De beste van de wereld. Peter Smeets Rotary Horst 9 mei 2011

Transcriptie

1 De beste van de wereld Peter Smeets Rotary Horst 9 mei 2011

2 De wereld verstedelijkt 50 (2007) tot 75% (2025) van alle mensen leeft in steden Stichting Onderzoek Wereldvoedselvoorziening van de Vrije Universiteit Bevolkingsdichtheid Inw./km Metropolen zijn de knopen van de 21 e eeuwse netwerksamenleving Het onderscheid tussen stad en land en verdwijnt in metropolen Verstedelijking leidt tot braindrain in platteland Stedelijke bevolking wil gevarieerd eten met veel eiwit Population (bln) Growth urban (red) and rural (green) population Time

3 Vegetariërs 1 mld mensen lijdt aan protein-energy-malnutrition, or PEM. Soms is deze ondervoeding te wijten aan te caloriëngebrek maar veel vaker is het te wijten aan een gebrek aan eiwitten en/of vitaminen. Ook in de USA lijden veel kindeen in sloppenwijken van grote steden en in het arme platteland aan PEM.

4 Emerging Economies krijgen steeds meer moeite met voedselproductie: Voorbeeld China 1000 The Growing Wedge (forecast) Bevolkingsdichtheid Growth (2005 = 100) Year Economic growth Growth Agicultural Productivity Year (2005 = 1) Geschiktheid voor landbouwproductie Productiviteitssprong is nodig om te voldoen aan de vraag van de groeiende middenklasse. Desondanks zal de import toenemen. Geschiktheid voor landbouwproduktie Totale oppervlakte geschikt voor productie: 11%

5 Shanghai, Lotus Supermarkt. Januari 2011

6 Stedelijke mensen hebben meer koopkracht Daardoor verandert het consumptiepatroon Diet/Functional/ Organic Foods Convenience Foods Snacks/Prepared Meals Dairy, Meat, Fish, Fresh Fruit Juices, Beverages India, China, SE Asia Latin America Eastern Europe N. America, Japan, W. Europe, Australia Increasing consumption of processed food. Increasing consumer discern towards safe, healthy and quality food Carbohydrate Staples Africa (Sub- Sahara) Surviving Mass Market Convenience Food Service Snacking Quality Hygiene High Technology Transparency in food chain from farm gate to food plate

7 Landbouw is veel meer dan voedsel: From food to fashion to pharmaceuticals en fuel Energy and building Fuel Fibers Food Fodder Food Crops Vegetables Fruits Fashion Flowers Flavours Flagrances Pharmaceuticals Functional Foods Pharmaceuticals World spending on luxury goods in 2005: $165 bln Which is a 100-fold increase between 1977 and 2005

8 Deltametropool in Noordwest Europa 35 mln inwoners tussen Lille, Amsterdam en Keulen Hoofdstad van Europa Metropolitane Landbouw, de beste landbouw van de wereld.

9 Ons platteland is opgepimpt De OESO hanteert wereldwijd als definitie voor ruraal: minder dan 150 inwoners per km2 Dan zijn alleen de blauwe gebieden platteland. LNV hanteert 1000 inwoners per km2

10 Metropolitane Landbouw Is vraaggedreven en komt tegemoet aan uiteenlopende voedselbehoeften, gebaseerd op toenemende koopkracht, waarin kwaliteit steeds belangrijker wordt. Is een netwerk van industriële agroproducenten en -verwerkers, afvalverwerkers, energieproducenten en watermanagers en maakt optimaal gebruik van de logistieke en kennisstromen in de metropool. Levert een significante bijdrage aan duurzame ontwikkeling van de metropool.

