Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen

Transcriptie

1 Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen Stap 1: in het kader van de BANS subsidieaanvraag BIJLAGE: Projectenoverzicht 26 Mei 2004 KNN Milieu BV Werfstraat VN Groningen

2 Inhoudsopgave 1 KLIMAAT IN BELEID PROVINCIALE GEBOUWEN ENERGIE IN DE BOUW ENERGIE EN DUURZAAM ONDERNEMEN ENERGIE IN HET LANDELIJK GEBIED ENERGIE IN VERKEER & VERVOER DUURZAME ENERGIE

3 1 Klimaat in beleid Voor het thema Klimaat in beleid is geen van de genoemde taakstellingen opgenomen in de prestatiekaart. Ze kunnen daarmee niet in directe zin door BANS subsidie worden ondersteund. Actuele energiebeleidsnota en uitvoeringsprogramma; uitwerking merendeel aandachtsvelden op actief niveau In aansluiting op de Potentieelstudie Provincie Groningen, Keuzes voor het energiebeleid van de Provincie Groningen (2003), het rapport Van Kyoto via Den Haag naar Groningen (2003) en het Uitvoeringsplan Klimaatbeleid provincie Groningen (2004) wordt een energiebeleidsnota opgesteld. Jaarlijkse evaluatie/monitoring Jaarlijks wordt aan de hand van de (voortgangs)rapportage die voor VROM wordt opgesteld een interne rapportage opgesteld die beschikbaar komt voor alle afdelingen. Op deze wijze zal de jaarlijkse monitoring en evaluatie van de uitvoering van klimaatbeleid worden gerealiseerd. Meerdere relevante afdelingen betrokken bij energie- en klimaatbeleid Mede ten behoeve van de uitvoering van de projecten uit het Uitvoeringsplan Klimaatbeleid provincie Groningen (2004) is het Provinciaal Energieoverleg opgestart. In het Provinciaal Energieoverleg participeren in ieder geval alle afdelingen die betrokken zijn bij de uitvoering van projecten. Actieve en gestructureerde samenwerking met doelgroepen en externe partners Door bestaande overleggen -bijvoorbeeld overleg met bedrijfsleven, milieugroeperingen en duurzaamheidsoverleggen met externen- goed in kaart te brengen kunnen de verschillende onderwerpen op de juiste agenda s worden gezet. Zodoende ontstaat een actieve en gestructureerde samenwerking met doelgroepen en externe partners. 3

4 Urenoverzicht Klimaat in beleid; periode : Actuele energiebeleidsnota en uitvoeringsprogramma; uitwerking merendeel aandachtsvelden op actief niveau Ureninzet : 400 Jaarlijkse evaluatie/monitoring 0.003: 648 Meerdere relevante afdelingen betrokken bij energieen klimaatbeleid (Energieoverleg: 9 personen * 9 vergaderingen per jaar * 2 uur) 0.004: 400 Actieve en gestructureerde samenwerking met doelgroepen en externe partners TOTAAL 1648 Overzicht materiele kosten ten behoeve van voorlichting en communicatie Klimaat in beleid; periode Materiele kosten 0.004: 5000 Actieve en gestructureerde samenwerking met doelgroepen en externe partners TOTAAL

5 2 Provinciale gebouwen 2.1 Inleiding Nieuwbouw Voor het subthema Nieuwbouw is de volgende taakstelling nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstelling is opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Toepassen van een met 4% - 8% verscherpte Energie Prestatiecoëfficiënt (EPC) en energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) invoeren Bestaande bouw Voor het subthema Bestaande bouw zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Bij renovaties uitvoeren van alle vaste en kostenneutrale energiemaatregelen uit het Nationaal Pakket Duurzame Utiliteitsbouw en energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) invoeren in alle provinciale gebouwen Duurzame energiehuishouding als hard criterium meenemen bij het inkoopbeleid, waarbij minimaal 10% van het energiegebruik van alle provinciale gebouwen afkomstig is van duurzame energiebronnen Ten aanzien van laatstgenoemde taakstelling wordt verder opgemerkt, dat binnen de provinciale gebouwen inmiddels minimaal 10% van het energiegebruik afkomstig is van duurzame energiebronnen. 5

6 2.2 Toepassen van een met 4%-8% verscherpte Energie prestatiecoëfficiënt (EPC) en energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) invoeren Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij de taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Nieuwbouw Notitie Verscherping EPC/ Programma van Eisen Doelstelling/ resultaat Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Voorbereiden, opstellen en bestuurlijk vaststellen van een notitie gericht op een verscherping van de EPC met gemiddeld 6% ten opzichte van de standaard EPC conform Bouwbesluit, incl. Programma van Eisen Facilitaire zaken Interne voorbereiding, inclusief verzamelen van relevante informatie en intern overleg Overleg externe partners (adviseurs, aannemers) Opstellen conceptnotitie Interne reactie ronde Organiseren bijeenkomst met externe partners Finaliseren notitie Bestuurlijk vaststellen Januari maanden Planja(a)r(en) 2007 Kosten Loonkosten : 192 uren a 35, ,-- Opslag 40% 2.688,-- Totaal 9.408,-- Interne voorbereiding: 40 uren Overleg externe partners: 24 uren Opstellen conceptnotitie: 40 uren Interne reactie ronde: 32 uren Bijeenkomst externe partners: 32 uren (incl. voorbereiding) Finale notitie: 24 uren Adviseurs, Aannemers 6

