NIEUWJAARSTOESPRAAK CDK ANDRIES HEIDEMA 7 januari 2019

Transcriptie

1 NIEUWJAARSTOESPRAAK CDK ANDRIES HEIDEMA 7 januari 2019 Beste mensen, Heel hartelijk welkom allemaal. Fijn dat u er bent. Welkom inwoners van Overijssel, en natuurlijk ook een heel hartelijk welkom voor iedereen van buiten Overijssel. Op de uitnodiging en net achter mij op de schermen ziet u een prachtig landschap met schaatsende mensen over het ijs. Met voldoende water in de rivieren. Maar afgelopen zomer nog hebben we ervaren dat voldoende water niet vanzelfsprekend is. We hebben te maken gehad met extreem droog weer, met als gevolg risico's voor de natuur, scheepvaart, zwemwater en landbouw. Iets waar we niet optimaal op voorbereid waren. Met onze partners, in de eerste plaats waterschappen, zijn we in goed overleg om te leren van die ervaringen, zodat we nog beter voorbereid zijn op een volgende extreem zonnige periode. Want zonnig was het in 2018! Vooral op het gebied van samenwerking, niet alleen binnen Overijssel, ook daarbuiten. Niet alleen met andere overheden, ook met inwoners, ondernemers en bedrijven. Ik zei niet voor niets in mijn welkom zojuist: welkom iedereen, van binnen en buiten Overijssel. Want vanuit Overijssel denken we over grenzen heen, willen we afstanden verkleinen, bereikbaar en toegankelijk zijn voor iedereen. In 2018 hebben we veel bereikt daarmee. Letterlijk in de grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland. We hebben het afgelopen jaar samen met andere grensprovincies, buurregio s en gemeenten hard gewerkt aan de samenwerking met onze partners aan de andere kant van de grens in Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen. En heel concreet in de directe grensregio met het Münsterland. 14 december is hiervoor in Warendorf de samenwerkingsagenda door alle negen partners ondertekend. Goed voor de arbeidsmarkt, onderwijs, bereikbaarheid en onze regionale economie! Ergens anders over de grens, in Italië, hebben we afgelopen zomer gezien wat er kan gebeuren als het onderhoud van civieltechnische constructies verwaarloosd wordt. In Nederland is het risico op zo n gebeurtenis gelukkig heel klein. En vanuit Overijssel zijn we als een van de weinige overheden in Nederland gecertificeerd in Asset Management : wij doen er alles aan om onze wegen, vaarwegen, bruggen en sluizen in veilige staat te houden. Want ja, ook een goede infrastructuur zorgt ervoor dat we ons steeds beter en vrijer over grenzen heen bewegen. Onze N35 staat wat dat betreft volop in de belangstelling. In 2018 zijn veel autowegen vernieuwd en opengesteld, zoals de N18 en N34. En ook het elektrische vervoer reikt steeds verder: we hebben een aanbesteding uitgevoerd van meer dan tweeduizend laadpalen voor elektrische auto s voor 43 gemeenten in Overijssel en Gelderland. In het najaar zijn hiervoor de eerste laadpalen geplaatst! En in 2018 is de intercity tussen Enschede en Zwolle gaan rijden, waardoor deze steden nu een kwartier dichter bij elkaar liggen! Een letterlijke toenadering tussen west-overijssel en Twente!

