Gebouwde omgeving en welbevinden

Transcriptie

1 Gebouwde omgeving en welbevinden Werkconferentie rondom verpleeghuisomgevingen Yvonne de Kort Walter Waalwijk Omgeving & gezondheid De fysieke omgeving kan de gezondheid van haar gebruikers beïnvloeden: onomkeerbaar ziekteproces vertragen/draaglijker maken herstelproces versnellen chronische/acute problemen voorkomen gezondheid & welzijn bevorderen 28 oktober 2004 Naarden: Naarderheem Direct: Invloed van de omgeving Indirect: Verdienen de huidige gebouwen in de zorgsector de naam healing environments? Objectieve omgeving hygiëne veiligheid ongevallen ergonomie Omgeving zoals waargenomen en geïnterpreteerd stress negatieve emoties controle gedrag restoratieve effecten 1

2 Omgevingsinvloed We onderscheiden: ruimtelijke aspecten sociale aspecten belevingsaspecten service aspecten Autonomie Zelfredzaamheid Fysieke veiligheid Orientatie Ruimtelijke aspecten Kunnen doen wat je zelf wil Zelf voorzien in dagelijkse behoeften Veilig kunnen gebruiken Waar je bent, waar je naar toe kunt binnen context organisatie, maatschappij Oriëntatie in gangen Ruimtelijke aspecten - psychogeriatrie Autonomie en controle Steun competentie met zinvolle activiteiten Stem af op capaciteiten Oriëntatie in ruimte extra uitdaging Veiligheid Toegankelijkheid en herkenbaarheid Loopcircuit langs interessante plekken Vermijd hindernissen, bedienbaarheid Lage complexiteit, consistentie Hulpmiddelen, overzicht Sociale aspecten Controle & personificatie Privacy Territorium Supervisie/toezicht Sociale interactie Regulatie van informatie en interactie Eenplekdie jekunt controleren en beheersen Niet meer dan nodig, passend Samen zijn met anderen 2

3 Sociale interactie ontspanning stimulatie steun Our social nature links us fundamentally to others throughout our lives. When these links are strained or ruptured, the health consequences are profound. Ornstein & Sobel Ontmoetingen aanwezigheid van mensen aanleiding/gespreksstof vrijblijvendheid juiste niveau van privacy zitgelegenheid (behaaglijk, veilig) Sociale aspecten - psychogeriatrie Belevingsaspecten Bescherm privacy Positief en gevarieerd sociaal milieu Keuze tussen alleen zijn vs. samen, privacy gradiënt, grenzen Verschillende mogelijkheden, van passief kijken tot actief meedoen Stimulatie Geborgenheid Oriëntatie in de tijd Identificatie, status & uitstraling Autonomie en controle Hoeveelheid & kwaliteit Woonomgeving! Uitzicht, daglicht, buurt Personalisatie op huiskamerniveau En op individueel niveau 3

4 wat is wonen, wat is thuis? Institutioneel ecologisch: beschutting, uitzicht zelfstandigheid, zelfredzaamheid vrijheid, controle verband met verleden, identiteit Institutioneel Identiteit 4

5 Belevingsaspecten - psychogeriatrie Passende stimulatie en uitdaging Relaties met het bekende en het gezonde Verhoog oriëntatie in ruimte en tijd Gevoel van veiligheid Kleinschaligheid, uitzicht, niet te veel Alledaagse plekken en activiteiten, elementen uit het verleden Uitzicht, differentiatie Klimaat Verlichting Geluid en akoestiek Energie, ICT, infrastructurele voorz. Service aspecten Behaaglijkheid, controle Schittering, niveau, kleur Ongewenste vs gewenste geluiden Communicatie, informatie, veiligheid Gebouw evaluatie: nadenken en kijken Hoe goed voldoet het gebouw Voor al haar gebruikers Gestructureerd (dus eerst nadenken) Gebouw Gebruik Sporen van gebruik bij-produkten slijtages, resten, ontbrekende sporen aanpassingen toevoegingen, scheidingen, connecties personificaties personalisatie, identificatie, groepslidmaatschap communicaties officieel, officieus, illegaal Sporen van gebruik Op pad Evalueer het gebouw Volgens opgegeven route Met de juiste bril 5