan de (op dat moment) geldende lozingsvergunningen en overeengekomen afnameverplichting. De reguliere bedrijfsvoering en beheer- en onderhoudsmaatregelen van de Afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi s), rioolgemalen en transportleidingen worden doeltreffend uitgevoerd. Jaarlijks wordt op de zuiveringsinstallaties een verbetering van de energie-efficiëntie gerealiseerd van 2%. (periode , referentiejaar 2005) Er is in 2015 een besparing gerealiseerd van circa 10% in de afvalwaterketenkosten bij gelijke taakuitoefening ten opzichte van de uitgaven in Met de gemeenten en andere betrokken instanties zijn afspraken gemaakt over optimalisatie van de samenwerking in de afvalwaterketen. Ambitie: Terugdringen van emissies vanuit rioleringen, waarbij gemeenten zorgdragen voor de riolering en HHSK bevoegd gezag is en toeziet op realisatie Het informatiesysteem voor rioleringen is geoperationaliseerd en volledig ingevuld op basis van actuele informatie van gemeenten. De basisinspanning riolering- en waterkwaliteitsspoormaatregelen (gekoppeld aan riolering) van de gemeenten zijn tijdig uitgevoerd conform de afspraken. Ongezuiverde lozingen van huishoudens en glastuinbouwbedrijven worden gesaneerd. Bij nieuwe en bestaande rioolstelsels is verharding verantwoord afgekoppeld. Uitschieters rioolvreemd water worden, in samenwerking met gemeenten, aangepakt. Ambitie: Terugdringen van diffuse lozingen uit glastuinbouw, landbouw, beheer terreinen en bouw Diffuse verontreiniging van het oppervlaktewater door overheden en bedrijven wordt beëindigd of geminimaliseerd. Lozingen vanuit de glastuinbouw worden volledig gesaneerd. Wat wilden we bereiken? Een van de doelen was het op korte termijn versterken van de samenwerking met gemeenten en andere partners en het optimaliseren van de eigen bedrijfsvoering. Op dit punt wordt in vervolg van de afspraken tussen de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een intensivering voorzien, die op termijn mogelijk leidt tot nieuwe structuren in de uitvoering van diverse taken in het rioleringen- en zuiveringenbeheer. Mede in vervolg op diverse akkoorden, zoals dat op het gebied van energie-efficiency (MJA3) en het klimaatakkoord, staat de versterking van de duurzaamheid van de afvalwaterketen de komende jaren hoog op de agenda. Op dit vlak worden op termijn extra investeringen voorzien HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 25

26 voor innovatie en verbetering van de eigen bedrijfsvoering. In de reguliere eigen bedrijfsvoering, waarin beheer en onderhoud 80% van de inzetbare middelen vragen, staan in 2011 verdere optimalisatie van het energieverbruik en de slibverwerking evenals de samenwerking met onder andere de glastuinbouwsector, de uitwerking van een meerjarig emissiebeleid centraal. Om de doelen te bereiken worden onder andere de volgende algemene en specifieke maatregelen voorzien: In nauwe samenwerking met de gemeente, wordt voor de gemeente Zuidplas de nieuwe (toekomstige) structuur in het beheer van de rioleringen en zuiveringen uitgewerkt en waar mogelijk geïnitieerd. Eind 2011 is het plan gereed. Naast de samenwerking met de gemeente Zuidplas (en Lansingerland) in de zuiveringskring Kortenoord wordt op verzoek van de gemeente Capelle aan den IJssel de overname van (een deel) van het technische rioleringenbeheer in 2011 onderzocht (verenigde vergadering, maart 2011). De verwachting is dat de resultaten van dit onderzoek ultimo november 2011 aan de verenigde vergadering worden gepresenteerd. Ook wordt in nauwe samenwerking met de betrokken waterschappen (Delfland en Hollandse Delta) en de gemeente Rotterdam de samenwerking in de waterketen in Rotterdam nader onderzocht. De per april 2010 functioneel ingerichte organisatie voor het beheer en onderhoud van de transport en zuiveringsinstallaties functioneert conform verwachtingen Het onderhoud van de transport- en zuiveringsinstallaties is in een onderhoudsplan uitgewerkt in nauwe samenhang met de benodigde procescontinuïteit. Voldoen aan de eisen van de geldende lozingsvergunningen, ofwel: minimaal 75% totaalverwijdering van stikstof en fosfaten en maximaal vervuilingeenheden, restvervuiling op Rijkswater. De verwachting is dat in de verenigde vergadering (vv) van juni een voorstel tot voortzetting project De Groote Zaag wordt voorgelegd, waarbij tevens de nu voorbereide keuze van renovatie van de zuivering wordt belicht. Ten behoeve van de renovatie van het transportsysteem wordt in de verenigde vergadering van november, het restant uitvoeringskrediet aangevraagd. In de VV van maart 2012, met uitloop naar de VV van juni 2012, zal het uitvoeringskrediet voor de renovatie van de zuiveringsinstallatie worden voorgelegd. De gefaseerde vervanging van het verouderde informatiesysteem ZUIS. Ten behoeve van de verwerking en analyse van de informatie van de verschillende (zuiverings)processen zal het vervangende informatiesysteem Z-info in gebruik worden genomen. De informatie over ligging en samenstelling van het leidingennet voor het afvalwatertransport in het Leidingen Informatie Systeem is voor 50% betrouwbaar. Voorbereiding en gedeeltelijke invoering van het nieuwe besturingssysteem met bijbehorende telemetrie van de transport- en zuiveringsinstallaties, conform het investeringsplan. Verbetering van de energie-efficiëntie van gemiddeld 2%, het uitvoeren van energieefficiëntieplannen in het kader van de MJA-3 en de opwekking van extra biogas op awzi Kralingseveer. Het plan van Optimaliseren van het Afvalwatersysteem (OAS) in het verzorgingsgebied Kortenoord wordt afgerond en die in het verzorgingsgebied Kralingseveer gestart. Het onderzoek naar de hoeveelheid rioolvreemd water voor de vier grote awzi s en de bijgehorende verzorgingsgebieden wordt afgerond. Het monitoren van gemengde stelsels wordt in nauwe samenwerking en op initiatief van gemeenten uitgevoerd. Het Emissiebeheersplan, waarin het beleid in relatie tot de aanpak van directe en diffuse bronnen zoals nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen uit de land- en (glas)tuinbouw voor de komende jaren is uitgewerkt, wordt afgerond. Effectieve begeleiding en advisering van de (deel)gemeenten op het vlak van het rioleringenbeheer in nauwe samenhang met de gewenste waterkwaliteit. Begeleiding en stimulering van de gemeenten en de bedrijfssector glastuinbouw voor de aansluiting op de riolering en/of sluiting van de waterketen. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 26

27 Wat hebben we bereikt? De feiten onderzoeken naar toekomstige samenwerking met de gemeenten Zuidplas en Lansingerland alsmede de mogelijke aanbesteding van een deel van het rioleringenbeheer van gemeente Capelle aan den IJssel zijn afgerond Het onderzoek naar de samenwerking in de regio Rotterdam (doelmatigheid in het beheer van de waterketen in Rotterdam) loopt enigszins achter. De verwachting is dat dit onderzoek in het eerste kwartaal van 2012 wordt afgerond. Met de gemeenten Lansingerland en Zuidplas in de zuiveringskring Kortenoord is een intentieovereenkomst gesloten waarin de verdere uitwerking van mogelijke kansrijke samenwerkingsafspraken is vastgelegd. De overdracht van het actieve beheer en onderhoud in 2011 van de rioleringstechnische voorzieningen in de gemeente Capelle ondervindt vertraging door de Europese aanbestedingsplicht, die geldt als er voor deze activiteiten geen aparte organisatorische entiteit, zoals een gemeenschappelijke regeling, wordt opgericht. Een (strategische) visie is voorbereid op de onderhoudsinspanning voor het beheer van de zuivering- en transporttechnische voorzieningen. Het inmeten van het leidingennet en inspectie gevolgd door onderhoudsprogrammering van de leidinggerelateerde appendages en installaties is in volle gang. Hierbij wordt tevens de juridische achterstand rond de zakelijk rechten op de leidingen tracés ingelopen. De prestaties bij het zuiveren van het afvalwater zijn over het algemeen op peil. Echter toch zijn er in 2011 twee overschrijdingen geregistreerd van de vergunningvoorwaarden van de geldende lozingsvergunningen. Op 9 december werd op de installatie Kralingseveer als gevolg van een ongelukkige samenloop van omstandigheden en storingen zuiveringsslib met het effluent afgevoerd. Daarnaast ontstond in de awzi Bergambacht licht slib hetgeen ook tot de ongewenste afvoer van zuiveringsslib met het effluent leidde. Beide voorvallen zijn uitgebreid geëvalueerd, waarop ter voorkoming in de toekomst de bedrijfsvoeringprotocollen zijn aangepast. Voor het incident op de awzi Kralingseveer is direct de vergunningverlener (RWS) op de hoogte gesteld. Voorts blijft de awzi Berkenwoude zeer gevoelig voor de onrechtmatige lozing van melkrestanten, waardoor het zuiveringsproces ernstig wordt verstoord, en blijken de installaties in Ammerstol, Bergambacht en Berkenwoude aan het eind van het jaar hoog met fosfaat te worden belast. Dit laatste heeft nog niet geleid tot overschrijding van de vergunningsvoorwaarden. Rond de renovatie van de zuiveringsinstallatie De Groote Zaag zijn in juni in de verenigde vergadering de nodige besluiten genomen. Dit betekent dat volgens de thans geldende planning in 2012 tot aanbesteding van de werken kan worden overgegaan. De bouw zal daarop in 2013 worden gestart en in 2014 worden afgerond. De vertraging in de invoering van het informatiesysteem Z-info is door onzekerheden rondom de nodige rechtmatigheid van de aanbesteding verder uitgelopen. Invoering wordt in 2012 verwacht waarbij de implementatie afgerond is voor einde van de planperiode van het Waterbeheerplan. De rioleringsinformatie voor het systeem RIOKEN is door een groot aantal gemeenten geleverd en verwerkt. De overige gemeenten hebben levering van de informatie toegezegd. De uitvoering van de investering betreffende procesautomatisering Afvalwaterketen is volop in uitvoering. In november 2011 is het uitvoeringskrediet voor de derde projectfase (tweede uitvoeringsfase) toegekend. Energie Efficiëntie Maatregelen lopen conform plan. Met HVC (energie- en afvalnutsbedrijf) zijn afspraken gemaakt over de aanlevering van biomassa voor vergisting. HVC is een energie- en afvalnutsbedrijf van 52 aandeelhoudende gemeenten en 6 waterschappen. In 2012 wordt bezien of het slib van de awzi Kortenoord in de gisting van Kralingseveer kan worden vergist. Daarnaast heeft HHSK zich aangesloten bij het initiatief Energiefabriek en daartoe is een onderzoek uitgevoerd naar de verdere energiemogelijkheden op de awzi Kortenoord. De OAS Kortenoord (Optimalisatie Afvalwatersysteem Studies) is vertraagd, gezien de vermindering van de woningbouw als gevolg van de economische recessie. Ook wordt nog HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 27

28 onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de transportcapaciteit door preventief onderhoud aan de leidingen te vergroten. Het rioolvreemdwateronderzoek awzi Kralingseveer is afgerond en bestuurlijk afgestemd. Het afkoppelbeleid is in 2011 herzien en vastgesteld. Het emissiebeheersplan is (met een kleine vertraging) in december afgerond. Het plan is inmiddels in ons college gepresenteerd. Het emissiebeheersplan wordt in de verenigde vergadering van maart 2012 ter kennisgeving voorgelegd. De achterstand in de boordeling van rioleringsplannen is volledig ingelopen. Tevens is er een brochure gemaakt waarin onze betrokkenheid en belangen bij het gemeentelijk rioleringsplan toegelicht zijn, deze brochure is verspreid naar de gemeenten in ons gebied. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met de afdeling Watersystemen over verantwoordelijkheden bij beoordeling en uitvoering waterplannen. Begeleiding en stimulering van gemeenten en glastuinbouwclusters voor aansluiting op riolering en/of sluiting van de waterketen loopt conform planning. De drie ISO/Kam certificaten zijn na een succesvolle externe diepte audit door de Tuv (certificatie- en inspectie-instelling) in 2011 voor drie jaren verlengd. Het rapport van de interne audit betreffende het proces van berekenen en verrekenen van de kosten van grensoverschrijdend afvalwater is uitgebracht en daartoe is een verbeterplan opgesteld, waarbij het uitgangspunt is dat in 2012 deze processen effectief administratief zijn ingebed in de afdeling Afvalwaterketen. Daarnaast is rond de nieuw te sluiten overeenkomst met waterschap Hollandse Delta over de kosten van zuivering van het grensoverschrijdend afvalwater overleg gaande. Wat heeft het gekost? Programma 3: Afvalwaterketen en emissies Begroting 2011 bedragen x Rekening Rekening Eigen plannen Plannen van derden Getransporteerd afvalwater Gezuiverd afvalwater Verwerkt slib Afvalwaterbehandeling door derden Rioleringsplannen en subsidies lozingen Aanpak diffuse emissies derden Totaal Afvalwaterketen en emissies Toelichting op resultaat programma 3 Eigen plannen en plannen van derden De overschrijding op de post eigen plannen komt voort uit een hoger aantal gerealiseerde uren op dit product dan begroot (onder andere meer inzet op samenwerken met gemeenten en het uitwerken van een eerste afvalwaterakkoord met de gemeente Nederlek). HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 28