7 2.3 Bij renovaties uitvoeren van alle vaste en kostenneutrale energiemaatregelen uit het Nationaal Pakket Duurzame Utiliteitsbouw en energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) invoeren in alle provinciale gebouwen Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 3 projecten waarmee wij de taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Nieuwbouw & Bestaande bouw Energiebeheerssysteem: ontwikkeling en uitvoering (ook ter afdekking van de taakstelling genoemd bij 2.2) Doelstelling/ resultaat en Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Ontwikkelen energiebeheersysteem binnen het provinciaal milieuzorgsysteem Trekker: Facilitaire Zaken Betrokken afdeling: Projectbureau (BIM) Belangrijk is dat bij de werkzaamheden afstemming plaatsvindt met de gang van zaken rondom het milieuzorgsysteem. Globale omschrijving noodzakelijke stappen: vaststellen bestuurlijk commitment, opstellen energiebeleidsverklaring vormgeven en organiseren energiebeheerssysteem meten en registreren energiegebruik inventariseren en prioriteren van energiebesparingsmogelijkheden opstellen energieprogramma (doel- en taakstellingen vertaald in een besparingsdoelstelling voor de hele organisatie) toewijzen verantwoordelijkheden en bevoegdheden opstellen van procedures en instructies ontwikkelen monitoringssysteem Januari 2004 Doorlopend 7

8 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 1200 uren a 35, ,-- Opslag 40% ,-- - Totaal ,-- Jaarlijks 300 uren 8

9 Projectnummer: Subthema: Bestaande bouw Campagne gebouwgebruikers Doelstelling/ resultaat Werkzaamheden Bewust maken van medewerkers Trekker: Facilitaire Zaken Betrokken afdeling: Projectbureau (BIM) Formuleren aantal korte instructies ten aanzien van gebouwgebruik Voorbereiden communicatiemateriaal en (eventueel) acties Milieubewust gedrag consolideren Startdatum + September 2004 doorlooptijd Elk jaar herhalend Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten: 440 uren a 35, ,-- Opslag 40% 6.160,-- - Subtotaal ,-- Materiele kosten ten behoeve 5.000,-- van de communicatie - Totaal ,-- Formuleren instructies: 16 uren Voorbereiden communicatiemateriaal en (eventueel) acties: 24 uren Milieubewust gedrag consolideren:400 uren (jaarlijks terugkerende actie; 4 * 100 uren) 9

10 Projectnummer: Subthema: Bestaande bouw Energiegebruik doorgelicht Doelstelling/ resultaat Inzicht in de mogelijkheden voor energiebesparing in de provinciale gebouwen Trekker: Facilitaire Zaken Betrokken afdeling: Projectbureau (BIM) Werkzaamheden Opstellen Plan van Aanpak Opstellen offerteverzoek voor uitvoering energiescan Startdatum + doorlooptijd Selectie uitvoerder Uitvoeren energiescan Evaluatie op basis van eindconclusies en aanbevelingen Juni maanden Planja(a)r(en) 2006 Kosten Loonkosten : 88 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.232,-- Subtotaal 4.312,-- Externe kosten ,-- Totaal ,-- Opstellen Plan van Aanpak: 24 uren Opstellen offerteverzoek voor uitvoering energiescan: 16 uren Selectie uitvoerder: 16 uren Evaluatie op basis van eindconclusies en aanbevelingen: 32 uren Energiebedrijf 10

11 2.4 Duurzame energiehuishouding als hard criterium meenemen bij het inkoopbeleid, waarbij minimaal 10% van het energiegebruik van alle provinciale gebouwen afkomstig is van duurzame energiebronnen Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij de taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Bestaande bouw Protocol Duurzaam Inkopen Doelstelling/ resultaat Vastleggen Protocol Duurzaam Inkopen, zodat duurzaam inkopen beter geïntegreerd is in het inkoopbeleid van de provincie (met name ten aanzien van energieaspecten) Trekker: Facilitaire Zaken Betrokken afdeling: Projectbureau (BIM) Werkzaamheden Intern overleg inkopers Opstellen ambitieniveau duurzaam inkopen voor producten en diensten. Goedkeuring management / bestuur. Opstellen Protocol Duurzaam Inkopen met ambitie en eisen. Communicatie over duurzaam inkopen, intern en naar leveranciers Startdatum + doorlooptijd Januari maanden Planja(a)r(en) 2007 Kosten Loonkosten : 64 uren a 35, ,-- Opslag 40% 896,-- Subtotaal 3.136,-- Materiele kosten 5.000,-- (communicatiemateriaal) Totaal 8.136,-- 64 uren Leveranciers 11

12 3 Energie in de bouw 3.1 Inleiding Nieuwbouw Voor het subthema Nieuwbouw zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Alle genoemde taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Het ambitieniveau van de taakstellingen is actief. Implementeren en uitvoeren van een actieplan voor het op regionaal niveau organiseren en faciliteren van de uitvoering van nieuwbouwactiviteiten op het actieve niveau door (met name kleinere) gemeenten In het vooroverleg Wet op de Ruimtelijke Ordening principes energiebesparing en duurzame energie inbrengen Bestaande bouw Voor het subthema Nieuwbouw zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Alle genoemde taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Het ambitieniveau van de taakstellingen is actief. Implementeren en uitvoeren van een actieplan voor het op regionaal niveau organiseren en faciliteren van de uitvoering van bestaande bouw activiteiten op het actieve niveau door (met name kleinere) gemeenten In het vooroverleg Wet op de Ruimtelijke Ordening principes energiebesparing en duurzame energie inbrengen 12

