BEHEER- EN ONDERHOUDSPLAN EVZ DERRIEKREEK

Transcriptie

1 BEHEER- EN ONDERHOUDSPLAN EVZ DERRIEKREEK WATERSCHAP BRABANTSE DELTA TUINBOUWONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ 16 november :0.1 Definitief B

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en doel Leeswijzer Beheer en onderhoud Algemene richtlijnen en gegevens Maaien Groot onderhoud Peilen Onderhoud per beheerelement Open water Paaiplaats voor vis Riet of biezenoever 7 M Plas, riet en moerasland > 7 m. of vlakvormig Grasland overig (EVZ, schouwpaden, kades) Kunstwerken/Faunapassage Knotbomenrij, groep of solitaire knotboom Struweel en bomen Stortplaatsen/bodemverontreiniging Afspraken Beheer en onderhoud afspraken Financiele afspraken Bijlage 1 Beheer en onderhoudskaarten Colofon :0.1 - Definitief ARCADIS 1

3

4 1 Inleiding 1.1 AANLEIDING EN DOEL De Derriekreek loopt van het Mark Vlietkanaal door de Oude Prinslandse Polder tot het gemaal De Oude Prinslandse Polder nabij Dinteloord. De Derriekreek heeft een totale lengte van 8,7 kilometer en binnen het plangebied een lengte van 2,3 km. De Derriekreek vormt de verbinding tussen het Mark Vlietkanaal en de Dintel. Langs de Derriekreek zijn de functies Ecologische Verbindingszone (EVZ), Kader Richtlijn Water (KRW), Ruimte voor watersysteemherstel, reserveringsgebied Waterberging en Functie Verweven toegekend. Tevens is er sprake van een EVZ, reserveringsgebied waterberging en Functie verweven vanaf de Derriekreek tot aan de Dintel (langs de vloeivelden) dat onderdeel uitmaakt van het plangebied. De Derriekreek wordt heringericht op de trajecten van de Noordlangeweg tot aan de Noordzeedijk, het traject langs de Noordzeedijk tot aan de A29 en het traject langs de Vloeivelden van Suiker Unie tot aan de inlaat bij de Dintel. De trajecten liggen binnen de projectbegrenzing van het AFC Nieuw Prinsenland. Het streefbeeld voor de Derriekreek is een licht slingerende kreek, begeleid door rietkragen en kruidvegetatie in open landschap, gevoed door polder, kwel en regenwater. Begeleidende vegetatie bestaat uit rietkragen en plaatselijk (sleedoorn)struweel. De oeverzone van de Derriekreek moet voldoende beschermende vegetatie, rust en een natuurlijke oeverinrichting bieden om migratie en voortplanting van dieren in en langs de Derriekreek mogelijk te maken. Ten behoeve van de EVZ Derriekreek is dit beheer en onderhoudsplan opgesteld. Hierin is beschreven hoe de verschillende elementen worden onderhouden. Ook gaat het rapport in op de afspraken voor het beheer en onderhoud die tussen het waterschap Brabantse Delta en de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij zijn gemaakt 1.2 LEESWIJZER In hoofdstuk 2 worden de algemene richtlijnen en gegevens verwoord. Vervolgens gaat het hoofdstuk in op het beheer en onderhoud per element. De afspraken ten aanzien van het beheer en onderhoud zijn terug te vinden in hoofdstuk 3. In de bijlage zijn beheer en onderhoudskaarten opgenomen. Op de kaarten zijn de groenelementen, onderhoudspaden, toegankelijkheid en de maaiselverzamelpunten weergegeven :0.1 - Definitief ARCADIS 3

