Aan de leden van de verenigde vergadering. 1. Inleiding

Transcriptie

1 Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 8 oktober 2008 Datum 2 september 2008 Agendapuntnr. 11 Bijlagen Diversen Onderwerp Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer en wegenbeheer Inleiding Voor het belastingjaar 2009 dient een nieuwe kostentoedelingsverordening te worden vastgesteld door uw vergadering voor het watersysteembeheer en het wegenbeheer. Deze is gebaseerd op de Wet modernisering waterschapsbestel (Wmw), die een aantal wijzigingen in de Waterschapswet (Wsw) en de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) bevat. Tevens is met ingang van 1 januari 2008 het Waterschapsbesluit in werking getreden, waarin onder meer uitvoeringsregels zijn opgenomen voor de kostentoedeling. De nieuwe bepalingen voor de waterschapsheffingen worden in 2009 ingevoerd en brengen ingrijpende veranderingen voor het belastingstelsel met zich mee. De doelstelling van de Wet modernisering waterschapsbestel met betrekking tot het belastingstelsel is om dit stelsel eenvoudiger en transparanter te maken. Daarbij past een eenduidig systeem, zonder veel differentiatiemogelijkheden. De huidige waterschapsomslagen vervallen. De waterkerings- en de waterkwantiteitsomslag worden samengevoegd tot de watersysteemheffing. De kosten van het passieve waterkwaliteitsbeheer worden overgeheveld naar de watersysteemtaak en verhaald via de watersysteemheffing. Voor de watersysteemheffing wordt een nieuwe ongebouwde categorie eigenaren van natuurterreinen ingevoerd. De definitie van natuurterreinen is in de Waterschapswet opgenomen. Op 20 februari 2008 heeft u besloten om het toepassen van tariefdifferentiatie in de watersysteemheffing te beperken tot buitendijks gelegen onroerende zaken. Voor de categorieën ongebouwd, niet zijnde natuurterreinen, en gebouwd zijn de tarieven 75% lager dan in het resterende beheersgebied. De bepalingen over het toepassen van tariefdifferentiatie dienen onderdeel uit te maken van de kostentoedelingsverordening en zijn aan inspraak en provinciale goedkeuring onderhevig. De motivering voor het toepassen van tariefdifferentiatie voor buitendijks vindt u daarom terug in de toelichting op de kostentoedelingsverordening. Daarnaast wordt nog aangestipt dat van de andere mogelijkheden geen gebruik is gemaakt. Voor de wegenheffing gelden de bepalingen van de artikelen 122a en b van de Wsw. De mogelijkheid van tariefdifferentiatie geldt niet voor de wegenheffing. Op basis van artikel 122b Wsw wordt bij provinciaal reglement bepaald aan welke regels de toedeling van het kostendeel voldoet. Provinciale Staten van Zuid-Holland hebben hieraan bij het wijzigen van het reglement van bestuur voor Schieland en de Krimpenerwaard op 30 januari 2008 uitvoering gegeven. De methode Delfland is ook het uitgangspunt voor de kostentoedeling van de wegenheffing, waarbij wordt uitgegaan van de gebiedskenmerken van de Krimpenerwaard.

