Seminar Betrokken Vaderschap

Transcriptie

1 Nicole Scheffer, pedagoog Seminar Betrokken Vaderschap Harry Stam, beleidsadviseur Workshop De eerste 1000 dagen van een kind vliegen voorbij Waarom is deze periode en de vaderrol zo van belang en hoe betrekken we vaders op tijd?

2 De eerste1000 dagenvan eenkind Wie zijnwij, waaromdezeworkshop en waargaanwe het over hebben?

3 Stelling: vaders moeten zich in de zwangerschap voorbereiden op het ouderschap Bij geboorte zijn alle hersencellen en -gebieden aanwezig, zoals zien, voelen, horen, ruiken. Maar ook voor emotie, herinnering en smaak. De hersenen wegen bij geboorte ongeveer 400 gram. Na één jaar 1000 gram. De aanleg van hersencircuits die het sociaal emotionele leven bepalen worden in het eerste jaar aangelegd. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) De herinneringen en ervaringen die in die in de eerste 1000 dagen worden opgeslagen zijn bepalend voor de rest van je leven. En hebben dus grote invloed op je welzijn, geluk en gezondheid. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) Het zicht ontwikkelt zich de eerste maanden na de geboorte. Tot twee maanden ziet het kind heel wazig. Dat betekent dat een baby de ouders herkent door geur en geluid. Huid op huid contact en praten met baby is dan ook heel belangrijk. Vaders moeten hiervan meer bewust zijn en hierin worden gestimuleerd.

4 Het zicht van een baby 0-12 maanden Bekijk de wereld door de ogen van een baby

5 Stelling: gezondheidsrisico s worden in eerste 1000 dagen ingebakken Stress blijkt in de eerste 1000 dagen funest voor de ontwikkeling van de baby. Stress programmeert de hersenen in een stresstand. O.a. concentratie problemen, gedragsproblemen en psychische klachten zijn vaak terug te voeren op deze periode. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) Bij de geboorte zijn al je organen aanwezig. Tijdens de eerste 1000 dagen worden alle organen en lichaamsprocessen gevormd en geprogrammeerd. Eens geprogrammeerd blijft geprogrammeerd. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) The ACE studie over patiënten toonde een duidelijke relatie aan tussen trauma in de jeugd en hartklachten, kanker, chronische longziekten, obesitas, depressie en kortere levensduur. (prof. Vincent Fellitti e.a., USA, Kaiser Permanente, 2012)

6

7 Stelling: Niet genen, maar waar je wiegje staat bepaalt je gezondheid en levensgeluk Slechts 40% van je gezondheid is genetisch bepaald. De resterende 60% wordt bepaald door omgevingsfactoren. De voeding is cruciaal in de eerste 1000 dagen (prof. Eline vdbeek. UMCG Kennis in zicht) Al na 20 weken zwangerschap zijn verschillen meetbaar in grootte van baby van ouders met een theoretische of praktische opleiding. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) Hoofd is bij kinderen van ouders met eenpraktische opleiding kleiner. Hoofdomtrek is een belangrijke determinant van cognitie en leerpotentie. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) Roken is de hoofdoorzaak. (prof. Tessa Roseboom. UVA/AMC) Armoede en stress tijdens de zwangerschap zijn negatief voor ontwikkeling van hersengebieden die belangrijk zijn voor concentratie, organisatie en flexibiliteit. Intensieve ondersteuning in eerste 1000 dagen kan deze achterstand verkleinen (Walker e.a., 2011)

8 Stelling: Door betere voorbereiding van ouders op ouderschap krijgen kinderen betere eerste 1000 dagen Tijdens de zwangerschap hebben ouders een magische blik op de toekomst. Zij willen goede ouders zijn en een gezond, gelukkig, intelligent en lief kind. In deze periode zijn ze bereid om hulp te aanvaarden om obstakels, om dit doel te bereiken, te overwinnen. Het is de uitdaging van elke hulpverlener om op dat doel aan te sluiten. (David Olds e.a., USA 2014) Ieder mens is uniek. Toch wordt ons gedrag voor een groot deelbepaald door voorbeelden. Voor veel vaders is hun eigen vader het belangrijkste voorbeeld. Als je er vooraf niet over nadenkt is de kans klein dat je het anders doet dan je vader. (Zelf)vertrouwen, aangaan van relaties, sociaal gedrag. De basis wordt gelegd in de eerste 1000 dagen. Beide ouders spelen hierin, maar met name de vader heeft hierin een belangrijke rol.

9 Stelling: Betere voorbereiding op komst baby kan deel echtscheidingen voorkomen Het aantal echtscheidingen in het 1e jaar na geboorte van 1e kindje ligt significant hoger. Ouders geven aan dat komst van de baby grote invloed heeft gehad op de relatie. Veilige en goede start van het leven wordt jaarlijks duizenden baby s onthouden door verslechterende relatie. Wrang is onderschatte rol en belang vaderschap in vroege kindertijd. (prof. Dr. Louis Tavecchio.) Bij onderzoek onder 680 kinderen in groep 7 en 8. 45% heeft één of meer ACE s. In 25,8% werd scheiding van ouders als traumatische ervaring in jeugd benoemd. Relatie tussen ACE en ervaren kwaliteit van leven is aangetoond. (dr. R. Vink TNO, T. Mulder Augeo, okt. 2016)

10 Stof tot nadenken.. Hoe bereiken we vaders, met name uit de meest kwetsbare doelgroep, al in de zwangerschap om ze beter voor te bereiden op de eerste 1000 dagen van het kind??