5 2 Beheer- en onderhoud In dit hoofdstuk komen de algemene richtlijnen aan de orde, waarna de onderhoudsmaatregelen per beheerelement beschreven zijn. De richtlijnen en de onderhoudsmaatregelen zijn gebaseerd op het Format beheer en onderhoudsplan projecten van juli 2010 en Groenelementen en randvoorzieningen van januari ALGEMENE RICHTLIJNEN EN GEGEVENS Voor alle onderhoudsmaatregelen dienen onderstaande algemene regels opgevolgd te worden tenzij anders in dit hoofdstuk is vermeld MAAIEN Maaitijdstip Laatste maaibeurt niet voor september. Maaisel Maaisel van talud verwijderen; keringen binnen 7 dagen en direct bij taluds waterlopen. Keur volgen: zie besluit ontvangstplicht 16 augustus Maaisel binnen 24 uur uit water halen % sparen bij functiewaterlopen. Rekening houden met water afvoer. Gebruik Machines Taluds, onderinsteek en rijvlak (geen sporen) niet beschadigen. Maaihoogte: 5 10 cm boven land waterbodem (klepelmaaiers: hoog afstellen). Niet naar dode einden waterlopen toe maaien of de laatste 50 m in omgekeerde richting. Moeilijk bereikbare plekken op keringen ook maaien. Met maaiboot rustig varen. Zo weinig mogelijk vegen. Overig Drijfblad zoveel mogelijk sparen. Niet maaien bij watertemperaturen > 20 graden Celsius in ondiep stilstaand. Op diepere plaatsen niet maaien bij watertemperaturen > 25 graden Celsius. Stilstaande/gestuwde waterlopen en partijen: weinig hout/bomen sparen. Bij nieuwe situaties eerste jaren 1 of 2 keer per jaar maaien om houtopslag op ongewenste plekken te voorkomen. Beheer aanpassen / zorgen voor een geleidelijke overgang nabijgelegen beheertypen zoals het beheertype bloemdijk op de nabij gelegen Noordzeedijk. 4 ARCADIS :0.1 - Definitief

6 2.1.2 GROOT ONDERHOUD Tijdstip Beste periode in buitengebied september/oktober. Werkwijze In richting van open water baggeren (niet naar open einden toe). In peilbeheerste gebieden, bij grote boezem voor gemaal naar gemaal toe, anders er vanaf. Laatste stukken (50 m) weer in omgekeerde richting. Regelmatig zuurstof meten (op 100 m stroomafwaarts), < 5 mg/l = langzamer werken; < 3 mg/l = stoppen % waterbodem sparen. Oevers (gedeeltelijk) sparen. Paaiplaatsen niet in één keer onderhouden meer verspreid over meerdere jaren. Overig Afvissen met erkend bedrijf als droogzetten waterpartij nodig is. Specie in gebieden met tabel 2 en 3 soorten nalopen op vissen/amfibieën en terugzetten. Bij wiel vis niet terugzetten, maar in aangrenzend water. Taluds, waterbodem en oevers enigszins onregelmatig afwerken. Zo weinig mogelijk beschoeiing toepassen bij herstelwerkzaamheden. Indien nodig dan hier en daar uitstapplaatsen fauna aanleggen PEILEN In het gebied gelden de volgende zomer en winterpeilen conform vastgesteld peilbesluit. Het peilbeheer wordt geregeld door de peilbeheerder. Polder Zomerpeil Winterpeil Oud Prinslandse Polder (Derriekreek) Willemspolder (traject langs vloeivelden) NAP -1,1 m NAP -1,4 m NAP -1,3 m NAP -1,6 m Tabel ONDERHOUD PER BEHEERELEMENT Waterschap Brabantse Delta heeft reeds richtlijnen opgesteld voor het beheer. Zie ook format beheer en onderhoudsplan, versie 2, juli 2010 van Waterschap Brabantse Delta en Groenelementen en randvoorzieningen van januari In het plangebied worden de volgende elementen gerealiseerd: Open water: Omvat de Derriekreek en aanliggende delen met een minimale waterdiepte van 1,0 m. Paaiplaats voor vis: Omvat de ondiepe delen langs de Derriekreek en bij de vloeivelden met een gemiddelde waterdiepte van 0,5 m. Riet of biesoever: Omvat de moeraszones langs de Derriekreek en de smalle moeraszones langs de Vloeivelden. De breedte is maximaal 7,0 m. De taludhelling varieert van 1:1 1:5. De hoogte van de bodem van de moeraszone is gelijk aan het winterpeil en ligt 0,2 m boven zomerpeil. Riet en moerasland, Vlakvormig: Omvat de bredere moeraszone ten noorden van het wiel bij het traject langs de vloeivelden :0.1 - Definitief ARCADIS 5