2 In de vast te stellen kostentoedelingsverordening worden de kostenaandelen voor zowel de watersysteemheffing als de wegenheffing opgenomen. Naast het voorstel de kostentoedelingsverordening vast te stellen, zullen enkele keuzes worden voorgelegd die de kostenaandelen voor de verschillende belastingcategorieën nog zouden kunnen beïnvloeden. De bestuurlijke keuzes zijn gering omdat een groot aantal bepalingen van de kostentoedeling al in de Wmw en in het Waterschapsbesluit zijn vastgelegd. De verordening is gebaseerd op kostentoedelingsonderzoek. De kostentoedelingsverordening is gebaseerd op de Model-kostentoedelingsverordening en de Handreiking tariefdifferentiatie van de Unie van Waterschappen. Daarnaast is voor het kostentoedelingsonderzoek gebruik gemaakt van een aantal producten dat door en met de Unie van Waterschappen is ontwikkeld en aan alle waterschappen in het land is verspreid. Aan de hand van de resultaten van de kostentoedelingsverordening, de begroting van de uitgaven en op basis van de nog vast te stellen heffingsverordeningen worden de tarieven voor het jaar 2009 bepaald. 2. Voorstel De verenigde vergadering wordt voorgesteld de Kostentoedelingverordening 2009 voor het watersysteembeheer en het wegenbeheer vast te stellen, conform het hierbij als bijlage bijgevoegde concept. Tevens wordt voorgesteld de bijgevoegde Nota van beantwoording van zienswijzen vast te stellen. 3. Achtergrondinformatie 3.1 Categorieën van heffingplichtigen Ter bestrijding van kosten die zijn verbonden aan de zorg voor het watersysteem wordt op grond van artikel 117 van de Waterschapswet onder de naam watersysteemheffing een heffing geheven van: - ingezetenen; - zakelijk gerechtigden van ongebouwde onroerende zaken, niet zijnde natuurterreinen; - zakelijk gerechtigden van natuurterreinen; - zakelijk gerechtigden van gebouwde onroerende zaken. Op basis van artikel 122a van de Waterschapswet kan ter bestrijding van kosten die zijn verbonden aan het wegenbeheer, binnen het gebied waar deze taak wordt uitgevoerd, onder de naam wegenheffing een heffing worden geheven. Voor deze heffing worden dezelfde categorieën heffingplichtigen vermeld als voor de watersysteemheffing. 3.2 Kostentoedelingsmethode Delfland wettelijk voorgeschreven De wijze waarop de kosten van de taakuitoefening aan de categorieën van heffingplichtigen worden toegedeeld, is wettelijk vastgelegd. Als eerste stap wordt ingevolge het tweede lid van artikel 120 de toedeling van het kostendeel aan de categorie ingezetenen bepaald aan de hand van de gemiddelde inwonerdichtheid per vierkante kilometer in het beheersgebied van het hoogheemraadschap. De toedeling van kosten aan de overige drie heffingplichtige categorieën (ongebouwde onroerende zaken die geen natuurterreinen zijn, natuurterreinen en gebouwde onroerende zaken) geschiedt op basis van het vierde lid van deze bepaling aan de hand van de waarde van de onroerende zaken in het economische verkeer. Deze wijze van kostentoedeling staat bekend als de methode Delfland en wordt al door veel waterschappen toegepast. Door de systematiek van de methode Delfland waarbij de kostenaandelen voor de eigenarenheffingen worden bepaald aan de hand van de waardeverhoudingen tussen gebouwd, ongebouwd en ongebouwd natuurterreinen, zal het kostenaandeel van de categorie natuurterreinen op een zeer laag percentage uitkomen. Hieruit vloeit voor natuurterreinen een laag tarief per hectare voort. De kostentoedeling op basis van de methode Delfland en de daarin te nemen stappen ziet er schematisch als volgt uit: 2

