Beknopte inhoudstafel

Transcriptie

1 Beknopte inhoudstafel Voorwoord... i Inleiding... 1 Deel I. De totstandkoming van de registratiebelasting... 9 HOOFDSTUK I. DE FEODALE HEFFINGEN Afdeling I. De feodaliteit en de ontwikkeling van de Franse staat Afdeling II. De feodale heffingen: overzicht door Troplong Afdeling III. Coquille en de feodale rechten in Frankrijk HOOFDSTUK II. DE GABELLA IN ITALIE, SPANJE EN FRANKRIJK Afdeling I. Bertachinus en de stedelijke heffingen in Italië Afdeling II. De alcavala of de koninklijke 10 e penning in Spanje Afdeling III. De gabelle in in Frankrijk HOOFDSTUK III. DE KONINKLIJKE BELASTINGEN IN FRANKRIJK HOOFDSTUK IV. DE FRANSE REVOLUTIE I. Na de Franse revolutie: de wet van 5-19 december II. De wet van 22 frimaire jaar VII III. Championnière et Rigaud en hun Traité HOOFDSTUK V. HET WETBOEK DER REGISTRATIERECHTEN v

2 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Deel II. De Vlaamse Registratiebelastingen Titel 2. Belastingheffing HOOFDSTUK 8. DE SCHENKBELASTING IN DE VLAAMSE CODEX FISCALITEIT Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Afdeling 4. Tarieven Onderafdeling 1. Algemeen Onderafdeling 2. Tijdelijke bepalingen voor schenkingen van percelen grond die volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd zijn voor woningbouw Onderafdeling 3. Tarieven voor schenkingen van gebouwen onderworpen aan een energetische renovatie of van gebouwen met conformiteitsattest die verhuurd worden Afdeling 5. Verminderingen Afdeling 6. Vrijstellingen Afdeling 7. Wijze van heffing CONCLUSIE HOOFDSTUK 9. HET VERKOOPRECHT Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Afdeling 4. Tarieven Afdeling 5. Verminderingen Afdeling 6. Vrijstellingen Afdeling 7. Wijze van heffing HOOFDSTUK 10. HET VERDEELRECHT Hoe het groeide Stand van zaken rond het jaar De wet van 15 mei De wet van 23 december De wet van 14 mei vi

3 Beknopte inhoudstafel DE CODEX Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Afdeling 4. Tarieven Afdeling 5. Verminderingen Afdeling 6. Vrijstellingen Afdeling 7. Wijze van heffing CONCLUSIE HOOFDSTUK 11. RECHT OP HYPOTHEEKVESTIGINGEN Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Afdeling 4. Tarieven Afdeling 5. Verminderingen Afdeling 6. Vrijstellingen Afdeling 7. Wijze van heffing TERUGBLIK Titel 3. Inning en invordering HOOFDSTUK 1. INLEIDENDE BEPALINGEN HOOFDSTUK 2. INKOHIERING HOOFDSTUK 3. AANSLAGPROCEDURE HOOFDSTUK 4. BETALINGEN HOOFDSTUK 5. BEZWAAR HOOFDSTUK 6. AMBTSHALVE ONTHEFFING HOOFDSTUK 7. NIETIGVERKLARING HOOFDSTUK 8. GERECHTELIJK BEROEP HOOFDSTUK 9. INTERESTEN Afdeling 1. Nalatigheidsinteresten Afdeling 2. Moratoriuminteresten vii

4 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting HOOFDSTUK 10. INVORDERING Afdeling 2. Laatste herinnering Afdeling 3. Vervolging Onderafdeling 1. Algemeen Onderafdeling 2. Rechtstreekse vervolging Onderafdeling 3. Onrechtstreekse vervolging Afdeling 4. Bijzondere gevallen Onderafdeling 1. Invordering bij echtgenoten of ex-echtgenoten en bij wettelijk samenwonenden of ex-wettelijk samenwonenden Onderafdeling 2. Invordering bij vennootschappen Onderafdeling 4. Invordering bij andere personen die gehouden zijn tot betaling van de schuld Onderafdeling 6. Invordering van betwiste belastingen Afdeling 5. Zekerheden Onderafdeling 1. Waarborg Onderafdeling 2. Voorrecht Onderafdeling 3. Wettelijke hypotheek HOOFDSTUK 11. WEDERZIJDSE INTERNATIONALE BIJSTAND HOOFDSTUK 12. VERPLICHTINGEN VAN DERDEN Afdeling 1. Notificatieverplichtingen van derden HOOFDSTUK 13. ONDERZOEK EN CONTROLE Afdeling 1. Administratieve controle HOOFDSTUK 14. VERJARING Afdeling 1. Termijn Afdeling 2. Stuiting Afdeling 3. Schorsing HOOFDSTUK 15. STRAFRECHTELIJKE VERVOLGING HOOFDSTUK 16. ADMINISTRATIEVE SANCTIES HOOFDSTUK 17. BEWIJSMIDDELEN HOOFDSTUK 18. BELASTINGVERHOGINGEN EN ADMINISTRATIEVE GELDBOETES viii