13 3.2 Implementeren en uitvoeren van een actieplan voor het op regionaal niveau organiseren en faciliteren van de uitvoering van nieuwbouwactiviteiten op het actieve niveau door (met name kleinere) gemeenten Prestatiekaart: ja Implementeren en uitvoeren van een actieplan voor het op regionaal niveau organiseren en faciliteren van de uitvoering van bestaande bouw activiteiten op het actieve niveau door (met name kleinere) gemeenten Prestatiekaart: ja In het vooroverleg Wet op de Ruimtelijke Ordening principes energiebesparing en duurzame energie inbrengen Prestatiekaart: ja (2x; zowel bij nieuwbouw als bestaande bouw) In deze paragraaf formuleren wij 2 projecten waarmee wij alle 4 bovengenoemde taakstellingen in voldoende mate denken te realiseren. 13

14 Projectnummer: Subthema: Nieuwbouw & Bestaande bouw Energetisch verantwoorde bouw in Groningen Doelstelling/ resultaat Ambtelijke ondersteuning voor gemeenten over een periode van 3 jaar Beoogde resultaten: Gemeenten worden ondersteund bij onder andere: het realiseren van een EPL van minimaal 6,5 bij nieuwbouw en minimaal 6,0 bij renovatie en herstructurering; het verscherpen van de EPC met 5%-10%; het uitvoeren van een EPA project (eventueel aan de hand van een provinciaal EPA project dat zou kunnen worden opgestart wanneer daarvoor goede randvoorwaarden vanuit het Rijk worden aangeboden) het uitvoeren van Waterzijdig Inregelen het opstarten van Duurzame Energieprojecten Trekker: Ruimtelijke Plannen Betrokken afdeling: Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Opstellen Plan van Aanpak Implementatie Plan van Aanpak waarin met name nadruk op ondersteuning van en informatieoverdracht richting gemeenten Startdatum + doorlooptijd Planja(a)r(en) Ontwikkelen en uitvoeren deelprojecten gericht op het integreren van energiebesparing en duurzame energie in ISV projecten, bij toetsen bestemmingsplannen e.d. Januari 2005 doorlopend 14

15 Kosten Loonkosten : 2100 uren a 35, , uur a 35, ,-- (deelprojecten) -- Subtotaal loonkosten ,-- Opslag 40% ,-- Subtotaal ,-- Materiele kosten ,-- (regiobijeenkomsten, communicatiemateriaal) Totaal ,-- Ondersteuning genoemd bij doelstelling/resultaat: gemiddeld 700 uur per jaar (0,5 fte); totaal 2100 uren Deelprojecten: 300 uur per jaar; totaal 900 uren Gemeenten, VGG, Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, Energie Convenant Groningen 15

16 Projectnummer: Subthema: Nieuwbouw & Bestaande bouw Cursus Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen Doelstelling/ resultaat Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Ondersteuning ontwikkeling en organisatie cursus Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen voor gemeenten Milieubeleid & Bodemsanering Het initiatief voor de cursus Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen ligt bij de regionaal DuBo consulent. Provinciale werkzaamheden dienen ter ondersteuning van: Ontwikkeling cursus Organisatie cursus Evaluatie cursus Januari maanden Planja(a)r(en) 2005 Kosten Loonkosten : 50 uren a 35, ,-- Opslag 40% 700,-- Subtotaal 2.450,-- Externe kosten 5.000,-- (ontwikkelkosten) Totaal 7.450,-- 50 uren Regionaal DuBo consulent 16

17 4 Energie en duurzaam ondernemen 4.1 Inleiding Bedrijven Voor het subthema Bedrijven zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Opstellen en uitvoeren van een actieplan voor het implementeren van de verbredingsthema s duurzame energie en energiezuinige productontwikkeling bij minimaal 20% van de energie-extensieve inrichtingen als bedoeld in artikel 8.1 van de WM, waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Organiseren en faciliteren van een actieplan van gemeenten en bedrijven voor energiedoorlichtingen, adviezen en invoering van maatregelen bij bedrijven, waarvoor de gemeente bevoegd gezag is Bedrijventerreinen Voor het subthema Bedrijventerreinen zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Organiseren en faciliteren van een actieplan of projecten van gemeenten en bedrijfsleven om duurzame energiehuishouding op locatieniveau te implementeren op bedrijventerreinen (nieuw, bestaand en renovatie). Organiseren dat bij planvorming en beoordeling van plannen voor de ontwikkeling of revitalisering van (duurzame) bedrijventerreinen duurzame energiehuishouding expliciet als ontwerp- en inrichtingscriterium worden meegenomen. 17

18 4.2 Opstellen en uitvoeren van een actieplan voor het implementeren van de verbredingsthema s duurzame energie en energiezuinige productontwikkeling bij minimaal 20% van de energie-extensieve inrichtingen als bedoeld in artikel 8.1 van de WM, waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Bedrijven Actieplan Verbredingsthema s DE en EZP Doelstelling/ resultaat Implementatie verbredingsthema s duurzame energie en energiezuinige productontwikkeling bij minimaal 20% van de energie-extensieve inrichtingen Milieuvergunningen Werkzaamheden Inventarisatie huidige stand van zaken ten aanzien van de verbredingsthema s bij de doelgroep (energie-extensieve inrichtingen) Opstellen Plan van Aanpak Uitvoering en tussentijdse evaluatie Startdatum + Opstellen actieplan: september 2005; 4 maanden doorlooptijd Uitvoeren actieplan: 2006 & 2007 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 520 uren a 35, ,-- Opslag 40% ,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- (ten behoeve van opstellen plan van aanpak) - Totaal , uren voor opstellen, incl. inventarisatie 200 uren per jaar voor implementatie: totaal 400 uren MKB Noord, Brancheorganisatie(s) 18