3 o p b r e n g st w a t e r sy st e e m h e f f in g st a p 1 in g e z e t e n e n - o m sla g x % p r o f ijt d e e l ( x ) % st a p 2 t o t a le W O Z - w a a r d e w o n in g e n e n b e d r ijv e n e c o n o m isc h e w a a r d e a g r a r isc h e n o v e r ig o n g e b o u w d e c o n o m isc h e w a a r d e n a t u u r - t e r r e in e n st a p 3 g e lijk b e d r a g p e r h u ish o u d e n e ig e n a a r g e b o u w d e o n r o e r e n d e z a a k o.b.v. W O Z - w a a r d e e ig e n a a r p e r c e e l o.b.v. h e c t a r e s e ig e n a a r p e r c e e l o.b.v. h e c t a r e s 3.3 Wettelijke basis Ingevolge artikel 120, eerste lid, van de Waterschapswet (Stb. 2007, 208) moet het algemeen bestuur van een waterschap ten behoeve van de watersysteemheffing een verordening vaststellen, waarin voor elk van de categorieën van heffingplichtigen de toedeling van het kostendeel is opgenomen. Het waterschap kan bij deze kostentoedelingsverordening bepalen dat kosten van heffing en invordering en kosten van de verkiezing van de leden van het algemeen bestuur rechtstreeks worden toegerekend aan de betrokken categorieën van heffingplichtigen. De kostentoedelingsverordening moet door gedeputeerde staten van de provincie worden goedgekeurd en wordt ten minste eenmaal in de vijf jaren herzien. 3.4 Kosten van heffing en invordering en van de verkiezing Het waterschap kan ervoor kiezen om kosten van heffing en invordering van de watersysteemheffing en de wegenheffing en kosten van de verkiezing van de leden van het algemeen bestuur rechtstreeks aan de betrokken categorieën toe te rekenen, maar is hiertoe niet verplicht. In dit verband wordt overigens opgemerkt dat de kosten van verkiezingen onder de gewijzigde Waterschapswet, artikel 14, alleen nog betrekking hebben op de categorie ingezetenen; de andere in het waterschapsbestuur vertegenwoordigde categorieën van belanghebbenden worden immers niet verkozen maar benoemd. Bij kosten van heffing en invordering van de watersysteemheffing en de wegenheffing kan met name worden gedacht aan de kosten die wij moeten maken voor de uitvoering van het kwijtscheldingsproces en kosten voor het verkrijgen van WOZ-gegevens. Kwijtscheldingskosten (niet de gederfde inkomsten) hebben met name betrekking op de categorie ingezetenen en WOZkosten op de categorie gebouwd. Indien een waterschap ervoor kiest de kosten van kwijtschelding rechtstreeks toe te rekenen, moet er wel rekening worden gehouden met het feit dat deze kosten niet alleen in het kader van de watersysteemheffing en de wegenheffing, maar ook in het kader van de zuiveringsheffing worden gemaakt. Een deel van de kwijtscheldingskosten moet met andere woorden ten laste van de zuiveringsheffing worden gebracht. Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard heeft, anticiperend op de nieuwe wetgeving, bij het vaststellen van de kostentoedelingverordening voor 2005 afgezien van categoriale toerekening van kosten van heffing en invordering en van verkiezingen. 3

4 Het toepassen van categoriale toerekening past in feite niet meer in de nieuwe methodiek. Omdat een aantal waterschappen nog wel categoriale toerekening toepast heeft de wetgever er uiteindelijk toch voor gekozen deze mogelijkheid in de wet open te houden. Omdat het nieuwe belastingstelsel vereenvoudiging en transparantie voorstaat, categoriale toerekening in feite niet past in de nieuwe financieringssystematiek en het apart bijhouden van gegevens tot extra en niet wenselijke inspanningen voor de administratie leidt, wordt u geadviseerd om niet van ons eerder ingenomen uitgangspunt af te wijken. Voorgesteld wordt niet te besluiten kosten van heffing en invordering van de watersysteemheffing en de wegenheffing en kosten van de verkiezing van de leden van het algemeen bestuur rechtstreeks aan de betrokken categorieën toe te rekenen. 