5 Beknopte inhoudstafel HOOFDSTUK 19. BEROEPSGEHEIM HOOFDSTUK 21. VOORAFGAANDE ATTESTEN HOOFDSTUK 22. VOORAFGAANDE BESLISSINGEN OVER DE MATERIES EN BEPALINGEN VERVAT IN DEZE CODEX Titel 5. Opheffingsbepalingen en overgangsmaatregelen BIJLAGE Deel III. Het Vlaamse Wetboek Registratierechten Titel I. Registratierecht HOOFDSTUK I. FORMALITEIT DER REGISTRATIE EN VESTIGING VAN DE BELASTING HOOFDSTUK II. INDELING VAN DE RECHTEN EN ALGEMENE HEFFINGSREGELS HOOFDSTUK III. REGISTRATIEVERPLICHTING Afdeling I. Akten en verklaringen aan de formaliteit onderworpen Afdeling II. Termijnen voor de aanbieding ter registratie Afdeling III. Personen verplicht tot aanbieding ter registratie Afdeling IV. Plaats der registratie Afdeling V. Sanctiën Deel IV. Internationaal HOOFDSTUK I. VERDRAGEN HOOFDSTUK II. EUROPESE RECHTSPRAAK CONCLUSIE (INTERNATIONAAL) ALGEMENE CONCLUSIE ix

6 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Cassatiearresten Trefwoordenregister x

7 Inhoudstafel van de artikels Voorwoord... i Inleiding... 1 Deel I. De totstandkoming van de registratiebelasting... 9 HOOFDSTUK I. DE FEODALE HEFFINGEN Afdeling I. De feodaliteit en de ontwikkeling van de Franse staat Het einde van het Romeinse Rijk volgens Gibbon De visie van Pirenne: in rechte is de keizer niet verdwenen De Karolingische staatsgreep De feodaliteit begint De lenen worden erfelijk Rechten en plichten van een vazal Overdracht van een leen De machtsstrijd van de Franse koning: uitschakeling van de hogere niveau s Krachtmeting met de Duitse keizer Krachtmeting met de Paus De uitschakeling van de lagere niveau s Samenvattend Terloops... Karolingische sporen in België Verwevenheid met de kerk de eed De ontwikkeling van de steden Afdeling II. De feodale heffingen: overzicht door Troplong Het droit de relief xi

8 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Het droit de quint De lods et ventes en het droit de saisine Afdeling III. Coquille en de feodale rechten in Frankrijk Droit de relief en Droit de quint Brutering Dus geen eigenlijke belasting! Wederinkoop en vrijwillige ontbinding Voorkooprecht Droit de relief ou de rachat bij vererving Schenking Ruil Verdeling is geen vervreemding! Aangifteplicht Verval van het leen De censuele goederen Step transaction bij ruil Rechten van de mens Vrije goederen en de bewijslast Het declaratief karakter van de verdeling Hypothecaire zuivering non bis in idem Dading: niet declaratief of wel declaratief Coquille over de kerk en andere dingen De schulden bij het recht van terugkeer HOOFDSTUK II. DE GABELLA IN ITALIE, SPANJE EN FRANKRIJK Afdeling I. Bertachinus en de stedelijke heffingen in Italië Bertachinus en zijn leven Tractatus de gabellis Praeludia, de gabellis Prima pars: De impositione gabellarum Secunda pars: De locatione gabellarum, over het verpachten van de gabellae Tertia pars: qui possit vel non gabellas conducere: wie belastingpachter kan zijn Quarta pars: quo agant vel puniantur gabellarii: hoe de belastingpachter moeten handelen, en hoe ze gestraft worden Quinta pars: quoties sit solvenda gabella, hoeveel keer moet de gabella betaald worden. Non bis in idem! Sexta pars: ubi sit solvenda gabella, waar moet de gabella betaald worden? De territorialiteit xii

9 Inhoudstafel van de artikels Septima pars: qui teneantur vel non ad gabellam. Wie is belastingplichtig? Octava pars: de quibus rebus solvatur gabella vel non, de belastbare grondslag a. Gabella animalium vel rem animatarum: belasting op dieren b. Gabella inanimatarum: belasting op levenloze zaken c. De gabella contractuum d. De gabella ultimarum voluntatum Nona pars, de fraudibus gabellarum Samenvatting Afdeling II. De alcavala of de koninklijke 10 e penning in Spanje Johannes Gutierrez Garcia Gironda Samenvatting: onroerende en roerende heffingen Geld Distractus en dading Non bis in idem Fraus legis Afdeling III. De gabelle in in Frankrijk HOOFDSTUK III. DE KONINKLIJKE BELASTINGEN IN FRANKRIJK Claude-Joseph De Ferrière De insinuatio bij Constantijn De ordonnantie van François I sur le fait de la justice van De ordonnantie van Moulins Het droit de contrôle van Repertorium Non bis in idem Gratis registratie van een analytisch uittreksel voor liefdadigheid Verdere evolutie van de insinuation: het droit du centième denier Registratie vóór het gebruik in rechte Nieuw tarief Degressief tarief Louis XV over de testamenten en schenkingen mortis causa Nieuw tarief De notarissen van Parijs Beroepsgeheim voor de ambtenaren: boete Codicil Nog enkele details Samenvattend tot nog toe xiii