2 Overijssel is ook in trek als alternatief voor de Randstad. Steeds meer mensen gaan de grens over van de Randstad naar Overijssel, de provincie waar je op een uurtje van Amsterdam, 7 uur van New York, kunt wonen in een groene omgeving, met ook nog de aantrekkelijkheid van prachtige steden. Er komen daardoor meer woningen bij. Maar wij laten ons hier niet gek maken door de roep om alleen maar te bouwen. Nee, in Overijssel gaan we voor kwaliteit, samen met partners zorgen we dat de juiste woning op de juiste plek wordt gebouwd. Ook hierin trekken we samen op met vele partners, met gemeenten, Gelderland en het Rijk. En daarbij gaan we niet voorbij aan duurzame maatregelen, en zorgen we dat we bij veel nieuwbouw inspelen op klimaatverandering. Neem bijvoorbeeld de Weezenlanden hier direct naast het provinciehuis: hier zijn prachtige energiezuinige koop-en huurwoningen gerealiseerd, duurzaam en opgewassen tegen extreem weer, midden in de stad. En over de grens naar het zuiden is op het gebied van cultuur in goede harmonie met de provincie Gelderland de stap gezet om het Orkest van het Oosten en het Gelders Orkest samen te brengen in één symfonische voorziening. Ook bedrijven gaan de grens over om zich te vestigen in Overijssel. Zoals bijvoorbeeld Lithium Werks, een mooie erkenning voor zowel de kennispositie van Universiteit Twente als het vestigingsklimaat van onze provincie. Met de onderzoeks- en ontwikkellocatie voor energieopslag in batterijen zetten we ook stappen voor onze energieopgave; én creëren we in de regio Twente op termijn veel banen. En over de Regio Twente gesproken: we zijn trots op de regiodeal Twente die door het Rijk is toegekend! Maar ook met de andere regiodeals gaan we verder, zoals de Regio Zwolle en Cleantech Regio. Want u en ik weten: Kansen in Overijssel zijn er volop! En natuurlijk vergeet ik niet onze prachtige natuur te noemen. We werken samen aan de uitdagende opgave om alle Natura2000 gebieden te versterken. Hier is de directe omgeving nadrukkelijk bij betrokken. Ook is er veel enthousiasme in het vergroenen de diverse schoolpleinen in Overijssel. Naar verwachting vergroenen er alleen al in 2019 zo n 100 schoolpleinen! En ja, ook de natuur gaat over grenzen. Zo is in 2018 ook de wolf weer gesignaleerd! Vanuit de natuur gezien een succes, maar het is ook wennen. Gaat hij zich in 2019 definitief in Overijssel vestigen? Is zo'n wolf niet gevaarlijk? Dat klinkt natuurlijk spannend. Maar eigenlijk staan we voor veel spannender opgaven. Er komen namelijk grote opgaven op ons af: we moeten onze energie anders gaan opwekken en gebruiken in de toekomst, werken aan een circulaire economie en kunnen inspelen op de gevolgen van klimaatverandering. Mooi dat twee van onze bestuurders een belangrijke rol vervullen aan tafel voor het klimaatakkoord.

3 En al deze veranderingen vragen veel van ons. Van ons gedrag als inwoners, van bedrijven en ook van ons werk bij de provincie. Het is in feite een grote verbouwing van ons land, waar we allemaal mee te maken krijgen. En dat geldt niet alleen voor de verduurzaming van onze samenleving. Ook in het kader van meedoen, ervoor zorgen dat iedereen zich thuis voelt in Overijssel, hebben we werk te verzetten. In het halfjaar dat ik nu het prachtige ambt van Commissaris van de Koning mag bekleden heb ik heel wat kilometers gemaakt, ben ik heel wat grenzen van gemeenten overgegaan, en heb ik vele mensen gesproken, ook in mijn kennismaking met de vele inwoners van Overijssel. En ik zie daarin steeds een gemeenschappelijke deler: ik zie enorm veel gedrevenheid bij inwoners om mee te doen en mee te denken. De wil om samen te werken. Daar ben ik als Commissaris en als inwoner van Overijssel ontzettend trots op. Maar dit alles is niet zo eenvoudig als het lijkt. Niet iedereen kan even goed meekomen in onze maatschappij, en meedelen in de economische voorspoed. Denk bijvoorbeeld aan sommige nieuwkomers in Nederland, boeren die in de knel komen, of mensen die niets merken van onze economische vooruitgang. Ook in onderzoeken en media lezen we veel over meningsverschillen en dat samenwerken aan de toekomst van ons land nog niet zo eenvoudig is. Waar we op kleine schaal, lokaal, steeds meer het naoberschap zien ontstaan, zien we op grote schaal, zeker ook op sociale media, dat de verharding in de maatschappij toeneemt. Vaak weinig sociaal dus. Ons eigen Trendbureau Overijssel heeft eerder een heel waardevol rapport geschreven over nieuwe tegenstellingen in onze maatschappij. Nieuwe kloven die ontstaan. Of zoals hoogleraar Caspar van den Berg van de Rijksuniversiteit Groningen onlangs in het Dagblad van het Noorden stelde: we zitten in een trend van een nieuwe maatschappelijke ordening van zuilen naar bubbels. Iedereen is erop vooruitgegaan, maar de ene groep meer dan de andere. En die andere groep staat op achterstand. Dat heeft met heel veel kenmerken te maken, opleidingsniveau, reismogelijkheden, culturele verschillen, maar ook regionale kenmerken. Juist daar ligt voor ons allemaal een grote uitdaging: voor overheden, onderwijs en maatschappelijke organisaties. Voor inwoners. In het menselijke contact. Het doorprikken van de bubbels die ontstaan. Want bubbels kenmerken zich door uiteen te spatten, zijn ontoegankelijk en begrensd. Deze segmentering van onze samenleving is misschien wel de grootste wolf in onze maatschappij! Ja, ik ben ervan overtuigd dat het respectvol verbinden van mensen, zowel binnen onze samenleving als met de overheid, onze belangrijkste opgave is. Ook om al die anderen opgaven aan te kunnen.