3.5 Stap 1. Toedelen van kosten aan de categorie ingezetenen De eerste stap in het toedelingsproces is de toedeling van kosten aan de categorie ingezetenen Dit gebeurt aan de hand van de gemiddelde inwonerdichtheid per vierkante kilometer in het gebied van het waterschap. De toedeling is als volgt: bij een gemiddeld aantal inwoners van 500 of minder, bedraagt het toedelingspercentage minimaal 20% en maximaal 30%; bij een gemiddeld aantal inwoners van meer dan 500 maar niet meer dan 1000, bedraagt het toedelingspercentage minimaal 31% en maximaal 40%; bij een gemiddeld aantal inwoners van meer dan 1000, bedraagt het toedelingspercentage minimaal 41% en maximaal 50%. Het binnen de bandbreedtes bepalen van het exacte ingezetenenaandeel behoort tot de bestuurlijke vrijheid van het waterschap Ophogen ingezetenenaandeel Het algemeen bestuur van een waterschap kan de zojuist genoemde maximale kostentoedelingspercentages met 10% verhogen. Dit is via een amendement (TK 30601, nr. 18) in het derde lid van artikel 120 van de Waterschapswet geregeld. Blijkens de wetsgeschiedenis kan verhoging in bijzondere omstandigheden plaatsvinden. Als voorbeeld zijn daarbij twee situaties genoemd, te weten de situatie waarin in het gebied van het waterschap een relatief groot aantal natuurterreinen voorkomt en de situatie waarin in het gebied van het waterschap sprake is van een zeer grote inwonerdichtheid. De wet zegt in geen van beide gevallen wat hieronder moet worden verstaan. In de modelkostentoedelingsverordening van de Unie van Waterschappen zijn deze begrippen omwille van de eenduidigheid en met het oogmerk de waterschappen een handvat te bieden, gerelateerd aan het objectief fiscaal criterium in betekenende mate. Dit staat voor 25% of meer. Toepassing van dit criterium leidt er in bovenstaande voorbeelden dus toe dat voor een eventuele ophoging van het ingezetenenaandeel kan worden gekozen indien 25% of meer van het gebied van het waterschap uit natuurterreinen bestaat of indien het gemiddelde inwoneraantal 1875 (125% x 1500 inwoners) of meer bedraagt. Hierbij zijn wij er van uitgegaan dat een gemiddeld inwoneraantal van 1500, voor een hoge inwonerdichtheid staat. Tot natuurterreinen worden in verband met het bepaalde in artikel 116, onderdeel c, van de wet, ook bossen en open wateren met een oppervlakte van ten minste één hectare gerekend. Het verhogen van het maximale ingezetenenaandeel is geen verplichting, maar behoort tot de bestuurlijke vrijheid van het waterschap. Het criterium van 25% of meer geeft een zekere denkrichting aan. Bij de besluitvorming over een eventuele ophoging van het ingezetenenaandeel kunnen ook andere bestuurlijke overwegingen een rol spelen. Zoals eerder is vermeld zijn de uitgangspunten voor de wegenheffing vastgesteld in het (provinciale) Reglement van bestuur. In het tweede lid van artikel 22 van het Reglement is bepaald dat de toedeling van de kostenaandelen ook overeenkomstig de methode Delfland geschiedt, met in achtneming van de gemiddelde inwonerdichtheid en de onderlinge 4

5 waardeverhoudingen in het gebied waar de taak wordt uitgevoerd. In de desbetreffende reglementsbepaling is niet opgenomen dat bij het bepalen van de gemiddelde inwonerdichtheid de mogelijkheid van het ophogen van het maximale percentage (met 10%) kan worden gehanteerd. Wij hebben wel de bestuurlijke vrijheid om de in de Waterschapswet opgenomen bandbreedtes zoals die voor de watersysteemheffing gelden te hanteren. De maximale bandbreedte bij een gemiddelde inwonerdichtheid van 501 tot en met 1000 ingezetenen is 40%. Bij toepassing van dit maximale percentage dient wel te worden beargumenteerd dat hiermee wordt afgeweken van het zuiver op basis van inwonerdichtheid bepalen van het ingezetenenaandeel voor de watersysteemheffing Bepalen ingezetenenaandeel Ingezetenenaandeel watersysteemheffing De gemiddelde inwonerdichtheid in het gehele beheersgebied van Schieland en de Krimpenerwaard bedraagt 1630 inwoners per vierkante kilometer. Hierdoor valt het