10 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting HOOFDSTUK IV. DE FRANSE REVOLUTIE I. Na de Franse revolutie: de wet van 5-19 december Drie klassen akten Het tarief Hoge maar toch redelijke boeten II. De wet van 22 frimaire jaar VII Rapport de Duchatel aan de Conseil des Cinq-Cents Rapport van Crétet voor de Conseil des Anciens De frimairewet zelf III. Championnière et Rigaud en hun Traité Plan van het Traité Rechtsonzekerheid Evolutie nadien HOOFDSTUK V. HET WETBOEK DER REGISTRATIERECHTEN Nieuwigheden Budgettaire opbrengst Band en verschillen met erfbelasting Deel II. De Vlaamse Registratiebelastingen Titel 2. Belastingheffing HOOFDSTUK 8. DE SCHENKBELASTING IN DE VLAAMSE CODEX FISCALITEIT Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Artikel Het principe De definitie van schenking in het BW komt volgens Grenier uit de Digesten Bij Justinianus was de schenking al een overeenkomst In Frankrijk werd eerst het oude Romeinse recht toegepast, daarna het Justiniaanse maar Donner et retenir ne vaut De neerslag van deze geschiedenis vinden we in het Burgerlijk Wetboek Schenkingen tussen echtgenoten waren meestal nietig vóór het BW Definitie van een schenking xiv

11 Inhoudstafel van de artikels De schenkbelasting wordt enkel geheven op een schenking onder levenden Een prestatie is geen zaak Een schuldigerkenning kan een schenking zijn Bedoeling om te bevoordelen Een curiosum: de schenking van tegenwoordige en toekomstige goederen Soorten schenkingen Schenkingen onder de levenden De inbreng om niet is m.i. ook een schenking Herroepelijke schenkingen zijn ook belastbaar met schenkbelasting Beschikkingsvoorbehoud belet soms dat schenkbelasting verschuldigd is Schenking op voorwaarde van vooroverlijden van de schenker Schenking onder termijn van overlijden van de schenker Schenkingen onder last blijven ook schenkingen en zelfs voor het geheel Conclusie: schenking maar toch onder bezwarende titel Fiscaal: schenkbelasting op het bruto Schenking voor het geheel, maar enkel voordeel voor het verschil Een vergeldende schenking is geen schenking als er een verbintenis was Natuurlijke verbintenissen Historiek De natuurlijke verbintenis fiscaal Gedeeltelijk voordeel, maar voor het geheel schenking Samenvattend Overeenkomstig het federale wetboek Verplichting tot registratie Vervulling van de voorwaarde bij schenking van roerende goederen De Bijzondere Financieringswet Schenking door niet-rijksinwoners Schenkingen door rechtspersonen Zetel van fortuin Geschriften die tot bewijs strekken de titel van heffing Begin van bewijs door geschrifte is onvoldoende Handtekening vereist Aanbod alleen Aanvaarding alleen Nietige akten Incidentele vermeldingen De bevestiging van handgift aan Marie-Laure Houtart Het wetboek in xv

12 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Genin over de titel van heffing Geen titel bij verklaring in die zin Onvolledige akte is geen titel De huidige stand van zaken: Genin Werdefroy en de twee beperkingen Erkenning van handgift of bankgift Indicentele vermelding van een handgift of bankgift Incidentele vermelding van een buitenlandse notariële akte Titel van heffing in de Codex Samenvattend over de titel van heffing: de film en de foto Schenking versus huwelijksvoordeel of huwelijksvoorwaarde Huwelijksvoordeel in het BW We vinden geen definitie van huwelijksvoordelen in de wet maar de wet zegt wel dat sommige huwelijksvoordelen niet als schenking beschouwd worden en de fiscus wilde die bepalingen ook toepassen maar hij werd afgewezen in Cassatie Luik 27 maart 2015 bekijkt de burgerrechtelijke werkelijkheid Nu voor de schenkbelasting De traditie inbreng in gemeenschap Samenvattend over artikel Artikel Het titelrecht Vonnis dat een onroerende schenking vaststelt: schenkbelasting Nog niet aan de schenkbelasting onderworpen Vonnis dat een roerende schenking vaststelt: ook schenkbelasting? Het basisarrest over het titelrecht: Cassatie 20 december 1883 inzake Dujardin Het vonnis moet wel de aard van de overeenkomst vaststellen Toepassing op de handgift Charles en Palmyre Van Boquestal Hervorming in 1936: artikel 149 W.Reg Inbreuk op de financieringswet? Ook titelrecht bij niet tijdige eis tot ontbinding of herroeping Vermomde schenkingen Geen titelrecht bij vernietiging ex tunc Exequatur van een vonnis of scheidsrechtelijke uitspraak Afdeling 2. Belastingplichtigen Artikel Belastingplichtige vs. Belastingschuldige Bevoegdheid en implied powers Ratio legis Contractuele afwijking xvi

