VOORDRACHT KINESITHERAPEUTEN 28/01/ Voorstelling 2.Situering : In een artikel tijdschrift voor fysische therapie van 1992 over Normalisering

Transcriptie

1 VOORDRACHT KINESITHERAPEUTEN 28/01/ Voorstelling 2.Situering : In een artikel tijdschrift voor fysische therapie van 1992 over Normalisering een kwestie van lijfsbehoud werd reeds gesteld dat 80% van de westerse bevolking meerdere malen tijdens zijn leven te maken heeft met rugklachten, 40tot 80 % hervalt. Enkele recente cijfers uit een artikel van trends van 02 november 2013 geven aan dat 1 op de 6 nieuwe invaliden werknemers die langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt zijn rugklachten heeft of een toename met 25 % in 5 jaar. Rugklachten zijn het duurste gezondheidsprobleem in de leeftijdscategorie jaar. Tot overmaat van ramp schijnen nu ook de kinesitherapeuten slachtoffer te worden van de rugepidemie. In een artikel van axxon exclusief van oktober 2013 blijkt dat bij een enquête bij 510 proefpersonen, 64% verklaart gedurende het laatste jaar last te hebben

2 gehad van lumbalgie en dit vooral in de leeftijdsgroep van 20tot 29 jaar. Ik vond de keuze van het model op de cover van het tijdschrift niet heel representatief voor de populatie van de kinesitherapeuten. De getoonde persoon doet me eerder denken aan een worstelaar. Gelukkig hebben ze geen vergelijkbaar vrouwelijk model geplaatst!!! Ondanks de initiatieven van de laatste jaren op het vlak van rugscholing slagen we er niet in om het tij te keren. Vanuit mijn opleiding manuele therapie aan de school van Utrecht is het idee gegroeid om een alternatieve visie te vormen rond preventie. De kerngedachte situeert zich rond de wervelkolom als centrum van alle bewegingen. Gerrit Van der Bijl ( ) was zelf osteopaat en heeft een eigenzinnige methode ontwikkeld rond manuele therapie. Vertrekkende vanuit de wervelkolom als centrum ging hij op zoek naar functiestoringen in de gewrichten.

3 Onder functiestoringen verstaat hij storingen in de beweeglijkheid van de gewrichten. Elk gewricht heeft een bewegingsbaan, wanneer het gewricht in een deel van de bewegingsbaan vastloopt ontstaan functiestoringen. Aangezien de gewrichten bewegen in ketens, zien we dat deze beperkingen zich verder verplaatsen naar andere gewrichten volgens het principe van het tandwielmechanisme. Elk individu beweegt op een unieke manier volgens dit basisprincipe van de biomechanica. Als we 3 tandwielen bewegen zullen de 2 buitenste gelijk bewegen en het middelste tegengesteld.( illustratie I) Als we dit vertalen naar het menselijk lichaam kan je stellen dat C0-C2-C4 op een gelijke manier kantelen tov C1-C3-C5 en dit in het 3 dimensioneel vlak.(illustratie II: voorbeeld met kanteling C0 naar voor links en rechtsom) Met dit principe van kanteling en tegenkanteling kunnen we gemakkelijk verbanden leggen in storingen van bewegingsketens.

4 Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk bevestigen deze benadering. Denken we maar aan de tenniselleboog, waarbij de oorsprong van de overbelasting vaak te vinden is storingen van de bewegingsketen C4-C5-C6 / T1-T4 en de gewrichten van de bovenste ribben. Het zou mij vanavond te ver leiden als ik de volledige theoretisch onderbouw hier verder zou naar voor brengen. Momenteel ben ik bezig met het maken van een presentatie rond de biomechanica als onderbouw voor de preventie. Misschien een idee voor een latere bijeenkomst? G Van der Bijl maakt een onderverdeling in de wervelkolom in 3 deelmassa s. Hij spreekt van de kop de thorax met de BLN en de lenden met de OLN. Het is de mate waarin deze deelmassa s in balans zijn die bepalend zijn voor het goed functioneren van het lichaam.( illustratie III)

