LEERGANG EVENEMENTENVEILIGHEID

Transcriptie

1 LEERGANG EVENEMENTENVEILIGHEID COÖRDINATIE, HANDHAVING EN CRISISMANAGEMENT FRANK WIJMENGA MODULE 4 15 FEBRUARI EN 27 MAART

2 VANDAAG KOMT AAN DE ORDE Opwarmen-interactief Toezicht en handhaving bij evenementen Coördinatie tijdens evenementen Crisismanagement Crisisscenario s Na de crisis: de nafase

3 VOORSTELLEN Naam Wat is jouw relatie met de warme fase; er is een calamiteit Speciaal leerdoel voor vandaag?

4 Bron: Roy Johannink 4

5 HET GAAT NIET VAAK MIS MAAR WEL VAKER BIJNA MIS.

6 OBSERVATIEOPDRACHT Pinkpop 2014 Kijk naar het gedrag van het publiek. Wat valt je op? Is er een vorm van coördinatie of leiding? Zou dat nodig zijn hier?

7

8 DEEL 1 TOEZICHT EN HANDHAVING BIJ EVENEMENTEN

9 TOEZICHT EN HANDHAVING Grondslag toezicht en handhaving: - Algemene toezichtrol burgemeester - Awb: gemeente handhaaft naleving activiteiten waarvoor beschikking is afgegeven - Model APV: gemeente en politie voeren toezichttaak uit op naleving voorschriften APV Doelen van handhaving: - Belang van regelgeving borgen - Ongewenste effecten voorkomen En nu de praktijk

10 DILEMMA S TOEZICHT EN HANDHAVING Wie houdt waar toezicht op? Wie treedt handhavend op? Capaciteit en werktijden Benodigde kennis en expertise Prioriteiten op evenementen Handhaafbare voorschriften Wat zijn uw dilemma s?

11 IN WELKE FASE BETREK JE TOEZICHT EN HANDHAVING?

12 OPDRACHT TOEZICHT EN HANDHAVING Geef gemotiveerd aan in welke fase- en op welke wijze van het risico-evenementenproces toezicht en handhaving betrokken kan worden. 15 Minuten

13 TIPS TOEZICHT EN HANDHAVING Maak afspraken met de externe diensten: Wederzijdse verwachtingen Collegiaal toezicht: risico s signaleren en melden Informatie delen en samenwerken Gezamenlijke schouw evenementlocatie Maak afspraken met Toezicht en Handhaving Bespreek de vergunning voor verlening door met T&H Selecteer met T&H de prioritaire punten obv risico s Laat medewerkers T&H briefen voor het evenement Uitvoering: scherp en alert Signaleren, melden, rapporteren, controleren Risicogericht werken: mandaat, beslissingen, afstemming

14 2. COÖRDINATIE: KIEZEN VAN DE JUISTE STRUCTUUR Veiligheidsteam Multidisciplinair afstemmingsoverleg Pre-Copi Multiteam Veiligheidsoverleg

15 COÖRDINATIE: WAAROM EN WANNEER? Geen vaste regels of richtlijnen voor coördinatiestructuur Coördinatiestructuur inrichten niet vanzelfsprekend Vele varianten mogelijk Voor- en nadelen goed overwegen

16 HOE KIEZEN WE EEN TEAM? Risico's uit analyse Deelnemende toezichthoudende partijen Geografische ligging met bijbehorende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Team-effectiviteit bestaande teams bij grotere evenementen

17 Team is meer dan een structuur (team-effectiviteit) Inhoud Proces Interactie Gevoel T.R.M Besluitvorming Opdrachtanalyse Assertiviteit Communicatie Situationeel bewustzijn Leiderschap Aanpassingsvermogen

18 I. VEILIGHEIDSTEAM ORGANISATOR Functie: aansturing private evenementenorganisatie Leden: leidinggevenden verschillende disciplines Voorzitter: veiligheidsmanager of hoofd productie Overheid schuift aan als liaison (informatielijn) Voorbeeld: Concert at Sea, C-evenementen Haaglanden