19 4.3 Organiseren en faciliteren van een actieplan van gemeenten en bedrijven voor energiedoorlichtingen, adviezen en invoering van maatregelen bij bedrijven, waarvoor de gemeente bevoegd gezag is. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 2 projecten waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Bedrijven Energiedoorlichting bij MKBbedrijven Doelstelling/ resultaat Het mede tot stand brengen van gemeentelijke actieplannen gericht op het uitvoeren van energiedoorlichtingen bij MKB bedrijven gekoppeld aan adviezen en invoering van maatregelen Trekker: Milieubeleid & Bodemsanering Betrokken afdelingen: Milieuvergunningen, Economische Zaken Werkzaamheden Het coördineren en aansturen van initiatieven vanuit gemeenten en bedrijven om te komen tot actieplannen voor energiedoorlichtingen Startdatum + Januari 2005 doorlooptijd doorlopend Planja(a)r(en) Het stimuleren en faciliteren van de uitvoering van actieplannen voor energiedoorlichtingen Kosten Loonkosten : 750 uren a 35, ,-- Opslag 40% ,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- (tbv uitvoeren pilotdoorlichtingen; niet subsidiabel) - Totaal ,- 250 uren per jaar; totaal 750 uren 19

20 Gasunie Netwerk Duurzaam Groningen Grotere gemeenten: Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Veendam, Stadskanaal, Winschoten, Delfzijl Regioraad Noord Groningen Streekraad Oost Groningen MKB Noord Energie Convenant Groningen 20

21 Projectnummer: Subthema: Bedrijven EPA-U Doelstelling/ resultaat Werkzaamheden Startdatum + Januari 2005 doorlooptijd 12 maanden Planja(a)r(en) 2005 Faciliteren van een pilot gericht op het uitvoeren van een EPA bij 4 utiliteitsgebouwen Milieubeleid & Bodemsanering Middels de inzet van ambtelijke faciliteert de provincie de uitvoering van de pilot bij 4 utiliteitsgebouwen Kosten Loonkosten : 192 uren a 35, ,-- Opslag 40% 2.688,-- -- Totaal 9.408,-- 2 dagen per maand; totaal 192 uren Informatiepunt Duurzaam Bouwen, EPA Adviseur 21

22 4.4 Organiseren en faciliteren van een actieplan of projecten van gemeenten en bedrijfsleven om duurzame energiehuishouding op locatieniveau te implementeren op bedrijventerreinen (nieuw, bestaand en renovatie). Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Dit is een al langer lopen traject, en dat wordt daarom niet voor subsidie in aanmerking gebracht. Projectnummer: Subthema: Bedrijventerreinen Groninger Bedrijventerreinen Energetisch Duurzaam Doelstelling/ resultaat Stimuleren van gemeenten en bedrijfsleven om op bedrijventerreinen initiatieven te ontplooien gericht op het dichterbij brengen van een duurzame energiehuishouding (mede in vervolg op Duurzaam Groningen) Trekker: Programma s & Projecten Betrokken afdeling: Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Het coördineren en aansturen van gemeenten en bedrijfsleven om op bedrijventerreinen te komen tot initiatieven gericht op het dichterbij brengen van een duurzame energiehuishouding Het stimuleren en faciliteren dat initiatieven tot uitvoering worden gebracht Startdatum doorlooptijd doorlopend Planja(a)r(en) Kosten n.v.t. n.v.t. Energy Valley, Bedrijvenverenigingen 22

23 4.5 Organiseren dat bij planvorming en beoordeling van plannen voor de ontwikkeling of revitalisering van (duurzame) bedrijventerreinen duurzame energiehuishouding expliciet als ontwerp- en inrichtingscriterium worden meegenomen. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Bedrijventerreinen Herstructurering De Akkers Doelstelling/ resultaat Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Ondersteunen en faciliteren van het opstellen en uitvoeren van een Plan van Aanpak gericht op herstructurering van glastuinbouwgebied De Akkers te Zuidbroek. Het initiatief ligt bij de NLTO en de betrokken tuinders. 14 bedrijven; verouderde kassen; nadruk ligt op collectieve aanpak Economische Zaken De provincie beoogt de volgende werkzaamheden te ondersteunen en te faciliteren: Opstellen projectplan Opstellen offerteverzoek voor uitvoering Selectie uitvoerder Opstellen Plan van Aanpak Uitvoering April 2004 Opstellen Plan van Aanpak: 9 maanden Uitvoering: tot 2008 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 480 uren a 35, ,-- Opslag 40% 6.720,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- - Totaal ,-- Gemiddeld 120 uren per jaar; totaal: 480 uren NLTO, bedrijven op De Akkers, gemeente Menterwolde, Novem 23