ingezetenenaandeel voor de watersysteemheffing op basis van artikel 120, tweede lid, onder c. in de bandbreedte van minimaal 41% en maximaal 50%. Met een inwonerdichtheid van 1630 ligt het in de rede voor de kostentoedeling uit te gaan van het maximale percentage van 50. Deze inwonerdichtheid valt niet binnen het criterium in betekenende mate hoger. Dit zou immers 1875 zijn. Eveneens zien wij geen andere redenen het aandeel van de ingezetenen op te hogen. In de huidige kostentoedelingsverordening voor Schieland en de Krimpenerwaard zijn de ingezetenenenaandelen voor de waterkeringstaak en het waterkwantiteitsbeheer vastgesteld op respectievelijk 50% en 40%. Het waterkwantiteitsbeheer brengt de meeste kosten met zich mee. De stap naar 50% voor het watersysteembeheer, waarin bovendien de kosten voor het passieve waterkwaliteitsbeheer zijn opgenomen betekent al een flinke verschuiving van de lasten voor de ingezetenen. Niettemin hebben wij een aantal varianten beoordeeld. In de bijlagen 1 tot en met 3 bij dit voorstel vindt u daarvan een presentatie Ingezetenenaandeel wegenheffing De gemiddelde inwonerdichtheid in het taakgebied van de Krimpenerwaard waar de wegentaak wordt uigevoerd bedraagt 580 inwoners per vierkante kilometer. Hierdoor valt het ingezetenenaandeel voor de watersysteemheffing op basis van artikel 120, tweede lid, onder b. in de bandbreedte van minimaal 31% en maximaal 40%. Op een schaal van 501 tot en met 1000 inwoners zou bij 580 inwoners een ingezetenenaandeel van 32% toegepast kunnen worden. Hiermee wordt aangesloten bij de methodiek die ook voor de watersysteemheffing geldt. In de huidige kostentoedelingsverordening voor Schieland en de Krimpenerwaard is het ingezetenenaandeel voor de wegentaak vastgesteld op 44%. Dit aandeel was gebaseerd op een tabel die voorheen ook werd gehanteerd voor waterkeringen. Bij toepassing van het op de Waterschapswet gebaseerde aandeel van 32% voor de ingezetenen, zal er een lastenverschuiving plaatsvinden naar de eigenaren van onroerende zaken. Op grond van bestuurlijke overwegingen zou het ingezetenenaandeel tot maximaal 40% kunnen worden verhoogd. Zoals eerder vermeld heeft de Provincie in de toelichting van het Reglement gesteld dat ter vermijding van ongewenste lastenverschuivingen de bestaande wegenheffing op dezelfde voet wordt voortgezet. Niettemin hebben wij ook hier een aantal varianten beoordeeld. In de bijlagen 1 tot en met 3 bij dit voorstel vindt u daarvan een presentatie Verkenning varianten De berekeningen geven een indruk van de effecten die kunnen optreden bij de door u te maken keuzen. Door de nieuwe wetgeving valt niet te ontkomen aan soms aanzienlijke tariefverschuivingen. Ondanks een verlaging van de zuiveringsheffing van 14% zal het 5

6 moeilijk uit te leggen zijn aan onze ingezetenen dat de tarieven van de ingezetenenheffing met 75%, dan wel met 64% (als de wegenheffing in de Krimpenerwaard hierbij wordt betrokken) is verhoogd. Overigens stijgen de tarieven voor de ingezetenen, bij toepassing van een ingezetenenaandeel van 50% zoals in bijlagen 1 en 2 is vermeld, ook nog met 46%. Deze verhoging kan dan echter in de meeste gevallen wel worden gecompenseerd met de verlaging van de zuiveringsheffing. Wordt het ingezetenenaandeel opgehoogd met 10% dan is nagenoeg geen sprake meer voor compensatie bij meerpersoonshuishoudens en leidt tot ongeveer 11% lastenstijging voor éénpersoonshuishoudens. Indien u overweegt gebruik te maken van een ophogingspercentage, staat het u uiteraard vrij om een keuze te maken uit een ophoging van het ingezetenenaandeel van tussen de 1 en 10%. Gezien het hiervoor gemelde adviseren wij u echter geen gebruik te maken van een ophoging van het ingezetenenaandeel. Voor de kostentoedelingsverordening van 2009 wordt voor de watersysteemheffing voorgesteld het ingezetenenaandeel vast te stellen op 50% en voor de wegenheffing vast te stellen op 32%. 