TER KENNISNAME. Onderwerp : Klimaatbeleid (energiebeleid) de commissie grondgebiedzaken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TER KENNISNAME. Onderwerp : Klimaatbeleid (energiebeleid) de commissie grondgebiedzaken"

Transcriptie

1 CIE GZ TER KENNISNAME AAN Onderwerp : Klimaatbeleid (energiebeleid) de commissie grondgebiedzaken 1 Inleiding In 1997 zijn in Kyoto internationale afspraken gemaakt om tot een reductie van uitstoot van broeikasgassen te komen. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij het behalen van de doelstellingen en krijgen hiervoor van het rijk een financiële ondersteuning in het kader van BANS (Bestuursakkoord Nieuwe Stijl). Om nog in de eerste BANS periode ( ) in aanmerking te komen voor de financiële ondersteuning heeft Son en Breugel op 16 juli 2004 een subsidie-aanvraag bij SenterNovem ingediend. Het college heeft bij middel van een mandaatnota op 15 juli 2004 ingestemd met de aanvraag van de subsidie. Op 9 november 2004 heeft SenterNovem de aanvraag gehonoreerd met een subsidiebedrag van ,-. Hiermee kan de gemeente Son en Breugel in de periode 2005 tot en met 2008 negentien projecten gaan uitvoeren en zo lokaal een bijdrage leveren aan de nationale (klimaat)doelstelling. Deze nota schetst het plan van aanpak en de relatie tot belangrijke speerpunten in de gemeente Son en Breugel, zoals de Sonniusdriehoek. 2 Beleidskaders en Wettelijke aspecten Klimaatbeleid is tot op heden nog geen wettelijke verplichte taak. Door het tekenen van het klimaatconvenant door IPO, VNG en het Rijk kan worden gesteld dat er bij gemeenten een soort morele verplichting rust om zich in te spannen op dit werkveld. In de regio zijn maar liefst zeventien van de eenentwintig gemeenten actief bezig met het klimaatbeleid (inclusief Son en Breugel). Doordat Son en Breugel uitvoering geeft aan het klimaatbeleid loopt de gemeente gelijk op met ruim 80% van de regio. Landelijk ligt dit percentage op 49%. Op 27 oktober 2005 heeft uw gemeenteraad het milieubeleidsplan vastgesteld. In het milieubeleidsplan staat opgenomen dat met name bij de ontwikkeling van de Sonniusdriehoek energie zal worden meegenomen in de planontwikkeling. Het is hierbij niet de bedoeling om een hightech woonwijk te ontwikkelen, maar wel om een moderne, comfortabele en energiezuinige situatie te creëren, aldus het milieubeleidsplan. De aandacht voor Klimaat- en energiebeleid zoals die eerder door Son en Breugel in de subsidieaanvraag richting het ministerie van VROM komen overeen met deze visie uit het beleidsplan. Kortom, het uitvoeren van het klimaatbeleid volgens hieronder beschreven plan van aanpak is in overeenstemming met de ambities m.b.t de Sonniusdriehoek én met het door de Raad vastgestelde milieubeleidsplan. 3 Plan van aanpak Son en Breugel heeft negentien projecten gekozen, waarmee wordt voldaan aan het actieve ambitieniveau van het klimaatbeleid. Deze projecten moeten in de projectperiode 2005 tot en met 2008 worden uitgevoerd. Van deze negentien projecten worden er volgens planning vijftien door de Milieudienst Regio Eindhoven (SRE) regionaal gecoördineerd / geïnitieerd. De uitvoering van deze projecten ligt hiermee grotendeels ook bij SRE. Regionale projecten F:\Tijdelijke Internet-bestanden\Content.IE5\09YRSP6J\06%2D %5FRVLH%20[1].doc