24 5 Energie in het landelijk gebied 5.1 Inleiding Vernieuwing landelijk gebied Voor het subthema Vernieuwing landelijk gebied is de volgende taakstelling nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstelling is opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Organiseren en implementeren van energiebesparing en duurzame energie bij planvorming en uitwerking en uitvoeringsprojecten bij de gebiedsgerichte aanpak, plattelandsvernieuwing of bij de revitalisering van het landelijk gebied Agrarische bedrijven Voor het subthema Agrarische bedrijven zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Stimuleren en faciliteren van de samenwerking en een projectmatige aanpak (voor de planvorming en projectontwikkeling van nieuwe glastuinbouwvestigingen met een duurzame energiehuishouding, voor de mogelijkheden van collectieve energievoorzieningen (warmtenet, CO2 distributie) voor herstructureringsgebieden of -projecten) Stimuleren en implementeren van energiebesparing en duurzame energie bij agrarische bedrijven via een implementatieplan Recreatie Het subthema Recreatie is niet nader uitgewerkt op het niveau van projecten. 24

25 5.2 Organiseren en implementeren van energiebesparing en duurzame energie bij planvorming en uitwerking en uitvoeringsprojecten bij de gebiedsgerichte aanpak, plattelandsvernieuwing of bij de revitalisering van het landelijk gebied Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Vernieuwing landelijk gebied Transities gekoppeld in Groningen Doelstelling/ resultaat Antwoord op de vraag welke interessante koppelingen mogelijkerwijs zijn te leggen (zowel energetisch als economisch)tussen de impact van de aanstaande landbouwtransitie in Groningen (veroorzaakt door wegvallende EU subsidies) en de beoogde energietransitie Trekker: Economische Zaken (cluster landbouw) Betrokken afdeling: Landelijk gebied, Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Opstellen Plan van Aanpak Startdatum + doorlooptijd Procesmanagement Organiseren expertbijeenkomsten Evaluatie en vervolgactiviteiten definiëren Oktober maanden Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten: 300 uren a 35, ,-- Opslag 40% 4.200,-- Subtotaal ,-- Materiële kosten 8.000,-- (tbv expertbijeenkomsten) Totaal , uren Partners uit de landbouw en uit de energiesector 25

26 5.3 Stimuleren en faciliteren van de samenwerking en een projectmatige aanpak (voor de planvorming en projectontwikkeling van nieuwe glastuinbouwvestigingen met een duurzame energiehuishouding, voor de mogelijkheden van collectieve energievoorzieningen (warmtenet, CO2 distributie) voor herstructureringsgebieden of projecten. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Agrarische bedrijven Duurzame Glastuinbouw Eemsmond Doelstelling/ resultaat Resultaat Onderzoeken van de mogelijkheden voor efficiënt energiegebruik en duurzame energie met betrekking tot het aan te leggen glastuinbouwgebied Inzicht in energieopties voor het glastuinbouwgebied Eemsmond, waaronder restwarmtebenutting, duurzame energie opties (wind, biomassa) Trekker: Economische Zaken Betrokken afdeling: Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Opstellen projectplan Opstellen offerteverzoek voor uitvoering Selectie uitvoerder Opstellen Plan van Aanpak Evaluatie op basis van eindconclusies en aanbevelingen Startdatum + April 2004 doorlooptijd 9 maanden Planja(a)r(en) 2004 Kosten Loonkosten : 400 uren a 35, ,-- Opslag 40% 5.600,-- Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- - Totaal , uren Tuinbouwers, gemeente Eemsmond, Electrabel, Energy Valley, Groningen Seaports, Energie Convenant Groningen 26

27 5.4 Stimuleren en implementeren van energiebesparing en duurzame energie bij agrarische bedrijven via een implementatieplan. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Agrarische bedrijven Energie op goede gronden Doelstelling/resultaat Integratie van energiebesparing en duurzame energie binnen het duurzame landbouw stimuleringsproject Op goede gronden Economische Zaken Werkzaamheden Startdatum + Januari 2005 doorlooptijd 3 jaren Planja(a)r(en) In het stimuleringsproject Op goede gronden gaan agrariërs de PMOV* aanpak toepassen. In deze aanpak wordt het boerenbedrijf gezien als één samenhangend geheel. De nadruk ligt daarbij op het bodem-plant-dier systeem. In het kader van het project beschreven in deze factsheet wordt hieraan expliciet het onderwerp energie toegevoegd. De werkzaamheden zijn in het bijzonder gericht op het verkennen van de mogelijkheden om dit onderwerp een plaats te geven in het stimuleringsproject Op goede gronden. Op basis van de resultaten vanuit deze verkenning wordt hieraan nadere uitvoering gegeven. Kosten Loonkosten : 480 uren a 35, ,-- Opslag 40% 6.720,-- Totaal , uren per jaar PMOV, agrariërs, Milieufederatie Groningen * PMOV: Platform Minderhoudhoeve en Vitale Groene Ruimte 27

28 6 Energie in verkeer & vervoer 6.1 Inleiding Organisatie, infrastructuur en voorzieningen Voor het subthema Organisatie, infrastructuur en voorzieningen zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Opstellen en uitvoeren van een vervoersactieplan voor provinciale medewerkers en het wagenpark (huur en eigendom) gericht op 10 25% verschuiving potentiële modal shift en een efficiencyverbetering van 5%. Opstellen en implementeren van een uitvoeringsplan energiebesparing en duurzame energie voor provinciale infrastructuur en voorzieningen (nieuw, bestaand en renovatie), waarbij tenminste alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van <5 jaar moeten worden uitgevoerd Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Voor het subthema Mobiliteit en ruimtelijke aspecten zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau Duurzame energiehuishouding meenemen bij concessieverlening openbaar (bus)vervoer. Stimuleren en faciliteren van de implementatie van energiezuinig rijden, energiezuinig goederenvervoer of vervoersmanagement bij bedrijven. Stimuleren en faciliteren van gemeenten bij ontwerp en planvorming duurzame mobiliteit of de revitalisering en inrichting van (duurzame) woonwijken en werkgebieden. 28