19 2. PUBLIEK-PRIVAAT COÖRDINATIETEAM Functie: aansturing evenement en afstemming met overheid Leden: leidinggevenden evenement en overheidsdiensten Voorzitter: gemeente (vergunningen/ OOV) of organisator Voorbeeld: Coördinatieteam Koningsdag Breda

20 3. VEILIGHEIDSTEAM (T&H) Functie: afstemming tussen toezichthoudende diensten Leden: BOA s, OVD-politie, (brandweer, GHOR) Voorzitter: med. Vergunningverlening/ OVD-politie Voorbeeld: Dam tot Damloop Zaandam

21 4. PRE-COPI/ COPI 0- MINUTEN Functie: directe aansturing bij calamiteiten en crises Leden: OVD-P, OVD-B, OVD-G, OVD bevolkingszorg Voorzitter: Leider COPI Betrokkenheid bij het evenement verschilt per regio Voorbeeld: risico-evenementen in Noord-Holland Noord

22 5. OPGESCHAALDE AANSTURING Functie: evenement en al zijn effecten aansturen Leden: vaste leden ROT, GBT, aangevuld met liaisons Voorzitter: Leider ROT / burgemeester Overheid neemt verantwoordelijkheid veiligheid evenement Voorbeeld: inhuldiging NL elftal, C+ evenementen Haaglanden

23 KIEZEN VOOR DE BESTE STRUCTUUR Bepaal eerst uitgangspunten, functie en doelen: Taken en verantwoordelijkheden Reguliere activiteiten tijdens het evenement Incidenten- versus crisisbeheersing Verwachte risicobeeld Benodigde partners Randvoorwaarden: Praktische haalbaarheid Deelname en draagvlak alle partners

24 HET COÖRDINATIE MANAGEMENT TEAM (CMT): 3 STELLINGEN Stelling: alle hulpdiensten dienen bij elk evenement in het CMT te zitten! Stelling: Voor alle risico evenementen is een PRE COPI noodzakelijk! Stelling: een CMT moet vooral een crisis voorkomen!

25 DEEL 3 CRISES OP EVENEMENTEN

26 CRISIS OP HET EVENEMENT Kenmerken: Vaak een mensenmassa betrokken Situatie wijkt af van normale omstandigheden Maatschappelijke aandacht extra groot Verantwoordelijkheden kunnen anders zijn Organisatiestructuren kunnen afwijken

27 CRISES OP EVENEMENTEN Anticipatie Veerkracht Stelling: Je weet nooit vooraf met welke crisis je te maken krijgt, dus moet je je niet blindstaren op scenario s

28 CRISISMANAGEMENT: PLANVORMING Anticipatie Vaststellen voorzienbare incidentscenario s Inzet capaciteiten (personeel en middelen) Inrichting gebied: vlucht- en aanrijdroutes Scenario-oefeningen Training en briefing personeel Veerkracht Multi-inzetbaarheid van personeel vergroten Taakverdeling op de hoofdprocessen Event Control Center Monitoring verloop evenement Real-time informatie over inzet capaciteiten

29 VAN VEILIGHEIDS- NAAR CRISISMANAGEMENT Organisator kan incident(en) niet (meer) aan Of: reguliere eenheden kunnen het niet (meer) aan (gedeeltelijke) verschuiving taken en verantwoordelijkheden En: reguliere structuren werken niet meer, maar (afwijkende) crisisstructuur

30 BESTUURLIJKE BETROKKENHEID Niet de feiten ( ernst ), maar de gegeven betekenis aan een gebeurtenis met het oog op besluitvorming. Voor overheidsgezag betekent dat het toepassen van noodbevoegdheden. Proportionaliteit: er is sprake van een (acuut dreigende) aantasting van vitale belangen van de samenleving; & Subsidiariteit: normale bevoegdheden/structuren zijn niet afdoende voor het voorkomen dan wel beheersen van die (acuut dreigende) aantasting.