5 Als therapeut kunnen we door klinische observatie een goed idee krijgen over de balans in elk van de 3 deelmassa s. Voor de lenden hebben we de bewegingsketen van sacrum en ossa iliae.( illustratie IV) Voor de thorax de keten van de scapulae humeri en claviculae.( illustratie V) Voor de kop hebben we de atlas die eveneens een weergave is van de balans van het hoofd op de wervelkolom. Daarnaast werkt het os hyoïdeum als een waterpas binnen de keelholte. Naast het voortdurend dynamisch balanceren van de verschillende deelmassa s, is er ook het belang van de ademhaling. In de klassieke benadering van rugpreventie wordt mijn inziens te weinig belang gehecht aan de invloed van respiratie op een goed functionerende wervelkolom. In mijn totaalvisie probeer ik het belang aan te tonen. Als voorbeeld kort het verband tussen oppervlakkig ademen en het opbouwen van spanning in de schoudergordel en nek.

6 Het typische bij de oppervlakkige ademhaling is het in verhouding minder uitademen.toevallig zijn dit vooral de verantwoordelijke spieren die bij expiratie gelijktijdig ontspannen. Het verkorte moment van uitademen bepaalt vaak de secundaire spanningen in de nek en schoudergordel. Op een gelijkaardige wijze bepaalt de thoracale ademhaling ook het functioneren van de borstwervelkolom. Voor de lenden kunnen we de ademhaling zelfs gebruiken om de druk in de wervels te verminderen, denken we hierbij aan het gebruik van het middenrif. Bij de diafragmale ademhaling gaat de druk in de lenden verminderen bij expiratie. Het zijn deze ideeën die ik in mijn verhaal rond preventie heb gebundeld. 3.Samenvatting van het boek Hfdst I :De wervelkolom in het algemeen

7 In dit hfdst probeer ik een aantal misverstanden rond artrose en gewrichtsklachten te duiden Hfdst II : De nek of cervicale wervelkolom ( de kop in MT Van der Bijl ) Hfdst II : De rug-borst-of thoracale wervelkolom Hfdst III: De lenden of de lumbale wervelkolom In elk hfdst van de deelmassa s is er een gelijke bespreking rond 3 thema s : 1. Beschrijving van de gewrichten 2. De bewegingsmogelijkheden of de zogenaamde fysiologische bewegingen. ( illustratie VI) Hieronder verstaan we de voorkeursbewegingen in functie van de vorm van de gewrichten. Binnen de fysiologische beweging kan de de grootst mogelijke beweging bereikt worden. 3. Tips rond ergonomie voor wat betreft zitten liggen en slapen. 4. De eigenlijke preventie Hier heb ik een eigen visie uitgewerkt rond 2 aspecten van bewegen : enerzijds beweeglijkheid of lenigheid Anderzijds stabiliteit

8 Deze 2 aspecten heb ik dan systematisch uitgewerkt per deelregio. Ik heb gepoogd om al de verschillende tips te illustreren met tekeningen en foto s, teneinde de materie duidelijker te maken. Het opzet van het verhaal was vooral om iedereen te kunnen motiveren tot eigen initiatief in het voorkomen van rugklachten. De boodschap richt zich vooral naar het inbouwen van beweging in ons dagdagelijks functioneren. In de slotbeschouwing heb ik bij wijze van voorbeeld een overzicht gegeven van mogelijkheden tijdens een gewone dag. Mijn inziens zouden iedereen dagelijks in elke regio van de wervelkolom moeten bewegen volgens de principes van zoeken naar balans voor de totaliteit. Dit kan zonder enige twijfel door dagelijks een tiental bewuste handelingen uit te voeren. Ik geloof sterk in het belang van het vooral s ochtends te stimuleren, dit naar analogie met de dierenwereld. Ik heb hierbij dankbaar verwezen naar ons ondertussen overleden konijn dat zich dagelijks rekte alvorens in beweging te komen. Deze

9 bewering kan je doortrekken naar alle gewervelde dieren. 4.Besluit Ik hoop dat ik u met deze korte voordracht heb kunnen boeien in de totaalvisie rond preventie van rugklachten. Tot besluit wil ik nog meegeven dat ik dit boekje in eigen beheer heb laten drukken, wat op zich al een soapverhaal was. Maar uiteindelijk eind goed al goed. Ik zal nu 2 inkijkexemplaren aan u voorleggen. Mochten er geïnteresseerden zijn stel ik voor om uw gegevens te noteren op het blad samen met uw adres. Ik kan u een factuur bezorgen. De vraagprijs is 15. Ik dank u voor uw aandacht.

10