7 Struweel en bomen, Vlak en lijnvormig. Omvat de aangegeven struweelzones en bomen. Daarnaast zijn er nog enkele bestaande knotbomen aanwezig. Grasland overig: Omvat de steunberm van de waterkering, het vochtig grasland, het kruiden en faunarijk grasland en de onderhoudspaden OPEN WATER Eindbeeld Het open water omvat de Derriekreek en aanliggende delen met waterdiepte van meer dan 1,0 m. Onderhoud aan de waterloop vindt plaats als 50% of meer van het wateroppervlakte begroeid is. Per onderhoudsbeurt wordt 20% van de begroeiing gehandhaafd. De verwijderde planten dienen boven de waterbodem afgemaaid te worden zodat de plant zijn wortels behoud en zich kan herstellen. Bijzonderheden Maaifrequentie ( 1x/jr.) in eind september begin oktober. Max. 50 % waterplanten aanwezig. Te sparen watervegetatie 20% (elk jaar handhaving op een andere locatie). Het maaisel 4 tot 7 dagen laten liggen zodat amfibieën uit het maaisel kunnen ontsnappen. Geen slootmaaisel of bagger op oever deponeren. Diepte van de watergang dient minimaal 1m diep te zijn ten tijde van het onderhoud. Baggeren indien de minimale diepte in het geding komt. Onderhoud met maaiboot. Inlaatpunten van maaiboot zijn op kaart aangegeven. De in en uitlaatplaatsen van de maaiboten zijn voorzien van grasbetontegels. Onderhoud zoals vermeld staat in de algemene regels en bij Grasland overig PAAIPLAATS VOOR VIS Eindbeeld Een klein tot middelgroot ondiep tot zeer ondiep water of deel van water, aangetakt op overig oppervlaktewater, met in de oeverzones een rijke onderwaterbegroeiing (dus door zon beschenen). Specifiek aangelegd om vissoorten als Snoek en Rietvoorn te laten paaien. Toegang tot paaiplaats vanaf opp. water is open. Bijzonderheden Zie algemene regels p. 10 en 11 veldgids. Serie paaiplaatsen niet in hetzelfde jaar onderhouden. Als > 25 % riet in de zomer dan zomermaaibeurt (1 juli 1 aug); uitvoeren onder zomerpeil. Slib verwijderen indien paaiplaats volledig ondieper is dan 0,5 m. Altijd randen sparen bij baggeren. Maaisel of bagger niet in oever deponeren. Elk jaar 50% maaien. Oeverzones met name aan zuidzijde vrijhouden van bosopslag en riet i.v.m. opwarming. Door 1*/2jr te maaien lukt dit. Soms zullen stobben verwijderd moeten worden als het er teveel zijn (achterstallig onderhoud) verwijderen. 6 ARCADIS :0.1 - Definitief

8 2.2.3 RIET- OF BIEZENOEVER 7 M. Eindbeeld Een goed ontwikkelde rietoever is minimaal 3 5 m. breed. Ze bestaat uit een combinatie van gedeeltelijk overjarig riet en jonger riet. Door de relatief lage maaifrequentie groeien hier ook andere soorten in zoals Dotterbloem, Waterzuring, Watermunt en Moerasspirea. Belangrijk voor Kleine karekiet en Rietzanger. Als riet toegankelijk is voor vis, is het riet ook paai opgroeigebied voor onder andere Snoek. Bijzonderheden Maaifrequentie ( 1x/jr.), waarbij steeds 1/3 wordt gemaaid. Te sparen blokken zijn minimaal 200 m². Max. 20 % struweel aanwezig. Geen slootmaaisel of bagger op oever deponeren. Geen begrazing door vee. Soms rigoureuzer uitkrabben omdat oever teveel omhoog komt. Onderhoud met tractor voorzien van giek. Onderhoudspaden en maaiselverzamelpunten zijn op kaart aangegeven PLAS-, RIET- EN MOERASLAND > 7 M. OF VLAKVORMIG Eindbeeld Plas, riet en moerasland zijn vlakvormige natte laagten of hele brede stroken, vaak ingezet voor waterberging en natuur. De begroeiing bestaat met name uit plantensoorten van natte omstandigheden en ruigten met soorten als Lisdodde, Riet, Gele lis en Watermunt. Belangrijk voor Kleine Karekiet en Rietzanger. Bijzonderheden Maaifrequentie ( 1x/jr.), waarbij steeds 1/3 wordt gemaaid. Van rietvegetatie 5 % op hopen leggen t.b.v. overwintering libellen en amfibieën (buiten overstromingsbereik of vastleggen). Max. 10 % struweel of bomen. Geen begrazing door vee. Maaisel of bagger niet in terrein deponeren. Bij voorkeur uitvoeren in periode met ijs/vorst. Elk jaar 50% van het terrein maaien. Onderhoud met wetlandtrack. Onderhoudspaden en maaiselverzamelpunten zijn op kaart aangegeven. Toegang moerasland voor wetlandtrack is op kaart aangegeven GRASLAND OVERIG (EVZ, SCHOUWPADEN, KADES) Eindbeeld Droog, vochtig, nat grasland, (matig) soortenrijk grasland met soorten per 25 m2. Soorten zijn afhankelijk van maaifrequentie, aangrenzend landgebruik, bodem en vochttoestand. Fauna (kleine zoogdieren, vogels, amfibieën, vlinders, overige insecten) is deels afhankelijk van structuur (hoog gras/laag gras), maar ook van voorkomende soorten. Ecologisch gezien zijn de mooiste vormen waarbij (van zuid naar noord) aan de zonzijde een overgang is van gras ruigte struweel :0.1 - Definitief ARCADIS 7