3.6 Stap 2: Toedelen van de resterende kosten aan de specifieke categorieën Nadat het aandeel van de ingezetenen in de kostentoedeling is bepaald, vindt in stap 2 de toedeling van de resterende kosten van de taakuitoefening aan de categorieën ongebouwd niet zijnde natuurterreinen, natuurterreinen en gebouwd plaats. Dit gebeurt op basis van het bepaalde in artikel 120, vierde lid, Waterschapswet. In het Waterschapsbesluit (Stb. 2007,497) is aangegeven hoe de waardebepaling dient te geschieden en welke regels daarbij gelden. De onderlinge waardeverhouding tussen de categorieën is bepalend voor de kostentoedeling. In de toelichting op onze Kostentoedelingsverordening is het proces van waardebepaling uitgebreid beschreven. Wij volstaan hier met de verwijzing naar deze toelichting. Artikel 6.11 van het Waterschapsbesluit bepaalt dat de waardepeildatum maximaal twee jaren voor het begin van het eerste kalenderjaar ligt, waarop de kostentoedelingsverordening betrekking heeft. In ons kostentoedelingsonderzoek zijn wij uitgegaan van de waardepeildatum 1 januari Met het oog op de doelmatigheid en een uniforme en juiste toepassing van de wettelijke voorschriften heeft de Unie van Waterschappen 3 producten ontwikkeld voor de uitvoering van het kostentoedelingsonderzoek. Hiervan hebben wij dankbaar gebruik gemaakt. Deze producten zijn: een taxatiewijzer met rekenmodel wegen ten behoeve van de waardebepaling van openbare wegen en spoorwegen*; een GIS-module kostentoedeling voor de oppervlaktebepaling van gronden; een Unie-rekenmodel belastingstelsel 2009 voor de kostentoedeling en de berekening van de belastingtarieven en lastenverschuivingen. * De taxatiewijzer is aan een second- opinion onderworpen geweest. Deze heeft geleid tot aanpassingen van de waarden van wegen en spoorwegen. Hierdoor zijn de waardeverhouding tussen kostenaandelen van ongebouwd, natuur en gebouwd voor zowel het watersysteembeheer als het wegenbeheer gewijzigd. Deze aanpassingen leiden met name tot lagere kostenaandelen voor de categorie ongebouwd. Nu het kostentoedelingsonderzoek als eindpunt van stap 2 is afgerond, kunnen, met inachtneming van uw besluit van 20 februari 2008 over de toepassing van tariefdifferentiatie, de resultaten hiervan in de kostentoedelingsverordening worden opgenomen. 6

7 De resultaten van het kostentoedelingsonderzoek voor de watersysteemheffing en de wegenheffing zijn in de volgende overzichten opgenomen: Overzicht kostenaandelen watersysteembeheer Categorie Waarde in Waardeverhouding Kostenaandeel Ingezetenen nvt nvt 50,00% Ongebouwd ,0% 6,99% Natuur ,0132% 0,01% Gebouwd ,0% 43,00% Totaal % 100% Overzicht kostenaandelen wegenbeheer Categorie Waarde in Waardeverhouding Kostenaandeel Ingezetenen nvt nvt 32,00% Ongebouwd ,7% 9,31% Natuur ,0181% 0,01% Gebouwd ,3% 58,68% Totaal % 100% In de overzichten van de kostenaandelen zijn de percentages afgerond op twee decimalen. Door de relatief lage waarden van natuurterreinen in verhouding tot de waarden van ongebouwd en gebouwd geeft dit geringe verschillen met de vermelde percentages in de bijlagen. Deze zijn overeenkomstig het gehanteerde model afgerond op vier decimalen. In de huidige kostentoedelingsverordening zijn de kostenaandelen afgerond op gehele percentages. 