2 De regionaal uit te voeren projecten bestaan voornamelijk uit kennistrajecten (cursussen en workshops) en projecten die een regiobrede uitstraling hebben of aanpak vereisen. (o.a. regionaal windenergiebeleid, biomassa, bestuurlijk netwerk). Daarnaast zijn er ontwikkeltrajecten waarbij de regiogemeenten profiteren van door SRE ontwikkelde materiaal. Lokale projecten De vier projecten die de gemeente zelfstandig zal moeten uitvoeren zijn: - Actief inkoopbeleid (duurzame) energie gemeentelijke gebouwen, - Energiebeheer/energiezorg gemeentelijke gebouwen, - Beleidsnotitie energie-efficiënte nieuwbouw en renovatie vastleggen en: - Energievisie vast onderdeel van planontwikkeling Hierbij moet worden opgemerkt dat de eerste twee projecten reeds worden uitgevoerd. Actief inkoopbeleid wordt gedeeltelijk ingevuld door de regionale inkoop van elektriciteit. De gemeente kan vanaf 1 januari zelf het aandeel groene stroom kiezen. Het project Energiebeheer wordt ingevuld door de het project Energiemanagement via Erbis/SRE, waar Son en Breugel samen met vele regiogemeenten aan deelneemt. De twee beleidsmatige projecten (beleidsnotitie energie efficientie en energievisie bij planontwikkeling) moeten nog uitgevoerd worden om te voldoen aan het BANS klimaatbeleid. Deze projecten hebben directe raakvlakken bij de ontwikkeling van de Sonniusdriehoek / Sonniuiswijk. Zie verder paragraaf 5. 4 Personele aspecten De gekozen projecten bevinden zich op beleidsvelden waar de diverse afdelingen nu al aan werken (zie bijlage 1, regulier werk). Voorbeelden hiervan zijn onder andere: (duurzaam) bouwen en duurzame bedrijventerreinen. Ook projecten zoals het opstellen van een verkeersmilieukaart worden al regionaal uitgevoerd. De gekozen projecten zijn daarmee ook veelal een verlengde van het normale beleid. Dit betekent dat de activiteiten én de uren vaak niet nieuw zijn. Om te komen tot de ambities van het klimaatbeleid is vaak slechts een kleine intensivering nodig. De urenbesteding van Son en Breugel binnen de vijftien regioprojecten is beperkt en betreft veelal opleidingsuren en workshops voor ambtenaren. Over het algemeen zijn opleidingsuren opgenomen in de reguliere urenplanningen van de werknemers van Son en Breugel en wordt dus niet gesproken van nieuwe uren. In bijlage 1 wordt een specificatie gegeven van de interne input die gevraagd wordt. 5 Sonniusdriehoek en Sonniuswijk De lokale klimaatbeleidprojecten die nog daadwerkelijk opgestart moeten worden zijn direct verbonden aan de Sonniusdriehoek en Sonniuswijk (zie ook bijlage 2). Het Milieubeleidsplan geeft heel duidelijk aan dat de Sonniusdriehoek geen high-tech wijk moet worden. Om deze reden is een onderzoek naar de mogelijkheden bijzonder doeltreffend. Via het klimaatbeleid (via de subsidie) kan dit onderzoek, een energievisie worden uitgevoerd. Deze energievisie is een onderzoek naar de energiemogelijkheden in de wijk. Het beschrijft diverse alternatieven om zo (bestuurlijk) een beter afgewogen keuze te kunnen maken. De kosten van dit onderzoek zijn begroot binnen de BANS klimaatbeleid subsidie. De begeleiding van dit traject kan tevens worden verzorgd door het SRE in combinatie met SenterNovem. Voor de Sonniusdriehoek en later de Sonniuswijk is een (gesubsidieerde) energievisie een enorme kans om het onderdeel energie goed uit te laten zoeken. Het BANS klimaatbeleid kent de verplichting om bij nieuwbouwlocaties van meer dan 250 woningen een Energieprestatie van 6,8 te scoren (op een schaal van 1-10). De EPL is een maat voor de energetische kwaliteit op wijkniveau. In de praktijk blijkt een EPL van 6,8 goed mogelijk zonder onrealistische en onrendabele investeringen te hoeven doen. Daar komt bij dat de woningen zeer comfortabel en energiezuinig kunnen worden uitgerust. 2

3 Het BANS klimaatbeleid kent verder een inspanningsverplichting voor energie-efficiënte bouw. Dit kan door de energieprestatie van elke woning te normeren en deze norm 5 tot 10% scherper te stellen dan wettelijk verplicht. Dit blijkt in de praktijk zeer goed mogelijk tegen een zeer geringe kostenstijging en resulteert veelal in comfortabelere woningen (met koeling in de zomer) met duidelijk verbeterde exploitatielasten gedurende de gebruiksperiode (lage energielasten). In de bijlage is een overzicht opgenomen met daarin een vergelijking tussen woningen met een aflopende EPC (energie prestatie per woning) met vergelijking tussen de kosten en besparingen. Door de lagere energielasten blijkt dat de daadwerkelijke woonlasten omlaag gaan, terwijl de woningen comfortabeler worden. 6 Financiën De BANS klimaatbeleid subsidie is een subsidie die uitgaat van 50% cofinanciering door de gemeente. Deze cofinanciering mag (en zal) bestaan uit interne uren. De totale investerings- en coördinatiekosten van alle projecten kunnen gefinancierd worden uit de verkregen subsidie. In de subsidieregeling staan diverse verplichte taakstellingen (zie bijvoorbeeld paragraaf 5). Deze moeten aan het einde van de projectperiode behaald worden. Uitsluitend op gegronde redenen kan hiervan worden afgeweken. In principe is met het aanvragen van de subsidie echter bestuurlijk al overeenstemming bereikt over de haalbaarheid van de verplichtingen en onderstreept de beschikking van het ministerie van VROM deze overeenkomst. Daarnaast is het zo dat in het klimaatbeleid van Son en Breugel geen onhaalbare taakstellingen vermeld staan. 7 Voordelen uitvoering klimaatbeleid Door uitvoering te geven aan het klimaatbeleid levert Son en Breugel een bijdrage aan de nationale doelstellingen op lokaal niveau. Bovendien levert de gemeente samen met de 16 andere (BANS- )regiogemeenten een bijdrage aan de voorlopende rol en status die de regio heeft op het gebied van klimaatbeleid. Door het klimaatbeleid op te pakken met de voorgestelde methode wordt maximaal geprofiteerd van de regionale samenwerking en kunnen de doelstellingen op een relatief eenvoudige wijze behaald worden. Het klimaatbeleid creëert kansen voor de Sonniusdriehoek (gesubsidieerde energievisie). Hiermee kan Son en Breugel gefundeerd verder met de uitwerking van het masterplan voor deze nieuwbouwlocatie, dat uitgaat van moderne technieken zonder dat daarbij de realiteitswaarde en het ambitieniveau van het bestuur verloren gaat. Son, 19 december Burgemeester en wethouders van Son en Breugel, De secretaris, De burgemeester, drs. A.J.M. van Etten drs. J.F.M. Gaillard 3