9 Binnen de aangegeven zones is struweel aangeplant. In deze gebieden mag struweel groeien. Op de aangegeven zones is spontane opslag van bomen (Wilg en Els) toegestaan. Bijzonderheden Zie algemene regels p. 10 en 11, Veldgids beheer en onderhoud waterschap Brabantse Delta Ruigtevorm (frequentie 1x/2 jr.) alleen toepassen als voldoende verschraald is. Maaifrequentie ( 2x/jr.) in juni en september. Te sparen randen niet aan agrarische zijde. Niet over volle lengte rand sparen omdat er anders teveel verhouting optreedt. Bij verwijderen hout (achterstallig) zo weinig mogelijk grond verstoren % Sparen. Maaisel 4 7 dagen laten liggen alvorens te ruimen. Onderhoud met maaikorf. Snoeien van struweel en bomen wanneer nodig KUNSTWERKEN/FAUNAPASSAGE Eindbeeld De Waco duiker dient zijn functie te allen tijde uit te kunnen voeren. De doorstroming is voldoende om de afvoer te handhaven. Indien de afvoercapaciteit in het geding komt, dient deze geschoond te worden. In de Waco duiker is een looprichel aanwezig. Een goede faunapassage geleidt kleine zoogdieren zoals hermelijn, wezel en amfibieën zoals kamsalamander als vanzelf naar de andere kant van barrière. Geleiding is mogelijk via aanwezige beplanting, boomstammen geleiderasters enz. Bijzonderheden Minimale afvoer ten opzichte van afvoercapaciteit dient minimaal 90% te zijn. Controle frequentie (1*/jr.) in eind oktober / begin november. Verwijderd materiaal 4 7 dagen laten liggen alvorens te ruimen. Onderhoudsmaterieel handmatig. De duiker heeft een lengte van 51 meter, breedte van 2,3 en hoogte van 2,0 meter. Kapotte geleiderasters en andere beschadigingen melden aan weg of andere beheerder (RWS, ProRail, provincie, gemeente). Controle van looprichel op obstakels KNOTBOMENRIJ, GROEP OF SOLITAIRE KNOTBOOM Eindbeeld Vrijliggende groep of lijnvormig landschapselement bestaande uit knotbomen of solitaire knotboom d.w.z. opgaande boom of bomen afgezet op 1,5 2 meter boven maaiveld. Vaak wilg, es, populier, eik of soms zwarte els. Periodiek wordt, de boven op de stam staande pruik of takken geoogst. Knotbomenrijen of groepjes staan langs en in de oeverzone van waterlopen of beken, langs poelen of staan als erfafscheiding langs landbouwgronden. Karakteristieke soorten in knotbomen zijn varens, verschillende mossen, vleermuizen, roofvogels en uilen (o.a. steenuil). Bijzonderheden Afzetfrequentie is afhankelijk van de soort: wilg/populier/zwarte els 1*/4jr, es 1*/6jr, eik 1*/8jr. Niet alle knotbomen in 1* afzetten. Groepjes wel, maar langere elementen niet. 8 ARCADIS :0.1 - Definitief

