Bioraffinage in de Peel, meerwaarde halen uit gras en gewas: de resultaten

Transcriptie

1 Bioraffinage in de Peel, meerwaarde halen uit gras en gewas: de resultaten Wim van Doorn Schone technologie Biobased Economy Milieu

2 Inhoud 1. Demonstratieproject 2. Wat is bioraffinage? 3. Bioraffinage voor de veehouderij 4. Bioraffinage voor de glastuinbouw 5. Bioraffinage voor Waterschap 6. Samenwerken voor duurzame oplossingen 2

3 Demonstratie project Week 8 12 September 2014 Doel: * kennismaking met kleinschalige bioraffinage * samen verkennen van mogelijke bijdrage aan duurzame ontwikkeling in de regio, - met vermindering van de druk op het milieu (water- en luchtkwaliteit, klimaat),..en.. - bieden van beter economisch perspectief voor agrarische ondernemers. 400 deelnemers! 3

4 Initiatiefgroep Ton en Jolanda Aarts Melkvee-bedrijf Gerard Aarts Tuinder Richard van den Heuvel Varkenshouderij Jos de Kleijne Melkveehouderij Ad Kemps/Evelien Alderliesten Coppens diervoeders Martijn Wagener Grassa! Berna Kousemaker Peelnetwerk Wim van Doorn RHDHV Ton Vermeer Provincie Noord Brabant Mark Kerkhoff Waterschap Aa en Maas Marlies Kampschreur Waterschap Aa en Maas Johan Janssen Waterschap Aa en Maas Johan Sanders WUR-FBR Sponsoren Landbouw Innovatiefonds Brabant Peelfonds Peelnetwerk - Waterschap Aa en Maas Grassa! RHDHV Biobased Business Oost-Brabant Rabobank Peelland-Zuid 4

5 Wat is bioraffinage? Vezels Eiwit producten Meststof fosfaat Mobiele bioraffinage unit Biogas Suikers -> chemicals 5

6 Duurzaam toepassen waarde pyramide Health & lifestyle Farma Fragrances Flavors Fine chemicals Fruits Fresh vegetables Food crops Fodder Feed Nutrition Functional molecules Fermentation products Fibers Fertilizer Chemicals & materials 6 Fuel Gas Electricity Heat Energy

7 Waarom? Slimmer gebruik maken van bio-reststromen Sluiten van kringlopen: * minder uitstoot ammoniak en geur * betere mineralen balans Reductie broeikasgas-emissies Meer stabiele, duurzame agrarische ontwikkeling: People, Planet ánd Profit 7

8 Circulaire economie Bioraffinage/Biobased Economy is onderdeel van circulaire economie: circulaire economie = economisch systeem gericht op maximaal hergebruik van producten en grondstoffen waarbij waarde-vernietiging wordt geminimaliseerd; van verbruik naar gebruik; van lineaire naar circulaire processen. Twee kringlopen van materialen: *biologische kringloop, waarin biologische reststoffen na gebruik, veilig terugvloeien in de natuur. *technische kringloop, product en productonderdelen zijn zo ontworpen dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. = economische waarde behouden: ecologisch en economisch 8

9 Bioraffinage voor de veehouderij productie van eiwit rijk veevoeder uit lokale plantaardige stromen past in streven van sector om de import van eiwitrijke grondstoffen van buiten Europa te reduceren van ca. 70% (2010) naar 50% in 2020 ( verbond van Den Bosch, 2011) gras niet alleen ruwvoer voor koeien, maar ook krachtvoer voor koeien en varkens meer flexibiliteit in de op-maat-dosering van nutriënten op het land, waardoor minder emissies van ammoniak naar de lucht en van nitraten en fosfaat naar bodem en grondwater mogelijk worden. Toepassing in de praktijk: presentatie kringloopwijzer rundveebedrijf 9

10 Perspectief vanuit veehouderij sector Rundveehouderij: jammer om het mooie gras door een machine te halen.. het natte gras kan via bioraffinage verwerkt worden tot een geconcentreerde, houdbare eiwit pasta -> weersonafhankelijkheid: aanzienlijke praktische/financiële voordelen hogere benutting eiwit dan via koeienpens Inpassing afhankelijk van bedrijfssituatie Varkenshouderij: Alternatieve eiwit bronnen welkom Gras, luzerne, bietenloof, lupine, klaver Diervoederindustrie: (constante) kwaliteit, hoeveelheden 10