29 6.2 Opstellen en uitvoeren van een vervoersactieplan voor provinciale medewerkers en het wagenpark (huur en eigendom) gericht op 10 25% verschuiving potentiële modal shift en een efficiencyverbetering van 5%. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 3 projecten waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Organisatie, infrastructuur & voorzieningen Vervoersactieplan Groningen Doelstelling/resultaat Minder dienstkilometers door provinciale medewerkers Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd provincie Trekker: Projectbureau (BIM) Betrokken afdelingen: P&O, Dienst Wegen & Kanalen, Verkeer & Vervoer Peilen draagvlak, opstellen vervoersactieplan Maatregelen nemen op basis van uitkomsten (bijv. stimuleren gebruik fiets, stimuleren carpoolen, korting NS jaarkaart) Monitoring & evaluatie. Januari 2005 Opstellen plan: 6 maanden Uitvoering: doorlopend Planja(a)r(en) 2005 Kosten Loonkosten : 320 uren a 35, ,-- Opslag 40% 4.480,-- Subtotaal ,-- Materiele kosten tbv 4.000,-- communicatie & voorlichting Totaal ,-- Voorbereiding, opstellen plan: 160 uren Uitvoering/monitoring: 80 uur per jaar (uitgaande van 2 jaar is totaal 160 uren) VCC, OV-bedrijven 29

30 Projectnummer: Subthema: Organisatie, infrastructuur & voorzieningen Nieuwe Rijden voor provinciale medewerkers Doelstelling/resultaat 5% besparen op brandstofgebruik eigen voertuigen door aanpassing van het rijgedrag van de bestuurders van de provinciale voertuigen aan de moderne autotechniek Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Trekker: Milieubeleid & Bodemsanering Betrokken afdelingen: P&O, Dienst Wegen & Kanalen, Verkeer & Vervoer Selectie personen voor rijstijltraining Rijstijltraining, waarin personeel een rijstijl leren die past bij moderne motoren (workshop en simulator). Overbrengen resultaten aan collega s. Regelmatige controle bandenspanning. Opzetten monitoringsystematiek brandstofverbruik. Monitoring brandstofverbruik. April maanden Planja(a)r(en) 2005 Kosten Loonkosten : 160 uren a 35, ,-- Opslag 40% 2.240,-- Subtotaal 7.840,-- Materiele kosten tbv 2.000,-- communicatie & voorlichting Externe kosten (rijstijltraining) 9.000,-- Totaal ,-- Voorbereiding, uitvoering, monitoring: 120 uren Deelname: 40 uren VCR (rijstijltrainingen) 30

31 Projectnummer: Subthema: Organisatie, infrastructuur & voorzieningen Rijden op biodiesel Doelstelling/resultaat Onderzoek naar de mogelijkheden om het eigen wagenpark te laten overgaan op het gebruik van biodiesel als brandstof Beoogd resultaat: eigen wagenpark zoveel mogelijk op biodiesel Trekker: Facilitaire Zaken Betrokken sector: Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden In kaart brengen huidig wagenpark In kaart brengen technische mogelijkheden en afstemming met eventuele vervangingsinvesteringen In kaart brengen intern draagvlak Aanpassing onderdelen wagenpark Introductie rijden op biodiesel Startdatum doorlooptijd Planja(a)r(en) 2004 Kosten Loonkosten : 120 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.680,-- Subtotaal 5.880,-- Materiele kosten tbv 2.000,-- communicatie & voorlichting Kosten voor opslagtank 5.000,-- (niet subsidiabel) Totaal , uren 31

32 6.3 Opstellen en implementeren van een uitvoeringsplan energiebesparing en duurzame energie voor provinciale infrastructuur en voorzieningen (nieuw, bestaand en renovatie), waarbij tenminste alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van <5 jaar moeten worden uitgevoerd. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Organisatie, infrastructuur & voorzieningen Energiewinning uit asfalt Ringweg West Groningen Doelstelling/resultaat Mede mogelijk maken van energiewinning uit asfalt op de Ringweg West te Groningen, ter hoogte van het Hoendiep Trekker: Milieubeleid & Bodemsanering Betrokken afdeling: Dienst Wegen & Kanalen Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Faciliteren en stimuleren van het proces gericht op het realiseren van energiewinning uit asfalt op de genoemde locatie waarbij de energie uit het asfalt gebruikt zou kunnen worden in een nieuw te bouwen utiliteitsgebouw 2004 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 120 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.680,-- Totaal 5.880, uren Ooms Avenhorn, Energie Convenant Groningen, NUON, Projectontwikkelaar 32

33 6.4 Duurzame energiehuishouding meenemen bij concessieverlening openbaar (bus)vervoer. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Energiebesparing railvervoer Doelstelling/resultaat Uitvoeren verkennende studie naar de mogelijkheden van energiebesparing in het railvervoer in Groningen. Resultaat: inzicht in eventuele mogelijkheden Verkeer & vervoer Werkzaamheden Opstellen onderzoeksplan Startdatum + doorlooptijd Startoverleg Uitvoering Bespreken conclusies & aanbevelingen September maanden Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 120 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.470,-- Subtotaal 5.670,-- Externe kosten ,-- Totaal , uren NoordNed 33

