Greenport Ontwikkelingsmaatschappij in historisch perspectief

Transcriptie

1 GREENPORT ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ B.V. 30 mei 2012

2

3

4 Greenport Ontwikkelingsmaatschappij in historisch perspectief 1996 Pact van Teylingen 2002 Bijstelling Pact 2004 Offensief van Teylingen 2006 Bijeenkomst Witte Raaf 2008 Memorandum of Understanding 2009 Samenwerkingsovereenkomst Greenport Duin- en Bollenstreek 2009 Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek 2010 Oprichting Greenport Ontwikkelingsmaatschappij 2010 Provinciale Verordening Ruimte 2011 Eerste bollengrondcompensatieovereenkomst 2011 Vaststelling Meerjarenprogramma

5 Voorwoord Nederland loopt int onaal voorop in tuinbouw. Niets voor niets hee het kabinet de sector tuinbouw en uitgangsmaterialen tot één van de topsectoren van onze economie benoemd. De Greenports zorgen voor int onale uitstraling, een zeer sterke export inno eve kracht en veel werkgelegenheid. De Duin- en Bollenstreek is de Greenport met misschien wel de meest interna repu e. De unieke combin van bloembollenteelt, sierteelt en toerisme zorgt voor een sterke economische basis. De ruimtelijke herstructurering en modernisering van het buitengebied, zoals vastgelegd in de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek (ISG), is vooral bedoeld om die e uit te bouwen. Met elkaar zullen overheid en bedrijfsleven de Duin- en Bollenstreek nieuwe impulsen moeten geven voor de middellange en lange termijn. De economie maakt op dit moment een pas op de plaats. Het zijn dus ook geen gemakkelijke den in de bloembollensector, de sierteeltsector en het toerisme, noch in de woningmarkt. De herstructureringsagenda echter een panne van tot twin g jaar. We moeten daarom vandaag zorgen dat de Duin- en Bollenstreek de toekomst van morgen sterker tegemoet gaat. Greenport Ontwikkelingsmaatschappij wil daar graag aan bijdragen. GOM is verheugd te constateren dat er op dit moment voortvarend wordt gewerkt aan het opstellen van een Economische Beleidsagenda voor de Duin- en Bollensteek. Dit onderstreept het belang van een samenspel tussen ruimtelijke- en economische herstructurering was het eerste volledig onele jaar van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM). Het is goed te constateren dat er in de regio een breed draagvlak bestaat voor de am es van de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek (ISG) en voor de rol van GOM. GOM werkt hard aan haar posi onering in de rich ng van grondeigenaren, ondernemers en andere stakeholders. Velen weten inmiddels de weg naar GOM te vinden. In 2011 is een aanzienlijke portefeuille met in oca opgebouwd. Er is goede voortgang geboekt met de planontwikkeling voor de eerste twee grote gebiedsontwikkelingen die GOM gaat uitvoeren: het glastuinbouwgebied Trappenberg- Kloosterschuur en het agrarisch bedrijventerrein Delfweg. Het in december 2011 door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgestelde Meerjarenprogramma maakt het voor GOM nancieel mogelijk beide grote gebiedsontwikkelingen daadwerkelijk in uitvoering te nemen. De GOM kijkt terug op een Met een kleine, taakgerichte e bestaande uit ceerde en toegewijde professionals is veel werk verzet. We staan echter nog maar aan het begin van de opgave die ons wacht: een vitale economie in een vitale ruimte wordt een belangrijk jaar. Een jaar om spijkers met koppen te slaan. GOM is er klaar voor. Onno Zwart Directeur

6

7 Inhoud Highlights Op weg naar een nieuwe, vitale Duin- en Bollenstreek... 7 Greenport Ontwikkelingsmaatschappij... 9 Werkzaamheden en voortgang projecten Financieel verslag Colofon... 18