29 Getransporteerd afvalwater De totale kosten op dit beleidsproduct zijn lager dan begroot in De personeelslasten op dit beleidsproduct zijn lager, doordat er minder uren gerealiseerd zijn. Daarnaast laat het budget overige dienstverlening derden een onderschrijding van zien en het budget advieskosten een onderschrijding van ongeveer De SBWZHZ van waterschap Hollandse Delta is opgeheven, met als gevolg dat eind 2011 de financiële afrekening heeft plaatsgevonden. Voor rioolgemaal Moderato is een niet begrote inhaalafschrijving verantwoord. De huurlasten zijn gecrediteerd terwijl de rente op de lening u/g in mindering zijn gebracht. Per saldo leidt dit tot hogere lasten dan begroot. Gezuiverd afvalwater De totale kosten van dit beleidsproduct zijn hoger dan begroot in De hogere kosten zijn gerealiseerd op de budgetten onderhoud ( ), energie ( ), chemicaliën ( ) en onderzoekkosten ( ). Verwerkt slib De totale kosten van dit beleidsproduct zijn circa lager dan begroot. De overschotten zijn gerealiseerd op personeelslasten ( ) en onderzoekkosten ( ). Afvalwaterbehandeling door derden De grootste oorzaak van het onderschrijden van de begroting wordt veroorzaakt door de onderuitputting van het budget grensoverschrijdend afvalwater, de realisatie is ongeveer 3,4 miljoen lager dan begroot. Naast een te ruim budget voor kosten grensoverschrijdend afvalwater (voor het jaar 2011 is het budget met ongeveer te ruim begroot) zijn er in 2011 een groot aantal correcties geboekt. Zo is onder andere met hoogheemraadschap van Rijnland een inhaalslag uitgevoerd om de oude jaren (2005 tot en met 2008) definitief af te rekenen. Uit deze inhaalslag is gebleken dat de groei van het aantal vervuilingseenheden in het verleden te hoog werd ingeschat. Dit geldt ook voor het aantal vervuilingseenheden dat door waterschap Hollandse Delta wordt gezuiverd. Bij de definitieve afrekening van het jaar 2008 is gebleken dat de prognose ongeveer vervuilingseenheden te hoog was. Tot het jaar 2008 werd de heffing en invordering voor de regio Rotterdam door Eneco uitgevoerd. De tussentijdse bijstelling van de jaren 2009, 2010 en 2011 en de correcties als gevolg van de definitieve afrekening van de jaren tot en met 2008 resulteren in en totale creditering van 2,5 miljoen en zijn als incidentele bate in 2011 verantwoord. Rioleringsplannen en subsidies lozingen en aanpak diffuse emissies derden De overschrijding op de post rioleringsplannen en subsidies lozingen komen o.a. voort uit de inhuur van een medewerker ter compensatie van de capaciteitsvermindering als gevolg van een langdurig zieke medewerker. De verwachting is dat een en ander zich in 2012 normaliseert. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 29

30 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 30

31 Programma 4: Wegen Inhoud programma Het hoogheemraadschap draagt zorg voor het beheer van het wegennet buiten de bebouwde kom in de Krimpenerwaard, met uitzondering van de provinciale wegen. Beoogd effect Het beoogde effect is het waarborgen van voldoende bereikbaarheid, verkeersveiligheid en berijdbaarheid. Doelen planperiode Ambitie: Op termijn overdragen van het wegenbeheer aan derden; tot dat moment wordt nauw samengewerkt met betrokken partijen In de planperiode worden de mogelijkheden voor overdracht van de wegentaak inzichtelijk gemaakt. Wegbeheerders in de Krimpenerwaard werken efficiënter en effectiever aan uitvoering en beheer door verbeterde samenwerking. Ambitie: Behoud van de kwaliteit van de wegen met extra aandacht voor veiligheid De kerngegevens van wegen zijn in een beheerregister beschikbaar. Het aantal onveilige locaties is afgenomen waarbij gestreefd wordt naar vermindering van het aantal verkeersongevallen. De mobiliteit in de Krimpenerwaard is in beeld gebracht. HHSK neemt geen initiatief tot verbetering van de mobiliteit, maar staat welwillend tegenover initiatieven van derden; wel voert HHSK een beperkt aantal projecten uit in het kader van het fietspadenplan van de provincie. De huidige kwaliteit van beheerde objecten is in stand gehouden conform planmatige onderhoudsprogramma s van wegen, groen, kunstwerken en bebakening en door implementatie van wet- en regelgeving. Wat wilden we bereiken? In 2011 continueert HHSK de lijn van beheer en onderhoud van de wegen van de voorgaande jaren. In 2010 is gestart met activiteiten om de veiligheid te verbeteren. In 2011 gaat HHSK daarmee verder en worden grootschaligere verbetertrajecten gestart. De overdracht van het wegenbeheer wordt ook in 2011 onder de aandacht gebracht bij het traject van gemeentelijke herindeling in de Krimpenerwaard. In 2011 start HHSK met het aanpakken van het achterstallig onderhoud van de wegbruggen. Op termijn overdracht van het wegenbeheer aan derden; tot die tijd in nauwe samenwerking met betrokken partijen HHSK brengt (on)mogelijkheden voor overdracht in beeld en organiseert oriënterende gesprekken met betrokken partijen. Daarnaast kaart HHSK het onderwerp actief aan bij de provincie en andere betrokkenen bij de herindeling van de Krimpenerwaard. HHSK volgt actief de ontwikkelingen rondom de herindeling. HHSK geeft op het gebied van gladheidbestrijding de ingezette samenwerking verder vorm. Gewerkt wordt aan gezamenlijk inkoop van strooizout en gezamenlijke coördinatie. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 31

32 Behoud van de kwaliteit van de wegen met extra aandacht voor veiligheid HHSK voert de inspecties van alle categorieën wegen inclusief fietspaden uit conform het inspectieplan. HHSK borgt de laatste gegevens omtrent bebording in het beheersregister, maakt een aanvang met het vastleggen van kunstwerken en maakt de basisgegevens beschikbaar via GEOWEB. HHSK voert de planning voor verkeerstellingen uit. HHSK voert wegreconstructies uit conform het bijgestelde meerjaren reconstructieprogramma, waarbij onderhoud zo veel mogelijk wordt uitgesteld. In 2011 worden onder andere de West-Vlisterdijk, Benedenheulseweg en de noordzijde van de Benedenkerkseweg afgerond. Op basis van de ervaringen met de meest recente reconstructie moeten de aannames ten aanzien van de kostenberekeningen worden bijgesteld. De ramingen in het investeringsprogramma zijn verhoogd op basis van de laatste inzichten en afspraken. HHSK maakt een begin met het uitvoeren van een meerjarenprogramma voor het vervangen van wegbruggen. Gebleken is dat de toestand van de wegbruggen in een groot aantal gevallen onvoldoende is. HHSK is onderhoudsplichtig en dient zijn verantwoordelijkheid als wegbeheerder voor de verkeersveiligheid te nemen. In de komende jaren moeten tientallen bruggen vervangen worden. Dat kan deels door de aanleg van duikers. De consequenties van de voorziene aanpak zijn verwerkt in de ramingen van het investeringsprogramma. Ook is in de exploitatie een structurele verhoging opgenomen voor het onderhoud aan de wegbruggen. De afgelopen twee winters hebben de wegen meer schade opgelopen dan in de voorgaande jaren. De winters waren kouder, er was meer winterse neerslag en de periode van dooi en vorst hebben zich meerdere malen afgewisseld. De schade is nu aanzienlijk. De extra kosten voor onderhoud bedraagt in 2011 ongeveer Het aanpassen van de reguliere planningen voor onderhoud en reconstructie biedt geen mogelijkheden meer tot het beperken van de kosten. HHSK vermindert de onveiligheid door één blackspot aan te pakken binnen de reconstructie van Benedenheul, Benedenkerk en Schenkel en zorgt voor uitvoering van het plan van aanpak voor de verbetering van de verkeersveiligheid op de Hollandsche IJsseldijk (drie blackspots ) Wat hebben we bereikt? Enkele werkzaamheden bij het programma Wegen kennen vertraging als gevolg van weersomstandigheden ene een langer voorbereidingstijd. Deze beperkte achterstanden worden weer ingelopen. Ze zijn niet van invloed op het behalen van de doelen uit het Waterbeheerplan. De reconstructie van de West-Vlisterdijk is in 2011 uitgevoerd. De afronding vindt, conform planning, plaats in de eerste helft van Het betreft werkzaamheden die niet meer in het winterseizoen uitgevoerd konden worden zoals het aanbrengen van de belijning. Extreme weersomstandigheden hebben in de eerste helft van 2011 de reguliere werkzaamheden onder druk gezet. In de tweede helft van dit jaar konden de werkzaamheden conform planning worden uitgevoerd. Het in stand houden van de kwaliteit van de wegen betreft een wankel evenwicht. Het dagelijks onderhoud wordt jaarlijks ingezet om de kwaliteit van het wegdek te continueren. De wegreconstructies moeten het mogelijk maken om ook op langere termijn de kwaliteit voldoende te houden. Vertragingen in de reconstructies en de strenge winters verhogen de druk op het dagelijks onderhoud. In de praktijk weet de organisatie hier creatief en succesvol mee om te gaan. Het aantal klachten en problemen blijft beperkt. Medewerkers van het hoogheemraadschap voeren regelmatig overleg met collega wegbeheerders over gladheid, verkeersveiligheid en wegwerkzaamheden. Het verder verbeteren of intensiveren van de samenwerking gaat moeizaam. De benodigde inzet en verwachte revenuen (op korte termijn) maken dat de verschillende partijen hier geen prioriteit aan geven. Bij extra inspanningen op andere activiteiten komt het contact met collega wegbeheerders onder druk. Door de wegbeherende waterschappen wordt samengewerkt aan het vaststellen van een gezamenlijke inzet voor de evaluatie wet herverdeling wegen in De waterschappen zijn echter niet eensluidend in hun standpunt om de wegentaak over te dragen of juist uit te bouwen. Dit bemoeilijkt het proces. De consequenties voor overdracht zijn in beeld gebracht voor HHSK op HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 32

33 het vlak van personele en organisatorische aangelegenheden. Daarmee is de voorbereiding van de overdracht aan de zijde van HHSK in gang gezet. De onduidelijkheid over de financiële gevolgen van de aanpak van wegbruggen is inzichtelijk gemaakt. De reconstructieprogramma's staan onder druk omdat de reconstructies meer overleg vergen met bewoners en belanghebbenden dan verwacht en omdat de beschikbaarheid van financiële middelen ter discussie stond. Er zijn keuzes gemaakt hoe de benodigde extra financiën in te zetten. De uitdaging voor de organisatie is om de werkzaamheden uit te voeren op basis van een taakstellend budget, zonder de omvang van het werkpakket aan te passen. Dit heeft een risico in zich, bijvoorbeeld als er geen aanbestedingsvoordelen optreden. Het project verbeteren verkeersveiligheid Ijsseldijk (aanpak van de zogenoemde black spots) is succesvol uitgevoerd. Enkele restpunten worden uitgevoerd in Het project heeft veel aandacht getrokken van de lokale bevolking en bestuurlijke partners. Uiteindelijk is er een resultaat geboekt waar we tevreden over zijn en waarmee de verkeersveiligheid voldoende wordt gediend. De eerste resultaten ten aanzien van de verkeerssnelheid en het aantal ongelukken zijn gunstig. In 2011 zijn goede vorderingen gemaakt op het gebied van gegevensbeheer. In GEOWEB zijn steeds meer gegevens beschikbaar, zoals ook gepland was. De verkeerstellingen worden uitgevoerd conform de planning. Evenals de inspecties en het vastleggen van de inspectieresultaten. De ingezette verbeteringen van de processen hieromtrent werpen hun vruchten af en zorgen er voor dat we steeds meer en beter op onze basisgegevens kunnen vertrouwen. Wat heeft het gekost? Programma 4: Wegenbeheer Begroting 2011 bedragen x Rekening Rekening Eigen plannen Plannen van derden Beheersinstrumenten wegen Aanleg en onderhoud wegen Wegenverkeersregeling en -verkeersveiligheid Totaal Wegenbeheer Toelichting op resultaat programma 4 Eigen plannen, plannen van derden en beheersinstrumenten wegen Op de beleidsproducten eigen plannen, plannen van derden en beheersinstrumenten wegen zijn minder uren besteed dan begroot, in totaal Aanleg en onderhoud wegen Dit product kent een onderschrijding van Het grootste deel van deze onderschrijding komt door een incidentele bijdrage van de provincie Zuid-Holland voor het aanbrengen van geluidreducerend asfalt compensatie voor de toename van het verkeer als gevolg van de aanleg van de Zuidwestelijke Randweg (onderhandeling met gemeente Ouderkerk). De werkzaamheden moeten in 2013 en 2014 worden uitgevoerd. De exploitatiekosten zullen in die jaren hierdoor hoger zijn en in voorjaarsnota 2012 worden opgenomen. Andere oorzaken zijn het nauwelijks benutten van de budgetten van advisering ( ), overige dienstverlening door derden ( ), minder personele lasten ( ), extra onderhoud als gevolg van winterschade van de afgelopen winters van , en het meer toerekenen van indirecte kosten ( ). HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 33

34 Wegenverkeersregeling en verkeersveiligheid De totale kosten van dit beleidsproduct zijn circa hoger dan de raming. Ten eerste heeft het strenge winterseizoen begin 2011 geleid tot een overschrijding van Vanwege schaarste van zout zijn de kosten hoger gebleken alsmede het uitblijven door leveringen van onze reguliere leverancier. Ten tweede is bewust bespaard op extra dienstverlening om verdere overschrijdingen te voorkomen ( ). Tot slot heeft extra inzet door middel van overwerk en extra wachtdiensten voor de gladheidbestrijding en de inspecties op de wegen van de regionale waterkeringen (waaronder ook coördinatie en begeleiding) geleid tot hogere personele lasten van circa HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 34

35 Programma 5: Omgeving en organisatie Inhoud programma Het programma beslaat de onderdelen die betrekking hebben op de wijze waarop de primaire taken (waterkeringen, watersysteem, zuiveringen, wegen) worden uitgevoerd en de onderdelen die de primaire taken ondersteunen. De gewenste manier van uitvoeren is verwoord in het WBP, waarbij als leidend thema is gesteld dat de omgeving centraal moet staan. De bestuurlijk meest relevante thema s zijn: gebiedsgerichte aanpak; calamiteitenzorg; vergunningverlening, toezicht en handhaving; communicatie- en informatiebeleid; klimaat en duurzaamheid; financieel beleid, waaronder Treasury en heffing & invordering; organisatiebeleid en Human Resource Management (HRM). Beoogd effect Het beoogde effect is een betrouwbare organisatie met een goede verhouding met de burgers, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, en de medewerkers. Er is ruimte en aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen en de bewoners in het gebied, met een zo breed mogelijk draagvlak bij de besluitvorming. Er is ruimte en aandacht voor de ontwikkeling van de organisatie en de medewerkers zelf, daarbij inspelend op ontwikkelingen en vereisten vanuit de maatschappij. Dit alles door de taken uit te voeren op een maatschappelijk verantwoorde wijze, waarbij leefbaarheid, veiligheid, werkomgeving, klimaat en duurzaamheid centraal staan. Doelen planperiode Ambitie: Tijdige en kwalitatief goede inbreng van wateraspecten in beleid en plannen voor ruimte, milieu en groen HHSK beschikt over heldere informatie, actuele uitgangspunten en inhoudelijke kaders voor de uitvoering van de watertoets en past die ook toe. HHSK levert bij (boven)regionale ruimtelijke plannen in een zo vroeg mogelijk stadium advies over functiegeschiktheid en randvoorwaarden voor de inrichting van het gebied (waterkansenkaart, watervisie). Bij de inbreng en advisering wordt mede rekening gehouden met landschappelijke waarden, natuur, cultuurhistorie en recreatief medegebruik, voor zover deze gerelateerd zijn aan de taken van HHSK. Ambitie: Uitmuntende calamiteitenzorg HHSK beschikt over een actueel calamiteitenplan en goede calamiteitenbestrijdingsplannen. Binnen de planperiode gaat HHSK op het gebied van calamiteitenzorg behoren tot de top vijf van de waterschappen. Ambitie: Omgevingsgerichte en vlotte vergunningverlening met doeltreffende en risicogerichte handhaving ten behoeve van een juiste naleving HHSK anticipeert actief op nieuwe en veranderende wet- en regelgeving. HHSK zorgt voor adequate (eigen) regelgeving, beleidsregels en (vergunningen)procedures. HHSK beschikt over een actuele nota Handhaving en realiseert een adequaat handhavingniveau, waarbij ook rekening wordt gehouden met de specifieke situatie waarbinnen een overtreding plaatsvindt. De schouw op het onderhoud door derden van de waterkeringen, de wateren en de wegen wordt doeltreffend uitgevoerd. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 35