34 6.5 Stimuleren en faciliteren van de implementatie van energiezuinig rijden, energiezuinig goederenvervoer of vervoersmanagement bij bedrijven. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 4 projecten waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Haalbaarheidsstudie Park & Bike Doelstelling/resultaat Inzicht in de haalbaarheid van Park & Bike voor de transferia in de stad Groningen Park & Bike is een systeem waarbij een automobilist zijn/haar auto parkeert op een betaald parkeren locatie. Met zijn kaartje kan hij/zij op de parkeerplaats gratis een fiets lenen. Eventueel is het ook mogelijk dat er gratis geparkeerd wordt en de fiets betaald is. Werkzaamheden Startdatum + doorlooptijd Verkeer & vervoer Laten uitvoeren van de haalbaarheidsstudie Januari maanden Planja(a)r(en) 2004 Kosten Loonkosten: 100 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.400,-- Subtotaal 4.900,-- Externe kosten ,-- Totaal , uren Gemeente Groningen 34

35 Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Mobiliteitsmanagement Winsum - Groningen bundel Doelstelling/resultaat Doel van het project is het beïnvloeden van de vervoerwijzekeuze dat het aandeel in de modal split van het solo-autogebruik, met name in de spits afneemt, wat de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid ten goede komt. Verkeer & vervoer Werkzaamheden Opstellen plan van aanpak Uitzetten enquête, doel van de enquête is om inzicht te krijgen in de reismotieven, reisfrequentie en de vervoermiddelenkeuze. Zijn zij bereid om een overstap te maken naar een ander vervoermiddel of een vervoermiddel beter te benutten? Respondenten enquête adviseren over gewenste reismogelijkheden Fietsactie Actie met OV Carpoolstimulatie Evaluatie Startdatum + Januari 2004 doorlooptijd 12 maanden, incl. evaluatie Planja(a)r(en) 2004 Kosten Loonkosten : 120 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.680,-- Subtotaal 5.880,-- Externe kosten ,-- Totaal ,-- Voorbereiden project/plan van Aanpak:40 uren Begeleidingsuren: 40 uren Evaluatie: 40 uren VCC, Arriva, NoordNed 35

36 Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Mobiliteitsmanagementdag voor gemeenten in Groningen en Drenthe Doelstelling/resultaat Vergroten kennis binnen de gemeenten over mobiliteitsmanagement Verkeer & vervoer Werkzaamheden Inhoudelijk en organisatorische voorbereiding Uitvoering Verslaglegging & evaluatie Startdatum + Augustus 2004 doorlooptijd 3 maanden Planja(a)r(en) 2004 Kosten Loonkosten : 50 uren a 35, ,-- Opslag 40% 700,-- Subtotaal 2.450,-- Materiele kosten ,-- (info materiaal, zaalhuur, catering, sprekers) Totaal ,-- Het gaat hier om de kosten voor het Groninger deel. De provincie Drenthe betaalt eveneens een deel 50 uren Provincie Drenthe, gemeenten in Groningen en Drenthe, VCC, Fietsberaad, VBB 36

37 Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Actieprogramma Goederenvervoer Doelstelling/resultaat 5% efficiënter energiegebruik in het goederenvervoer Verkeer & vervoer Werkzaamheden Inventarisatie huidige situatie ten aanzien van onder andere: - Rijgedrag bedrijven - Toepassing telematica - Samenwerking verladers/vervoerders - Regionale afstemming stedelijke distributiecentra - Vaststellen van prioriteiten Startdatum + doorlooptijd Opstellen actieprogramma goederenvervoer Januari maanden Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 80 uren a 35, ,-- Opslag 40% 1.120,-- Subtotaal 3.920,-- Externe kosten ,-- Totaal ,-- 80 uren TLN 37

38 6.6 Stimuleren en faciliteren van gemeenten bij ontwerp en planvorming duurzame mobiliteit of de revitalisering en inrichting van (duurzame) woonwijken en werkgebieden. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Subthema: Mobiliteit en ruimtelijke aspecten Stimuleringstraject VPL Doelstelling/resultaat Bij grotere woonwijken voortaan structureel aandacht voor duurzame mobiliteit Trekker: Verkeer & vervoer Betrokken sector: Ruimtelijke Plannen Werkzaamheden Intern kennis verhogen omtrent VPL Startdatum + doorlooptijd Inventariseren van relevante geplande woonwijken Opstellen Plan van Aanpak over hoe duurzame mobiliteit vorm te geven via de VPL Op basis van het Plan van Aanpak stimuleringstraject definiëren Uitvoeren stimuleringstraject April 2005 tot eind 2007 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 192 uren a 35, ,-- Opslag 40% 2.688,-- Subtotaal 9.408,-- Externe kosten ,-- (cursus, Plan van Aanpak, stimuleringstraject) Totaal ,-- Kennis verhogen: 32 uren Uitvoering: 80 uur per jaar (2006, 2007): totaal 160 uren gemeenten, VVB 38