4 Bijlage 1 Projecten klimaatbeleid In onderstaande tabel staan alle projecten weergegeven die door Son en Breugel zijn gekozen. Bovendien geeft de tabel weer hoeveel uren met het project gemoeid gaan. In veel gevallen gaat het hierbij niet om nieuwe uren maar reeds bestaande uren. In sommige projecten kunnen deze uren beter uitbesteed worden aan externe partijen om zo de interne lasten te verlichten. In de laatste kolom staat vermeld waar de interne inzet (indien niet extern uitbesteed) uit bestaat. SON EN BREUGEL begrote uren intern Interne inzet externe kosten Coordinatie Organisatie algemeen klimaatbeleid projectorganisatie nvt extern Regionale projecten. Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Campagne energiegebruik gebouwgebruikers regulier werk energieprestatieadvies - Utiliteitsbouw nvt extern Woningbouw Opzet EPC monitoring cursus 24 EPA huursector workshop Promotie EPA op natuurlijke momenten workshop 8 Cursus EPC-berekeningen controleren cursus Bedrijven en utiliteitsbouw Voorlichting over energie in de milieuvergunning aan workshop Agrarische sector 60 Energie in de milieuvergunning workshop Verkeer en vervoer Opstellen verkeersmilieukaart regulier werk Duurzame Energie kennistraject zongericht verkavelen/passieve zonne- workshop Regionaal windbeleid/projectontwikkeling windenergie nvt extern 64 Regionaal/gemeentelijk ontwikkelingsplan biomassa nvt extern Duurzame energiescan uitvoeren nvt extern 24 Bestuurlijke regiobijeenkomst duurzame energie workshop 48 Passieve zonne-energie in planontwikkeling woningbouwprojecten workshop Lokale projecten Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Actief inkoopbeleid (duurzame) energie gemeentelijke regulier Energiebeheer/energiezorg gemeentelijke gebouwen regulier Woningbouw Beleidsnotitie energie-efficiënte nieuwbouw en renovatie vastleggen collegebesluit Energievisie vast onderdeel van planontwikkeling nvt extern 4

5 Bijlage 2 Relatie Sonniusdriehoek De verplichte taakstellingen van het klimaatbeleid in het thema woningbouw zijn: Toepassen van een Energie Prestatie op Locatie (EPL) van minimaal 6,8 in woningbouw-projecten met meer dan 250 woningen De inspanningsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) met 5%-10% te bereiken De EPL is net als de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) een maat voor de energetische kwaliteit, maar dan voor een hele bouwlocatie inclusief de energievoorziening die voor en/of in deze locatie is aangelegd (EPC is voor de individuele woning). De EPL kent een schaal van 0 tot 10, waarbij 10 staat voor een ideaalsituatie waarbij geen fossiele brandstoffen worden gebruikt, kortom een wijk die niet is aangesloten op gas en elektriciteitsnet. De EPL is ook een communicatie-instrument. Het helpt lokale partijen in het besluitvormingsproces bij de keuze van de optimale energie-infrastructuur. Een EPL van 6,8 is goed te behalen zonder financieel onrendabele investeringen door te moeten voeren. Hiervoor zijn er veel voorbeelden in het land en zelfs in de regio. Een EPL van 6,8 is dan ook goed realiseerbaar binnen de filosofie van het Milieubeleidsplan, namelijk: het is de bedoeling om een moderne, comfortabele en energiezuinige situatie te creëren. Start in Sonniusdriehoek Een goede start begint met het uitvoeren van een Energievisie. Deze energievisie is een onderzoek naar de energiemogelijkheden in de wijk. Het beschrijft diverse alternatieven om zo (bestuurlijk) een beter afgewogen keuze te kunnen maken. De kosten van dit onderzoek zijn begroot binnen de BANS klimaatbeleid subsidie. De begeleiding van dit traject kan tevens worden verzorgd door het SRE in combinatie met SenterNovem (tevens begroot). Voor de Sonniusdriehoek en later de Sonniuswijk is een (gesubsidieerde) energievisie een enorme kans om het onderdeel energie goed uit te laten zoeken. Hiermee kan de gemeente uitzoeken hoe het makkelijkst de EPL van 6,8 en misschien nog hoger te realiseren is. Daarna kan het bestuur en of de stuurgroep de besluitvorming afronden over het ambitieniveau. Door zo spoedig mogelijk met de bouwpartijen (projectontwikkelaars) om tafel te gaan en een programma van eisen neer te leggen waarbij nadrukkelijk rekening wordt gehouden met comfort en energie, wordt vrijwel automatisch voldaan aan de EPL normering. Energieprestatie coëfficiënt Het BANS klimaatbeleid kent een inspanningsverplichting voor een energie-efficiënte bouw. Dit wordt gedaan door de energieprestatie van elke woning te normeren en deze norm 5 tot 10% scherper te stellen dan wettelijk verplicht. Vele praktijkvoorbeelden laten zien dat dit zeer goed mogelijk is tegen een zeer geringe kostenstijging. Bovendien resulteert een scherpe EPC veelal in comfortabelere woningen (met koeling in de zomer) en duidelijk verbeterde exploitatielasten gedurende de gebruiksperiode (lage energielasten). Met name comfort en lage exploitatielasten kunnen in de communicatie over de Sonniusdriehoek speerpunten zijn die toekomstige bewoners zeker aan zullen spreken. 5

OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04

OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 Samenvatting Deze notitie voorziet in de opzet van het klimaatplan voor Nijmegen. Dit is de voortzetting het Nijmeegse energiebeleid. Actualisering was sowieso nodig omdat oude

Nadere informatie

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en

Nadere informatie

KLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL

KLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL KLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL Gemeentelijk Klimaatbeleid 2004-2008 In een B&W besluit d.d. 18-2-2002 sprak het college de intentie uit voor de ontwikkeling van gemeentelijk klimaatbeleid. Dit naar

