ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. WO bachelor Biologie Universiteit van Amsterdam. Croho-registratienummer: 56860

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van Universiteit van Amsterdam Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 26 maart 2009 en 20 april 2009 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...3 Bevindingen...5 Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding...5 Bijlage 1: Programma...30 Bijlage 2: Documenten...32 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...34 Bijlage 4: Visitatieteam...35 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...38 De verantwoordelijke teamleider: dr. M.S. Leloux namens deze, M. Lathouwers Certiked-vbi oktober 2009

2 Identificatie Universiteit van Amsterdam Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Science Park XH Amsterdam Telefoon Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: prof.dr. K.J.F. Gaemers, decaan van de Faculteit (tot en met 30 april 2009), prof.dr. L.D. Noordam, decaan van de Faculteit (vanaf 1 mei 2009) Contactpersoon met betrekking tot de kwaliteit van de opleiding: drs. O.J. van der Klei Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: Universiteit van Amsterdam Voltijd Locatie Amsterdam Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: dr. M.S. Leloux Extern deskundigen: prof.dr. J.A.W.M. van der Donk en dr. W.M. Mooij Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren RC Studentlid: M.A. Deken Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze tijdig doen toekomen aan het visitatieteam. Het visitatieteam heeft voorbereidende bijeenkomsten belegd op 25 maart 2009 en 15 april De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 26 maart. Op 20 april is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 11 juni 2009 gezonden aan het management van de opleiding. Op 25 september 2009 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de opleiding. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 2 van 38

3 Managementsamenvatting Op 26 maart 2009 en 20 april 2009 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding van de Universiteit van Amsterdam. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. Algemeen beeld De opleiding is opgenomen binnen de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (verder te noemen de Faculteit). Aan het hoofd van de Faculteit staat de decaan. De decaan is integraal verantwoordelijk voor het onderzoek, het onderwijs, de dienstverlening en het personeelsbeleid. De decaan wordt bijgestaan in de uitvoering van deze taken door de overige leden van het Facultair Bestuur, te weten de vice-decaan (voor het personeelsbeleid), de directeur Financiën, de directeur Gebouwen en Voorzieningen, de bestuurssecretaris en het hoofd Academische Zaken. Daarnaast adviseren vier afdelingsvoorzitters over het onderzoek en het onderwijs van de disciplines (a) natuurkunde, sterrenkunde en wiskunde, (b) biologie en fysische geografie, (c) informatica en (d) scheikunde. Het onderzoek van de Faculteit is ondergebracht in de verschillende onderzoeksinstituten. Het onderwijs van de bacheloropleidingen vindt plaats in het College of Science. In het College of Science zijn elf (11) bacheloropleidingen ondergebracht. De masteropleidingen zijn gegroepeerd in vier Master Schools. Aan het hoofd van het College of Science en de Master Schools staan onderwijsdirecteuren. Naast deze kent de Faculteit het Education Service Center. Het Center is belast met de uitvoering van dienstverlening aan docenten en studenten. Deze dienstverlening omvat roostering, het organiseren van evaluaties, de samenstelling van studiegidsen en de Onderwijs- en Examenregeling, monitoring van de studievoortgang, tentamen- en examenadministratie, het geven van studieadvies en de organisatie van de studiekeuzevoorlichting. De aansturing van het onderwijs ligt in handen van het management team onderwijs. Daarin hebben zitting de decaan, de onderwijsdirecteuren, het hoofd van het Education Service Center, het hoofd Academische Zaken en een student. Dit management team komt iedere maand bijeen. Ook nemen de onderwijsdirecteuren deel aan het instituutsoverleg, waarin ook de decaan en de onderzoeksdirecteuren zitting hebben. De opleidingen van de discipline biowetenschappen binnen de Faculteit zijn de bacheloropleidingen Biologie, Psychobiologie en Biomedische Wetenschappen en de masteropleidingen Biological Sciences, Biomedical Sciences en Life Sciences. De masteropleidingen zijn ondergebracht in de Masterschool Life and Earth Sciences. De opleidingen Biologie en Biological Sciences en Life Sciences zijn het resultaat van de ontkoppeling van de ongedeelde opleiding in een bachelor- en mastergedeelte en gaan terug op een geschiedenis van bijna 200 jaar. De opleidingen Bio-medische Wetenschappen en Biomedical Sciences zijn eveneens het resultaat van de ontkoppeling van de voorheen ongedeelde opleiding, die in de jaren tachtig van de twintigste eeuw was ontstaan als een afsplitsing van de biologie. De bacheloropleiding Psychobiologie is ontstaan in Pagina 3 van 38