13 Inhoudstafel van de artikels Medeaansprakelijkheid van de notaris Voor de notaris zijn alle rechten akterechten Afdeling 3. Belastbare grondslag Artikel Heffing op de bruto-waarde Heffing per begiftigde Op basis van de verkoopwaarde Herroepelijkheid van de titel Erfpacht, tréfonds Financiële instrumenten Vruchtgebruik of blote eigendom van onroerend goed Vruchtgebruik van onroerend goed Blote eigendom van onroerend goed Aanwas of terugvalling Vruchtgebruik op roerend goed Blote eigendom van roerend goed Schenking van lijfrente of altijddurende rente Secundaire schenkingen Heffing op bruto maar wel aftrek van lasten in geld ten voordele van een derde die aanvaardt Geen som, rente of pensioen: drie meningen A. De mening van Bergé: schenking door A aan C B. De secundaire schenking door Mw. Longueville: schenking door B aan C De visie van Championnière et Rigaud C. De mening van de Genin en Werdefroy: verkoop door B aan C Onze mening: stelling A Grondwettig? Onroerend tarief op roerende secundaire schenking Een toepassing bij familiale ondernemingen Artikel Handelszaak Belastbare basis van een handelszaak Les grandes brasseries de la Métropole, Cassatie 24 oktober Quoniam abbas: de rechtspersoonlijkheid De kudde en de universaliteit van goederen Artikel Progressievoorbehoud Progressievoorbehoud bij vroegere schenkingen Progressievoorbehoud met bouwgrond Progressievoorbehoud bij opschortende voorwaarde Artikel Vermindering voor gehandicapten Vermindering voor gehandicapten Berekening van het voordeel xvii

14 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Afdeling 4. Tarieven Onderafdeling 1. Algemeen Artikel De tarieven Evolutie van de tarieven Definitie van partners Verkrijging in rechte lijn Familievermogen Schenking van roerende goederen Laffer-effect Wat is roerend? Schenking van roerend goed onder opschortende voorwaarde of termijn Als de schenker verhuist Openbare instellingen en Charity Tarief voor inbrengen om niet Europese gelijkaardige instellingen Artikel Afhankelijke beschikkingen Afhankelijke beschikkingen: Non bis in idem! Evolutie in de regels Schenking onder last Intermezzo: Cassatie 7 april 1910 over de ruil in Poelkapelle Terug naar de schenking onder last Combinatie met Federale rechten Wederkerige schenkingen Zie verder Onderafdeling 2. Tijdelijke bepalingen voor schenkingen van percelen grond die volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd zijn voor woningbouw Artikel Schenking van bouwgrond in Vlaanderen Schenking van bouwgrond ratio legis Beperkt progressievoorbehoud Definitie van bouwgrond Ook grond waarop al gebouwd is Het voordeel (of nadeel) in cijfers Artikel Referentietijdstip bij opschortende voorwaarde Artikel Sancties bij onjuiste verklaring of niet-bouwen Onderafdeling 3. Tarieven voor schenkingen van gebouwen onderworpen aan een energetische renovatie of van gebouwen met conformiteitsattest die verhuurd worden xviii

15 Inhoudstafel van de artikels Artikel Energetische renovatie Energetische renovatie Het voordeel in cijfers Schenking en verhuur voor minstens negen jaar Alleen voor schenkingen vanaf 1 juli 2015? Progressievoorbehoud Referentietijdstip bij opschortende voorwaarde Tax expenditures enkele bedenkingen Afdeling 5. Verminderingen Artikel Vermindering voor kinderen ten laste Vermindering voor kinderen ten laste Wat is een kind? % maar max. 62 euro per kind Verklaring Nog niet geboren kinderen vermeldingen in de akte Afdeling 6. Vrijstellingen Artikel eerste lid, Schenking van vruchtgebruik aan de blote eigenaar Ratio legis de successie Petronilla Vandamme Als de schenkbelasting of de erfbelasting of een soortgelijk recht door de blote eigenaar of een vorige blote eigenaar, zijn rechtsvoorganger op de waarde van de volle eigendom is voldaan Exemption vaut impôt de successie Ferdinand Veldekens Artikel (eerste lid) Schenking van buitenlands onroerend goed Oorsprong van de regel: de Franse Conseil d Etat Kwalificatie volgens wet van de ligging Ratio legis Vrijstelling en belastingkrediet Artikel (eerste lid) Ambassades en Consulaten De comitas gentium De wet van 1957: interne vrijstelling De fiscale vrijstelling en het Verdrag van Wenen van 18 april Op voorwaarde van wederkerigheid Onroerende goederen die bestemd zijn Consulaten Artikel (eerste lid) Brownfieldcovenanten xix