11 Het negatieve beeld: steeds minder boeren

12 Maar agrofood blijft belangrijk Totale economie: mln. Agrocomplex totaal: mln (10%) Agrocomplex op basis binnenlandse grondstoffen: mln (5.5%). Primaire productie: mln (2.2%) Werkgelegenheid: 10% Ruimtegebruik: km 2 Ruimtelijke productiviteit: ( mln/km 2 ) glas: 27 Ivh: 11 Vgtb: 1,1 melkvee: 0,17 akkerbouw: 0, Aantal bedrijven (2002) * 1000

13 Nederland in de (agro) wereld Agrofood is 10% van BNP, 10% van werkgelegenheid Wereldwijd misschien wel de beste 2 e naar exportwaarde agrarisch (VS1e, Fr3e) 1 e Groente export 5 e Fruitexport 3 e Vlees (VS1e, Brasil2e) 1 e Sierteelt 7 keer meer dan 2e Colombia 4 e (20%) binnen EU in Zuivelexport. EU produceert een kwart van de wereldproductie ALLEMAAL ZONDER SUBSIDIE!!! IN 2015 STOPT DE SUBSIDIE EN DE QUOTERING Nederland loopt wereldwijd ver vooruit op het vlak van arbeid, milieu, dierenwelzijn en beheersing veterinaire risico s Innovatie in agrofood jaagt innovatie in overig MKB aan. Innovatie steunt op regionale netwerken In de komende jaren is het perspectief voor tuinbouw, eiwit productie en farma wereldwijd enorm. Nederland loopt voorop met hoogwaardige producten, als innovator en met kennis

14 De Peel is onderdeel van de Deltametropool Het gebied is veel meer verstedelijkt dan we denken De dorpen zijn de buitenste buitenwijken van de steden Stedelingen in dorpen willen recreatie, natuur en geen overlast van de agro-industrie Landbouw is dominant metropolitane landbouw intensieve (melk)veehouderij glastuinbouw en champignons pharmaceuticals en functional foods toelevering, verwerking, logistiek, handel opererend op wereldschaal met een slechte PR De gemiddelde burger denkt er anders over dan de mensen die er veel over praten Maar de ruimtelijke ordening van de landbouw loopt achter

15 Het gaat om veel meer dan de primaire productie Daarachter werkt het regionale innovatiecluster Andere klanten MKB metaalnijverheid Andere klanten Software developers Financiële dienstverlening Verwerkers, logistiek, handel primaire producenten Advanced Producer Services Regionale en lokale overheid Andere klanten Marketing en communicatie Andere klanten

16 Noord Limburg en Oost Brabant: Het beste van het beste Ruim koeien Ruim 1.5 mln varkens Ruim 10 mln kippen Ruim 900 ha glas

17 Hier komen de stippenkaarten Analyse van de ruimtelijke spreiding van de 33% kleinste, 33% middelste en 33% grootste bedrijven in glastuinbouw en veehouderij laat zien dat groei van de bedrijven op de huidige locaties een enorm megastallen probleem zal opleveren. De kaarten bevattien vertrouwelijke informatie uit meitelling en GD enquetes en kunnen niet verzonden worden.

18 Agropark in Noord Limburg Ruim koeien Ruim 1.5 mln varkens Ruim 10 mln kippen Ruim 900 ha glas Geen megastallen in de rest van het gebied

19 KOMBI- partners hebben verschillende waarden. Vertrouwen is cruciaal Politiek gaat voor macht Ondernemers gaan voor winst Overheden Ondernemers Het uitwisselen van waarden moet georganiseerd worden. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard Kennisinstellingen Maatschappelijke groepen Kenniswerkers gaan voor publicaties en nieuwe kennis Maatschappelijke groepen gaan voor invloed en leden

20 Hoe gaat dit verder? Landbouw in the 21e eeuw neemt de vorm aan van metropolitane foodclusters: Dit zijn intelligente agrologistieke netwerken met consolidatie centra, agroparken and rurale transformatie centra rondom een metropool.

21 Intelligent Agrologistiek Netwerk combineert Consolidatie Centra, Agroparken and Rurale Transformatie Centra. Ruraal Transformatie Centrum EXPORT HAVEN Agropark Consolidatie Centrum METROPOOL

22 Van traditionele bedrijven naar ketens Raw Materials Processing

23 Van ketens naar agropark Raw Materials Processing Raw Materials Processing Raw Materials Processing Agropark

24 Essentie van agroparken Ruimtelijke clustering van verschillende ketens Combinatie van agroproductie en verwerking met non-agro functies als energie, water en afval Schaalvergroting maakt inzet van industriële technologie mogelijk Toepassing van industriële ecologie: het management van resten bijproducten staat centraal. Reductie van transport Reductie of veterinaire risico s Essentie: clustering schept voorwaarden voor duurzame ontwikkeling van landbouw