10 Takhout niet in rillen verwerken onder bomen. Achterstallig onderhoud wordt uitgevoerd als standaard onderhoud. Bij uitval van oude/zieke bomen; takken in grond steken (wilg). Op keringen niet onder natte omstandigheden werken. Stomp op 5 10 cm van pruik of dikte van af te zagen tak aanhouden als stomp takken onder schuine hoek afzagen STRUWEEL EN BOMEN Vlakvormig element van bestaande uit struweelsoorten en solitaire bomen. Er zijn enkele overstaanders aanwezig met dikker rondhout (es, wilg). De struweelzones en bomen zijn afzonderlijk op de beheer en onderhoudskaarten aangegeven. Struweel en bomen vormen dekking voor vogelsoorten. Sleedoorn is aangeplant vanwege doelsoort sleedoornpage Bijzonderheden Tobben/knot schuin op hoogte van 0,80 1 meter afzetten. Afzetfrequentie varieert is 1 x 8 jaar. Tak en tophout versnipperen/afvoeren. Minimaal 80% van element wordt afgezet. Achterstallig onderhoud wordt uitgevoerd als standaard onderhoud. Op keringen niet onder natte omstandigheden werken. Opletten met overlast naar agrarische buren. Bij overlast extra snoeiwerkzaamheden uitvoeren STORTPLAATSEN/BODEMVERONTREINIGING Ter plaatse van de stortplaatsen vinden geen graafwerkzaamheden plaats. Mocht er bij beheer en onderhoudswerkzaamheden graafwerkzaamheden nodig zijn dienen er aanvullende maatregelen genomen te worden :0.1 - Definitief ARCADIS 9

11 3 Afspraken 3.1 BEHEER EN ONDERHOUD AFSPRAKEN De EVZ van de Derriekreek ligt in het plangebied van het AFC Nieuw Prinsenland. De inrichting van de EVZ van de Derriekreek en het traject langs de vloeivelden heeft tevens een functie als waterberging voor het verhard terreinoppervlak van het AFC. Tussen de tuinbouwontwikkelingsmaatschappij en het Waterschap Brabantse Delta zijn afspraken gemaakt over het toekomstig beheer en onderhoud. Het volgende is vastgelegd in de briefwisseling tussen de tuinbouwontwikkelingsmaatschappij en het waterschap: Het waterschap Brabantse Delta is verantwoordelijk voor het beheer van het natte deel van de EVZ. Dit betreft natte gebieden van insteek tot insteek, hieronder valt het open water en de moeraszones. Het Waterschap Brabantse Delta is verantwoordelijk voor het onderhoud van het natte deel van de EVZ. Dit betreft natte gebieden van insteek tot insteek. Hieronder valt het open water en de moeraszones De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij is verantwoordelijk voor het onderhoud van het droge deel van de EVZ. Dit betreft het kruiden en faunarijk grasland, het vochtig grasland, onderhoudspaden en het struweel. Het onderhoud voor de gehele EVZ zal worden uitgevoerd door het Waterschap Brabantse Delta, waarbij de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij onderhoudskosten betaald aan het waterschap voor het onderhoud van het droge deel van de EVZ 3.2 FINANCIELE AFSPRAKEN De volgende financiële afspraken zijn overeengekomen tussen het waterschap Brabantse Delta en de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij: 10/25 deel van de EVZ wordt eigendom van de TOM. De TOM betaalt het beheer en onderhoudskosten over het 10/25 deel van de EVZ. Het overige 15/25 deel komt in eigendom van de tuinderscoöperatie. De coöperatie betaalt jaarlijks (te indexeren met prijsindexcijfer) aan het Waterschap. Voor dit bedrag zal het waterschap het onderhoud uitvoeren. 10 ARCADIS :0.1 - Definitief

12 Bijlage 1 Beheer- en onderhoudskaarten Kaart met beheerelementen, maaiselverzamelplaatsen, onderhoudspaden, rijbewegingen en afvoerroutes :0.1 - Definitief ARCADIS 11

13

14

15

16 Colofon BEHEER- EN ONDERHOUDSPLAN EVZ DERRIEKREEK OPDRACHTGEVER: Waterschap Brabantse Delta Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij STATUS: Definitief AUTEUR: Jordy Houkes Joost Koenders GECONTROLEERD DOOR: Bob Delissen VRIJGEGEVEN DOOR: Otto Snellen 16 november :0.1 ARCADIS NEDERLAND BV Utopialaan Postbus BA ʹs Hertogenbosch Tel Fax Handelsregister ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins. 12 ARCADIS :0.1 - Definitief