Nadere informatie

1. Visie. De gemeente Reusel-De Mierden is energieneutraal in 2025

1. Visie. De gemeente Reusel-De Mierden is energieneutraal in 2025 1. Visie 1.1 Inleiding De stijgende welvaart brengt een toenemende vraag naar energie met zich mee. Door het grootschalig gebruik van fossiele brandstoffen neemt de uitstoot van het broeikasgas CO 2 eveneens

Nadere informatie

Plan van aanpak klimaatbeleid 2004 2007. Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude

Plan van aanpak klimaatbeleid 2004 2007. Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude Plan van aanpak klimaatbeleid 2004 2007 Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude 1. Inleiding Samenvatting Vanwege de zorg voor deze aarde trekt ook de gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude het zich voor haar

Nadere informatie

Bijlage 5: Provinciale menukaart

Bijlage 5: Provinciale menukaart Bijlage 5: menukaart PROVINCIALE MENUKAART DUURZAME ENERGIE EN ENERGIEBESPARING Aandachtsveld Doelgroep Ambitieniveau Indicator Energie in beleid Hoofdlijnen in omgevingsbeleid (bijvoorbeeld energieparagraaf

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op

Nadere informatie

Deelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK)

Deelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK) Samenvatting: Inleiding: In de voorbereiding van de Duurzaamheidsagenda heeft uw college ingestemd met de indiening van een gemeentelijke aanvraag ter verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds

Nadere informatie

Subsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i.

Subsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i. Subsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i. Toelichting Inleiding Provinciale staten van Utrecht hebben besloten om 750.000,- in te zetten voor de reductie van CO 2

Nadere informatie

Datum 29 september 2011

Datum 29 september 2011 Beleidsnotitie duurzame openbare verlichting 2011-2016 Kerngegevens Projectleider Afdeling B.I.C. Stolk Ruimte 3 Datum 29 september 2011 3 Behandeling Gemeenteraad Planstatus Casenummer Vastgesteld AB11.00502

Nadere informatie

GEMEENTELIJKE SAMENWERKING KLIMAATBELEID ZEELAND

GEMEENTELIJKE SAMENWERKING KLIMAATBELEID ZEELAND Ecofys bv P.O. Box 8408 NL-3503 RK Utrecht Kanaalweg 16-G NL-3526 KL Utrecht The Netherlands www.ecofys.nl tel +31 (0)30 280 83 00 fax +31 (0)30 280 83 01 e-mail info@ecofys.nl GEMEENTELIJKE SAMENWERKING

Nadere informatie

Factsheet Energie en Klimaat

Factsheet Energie en Klimaat Factsheet Energie en Klimaat 1. Inleiding Deze factsheet heeft betrekking op het klimaatbeleid (de reductie van CO 2 )en het energiebeleid (inzetten op zeven speerpunten) van Den Haag. Voor deze factsheet

Nadere informatie

Presentatie de Zonnewoning. Kennismaken met een duurzaam, comfortabel en energiezuinig woonconcept

Presentatie de Zonnewoning. Kennismaken met een duurzaam, comfortabel en energiezuinig woonconcept Presentatie de Zonnewoning Kennismaken met een duurzaam, comfortabel en energiezuinig woonconcept 2006 Waarom een Zonnewoning? Aansluiten bij (Klimaat-) beleid: Met het concept de Zonnewoning kunnen wij

Nadere informatie

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6 VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6 VOORSTEL 1. Het vaststellen van het Milieubeleidsplan 2009 2012 een het daarin opgenomen milieu-uitvoeringsprogramma 2009; 2. Het beschikbaar stellen

Nadere informatie

EPL nieuwe strategie

EPL nieuwe strategie CE CE Oplossingen voor milieu, economie Oplossingen voor en technologie milieu, economie en technologie Oude Delft 180 Oude 2611 HH Delft Delft 180 tel: 015 2611 2 150 HH 150 Delft fax: tel: 015 2 150

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Documentnummer: B.16.1279 B.16.1279 Landgraaf, 5 juli 2016 ONDERWERP: Verbeteren energielabel particuliere woningvoorraad Raadsvoorstelnummer: 47 Verantwoordelijke

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : Agendanummer : Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : B.J.N. Fintelman : Beleid en Projecten : G. (Gerhard) Schutten Voorstel aan de raad Onderwerp : Oprichting en

Nadere informatie

Energiebesparing in de bouw

Energiebesparing in de bouw Energiebesparing in de bouw - Overheidsbeleid - Wettelijke kaders - Praktische omzetting Bijdragen van: ing. W.Baartman ir. J.Ouwehand Wetgeving en overheidsbeleid Transitie naar een duurzame energiehuishouding

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 26 februari 2013 SSO. 25 januari 2013 R.J.E. Peeters. Opstelling waterschappen t.a.v. GLB en POP3. Schelwald, A.J.M..

ALGEMENE VERGADERING. 26 februari 2013 SSO. 25 januari 2013 R.J.E. Peeters. Opstelling waterschappen t.a.v. GLB en POP3. Schelwald, A.J.M.. V E R G A D E R D A T U M 26 februari 2013 SSO S E C T O R / A F D E L I N G S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 25 januari 2013 R.J.E. Peeters ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 18 Voorstel Kennisnemen

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015

Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Projectcode GEMEENTE 1 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Doelstelling Het verbeteren van de energieprestatie van gemeentelijke gebouwen door 3%

Nadere informatie

Kenniscentrum InfoMil Energie

Kenniscentrum InfoMil Energie Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Kenniscentrum InfoMil Energie 25 januari 2017 Inhoudsopgave Energie 3 Beleid, wet- en regelgeving 3 Maatregelen 5 Bestemmingsplan 7 Verwijzingen

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Duurzame ontwikkeling:

Duurzame ontwikkeling: Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)

Nadere informatie

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het

Nadere informatie

Als gevolg hiervan kan bovenstaande verordening worden ingetrokken.