8 Foto: Cock Koelewijn - Katwijk ZH

9 Highlights 2011 Bollengrondbalans In 2011 is in de Duin- en Bollenstreek in totaal 0.5 hectare bollengrond planologisch onttrokken. Dit was 1 e klas bollengrond. Meerjarenprogramma In december 2011 is door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van GOM het Meerjarenprogramma vastgesteld. Onttrokken 1 e klas bollengrond wordt gecompenseerd. Alle verloren gegane vierkante meters dienen volledig te worden teruggemaakt binnen de streek. Hiervan wordt minimaal 40% teruggemaakt door het opruimen van verrommeling (het slopen van opstallen) en maximaal 30% door het verbeteren van 2 e klas bollengrond respectievelijk maximaal 30% door het omspuiten van (daartoe aangewezen) graslanden. In 2011 is in de Duin- en Bollenstreek in totaal 4.5 hectare nieuwe 1 e klas bollengrond geproduceerd en als zodanig planologisch verankerd. Het bollengrondsaldo over 2011 bedraagt derhalve +4.0 hectare. Portefeuille initiatiefprojecten Gedurende geheel 2011 heeft GOM in totaal 106 nieuwe initiatiefprojecten aan haar portefeuille weten toe te voegen. 35 hiervan zijn om verschillende redenen niet haalbaar gebleken. De totale actieve portefeuille aan het einde van 2011 bedroeg 113 projectlocaties. Overeenkomsten In 2011 heeft GOM vier overeenkomsten met grondeigenaren gesloten. Per ultimo 2011 zijn nog eens acht projecten in een vergevorderd voorbereidend stadium van contractering gekomen. Dit betreft projecten met sloop van opstallen, verkoop van bouwtitels voor greenportwoningen en productie en modernisering van 1 e klas bollengrond. Foto: Cock Koelewijn - Katwijk ZH 6

10 Op weg naar een nieuwe, vitale Duin- en Bollenstreek De Duin- en Bollenstreek vormt een uniek ruimtelijk, economisch en sociaalmaatschappelijk geheel. Aan het greenportcomplex (bollen, sierteelt en toerisme) ontleent het gebied zijn identiteit en economische- en ruimtelijke basis. Met de Intergemeentelijke Structuurvisie is een beleidskader gecreëerd voor de ruimtelijke- en economische transitie van het gebied. Het gedeeltelijk verouderde en versnipperde bollenproductielandschap wordt omgevormd in een gemoderniseerd bollenareaal en een aantrekkelijk open landschap. Waarin ook sectoren als handel, export en toerisme zich beter zullen kunnen ontwikkelen. Door de economische ontwikkelingsmogelijkheden van de Greenport Duin- en Bollenstreek op die wijze duurzaam ruimtelijk te verankeren, bouwen we aan een vernieuwde streek waarin het goed ondernemen, prettig wonen en fijn recreëren is. Er wordt wel eens wat neerbuigend gedacht en gesproken over onze regio. Volkomen onterecht. Ook al liggen de meeste bollenvelden inmiddels in de kop van Noord-Holland en zijn de Greenports in Aalsmeer en in het Westland economisch gezien vele malen groter. De werkelijkheid van de Greenport Duin- en Bollenstreek mag echter niet worden ontkend. Het is immers hét internationaal centrum van bollenteelt, -handel, -onderzoek en ontwikkeling en toerisme. 70% of meer van de totale wereldhandelsstromen in de bollensector lopen via de Duin- en Bollenstreek. Alle kennis en voorzieningen die de bollensector is ons land nodig heeft, zijn in onze streek gevestigd. En versterken elkaar onderling. Dát is de kracht van de Duin- en Bollenstreek. Dát is de economische betekenis van onze Greenport. Precies om die reden rekent het rijk de Greenports tot de negen economische topsectoren. De toekomst van de Duin- en Bollenstreek is daarmee niet meer vrijblijvend. Het topsectorenbeleid is erop gericht de concurrentiekracht van ons land te vergroten. Sterke regionale clusters zijn daarvoor noodzakelijk. In hun economisch-ruimtelijke samenhang geldt dat zeker voor de Greenports. En dus ook voor de Duin- en Bollenstreek. heeft de Duin- en Bollenstreek volop toekomstpotentie. De regio is onmiskenbaar te kwalificeren als: Internationaal centrum en wereldmarktleider in bloembollenhandel en -logistiek; Internationaal centrum van onderzoek, ontwikkeling en innovatie in de bloembollensector; Internationaal toeristische trekpleister. Een toekomstbestendige verdere uitbouw van deze kwaliteiten, vraagt in de visie van Greenport Ontwikkkelingsmaatschappij om drie ingrepen: (Re)vitaliseren en innoveren van de greenporteconomie; Moderniseren en herinrichten van het greenportgebied; Herpositioneren van het greenportcomplex. De Duin- en Bollenstreek zal zich zowel intern als extern - met hernieuwd elan moeten manifesteren. De ruimtelijke modernisering van 7