36 Ambitie: Tijdige en heldere communicatie met derden; bereikbaar en aanspreekbaar voor derden De communicatieaanpak van HHSK wordt zo goed mogelijk afgestemd op de interesses en informatiebehoeften van de doelgroepen. De externe informatievoorziening en elektronische dienstverlening van HHSK wordt uitgebreid. Ambitie: Invulling van nationale en internationale doelstellingen voor klimaat en duurzaamheid, voor zover ze passen binnen de taken en verantwoordelijkheden Vanaf 2011 voldoet ten minste 50% van de inkopen van HHSK aan de door VROM geformuleerde duurzaamheidscriteria. HHSK streeft naar beperking van energieverbruik en CO2 uitstoot in de eigen bedrijfsvoering. Bij de uitwerking van het beleid, maatregelen en regelgeving worden klimaat en duurzaamheid nadrukkelijk meegewogen. Ambitie: Transparantie en verantwoording van het gevoerde beleid en beheer zowel inals extern door te werken vanuit klantgerichtheid en professionaliteit in de gehele organisatie Jaarlijks wordt, geïntegreerd in de begrotingscyclus, bepaald hoe de doelen uit dit plan van dit plan worden gerealiseerd. HHSK maakt zo goed mogelijk gebruik van subsidies en bijdrageregelingen. HHSK streeft naar aanvaardbare belastingtarieven en een doelmatige belastingheffing. Goed werkgeverschap met voldoende ruimte en aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers. Doelmatige ingerichte organisatie (structuur, processen, voorzieningen). Op de taak berekende (informatie)systemen gericht op de eigen taakuitoefening en de wensen van de klant. Ambitie: Invulling van nationale en internationale doelstellingen voor klimaat en duurzaamheid, voor zover ze passen binnen de taken en verantwoordelijkheden In 2015 wordt gestreefd naar 100% toepassing aan de door VROM geformuleerde duurzaamheidscriteria bij de inkopen van HHSK. HHSK werkt ten opzichte van 2010 in % energie-efficiënter en voorziet in 2015 in 30% van de totale energiebehoefte door eigen duurzame energieproductie. In 2020 is dit 40%. Bij de uitwerking van het beleid, maatregelen en regelgeving wordt de mate waarin het milieu en klimaat worden belast nadrukkelijk meegewogen. Daarnaast vindt een afweging plaats deze belasting (op innovatieve wijze) te beperken. Wat wilden we bereiken? Omgeving: HHSK geeft wateradvies aan initiatiefnemers van relevante ruimtelijke plannen in de verschillende planfasen. Na de actualisering van het toetsingskader in 2010 en het verbeteren van de afstemming met de uitvoerende processen van Vergunningverlening en Handhaving zal in 2011 worden gestuurd op verdere professionalisering en verbetering van de dienstverlening. Het klantvriendelijk en automatisch afdoen van risicovrije watertoetsen door middel van internetapplicaties, zoals in gebruik bij enkele waterschappen, wordt de komende periode onderzocht en hiervoor wordt een plan ontwikkeld. In de communicatie naar de burger zal de implementatie van het Omgevingsloket Online Water (OLO water) eind 2011 een grote rol gaan spelen. Het doel is dat op 1 oktober 2011 het team Advies en Vergunningverlening in staat is om digitale aanvragen (binnengekomen via het OLO water) te ontvangen en digitaal af te handelen. Hiermee ontstaat een elektronisch loket voor vergunningaanvragen. Dit vraagt wel de nodige aanpassingen van de interne verwerking van deze aanvragen en werkprocessen. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 36

37 De huidige zes vergunningstelsels op het gebied van water worden gebundeld in de nieuwe waterwet. Er is een watervergunning met het waterschap als bevoegd gezag. Dit betekent dat een vergunning aan alle aspecten van het waterbeheer moet worden getoetst. Voor de VROM vergunningen (zoals kap-, bouw- en milieuvergunningen) geldt een soortgelijke ontwikkeling met de komst van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO), welke eind 2010 in werking is getreden. De Waterautoriteit heeft op enkele van deze adviesrecht, bijvoorbeeld bij indirecte lozingen. Voor de burger en het bedrijfsleven wordt het hiermee gemakkelijker een Water- of Omgevingsvergunning aan te vragen door het faciliteren van één loket voor de watervergunning en de omgevingsvergunning. Dit gebeurt in de vorm van een landelijke uniforme digitale aanvraagmodule. Voor de verschillende overheden betekent dit een verregaande digitalisering van het werk. Zo komen technische tekeningen voornamelijk digitaal binnen. Deze verandering zal zoals nu bekend half 2011 zijn beslag krijgen. Afhankelijk van de mate van digitale aanvragen zal dit gevolgen hebben in de ICT structuur (extra investeringen) en veranderingen van werkwijze van vergunningverleners en handhavers. Binnen al deze veranderingen wil HHSK op gebied van vergunningverlening en handhaving voor 2011 blijven staan voor efficiënte vergunningverlening en adequate handhaving: HHSK voert adequaat niveau van vergunningverlening conform de opgestelde beleidskaders en verleent vergunningen binnen de afgegeven termijnen. HHSK voert adequaat handhavingniveau: het nalevingpercentage zoals voorzien in de nota handhaving stijgt jaarlijks over alle toezichtvelden. In het kader van een hernieuwd handhavingnota zal ook specifieke aandacht zijn voor meer situationeel gerichte toezicht en handhaving. Voor vergunningverlening geldt een vergunningverlening met zo min mogelijk administratieve lasten voor de burger. Met de geplande komst van de WABO en het Omgevingsloket Online krijgen de vergunningverleners meer de rol van front office voor de burger die een vergunningsaanvraag of melding bij HHSK wil indienen. In 2011 wordt het gehele calamiteitenplan inclusief alle bestrijdingsplannen herzien. Hierbij worden leer- en verbeterpunten voortkomend uit oefeningen en calamiteiten verwerkt. Bij opleidingen en oefeningen op het gebied van calamiteitenzorg ligt de focus op verbetering van de effectiviteit van de crisisbesluitvorming, het uitvoeren van scenarioanalyses en het goed managen van informatie binnen zowel het interne als het externe netwerk. Daarnaast wordt binnen de Waterkolom intensief met de verschillende partners samengewerkt om de kwaliteit van crisisbeheersing te verbeteren. De Nota communicatie HHSK is in 2011 een belangrijk uitgangspunt voor de afdeling communicatie. Het gewenste effect blijft het komende jaar onveranderd; de gezamenlijk communicatie-inspanning moet leiden tot goede naamsbekendheid en tevreden burgers en bedrijven. Nadrukkelijker dan in 2010 zullen we kijken naar de verschillende doelgroepen en daar de inzet van de afdeling op afstemmen. Aandachtspunten voor 2011 zijn: Meer communiceren vanuit het maatschappelijk belang. Nadrukkelijker samenwerken met onze partners (gemeenten en andere waterschappen). De communicatie rond projecten. Doorontwikkelen van de website. De uitbreiding van de externe informatievoorziening wordt vooral digitaal vormgegeven. Hiertoe is het van het grootste belang dat de basisgegevens op orde zijn, zoals die zijn benoemd bij de voorgaande programma s (leggers, beheerregister, etc.). Bij de elektronische dienstverlening volgt HHSK de ontwikkelingen van het Waterschapshuis en worden beschikbare producten indien van toepassing afgenomen. HHSK is zodoende volgend bij uitvoeren van het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma). Op basis van het in 2010 voor Schieland en de Krimpenerwaard gedefinieerde begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is de huidige stand bij het hoogheemraadschap HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 37

38 onderzocht (nulmeting). In de eerste helft van 2011 wordt de visie op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen verder bepaald. Prioriteit wordt daarbij gegeven aan het aspect duurzaamheid. Organisatie: In 2011 wordt de HR-visie en strategie vastgesteld. De visie geeft antwoord op vragen als: wie/wat willen we zijn, welke type medewerker willen we, wat betekent dit voor het soort leiderschap hoe houden we onze medewerkers duurzaam inzetbaar. Ook in 2011 blijft het ziekteverzuim een speerpunt. De focus komt meer te liggen op het zoveel mogelijk voorkomen en beperken van verzuim. Daar waar verzuim optreedt zullen we dit zo goed mogelijk begeleiden naar een spoedige, succesvolle en duurzame re-integratie. Hiervoor worden diverse activiteiten georganiseerd. Ondertussen wordt de CAO verder geïmplementeerd. Eind 2010 is de reorganisatie van de ondersteunende afdelingen afgerond en is het aantal ondersteunende afdelingen teruggebracht van zes naar drie. Door de reorganisatie is de structuur van de middelenafdelingen veranderd en kunnen de middelen afdelingen beter afgestemde diensten en middelen leveren. Hiervan profiteren zowel de primaire afdelingen als de ondersteunende afdelingen onderling. In 2011 wordt er een plan ontwikkeld om op daadwerkelijk elkaar afgestemde producten en diensten te leveren. De heffing en invordering van de waterschapsbelastingen voor Schieland en de Krimpenerwaard wordt door de Regionale Belasting Groep (RBG) verzorgd. Een deel van de RBG is in 2011 gehuisvest in het pand aan de Maasboulevard. Dit pand is eigendom van HHSK. HHSK gaat op de ingeslagen weg verder met het beheersen van kosten van de organisatie. Deskundige projectcontroles, goed gebruik maken van subsidiemogelijkheden, een goed treasurybeleid en het beheersen van inhuurkosten van personeel dragen daar aan bij. Dit alles resulteert in 2011 in een: Kostenstijging op het niveau van MJR : maximaal 4%; Opstellen van een bedrijfsvoeringvisie; Opstellen van een HR-visie; Ziekteverzuim onder 5%; Visiebepaling op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) binnen HHSK; Tenminste 50% van de inkopen voldoet aan gangbare duurzaamheidscriteria; Wat hebben we bereikt? gebiedsgerichte aanpak organisatiebeleid en Human Resource Management (HRM): bedrijfsvoeringsvisie en ziekteverzuim calamiteitenzorg vergunningverlening & handhaving incl. OLO Water en schouw buitengewoon onderhoud communicatie- en informatiebeleid, klimaat en duurzaamheid: MVO en duurzaam inkopen financieel beleid, waaronder tarieven, kosten heffing en invordering, Gebiedsgerichte aanpak Er is actief geparticipeerd in de gebiedprocessen Zuidplas en Krimpenerwaard. In 2011 zijn de ontwikkelingen in de Zuidplaspolder gevolgd. Door vraaguitval in de woningbouw is de ontwikkeling in deze polder gestagneerd. De inzet in het Veenweidepact Krimpenerwaard heeft geresulteerd in een subsidiebeschikking van de provincie Zuid-Holland van 11,4 miljoen voor het Uitvoeringsprogramma Watergebiedsplan Krimpenerwaard. Door voortdurende onzekerheid over de beschikbaarheid van noodzakelijke middelen voor de verdere uitvoering van het Veenweidepact dreigt verdere stagnatie van het pactproces. Naar verwachting ontstaat hierover in het eerste kwartaal van 2012 meer duidelijkheid. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 38

39 Organisatiebeleid en Human Resource Management In 2011 is de HR nota met een visie op Human Resources en een bijbehorende strategie opgesteld. Daarnaast is de implementatie van het individueel keuze budget (IKB) per 1 januari 2012 gerealiseerd. In 2011 zijn de voorbereidende werkzaamheden, zoals het geven van voorlichting en het administratief mogelijk maken van het IKB, gedaan. Verder is in 2011 een start gemaakt met de beheervisies op de bedrijfsvoering door de middelenafdelingen. Een dergelijke beheervisie is een plan om op daadwerkelijk elkaar afgestemde producten en diensten te leveren Doordat prioriteit is gelegd bij het ontwikkeltraject van de middelenafdelingen zullen deze visies in 2012 worden afgerond. De dalende lijn van het ziekteverzuim is voortgezet. Het gemiddelde percentage over 2011 is 3,8% ten opzichte van 4% in Daarmee komt het ziekteverzuim van de organisatie ruimschoots uit onder de gestelde norm van 5%. In de begroting 2012 is deze norm verlaagd naar 4% ziekteverzuim. Calamiteitenzorg De langdurige inzet van het calamiteitenbureau bij de aanhoudende droogte was niet voorzien. Door goed prioriteiten te stellen en de juiste keuzes te maken zijn alle noodzakelijke activiteiten naar voldoening afgerond en zijn de doelstellingen, waaronder de volledige herziening van het handboek calamiteitenzorg, bereikt. Door het groot aantal werkelijke incidenten en calamiteiten waarvan is geleerd, is het oefenprogramma bijgesteld. De themaperiode calamiteitenzorg die in november heeft plaatsgevonden was succesvol en vernieuwend. Tijdens de afsluitende systeemoefening, waarbij de gehele calamiteitenorganisatie werd beoefend, bleek wederom dat HHSK in staat is om zelfs in uitzonderlijke omstandigheden calamiteiten het hoofd te bieden. Vergunningverlening en handhaving Sinds 2009 is de nieuwe waterwet van kracht. In 2011 heeft HHSK de belangrijkste onderdelen geïmplementeerd. Doordat de Waterwet al van kracht was moesten de werkwijzen tijdelijk worden aangepast, zodat hier gepast mee om kan worden gegaan. De beoordeling van ruimtelijke plannen op de watertoets en de adviezen naar gemeenten zijn van een goede kwaliteit. Er is nagenoeg volledige dekking van adviezen op door de gemeente op te stellen bestemmingsplannen. Een stagiair heeft hier onderzoek naar gedaan. Aanbevelingen hebben vooral betrekking op verbetering van interne coördinatie en de invoering van een digitale watertoets. De implementatie van de digitale watertoets staat gepland voor volgend jaar. Verder is in 2011 een centraal ruimtelijke ordening loket binnen HHSK geopend. De nota Toezicht en Handhaving is in de november verenigde vergadering vastgesteld. De nota leidt tot meer planmatige aanpak van risicogericht toezicht: toezicht daar waar de bedreigingen zijn voor de beheerstaken van ons waterschap. Handhaving is gebaseerd op het uiteindelijke effect van de sanctie. In de nota is extra aandacht voor het inzetten van het middel communicatie. Ter ondersteuning van de handhavingnota is het uitvoeringsplan opgesteld voor OmgevingsLoket Overheden Water (OLO water) De invoering van het OLO is door het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitgesteld tot 1 april Het afgelopen jaar zijn verschillende verbeteringen doorgevoerd op de website om het de ingelanden makkelijker te maken om vergunning aan te vragen en een melding te doen bij HHSK. De uitvoering van de schouw Dagelijks onderhoud (schouw DO) betreft de controle op het dagelijks onderhoud van watergangen en is volgens planning afgerond. De eerste resultaten laten een daling van twintig % van de initiële overtredingen zien. Voor de controle van het schouwseizoen is extra geïnvesteerd in media-aandacht en het vooraf onder de aandacht brengen van de onderhoudsplicht bij bekende overtreders. De uitvoering van de schouw Bijzonder onderhoud (schouw BO) betreft de controle op groot onderhoud en herprofilering van watergangen. In 2011 is het nieuwe beleid op baggeren in werking gesteld. De keuze van een te schouwen gebied is gebaseerd op knelpunten in het waterkwantiteitsbeheer (in tegenstelling tot de schouwvlakkensystematiek van het verleden). De nieuwe werkwijze bracht naast inhoudelijke en juridische ook praktische veranderingen met zich mee. Hiervoor zijn passende oplossingen gevonden. Het controle- en handhavingproces is HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 39