4 De bacheloropleidingen geven toegang tot gelijksoortige masteropleidingen van zowel de Universiteit van Amsterdam als van andere universiteiten. De masteropleidingen leiden op tot afgestudeerden die in de maatschappij een functie kunnen vervullen. Deze opleidingen bieden zowel een O-variant voor onderzoeker als een M-variant voor maatschappelijke functies alsook een CE-variant voor een loopbaan als voorlichter of docent aan. In de bacheloropleidingen kunnen de studenten ook in de vrije keuzeruimte kiezen voor vakken die op de M-variant of CE-variant voorbereiden. Aan het hoofd van elk van de bachelor- en masteropleidingen staat een opleidingsdirecteur. Deze is verantwoordelijk voor de inhoud van het programma en voor de instroom van studenten. Iedere bacheloropleiding kent daarnaast vanuit het Education Service Center een opleidingscoördinator die zorgt voor de uitvoering van het programma. De aansturing van de bacheloropleidingen is in handen van het opleidingsteam, dat bestaat uit de opleidingsdirecteur, een aantal kerndocenten en de opleidingscoördinator. De masteropleidingen kennen een mastercoördinator. In het geval van samenwerking met instituten buiten de Faculteit treden twee mastercoördinatoren op. Iedere opleiding heeft een opleidingscommissie en een examencommissie. Ten aanzien van de bekostiging bevindt de Faculteit zich in een overgangssituatie. Tot nu toe kent de decaan een jaarlijks budget toe aan de onderzoeksinstituten en onderzoeksgroepen. De onderzoekers besteden ongeveer 60 % van hun tijd aan onderzoek en ongeveer 40 % aan onderwijs. De financiering van het onderwijs is op deze wijze wel geregeld maar de onderwijsinstituten hebben geen eigen middelen om het onderwijs naar hun keuze in te richten en vorm te geven. De Faculteit maakt nu de stap naar het geven van een eigen budget aan de onderwijsinstituten. Daardoor kunnen zij zelf de docenten aantrekken. Dit proces loopt en is nog niet afgerond. In een periode van anderhalf jaar zal de gehele Faculteit verhuizen naar de nieuwbouw op het Science Park. In het voorjaar van 2009 is een groot aantal opleidingen en onderzoeksgroepen daarheen gegaan, samen met het management en de onderwijsondersteuning. De komende anderhalf jaar zullen de overige opleidingen en onderzoeksgroepen van de Faculteit daarheen verhuizen. Het visitatieteam heeft in de voorbereiding van de locatiebezoeken aan de opleiding de beschikking gekregen over alle relevante documenten. Waar dat nodig was, heeft de opleiding op verzoek van het visitatieteam zorggedragen voor aanvullende documenten. Het visitatieteam is in de gelegenheid geweest om met alle geledingen van de opleiding te spreken. De locatiebezoeken zijn afgelegd conform het vooraf overeengekomen programma. Het visitatieteam heeft om deze redenen de overtuiging de beoordeling te hebben kunnen baseren op voldoende informatie. Het visitatieteam beoordeelt voor de opleiding alle facetten van het beoordelingskader van de NVAO tenminste als voldoende. Op enkele van deze facetten heeft het visitatieteam een beoordeling op het niveau van goed gegeven. Dat is bij de betreffende facetten aangegeven en onderbouwd. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding voldoet aan de eisen die daaraan op basis van het beoordelingskader van de NVAO gesteld moeten worden. Pagina 4 van 38

5 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. In de blokken die bij de betreffende onderwerpen en facetten horen, staat de beschrijving van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van het betreffende facet gegeven. Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding Onderwerp en facet Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen Niveau Oriëntatie HBO/WO Programma Eisen HBO/WO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing Inzet van personeel Eisen HBO/WO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel Voorzieningen Materiële voorzieningen Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement Voltijd Positief voldoende voldoende goed Positief goed voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende goed voldoende Positief goed voldoende goed Positief goed voldoende Positief voldoende voldoende voldoende Positief goed goed Pagina 5 van 38

6 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. De kamer Biologie van de VSNU heeft voorheen initiatieven ontplooid om tot landelijke eindkwalificaties voor de opleiding te komen. Omdat de kamer de afgelopen jaren echter nauwelijks actief is geweest, hebben deze initiatieven vooralsnog geen resultaat gehad. De biomedische opleidingen van de universiteiten hebben enige jaren geleden de landelijke commissie Biomedische Wetenschappen opgericht. De rol van de commissie bij het tot stand brengen van landelijk gedragen eindkwalificaties is eveneens beperkt gebleven. Aldus is voor de bacheloropleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen, Psychobiologie en de masteropleidingen Biological Sciences, Biomedical Sciences en Life Sciences geen sprake van landelijk vastgestelde eindkwalificaties. Om deze reden hebben de biowetenschappelijke opleidingen van de Faculteit zich aangesloten bij het Sectorplan Natuurwetenschappen. De kamers van de VSNU hebben de eisen uit het Sectorplan nader uitgewerkt. De opleidingen hebben op basis daarvan de eindkwalificaties zelf opgesteld. Doordat deze eindkwalificaties ontleend zijn aan het Sectorplan Natuurwetenschappen hebben de opleidingen de aansluiting bij landelijke eisen indirect gewaarborgd. De opleiding heeft de eindkwalificaties in termen van de doelstellingen voor de studenten geformuleerd. Deze zijn het verkrijgen van kennis, vaardigheden en inzicht in het vakgebied van de opleiding, het verkrijgen van academische vorming, het voorbereid zijn op een verdere studieloopbaan, in het bijzonder op de aansluitende masteropleiding en het in zekere mate voorbereid zijn op een maatschappelijke loopbaan. De opleiding heeft deze doelstellingen vertaald in 13 (dertien) eindtermen. Deze eindtermen omvatten de relevante aspecten waarover de afgestudeerden dienen te beschikken. De opleiding heeft de eigen profilering opgesteld in het domeinspecifieke kader. Het kader is opgenomen in bijlage 3 bij dit rapport. Daarin zijn de speerpunten van de opleiding verwerkt. De speerpunten zijn de integratie van ecologie en moleculaire biologie, een nauwe aansluiting van de opleiding op aansluitende masters en de belangrijke plaats van het onderzoek en het opdoen van onderzoeksvaardigheden. In 2008 heeft het Nederlands Instituut voor Biologie het Overleg Hoger Onderwijs Biowetenschappen ingesteld. Dit overleg heeft onder meer tot doel tot gemeenschappelijke doelstellingen en eindkwalificaties van de opleidingen in dit domein te komen. De opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen, Psychobiologie, Biological Sciences, Biomedical Sciences en Life Sciences van de Universiteit van Amsterdam zijn bij dat overleg vertegenwoordigd. Pagina 6 van 38