11 Deze gewenste nieuwe economische dynamiek zal moeten komen van ondernemers, investeerders, instellingen en overheden die samen willen bouwen aan een nieuwe, vitale Duin- en Bollenstreek. De Intergemeentelijke Structuurvisie is en blijft vanzelfsprekend hiervoor het ruimtelijk beleidskader. Greenport Ontwikkelingsmaatschappij wil als regionaal ontwikkelbedrijf de ruimtelijke transitie mogelijk maken die de streek nodig heeft. In onze ogen mag de Duin- en Bollenstreek zichzelf vol overtuiging kwalificeren Bulb Valley Een sterke Greenport die zich kan ontwikkelen op basis van een economische, ruimtelijke en landschappelijke agenda die elkaar versterken. GOM ziet hierin plaats voor belangrijke projecten als onder meer: Het state of the art Horticulture Cluster bij veiling Flora Holland in Rijnsburg; Het nieuwe door GOM te ontwikkelen Greenhouse Park in glastuinbouwgebied Trappenberg Kloosterschuur; Het te moderniseren Bulb Production gebied in het middengedeelte en aan de noordflank van de regio met daarin gepositioneerd de broeierijbedrijven; Het nieuwe door GOM te ontwikkelen Bulb Trade Park op bedrijventerrein Delfweg; De Bulb Valley zone waarin handel (Bulb Trade Park), toerisme (Keukenhof, Tespelduyn, Oostduinsemeer) en kennisontwikkeling (Flower Science Park in Lisse) elkaar versterken; De Landscape Garden en landschappelijke verbindingszone tussen Noordwijk, Katwijk/ Rijnsburg en Voorhout. 8

12 Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Greenport Ontwikkelingsmaatschappij is het regionale ontwikkelbedrijf voor de ruimtelijke herstructurering van de Duin- en Bollenstreek. Bedrijf GOM is een private onderneming met publieke aandeelhouders en werd opgericht op 3 maart De greenportgemeenten Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen zijn aandeelhouder. GOM heeft geen winstoogmerk. Alle inkomsten worden geïnvesteerd in herstructureringsmaatregelen. Een onafhankelijke Raad van Commissarissen ziet toe op het bestuur van de onderneming. Missie Greenport Ontwikkelingsmaatschappij is opgericht om door gebieds(her)ontwikkeling bij te dragen aan een economisch en ruimtelijk vitale Duin- en Bollenstreek conform de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek. Doelen GOM en haar aandeelhouders hebben zich gecommitteerd aan: Modernisering en transitie van de Greenport Duin- en Bollenstreek tot een vitale economie in een vitaal landschap; Het duurzaam behouden en moderniseren van het bollengrond productieareaal; Het ruimtelijk herstructureren van de regio ten behoeve van economische structuurversterking; Het creëren van een open landschap met landschappelijke kwaliteiten alsmede het opruimen van verrommeling in het buitengebied; Het genereren van financiële herstructureringsmiddelen door het (doen) ontwikkelen van greenportwoningen in het buitengebied; Het verduurzamen van energie- en waterinfrastructuur; Het maken van ecologische- en recreatieve verbindingen. 9