31 OPSCHALING: BETROKKEN TEAMS GRIP 0 GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3 GRIP 4 GBT RBT ROT ROT ROT COPI COPI COPI COPI CMT CMT CMT CMT CMT SGBO MOGELIJK SGBO

32 VERTREKPUNTEN VOORBEREIDING Multidisciplinaire risicoanalyse Identificatie relevante crisisscenario s Vertalen naar eisen aan organisator Voorbereiden eigen maatregelen Structuur tijdens evenement vs. opschaling Situationeel oefenen: doorleefsessie

33 DEEL 3: RELEVANTE SCENARIO S BEPALEN Relevantie te bepalen op grond van: Hoogte van het risico (kans x effect) ná het nemen van preventieve maatregelen Bijzondere kenmerken van de gevolgen van een incident Kenmerken benodigde respons Beslissingen Inzet capaciteiten

34 LATEN WE ONS (NIET) LEIDEN DOOR DE PLEURISFACTOR P = V x R x (S)M 3

35 CRISES OP EVENEMENTEN: HOOFDSCENARIO S 1. Overcrowding/ Verdrukking in een menigte 2. (Dreigende) ordeverstoringen 3. Weersomslag met grote impact 4. Ernstig incident op of nabij het evenement 5. Gebeurtenis met grote impact op het evenement

36 VERDRUKKING IN EEN MENIGTE

37 VERDRUKKING IN EEN MENIGTE Door dynamische publieksbewe -gingen Door stuwing uit de menigte icm obstructie VAAK GEEN PANIEK IN MENIGTE! Door tegengestelde stromen Op het terrein, of bij in- en uitstroom

38 (DREIGENDE) ORDEVERSTORINGEN

39 (DREIGENDE) ORDEVERSTORINGEN Toneel voor geplande confrontatie Irritatieverhogende ontwikkelingen Ordeverstoring als folklore Alcoholgebr uik i.r.t. duur evenement Gevolg van activiteiten / uitingen Conflicterende bezoekersgroepen

40 WEERSOMSLAG MET GROTE IMPACT

41 WEERSOMSLAG MET GROTE IMPACT Weer als onzekere factor Wind, regen, hagel, onweer, temperatuur Periode van het jaar (?) Tijdige signalering weersomslag Effecten extreem weer op de grond Effecten op gedrag van bezoekers Effecten op veiligheid tijdelijke constructies

42 ERNSTIG INCIDENT OP OF NABIJ HET EVENEMENT

43 ERNSTIG INCIDENT OP OF NABIJ HET EVENEMENT Brand, instorting, ontploffing, emissie gevaarlijke stoffen, aanslag Evenement als brongebied of effectgebied Inzetbaarheid hulpverleningsdiensten

44 GEBEURTENIS MET GROTE IMPACT OP HET EVENEMENT

45 GEBEURTENIS MET GROTE IMPACT OP HET EVENEMENT Gebeurtenis die het veilig laten plaatsvinden van het evenement beïnvloedt Bijv: no-show artiest, schokkende maatschappelijke gebeurtenis, ernstig drugsincident, activistische daad, bommelding Direct of indirect gevolg

46 IN DEZE TIJD MAATREGEL ONTRUIMEN Gebeurtenissen in de wereld; Ministerie verlangt business as usual ; Maatregelen onder water ; Maar één maatregel op orde hebben Gecontroleerd ontruimen Spoed ontruimen

47 OPDRACHT Pas de vijf hoofdscenario s toe op een evenement uit uw eigen praktijk. Bedenk per scenario: 1. Wat is de mogelijke aanleiding of directe oorzaak? 2. Hoe kan het incident worden gesignaleerd? 3. Welke effecten kunnen er optreden, direct en als vervolg daarop? 4. Welke beslissingen/dilemma s zijn er aan de orde? 5. Welke inzet van capaciteiten is er nodig?