7 Het visitatieteam beoordeelt de eindkwalificaties als relevant en voldoende uitgewerkt. Het visitatieteam ziet de opleiding als een onderzoeksgerichte bacheloropleiding, die zich sterk maakt de aansluiting te bewerkstelligen naar de relevante masteropleidingen. Het visitatieteam waardeert de stappen die de opleiding in het kader van het Overleg Hoger Onderwijs Biowetenschappen zet op weg naar gemeenschappelijke doelstellingen en eindtermen. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor of een master. De opleiding heeft de doelstellingen en de eindtermen afgezet tegen de internationaal geaccepteerde beschrijving van de kwalificaties van de bachelor, die in de Dublin descriptoren neergelegd zijn. Deze eindtermen zijn onderverdeeld in kennis en inzicht (eindtermen 1 5) en vaardigheden (eindtermen 6 13). De kennis en het inzicht van de afgestudeerden blijkt uit het beschikken over uitgebreide en actuele kennis over deelgebieden van de biologie, inzicht in de samenhang van deze deelgebieden en inzicht in de relatie tussen de biologie en andere wetenschapsgebieden. Het toepassen van kennis en inzicht door de afgestudeerden blijkt onder andere uit de vaardigheid in het opzetten van een onderzoeksplan, het formuleren van een probleemstelling, het verzamelen van relevante informatie (literatuur) en het verwerken van gegevens en het beschikken over algemene technische laboratoriumvaardigheden. De oordeelsvorming van de afgestudeerden komt onder meer tot uitdrukking in de kennis van de beschouwelijke en wetenschapsfilosofische grondslagen van de natuurwetenschappen in het algemeen en de biologie in het bijzonder en de kennis van methoden van wetenschappelijke onderzoek. De communicatieve vaardigheden van de afgestudeerden blijken onder andere in het in groepsverband kunnen werken, het mondeling en schriftelijk kunnen overdragen van kennis en vaardigheden aan specialisten en niet-specialisten en het vertrouwd zijn met de techniek van het discussiëren. De leervaardigheden van de afgestudeerden komen tot uitdrukking in het inzicht hebben in de mogelijke vervolgopleiding na de bacheloropleiding en het inzicht hebben in de beroepssituatie, in de consequenties van het eigen handelen en in de bereidheid het eigen standpunt te herzien. De eindtermen die de opleiding heeft opgesteld, tonen volgens het visitatieteam het niveau van de eindkwalificaties van de opleiding voldoende aan. Het visitatieteam vraagt wel aandacht voor het aspect van academische houding en distantie, wat in zijn ogen minder prominent in de eindtermen staat, evenwel niet geheel afwezig is. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Pagina 7 van 38

8 1.3 Oriëntatie HBO/WO De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor en een master in HBO en WO: HBO: De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een HBO-opleiding vereist of dienstig is. WO: De eindkwalificaties zijn ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld. Een WO-bachelor heeft de kwalificaties voor toegang tot tenminste één verdere WO-studie op masterniveau en eventueel voor het betreden van de arbeidsmarkt. Een WO-master heeft de kwalificaties om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten of multien interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een WO-opleiding vereist is of dienstig is. Het Nederlands Instituut voor Biologie heeft niet lang geleden op verzoek van de Nederlandse universiteiten een onderzoek uitgevoerd naar de wensen en eisen die werkgevers aan afgestudeerden in het domein van de Biowetenschappen stellen. De opleiding streeft primair naar de voorbereiding van de afgestudeerden op de masteropleidingen die op de opleiding aansluiten. Het gaat bij deze masteropleidingen om de specialisaties ecologie, mariene en aquatische biologie en de plantwetenschappen binnen de masteropleiding Biologie en de masteropleidingen Life Sciences en Forensic Science van de Universiteit van Amsterdam. De afgestudeerden kunnen ook bij alle masteropleidingen Biologie van andere universiteiten, zowel in Nederland als daarbuiten terecht. Ten aanzien van de opleidingen binnen Nederland zijn daarover afspraken gemaakt. Het beroepsperspectief van de afgestudeerde bachelors is in het algemeen zeer beperkt. Daarom is oriëntatie van de opleiding vooral gelegen in het doorstromen van de bachelors naar de relevante masteropleidingen. Pagina 8 van 38

9 De opleiding zorgt in de ogen van het visitatieteam voor een goede aansluiting van de eindkwalificaties op de relevante masteropleidingen. De opleiding werkt aan een educatieve minor die de studenten in staat stelt in de masteropleiding de opleiding tot eerstegraads leraar te volgen. Het visitatieteam beoordeelt met name de verwerking van de empirische cyclus in de eindkwalificaties als sterk. De afgestudeerden beschikken over een grondige kennis van deze empirische cyclus, die is opgebouwd uit het opstellen van een hypothese, het bedenken en uitvoeren van experimenten en het verwerken van de resultaten in een model dan wel in een nieuwe hypothese. Door de kennis en ervaring van deze empirische cyclus zijn de studenten goed voorbereid op de masteropleidingen. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als goed. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding De opleiding heeft in de ogen van het visitatieteam de eindkwalificaties volledig en correct verwerkt. Daarbij heeft de opleiding een duidelijk eigen profiel opgesteld. De eindkwalificaties van de opleiding komen overeen met de Dublin descriptoren, zo heeft het visitatieteam gezien. De opleiding is sterk in het realiseren van de voorbereiding op de aansluitende masteropleidingen. Een belangrijke rol speelt daarin de nadruk die in de opleiding ligt, op het zich eigen maken van de empirische cyclus. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Doelstellingen als positief. Pagina 9 van 38