40 zodanig aangepast dat deze mogelijk met een jaar kan worden verkort. Hierdoor wordt het communicatieproces voor het te controleren deel watergangen voor 2013 in 2012 gestart. De schouw BO is in 2011 later gestart dan gebruikelijk. Hierdoor zijn in 2011 alleen de voorbereidingen voor de uitvoering getroffen en zal de daadwerkelijke uitvoering in 2012 plaats vinden. Er zijn daarom nagenoeg geen kosten gemaakt voor dit onderdeel. De capaciteit van het cluster communicatie heeft vertraging opgeleverd in het meten van de klanttevredenheid in Nu inmiddels stappen zijn gezet om de capaciteit op orde te brengen, wordt de klanttevredenheid in 2012 gemeten. Het verbetertraject klachten en meldingen zal een belangrijke rol spelen in het meer servicegericht opereren van onze organisatie en mogelijk ook een positief effect hebben op de vermindering van klachten. De planning is elke twee jaar de tevredenheid van onze relaties te meten. De realisatie van uitbreidingen en vervangingen van informatie- en communicatietechnologie gebeurt op basis van ons meerjarige informatiebeleidsplan. Alles loopt op schema, met uitzondering van de vervanging van de werkpleksystemen en de realisatie van een uitwijkcentrum. Met het oog op de eisen en de kosten wordt de vorm en locatie van dit uitwijkcentrum nader bestudeerd. Klimaat en duurzaamheid: MVO en duurzaam inkopen Het beleidsplan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is door de verenigde vergadering van HHSK in maart 2011 vastgesteld. Als gevolg van de recente vaststelling van dit beleidsplan valt er op dit moment weinig te rapporteren. Wel kunnen wij melden, dat de doelstelling om 50% van de inkopen te laten voldoen aan de door het toenmalige ministerie van VROM geformuleerde duurzaamheidcriteria ruimschoots is gerealiseerd. Uit de duurzaamheidsmonitor is namelijk gebleken dat HHSK in 2011 ruim 90% duurzaam heeft ingekocht. Bezwaarschriften Er zijn in totaal 23 bezwaarschriften op grond van de Algemene wet bestuursrecht afgedaan. Na intrekking van het bezwaarschrift en/of besluit of doorzending van het bezwaarschrift is op 13 bezwaarschriften beslist. Deze bezwaarschriften zijn overeenkomstig het advies van de Commissie voor de bezwaarschriften ongegrond verklaard. Tegen deze beslissingen is driemaal beroep ingesteld en is de beslissing door de rechter bevestigd. In drie gevallen viel de beslissing op bezwaar buiten de wettelijke termijn van achttien weken. In twee gevallen leidde dit tot betaling van een boete (totaal 280) in het kader van de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Commissie voor de Bezwaarschriften adviseert: Beslissing Beroep Jaar ontvangen doorgezonden afgehandeld bezwaar en/of besluit ingetrokken Niet- ntvankelijk gegrond ongegrond Conform advies contriair aantal Beslissing bekrachtigd Nog in procedure HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 40

41 Wat heeft het gekost? Programma 5: Omgeving en organisatie Begroting 2011 bedragen x Rekening Rekening Eigen plannen Plannen van derden Vergunningverlening en advies Toezicht en handhaving Belastingheffing Invordering Bestuur Externe communicatie Algemeen Totaal Omgeving en organisatie Toelichting op resultaat programma 5 De onderschrijding op programma 5 bedraagt Bij vergunningverlening en handhaving is minder uitgegeven. De opbrengst leges is hoger doordat een achterstand bij het innen van leges van reeds verleende vergunningen is ingelopen. Ook zijn meer vergunningen verleend door procesverbeteringen. Bovendien zijn de personeelskosten lager door vacatures. De kosten van belastingheffing en invordering door de Regionale Belasting Groep (RBG) zijn ongeveer gelijk aan de begroting. De bedrijfsvoering van de RBG is in 2011 verder geoptimaliseerd. Op het beleidsproduct bestuur is minder uitgegeven aan o.a. representatiekosten, vergaderkosten, personeelsactiviteiten en overige personeelskosten. Daarentegen is de opbrengst uit de heffing van precariobelasting dit jaar lager door het toekennen van een bezwaar over de jaren 2009 t/m Deze structurele verlaging wordt in de voorjaarsnota 2012 verwerkt. Bij externe communicatie is de onderschrijding Belangrijkste oorzaak is het niet uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek in 2011 en temporisering van de actualisatie van de bedrijfsbrochure en overige folders. Ook de personeelskosten zijn iets lager dan begroot. Tot slot is bij het product Algemeen het budget voor onvoorziene kosten ad niet aangesproken. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 41

42 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 42

43 1.2 Paragrafen HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 43

44 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 44

45 1.2.1 Paragraaf incidentele baten en lasten bedragen x Programma Baten Lasten Totaal Programma 1: Waterveiligheid Realisatie incidentele bate bijdrage muskusrattenbestrijding 480 incidentele last subtotaal incidenteel programma Regulier resultaat programma Programma 2: Oppervlakte- en grondwater Realisatie incidentele bate boekwinst gemaal Ommoord i.v.m. overdracht naar SBRS 165 incidentele last Afschrijving ineens van een viertal kleine investeringen 47 subtotaal incidenteel programma Regulier resultaat programma Programma 3: Afvalwaterketen en emissies Realisatie incidentele bate Afwikkeling rioolgemaal Moderato van SBWZHZ 25 grensoverschrijdend afvalwater incidentele last subtotaal incidenteel programma Regulier resultaat programma Programma 4: Wegenbeheer Realisatie incidentele bate Bijdrage geluidswerend asfalt 821 incidentele last - subtotaal incidenteel programma Regulier resultaat programma Programma 5: Omgeving en organisatie Realisatie incidentele bate verkoop grond 72 afkoop erfpacht 3 verkoop auto's en materieel 44 incidentele last extra dotaties voorziening wachtgelden 300 subtotaal incidenteel programma Regulier resultaat programma Belastingopbrengsten Realisatie incidentele bate zuiveringsheffing voorgaande jaren 197 wegenheffing voorgaande jaren 11 incidentele last watersysteemheffing voorgaande jaren 15 subtotaal incidenteel belastingopbrengsten Regulier resultaat belastingopbrengsten Totaal programmarekening Totaal incidenteel Regulier resultaat programmarekening HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 45

46 1.2.2 Onttrekkingen aan bestemmingsreserve Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de balans Waterschapsbelastingen Belastingopbrengsten Begroting 2011 Rekening 2011 Rekening 2010 Opbrengst watersysteemheffing Opbrengst zuiveringsheffing Opbrengst wegenomslagheffing Totale belastingopbrengst Toelichting op resultaat In vergelijking met 2010 is de totale belastingopbrengst gestegen met 2,8 miljoen. Dit is een toename van 3,8 %. De totale belastingopbrengst is hoger dan begroot. De totale belastingopbrengst is vooral hoger doordat minder opbrengst is kwijtgescholden of oninbaar is verklaard. Daarnaast is de opbrengst zuiveringsheffing hoger door een iets groter aantal vervuilingseenheden van bedrijven. De opbrengst wegenomslag is iets lager doordat in de begroting is gerekend met een te optimistische groei van het aantal woonruimten in de Krimpenerwaard. Dit is in de programmabegroting 2012 al aangepast. De totale belastingopbrengst is vooral hoger door het resultaat op kwijtschelding en oninbare vorderingen. bedragen x Kwijtschelding en oninbaar Begroting 2011 Rekening 2011 Rekening 2010 Verschil 2011 Kwijtschelding Oninbaar (dotatie voorziening) Kwijtschelding In 2011 is sprake van een trendbreuk in de ontwikkeling van de kwijtschelding. In vergelijking met 2010 is het totaal kwijtgescholden bedrag afgenomen met en ten opzichte van de begroting 2011 is minder kwijtgescholden. De behandeling van kwijtscheldingsverzoeken is in 2011 totaal anders aanpakt dan in voorgaande jaren. De ingezetenen die in 2010 kwijtschelding hebben gekregen, zijn in het voorjaar van 2011 getoetst op inkomen, vermogen en kentekenbezit door het Inlichtingenbureau. De uitkomst van deze controle is dat ruim een kwart van deze ingezetenen in 2011 geen recht op kwijtschelding heeft. Daarentegen is het aantal ingezetenen dat in 2011 wel maar in voorgaande jaren niet voor kwijtschelding in aanmerking kwam, toegenomen. Reden voor deze stijging is de economische recessie en de daaraan gekoppelde inkomensconsequenties voor een deel van de ingezetenen. Oninbaar In 2011 is een bedrag van oninbaar verklaard door de RBG. De belangrijkste redenen van oninbaarheid zijn faillissement, schuldsanering en belastingschuldigen waarvan geen huidige woon- of verblijfplaats bekend is. Per 31 december 2011 bedraagt het bedrag wat belastingplichtigen nog moeten betalen aan HHSK circa 6,9 miljoen. Op grond van een ouderdomsanalyse van deze openstaande vorderingen verwacht de RBG dat circa 21% van deze vorderingen oninbaar zal zijn. In de jaarrekening 2010 was dit nog 28 %. Dit percentage is een stuk lager door diverse acties van de RBG om het oninbaar lijden zo lang mogelijk uit te stellen. De dotatie aan de voorziening voor dubieuze debiteuren was in 2011 begroot op ruim 1 miljoen. In werkelijkheid is ongeveer 0,8 miljoen aan de voorziening toegevoegd. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 46

47 1.2.4 Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen van de organisatie om (financiële) tegenvallers op te kunnen vangen. Bij HHSK bestaat dit uit de algemene reserves en de onbenutte belastingcapaciteit. Algemene reserves hebben geen specifieke bestemming en fungeren als weerstandsvermogen van een organisatie. De algemene reserves dienen in eerste instantie om eventuele toekomstige financiële tegenvallers van algemene aard te kunnen opvangen en bestaan uit de volgende bodemreserves: Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Wegenbeheer Vanwege de mogelijkheid voor HHSK om relatief eenvoudig middelen aan te trekken, door de onbenutte belastingcapaciteit, heeft HHSK in theorie een onbeperkt beschikbare weerstandscapaciteit. Uit het oogpunt van de benodigde weerstandscapaciteit zijn omvangrijke algemene reserves naast de tariefegalisatiereserves daarom niet noodzakelijk. Wel kan het wenselijk worden geacht om naast de tariefegalisatiereserves nog enige algemene reserves aan te houden waarmee eventuele tegenvallers worden opgevangen. Dit biedt dus extra ruimte om tariefschommelingen te voorkomen. Gelet op de bovenvermelde omstandigheden dient het weerstandsvermogen van HHSK als voldoende te worden bestempeld en is er geen aanleiding de huidige bodemreserves te vergroten Financiering Rente-ontwikkeling De Europese Centrale Bank (ECB) heeft in 2011 de main refinancing (herfinancieringsrente) in april 2011 en in juli 2011 verhoogd met 0,25% naar 1,50%. In november 2011 werd de herfinancieringsrente verlaagd met 0,25% naar 1,25%. Op de kapitaalmarkt stegen de tarieven in het eerste halfjaar van 2011, terwijl in het tweede halfjaar van 2011 een daling waarneembaar was. In 2011 kwam de gemiddelde rente kort geld uit op 1,2%, terwijl de voorjaarsnota uitging van 1,5%. Voor de rente op het eigen vermogen en de bouwrente werd in de jaarrekening, conform de voorjaarsnota, 4% aangehouden. Het percentage van de toegerekende rentelasten aan de exploitatie kwam uit op 2,8%. De voorjaarsnota ging uit van 2,95%. Financieringsbehoefte x Netto afname vaste activa (afschrijvingen en aflossingen) Netto investeringen Aflossingen leningen o/g Mutaties reserves en voorzieningen Financieringsbehoefte In het verslagjaar is één lening van 10 miljoen aangetrokken tegen een rentepercentage van 3,34% met een looptijd van tien jaar. In de voorjaarsnota 2011 werd, naar aanleiding van de liquiditeitsprognose, rekening gehouden met het aantrekken van een 25-jaars geldlening van 10 miljoen tegen vier 4% rente. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 47