11 Vader 2.0

12 Vader 2.0 Momenteel zijn vaders steeds meer betrokken bij de zorg van hun kinderen; Het vaderschap, net als het moederschap, is met de tijd veranderd. Vaders besteden gemiddeld zeven uur per week aan het zorgen voor de kinderen en negen uur aan huishoudelijke klusjes. Dit is gemiddeld 25% meer betrokkenheid dan 50 jaar geleden. Het is de helft wat moeders doen, maar een hele stap vooruit sinds 1965: 50% van de vaders vindt dat nog niet genoeg; De helft vdvaders vindt het een uitdaging om een balans te vinden tussen werk en het gezinsleven; Uit onderzoeken blijkt dat veel vaders in de periode van de zwangerschap, de bevalling en de periode na de bevalling zich aan de zijlijn geplaatst voelen. Veel aandacht gaat in deze periode uit naar de moeder en het (ongeboren) kind; Tot eind 2018 krijgt een vader slechts twee dagen betaald verlof. Daarmee heeft de overheid eigenlijk jaren gezegd: De man is belangrijk bij de geboorte en het doen van aangifte van het kind. Maar ga daarna maar weer aan het werk. Vanaf dagen betaald verlof! Men is zich momenteel steeds bewuster van de belangrijke rol van de vader!

13 Pedagogisch belang en de invloedvan vaders Louis Tavecchio: Herken de vader, neem hem serieus en handel proactief.

14 Stelling: vaders en moeders hebben hetzelfde aandeel op het geluk van hun kinderen Een betrokken en positieve vader heeft in vergelijking tot de moeder het grootste aandeel op het geluk van zijn kinderen; Als baby s en jonge kinderen een positieve, enthousiaste en vrolijke vader hebben, zijn ze rond hun tiende levensjaar een stuk gelukkiger dan kinderen die worden opgevoed door een wat minder enthousiaste en betrokken vader; De kwantiteit heeft niet veel invloed op het geluk of welzijn van het kind (US News, z.j.). Kinderen van positieve en enthousiaste vaders hebben minder kans op het ontwikkelen van gedragsproblemen rond de leeftijd van 9 tot 11 jaar (OUP, 2018); Uit onderzoek blijkt dat peuters die een slechte of geen relatie met hun vader hebben, later een grotere kans op agressief gedrag hebben, ongeacht hoe hun band met hun moeder is;

15 Hoe meer betrokkenheid van vaders bij zijn kinderen, hoe meer zijn kinderen tot groei en bloei en tot volle ontplooiing komen! Zonen: invloed van betrokken vaders Beheersen hun (seksuele) impulsen beter Presteren beter op school De kans dat zonen in de criminaliteit belanden is aanzienlijk kleiner; Dochters: invloed van betrokken vaders Meer zelfvertrouwen, maken minder stresshormonen aan; Leren hoe ze met jongens/mannen om moeten gaan; Slachtoffer van ongewenste of manipulatief consumptieve seks is kleiner; Zonder de aanwezigheid van een vader een grotere kans op tienerzwangerschappen; (Ritsema, I. / Wilcox UVA) Stelling: vaders hebben meer invloed op hun zonen dan op dochters

16 Vaders en moeders kunnen elkaar niet vervangen en hebben een meerwaarde t.o.v. elkaar; Deze twee invloeden kunnen niet zonder elkaar. Het ongecontroleerde en vaak spannende spel van vader heeft een pedagogische functie die niet onderschat zou mogen worden; Moeders remmen dit soms af en dat is prima. Maar samenspel tussen de twee krachten van vader en moeder is belangrijk; Uit onderzoek (VU) bleek de laatste jaren dat een moeder toch minder goed kan stappen in de risicovolle vaderrol dan een vader in de moederrol Uit recent onderzoek van VeiligThuisNL en StichtingOpvoeden.nl blijkt juist dat vaders hun kinderen minder stimuleren om risicovol te spelen dan de moeders Wat is er veranderd? Stelling: moeders zijn liever, vaders stoeien vaker

17 Stelling: vaders hebben meer invloed dan moeders op de cognitieve ontwikkeling van hun kind Vaders die hun baby s koesteren en met hun baby s spelen hebben kinderen die opgroeien tot hogere IQ's Er is recent onderzoek (Huysmans, 2013) gedaan naar de effecten vaderbetrokkenheid en het invloed van leesbevorderende activiteiten van ouders; Voorlezen en communiceren doen vaders op een andere manier, namelijk: Vaders gebruiken meer complexe en gevarieerde taal De kinderen die worden voorgelezen hebben daardoor een grotere woordenschat. Moeders hebben de neiging om leerachtige, feitelijke vragen te stellen. Vaders geven de voorkeur aan meer abstracte vragen, het prikkelt fantasierijke discussies.

18 De twee belangrijkste factoren die later een betere toekomst voorspellen, zijn: Maar wat is precies zo belangrijk in de rol van vaders? Betrouwbaarheid & Emotionele betrokkenheid = een vader die als ouder te vertrouwen is en een vader die warme emotionele feedback geeft als dat nodig is

19 Vraagstelling Hoe bereiken we vaders, met name uit de meest kwetsbare doelgroep, al in de zwangerschap om ze beter voor te bereiden op de eerste 1000 dagen van het kind??.. Hartelijk bedankt voor uw aandacht!