Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool te HAMME

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool te HAMME Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer Instelling Vrije Basisschool Directeur Vera VERCAUTEREN Adres Dokter H.Hyleboslaan HAMME Telefoon Fax Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden VZW Katholiek Onderwijs Hamme Filip De Pillecynlaan HAMME Vrije Basisscholen Hamme Evangeliestraat HAMME Vrij CLB Waas en Dender Ankerstraat SINT-NIKLAAS Johan KETS Katrien DE ROO OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar ) 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Kleuteronderwijs: muzische vorming Lager onderwijs: muzische vorming Lager onderwijs: leren leren ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar )

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar ) 3

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) Kleuteronderwijs - Leergebieden muzische vorming Lager onderwijs - Leergebieden muzische vorming Lager onderwijs - Leergebiedoverschrijdend leren leren 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Kleuteronderwijs: muzische vorming Voldoet De school moest in de kleuterafdeling voor muzische vorming duidelijke en haalbare afspraken maken en naleven, om via het leerplan alle ontwikkelingsdoelen na te streven. Het team leverde waardevolle inspanningen om dit tekort op een succesvolle wijze weg te werken. De school streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied muzische vorming in voldoende mate na. De leerkrachten zorgen voor een evenwichtig aanbod tussen en binnen de verschillende domeinen. De verschillende professionaliseringsinitiatieven zorgen voor een ruimer zicht op de invulling van dit leergebied. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Samenhang Naast een netgebonden ordeningskader, vormt ook het leerplan een referentiekader bij de planning van het aanbod. Leerkrachten verwijzen in hun dagplanning naar een beperkt en haalbaar aantal leerplandoelen. In de uitgewerkte thema s komen de verschillende muzische domeinen op een geïntegreerde wijze aan bod, vaak ook in samenhang met andere leergebieden. Voor muzische vorming houdt het team een overzicht bij van de gekozen (algemene) doelen. Deze aanpak draagt bij tot meer evenwicht en volledigheid, maar is nog meer gericht op bewaking dan op (vooraf) plannen. Het vernieuwde leerplan media werd nog niet verkend. Teamleden streven naar een evenwicht tussen beschouwen en creëren. Het tentoongestelde kinderwerk voor het domein beeld wijst erop dat kleuters zelf keuzes mogen maken bij hun expressie. Het team maakte nog weinig afspraken voor een gevarieerde en graduele opbouw van materialen en technieken. Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen De materialen van het lopende thema nodigen kleuters uit om zich in te leven in situaties en om zich muzisch uit te drukken. Leerkrachten geven aan dat ze over voldoende verbruiksmaterialen beschikken. Op school is er een muziekkoffer met Orff-instrumenten aanwezig. In de klassen zijn vaak ook aangekochte of zelfgemaakte instrumenten voor handen. 4 OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar )

5 Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Kindvolgsysteem In de observatiedocumenten noteren leerkrachten enkele gegevens over de muzische competenties van kleuters. Deze zijn echter vaak nog enkel op meer technische vaardigheden van het domein beeld gericht. In het kindvolgsysteem scoren leerkrachten met een kleurcode de muzische ontwikkeling van kleuters. Rapporteringspraktijk Interne en externe communicatie In de themabrief rapporteren verschillende teamleden over de activiteiten in het afgewerkte thema. Ook muzische activiteiten komen daarbij aan bod. Teamleden informeren ouders over de betekenis van de verschillende muzische talen. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise Tijdens MDO-gesprekken komen muzische talenten van kinderen geregeld aan bod. De leerkracht zorgt voor een veilig klasklimaat, waarin kleuters spontaan en ongedwongen tot expressie komen. Sommige kleuters krijgen ook tijdens muzische momenten meer nabije ondersteuning van de leerkracht. De school deed een beroep op de pedagogische begeleidingsdienst bij de aanpak van dit tekort. Tijdens pedagogische studiedagen en in personeelsvergaderingen besprak het team de inhouden van de verschillende deelleerplannen en de visie uit het algemeen deel. De school koos gericht enkele teamnascholingen, die tegemoet kwamen aan de vragen en noden bij de aanpak van dit leergebied. Tijdens (informele) overlegmomenten wisselen leerkrachten van dezelfde leeftijdsgroep praktische ideeën en ervaringen met elkaar uit. De school startte een werkgroep rond muzische vorming op, die nieuwe initiatieven voorstelt en procedures uitwerkt voor de aanpak van dit leergebied. 3.2 Lager onderwijs: muzische vorming Voldoet De school moest in de lagere afdeling voor muzische vorming duidelijke en haalbare afspraken maken en naleven, om via het leerplan alle eindtermen te realiseren. Het team leverde heel wat inspanningen om dit tekort met succes weg te werken. De lagere afdeling bereikt de eindtermen in voldoende mate. Het team zorgt voor een vrij evenwichtig aanbod, conform de maatschappelijke verwachtingen. De professionaliseringsinitiatieven zorgen voor een ruimer zicht op de invulling van dit leergebied. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Samenhang Elke leerkracht beschikt over een jaarplanning, die de relatie legt met de beoogde algemene leerplandoelen. Leerkrachten verwijzen in hun dagplanning naar lesdoelen of leerplandoelen (of zelfs naar eindtermen). Een overzichtsblad met algemene doelen en domeinen wijst op het streven naar een evenwichtig aanbod. Toch blijft dit nog meer een verantwoordings- dan een planningsinstrument. Deze aanpak zorgt voor een beter zicht op de verwachtingen van het leerplan en voor een breder aanbod binnen de muzische activiteiten. Teamleden streven naar een evenwicht tussen beschouwen en creëren. Het domein media is slechts beperkt in de planning terug te vinden. De leerkrachten beschikken nog niet over het vernieuwde leerplan. OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar ) 5