16 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Artikel Vernietiging, ontbinding of herroeping Vernietiging of ontbinding bij vonnis Ook voor roerende en buitenlandse goederen Minnelijke wederoverdracht Wederoverdracht aan een derde Niet-tegenstelbaarheid is geen vernietiging Artikel Familiale ondernemingen en vennootschappen Ratio legis Vlaamse erflaters, niet ondernemingen Wallonië en Brussel Overzicht Vrijstelling voor familiale ondernemingen Familiale onderneming Activa, beroepsmatig geïnvesteerd Overname van passiva Door de schenker of zijn partner geïnvesteerd Niet voor onroerende goederen die hoofdzakelijk tot bewoning worden aangewend of zijn bestemd Studentenkamers Te oud of te nieuw Bouwgrond niet!? Schenking onder last Vrijstelling voor familiale vennootschappen Aandelen Transparante vennootschappen Burgerlijke maatschap Zetel van werkelijke leiding Participatievoorwaarde Het begrip familie Activiteitsvoorwaarde louter beheer Managementactiviteiten Geen minimum schenking Teveel onroerend goed, te weinig personeel Tegenbewijs nog mogelijk? Reorganisaties in de drie jaar voor de schenking of het overlijden of in de drie jaar erna Vrijstelling voor holdings Holding met voldoende eigen activiteit Holding met eigen activiteit maar teveel onroerend goed Holding zonder eigen activiteit Kwalificerende participaties bij passieve holdings: eerste test xx

17 Inhoudstafel van de artikels Teveel onroerend goed: tweede test Waarde die in aanmerking komt voor het gunsttarief Samenvattend: drie tests Artikel De formele vereisten voor de vrijstelling Vermeldingen in de akte voor een familiale onderneming voor een familiale vennootschap voor familiale holdings Voorafgaand attest Artikel Beoordeling per kadastraal perceel Artikel Behoud van de vrijstelling bij familiale ondernemingen Behoud van de vrijstelling bij familiale vennootschappen: activiteitsvoorwaarde Ook behoud van kapitaal Ook behoud van zetel Artikel Controle op het behoud van de vrijstelling Sanctie bij niet vervulling van de voorwaarden Burgerrechtelijke gevolgen Ratio legis Inbreng vs inkorting bij familiale ondernemingen Grondwettig? Beoordeling Afdeling 7. Wijze van heffing Artikel Artikel Intertemporeel recht: tariefwijzigingen Vroeger anders Intertemporeel recht bij familiale vennootschappen Rechtshandelingen onder opschortende voorwaarde, vroeger en nu Oorspronkelijk: heffing ondanks de voorwaarde Latere visie: geen heffing pendente conditione En ook in de frimairewet Een opschortende voorwaarde is mogelijk bij schenkingen Een last is geen voorwaarde Tarief bij de rechtshandeling of bij de aanbieding ter registratie Gewijzigde omstandigheden zijn geen wijziging van het tarief de fiscus als derde? Fideicommis bij familiale vennootschap Verplichting tot registratie van een verklaring xxi

18 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Geen retroactiviteit bij louter potestatieve voorwaarde Voorwaarde die vervuld wordt door het overlijden van de schenker Verschillende overgangen door de vervulling van één voorwaarde Ontbinding pendente conditione Verbreking van een fideicommis de residuo Schenking ten voordele van het huwelijk Machtiging door de overheid Artikel Zie verder CONCLUSIE HOOFDSTUK 9. HET VERKOOPRECHT Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Overeenkomsten tot overdracht onder bezwarende titel van Belgisch onroerend goed Verkoopbelofte met hand- of rouwgeld, opties Inbetalinggeving voor volstortingsplicht Overdrachten tussen echtgenoten Hout op stam, gebouwen om te slopen Inbrengrecht gaat voor; gemengde inbreng Verkrijgingen van een vennootschap Personenvennootschap Kapitaalvennootschap Verkooprecht is subsidiair: verdeelrecht en schenkbelasting gaan voor Titelrecht Verkooprecht bij verdelingen Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Prijs en lasten verkoopwaarde als minimum Abattement voor de eerste woning Abattement voor renovatie en bewoning Vruchtgebruik of blote eigendom Afdeling 4. Tarieven Verlaagde tarieven klein beschrijf Minnelijke ontbinding Afdeling 5. Verminderingen Meeneembaarheid Wederverkoop xxii