4 Met elkaar zullen we een grote ontdekkingsreis moeten maken op zoek naar nieuwe vormen van samenwerking. Een oprechte zoektocht om alle positieve energie de ruimte te geven en niet te smoren in bureaucratie en gedateerde politieke processen. Laten we in 2019 daarom van verzuiling en bubbels naar meer organische kringen bewegen. Niet gesloten, maar meer als de kring in een klaslokaal. Een kring die openstaat voor anderen. Waar je elkaar ziet, elkaar waardeert en respecteert. Ik moest denken aan het kringgesprek op een basisschool het afgelopen jaar waar ik in het kader van de week van Respect een gastles mocht verzorgen. Een gemengde groep leerlingen, met ontzettend veel oog voor elkaar. En die heel goed weten, nu al op 12-jarige leeftijd, wat respect is; wat vrijheid betekent! Dat is hoopgevend voor de toekomst. Zeker nu we aan de start staan van de viering van 75 jaar vrijheid in Nederland. Iets waar u de komende tijd veel van zult merken in Overijssel! Zoals de Koning het in zijn jaarlijkse Kersttoespraak twee weken terug uitsprak kenmerken wij ons als: Actieve burgers die het ondanks alle verschillen samen willen bolwerken. Dat is de rode draad die door onze geschiedenis loopt. Dat is wat ons sterk maakt. Met de verkiezingen voor Provinciale Staten en Waterschappen in aantocht is het een taak van ons allemaal, van mij, maar ook van alle politici, bestuurders, ambtenaren en inwoners, om samen kleur te geven aan de provincie. Ik hoop dat de verkiezingscampagne juist ook die relevantie, de waarde van de provincie Overijssel laat zien. Want de provincie is er niet alleen voor het aantal kilometers asfalt, of het aantal zonnepanelen en woningen die zijn gebouwd, we zijn er ook om partijen te binden. Ervoor te zorgen dat inwoners onderling en politiek dichter bij elkaar komen. Samen met de waterschappen start binnenkort ook de campagne om inwoners naar de stembus te krijgen. Want laten we wel wezen. Een opkomstpercentage van 50% vind ik echt te laag! RTV Oost deed al een mooi voorproefje door te werken aan een verkiezingsprogramma van Overijssel. Met input van heel veel inwoners. We gaan daarvoor even kijken naar een filmpje: <INTERMEZZO RTV OOST> Dank voor dit prachtige verkiezingsprogramma. Ik zal het met aandacht lezen. En zoals ik eerder op RTV Oost heb aangegeven: mooi als dit ook door de politieke partijen serieus wordt genomen, als dit wordt benut in aanloop naar de verkiezingen op 20 maart. En zelfs in de coalitiebespreking. Het is namelijk van groot belang dat onze inwoners de thema s kennen waarover de provincie gaat. En het gaat ergens over, zo bleek al wel uit mijn terugblik op 2018 en het filmpje van RTV Oost. Over hoe we wonen, werken en ontspannen in onze provincie. Over de verduurzamingsslag die we samen moeten maken. Over werkgelegenheid en bereikbaarheid.

5 Het is dus ontzettend belangrijk om te stemmen op 20 maart. Het gaat over de toekomst van jouw leefomgeving. Daarom hoop ik van harte dat we niet alleen de komende maanden, in het kader van de verkiezingen, werken aan onze zichtbaarheid, zoeken naar die verbinding met de samenleving. Maar dat we dat continu gaan doen. Dat we die bubbels doorprikken en naar kringen bewegen, elkaar blijven opzoeken. Overigens kan ik u mededelen dat onze eigen provinciale kring binnenkort wordt aangesterkt met een nieuwe directeur. We zijn heel blij dat we vanaf maart Nico Versteeg, nu nog gemeentesecretaris van Lelystad, als nieuwe algemeen directeur en provinciesecretaris in ons midden hebben. Ik hoop van harte dat iedereen, jong en oud, arm en rijk, van welke komaf dan ook, zich thuis voelt of gaat voelen in Overijssel. Laten we er samen voor zorgen dat Overijssel een provincie is en blijft van grenzeloze samenwerking en verbondenheid. Daar wil ik graag met u op toosten. Daarom toch nog eenmaal bubbels! Ik wens u een heel gelukkig 2019.