Als gevolg hiervan kan bovenstaande verordening worden ingetrokken. Onderwerp : Peuterwerk integreren in dagopvang / intrekken Verordening Kwaliteitsregels Peuterspeelzalen Bijlage nr. : 48 2012. AAN de gemeenteraad; TOELICHTING Samenvatting: Geadviseerd wordt om kennis

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

Voorgestelde beslissing :

Voorgestelde beslissing : Voorstel aan : Gemeenteraad van 19 december 2011 Door tussenkomst van : Raadscommissie van 6 december 2011 Nummer : Onderwerp : Duurzame scholen, een goede prestatie Bijlage(n) : 1. Notitie 'Duurzame scholen,

Nadere informatie

Nu is het tijd voor gemeentelijk klimaatbeleid. Concrete voorstellen voor een haalbaar en effectief beleid. Onderwater. uw gemeente?

Nu is het tijd voor gemeentelijk klimaatbeleid. Concrete voorstellen voor een haalbaar en effectief beleid. Onderwater. uw gemeente? Nu is het tijd voor gemeentelijk klimaatbeleid Concrete voorstellen voor een haalbaar en effectief beleid Onderwater uw gemeente? V E R E N I G I N G K L I M A AT V E R B O N D N E D E R L A N D Kyoto

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

Lindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove

Lindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove Lindenhove Renovatie & Transformatie Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove ' Duurzaam & Comfortabel Met slimme combinaties van energiebesparende maatregelen en opwekking van duurzame energie komen

Nadere informatie

Milieudienst West-Holland. Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek 2008-2012. Gerrit Jan Schraa Programmaleider

Milieudienst West-Holland. Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek 2008-2012. Gerrit Jan Schraa Programmaleider Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek 2008-2012 Gerrit Jan Schraa Programmaleider Klimaatprogramma Vervolg op Klimaatbeleid 2003-2007 Waarom een Klimaatprogramma? Wat houdt het programma in?

Nadere informatie

Registratienummer: GF13.20063 Datum: 17 september 2013 Agendapunt: 20

Registratienummer: GF13.20063 Datum: 17 september 2013 Agendapunt: 20 Aan de gemeenteraad Registratienummer: GF13.20063 Datum: 17 september 2013 Agendapunt: 20 Portefeuillehouder: De heer L. Buwalda Behandelend ambtenaar: Mevrouw I. de Graaf/ De heer W. de Jong Onderwerp:

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 Voor raadsvergadering d.d.: 19-03-2013 Agendapunt: 06 Onderwerp:

Nadere informatie

Raadsnotitie. Bijlagen

Raadsnotitie. Bijlagen Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Energiestrategie Venlo Beesel Venray team ROSEB Rn nummer 2013 1 collegevergadering d.d. raadsvergadering 11 december 2012 d.d. 23 januari 2013 programma Veelzijdige

Nadere informatie

*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,

*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad, Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering

Nadere informatie

Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008

Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008 Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008 Houten december 2004 Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008 Raadsbesluit 2004-244 14 december 2004 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 5 1.1 Inleiding... 5

Nadere informatie

Een 10 puntenplan gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen

Een 10 puntenplan gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen Een 10 puntenplan voor gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen Doet uw gemeente voldoende aan het klimaatprobleem? Iedere aanpak van het klimaatprobleem begint lokaal. Internationaal

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert

Nadere informatie

Energieambities in strategisch voorraadbeleid

Energieambities in strategisch voorraadbeleid TEN KROODE & VAN ZEE ORGANISATIE-ADVISEURS Energieambities in strategisch voorraadbeleid Artikel 090.003 12 februari 2008 In opdracht van SenterNovem Ten Kroode & Van Zee, organisatie-adviseurs www.tkvz.nl

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan 2017

Energiemanagement actieplan 2017 Energiemanagement actieplan 2017 Energie Management Actieplan 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1

Nadere informatie

Bijlage 4c. Samenvatting Energievisie

Bijlage 4c. Samenvatting Energievisie Bijlage 4c Samenvatting Energievisie Samenvatting Energievisie Kerckebosch Inleiding In 1997 zijn door een groot aantal industrielanden (waaronder Nederland) als aanvulling op het klimaatverdrag van 1992

Nadere informatie

Overzicht nulmeting provincie Groningen

Overzicht nulmeting provincie Groningen Overzicht nulmeting provincie Groningen ACTIEF NIVEAU beleid Hoofdlijnen in omgevingsbeleid (bijvoorbeeld energieparagraaf in omgevingsplan, milieubeleidsplan en/of streekplan). Actuele energiebeleidsnota

Nadere informatie

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie Ir. Harm Valk Nieman Groep 6 12 2016 BENG: op weg naar energieneutraliteit BENG => Bijna Energie Neutrale Gebouwen = nzeb => nearly Zero Energy

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma klimaatbeleid 2009-2012

Uitvoeringsprogramma klimaatbeleid 2009-2012 A gemeente Eindhoven Uitvoeringsprogramma klimaatbeleid 2009-2012 Van succesvolle projecten naar structurele uitvoering Juni 2008 / 08012201 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum Juni 2008 gemeente