19 Inhoudstafel van de artikels Afdeling 6. Vrijstellingen Commandverklaring Rouwkoop Verkoop van vruchtgebruik aan de blote eigenaar Andere vrijstellingen Buitenlands onroerend goed Afdeling 7. Wijze van heffing Zie verder HOOFDSTUK 10. HET VERDEELRECHT Hoe het groeide Coquille Gutierrez Garcia Gironda Schreuder: een evolutie van vier eeuwen Dumoulin: de basis Henrion de Pansey en het Romeinse recht De koninklijke rechten De revolutionaire wetgeving De frimairewet Stand van zaken rond het jaar Verdeling zonder opleg Verdeling met opleggen - veiling Gezamenlijke verdelingen Ingekochte deelgenoot Afstand tussen deelgenoten: le premier acte Schenking van onverdeelde delen Evolutieve interpretatie Keuzebeding met last De wet van 15 mei Ratio legis Inspiratie uit Nederland Anti-misbruikbepaling Verkrijging bij huwelijkscontract Ingebrachte goederen Wat achtergrondinformatie De wet van 23 december Heffing op de afgestane delen Onderonverdeeldheden xxiii

20 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting De wet van 14 mei Omzetting van vruchtgebruik Declaratief? De Codex Artikel De regel: verkooprecht voor een toegetreden derde op de delen waarvan de derde eigenaar wordt ook zonder bedrog: Chevalier de Ghellinck Verkrijging bij overeenkomst Verkrijging bij schenking als voorschot op de erfenis De uitbreiding: erfgenamen van de derde De beperking: gezamenlijke verkrijging Toebedeling na omzetting van erfrechtelijk vruchtgebruik Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Artikel Verdelingen Ouderlijke verdeling versus dubbele akte Conjunctieve ascendentenverdeling Afstand van onverdeelde delen Omzetting van erfrechtelijk vruchtgebruik Overname tegen geld op verzoek van de langstlevende echtgenoot Erfrechtelijk vruchtgebruik in ruime zin Vruchtgebruik op ingebrachte schenkingen Buitenlands onroerend goed: geen vrijstelling meer? Artikel Titelrecht bij verdelingen Artikel Gemengde inbreng en verdeelrecht Proportionele verdeling Inbreng van een universaliteit of bedrijfstak Zetelverplaatsingen Artikel Aanwas of terugval Aanwas onder bezwarende titel Kwalificatie van het beding Herstel van de gelijkheid Drie soorten tontines en hun verbreking Geen successierecht Circulaire 17/ De periodieke verlenging van de clausule van aanwas Verval van de clausule xxiv

21 Inhoudstafel van de artikels Tontine hotel Verder over tontines en aanwas Afdeling 2. Belastingplichtigen Artikel De verkrijger is belastingplichtige Vroeger: ten laste van de massa De Codex Afdeling 3. Belastbare grondslag Artikel Overeengekomen waarde en verkoopwaarde Vruchtgebruik Inbreng in de nalatenschap van een onroerend goed Als de onverdeeldheid niet ophoudt De hernieuwde verkrijging en de successie Coeur Geen aftrek van schulden Artikel Abattement bij relatiebreuk tot eind Artikel Handelszaak wordt opgesplitst Afdeling 4. Tarieven Artikel Tarief van het verdeelrecht Ratio legis Licht retroactief Niet bij feitelijk samenwonenden Echtscheiding of beëindiging van wettelijke samenwoning volgens wetgeving buiten de EER - Brexit Vormvoorwaarden Artikel Afhankelijke beschikkingen bij verdelingen Exemption vaut impôt? Afdeling 5. Verminderingen Artikel Afdeling 6. Vrijstellingen Artikel Overdracht van vruchtgebruik aan de blote eigenaar Vrijstelling voor BTW-verrichtingen Artikel Vrijstelling voor de Staat en bepaalde publiekrechtelijke rechtspersonen xxv

22 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Wettelijk ten laste Verdelingen ook? Artikel Verdeling van Brownfields Artikel Vonnissen tot vernietiging van een verdeling Akkoordvonnis hier wel ok Vernietiging ten voordele van een derde Samenvattend wat de vernietiging, ontbinding en herroeping betreft Afdeling 7. Wijze van heffing Artikel Artikel Artikel Zie verder CONCLUSIE Begrip verdeling HOOFDSTUK 11. RECHT OP HYPOTHEEKVESTIGINGEN Afdeling 1. Belastbaar voorwerp Hypotheek op Belgisch onroerend goed Aan welk gewest? Gemengde Inbreng Afdeling 2. Belastingplichtigen Afdeling 3. Belastbare grondslag Afdeling 4. Tarieven Verlaagd recht Afhankelijke beschikkingen Afdeling 5. Verminderingen Afdeling 6. Vrijstellingen Afdeling 7. Wijze van heffing Het federale hypotheekrecht TERUGBLIK xxvi