10 2. Onderwerp: programma Het huidige programma voor de opleiding bachelor Biologie is globaal opgebouwd uit de onderstaande vakken: Het eerste jaar van de opleiding is voor een belangrijk deel opgebouwd uit vakken die gemeenschappelijk zijn voor de opleidingen Psychobiologie, Biomedische Wetenschappen en Biologie. Dit gemeenschappelijke deel omvat de vakken Biochemie & Celbiologie (9 EC), Communicatie in de Biologie (3 EC), Anatomie & Fysiologie van Dieren (10 EC) en Genetica & Evolutie (9 EC). Het eerste jaar kent aan het einde van dat jaar vakken die specifiek voor de opleiding Biologie zijn, zoals Biologie van Planten (4 EC), Ecofysiologie (4 EC) en Organismen in het Milieu (6 EC). Het eerste jaar kent daarnaast over de gehele duur van dat jaar het tutoraat (6 EC) waarin de studenten het vak Academische Basisvaardigheden volgen. Het tweede jaar van de opleiding is geheel opgebouwd uit verplichte vakken en telt 60 EC. Deze vakken zijn Evolutionaire Genetica en Systematiek (12 EC), Moleculaire en Cellulaire Biologie (6 EC), Populatie-ecologie (12 EC), Evolutionaire Ecologie (12 EC), Ecosysteemdynamica (12 EC) en Beroepsethiek (6 EC). Het programma kent 42 EC aan keuzeruimte. Deze keuzeruimte is geheel opgenomen in het derde jaar. Van de keuzeruimte kunnen de studenten 30 EC vrij kiezen en dienen in ieder geval 12 EC aan een vak op het gebied van de biologie besteed te worden. De vakken waaruit de studenten kunnen kiezen, zijn onder meer Paleoecologie (12 EC), Tropische Ecologie (6 EC), Aquatische Ecologie (6 EC), Signaaltransductie (12 EC), Theoretische Biologie (12 EC) en Natuurbehoud & Biodiversiteit (12 EC). Ter voorbereiding op de CE (communicatie/educatie)-variant in de masteropleiding kunnen de studenten het vak Communicatie & Didactiek (12 EC) kiezen. Binnenkort zal dat leiden tot een educatieve minor. Aan het einde van de studie staat het Bachelorproject dat bestaat uit het schrijven van een onderzoeksvoorstel, het doen van een onderzoek en het schrijven van een verslag over dat onderzoek (18 EC). 2.1 Eisen HBO/WO Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een HBO- of een WOopleiding: HBO: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. WO: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën. Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Pagina 10 van 38

11 Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. De opleiding heeft veel werk gemaakt van het actualiseren van het programma. Het eerste jaar is gezamenlijk met de opleidingen Psychobiologie en Biomedische Wetenschappen opgesteld en biedt een inleiding in de grondslagen van de biologie. Het tweede jaar beoogt het geïntegreerd aanbieden van de ecologische, moleculaire en cellulaire componenten van de biologie. Dat is gebeurd omdat in het wetenschapsgebied deze componenten ook in toenemende mate naar elkaar toe zijn gegroeid. In het derde jaar hebben de studenten keuzemogelijkheden die hen de gelegenheid bieden zich voor te bereiden op de relevante masteropleidingen Biological Sciences en Life Sciences en daarbinnen in de relevante mastertracks. De actualisering van het programma heeft de afgelopen jaren zijn beslag gekregen en zal in het jaar geheel afgerond zijn. De opleiding maakt gebruik van maatgevende literatuur op het vakgebied. Voor elk van de vakgebieden zijn bepalende internationaal erkende werken voorgeschreven door de opleiding. Waar dat wenselijk is, vult de opleiding deze literatuur aan met recente artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften. In het programma maakt de opleiding de studenten vertrouwd met het onderzoek en daarbinnen met name met de empirische cyclus. Deze cyclus bestaat uit het opstellen van een hypothese, het bedenken en uitvoeren van experimenten en het verwerken van de resultaten in een model dan wel in een nieuwe hypothese. De cyclus is zichtbaar in de opbouw van het programma in colleges, practica en veldwerk. Daarnaast besteedt de opleiding aandacht aan het overdragen van academische vaardigheden die voor het onderzoek nodig zijn. De studenten verwerven in het eerste jaar in het tutoraat academische basisvaardigheden waaronder het geven van presentaties en het schrijven van onderzoeksverslagen. Het bachelorproject aan het einde van de studie is in de vorm van een onderzoek. Aldus komen de studenten daadwerkelijk in aanraking met het onderzoek. Het resultaat van het bachelorproject is een onderzoeksverslag in de vorm van een artikel. De docenten en ook de gastdocenten uit het werkveld die in het programma optreden, leggen in de colleges het verband met het hedendaagse onderzoek. Het visitatieteam beschouwt de in de opleiding gebruikte literatuur, zijnde boeken en tijdschriftartikelen als actueel en van een goed niveau. Het visitatieteam acht het actualiseren van het programma door de opleiding een sterk punt, met name als het gaat om het integreren van ecologie en moleculaire en cellulaire biologie. Daardoor sluit het programma goed aan op de actuele wetenschappelijke inzichten en ontwikkelingen. Daarnaast vindt het visitatieteam de consequente aandacht van de opleiding voor de empirische cyclus in het programma goed. Dat is een belangrijke waarborg voor het opdoen van de onderzoeksmatige kennis en vaardigheden door de studenten. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. Pagina 11 van 38