Nadere informatie

Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen

Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen Stap 1: in het kader van de BANS subsidieaanvraag 12 Mei 2004 KNN Milieu BV Werfstraat 5 9712 VN Groningen Inhoudsopgave 1 INLEIDING...3 2 KADERS VAN HET

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Gemeente Den Haag RIS153361_20-MRT-2008

Gemeente Den Haag RIS153361_20-MRT-2008 Gemeente Den Haag RIS153361_20-MRT-2008 Ons kenmerk DSO/2008.430 RIS 153361 DEELNAME AAN CAMPAGNE WONEN ++ HAAGLANDEN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende: - de verplichting voor woningeigenaren

Nadere informatie

KANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN

KANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN April 2002 ECN-RX--02-013 KANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN Nieuw Den Helder Centrum als praktijkvoorbeeld J.C.P. Kester E. Sjoerdsma H. van der Veen (Woningstichting

Nadere informatie

VNG Raadsledencampagne

VNG Raadsledencampagne Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad, Vergadering: 3 september 2013 Agendanummer: 2

Aan de gemeenteraad, Vergadering: 3 september 2013 Agendanummer: 2 Vergadering: 3 september 2013 Agendanummer: 2 Status: Informerend Portefeuillehouder: P.E. Broeksma Behandelend ambtenaar A. Das, 0595-447795 E-mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. A.Das) Aan de gemeenteraad,

Nadere informatie

- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV);

- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN LEEUWARDEN; - in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); - gelet op de ASV artikel 2 en artikel 3 lid 3; - gelet op de

Nadere informatie

NOTITIE. 1 Scenario s voor CO 2 -reductie Inleiding. Nulsituatie, klimaatwinkelen en klimaatbeleidsplan gemeente Schiedam

NOTITIE. 1 Scenario s voor CO 2 -reductie Inleiding. Nulsituatie, klimaatwinkelen en klimaatbeleidsplan gemeente Schiedam NOTITIE Project Nulsituatie, klimaatwinkelen en klimaatbeleidsplan gemeente Schiedam Datum 10 november 2015 Onderwerp Scenario s voor CO 2 -reductie Status Definitief Auteur drs. ir. G.C.M. Uitbeijerse

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31

Nadere informatie

Onderwerp Milieu- en klimaat uitvoeringsprogramma Commissie Bestuur. Commissie Ruimte. Commissie Sociaal. Informerende Commissie.

Onderwerp Milieu- en klimaat uitvoeringsprogramma Commissie Bestuur. Commissie Ruimte. Commissie Sociaal. Informerende Commissie. Raad VOORBLAD Onderwerp Milieu- en klimaat uitvoeringsprogramma 211-214 Agendering Commissie Bestuur Gemeenteraad x Commissie Ruimte Lijst ingekomen stukken Commissie Sociaal Informerende Commissie Behandelwijze

Nadere informatie

Een goede jas: schoon, gezond en zuinig. Frank te Poel 10 oktober 2007

Een goede jas: schoon, gezond en zuinig. Frank te Poel 10 oktober 2007 Een goede jas: schoon, gezond en zuinig Frank te Poel 10 oktober 2007 Inhoud 1. Klimaatverandering is een urgent probleem 2. Er zijn drastische maatregelen nodig 3. Waar staat Nederland nu? 4. Spaar Het

Nadere informatie

Raadscommissievoorstel

Raadscommissievoorstel Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 7 Onderwerp: Meerjarenprogramma Duurzaamheid 2014-2015 Datum: 12 november 2013 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer:

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

Klimaatakkoord Rijk en UvW

Klimaatakkoord Rijk en UvW Klimaatakkoord Rijk en UvW Politieke en beleidsmatige context (klimaatbeleid) Rafaël Lazaroms 25 mei 2010 1 Inhoud presentatie Voorstellen Internationaal en nationaal klimaatbeleid Positie waterschappen

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Naar een klimaatneutrale sportvereniging Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie

Nadere informatie

Raad 2 juli 2002 Agendanr. : 9 Doc.nr : B200208058 RAADSVOORSTEL. Onderwerp : Milieujaarverslag 2001. Inleiding

Raad 2 juli 2002 Agendanr. : 9 Doc.nr : B200208058 RAADSVOORSTEL. Onderwerp : Milieujaarverslag 2001. Inleiding Raad 2 juli 2002 Agendanr. : 9 Doc.nr : B200208058 Afdeling: : Milieu RAADSVOORSTEL Onderwerp : Milieujaarverslag 2001 Inleiding Artikel 21.1 eerste lid uit de Wet milieubeheer bepaalt dat het college

Nadere informatie

Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I

Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I Bijlage 3 Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I In deze bijlage worden de volgende onderdelen uit de toelichting bij het raadsvoorstel toegelicht: bijdrage aan energie en

Nadere informatie

Publieksdiensten. B&W voorstel Aanpassen checklisten Duurzaam Bouwen regio Zuid-Holland Zuid

Publieksdiensten. B&W voorstel Aanpassen checklisten Duurzaam Bouwen regio Zuid-Holland Zuid Publieksdiensten B&W voorstel Aanpassen checklisten Duurzaam Bouwen regio Zuid-Holland Zuid Status : voorstel college van B&W Redactie : Bea Veen Telefoon : 6587 Datum : 6 juli 2005 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan

Energiemanagement actieplan Energiemanagement actieplan 2019 14-02-2019 Energie Management Actieplan 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van

Nadere informatie

12 Stiens, 28 juli 2014

12 Stiens, 28 juli 2014 12 Stiens, 28 juli 2014 Raadsvergadering: 4 september 2014 Voorstelnummer: 2014/49 Portefeuillehouder: C. Vos Behandelend ambtenaar: Jitske Bosch E-mail: j.bosch@leeuwarderadeel.nl Telefoonnr. : 058-2576668