3.7 Zuiveringsheffing en verontreinigingsheffing Ook in de financiering van het waterkwaliteitsbeheer treden per 1 januari 2009 veranderingen op. In de eerste plaats worden de kosten van het passieve waterkwaliteitsbeheer overgeheveld naar de watersysteemtaak en verhaald via de watersysteemheffing. Dit betekent voor ons hoogheemraadschap dat circa 14,2 % van de kosten van de huidige verontreinigingsheffing overgaat naar de watersysteemheffing. Dit heeft tot gevolg dat de tarieven voor de watersysteemheffing zullen toenemen en dat de tarieven per vervuilingseenheid (ve) van de toekomstige zuiveringsheffing en de verontreinigingsheffing zullen worden verlaagd. In de bijlage wordt een indicatie van deze tariefsverschuiving gegeven. De huidige Wvo-heffing wordt gesplitst in een zuiveringsheffing voor het lozen van afval- of schadelijke stoffen naar een riolering of naar een zuiveringstechnisch werk en een verontreinigingsheffing voor directe lozingen op oppervlaktewater. De opbrengst van de verontreinigingsheffing komt ten goede aan het watersysteembeheer. Het tarief voor de zuiveringsheffing blijft in principe een bedrag per vervuilingseenheid, de door één persoon in één jaar geproduceerde hoeveelheid verontreiniging. Nieuw is de mogelijkheid om voor woonruimten, in plaats van een forfaitaire heffing de vervuilingwaarde geheel of gedeeltelijk op grond van het drinkwatergebruik vast te stellen. De keuze voor heffing op basis van drinkwatergebruik geldt dan voor het gehele beheersgebied. Uit een nadere inventarisatie van de Unie van Waterschappen blijkt vooralsnog dat op dit moment geen enkel waterschap voornemens is in 2009 een heffing op basis van waterverbruik te gaan invoeren. De wetgever heeft ervoor gekozen om het tarief voor de verontreinigingsheffing gelijk te stellen aan het tarief voor de zuiveringsheffing. 7

8 4. Motivering voorstel De vaststelling van de kostentoedelingsverordening is noodzakelijk om op basis van de Wet modernisering waterschapsbestel en daaruit voortvloeiende regelgeving (Waterschapsbesluit en provinciaal reglement) de belastingopbrengsten vanaf 1 januari 2009 te kunnen genereren ter bekostiging van het watersysteembeheer en het wegenbeheer. 5. Gevolgen/consequenties Financieel In de bijlagen zijn indicatieve tariefconsequenties opgenomen. Indien u besluit conform het ontwerp-voorstel zal het ingezetenenaandeel voor de watersysteemheffing worden bepaald op 50% en voor de wegenheffing op 32%. Kortheidshalve verwijzen wij u naar bijlage 1. Om u een indruk te geven van de opbrengst- en lastenverschuivingen en verschillen bij toepassing van de nieuwe wetgeving en uitgangspunten zijn de laatste twee tabellen, die hieronder zijn gekopieerd, van belang. Hierin is een splitsing aangebracht in particulieren, bedrijven en ongebouwde eigendommen. Voor particulieren zijn de gegevens van de ingezetenenheffing, de zuiveringsheffing en de eigenarenheffing van woningen samengevoegd. De berekende meeropbrengst geeft voor particulieren een gemiddelde verhoging van 2,2% te zien voor de watersysteemheffing. Als de wegenheffing hierbij wordt opgeteld, die alleen in de Krimpenerwaard wordt geheven, zal de gemiddelde verhoging voor particulieren 2,0% zijn. Voor bedrijven zijn de WOZ-waarden van niet woningen en de zuiveringsheffing voor bedrijven samengevoegd. Hiervoor ontstaat gemiddeld een verlaging van de belastingopbrengsten van gemiddeld 9,4% voor de watersysteemheffing en gezamenlijk met de wegenheffing in de Krimpenerwaard van gemiddeld 8,3%. Het ongebouwd (dit zijn alle ongebouwde eigendommen, dus o.a. agrarische gronden, wegen en spoorwegen en natuurterreinen tezamen) geeft een gemiddelde meeropbrengst van 3,2% voor de watersysteemheffing. In de Krimpenerwaard geeft de watersysteemheffing samen met de wegenheffing geen meer- of minderopbrengst. Het verschil sluit op 0%. Let wel dat het hier om gemiddelden gaat. Individueel kunnen de verschillen hoger of lager zijn. Indien bijvoorbeeld de WOZ-waarde van een woning of bedrijfsgebouw bovengemiddeld hoger of lager wordt vastgesteld zal dit ook een bovengemiddelde stijging of verlaging van de individuele aanslag tot gevolg hebben. Het hangt tevens van de individuele situatie af, of een aanslag hoger of lager is. Bijvoorbeeld of iemand alleen of met meerdere personen een woning bewoont. Voor de overige financiële consequenties wordt verwezen naar de bijlagen. Totale opbrengsten per categorie (excl. wegen) x 1000 in % Begroting 2008 Kostentoedeling 2009 Verschil Mutatie Ingezeten/huishoudens/woningen ,2% Bedrijven ,4% Ongebouwd ,2% 8