11 Bioraffinage voor de glastuinbouw Eiwit uit reststroom komkommerplanten Kostenbesparing door vermijden afvoer & compostering Snellere wisseling planten = toename in productieve dagen Voorstap voor verdere verwaarding inhoudstoffen voor levensmiddelen/pharma 11

12 Testresultaten komkommerplanten Plant Sap compositie Komkommer Vezel Sap Wei EP1 EP2 Ds 0,134 0,393 0,044 0,028 0,148 0,135 Eiwit per kg ds 0,23 0,122 0,46 0,423 0,373 0,6 Per 100 kg vers: ,8 74,2 64,3 7,2 2,7 Eiwit, kg 3,08 1,24 1,50 0,76 0,40 0,22 Water, kg 86,6 15,65 70,95 62,52 6,14 Suiker, kg 0,67 0,12 0,55 0,48 0,05 Overig (mineralen, vet, aminozuren, vezels) 9,65 8,79 1,20 0,54 0,61 Relatief veel en hoogwaardig eiwit in komkommerplanten: 3,1 kg/100 kg vers gewicht kan met weinig inspanning gewonnen worden perskoek mogelijk geschikt voor ruwvoer aanvulling, of bewerking voor papierindustrie/verpakkingsindustrie (eierdoosjes); sap kan mogelijk hergebruikt worden zodat de mineralen weer ten goed komen aan de teelt. 12

13 Bioraffinage voor Waterschap Bijdragen aan realisatie van 2 hoofddoelstellingen: Schoon water Verwaarding van grondstoffen en reststromen Testen uitgevoerd met: Grote Waternavel (woekerplant) Natuurgras/bermgras 13

14 Grote Waternavel Plant Sap compositie Waternavel Vezel Sap Wei EP1 EP2 Ds 0,06 0,45 0,055 0,016 0,109 0,084 Eiwit per kg ds 0,265 0,2 0,241 0,325 0,216 0,801 Per 100 kg vers: 100 1,3 98,7 57,3 36,8 4,6 Eiwit, kg 1,59 0,12 1,31 0,30 0,87 0,31 Water, kg 94 0,7 93,3 56,41 32,79 Suiker, kg 1,5 0,0111 1,4889 0,9002 0,5233 Overig (mineralen, vet, aminozuren, vezels) 2,91 0,47 2,60-0,31 2,62 veelbelovende grondstof: zeer hoogwaardig eiwitproduct en hoog geconcentreerde opbrengst mogelijk. Vooraf wassen noodzakelijk pers aanpassen op lage droge stof gehalte/slijm. 14

15 Natuurgras Plant Sap compositie Natuurgras Vezel Sap Wei EP1 Ds 0,323 0,570 0,090 0,035 0,200 Eiwit per kg ds 0,153 0,095 0,250 0,450 0,480 Per 100 kg vers: ,5 51,5 34,3 17,2 Eiwit, kg 4,94 2,63 1,16 0,54 1,65 Water, kg 67,7 20,9 46,8 33,1 13,7 Suiker, kg 8,08 2,49 5,59 3,95 1,64 Overig (mineralen, vet, aminozuren, vezels) 19,28 22,51-2,08-3,29 0,19 Vergelijkbare eiwitgehalten als in weidegras. Aandachtspunten: * raffinageproces aanpassen op hoge droge stofgehalte * check op aanwezigheid giftige planten nodig Goed perspectief voor eiwit productie, maar ook andere (vezel)producten 15

16 Vervolg: Uitwerken en Samenwerken veel potentie in toepassing van kleinschalige bioraffinage in de Peel regio, grote interesse vanuit diverse sectoren, rapport geeft groot aantal suggesties en aanbevelingen voor vervolgstappen voor elke doelgroep samenwerking binnen sectoren en vooral tussen sectoren is van essentieel belang om sneller en (kosten-)effectiever de mogelijkheden te gaan verzilveren, Kader scheppen voor samenwerking via Green Deal 16