48 Toetsing kasgeldlimiet Aangezien de rente op de geldmarkt lager is dan de rente op de kapitaalmarkt wordt getracht om een zo groot mogelijk deel van de financieringsbehoefte te dekken met het rekening-courant krediet. Echter op grond van de Wet Fido (wet Financiering decentrale overheden)is voor waterschappen het maximum bedrag voor het aantrekken van kort geld bepaald op 23% van het begrotingstotaal. Voor 2011 is de kasgeldlimiet op 18,8 miljoen vastgesteld. In het verslagjaar werd de kasgeldlimiet in het tweede kwartaal met 6,2 miljoen overschreden, doordat een subsidie van 35,6 miljoen pas in juli 2011 werd ontvangen in plaats van mei De overschotten bedroegen in het eerste kwartaal 6,4 miljoen, in het derde kwartaal 20 miljoen en in het vierde kwartaal 8,3 miljoen. Toetsing rente/risiconorm De rente/risiconorm bindt de looptijd van leningen aan een minimum. De wet Fido is een bedrag ter grootte van een percentage van het begrotingstotaal van het waterschap bij het aanvang van het jaar. In de Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden is dit percentage voor de waterschappen vastgesteld op 30%. Voor HHSK is de maximale rente/risiconorm berekend op 24,5 miljoen (30% van 81,5 miljoen). In 2011 bedroegen de verplichte aflossingen 10,8 miljoen en er zijn geen leningen in portefeuille met renteherziening, zodat dus ruim onder de rente/risiconorm werd gebleven. Kengetallen Solvabiliteit (eigen vermogen in percentage van het totaal vermogen) Liquiditeit (Kortlopende vorderingen en geldmiddelen in percentage van de schulden op korte termijn) % 17% 33% 28% De liquiditeit geeft aan in hoeverre het waterschap in staat is de kortlopende schulden te voldoen. De toename naar 33 % geeft aan, dat deze enigszins verbeterd is, maar conform de liquiditeitsprognose is op 10 januari 2012 een lening van 15 miljoen aangetrokken Verbonden partijen Vanuit publiek belang worden banden aangegaan met derde partijen, verbonden partijen genoemd. Ze dienen tot doel een publieke taak uit te voeren. HHSK heeft bij deze verbintenis een financieel en een bestuurlijk belang. In het geval van HHSK gaat het om: Stichting Beheer Registergoederen Schieland Doel en beleid De stichting is eind 1993 opgericht en heeft ten doel het beheer en de exploitatie van installaties, die aan de stichting door het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard ten titel van beheer als zodanig zijn overgedragen dan wel in gebruik zijn gegeven en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. Per 31 december 2011 bedraagt het eigen vermogen 1,8 miljoen, het vreemd vermogen 7,4. Het exploitatieresultaat over 2011 is nadelig. Status en ontwikkelingen Op 12 december 2008 verklaarden de voorzitter van de stichting, de dijkgraaf van HHSK en een vertegenwoordiger van de belastingdienst, een vaststellingovereenkomst te hebben gesloten als bedoeld in artikel 900 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Bij deze vaststellingsovereenkomst binden partijen, ter beëindiging of ter voorkoming van onzekerheid of geschil omtrent hetgeen tussen hen rechtens geldt, zich jegens elkaar aan een vaststelling daarvan, bestemd ook te gelden voor zover zij van de tevoren bestaande rechtstoestand mochten afwijken. HHSK en de HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 48

49 stichting zal zich voor een periode van 10 jaar, eindigend op 1 juli 2018, verplichten om geen nieuwe sale-and-leaseback constructies zoals in het geschil zijnde aan te gaan. Nederlandse Waterschapsbank N.V. (NWB) Doel en beleid HHSK heeft een belang van 2,8% in het aandelenkapitaal van de NWB. HHSK is hiermee verzekerd van een efficiënte en effectieve toegang tot geld- en kapitaalmarkten. Eigen vermogen : mln. Vreemd vermogen : mln. Jaarresultaat 2011 na belastingen: 75 mln. Status en ontwikkelingen Het beleid van de bank is erop gericht om in aanloop naar 2018 toe te groeien naar de vooralsnog vereiste Bazelse 3%-norm voor de leverage ratio. Naast het inhouden van toekomstige winsten zal de bank in de komende jaren tevens andere mogelijkheden in overweging nemen om de leverage ratio te verhogen. Tegen deze achtergrond heeft de directie, na goedkeuring van de Raad van Commissarissen, besloten de nettowinst over 2011 van 75 miljoen in zijn geheel toe te voegen aan de algemene reserves. De ontwikkelingen op de financiële markten zullen ook in 2012 in hoge mate worden beïnvloed door de Europese schuldencrisis. De NWB bank verwacht dat de kredietvraag bij haar klanten in 2012 iets lager zal zijn dan in Zolang de onzekerheid in de eurozone aanhoudt blijven de koers- en renteontwikkelingen potentieel beweeglijk. Dit kan van invloed zijn op de resultaten van de bank. Verder heeft de NWB bank bij de minister nadrukkelijk bezwaar gemaakt tegen de bankenbelasting, gelet op haar publieke sector karakter. Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard Doel en beleid De kern van de stichting is de functiegerichtheid in het beheer in het landelijk gebied van de Krimpenerwaard. De stichting zorgt ervoor dat de grondmobiliteit in de landinrichting weer op gang kwam. Dit gebeurt door via overeenkomsten met de landeigenaren de verantwoordelijkheid van de wet bodembescherming (Wbb) voor het beheer van de dempingen over te nemen. De eigenaren betalen hiervoor een bijdrage. Ook zorgt de stichting dat de milieuhygiënische toestand in het gebied verbetert. Dit gebeurt door functiegericht te saneren via vooral isolatie-, beheers- en controlemaatregelen (IBC). De functies welke aan de orde zijn betreffen, landbouw, recreatie, natuur en drinkwaterwinning. Tot slot ontwikkelt de stichting instrumenten die ook elders ingezet kunnen worden. De partijen die betrokken zijn bij de stichting zijn Provincie Zuid-Holland, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, Landinrichtingscommissie Krimpenerwaard, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Stichting Zuid-Hollands Landschap, Land- en Tuinbouworganisatie noord (gewestelijke afdeling), Gemeente Bergambacht, Gemeente Nederlek, Gemeente Ouderkerk, Gemeente Schoonhoven Gemeente Vlist. De raad van toezicht bestaat uit 5 afgevaardigden, waaronder 1 afgevaardigde van HHSK. Status en ontwikkelingen De stichting had verwacht dat in 2011 grootschalig landinrichtingsprojecten tot uitvoering zouden komen. Als gevolg van ontwikkelingen rond het Veenweidepact is dat niet het geval. Hierdoor komt er ook niet op grote schaal grond vrij, die kan worden gebruikt om dempingen af te dekken. De stichting is in contact met landeigenaren om op alternatieve manier dempingen te saneren. De stichting is zodoende verspreid over de Krimpenerwaard bezig met af dekken of het begeleiden van werkzaamheden in eigen beheer. De stichting Het Waterschapshuis Status en ontwikkelingen Het Waterschapshuis is de regie- en uitvoeringsorganisatie voor de 25 waterschappen op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie. Het Waterschapshuis heeft als doel het bevorderen van samenwerking op het gebied van ICT tussen de waterschappen. Onder HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 49

50 begeleiding van Het Waterschapshuis spannen de waterschappen zich in om de kwaliteit van de digitale dienstverlening te verbeteren. Daarnaast is het streven gericht op een aanzienlijke kostenbesparing op alle ICT-uitgaven. Het aandeel van HHSK in de begroting 2011 van Het Waterschapshuis is 3,1%. De totale kosten zijn op basis van 3 verschillende kostenverdeelsleutels verdeeld over de waterschappen, te weten (1) een evenredige n.a.v. het aantal deelnemers, (2) een verdeling naar oppervlakte en (3) de 40/60 verdeelsleutel. Doel en beleid Het doel is intensiever gaan sturen op de door Het Waterschapshuis te behalen resultaten. De ontwikkeling van een belastingsysteem inclusief overheidsdatabase verloopt problematisch en gaat gepaard met een sterk uitlopende planning. De kans is groot dat van HHSK een grotere financiële bijdrage gevraagd gaat worden. Gemeenschappelijke regeling met Hoogheemraadschap Delfland: De Regionale Belastinggroep De Regionale Belasting Groep (RBG) is in opgericht op 1 januari De missie van de RBG luidt: De RBG heft en int (lokale) belastingen voor haar deelnemers op een kostenbewuste, vernieuwende en bedrijfszekere wijze. Onze medewerkers werken hierbij klantgericht en integer. De RBG is een lerende organisatie die open staat voor feedback en gericht is op samenwerking met gemeenten. Het bestuur wordt namens HHSK vertegenwoordigd door de dijkgraaf en 3 hoogheemraden. Redenen om te komen tot samenwerking zijn: maatschappelijk belang en financiële voordelen. De jaarcijfers over 2011 zijn nog niet bekend, de jaarcijfers 2010 zijn: Eigen vermogen : Vreemd vermogen : Jaarresultaat 2010: Het aandeel van HHSK in de totale kosten van de begroting 2011 van de RBG is niet gewijzigd ten opzichte van 2010, omdat ten tijde van opstellen van de begroting 2011 de jaarrekeningcijfers over 2010 nog niet beschikbaar waren. Gebaseerd op een gemiddelde van diverse verdeelsleutels zoals aantal ingezetenen, bedrijven en WOZ objecten is de verdeelsleutel met betrekking tot de bijdrage aan de RBG, voor 2010 bepaald op 66,7% HHD en 33,3% HHSK. Status en ontwikkelingen In 2010 is veel aandacht besteed aan het leggen van contacten (of intensivering daarvan) met de binnen het verzorgingsgebied van de waterschappen liggende gemeenten. Zo hebben er met de beide grote steden Den Haag en Rotterdam gesprekken plaatsgevonden om te verkennen of samenwerking op het terrein van dwanginvordering kansrijk zou kunnen zijn. Een aantal middelgrote en kleine gemeenten hebben aangegeven belangstelling te hebben voor nauwe samenwerking op een breed terrein. Het meest concreet heeft dat eind 2010 geleid tot een gezamenlijke studie met de gemeente Delft naar de mogelijkheden van toetreden tot de RBG. Voor 2011 zijn verdere ontwikkelingen nog niet bekend. Gemeenschappelijke Regeling Slibverwerking 2009 Doel en beleid Samen met de waterschappen Hollandse Delta en Rivierenland en de hoogheemraadschappen van Delfland en Rijnland participeert HHSK in de GR Slibverwerking Dit is een lichte vorm van een GR. De GR houdt 13% van de aandelen in het kapitaal van NV Huisvuilcentrale Noord- Holland (HVC). Namens HHSK neemt de dijkgraaf en een portefeuillehouder zitting in de GR. Eigen vermogen : n.v.t. Vreemd vermogen : n.v.t. Jaarresultaat 2011: n.v.t. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 50

51 Het aandeel van HHSK in de GR Slibverwerking 2009 is 10,1% De GR staat tot en met 2012 garant voor de leningen die DRSH NV heeft afgesloten bij de Nederlandse Waterschapsbank. Onder andere door deze garantstelling kan de NV HVC tegen lagere rentetarieven leningen aantrekken. Een deel van dit voordeel, t.w. 1% van de gegarandeerde som aan leningen, wordt aan de garantstellers uitgekeerd. Status en ontwikkelingen In 2011 is gestart met de gezamenlijke slibstrategie studie, waarin de verschillende energievisies die voor de vijf waterschappen zijn opgesteld en het onderzoek naar de fosfaatterugwinning worden samengebracht in een masterplan. De samenwerking richt zich nu op de optimale vergisting van zuiveringsslib en de afname van groene energie. De komende jaren wordt een verschuiving van de benadering van zuiveringsslib als afvalstroom naar energiebron verwacht. Gemeenschappelijke regeling Aquon Doel en beleid De waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel, Hollandse Delta en Rivierenland en de hoogheemraadschappen van Delfland, Rijnland, de Stichtse Rijnlanden en Schieland en de Krimpenerwaard hebben besloten om een nieuwe gezamenlijke laboratoriumorganisatie op te richten in de vorm van een gemeenschappelijke regeling. De gemeenschappelijke regeling heeft als doel om op het gebied van laboratoriumactiviteiten te komen tot kennisdeling en ontwikkeling, vergroting van de efficiency, vermindering van de kwetsbaarheid, benutting van de mogelijkheden tot continue kwaliteitsborging en kwaliteitsverbetering en versterking van de innovatiekracht. Namens HHSK neemt een portefeuillehouder zitting in het algemeen bestuur van de GR. Over het eigen vermogen en het jaarresultaat kan nog niets worden vermeld omdat de jaarrekening over het eerste boekjaar nog niet gereed is. Het aandeel van HHSK in de begroting 2011 van Aquon is 4,3%. Status en ontwikkelingen De GR Aquon is per 1 juli 2011 operationeel van start gegaan. De nieuwe organisatie is gestart op de locaties van de bestaande 5 laboratoria en zal per 2013 zich concentreren op 3 locaties, te weten Breda, Leiden en Tiel. Unie van Waterschappen Doel en beleid De Unie treedt namens de waterschappen op als vertegenwoordiger naar het parlement, de Rijksoverheid en andere overheidsgerelateerde organisaties zoals de VNG. Namens HHSK neemt de dijkgraaf zitting in de ledenvergadering. Eigen vermogen : 3,5 mln. Vreemd vermogen : 11,6 mln. Jaarresultaat 2010: nadelig Het aandeel van HHSK in de contributiebijdrage van de waterschappen in de begroting 2011 van de Unie van Waterschappen is 3,7% (berekend op basis van twee verdeelsleutels een vast- en een variabel aandeel) Status en ontwikkelingen Centraal in de werkzaamheden van het Uniebureau staan de uitvoering van het Bestuursprogramma en het Bestuursakkoord Water. In 2011 is gezorgd voor een significante bijdrage vanuit de Unie in het Deltaprogramma. In het kader van het Waterketenbeleid is er voor gezorgd dat de samenwerking tussen waterschappen en gemeenten steeds duidelijker vormen begint aan te nemen. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 51

52 1.2.7 Bedrijfsvoering Voor de bedrijfsvoering wordt verwezen naar programma 5 omgeving en organisatie en de ondersteunende producten van de programmaverantwoording EMU-saldo In het kader van een verantwoorde ontwikkeling van de economie en het monetaire stelsel binnen de landen die deelnemen aan de Economische en Monetaire Unie (EMU) is in het verdrag van Maastricht een aantal afspraken gemaakt. Een belangrijke afspraak is dat het EMU-tekort ( overheidstekort ) van een lidstaat in principe niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Naar aanleiding van het overschrijden van deze norm in 2003 door Nederland en het feit dat de decentrale overheden hiervoor deels verantwoordelijk waren, zijn in oktober 2004 bestuurlijke afspraken tussen kabinet, gemeenten, provincies en waterschappen gemaakt ter beheersing van het EMU-saldo. Omdat ieder waterschap als medeoverheid medeverantwoordelijk is voor het Nederlandse EMUsaldo, moet het EMU-saldo een onderdeel van de bestuurlijke discussie worden. In het kader van de gemaakte afspraken tussen het kabinet en de decentrale overheden over het beheersen van het EMU-saldo, moeten de waterschappen een overzicht opnemen van het verloop van het EMUsaldo. Begroting 2011 Voorjaarsnota 2011 bedragen X 1000 Rekening 2011 Rekening EMU-exploitatiesaldo Invloed investeringen -/- bruto-investeringsuitgaven investeringssubsidies verkoop materiële - en immateriële activa afschrijvingen Invloed voorzieningen + toevoegingen aan voorzieningen t.l.v. exploitatie /- onttrekkingen aan voorzieningen t.b.v. exploitatie /- betalingen rechtstreeks uit voorzieningen eventuele externe vermeerderingen van voorzieningen Deelnemingen en aandelen -/- boekwinst boekverlies EMU-saldo Iedere overheidsorganisatie krijgt een bepaald EMU-tekort toegewezen, de zogenaamde referentiewaarde. Voor alle waterschappen tezamen is de referentiewaarde bepaald op 307,7 miljoen. Het aandeel voor HHSK bedraagt 3,04% of te wel 9,4 miljoen. Uit bovenstaande overzicht blijkt, dat het werkelijke EMU-saldo over 2011 uitkomt op een tekort van 5,2 miljoen. Dat is 4,2 miljoen lager dan de referentiewaarde. Over de beheersing van het EMU-saldo zijn bestuurlijke afspraken gemaakt. Daarin staat expliciet dat bij het (eventueel ) treffen van maatregelen om het EMU-tekort te beperken een uitzondering kan worden gemaakt voor waterschapsinvesteringen. Dit vloeit voort uit het gegeven dat (een deel van) de investeringen van waterschappen door het Rijk worden opgelegd. Weliswaar geeft dit geen garantie maar indien nodig zal zwaar op deze uitzonderingsregel voor waterschappen worden Topinkomens Binnen HHSK zijn geen personen in loondienst van wie het inkomen uitgaat boven het gemiddeld belastbaar loon van de ministers. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 52