48

49 DEEL 4 LEREN VAN CRISES

50 PUKKELPOP 2011: SOCIALE MEDIA ALS FACILITATOR Na storm in één uur tweets over Pukkelpop tweets tussen 18 en 20 augustus Sociale media kunnen gaten in crisiscommunicatie vullen Sociale media kunnen hulpverlening ondersteunen Sociale media werden breed ingezet in de nafase

51 SCHADUWZIJDE VAN SOCIALE MEDIA De minder leuke effecten Eerst foto + film, dan pas hulpdiensten bellen Incidenten om het op internet te plaatsen Hulpdiensten te kijk zetten - publieke verantwoording Mobiliseert omstanders, kijktoerisme Snelle(re) reactie nodig - verwachtingen zijn groot Geruchten en grappen vertroebelen het beeld

52 PINKPOP 2014: ONZEKERHEID WEERSOMSLAG Kenmerken situatie: Organisatie met veel ervaring Veel vertrouwen in maatregelen organisator Planvorming wijkt af van praktijk Discussie over beslissingen in dreigingsfase Onzekerheid over weerseffecten op de grond

53 PINKPOP 2014: LESSEN EVALUATIE 1. Bezoekers reageren rustig, geen paniek! 2. Effectieve communicatie op het terrein is essentieel 3. Dilemma s vooraf herkennen en bespreken 4. Koppeling plan aan uitvoeringsorganisatie 5. Crisiscommunicatie ook organiseren 6. Ontruimingsstrategie moet realistisch zijn

54 LOVE PARADE DUISBURG 1. Monitoring op verloop evenement is essentieel 2. Veerkracht inbouwen: scenariodenken 3. Communicatie naar publiek moet mogelijk zijn 4. Hulpdiensten moeten vrij kunnen aanrijden 5. Vluchtwegen ook nodig in wachtrijen

55 NA DE CRISIS: DE NAFASE

56 NA DE CRISIS: DE NAFASE Gemeentelijke processen: opvang, slachtofferregistratie, crisiscommunicatie, nazorg Slachtofferhulp, korte en lange termijn Mogelijk veel bezoekers van buiten de gemeente / internationaal Aandacht voor rol organisatoren Verantwoording en schuldvraag: gemeente/organisator Herdenking en volgende edities evenement (vervolgdreiging?)

57 HET (JURIDISCH) SCHAAKSPEL NA HET INCIDENT Elke keuze in de communicatie is sowieso kaderbepalend Wie is waarvoor aansprakelijk: burgemeester of organisator en daarmee Wat betekent dit voor communicatie? Let maar op.

58 INCIDENTEN: GEVOLGEN NA HET EVENEMENT

59 INCIDENTEN: KRITIEK OF WAARDERING?

60 INCIDENTEN: SCHULDVRAAG OF ROUW?

61 INCIDENTEN EN DRUK VANUIT DE MEDIA

62 Uiteindelijk: veel is communicatie, communicatie, communicatie

63 MECHANISMEN NA EEN INCIDENT: OEFENING Welke vragen en reacties verwacht u na een incident? Wie moet hierop reageren? Groep 1: vanwege hevige storm moet de corso/optocht worden afgelast. De afgelasting wordt pas afgekondigd nadat het feest al in volle gang is. Groep 2: in een frietkraam direct langs de route van een druk bezochte corso/optocht breekt brand uit. Dit slaat over op een praalwagen. Hulpdiensten kunnen het incident pas na 20 minuten bereiken. Groep 3: op sociale media wordt er veel geklaagd over de extreme drukte in diverse horecagelegenheden tijdens de corsos/optocht. Het lijkt erop dat vergunningsvoorwaarden zwaar worden overschreden. Enkele mensen raken gewond en doen hun verhaal voor de televisie.

64 AANZET REACTIESCHEMA Communicatie incident Informatie Gedrag Communicatie gevolgen Informatie Gedrag Betekenisgeving Communicatie duiding/schade beperking Betekenisgeving Gevolgen Toekomst

65 Crisiscommunicatie: Informatieverschaffing

66 Crisiscommunicatie: Betekenisgeving

67 Crisiscommunicatie: Schadebeperking

68 CONTACT Syan Schaap Randhoeve 221, Houten