12 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. De eindtermen die de opleiding heeft opgesteld, vormen een volledig en gebalanceerd overzicht van de kennis, inzichten en vaardigheden waarover de studenten aan het einde van de studie dienen te beschikken. De opleiding heeft een overzicht opgesteld, waarin de relatie tussen de eindtermen en de onderdelen van het programma is gelegd. Het overzicht maakt duidelijk op welke wijze de eindtermen door de verschillende vakken en onderwijsactiviteiten is afgedekt. Uit het overzicht blijkt dat de eindtermen volledig en evenwichtig in het programma tot uitdrukking komen. Daarnaast heeft de opleiding bij elk van de vakken ook de eindtermen vermeld die in dat betreffende vak nagestreefd worden. Zo is ook op het lagere niveau de doorkoppeling van de eindtermen naar het programma gerealiseerd. De speerpunten van de opleiding zijn voorbereiden voor de masteropleiding, integratie van ecologie en moleculaire biologie en onderzoek. De opleiding is opgebouwd volgens een drietal lijnen, de leerlijn biologie, de leerlijn academische vaardigheden en de leerlijn methoden van onderzoek. Via deze leerlijnen streeft de opleiding de speerpunten na. De leerlijn biologie is vervat in de biologie-vakken in het eerste jaar en wordt doorgezet in het tweede jaar met de verplichte vakken en het derde jaar met keuzevakken op het gebied van de biologie. In het tweede en derde jaar vindt de verdieping van de biologische kennis en vaardigheid plaats. De leerlijn academische vaardigheden is neergelegd in het vak Academische Basisvaardigheden in het eerste jaar, komt ook in de vakken in het tweede en derde jaar terug en wordt afgesloten in het bachelorproject. In het bachelorproject schrijven de studenten een artikel over een door hen uitgevoerd onderzoek. Ten aanzien van de leerlijn methoden van onderzoek besteedt de opleiding in de eerste twee jaren van het programma daar aandacht aan in de vorm van de vakken Methoden van Onderzoek en Basis Statistiek. Wiskunde en statistiek komen zowel in de verschillende vakken als in het vak Basis Statistiek aan bod. In het tweede en derde jaar is het onderzoek vervat in de vakken en wel in de practica en het veldwerk die daarin opgenomen zijn. In het bachelorproject wordt het zelfstandig uitvoeren van een onderzoek van de studenten verwacht. De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam op een correcte wijze de eindtermen in het programma verwerkt. De opleiding heeft de eindtermen volledig en evenwichtig in het programma ondergebracht. Via de verschillende leerlijnen heeft de opleiding de speerpunten in het programma terug laten komen. Het zou in de ogen van het visitatieteam goed zijn als de eindtermen meer bij de docenten zouden leven. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Pagina 12 van 38

13 2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. De leerlijnen biologie, academische vaardigheden en methoden van onderzoek vormen de basis van de structuur en samenhang van het programma. In het eerste jaar van de opleiding is het eerste deel van het programma, tot en met maart, gemeenschappelijk met de opleidingen Psychobiologie en Biomedische Wetenschappen. In dat eerste deel wordt de basis gelegd voor de biologische kennis van de studenten. Dit eerste deel kan worden beschouwd als een samenhangende inleiding in de biologie. De opleiding voegt zich in de opbouw van het programma naar het huidige inzicht dat het vakgebied ecologie en biodiversiteit aan de ene kant en het vakgebied moleculaire celbiologie sterk naar elkaar zijn toegegroeid de afgelopen jaren. Het tweede jaar van de opleiding is geheel opgebouwd uit verplichte vakken in de biologie, die de ecologische en de moleculaire en cellulaire componenten van de biologie op een geïntegreerde wijze aanbieden. In het derde jaar kunnen de studenten een keuze maken uit verschillende specialisaties in de biologie, zoals mariene en aquatische biologie, ecologie en biodiversiteit, aardwetenschappen en moleculaire biologie. Op deze wijze bereiden de studenten zich voor op de programma s van de aansluitende master. In het eerste jaar leren de studenten de grondbeginselen van het onderzoek in het vak Methoden van Onderzoek. Het onderzoek komt in de biologievakken in het tweede en derde jaar aan bod in de vorm van practica en veldwerk. De practica en het veldwerk zijn afgestemd op de hoorcolleges en werkcolleges in het vak. In het eerste jaar loopt het vak Academische Basisvaardigheden over het gehele jaar heen. De studenten bekwamen zich daar in vaardigheden als schrijven, presenteren en zich oriënteren op het beroepsbeeld. Het vak wordt gegeven en begeleid door tutoren, die ook de relatie met de andere vakken aanbrengen. In het tweede en derde jaar zijn de academische vaardigheden in de biologievakken geïntegreerd. Aan het einde van het tweede jaar is het vak Beroepsethiek geplaatst. In de komende aanpassing van het curriculum zal de stof van dit vak over de verschillende biologievakken worden verdeeld. Door het programma heen vloeien de leerlijnen, die in het eerste jaar nog apart van elkaar staan, in elkaar binnen de vakken. In het bachelorproject aan het einde van het derde jaar brengen de studenten de leerlijnen samen in het doen van een onderzoek en het schrijven van een artikel over dat onderzoek. Pagina 13 van 38