53 Investeringen Af te sluiten investeringen per bedragen x Projectnr. Projectnaam Krediet Realisatie Saldo in euro Saldo in % Opstellen stedel. Waterplannen ,0% Opst leggers ,3% Waterst.k.werk landinrichting ,8% Studies RZG Zuidplaspolder ,2% Aanleg kunstw Landinricht ,5% Bijdr Rdam rg Alexanderlaan ,1% Bijdr Rdam rg Groene Wetering ,9% Bijdr Rdam rg Kralingseveer ,0% Bijdr Rdam rg Heemraadsplein ,0% Bijdr Rdam rg Schurmannstraat ,2% Inv nw onderhoudsvisie ,9% Bijdr afkop verhard oppervlak ,7% Uitv bydr afkop hard oppervlak ,0% Documentair informatiesysteem ,0% Herplantplicht HHSK ,0% Riolering glastuinbouw ,6% Bijdr afkop hard oppervlak ,7% Renovatie verdeelwerk GD ,6% ReconstrIJsseld by gmnesse ,0% Wagenpark FZ ,6% Mat.HHSK WSB uitv ,0% Integraal Plan Bergse Plassen ,7% Subsidie Bergse Plassen ,0% Bijdr Z'meer 2e leiding Rokkev ,5% Renovatie Capelle Middelwat ,4% Renovatie rg Lekkerkerk ,0% Nieuwbouw rg Krimpen a/d Lek ,0% e termijn waterb. Museumpark ,0% West-Vlisterdijk (weg) ,4% subs. verkveilig W-Vlisterdijk KRW vb vismigr Abr. Kroes Snel ,3% Subsidie Vismigratie Kroes ,2% Verplaatsen KWA gemaal ,0% RWK 10j ZPP028 + ZPP ,3% Geo- en kernregistraties ,9% Vervangen meubilair VV-zaal ,2% Materieel W&W ,0% Vervangen mobiele telefonie ,0% RWK 10j ZPP004 Swanlaweg ,2% Toekomststrategie ,0% RWK 10j ZES001 Achterdijk ,1% RWK 10j ZPP033 's Gravenweg ,3% RWK 10j ZPP007 Westringdijk ,6% Uitbreiden gemaal Noordsingel ,2% Verkeersveiligheid IJsseldijk ,0% Bijdrage verkeersv IJsseldijk ,0% RWK 10j PPA006 PPA008 PPA ,7% RWK 10j BLE047 & BLE ,5% MJA Aanp. Haastrecht ,9% RWK PPA011 tbv woonboot ,2% rec.pwk Oudek. hmp ,0% ,8% HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 53

54 Toelichting op afgesloten investeringsprojecten: Het totaal van de 47 investeringskredieten en 4 opbrengstenkredieten die worden afgesloten en geactiveerd bedraagt 18,2 miljoen. Ten opzichte van de oorspronkelijke ramingen wordt het totaal onderschreden met circa 1,4 miljoen (7,8%). Investeringsprojecten met een grote deviatie worden hieronder toegelicht Invoeren nieuwe onderhoudsvisie Een (strategische) visie is voorbereid op de onderhoudsinspanning voor het beheer van de zuivering- en transporttechnische voorzieningen. Het streven is om in 2012 een gedegen basisvisie te hebben uitgewerkt welke als vertrekpunt dient om in te kunnen spelen op ontwikkelingen op het gebied van Asset management en verdere ontwikkelingen binnen de organisatie. De nadere uitwerking van de basisvisie wordt in eigen beheer uitgevoerd, waardoor het resterende krediet voor ingenieursdiensten niet meer nodig is Riolering glastuinbouw Dit budget is bedoeld voor studies en gebiedsplannen in relatie tot de aanleg van riolering is glastuinbouwgebieden. Uit dit budget zijn verschillende studies tot begin 2009 betaald, echter niet meer na die tijd. De gemeente heeft vastgesteld dat met beperkte aanpassing van het rioolsysteem kan worden volstaan, als bij de glastuinbouwbedrijven hemelwaterstromen niet langer op de riolering worden geloosd. Samen met DCMR (Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond) en AID (Algemene Inspectiedienst )wordt gewerkt aan een handhavingsaanpak voor het afkoppelen van verhard oppervlak bij tuinders RWK 10j ZPP007 Westringdijk De ophoging van de berm en talud van de Westringdijk (gedeeltelijk) is uitgevoerd met uitzondering van één perceel, waarvan de eigenaar niet meewerkt en zich beroept op verjaring. Juridische zaken start hiervoor een procedure, de kosten voor de ophoging van dit perceel wordt in het jaar van uitvoering ten laste gebracht van de exploitatie RWK 10j BLE047 & BLE048 De investering betreft het ophogen van de regionale waterkering aan de Heulslootweg en langs de Lange Vaart te Bleiswijk in de gemeente Lansingerland. De aanbesteding is aanzienlijk lager uitgevallen dan geraamd. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 54

55 Toelichting op afgesloten investeringskredieten met een netto realisatie < : Buiten de geactiveerde (netto) 47 investeringen zijn er 16 investeringskredieten (en 2 bijbehorende opbrengstkredieten) zonder realisatie of met een netto realisatie < afgesloten. In het afschrijvingsbeleid is bepaald dat investeringen worden geactiveerd vanaf een minimum activeringsbedrag van De netto realisatie op de onderstaande investeringen zijn overgeboekt naar de exploitatie Projectnr. Projectnaam Krediet Realisatie Saldo in euro Uitv WP Zoetermeer Rec bd td IJ'dijk Veenweidepact Krimpenerwaard Opst visstandbeh plan Rdam Wkl maatregel Krimpen ad IJ Verv gm Rijksweg A bijdrage rws gemaal rw a GIDS 3f-man info/ondh man syst Afrekening HHD GIDS Realis peilbesl Oostpolder Mon nwe stof in effluent doelvermogen HBB KV voorb renovatie wegen RWK 10 PPA014 's Gravenpark I Reorganisatie middelen nazorg Ontwikkeling & innovatie HRModule Aanpassen fietsenstalling Reconstructie bd td IJ'dijk Gezien het feit dat de waterkeringen langs de Hollandsche IJssel formeel zijn afgekeurd in de derde toetsronde is het niet meer opportuun en economisch rendabeler om preventief onderhoud te verrichten aan deze afgekeurde dijkvakken. Het hoogheemraadschap is voor de afgekeurde dijkvakken overgegaan op curatief onderhoud op basis van de (reguliere) inspecties. De problematiek die aangepakt zou worden met deze investering wordt nu uitgesteld en meegenomen in de toekomstige dijkversterking (of alternatieve maatregel) Waterkwaliteit maatregel Krimpen ad IJssel Het krediet was bedoeld voor baggerwerkzaamheden voor het noordoostelijk deel van de gemeente Krimpen aan de IJssel. Deze baggerwerkzaamheden zijn uitgevoerd. De financiering echter heeft plaatsgevonden uit de baggervoorziening doelvermogen HBB Het gereserveerde bedrag voor afkoop van het restant doelvermogen staat al sinds 2002 op de begroting in afwachting van een definitieve vaststelling van het doelvermogen voor afkoop van de nazorg van een voormalig baggerdepot met verontreinigde bagger op het voormalig puindepot gelegen in het Hoge Bergse Bos. Daar de provincie (verantwoordelijk voor de nazorg van het baggerdepot) nog steeds geen uitspraak heeft gedaan over de totale verantwoordelijkheid van de nazorg van de locatie Hoge Bergse Bos (Recreatieschap Rottemeren was verantwoordelijk voor de nazorg van het oude puindepot) is nog steeds geen verzoek gericht aan HHSK om de restant bijdrage (37% in de totale kosten onder aftrek van het door HHSK betaalde voorschot) aan het doelvermogen over te maken. investeringen per bedragen x Krediet Realisatie Verplichting Saldo Alle investeringsprojecten HHSK 324,8 187,4 38,8 98,6 Van het totale gevoteerde krediet van 324,8 miljoen resteert per 31 december 2011 nog 98,6 miljoen. Het totaal van de gevoteerde kredieten die worden afgesloten bedraagt 19,5 miljoen. De uitgaven waren 2,7 miljoen (14,1%) lager. Verwacht wordt dat de nog lopende investeringen in de komende jaren worden gerealiseerd. HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 55

56 HHSK Jaarrekening 2011 Pagina 56

Leggers actueel, betrouwbaar en compleet. Waterkeringen op orde Waterkeringen zijn getoetst Conform procesafspraken met PZH en inspectie V&W

Leggers actueel, betrouwbaar en compleet. Waterkeringen op orde Waterkeringen zijn getoetst Conform procesafspraken met PZH en inspectie V&W Prestatie-indicatoren en nulmeting Bijlage 1 Programma 1: Waterveiligheid Basisgegevens waterveiligheid op orde maken Leggers actueel, betrouwbaar en compleet 1. Mate waarin leggers actueel, betrouwbaar

Nadere informatie

Inleiding...4. Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstensoorten...5. Toelichting op exploitatierekening naar hoofdkostensoorten...

Inleiding...4. Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstensoorten...5. Toelichting op exploitatierekening naar hoofdkostensoorten... Inhoudsopgave Inleiding...4 Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstensoorten...5 Toelichting op exploitatierekening naar hoofdkostensoorten...6 Exploitatierekening naar programma s en kostendragers...9

Nadere informatie

1. Inleiding Financiële beschouwingen Planning en Control Cyclus Vaststelling... 9

1. Inleiding Financiële beschouwingen Planning en Control Cyclus Vaststelling... 9 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Financiële beschouwingen 2011... 6 3. Planning en Control Cyclus 2011... 8 4. Vaststelling... 9 5. HHSK in één oogopslag... 10 5.1 Kerncijfers 2011...10 5.2 Begroting

Nadere informatie

Als opvolger van Chris van der Velden in het algemeen bestuur van het hoogheemraadschap is André van der Wende (SGP) uit Berkenwoude geïnstalleerd.

Als opvolger van Chris van der Velden in het algemeen bestuur van het hoogheemraadschap is André van der Wende (SGP) uit Berkenwoude geïnstalleerd. Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Maasboulevard123 Postbus4059 3006AB Rotterdam T.0104537 200 F.01041 30694 Aan geadresseerde Onskenmerk U.2011.04726 Uwkenmerk Datum 25 mei 2011 Contactpersoon

Nadere informatie

Programmabegroting 2012

Programmabegroting 2012 Programmabegroting 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Financiële beschouwingen 2012... 5 3. Planning en Control Cyclus 2012... 7 4. Vaststelling... 8 5. HHSK in één oogopslag... 9 5.1 Kerncijfers

Nadere informatie

Omslagfoto: de Zuidbroekse Molen, Amerikaanse windmolen gebouwd in 1922.

Omslagfoto: de Zuidbroekse Molen, Amerikaanse windmolen gebouwd in 1922. Jaarverslag 2013 Omslagfoto: de Zuidbroekse Molen, Amerikaanse windmolen gebouwd in 1922. Inhoudsopgave Inleiding... 5 1 Jaarverslag 2013... 7 1.1 Programmaverantwoording 2013... 9 1.1.1 Exploitatierekening

Nadere informatie

Opbouw. Het belang van natuurvriendelijke oevers. EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Waterbeleid. Doel KRW voor oevers. EU Kaderrichtlijn Water Maatregelen

Opbouw. Het belang van natuurvriendelijke oevers. EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Waterbeleid. Doel KRW voor oevers. EU Kaderrichtlijn Water Maatregelen Het belang van natuurvriendelijke oevers Christa Groshart Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Opbouw Beleid en Maatregelen Verwachtingen Knelpunten KRW innovatie-onderzoek Waterbeleid Europese

Nadere informatie

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

ProgrammaPlanning. Waterbeheerplan HHSK Goed voor elkaar

ProgrammaPlanning. Waterbeheerplan HHSK Goed voor elkaar ProgrammaPlanning Waterbeheerplan HHSK 2010-2015 Goed voor elkaar PROGRAMMAPLANNING Waterbeheerplan HHSK 2010-2015 Goed voor elkaar Rotterdam, november 2010 Inhoudsopgave Inleiding Overzicht doelen Waterbeheerplan

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015 Bestuursrapportage 204 Vechtstromen Versie 24 november 205 Deze rapportage bevat een overzicht op hoofdlijnen van de voortgang van de uitvoering van het waterbeleid en dient als basis voor jaarlijks bestuurlijk

Nadere informatie

Datum 14 januari 2011 Opgemaakt door afdeling Planvorming. Huidige samenwerking in de Veluwse afvalwaterketen

Datum 14 januari 2011 Opgemaakt door afdeling Planvorming. Huidige samenwerking in de Veluwse afvalwaterketen Datum 14 januari 2011 Opgemaakt door afdeling Planvorming Huidige samenwerking in de Veluwse afvalwaterketen Blad 2 van 6 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Huidige situatie; wat is er al bereikt?... 4

Nadere informatie

agendapunt 04.01 Aan Commissie Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit WATERKWALITEITSRAPPORTAGE GLASTUINBOUWGEBIED

agendapunt 04.01 Aan Commissie Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit WATERKWALITEITSRAPPORTAGE GLASTUINBOUWGEBIED agendapunt 04.01 910789 Aan Commissie Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit WATERKWALITEITSRAPPORTAGE GLASTUINBOUWGEBIED Voorstel Commissie Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit 1-2-2011 Kennis te

Nadere informatie

Programmabegroting 2015

Programmabegroting 2015 Programmabegroting 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beschouwingen 2015... 4 3. Planning- en controlcyclus 2015... 5 4. Vaststelling... 7 5. Het hoogheemraadschap in één oogopslag... 8 5.1 Kerncijfers

Nadere informatie

Aan de leden van de verenigde vergadering. Rotterdam, 17 mei 2005 V.V.: 29 juni 2005

Aan de leden van de verenigde vergadering. Rotterdam, 17 mei 2005 V.V.: 29 juni 2005 Aan de leden van de verenigde vergadering Rotterdam, 17 mei 2005 V.V.: 29 juni 2005 Onderwerp: kredietaanvraag stedelijke waterplannen deelgemeente Kralingen- Crooswijk en K5- gemeenten Agendapuntnr: 30

Nadere informatie

Aan de leden van de verenigde vergadering

Aan de leden van de verenigde vergadering Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 24 november 2010 Datum 5 oktober 2010 Agendapuntnr. H.8 Bijlagen Inrichtingsplan Kleinpolderplen Overzichtskaart Besluit Onderwerp Kredietaanvraag waterberging

Nadere informatie

Publieksmilieujaarverslag 2014

Publieksmilieujaarverslag 2014 Publieksmilieujaarverslag 2014 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer

Nadere informatie

Bestuursrapportage. periode januari tot en met juni Samenstelling: Jeroen Louis en Wilma Windgassen Datum: 22 augustus 2011 Versie: 3.