39 7 Duurzame energie Voor het thema Duurzame energie zijn de volgende taakstellingen nader uitgewerkt op het niveau van projecten. Deze taakstellingen zijn opgenomen in de prestatiekaart. Actief niveau De ruimtelijke randvoorwaarden en mogelijkheden voor duurzame energie en energiebesparing verankeren in de strategische en operationele provinciale plannen Van de volgende drie activiteiten minimaal één: o Stimuleren en faciliteren van gemeenten en marktpartijen bij de uitvoering van duurzame energieprojecten o Opstellen en implementeren stimulerings- en uitvoeringsprogramma duurzame energie gericht op realisatie van marktconforme initiatieven. o Opstellen en implementeren actieplan biomassa met de koers (beleid en uitvoering) voor de komende periode. De volgende taakstelling uit de prestatiekaart wordt reeds op reguliere wijze ingevuld: Uitvoeren taakstelling en afspraken BLOW 39

40 7.1 De ruimtelijke randvoorwaarden en mogelijkheden voor duurzame energie en energiebesparing verankeren in de strategische en operationele provinciale plannen Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 1 project waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Experimenteerruimte Biomassa Doelstelling/ resultaat Het verkennen van met name de juridische mogelijkheden en implicaties om in de provincie Groningen experimenteerruimte te creëren waarbinnen (de toepassing van) biomassa verder kan worden gestimuleerd. Op basis van deze verkenning wordt de (on)wenselijkheid van een eventuele experimenteerruimte bepaald en vastgelegd. Trekker: Milieuvergunningen Betrokken afdelingen: Milieubeleid & Bodemsanering, Economische Zaken Werkzaamheden Definiëren en vastleggen precieze vraagstelling Startdatum + doorlooptijd Planja(a)r(en) 2005 Opstellen Plan van Aanpak ten behoeve van het uitvoeren van de verkenning Op deelterreinen uitwerken offerteverzoek ten behoeve van externe ondersteuning Uitvoeren verkenning Interne discussieronde over de conceptuitkomsten Finaliseren uitkomsten verkenning Organiseren intern traject ten aanzien van de wenselijkheidsvraag Conclusies en positiebepaling, in samenspraak met externe partners Januari maanden 40

41 Kosten Loonkosten : 400 uren a 35, ,-- Opslag 40% 5.600,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- - Subtotaal ,- 400 uren Costa Due partners, Energy Valley, Energie Convenant Groningen 41

42 7.2 Van de volgende drie activiteiten minimaal één: Stimuleren en faciliteren van gemeenten en marktpartijen bij de uitvoering van duurzame energieprojecten; Opstellen en implementeren stimulerings- en uitvoeringsprogramma duurzame energie gericht op realisatie van marktconforme initiatieven; Opstellen en implementeren actieplan biomassa met de koers (beleid en uitvoering) voor de komende periode. Prestatiekaart: ja In deze paragraaf formuleren wij 3 projecten waarmee wij deze taakstelling in voldoende mate denken te realiseren. Projectnummer: Kansen voor Warmte-Koude Opslag Doelstelling/ resultaat Ontwikkelen kansenkaart Warmte-Koude Opslag met daaraan gekoppeld de uitvoering van een actieplan richting gemeenten en marktpartijen Trekker: Landinrichting & Water Betrokken afdeling: Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Extern laten ontwikkelen van een kansenkaart Opstellen Actieplan richting gemeenten en marktpartijen Evaluatie en vertaling in implementatieplan Bestuurlijke vaststelling Uitvoering Startdatum + September 2004 doorlooptijd Ontwikkelen kansenkaart: 5 maanden Actieplan en uitvoering: tot eind 2006 Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 304 uren a 35, ,-- Opslag 40% 4.256,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- - Totaal ,- Begeleiding externe ondersteuning: 64 uur Uitvoeren Actieplan: 120 uur per jaar; totaal 240 uren (gerekend wordt met effectief 2 jaren) Gemeenten, marktpartijen, Energie Convenant Groningen, provincies Drenthe en Friesland 42

43 Projectnummer: Actieplan Biomassa Doelstelling/ resultaat Opstellen en implementeren van actieplan biomassa Trekker: Milieubeleid & Bodemsanering Betrokken sectoren: Milieuvergunningen, Landelijk Gebied, Economische Zaken Werkzaamheden Opstellen offerteverzoek voor externe ondersteuning (Laten) opstellen Actieplan Biomassa Evaluatie en vertaling in implementatieplan Bestuurlijke vaststelling Uitvoering implementatieplan Startdatum + Januari 2005 doorlooptijd Opstellen Actieplan: 6 maanden Uitvoeren Actieplan: doorlopend Planja(a)r(en) Kosten Loonkosten : 400 uren a 35, ,-- Opslag 40% 5.600,-- - Subtotaal ,-- Externe kosten ,-- - Totaal ,- Begeleiding externe ondersteuning: 80 uur Uitvoeren Actieplan: 160 uur per jaar; totaal 320 uren (gerekend wordt met effectief 2 jaren) Costa Due, Energy Valley 43

44 Projectnummer: Blauwe Stroom Doelstelling/resultaat Verkennen van de mogelijkheden om gebruik te maken van de getijden in de Waddenzee/de Dollard ten behoeve van het opwekken van elektriciteit Milieubeleid & Bodemsanering Werkzaamheden Startdatum doorlooptijd Planja(a)r(en) 2005 In kaart brengen mogelijkheden (technisch, bedrijfseconomisch) in een studentenproject, met externe,deskundige ondersteuning Kosten Loonkosten : 40 uren a 35, ,-- Opslag 40% 560,-- Subtotaal 1.960,-- Externe kosten 5.000,-- Totaal 6.960,-- 40 uren Initiatiefnemer in Muntendam 44

45 45