14 De opleiding heeft het programma in de ogen van het visitatieteam samenhangend opgezet langs de onderscheiden leerlijnen. Het is het visitatieteam wel opgevallen dat het programma nog sterk in ontwikkeling is. De leerlijnen zijn in het programma herkenbaar en geven structuur aan het programma. Dat geldt zowel tussen de vakken alsook binnen de vakken in de afstemming van de verschillende theoretische en praktische werkvormen op elkaar. Er is sprake van oplopende graad van integratie en complexiteit. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Alle opleidingen in de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica hanteren een uniform systeem van roostering. De academische jaren zijn verdeeld in twee semesters en elk van deze semesters bestaat uit drie perioden. De eerste twee perioden tellen elk 8 weken en de derde periode telt 4 weken. Door dit systeem is het volgen van vakken zowel binnen de opleiding als daarbuiten zonder problemen mogelijk. De studieadviseurs geven de studenten een studieadvies aan het einde van het eerste jaar. Wanneer studenten minder dan 40 EC hebben behaald, worden zij in beginsel niet toegelaten tot het tweede jaar. Daarnaast zijn de eisen voor toelating tot het tweede jaar dat de studenten alle eerstejaars practica en het vak Academische Basisvaardigheden hebben behaald. Studenten worden pas toegelaten tot het derde jaar, als zij het gehele eerste jaar hebben voltooid. De studieadviseurs nodigen de studenten die een relatief laag aantal studiepunten hebben aan het einde van het eerste jaar uit voor een gesprek. Studenten die de opleiding verlaten hebben, krijgen een zogenoemde stoppersbrief. Voordat de studenten mogen deelnemen aan het bachelorproject, dienen zij voor aanvang tenminste 120 EC van de 150 EC te hebben behaald. Studenten hebben bij goede resultaten de gelegenheid om een honoursprogramma te volgen. Zij dienen dan 30 EC meer studielast over drie jaar op zich te nemen. De eis voor een dergelijk programma is een gemiddeld cijfer van een 7,5. In het eerste jaar is de frequentie van toetsing om de vier weken. In het eerste jaar, waarin de studenten samen met de studenten Psychobiologie en Biomedische Wetenschappen colleges volgen, is er sprake van enige grootschaligheid. Het tutoraat in het eerste jaar is echter opleidingsspecifiek en daardoor wel kleinschalig. In het tweede en het derde jaar is de opleiding kleinschalig, het contact tussen de docenten en studenten intensief en laagdrempelig en mede daardoor goed studeerbaar. Door het inleidende karakter van de vakken en door het herhalen van leerstof van de middelbare school vinden de studenten het eerste jaar niet zwaar. Het cursorisch aanbod maakt de studie na het eerste jaar wel behoorlijk intensief. In het derde jaar kunnen de studenten door bepaalde keuzevakken te kiezen zich voorbereiden op het door hen gewenste masterprogramma. Pagina 14 van 38

15 Als gevolg van het uniforme systeem van roostering kunnen de studenten gemakkelijk een vak bij een andere opleiding volgen, als zij dat zouden willen. Het visitatieteam waardeert het systeem van studieadviezen. Het visitatieteam ziet het goede contact tussen de docenten en de studenten als een bijdrage aan de studeerbaarheid van het programma. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: HBO-bachelor: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. WO-bachelor: VWO, HBO-propedeuse of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. HBO- en WO-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie. De opleiding verzorgt een voorlichtingsprogramma voor aankomende studenten. De aankomende studenten dienen in het bezit te zijn van een VWO-vooropleiding met als profiel Natuur & Gezondheid of Natuur & Techniek met in het vakkenpakket Biologie 1 en 2. De opleiding biedt de studenten die een ander profiel of een ander vakkenpakket hebben, een programma aan waardoor zij hun deficiënties, met name in de wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie kunnen aanvullen. Dit programma heet het Bètabrug-traject. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn, kunnen toegang tot de studie krijgen door middel van het afleggen van een colloquium doctum. Er zijn enkele studenten die binnen de Bètagamma-bachelor van de Universiteit van Amsterdam een major Biologie volgen, die is opgebouwd uit vakken van de opleiding Biologie. In het eerste deel van het eerste jaar biedt de opleiding de basiskennis van de biologie aan, die voor een deel ook een herhaling is van de leerstof van de middelbare school. De overgang van de vooropleiding naar de opleiding wordt daardoor vergemakkelijkt. Het aantal instromende studenten bedraagt om en nabij 35 per jaar. Dat aantal blijft over de jaren heen tamelijk constant. De opleiding houdt zich in de ogen van het visitatieteam aan de formele eisen van toegang tot de studie. Het visitatieteam ziet in het Bètabrug-traject en in het eerste deel van het eerste jaar van de opleiding zinvolle maatregelen om de overstap van de vooropleiding naar de opleiding te vergemakkelijken. De opleiding werkt aan het vergroten van de instroom en het visitatieteam erkent het belang daarvan. Een betere communicatie over het profiel van de opleiding binnen de Universiteit van Amsterdam zou volgens het visitatieteam wellicht bevorderlijk zijn voor de instroom. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Pagina 15 van 38

16 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: HBO-bachelor: 240 studiepunten, WO-bachelor: in de regel 180 studiepunten, HBO-master:minimaal 60 studiepunten en WO-master minimaal 60 studiepunten, afhankelijk van de opleiding. Het programma van de opleiding telt de vereiste 180 studiepunten, berekend in termen van EC s. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. De opleiding heeft een didactisch concept opgesteld. Het didactisch concept is in sterke mate gebaseerd op de empirische cyclus. Dat wil zeggen dat de studenten in de opleiding leren een hypothese op te stellen, experimenten te bedenken en uit te voeren en de resultaten daarvan in een model dan wel in een nieuwe hypothese te verwerken. Het didactisch concept is gericht op het uitvoeren van de empirische cyclus. De leerlijnen biologie, academische vaardigheden en methoden van onderzoek dragen bij aan het realiseren van deze empirische cyclus. De leerlijn biologie is vervat in de biologievakken, de leerlijn academische vaardigheden onder meer in het vak Academische Basisvaardigheden en de leerlijn methoden van onderzoek in de vakken Methoden van Onderzoek en Basis Statistiek. Naarmate de opleiding vordert, worden deze leerlijnen verder geïntegreerd binnen de vakken zelf. Binnen de vakken zelf heeft de opleiding het didactisch concept omgezet in werkvormen. De opleiding zet als werkvormen in hoorcolleges in samenhang met werkcolleges, daarmee verbonden practica en veldwerk, zelfstudie en projecten. Deze werkvormen bieden de mogelijkheid om de empirische cyclus binnen het vak gestalte te geven. Het aantal contacturen in de opleiding is relatief groot. De verhouding tussen contacturen en uren zelfstudie bedraagt 60 : 40. Het didactisch concept brengt een toenemende mate van zelfstandigheid van de studenten en een groter wordende complexiteit van de leerstof met zich mee. Aanvankelijk volgen de studenten de hoorcolleges, werkcolleges en practica. Later in de studie werken de studenten meer zelfstandig aan projecten binnen vakken. Het tutoraat in het eerste jaar is mede bedoeld om de studenten de stap van docentgestuurd naar studentgestuurd onderwijs te laten maken. Pagina 16 van 38