25 Glastuinbouw gaat voor: A7 Agriport (Californië, Siberië, Dinteloord, Agropark Bergerden, Westland, Oostland) Begon als logistieke knoop voor ha vollegrondsgroenten. Centre for growing vegetables, agribusiness industry and logistics, 30 minutes from Amsterdam Primary production: Large scale glasshouses : ha Field crops : ha Vegetables industry, logistics and services Business park: 70 ha To be added closed fish production and processing ICT-server centre 25

26 Area Agriport A7 augustus 2008 Kassen met WKK 2010: ICTServer Centre Opslag en Logistiek 26

27 Agropark met industrie, primaire productie en water- en afvalmanagement: Biopark Terneuzen Yara fertiliser production CO ha CO 2 heat Greenhouses Nedalco bioethanol Proces & wastewater Power Substrate Biomass waste Heros wastewater cleaning Proces & wastewater BiomassaUnie co-digester Roosendaal Energy Biodiesel Agropark onderdeel van zeehaven Focus on duurzame productie van voedsel en bio-energie In operation

28 Biopark Terneuzen (juni 2010) 60 ha Glastuinbouw in productie Biodiesel Fabriek Co-vergister in aanbouw

29 Metropolitaan Foodcluster Greenport Venlo Venlo is na Schiphol en Rotterdam het belangrijkste logistieke draaipunt van Nederland. Consolidatiecentrum Freshpark Venlo bedient 30% van de 20 mln consumenten in het Roergebied. Het peelgebied in Noord Limburg en Oost Brabant is een van de belangrijjkste concentratiegebieden van intensieve veehouderij, chamignonteelt en glastuinbouw. Greenport Venlo ontwikkelt zich als een metropolitaan foodcluster zonder masterplan. In 2012 vindt de Floriade plaats in Greenport venlo. Greenhouse area Consolidation Centre (Sub)urban area Isolated Greenhouses Large scale Pig farm Large scale Chicken farm Large scale Dairy farm Harbour Industrial ecology processing Floriade

30 Fresh Park Venlo: Distribution & consolidation Storage, distribution, processing, trade and services, In a consumer responsive way Throughout the whole year Seasonal products not available from local producers are being supplied from storage or by world wide trade

31 Example : New Mixed Farm (N-Limburg): Building starts 2010 Vegetables 200 ha pigs mushrooms Central processing of heat, water electricity and CO 2 1 mln chicken Spatial clustering of existing holdings in region: 300 ha Intensive exchange of remainders and byproducts Production intensive Planned start: 2012

32 Spatial Lay Out of New Mixed Farm

33 Innovative technologies (3): Integrated poultry chain Retail Processing Integration reduces transport and veterinary risks Better meat quality because of stress reduction Reduction of contamination and prevention of loss of taste Added value stays within primary production Large scale and industrial mode of production enables radical environmental technology: Smell reduction Ammonia emission reduction Fine dust reduction Short chain broiler production Slaughtering Broilers Breeding Egg production Mother animals Genetics manure CO 2 Energy Feed

34 Industrial Ecology in new mixed farm import of basic fodder Import of co-products feedproduction Livestock farming livestock slaughterhouse meat urine fraction solid manure (co-)fermentation animal by-products leaves loss vegetablesgrowing vegetables thicken digestate drying Co-digestion plant heat composting electricity biogas compost gas-engine heat CO 2 heat mushroom growing CO 2 heat nitrogen concentrate for agriculture fertilizers electricity mushrooms Example Agro park network More on Technology

35 IFFCO s Kisan SEZ at Nellore To empower the Indian farmer by developing a Farmer owned Farmer managed Multi Product SEZ

36 Conceptual Masterplan Agropark Greenport Caofeidian

37 Conclusies Nederland speelt belangrijke rol in mondiale voedselvoorziening. Hoog kennisniveau is doorslaggevend. Onze innovatieve bedrijven zijn cruciaal voor duurzame ontwikkeling. Samenwerken van kennis, overheid, bedrijfsleven en burgers cruciaal. Ruimtelijke ordening van landbouw loopt achter. Landbouwontwikkelingsgebieden zijn eerste stap in goede richting maar geen oplossing voor het RO-probleem. We moeten naar agroparken.