13 Ac viteiten Greenport Ontwikkelingsmaatschappij is ef op het vlak van: Gebieds(her)ontwikkeling; Het voeren van grondexplo ; Herstructurering en herverkaveling van bollenp egronden; Het (doen) ontwikkelen van kavels voor greenportwoningen (maximaal 600); Het verkopen van tels voor greenportwoningen; Het uitvoeren van bollengrond- eprojecten; Het verstrekken van vergoedingen voor en het eren van opruimen van verrommeling; Het verstrekken van vergoedingen voor en het muleren van het produceren van nieuwe bollengrond; Landschapsontwikkeling. Het GOM team bestaat uit: Onno Zwart Directeur Robert Boom Programmamanager n Stout Financieel manager Erwin Uil Projectleider Wilco Paap Administrateur Chantal Korver emanager in 2011 (niet op de foto) Ellen Hand cemanager per 2012 Toekomst Het succes van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij is ankelijk van de kracht van samenwerking. Gemeenten, provincie, grondeigenaren, ondernemers en belangenorg hebben samen de sleutel in handen om de greenporteconomie en de ruimtelijke ordening in de Duin- en Bollenstreek duurzaam te vernieuwen en te versterken. Wij leveren daaraan graag onze resultaatgerichte bijdrage. Organisa e GOM bestaat uit een kleine, taakgerichte org met gek ceerde en toegewijde professionals. Tot 2014 zijn deze o en bemensing (contractueel) gezekerd. Raad van Commissarissen Tot ons grote verdriet is commissaris Bert Heemskerk in maart 2011 overleden. We zijn hem zeer erkentelijk voor zijn bijdrage aan de opstart van GOM. Per mei 2011 is Hans de Boer toegetreden tot de RvC. De samenstelling is als volgt: Jacques Teelen (1946); Wim Duursema (1959); Hans de Boer (1955). 10

14 Werkzaamheden en voortgang projecten 2011 Strategie en werkwijze GOM Greenport Ontwikkelingsmaatschappij draagt bij aan de ruimtelijke transitie van de Duin- en Bollenstreek door actieve gebieds(her)ontwikkeling en door uitvoering te geven aan de regelgeving op het gebied van bollengrondcompensatie, opruimen van verrommeling, greenportwoningbouw en bollengrondproductie. Daarom positioneert GOM zich als partner voor zowel de overheid als private sector (grondeigenaren, projectontwikkelaars en ondernemers). Het succes van de herstructurering is afhankelijk van: De medewerking van grondeigenaren, ondernemers, vastgoedontwikkelaars; De politiek-bestuurlijke realiteit; Het maatschappelijk draagvlak in algemene zin; De marktontwikkelingen in zowel het bollencomplex als de woningmarkt. Het strategisch beleid van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij is als volgt te omschrijven: GOM opereert bedrijfsmatig op basis van haalbare businesscases in financieel ; GOM hanteert een strak risicomanagement; GOM werkt bij voorkeur gebiedsgericht (met het oog op het optimaliseren van herstructureringsmaatregelen); GOM opereert proactief; GOM speelt alert en adequaat in op initiatieven en kansen die zich voordoen bij grondeigenaren en ondernemers; GOM initieert actief en in overleg met de gemeenten gebiedsgerichte herstructureringsplannen; GOM neemt actief deel aan relevante netwerken; GOM streeft naar constructieve samenwerking met alle relevante stakeholders o Op basis van het adequaat managen van verwachtingen; o Gericht op duurzaam partnership; o Op basis van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap; GOM communiceert actief over haar beleid, activiteiten en resultaten; o Ter vergroting van draagvlak en betrokkenheid; GOM streeft een gefaseerde herstructureringsagenda (projectenportefeuille) na die recht doet aan de totale uiteindelijke kwantitatieve en kwalitatieve herstructureringsopgave. Greenport Ontwikkelingsmaatschappij werkt op basis van het volgende ordeningsprincipe: Initiatiefprojecten; Voorbereidingsprojecten; Uitvoeringsprojecten. Dit principe werkt als een pijplijn die zich vult met initiatieven en uiteindelijk resulteert in de daadwerkelijke realisatie van herstructureringsprojecten. In de initiatieffase van een project wordt onderzocht of er sprake is van een project waarbij GOM betrokken kan of moet zijn. Dat laatste is het geval bij een bollengrondcompensatieverplichting of woningbouw in het buitengebied (greenportwoningen). Het eerstgenoemde is van toepassing indien het gaat om een project waarvoor GOM vergoedingen kan verstrekken, bijvoorbeeld bij het opruimen van verrommeling of het produceren van bollengrond. 11