17 De opleiding heeft een hechte relatie aangebracht tussen de inhoud van het programma en de speerpunten die de opleiding heeft opgesteld aan de ene kant en de onderwijskundige uitvoering van het programma aan de andere kant. Het didactisch concept en de uitwerking daarvan zijn geënt op de empirische cyclus, zijnde een belangrijk element van de inhoud van het programma. De vormgeving van het onderwijs volgt nauwgezet deze empirische cyclus. Deze afstemming is zowel terug te zien in de leerlijnen als in de werkvormen. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. 2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. De opleiding heeft een overzicht gemaakt van de verschillende toetsvormen per vak. De opleiding kent verschillende vormen van toetsing, zijnde onder andere schriftelijke tentamens, practicaopdrachten, projectopdrachten tot verslagen van een onderzoek. De toetsen in het eerste jaar zijn multiple-choice toetsen voor de theorie, opdrachten bij de practica en verslagen en presentaties voor de academische vaardigheden. Bij het ontwikkelen van de multiple-choice toetsen zijn deskundigen van het AMSTEL-instituut betrokken. Het AMSTEL-instituut is het bèta-didactisch instituut van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. In het tweede en derde jaar zijn de theoretische tentamens vormgegeven als open-vragen tentamens. In het vak Academische Basisvaardigheden in het eerste jaar voeren de studenten vijf opdrachten uit. De studenten worden geacht deze vijf opdrachten alle voldoende af te ronden. De eerste versie van de opdrachten wordt door de tutor en de medestudenten van commentaar voorzien. Daarop schrijven de studenten de definitieve versie, die zij ter toetsing aan de tutor aanbieden. Voor de beoordeling hanteren de tutoren feedbacklijsten. Bij de beoordeling van de practica-opdrachten gebruikt de opleiding een aantal criteria. De beoordeling is in handen van de practicumassistent in samenspraak met de coördinator van het practicum. Alle practica moeten de studenten voldoende afgerond hebben. Tijdens het bachelorproject zijn er drie meetmomenten. De eerste is aan het begin en gaat over de opzet, de tweede is een evaluatie van de voortgang halverwege en de derde is de beoordeling aan het einde van het project. De beoordeling van het bachelorproject is gebaseerd op een aantal voorwaarden waaraan de uitwerking door de studenten dient te voldoen. Er is een weging van de cijfers voor het onderzoek, voor het verslag en voor de presentatie. Het onderzoeksverslag van de studenten wordt door twee docenten beoordeeld. Het verslag is in het Engels. Er zijn termijnen gesteld voor het nakijken van de tentamens en het geven van de cijfers aan de studenten. Pagina 17 van 38

18 De toetsvormen sluiten volgens het visitatieteam aan op de te toetsen leerstof. Het maken van de toetsen en het beoordelen ervan gebeurt op een verantwoorde wijze, volgens het visitatieteam. Het visitatieteam acht de voorwaarden op basis waarvan de beoordeling van het bachelorproject gebeurt, iets te globaal en bepleit een nog striktere formulering van beoordelingscriteria. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Beoordeling van het onderwerp Programma Het visitatieteam acht de gebruikte literatuur actueel en van een goed niveau. Het visitatieteam ziet het integreren van ecologie en moleculaire en cellulaire biologie en de aandacht voor de empirische cyclus goed. De opleiding heeft de eindtermen volledig en evenwichtig in het programma ondergebracht. De speerpunten zijn in het programma terug te zien. De samenhang van het programma is gewaarborgd door de leerlijnen, zowel tussen de vakken alsook binnen de vakken. De roostering, de studieadviezen en het contact tussen docenten en studenten dragen bij aan de studeerbaarheid van het programma. De opleiding houdt zich aan de formele eisen van toegang tot de studie en vergemakkelijkt de instroom. De duur van het programma is juist. De didactiek van de opleiding sluit op een goede wijze aan op de inhoud ervan. De toetsing voldoet aan de daaraan te stellen eisen. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Programma als positief. Pagina 18 van 38

19 3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO/WO De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een HBO- of een WOopleiding: HBO: Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. WO: Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied. De docenten zijn in dienst van de onderzoeksinstituten van de Faculteit. Dat zijn met name de instituten Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics (IBED) en het Swammerdam Institute for Life Sciences (SILS). De docenten vanuit deze onderzoeksinstituten zijn onderzoekers. De onderzoeksvisitaties uit 2007 van de instituten IBED en SILS, waaruit verreweg de meeste docenten van de opleiding afkomstig zijn, getuigen van de hoge kwaliteit van het onderzoek. De instituten hebben prominente en deels jonge onderzoeksgroepen, die tijdens de visitaties een waardering van de onderzoekskwaliteit kregen van gemiddeld 4 (op een schaal van 5). Omdat de docenten gerenommeerde onderzoekers zijn, zijn ze goed op de hoogte van de stand van en de ontwikkelingen in het onderzoek op hun specifieke vakgebied. Zij brengen de actuele ontwikkelingen uit hun vakgebied in het onderwijs in. Bij het inzetten van medewerkers maakt de opleiding geen onderscheid tussen universitaire (hoofd)docenten en hoogleraren. Hoogleraren verzorgen vanaf het eerste jaar van de opleiding colleges. De studenten kunnen zo in alle fasen van de studie ook van hun kennis en inzicht profiteren. De studenten hebben een positief oordeel over de vakdeskundigheid van de docenten en de actualiteit van de aangeboden leerstof. Het visitatieteam is overtuigd van de hoge kwaliteit van het onderzoek van de instituten die de docenten aan de opleidingen leveren. Er is bij het visitatieteam waardering voor de wijze waarop de docenten hun onderzoek in het onderwijs verweven. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als goed. Pagina 19 van 38