23 Inhoudstafel van de artikels Titel 3. Inning en invordering HOOFDSTUK 1. INLEIDENDE BEPALINGEN Artikel Toepasselijk op alle (Vlaamse) belastingen Artikel Fiscaal identificatienummer Artikel Bewijskracht van bewaarde documenten - repertorium (Toekomstig) artikel Bindende schatting door de administratie HOOFDSTUK 2. INKOHIERING Artikel Kohieren Artikel Uitvoerbaarverklaring Oorsprong van het kohier Behoorlijk bestuur HOOFDSTUK 3. AANSLAGPROCEDURE Artikel eerste lid, 9 Het aanslagjaar Artikel /1 e.v. De aanslagtermijn Artikel Het aanslagbiljet Artikel Verzending HOOFDSTUK 4. BETALINGEN HOOFDSTUK 5. BEZWAAR Artikel Door de belastingschuldige Artikel Bewijs van vrijstelling of vermindering Artikel Onderzoeksbevoegdheden Artikel Inzagerecht en recht om gehoord te worden Artikel Beslissingswijze voor bezwaar Artikel Kennisgeving HOOFDSTUK 6. AMBTSHALVE ONTHEFFING Artikel Overmatige belastingen Vestiging van een belasting Artikel Uitspraak Artikel Mededeling Artikel Teruggave van Registratiebelasting: specifieke bepalingen Vernietiging ex tunc Minnelijke ontbinding van een onderhandse verkoop Ontbinding of herroeping (ex nunc) Schema xxvii

24 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Onderwerping aan de BTW Vernietiging van een vonnis of arrest Minnelijke ontbinding 10 euro Nieuwe feiten Doorverkoop binnen de twee jaar: 60% terug Teruggave bij klein beschrijf Teruggave bij meeneembaarheid Teruggave voor sociale bouwmaatschappijen HOOFDSTUK 7. NIETIGVERKLARING Artikelen en Nietigverklaring en subsidiaire aanslag Ratio legis Grondwettigheid Wapengelijkheid Beperking van de termijn HOOFDSTUK 8. GERECHTELIJK BEROEP Ook zonder beslissing Uitputtingsvereiste Procedure Terugvordering van erelonen door de notaris HOOFDSTUK 9. INTERESTEN Afdeling 1. Nalatigheidsinteresten Artikel Nalatigheidsinteresten Afdeling 2. Moratoriuminteresten Artikel HOOFDSTUK 10. INVORDERING Afdeling 2. Laatste herinnering Artikel : Laatste herinnering Afdeling 3. Vervolging Onderafdeling 1. Algemeen Inkohiering op naam van verschillende personen Artikel Aanvullende rechten bij schenking van bouwgronden Hoofdelijk maar niet ondeelbaar Artikel en artikel Aanvullende rechten i.v.m. abattement voor eerste woning xxviii

25 Inhoudstafel van de artikels Onderafdeling 2. Rechtstreekse vervolging Artikel Dwangschrift en dwangbevel beslag Onderafdeling 3. Onrechtstreekse vervolging Afdeling 4. Bijzondere gevallen Onderafdeling 1. Invordering bij echtgenoten of ex-echtgenoten en bij wettelijk samenwonenden of ex-wettelijk samenwonenden Artikel Vervolging bij de echtgenoot of wetteliijk samenwonende Artikel Afwijking van het huwelijksgoederenrecht Onderafdeling 2. Invordering bij vennootschappen Artikel Invordering bij vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid Onderafdeling 4. Invordering bij andere personen die gehouden zijn tot betaling van de schuld Artikel Invordering bij de notaris; hoofdelijkheid tussen de partijen Onderafdeling 6. Invordering van betwiste belastingen Artikel Opschorting bij bezwaar Afdeling 5. Zekerheden Onderafdeling 1. Waarborg Onderafdeling 2. Voorrecht Onderafdeling 3. Wettelijke hypotheek HOOFDSTUK 11. WEDERZIJDSE INTERNATIONALE BIJSTAND HOOFDSTUK 12. VERPLICHTINGEN VAN DERDEN Afdeling 1. Notificatieverplichtingen van derden Vervreemding van onroerend goed Overdracht van een handelsfonds Overdracht van een kasgeldvennootschap xxix

26 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Afdeling 3. Andere verplichtingen in het kader van de registratiebelasting Artikel Verklaringen in de akte en stukken Artikel Melding van andere akten Artikel Vermelding i.v.m. fiscale woonplaatsen Artikel Verklaring i.v.m. vroegere schenkingen Artikel Registratierelaas op uitgiften, afschriften, uittreksels Artikel Aanhechting aan een notariële akte HOOFDSTUK 13. ONDERZOEK EN CONTROLE Afdeling 1. Administratieve controle HOOFDSTUK 14. VERJARING Afdeling 1. Termijn Artikel Afdeling 2. Stuiting Artikel Afdeling 3. Schorsing Artikelen en HOOFDSTUK 15. STRAFRECHTELIJKE VERVOLGING Strafrechtelijke vervolging van ambtenaren HOOFDSTUK 16. ADMINISTRATIEVE SANCTIES HOOFDSTUK 17. BEWIJSMIDDELEN Artikel Actori incumbit probatio Vermoedens Processen-verbaal Artikel De anti-misbruikbepaling Historiek De witte lijst De zwarte lijst Rechtshandelingen die noch op de witte, noch op de zwarte lijst staan Tegenbewijs het Franse voorbeeld Grondwettigheid Toepassingen door de Vlaamse rulingdienst Beoordeling xxx