Bestuursrapportage. periode januari tot en met juni Samenstelling: Jeroen Louis en Wilma Windgassen Datum: 22 augustus 2011 Versie: 3. Bestuursrapportage periode januari tot en met juni Samenstelling: Jeroen Louis en Wilma Windgassen Datum: 22 augustus Versie: 3.9 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen in de

Nadere informatie

1. Inleiding Samenvatting Vaststelling... 7

1. Inleiding Samenvatting Vaststelling... 7 Voorjaarsnota 2011 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Samenvatting... 6 3. Vaststelling... 7 4. Ontwikkelingen... 8 4.1 Externe ontwikkelingen... 8 4.2 Interne ontwikkelingen... 10 4.3 Organisatorische

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

In het voorjaar 2009 zal er een vv-voorstel ingediend worden voor de uitvoering van het totale project Kralingse Plas.

In het voorjaar 2009 zal er een vv-voorstel ingediend worden voor de uitvoering van het totale project Kralingse Plas. Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 8 oktober 2008 Datum 19 augustus 2008 Agendapuntnr. 8.4 Bijlagen Onderwerp Integraal plan Kralingse plas incl. waterbodemsanering 1. Inleiding In 2007 is

Nadere informatie

Met dit voorstel vragen wij u kredieten beschikbaar te stellen om deze ambitie te kunnen realiseren.

Met dit voorstel vragen wij u kredieten beschikbaar te stellen om deze ambitie te kunnen realiseren. Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 30 maart 2011 Datum 15 februari 2011 Agendapuntnr. H.16 Bijlagen 1: Overzichtskaart maatregelen 2: Kaartje Johan Idaplein Onderwerp Aanvraag kredieten ten

Nadere informatie

Pagina 1. grondwater- Watersysteem- Zuiverings- Wegenbeheer? beheer beheer beheer ** Planvorming

Pagina 1. grondwater- Watersysteem- Zuiverings- Wegenbeheer? beheer beheer beheer ** Planvorming Pagina 1 Planvorming 1 Eigen plannen 1.1 Beheersplan waterkeringen x 1.2 Waterbeheersplan x x x 1.3 Beheersplan wegenbeheer x* x 1.4 Beheersplan vaarwegenbeheer x 1.5 Thema- en gebiedsgerichte plannen

Nadere informatie

Waterplan Pijnacker-Nootdorp

Waterplan Pijnacker-Nootdorp Waterplan Pijnacker-Nootdorp Beleidsveld: 150 thema en gebiedsgerichte Vergaderdatum: 17 december 2009 plannen Aard voorstel: Besluitvormend Agendapunt: B.02 Kenmerk VV: 786986 Aantal bijlagen: 1 Aan de

Nadere informatie

Bijlage1 : vervallen prestatie-indicatoren uit Begroting 2014

Bijlage1 : vervallen prestatie-indicatoren uit Begroting 2014 Bijlage1 : vervallen prestatie-indicatoren uit Begroting 2014 Primaire, regionale en overige waterkeringen Doelstelling 2 - Op orde houden van de keringen door effectief beheer Doelstelling @@@ - Op orde

Nadere informatie

Publieksmilieujaarverslag 2013

Publieksmilieujaarverslag 2013 Publieksmilieujaarverslag 2013 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer

Nadere informatie

Bestuursrapportage. periode januari tot en met december 2011

Bestuursrapportage. periode januari tot en met december 2011 Bestuursrapportage periode januari tot en met december Datum: 21 februari 2012 Versie: Verenigde vergadering van 28 maart 2012 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen... 1 Hoofdstuk

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

Jaarverslag Het algemeen bestuur

Jaarverslag Het algemeen bestuur Jaarverslag 2009 Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard zorgt voor droge voeten en schoon water in zijn beheersgebied. Dit gebied strekt zich uit tussen Rotterdam, Schoonhoven en Zoetermeer

Nadere informatie

Bijlage 1 Gemeentelijke waterplannen: stand van zaken planvorming en uitvoering

Bijlage 1 Gemeentelijke waterplannen: stand van zaken planvorming en uitvoering Bijlage 1 Gemeentelijke waterplannen: stand van zaken planvorming en uitvoering 1. Achtergrond Conform de regionale uitwerking van het Nationaal Bestuursakkoord Water stellen alle gemeenten in ons beheersgebied

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding... 3 Jaarverslag Jaarrekening

Inhoudsopgave Inleiding... 3 Jaarverslag Jaarrekening Jaarverslag 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Jaarverslag 2015... 4 1.1 Programmaverantwoording 2015... 5 1.1.1 Exploitatierekening naar programma s... 5 Programma 1: Waterveiligheid... 5 Programma 2:

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

DATUM BEHANDELING IN D&H 21 [Tiei 2013

DATUM BEHANDELING IN D&H 21 [Tiei 2013 DATUM VERGADERING 27 juľ1i 2013 BDLAGE(N) 2 AGENDAPUNTNUMMER ļ DATUM BEHANDELING IN D&H 21 [Tiei 2013 commissie 0 Water (10 juni 2013) 0 WWV (11 juni 2013) 0 MBH (12 juni 2013) AAN DE VERENIGDE VERGADERING

Nadere informatie

Publieksmilieujaarverslag 2016

Publieksmilieujaarverslag 2016 Publieksmilieujaarverslag 2016 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (HHSK) is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer

Nadere informatie

Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel

Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel blz. 10, 4 e alinea blz. 10, 5 e alinea, laatste zin blz. 19, 5 e alinea blz. 21, 2 e alinea blz. 21, 3 e alinea blz. 22, onder

Nadere informatie

M E M O. Reg.nr.: Aan: Commissie BOD, 12 september Cc: Stand van zaken vaarweg- en nautisch beheer. Datum: 21 augustus 2012

M E M O. Reg.nr.: Aan: Commissie BOD, 12 september Cc: Stand van zaken vaarweg- en nautisch beheer. Datum: 21 augustus 2012 Reg.nr.: 12.41175 Aan: Commissie BOD, 12 september 2012 Van: D&H Cc: Onderwerp: Stand van zaken vaarweg- en nautisch beheer Datum: 21 augustus 2012 Inleiding Hierbij wordt u nader geïnformeerd over de

Nadere informatie

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren Water in Tiel Waterbeleid Tiel en Waterschap Rivierenland Water en Nederland zijn onafscheidelijk. Eigenlijk geldt hetzelfde voor water en Tiel, met de ligging langs de Waal, het Amsterdam Rijnkanaal en

Nadere informatie

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN Aanpak De opdracht Afstemmen investeringen is voortvarend opgepakt door de werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Gelderse waterschappen en

Nadere informatie

agendapunt 06.06 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER

agendapunt 06.06 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER agendapunt 06.06 1008936 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 25-09-2014 Kennis te nemen van de evaluatie van de beleidsnota grondwaterbeheer.

Nadere informatie

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Hoofdstuk Omschrijving acties Betrokken instanties Hoofdstuk 1 1.6.3 de Natuurwetgeving Het waterschap implementeert de Flora- en faunawet door de werkwijze uit de gedragscode

Nadere informatie

Aan de leden van de verenigde vergadering. Rotterdam, 18 oktober 2005 V.V.: 30 november Agendapuntnr: 19

Aan de leden van de verenigde vergadering. Rotterdam, 18 oktober 2005 V.V.: 30 november Agendapuntnr: 19 Aan de leden van de verenigde vergadering Rotterdam, 18 oktober 2005 V.V.: 30 november 2005 Onderwerp: Kredietaanvraag t.b.v. het realiseren van de hoofdwatergang Bleiswijk-Zuid: Peil 2010 deelproject

Nadere informatie

AGENDAPUNT 3.3 ONTWERP. Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110. Voorstel

AGENDAPUNT 3.3 ONTWERP. Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110. Voorstel VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 3.3 Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110 ONTWERP In D&H: 30 september 2014 Steller: A Peek In Cie: BMZ 29 oktober 2014 Telefoonnummer: 6013 SKK

Nadere informatie

Publieksmilieujaarverslag 2015

Publieksmilieujaarverslag 2015 Publieksmilieujaarverslag 2015 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (HHSK) is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer

Nadere informatie

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,

Nadere informatie

Voortgangsrapportage WBP 2011 Bijlage 1

Voortgangsrapportage WBP 2011 Bijlage 1 Voortgangsrapportage WBP 2011 Bijlage 1 Leeswijzer Deze rapportage geeft per programma uit de begroting de voortgang weer. Dit aan de hand van de doelen uit het Waterbeheerplan HHSK 2010-2015. Programma

Nadere informatie

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Kaarten Waterbelangen DM: 303052 1 Wateropgaven 2015 / 2027 Kaart 1. Gebieden met een WB21 wateropgave In 2005 is een studie wateropgave uitgevoerd (conform

Nadere informatie

Projectplan Capaciteitsverhoging gemaal Ypenburg, gemeente Den Haag

Projectplan Capaciteitsverhoging gemaal Ypenburg, gemeente Den Haag Projectplan Capaciteitsverhoging gemaal Ypenburg, gemeente Den Haag Opsteller: E. Jansens Molenaar Status: Definitief Projectfase: Projectnummer: Besteksfase 701897 Datum: 29 augustus 2016 Datum: 29 augustus

Nadere informatie

Uitvoeringsbesluit regionale waterkeringen West-Nederland 2014

Uitvoeringsbesluit regionale waterkeringen West-Nederland 2014 Besluit van gedeputeerde staten van Noord-Holland van 8 juli 2014, van Zuid- Holland van 15 juli 2014 en van Utrecht van 1 juli 2014 houdende nadere regels met betrekking tot regionale waterkeringen (Uitvoeringsbesluit

Nadere informatie

Presentatie waterschap Brabantse Delta. Conferentie Water en Veiligheid

Presentatie waterschap Brabantse Delta. Conferentie Water en Veiligheid Presentatie waterschap Brabantse Delta Conferentie Water en Veiligheid 19 november 2009 Frank van Beek Calamiteitencoördinator Beheersgebied. Oppervlakte 171.000 ha 21 gemeenten 751.000 inwoners Veiligheidsregio

Nadere informatie

Publieksmilieujaarverslag 2017

Publieksmilieujaarverslag 2017 Publieksmilieujaarverslag 2017 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer

Nadere informatie

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Presentatie GRP 2016-2020 Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Programma Inhoud Waarom een nieuw GRP? Evaluatie afgelopen planperiode Een gezonde leefomgeving Een veilige leefomgeving:

Nadere informatie

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Integraal Waterplan Haarlem Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Inhoud presentatie 1. Enkele begrippen 2. Waterplan Haarlem Aanleiding en doel Gerealiseerde maatregelen Actualisatie Geplande maatregelen

Nadere informatie

Vismigratie bij HHSK Beleid Watergebiedsplan Technische afwegingen

Vismigratie bij HHSK Beleid Watergebiedsplan Technische afwegingen Vismigratie bij HHSK Beleid Watergebiedsplan Technische afwegingen Marit Meier & Michel van Cappellen 9 oktober 2012 Beleid Vismigratie beleid is opgenomen in waterbeheerplan en Kadernota vis HHSK streeft

Nadere informatie

RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012

RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012 RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012 Archimedesweg 1 CORSA nummer: 14.48265 postadres: versie: Definitief postbus 156 auteur: Irene van der Stap 2300 AD Leiden oplage: Digitaal telefoon (071) 3 063

Nadere informatie

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d B i j l a g e 1 : Beleidskader water Europees waterbeleid Kaderrichtlijn Water (KRW) De kaderrichtlijn Water richt zich op de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwater en grondwater.

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer STUKDATUM NAAM STELLER 9 september 2011 R. van Wolfswinkel ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 10 Versnelling aanleg duurzame

Nadere informatie

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Uitgangspunten, hoofdlijnen en vervolgprocedure November 2015 Inhoud Bestuursopdracht als kader Visie 2020 en WBP als basis voor sturing en

Nadere informatie

Aan AB AQUON. Van DB AQUON. Datum 24 april Steller. Theo Houterman. Onderwerp Ontwerp Begroting Korte toelichting

Aan AB AQUON. Van DB AQUON. Datum 24 april Steller. Theo Houterman. Onderwerp Ontwerp Begroting Korte toelichting Aan Van AB AQUON DB AQUON Datum 24 april 2014 Steller Theo Houterman Onderwerp Ontwerp Begroting 2015 Korte toelichting De ontwerp begroting, zoals in artikel 30 van de gemeenschappelijke regeling wordt

Nadere informatie

Het waterschap en Grondwater. Bewonersavond 24 maart 2016

Het waterschap en Grondwater. Bewonersavond 24 maart 2016 Het waterschap en Grondwater Bewonersavond 24 maart 2016 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Verantwoordelijk voor: übescherming tegen overstroming; üpeilbeheer in oppervlaktewater ükwaliteit

Nadere informatie

ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken. November 2018

ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken. November 2018 ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken November 2018 Introductie > Sinds 2015 trekken waterschappen met elkaar op om te kijken hoe we samen de zorgplicht kunnen verbeteren

Nadere informatie

A L G E M E E N B E S T U U R

A L G E M E E N B E S T U U R A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 11 juli 2018 Agendapunt: 8 Betreft: Besluitvormend Programma: 1. Waterveiligheid Portefeuillehouder: Luitjens Route: DB-AB Onderwerp Aanvullend voorbereidingskrediet

Nadere informatie

Inleiding KNAG 7 december 2012. Dijkgraaf Herman Dijk

Inleiding KNAG 7 december 2012. Dijkgraaf Herman Dijk Inleiding KNAG 7 december 2012 Dijkgraaf Herman Dijk WATERSCHAPPEN IN NEDERLAND 25 GEBIED GROOT SALLAND oppervlakte: 120.000 ha, inwoners: 360.000 26% onder zeeniveau Wanneer geen dijken/duinen: 66% regelmatig

Nadere informatie

- Het uitvoeringskrediet van dit project "stuw bedrijventerrein Ruyven (projectnummer

- Het uitvoeringskrediet van dit project stuw bedrijventerrein Ruyven (projectnummer agendapunt H.08 1233409 Aan Verenigde Vergadering UITVOERINGSKREDIET STUW BEDRIJVENTERREIN RUYVEN Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 18-02-2016 - Het investeringsplan van dit project "stuw bedrijventerrein

Nadere informatie

Parafering besluit PFO Ber 03-06-2013 B Conform Geparafeerd door: Dragt, J. D&H 11-06-2013 H Conform Geparafeerd door: Dragt, J.