Nadere informatie

Oplegvel Collegebesluit

Oplegvel Collegebesluit Oplegvel Collegebesluit Onderwerp Subsidie aan leerwerkbedrijven Kennemerland BV (Perspectief) Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Fred Vonk, Telefoon 5115096 E-mail: fvonk@haarlem.nl STZ/JOS Reg.nr. 2012/264202

Nadere informatie

Subsidieverordening Duurzaam Bouwen Lelystad 2011-2013

Subsidieverordening Duurzaam Bouwen Lelystad 2011-2013 Subsidieverordening Duurzaam Bouwen Lelystad 2011-2013 Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie gemeente Lelystad Officiële naam regeling Subsidieverordening Duurzaam Bouwen

Nadere informatie

Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar L. TopL.W. Top, 0595 447737737 gemeente@winsum.nl (t.a.v. L. Top L.W. Top)

Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar L. TopL.W. Top, 0595 447737737 gemeente@winsum.nl (t.a.v. L. Top L.W. Top) Vergadering: 7 juni 2012 Agendanummer: 4 Status: Informerend Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar L. TopL.W. Top, 0595 447737737 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. L. Top L.W. Top) Aan de

Nadere informatie

Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting

Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Ridderkerk, 20 februari 2018 Inhoud Voorwoord... 3 1 Onze visie op openbare verlichting... 4 2 Onze uitgangspunten... 4 2.1 Beleid... 4 2.2 Richtlijnen openbare

Nadere informatie

VOORSTEL akkoord gaan met het voorstel tot uitvoering van het amendement revolverend fonds en kennis te nemen van de roadmap. Aan de Gemeenteraad

VOORSTEL akkoord gaan met het voorstel tot uitvoering van het amendement revolverend fonds en kennis te nemen van de roadmap. Aan de Gemeenteraad VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 19 januari 2015 AGENDA NR. 4, Cie S&M 05-01-2015 VOORSTEL akkoord gaan met het voorstel tot uitvoering van het amendement revolverend fonds en kennis te nemen van de roadmap.

Nadere informatie

Advies: In te stemmen met bijgaande raadsinformatiebrief en deze door te sturen naar de raad.

Advies: In te stemmen met bijgaande raadsinformatiebrief en deze door te sturen naar de raad. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: H. Steijn Tel,nr,: 06-35113525 Geraadpleegd consulent Datum: 13-01-2014 Team: JLV Financieel: Tekenstukken: Ja Persbericht: Bijlagen:

Nadere informatie

Document: Energiemanagementplan

Document: Energiemanagementplan Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): Mevrouw C.K. Kloens De heer D. Slothouber 23 oktober 2013 (revisie 1.0) Definitief rapport Inhoudsopgave:

Nadere informatie

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs Engineering Society Het klimaataccoord: De gebouwde omgeving Het klimaataccoord Broeikasgasuitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 te verminderen met 49 %; Plan wordt iedere 5 jaar geactualiseerd; 5 sectoren:

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 12 september 2013 Agendapuntnummer : XII, punt 5 Besluitnummer : 1049 Portefeuillehouder : Wethouder Henk Lammers Aan de gemeenteraad Onderwerp: Beleidsplan

Nadere informatie

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : Datum :

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : Datum : Ag nr. : Datum :09-09-08 Onderwerp Nota duurzame ontwikkeling Boxtel 2008; 100 stappen in een sprong naar duurzaamheid Status besluitvormend Voorstel Vast te stellen de Nota duurzame ontwikkeling Boxtel

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : 22 januari 2013 Agendanummer : 15 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : H.J.M. Schrijver : Beleid en Projecten : Schutten Voorstel aan de raad Onderwerp : Nota Langedijk

Nadere informatie

Actualisering visie en beleid Openbare Verlichting, beleidsperiode

Actualisering visie en beleid Openbare Verlichting, beleidsperiode Datum: 28-1-14 Onderwerp Actualisering visie en beleid Openbare Verlichting, beleidsperiode 2014-2018 Status Besluitvormend Voorstel Het Beleidsplan Openbare Verlichting 2014-2018 vast te stellen als geactualiseerde

Nadere informatie

NOTA KWALITEIT WONEN DE KWALITEITSEISEN

NOTA KWALITEIT WONEN DE KWALITEITSEISEN NOTA KWALITEIT WONEN DE KWALITEITSEISEN OntwikkelingsDienst Breda Afdeling Regionale Ontwikkeling en Stedelijke Vernieuwing november 2005 2 Kwaliteit Wonen De Kwaliteitseisen INLEIDING Het is goed toeven

Nadere informatie

Jaarrapportage 2005; Uitvoeringsprogramma BANS. Provincie Groningen, februari/maart 2006

Jaarrapportage 2005; Uitvoeringsprogramma BANS. Provincie Groningen, februari/maart 2006 Jaarrapportage 2005; Uitvoeringsprogramma BANS Provincie Groningen, februari/maart 2006 Op 9-11-2004 is de aanvraag tot subsidieverlening op grond van de Subsidieregeling BANS-klimaatconvenant door de

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL)

Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Inleiding De primaire functie van openbare verlichting is een bijdrage te leveren aan verkeersveiligheid en de sociale veiligheid op

Nadere informatie

Energie managementprogramma 3B2. CO2 prestatieladder

Energie managementprogramma 3B2. CO2 prestatieladder Energie managementprogramma 3B2 CO2 prestatieladder Adres Strangeweg 7 7731 GV Ommen T +31 (0) 529 452150 F +31 (0) 529 451165 E info@dunnewindgroep.nl Projectgegevens Naam: Status: CO2 prestatieladder

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorgestelde beslispunten: 1 Samenvatting van het voorstel. 2 Aanleiding. Openbaar

Raadsvoorstel. Voorgestelde beslispunten: 1 Samenvatting van het voorstel. 2 Aanleiding. Openbaar Raadsvoorstel Openbaar Voorstelnummer : 13RV000052 Onderwerp : Zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis Besluit in de raad : 25 september 2013 Portefeuillehouder : Drs. J. Baerends Naam steller : I.I.