27 Inhoudstafel van de artikels Artikel De schijnbare overgang Artikel Volmacht + voorschot = verkoop Artikel Afschriften van akten Minuut en brevet Bewijskracht van de registers van de administratie Artikel Akten zonder vaste datum Toepassing: superficies solo cedit Cassatie Ratio legis Weerlegbaar vermoeden HOOFDSTUK 18. BELASTINGVERHOGINGEN EN ADMINISTRATIEVE GELDBOETES Artikel Administratieve geldboeten Artikel Belastingverhoging van 20% Artikel Belastingverhoging van 50% Artikel Te lage waardering Artikel Prijsbewimpeling Artikel Una via HOOFDSTUK 19. BEROEPSGEHEIM Artikel Beroepsgeheim van de belastingplichtige Artikel Beroepsgeheim van de fiscus Beroepsgeheim van ambtenaren HOOFDSTUK 21. VOORAFGAANDE ATTESTEN Artikel Voorafgaand attest voor familiale ondernemingen HOOFDSTUK 22. VOORAFGAANDE BESLISSINGEN OVER DE MATERIES EN BEPALINGEN VERVAT IN DEZE CODEX Artikel De Vlaamse rulingpraktijk Nieuwe rulingpraktijk Titel 5. Opheffingsbepalingen en overgangsmaatregelen Artikel Opheffingsbepaling BIJLAGE Concordantietabel Concordantietabel xxxi

28 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting Deel III. Het Vlaamse Wetboek Registratierechten Titel I. Registratierecht HOOFDSTUK I. FORMALITEIT DER REGISTRATIE EN VESTIGING VAN DE BELASTING Artikel 1. Definitie van de registratie Negotium of scriptum? Artikel 2. Registratie op minuten, brevetten, kopieën, originelen, uittreksels Registratie op uittreksel Artikelen 2bis en 2ter. Identificatienummer Artikel 3. Akte in andere talen Artikel 4. Ondeelbaarheid van de registratie Artikel 5bis. Akten onderworpen aan hypothecaire overschrijving Artikel 6. Onmiddellijke registratie Artikel 7. Nemen van afschiften Artikel 8. Registratierelaas Artikel 8bis Artikel 9. Openingsuren HOOFDSTUK II. INDELING VAN DE RECHTEN EN ALGEMENE HEFFINGSREGELS Artikelen 10. en 11. Soorten: Algemeen vast recht Artikelen 12. en 13. Non bis in idem Artikel 13. Non bis idem Nieuwe titel Bekrachtiging enz Uitvoering of aanvulling Ontslag van inbreng na het overlijden Verbeterende akten Theorie van de schijnbare overgang Herstelde verkrijgingen HOOFDSTUK III. REGISTRATIEVERPLICHTING Afdeling I. Akten en verklaringen aan de formaliteit onderworpen Artikel 19. Registratieverplichting Artikel xxxii

29 Inhoudstafel van de artikels Artikel Definitie van onroerend goed Onroerend goed door bestemming Rechtsvorderingen Artikelen 23. en Artikel 25. Registratie van een uittreksel Artikel 26. Aanhechting of neerlegging Artikelen 29. en Artikel Afdeling II. Termijnen voor de aanbieding ter registratie Artikelen 32. en 33. Termijnen Afdeling III. Personen verplicht tot aanbieding ter registratie Artikel 35. Personen gehouden tot registratie Artikel 36. Aanbiedingsplicht bij testamenten Afdeling IV. Plaats der registratie Artikel Afdeling V. Sanctiën Artikel 41. Boete bij laattijdige registratie van testamenten Artikel 41bis Artikel Deel IV. Internationaal HOOFDSTUK I. VERDRAGEN HOOFDSTUK II. EUROPESE RECHTSPRAAK I. C-127/12 - Commissie/Spanje: lagere abattementen voor niet-inwoners of buitenlands onroerend goed II. C-133/13 inz. Q: geen vrijstelling voor buitenlands Natuurschoon Standpunt van Vlabel over Vlaamse bossen III. C-43/14 inz. ŠKO-Energo s. r. o. schenkbelasting op gratis toewijzing van emissierechten IV. C-479/14 inz. Hünnebeck: lagere vrijstelling voor niet-inwoners V. C-522/14 Sparkasse Allgäu: informatieplicht ondanks strafrechtelijk bankgeheim VI. C-584/14 inz. Commissie t./ Frankrijk: geen vrijstelling voor buitenlandse charities De zaak Persche (318/07) VII. C-123/15 inz. Feilen: geen vermindering wegens dubbele heffing voor buitenlandse nalatenschap VIII. C-244/15 Commissie/Griekenland xxxiii

30 Inleiding tot de Vlaamse Registratiebelasting CONCLUSIE (INTERNATIONAAL) ALGEMENE CONCLUSIE Cassatiearresten Trefwoordenregister xxxiv