Parafering besluit PFO Ber 03-06-2013 B Conform Geparafeerd door: Dragt, J. D&H 11-06-2013 H Conform Geparafeerd door: Dragt, J. agendapunt 3.b.1 1069670 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden WIJZIGINGSOVEREENKOMST NIEUWE DRIEMANSPOLDER Portefeuillehouder Berg, A. van den Datum 11 juni 2013 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming

Nadere informatie

ontwerp-projectplan Waterwet Renovatie en vispassage stuw Schenkel Lopik

ontwerp-projectplan Waterwet Renovatie en vispassage stuw Schenkel Lopik ontwerp-projectplan Waterwet Renovatie en vispassage stuw Schenkel Lopik Voornemen Het College van Dijkgraaf en Hoogheemraden van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is voornemens, gelet op artikel

Nadere informatie

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12.1 Inleiding Gemeenten hebben de taak om hemelwater en afvalwater in te zamelen. Het hemelwater wordt steeds vaker opgevangen in een separaat hemelwaterriool. Vanuit

Nadere informatie

Welkom Presentatie investeringsagenda 2016/2017 zeven waterschappen Midden en Oost Nederland

Welkom Presentatie investeringsagenda 2016/2017 zeven waterschappen Midden en Oost Nederland Welkom Presentatie investeringsagenda 2016/2017 zeven waterschappen Midden en Oost Nederland Deelnemende Waterschappen Exploitatie en Investeringen 2016-2017 Afdelingshoofd Projectrealisatie Patrick

Nadere informatie

agendapunt 3.b.3 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden VOORTGANG AFRONDING JUIST (NU) AANSLUITEN Datum 7 januari 2014

agendapunt 3.b.3 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden VOORTGANG AFRONDING JUIST (NU) AANSLUITEN Datum 7 januari 2014 agendapunt 3.b.3 1072908 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden VOORTGANG AFRONDING JUIST (NU) AANSLUITEN Portefeuillehouder Woorst, I.J.A. ter Datum 7 januari 2014 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming

Nadere informatie

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F:

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F: pagina 2 van 11 COLOFON, Adviseurs in omgevingsrecht Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: 088 321 25 20 F: 088 321 25 29 Postbus 5011, 2900 EA Capelle aan den IJssel T: 088 321 25 10 F: 088 321 25 19 Niets

Nadere informatie

Aan de leden van de verenigde vergadering

Aan de leden van de verenigde vergadering Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 8 oktober 2008 Datum 19 augustus 2008 Agendapuntnr. 8.7 Bijlagen Onderwerp Kredietaanvraag voorbereidingswerkzaamheden in vervolg op de voorstudie zuiveringstechnisch

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Groslijst onderwerpen. 3. Wat gaan we doen?

1. Inleiding. 2. Groslijst onderwerpen. 3. Wat gaan we doen? Jaarplan 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Groslijst onderwerpen... 3 3. Wat gaan we doen?... 3 4. Inzet middelen... 5 Bijlage 1. Overzicht doelmatig- en doeltreffendheidsonderzoeken college... 6

Nadere informatie

Verslag. De bijeenkomst wordt geopend door voorzitter Berend Spoelstra. Welkom door Gerard Korrel lid Dagelijks Bestuur Amstel, Gooi en Vecht

Verslag. De bijeenkomst wordt geopend door voorzitter Berend Spoelstra. Welkom door Gerard Korrel lid Dagelijks Bestuur Amstel, Gooi en Vecht Aan Aanwezigen Informatieavond en tijd bespreking 15 september 2015, 20.00-22.00 uur Plaats bespreking Thamerkerk, Uithoorn Contactpersoon R.L.E.M. van Zon Doorkiesnummer 020 608 36 38 Fax afdeling 020

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders - Waterwet - Verordening voor de Fysieke Leefomgeving Flevoland (VFL) Lelystad, 21 maart 2013

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders - Waterwet - Verordening voor de Fysieke Leefomgeving Flevoland (VFL) Lelystad, 21 maart 2013 VERGADERDATUM 23 april 2013 SSO SECTOR/AFDELING STUKDATUM NAAM STELLER 3 april 2013 R.J.E. Peeters ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 12 Voorstel Kennisnemen van het projectplan voor Waterbeheerplan 3 waarin

Nadere informatie

agendapunt H.02 Aan Verenigde Vergadering

agendapunt H.02 Aan Verenigde Vergadering agendapunt H.02 1267231 Aan Verenigde Vergadering BIJSTELLEN INVESTERINGSPLAN EN KREDIETAANVRAAG 'BERGINGSGEBIED EN VISPAAIPLAATS MOLENVLIETPARK' (HOGE BROEKPOLDER, DEN HAAG) Gevraagd besluit Verenigde

Nadere informatie

Hoogheemraadschap van Delfland

Hoogheemraadschap van Delfland Hoogheemraadschap van Delfland Optimalisatie Afvalwatersysteem (OAS) De Groote Lucht Beleidsveld: Aard voorstel: Samenwerking Afvalwaterketen Besluitvormend Vergaderdatum: Agendapunt: Kenmerk VV: Aantal

Nadere informatie

Waterbeheerplan HHSK 2010-2015

Waterbeheerplan HHSK 2010-2015 definitief ontwerp Waterbeheerplan HHSK 2010-2015 Goed voor elkaar Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Status Versie Definitief ontwerp Rotterdam, 20 oktober 2009 Definitief ontwerp Waterbeheerplan

Nadere informatie

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status

Nadere informatie

Watergebiedsplan Greenport regio Boskoop Wateroverlast en zoetwatervoorziening Informatiebijeenkomst 30 september 2013

Watergebiedsplan Greenport regio Boskoop Wateroverlast en zoetwatervoorziening Informatiebijeenkomst 30 september 2013 Watergebiedsplan Greenport regio Boskoop Wateroverlast en zoetwatervoorziening Informatiebijeenkomst 30 september 2013 Doel en programma Vanavond willen we u informeren en horen wat u vindt van de door

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 26 november 2015 Agendapuntnummer : XV, punt 5 Besluitnummer : 1952 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Watertakenplan

Nadere informatie

agendapunt 04.B.11 Aan Commissie Waterveiligheid AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET GEMAAL KERSTANJEWETERING (GEMEENTE DELFT)

agendapunt 04.B.11 Aan Commissie Waterveiligheid AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET GEMAAL KERSTANJEWETERING (GEMEENTE DELFT) agendapunt 04.B.11 1066160 Aan Commissie Waterveiligheid AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET GEMAAL KERSTANJEWETERING (GEMEENTE DELFT) Voorstel Commissie Waterveiligheid 04-06-2013 De VV te verzoeken:

Nadere informatie

Mededeling voortgang baggerwerkzaamheden.

Mededeling voortgang baggerwerkzaamheden. Mededeling voortgang baggerwerkzaamheden. In november 2006 heeft de Verenigde Vergadering het baggerbeleidsplan Baggeren met beleid vastgesteld. Hierin staat dat jaarlijks circa 150.000 m 3 baggerspecie

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) Nummer Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland.

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) Nummer Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d.) 3 april 2012) Nummer 2644 Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland. Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller De

Nadere informatie

agendapunt 3.a.9 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden PROJECTPLAN WATERGANG HERON Datum 17 april 2012 Afstemming Bijlagen 3 Zaaknummer 26984

agendapunt 3.a.9 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden PROJECTPLAN WATERGANG HERON Datum 17 april 2012 Afstemming Bijlagen 3 Zaaknummer 26984 agendapunt 3.a.9 994246 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden PROJECTPLAN WATERGANG HERON Portefeuillehouder Berg, A. van den Datum 17 april 2012 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming Bijlagen

Nadere informatie

AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET PROGRAMMATISCHE AANPAK KRW- OPGAVE NATTE ECOLOGISCHE ZONES

AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET PROGRAMMATISCHE AANPAK KRW- OPGAVE NATTE ECOLOGISCHE ZONES agendapunt B.09 1228859 Aan Verenigde Vergadering AANVRAAG INVESTERINGSPLAN EN KREDIET PROGRAMMATISCHE AANPAK KRW- OPGAVE NATTE ECOLOGISCHE ZONES 2016-2021 Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 07-07-2016

Nadere informatie

INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder F.S.A. Wissink Vergadering : 14 maart 2017 Agendapunt : 5. Bijlagen : Kaart ligging normtrajecten Onderwerp : Investeringsvoorstel fase

Nadere informatie

Aanvullend toetsingskader vergunningverlening Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Aanvullend toetsingskader vergunningverlening Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Aanvullend toetsingskader vergunningverlening Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Status Definitief Versie 1.1 Vastgesteld door college van dijkgraaf en hoogheemraden in de vergadering

Nadere informatie

agendapunt H.17 Aan Verenigde Vergadering AANVRAAG KREDIET ALS BIJDRAGE AAN DE GEMEENTE LANSINGERLAND VOOR DE AANLEG VAN EEN NATUURVRIENDELIJKE OEVER

agendapunt H.17 Aan Verenigde Vergadering AANVRAAG KREDIET ALS BIJDRAGE AAN DE GEMEENTE LANSINGERLAND VOOR DE AANLEG VAN EEN NATUURVRIENDELIJKE OEVER agendapunt H.17 1068031 Aan Verenigde Vergadering AANVRAAG KREDIET ALS BIJDRAGE AAN DE GEMEENTE LANSINGERLAND VOOR DE AANLEG VAN EEN NATUURVRIENDELIJKE OEVER Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 20-06-2013

Nadere informatie

De waterbodems in de Waterwet

De waterbodems in de Waterwet De waterbodems in de Waterwet Platform Toezicht Bodembeheer Ede, 13 oktober 2009 Peter de Putter Sterk Consulting, projectleider Invoering Waterwet i.o.v. V&W/DGW Inhoud presentatie 1. Ontwikkelingen en

Nadere informatie

Bijlage VI. Handreiking uitwerking kostenveroorzakingsbeginsel ex Nationaal Bestuursakkoord water

Bijlage VI. Handreiking uitwerking kostenveroorzakingsbeginsel ex Nationaal Bestuursakkoord water Bijlage VI Handreiking uitwerking kostenveroorzakingsbeginsel ex Nationaal Bestuursakkoord water 1 Inleiding In het Nationaal Bestuursakkoord Water (medio 2003) zijn de volgende afspraken overeengekomen

Nadere informatie

Beheer- en onderhoudsplan Vledders en Leijerhooilanden

Beheer- en onderhoudsplan Vledders en Leijerhooilanden Beheer- en onderhoudsplan Vledders en Leijerhooilanden Waterschap Drents Overijsselse Delta Dokter Van Deenweg 186 8025 BM Zwolle Postbus 60, 8000 AB Zwolle e-mail: info@wdodelta.nl website: www.wdodelta.nl

Nadere informatie

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet Datum: 10 februari 2016 Kenmerk: 201600150 Onderwerp: ontwerp-projectplan voor de realisatie van maatregelen ten behoeve van het nieuwe peilgebied Nieuw-Lekkerland

Nadere informatie

Collectieve waterzuivering Dinsdag 19 april 2016

Collectieve waterzuivering Dinsdag 19 april 2016 Collectieve waterzuivering Dinsdag 19 april 2016 Opening Jos van der Knaap Voorzitter LTO Glaskracht Westland Programma 20.25u Toelichting zuiveringsplicht, collectieven en mogelijke centrale variant AWZI

Nadere informatie

Samenvatting. Waterplan Lisse 13 november 2008, eindconcept

Samenvatting. Waterplan Lisse 13 november 2008, eindconcept Samenvatting Waarom een waterplan? Op het gebied van water verandert er veel. Het klimaat verandert: de zeespiegel stijgt, het gaat steeds meer en harder regenen, maar ook extreem droge periodes komen

Nadere informatie

I. 647.325,13 ten laste van de exploitatie te brengen, dit is reeds verwerkt bij de eerste bestuursrapportage (BURAP 1) 2012.

I. 647.325,13 ten laste van de exploitatie te brengen, dit is reeds verwerkt bij de eerste bestuursrapportage (BURAP 1) 2012. agendapunt H.10 1008366 Aan Verenigde Vergadering AFSLUITEN INVESTERINGSPLAN EN KREDIET AANVOERTRACÉ BERGING DRIEMANSPOLDER Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 28-6-2012 1. het investeringsplan en krediet

Nadere informatie

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart Wijkoverleg Aalsmeer Oost maandag 6 maart Onderwerp voor vanavond 1. Het hoogheemraadschap van Rijnland 2. Watersystemen en onderhoud 3. KRW2 Westeinderplassen en Bovenlanden 4. Watergebiedsplan Aalsmeer

Nadere informatie

Nr Agendapunt Besluit 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering en heet allen welkom, vervolgens meldt hij de berichten van verhindering.

Nr Agendapunt Besluit 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering en heet allen welkom, vervolgens meldt hij de berichten van verhindering. VV 28 maart 2012 Agendapunt 6.3 Besluitenlijst commissie Integraal Waterbeheer en Veiligheid Datum Aanwezig Afwezig m/k : 9 maart 2012, aanvang 09.30 uur : J.H. Oosters, voorzitter W.G. Werumeus Buning,

Nadere informatie

Waterplan Hoek van Holland: Visie-samenvatting

Waterplan Hoek van Holland: Visie-samenvatting Waterplan Hoek van Holland: Visie-samenvatting 1. INLEIDING De deelgemeente Hoek van Holland stelt samen met het Hoogheemraadschap van Delfland en Gemeentewerken Rotterdam een deelgemeentelijk waterplan

Nadere informatie

AGENDAPUNT 3.2 ONTWERP. Onderwerp: GOP Zuiveringstechnische werken Nummer: v9. Voorstel

AGENDAPUNT 3.2 ONTWERP. Onderwerp: GOP Zuiveringstechnische werken Nummer: v9. Voorstel VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 3.2 Onderwerp: GOP Zuiveringstechnische werken 2015-2019 Nummer: 865878-v9 In D&H: 11-11-2014 Steller: Tonny Oosterhoff In Cie: BMZ 25-11-2014 Telefoonnummer:

Nadere informatie

Assetmanagement bij waterkeringen

Assetmanagement bij waterkeringen Assetmanagement bij waterkeringen Frank den Heijer NVRB symposium Assetmanagement in de publieke sector Assetmanagement bij waterkeringen Historie en context Toetsproces waterkeringen Cases: toetsronden

Nadere informatie