15 Complexe of omvangrijke projecten waarbij GOM ook aanzienlijke financiële verplichtingen zou moeten aangaan worden als voorbereidingsproject aan een uitvoerige haalbaarheidsstudie onderworpen. Bij gebleken haalbaarheid wordt een businesscase uitontwikkeld. Voorbereidingsprojecten worden geactiveerd in het Meerjarenprogramma van GOM, na goedkeuring door de Raad van Commissarissen en besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. GOM kan pas daadwerkelijk projecten in uitvoering nemen indien ze zijn opgenomen in een door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld financieel sluitend Meerjarenprogramma. Uitvoeringsprojecten Het bestemmingsplan Trappenberg - Kloosterschuur (Katwijk) is eind 2011 vastgesteld. In het voorjaar van 2012 sluiten de gemeente Katwijk en GOM een realisatieovereenkomst. Hierna zal de uitvoering starten. Het plan bestaat uit de ontwikkeling van 23 hectare glastuinbouw en circa 60 bouwkavels voor greenportwoningen. Gesprekken met kandidaten voor de glastuinbouwkavels vinden reeds plaats. Trappenberg-Kloosterschuur wordt door GOM ontwikkeld als Greenhouse Park; een modern glastuinbouwgebied voor sierteeltbedrijven in het sierteeltcomplex rond veiling Flora Holland. Meerjarenprogramma Het Meerjarenprogramma van GOM is in december 2011 vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In dit Meerjarenprogramma is door de aandeelhouders een uitvoeringsprogramma inclusief financiële kaders gefiatteerd dat bestaat uit: De realisatie van het glastuinbouwherstructureringsgebied Trappenberg - Kloosterschuur (gedeelte Katwijk), inclusief de ontwikkeling van een locatie voor greenportwoningen; De realisatie van het agrarisch bedrijventerrein Delfweg inclusief landschappelijke inpassingszone in Noordwijkerhout; 25 hectare bollengrondcompensatie (periode ); Twee bouwtitels voor greenportwoningen (naast bouwtitels die deel zullen uitmaken van de eigen grondexploitaties van GOM); GOM organisatie. Greenhouse Park biedt de glastuinbouw in de Duin- en Bollenstreek de mogelijkheid tot innovatie en schaalvergroting. 12

16 In Noordwijkerhout ontwikkelt GOM Bulb Trade Park op bedrijventerrein Delfweg. Bulb Trade Park wordt de clusterlocatie voor moderne, internationaal opererende bloembollenhandelsen exportbedrijven in de Greenport Duin- en Bollenstreek: wereldmarktleider in de bloembollenhandel en logistiek. In het Meerjarenprogramma zijn voorts twee businesscases opgenomen voor grootschalige respectievelijk kleinschalige bollengrondcompensatie. Dit stelt GOM in staat om in 2012 de eerste contracten te kunnen sluiten voor bollengrondcompensatie enerzijds en bollengrondproductie anderzijds. Op Bulb Trade Park ontwikkelt GOM in nauwe samenwerking met innovatieve koploperbedrijven nieuwe, geïntegreerde huisvestingsconcepten in aansluiting op de processen van bedrijfsintegratie die in deze sector zullen plaatsvinden. Op dit moment liggen meerdere conceptcontracten bij diverse grondeigenaren/ ondernemers te bespreking voor. Voorbereidingsprojecten In maart 2012 sluiten de gemeente Teylingen en GOM een voorbereidingsovereenkomst voor de planontwikkeling voor het gedeelte van het glastuinbouwgebied Trappenberg/ Kloosterschuur dat in Teylingen wordt gerealiseerd. Het voorontwerp bestemmingsplan en de businesscase zijn in 2011 in voorbereiding genomen. Het project zal bestaan uit de realisatie van circa 15 hectare inpassing en ruim 6.5 hectare natuurcompensatie. Voor twee locaties in respectievelijk Voorhout en Hillegom worden in 2012 haalbaarheidsstudies opgestart voor de ontwikkeling van greenportwoningen. Foto: M&G - Voorhout Met Keukenhof is in 2011 een raamovereenkomst bollengrondcompensatie gesloten waarin afspraken zijn vastgelegd over het volledig compenseren van ruim m² bollengrond die wordt onttrokken ten behoeve van de aanleg van een nieuw parkeerterrein. Het ontwerp bestemmingsplan voor deze locatie is nagenoeg gereed en zal volgens planning in 2012 door de gemeente Noordwijkerhout in procedure worden gebracht. Het totale plan omvat 8 hectare bedrijventerrein en 9 hectare landschappelijke inpassingszone. Per ultimo 2011 zijn nog eens 5 10 projecten in een vergevorderd voorbereidend stadium van contractering. Hieronder bevinden zich projecten met sloop van opstallen, verkoop van bouwtitels voor greenportwoningen en productie en modernisering van 1 e klas bollengrond. 13