9 Totale opbrengsten per categorie (incl. wegen) x 1000 in % Begroting 2008 Kostentoedeling 2009 Verschil Mutatie Ingezeten/huishoudens/woningen ,0% Bedrijven ,3% Ongebouwd ,0% Personeel Niet van toepassing Juridisch/Risico s Onder de categorie ongebouwd vallen ook de wegen en spoorwegen. In het Waterschapsbesluit en in de toelichting daarop zijn definities opgenomen wat onder wegen en spoorwegen wordt verstaan. Tevens zijn bepalingen opgenomen hoe de waarde van deze ongebouwde objecten berekend dienen te worden. Hierbij wordt uitgegaan van 75% van de vervangingswaarde. Voor de bepaling van de waarden van de openbare landwegen, inclusief kunstwerken en banen voor openbaar vervoer per rail, inclusief kunstwerken heeft de Unie van Waterschappen in samenwerking met de waterschappen een taxatiewijzer opgesteld. Deze is door Tauw bv ontworpen en wordt landelijk toegepast door de waterschappen. Omdat het aandeel van de waarde van de wegen en spoorwegen in de totale waarde van de categorie ongebouwd hoger was dan waarmee door de waterschappen tot dusver rekening was gehouden, is door de ledenvergadering van de Unie besloten de taxatiewijzer aan een second-opinion te onderwerpen. Deze heeft geleid tot aanpassingen van de waarden van wegen en spoorwegen. Hierdoor zijn de waardeverhouding tussen kostenaandelen van ongebouwd, natuur en gebouwd voor zowel het watersysteembeheer als het wegenbeheer gewijzigd. Deze aanpassingen leiden met name tot lagere kostenaandelen voor de categorie ongebouwd. 6. Aspecten voor de omgeving, communicatie en wijze van publiceren Inspraak en Nota van beantwoording De ontwerp-kostentoedelingsverordening valt onder de Inspraakverordening van Schieland en de Krimpenerwaard. Het ontwerp heeft vanaf 4 juli 2008 gedurende zes weken ter inzage gelegen. Gedurende die termijn hebben belanghebbenden hun zienswijzen naar voren kunnen brengen tegen het te nemen besluit. Door 179 personen en bedrijven is schriftelijk een standaard reactie (zienswijze) tegen het ontwerp ingediend. Ook DWLK heeft de zelfde zienswijze ingediend. Tevens heeft één indiener enkele aanvullende bezwaren ingebracht. In nog een andere ingebrachte reactie zijn enkele andere argumenten naar voren gebracht. Deze reacties zijn voornamelijk afkomstig van de agrarische sector uit de Krimpenerwaard. De bezwaren zijn met name gericht op de voorgenomen verschuiving van het ingezetenenaandeel voor de wegenheffing in het gebied van de Krimpenerwaard. Daarnaast is op 13 augustus 2008 een reactie ontvangen van LTO Noord. Deze is zowel gericht tegen de voorgestelde kostenaandelen van de watersysteemheffing als van de wegenheffing. In bijgevoegde Nota van beantwoording hebben wij de reacties becommentarieerd. Daarnaast hebben wij inmiddels een begeleidende brief aan de indieners van de reacties geconcipieerd. In deze brief staan wij kort stil bij enkele vergelijkbare reacties. Onderdeel van ons voorstel vormt de vaststelling van de Nota van beantwoording. Voor een nadere toelichting hierop verwijzen wij u kortheidshalve naar zowel de nota van beantwoording als het concept van de begeleidende brief. 9

10 7. Verdere aanpak, procedure, planning Na vaststelling door uw vergadering dient de Kostentoedelingsverordening goedkeuring van gedeputeerde staten van de Provincie Zuid-Holland te verkrijgen. 8. Evaluatie Niet van toepassing Dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland en de Krimpenerwaard, secretaris-directeur, dijkgraaf, M.J.H. van Kuijk mr. J.H. Oosters 10