6 Het team maakte nog weinig afspraken voor een duidelijke gradatie en continue opbouw doorheen de lagere afdeling. De recente klaswisselingen bemoeilijkten dit proces. Sommige teamleden proberen om verschillende muzische domeinen te integreren in dezelfde activiteit of rond een thema. Enkelen zorgen voor enige horizontale samenhang met andere leergebieden, zoals Nederlands en wereldoriëntatie. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Enkele leerkrachten brengen kinderen bewust in situaties waar ze op een creatieve manier oplossingen moeten bedenken. Naast de reguliere muzische lessen, heeft het team aandacht voor het cultuuraanbod buiten de school: het bijwonen van een film- of toneelvoorstelling, museumbezoek, musical De school voorziet voldoende lestijden om haar muzisch aanbod conform het leerplan te realiseren. Op school zijn er verschillende bronnenboeken beschikbaar. Leerkrachten vermelden dat ze hierin inspiratie vinden voor hedendaagse muzische werkvormen, die de leerlingen aanspreken. Ze geven ook aan dat ze over voldoende verbruiksmaterialen beschikken. Er is een muziekkoffer met Orff-instrumenten aanwezig. De school beschikt over fototoestellen, een videocamera en een digitaal bord. Het functioneel gebruik ervan bij muzische vorming kan nog toenemen. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Soms is er een reflectiemoment op het einde van de les. Het muzisch dagboekje schept kansen voor leerlingen om te reflecteren en zichzelf te beoordelen. Het team maakte nog weinig afspraken over de beoordelingscriteria die ze gebruiken. Rapporteringspraktijk Interne en externe communicatie Muzische vorming krijgt een verbale beoordeling op het leerlingenrapport. De school koos voor standaardzinnen die aansluiten bij het leerplan. Er zijn nog weinig tussentijdse evaluaties, die deze beoordeling voorbereiden. Het team wil de standaardzinnen aanpassen, zodat ze begrijpelijker worden voor kinderen en ouders. Begeleiding Leerbegeleiding Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise Verschillende leerkrachten scheppen kansen voor de muzische talenten van hun leerlingen. Sommige teamleden kunnen voorbeelden geven van werkvormen, waarbij de leerlingen zelf de expressievorm of de gebruikte technieken / materialen mochten kiezen. De school deed een beroep op de pedagogische begeleidingsdienst bij de aanpak van dit tekort. Tijdens pedagogische studiedagen en in personeelsvergaderingen besprak het team de inhouden van de verschillende deelleerplannen en de visie uit het algemeen deel. De directeur stuurt de vernieuwing aan en een werkgroep coördineert de initiatieven. Samen bewaken ze de afspraken en brengen ze voorstellen naar het hele team. Vorig schooljaar liep er een samenwerkingsverband met de plaatselijke academie. Enkele teamleden volgden individuele nascholing rond een aspect van muzische vorming. Verschillende ideeën probeerden ze uit in hun klas. 6 OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar )

7 3.3 Lager onderwijs: leren leren Voldoet De school moest aantonen dat ze met een eigen planning aan de leergebiedoverschrijdende eindtermen voor leren leren werkt. De school streeft de eindtermen voor leren leren in voldoende mate na. De gradueel opgebouwde planning, het geïntegreerde aanbod en de doelgerichte evaluatie wijzen bieden daartoe de nodige garanties. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Samenhang Actief leren De school beschikt over een eigen planning om deze eindtermen na te streven. Tijdens enkele personeelsvergaderingen boog het team zich over de kerngedachten en de eindtermen voor leren leren. Daarna inventariseerde het per eindterm de activiteiten die daar in de verschillende leerjaren bij aansluiten. Dit resulteerde in een rijke waaier aan ideeën, die de zorgcoördinator bundelde in een werkboekje per klas. Gradatie en continuïteit waren hierbij belangrijke aandachtspunten. De teamleden kunnen duidelijk verwoorden hoe ze deze voorstellen integreren in de verschillende leergebieden. Maandelijks legt de school een aantal klemtonen om leren leren te bevorderen. In verschillende klassen hanteren leerlingen de denkstappen en strategiekaarten uit de onderwijsleerpakketten. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Elke leerling beschikt over een aangepast werkboekje, dat richtinggevend is voor de aanpak van leren leren. Sommige kinderen krijgen schema s op hun bank, die hun denken structureren. De school keek in dit verband ook de functionaliteit van de wandplaten na. Het gebruik van de leerlingenagenda als leermiddel kan nog aan belang winnen. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing Geregeld organiseren leerkrachten een leergesprek, waarbij ze met leerlingen reflecteren over hun aanpak. Rapporteringspraktijk Op het leerlingenrapport krijgen de attitudes en competenties op dit vlak een beoordeling met standaardzinnen, net als voor muzische vorming. Van de meeste items kunnen leerkrachten de relatie met de betrokken eindtermen duiden. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Tijdens observaties noteren sommige leerkrachten vaststellingen over de leerhouding van leerlingen. Deze geven soms aanleiding tot een gesprek of individuele ondersteuning. Professionalisering Deskundigheidsbevordering Interne expertise Het team deed veel inspanningen om zich in de eindtermen en de uitgangspunten ervan te verdiepen. Zo kwam de school tot een eigen visie met duidelijke accenten. Een werkgroep verkende de verschillende mogelijkheden om deze visie op een adequate wijze in de praktijk te brengen. Uiteindelijk koos de school voor een eigen invulling, die een geïntegreerde aanpak van de eindtermen nastreeft. OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar ) 7

8 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs en het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Johan KETS de inspecteur-verslaggever Vera VERCAUTEREN de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school 8 OV bao Vrije Basisschool te HAMME (Schooljaar )