20 3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. De wetenschappelijke medewerkers van de Faculteit worden geacht 60 % van hun tijd aan onderzoek te besteden en 40 % van hun tijd aan onderwijs. Het overgrote deel van de benodigde docentenuren voor de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen, Psychobiologie, Biological Sciences, Biomedical Sciences en Life Sciences zijn afkomstig van docenten/onderzoekers die werkzaam zijn bij de instituten IBED en SILS. Voor de zes genoemde opleidingen (bacheloropleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen, en Psychobiologie en masteropleidingen Biological Sciences, Biomedical Sciences en Life Sciences) samen bedraagt de student-docentratio 12,7 : 1. Dit getal is op basis van in totaal 654 studenten en 51,3 fte aan docenturen. Het is zeer moeilijk een precieze student-docentratio per opleiding te bepalen, omdat de docenten bij alle zes genoemde opleidingen onderwijs verzorgen en een verdere uitsplitsing van dat onderwijs over de opleidingen enigszins arbitrair zou zijn. Als gevolg van de sterke groei van het aantal studenten van de bacheloropleidingen Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie in de periode tussen 2002 en 2008 is de druk op de docenten die aan deze opleidingen onderwijs verzorgen sterk toegenomen. Dat zijn ook docenten die aan de opleiding Biologie onderwijs verzorgen. Wegens de hoge werkbelasting van de docenten verbonden aan het instituut SILS heeft de decaan in 2008 extra formatiebudget beschikbaar gesteld. Daarmee heeft SILS vijf extra formatieplaatsen kunnen bekostigen. Dit heeft vooral tot verlichting geleid bij de opleiding Psychobiologie. Omdat de docenten ook bij Biologie onderwijsactiviteiten verzorgen, heeft dit ook effect op de docenten die aan deze opleiding onderwijs verzorgen. Voor de genoemde opleidingen samen zijn iets minder dan 12 fte beschikbaar om het management en de ondersteuning van het onderwijs vorm te geven. De opleidingen kunnen daarnaast mede een beroep doen op ruim 8 fte, die voor alle opleidingen van de Faculteit samen ter beschikking staan. Het visitatieteam acht de gemiddelde beschikbare docentencapaciteit passend. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende. Pagina 20 van 38

21 3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. De opleiding hanteert conform de regelgeving van de Universiteit van Amsterdam en de Faculteit de indeling van functies volgens de Universitair Functie Ordenen-profielen (UFO-profielen). De jaargesprekken met de docenten/onderzoekers vinden plaats in het kader van die profielen. De docenten zijn in dienst van de onderzoeksinstituten. In het geval van de Biowetenschappen zijn dat vooral de instituten IBED en SILS. De onderzoeksdirecteuren van deze instituten voeren elk jaar jaargesprekken met de hoogleraren. De hoogleraren voeren op hun beurt jaargesprekken met de onderzoekers die tot hun leerstoel behoren. De prestaties in het onderwijs zijn onderdeel van deze gesprekken. Informatie daarover wordt ingewonnen bij de betrokken onderwijsdirecteur of opleidingsdirecteur. Zo zijn de prestaties op het gebied van het onderwijs deel van de beoordeling van de docenten/onderzoekers. De evaluaties onder studenten maken deel uit van de waardering van deze prestaties. Het betrekken van de onderwijsprestaties bij de beoordeling van de docenten tijdens de jaargesprekken is heden nog te vrijblijvend. De Faculteit werkt aan een procedure, die dwingender is. De studenten beoordelen de inzet van tutoren als positief. Bij aanstellingen van de wetenschappelijke medewerkers is de onderwijsdirecteur of de opleidingsdirecteur lid van de benoemingscommissie. Bij bevorderingen van de wetenschappelijke medewerkers heeft de onderwijsdirecteur een adviserende stem. Nieuw aangestelde docenten/onderzoekers zijn volgens de regels van de Universiteit van Amsterdam verplicht de Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) te verwerven. De BKO schrijft minimale eisen voor op het gebied van de professionele houding, ontwerpen van onderwijs, uitvoeren van onderwijs, begeleiden van studenten en ontwikkelen en organiseren van onderwijs. Om de BKO te halen, biedt de Faculteit een scholingstraject aan. Ondanks deze maatregelen blijft in de prioriteitsstelling van de medewerkers het onderzoek toch van meer belang dan het onderwijs. Dit is overigens een landelijk verschijnsel en beperkt zich niet specifiek tot de Universiteit van Amsterdam. Om tot verdere gelijkberechtiging van het onderwijs met het onderzoek te komen, is de Faculteit doende de onderwijsinstituten een eigen budget te geven waamee zij als het ware docentenuren kunnen inkopen. Het visitatieteam is zeer te spreken over de Basiskwalificatie Onderwijs en acht dat een bijzonder goede stap in de richting van afdoende onderwijskwaliteiten bij docenten. Het visitatieteam ziet de opleiding ook stevige maatregelen nemen om het onderwijs een duidelijker belang bij de docenten/onderzoekers te geven. Het onderwijs zal daarvan, zo vindt het visitatieteam, de vruchten plukken. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als goed. Pagina 21 van 38