Nadere informatie

Raadsvergadering, 2 februari 2010. Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Economisch Actie Programma

Raadsvergadering, 2 februari 2010. Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Economisch Actie Programma Raadsvergadering, 2 februari 2010 Voorstel aan de Raad Onderwerp: Economisch Actie Programma Nr.: 369 Agendapunt: Voorbespreking & 15 Datum: 19 januari 2010 Onderdeel raadsprogramma: Portefeuillehouder:

Nadere informatie

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn.

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn. Programma Energiebesparing & Betonkernactivering Energiebesparing Europa Nederland Besparingspotentieel Specialisten gevraagd? Betonkernactivering Publicatie Leergang Kees Arkesteijn 1 2 Energiebesparing

Nadere informatie

Reactie op Jaarverslag 2010 over het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid en Milieu (MUP 2010 2013)

Reactie op Jaarverslag 2010 over het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid en Milieu (MUP 2010 2013) Reactie op Jaarverslag 2010 over het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid en Milieu (MUP 2010 2013) 26 maart 2011 Samenvatting NMP complimenteert de gemeente met de gedetailleerde verslaglegging

Nadere informatie

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.

Nadere informatie

TITEL: Jaarrekening en jaarverslag 2014, begroting 2016 Omgevingsdienst IJmond

TITEL: Jaarrekening en jaarverslag 2014, begroting 2016 Omgevingsdienst IJmond GEMEENTEBESTUUR UITGEEST Nota I advies van: Erwin Stolp Behandelende afdeling: Financiën Datum: 30-04-2015 NR. TITEL: Jaarrekening en jaarverslag 2014, begroting 2016 Omgevingsdienst IJmond KORTE PROBLEEMSTELLING/ONDERWERP:

Nadere informatie

Klimaatprogramma 2004-2008, Amsterdam Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer

Klimaatprogramma 2004-2008, Amsterdam Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer Klimaatprogramma 2004-2008, Amsterdam Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 1.1 Doelstelling 2 1.2 Achtergrond 2 1.3 Leeswijzer 3 2 Klimaatbeleid 4 2.1 Internationaal klimaatbeleid

Nadere informatie

Ondertekening 10-puntenplan

Ondertekening 10-puntenplan Ondertekening 10-puntenplan Het is nu hét moment om de piketpalen te slaan voor het gemeentelijke duurzaamheidbeleid in College, Raad en de verkiezingsplannen. U heeft hiervoor de brochure met de 10 punten

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3 Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller Versie 2.0 17 december 2013 Definitief rapport Inleiding Binnen ons Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

Korte evaluatie Plan van aanpak duurzaam bouwen (1999)

Korte evaluatie Plan van aanpak duurzaam bouwen (1999) Nr. : 04.0046. Dnst. : BOWO Regionaal Duurzaam Bouwen plus Pakket. Leiden, 9 maart 2004. 2004. Op 30 maart 1999 hebben Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden het Plan van aanpak duurzaam bouwen

Nadere informatie

Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans

Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans directie/afdeling RO/afdeling RBA contactpersoon E. ten Cate telefoon 0182-588976 uw kenmerk onderwerp reactie op uw vragen over klimaatdoelstellingen Gouda

Nadere informatie

Beslispunten In te stemmen met het revitaliseringsplan bedrijventerrein West-Betuwe in Geldermalsen

Beslispunten In te stemmen met het revitaliseringsplan bedrijventerrein West-Betuwe in Geldermalsen Raadsvoorstel Vergadering : 25 oktober 2011 Voorstelnummer : 10.11 Registratienummer : 11.018346 Portefeuillehouder : C.H.W. Buurman Afdeling : Ruimtelijke Ordening Bijlage(n) : 2 B&W-datum/nummer : 13

Nadere informatie

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0 Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0 ing. A.F. (André) Kruithof Oktober 2015 Programma Op weg naar 2050: doelstellingen bestaande bouw & nieuwbouw BENG-indicatoren Energiezuinigheid in de

Nadere informatie

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): Mevr. Marjan Giezen, CO₂-functionaris, PUK Benelux B.V. Marcel

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10

Nadere informatie

Subsidieregeling Nieuwe media

Subsidieregeling Nieuwe media Subsidieregeling Nieuwe media 2020-2023 Burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal; gelet op artikel 2, eerste lid, onder f, en tweede lid, van de Algemene subsidieverordening Roosendaal; BESLUITEN

Nadere informatie

Betreft: De mogelijkheden en impact van het verminderen van personeelslasten ten laste van het programma duurzaamheid en de interne doorberekening

Betreft: De mogelijkheden en impact van het verminderen van personeelslasten ten laste van het programma duurzaamheid en de interne doorberekening Leden van de Commissie EM Frank van Swol 22 januari 2016 Memo Betreft: De mogelijkheden en impact van het verminderen van personeelslasten ten laste van het programma duurzaamheid en de interne doorberekening

Nadere informatie