17 Initiatiefprojecten Gedurende geheel 2011 heeft GOM in totaal 106 nieuwe initiatiefprojecten aan haar portefeuille kunnen toevoegen. 35 projecten zijn om verschillende redenen niet haalbaar gebleken. De totale actieve portefeuille eind 2011 bedroeg 113 projectlocaties. Deze totale portefeuille had per ultimo 2011 de volgende samenstelling: Initiatieven In de pijplijn zacht In de pijplijn gewogen Waarvan 100% zeker Waarvan <100% zeker Onttrekken bollengrond 1 e klas 89 ha 34 ha 31 ha 3 ha Productie bollengrond Opruimen verrommeling 19 ha 10 ha 5,5 ha 4,5 ha Opwaarderen 2 e klas 26 ha 10 ha 0 ha 10 ha Omspuiten grasland 23 ha 13 ha 2,9 ha 10,1 ha Onttrekken bollengrond 2 e klas 1,7 ha 0,6 ha 0,3 ha 0,3 ha Greenportwoningen (aantal) Overeenkomsten In 2011 heeft GOM vier overeenkomsten met grondeigenaren gesloten: Bollengrondcompensatieovereenkomst, 8.000m²; Raamovereenkomst bollengrondcompensatie Keukenhof, ruim m²; Bollengrondcompensatieovereenkomst, m²; Overeenkomst voor het opruimen van verrommeling en bollengrondproductie, sloop m2 opstallen en productie m2 bollengrond. 14

18 15

19 Financieel verslag Financieel staat Greenport Ontwikkelingsmaatschappij er gezond (dat wil zeggen financieel verantwoord) voor. De financiële sturing van GOM verloopt via het door de aandeelhoudersvergadering vastgestelde Meerjarenprogramma. GOM genereert volledig haar eigen inkomsten ten behoeve van de herstructureringsagenda. Aanvullend is er een financiële bijdrage van Holland Rijnland uit het Regionaal Investerings Fonds. Tevens zijn FES gelden toegezegd voor de herstructureringslocaties Trappenberg- Kloosterschuur en Delfweg. Greenport Ontwikkelingsmaatschappij werkt met één geïntegreerde meerjarenbegroting waarin alle activiteiten, projecten en fondsen zijn ondergebracht. Ook alle organisatiekosten die GOM vanaf de start heeft gemaakt, worden hierin gedekt. Daarnaast heeft GOM reeds FES bijdragen ontvangen voor de projecten Trappenberg- Kloosterschuur en Delfweg. Tevens heeft GOM een gedeelte van de door Holland Rijnland toegekende RIF middelen ontvangen. Dit is bedoeld voor de herstructurering van de Duinen Bollenstreek. In het kader van de financiering van de activiteiten van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij in de komende jaren is eind 2011 met de Bank Nederlandse Gemeenten overeenstemming bereikt over een financieringsovereenkomst voor het aantrekken van investeringsmiddelen. De greenportgemeenten hebben hiertoe een garantstelling verstrekt. Begin 2012 wordt deze financieringsovereenkomst afgesloten. Het in december 2011 vastgestelde Meerjarenprogramma sluit met een positief resultaat. Dit betekent dat GOM de in het programma opgenomen projecten kan uitvoeren. Zij verwacht daarmee bovendien een financieel resultaat te behalen. Dit resultaat is eveneens beschikbaar voor investeringen in de herstructurering van de Duin- en Bollenstreek. Het verslagjaar 2011 is afgesloten met een nihil financieel resultaat. Dit is in overeenstemming met de doelstellingen van GOM. De totale balanspositie van GOM per ultimo Het door GOM opgebouwde onderhanden werk bedraagt ruim 16

20 17

21 Colofon Productie SOS-MKB in opdracht van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij. Tekst Greenport Ontwikkelingsmaatschappij. Contact Centraal secretariaat van GOM: Ellen Hand Bezoekadres: Dijkzicht 1, Noordwijkerhout Postadres: Postbus AA Noordwijkerhout Telefoon: Internet: 18

22 19

23 20

24 21