EU-richtlijn betreffende energie-efficiëntie

Transcriptie

1 W H I T EPA P ER EU-richtlijn betreffende energie-efficiëntie

2 EU-richtlijn betreffende energie-efficiëntie De verplichting tot het laten uitvoeren van een energieaudit voor alle grote organisaties is vastgelegd in een Europese verordening EED: Energy Efficiency Directive 1. De Nederlandse invulling van de vierjaarlijkse audit stamt uit De volgende voorwaarden gelden: Grote organisaties (met meer dan 250 fte s of een jaarlijkse omzet van meer dan 50 miljoen of een jaarlijkse balanstotaal van 43 miljoen) moeten elke vier jaar een onafhankelijke energie-audit laten uitvoeren en rendabele maatregelen (maatregelen met TVT van maximaal 5 jaar) implementeren: 3,4 Energie-audits dienen aan te sluiten bij internationale normen zoals ISO of EN en te voldoen aan minimale eisen Bedrijven hebben in de volgende gevallen vrijstelling van de verplichte energie-audits: Bij deelname aan MJA- of MEE-convenant, waarbij elke vier jaar een Energie Efficiëntie Plan moet worden opgesteld 5 Wanneer zij ISO gecertificeerd zijn Wanneer zij ISO gecertificeerd zijn, waarbij ook periodiek energie-audits worden uitgevoerd (certificering volgens ISO 14051) Wanneer een bedrijf één van de volgende systemen, met genoemd niveau, in werking heeft, voldoet ze, volgens RVO, aan de vereisten, zie Figuur 1 (lijst geeft zwaarwegend advies aan de Bevoegde Gezagen, maar zij hoeven dit advies niet te volgen) Let op: deelname aan bovengenoemde convenanten heeft een vrijwillig karakter; de EED daarentegen is bij wet bepaald en dus verplicht Voor MKB-bedrijven (met een jaarlijkse omzet van minder dan 50 miljoen en/of minder dan 250 fte s) is de energieaudit niet verplicht, maar wel aanbevolen. Keurmerk niveau opm. BREEAM in use pass good very good excellent outstanding CO 2 prestatieladder niveau 1 en 2 niveau 3-5 Erkend duurzaam Green Key Bungalowparken Green Key Hotels plus premium brons zilver goud brons zilver goud Lean & Green Star 1-5 LEED Operating & Maintenance Milieuthermometer Zorg II brons zilver goud Figuur 1: Overzicht keurmerken en vrijstellingsstatus 1 Richtlijn 2012/27/EU van het Europees Parlement en De Raad van 25 oktober 2012 betreffende energie-efficiëntie, m.n. art. 8 Energie-audits en energiebeheersystemen. 2 Ministeriële regeling (NL) IENM/BSK-2015/ van 10 juli 2015 (invulling art. 8 uit EED). 3 Wet Milieubeheer en Activiteitenbesluit: artikel 2.15 verplichting voor bedrijven met een verbruik > kwh (en/of m3 aeq) om energiebesparende maatregelen met TVT van max. 5 jaar te plannen voor uitvoering. 4 Erkende Maatregelen Lijsten: 5 Dit is nog het geval t/m 2020, daarna loopt de huidige regeling, MJA-3, ten einde. Op dit moment is er nog geen zicht op een verlenging. RVO is wel in overleg met de deelnemers. Al deze bedrijven dienen dus na 2020 ook een energie-audit uit te voeren wanneer er geen opvolger is voor MJA-3. 2

3 Energie-audit: wat is het en welke eisen zijn eraan verbonden?

4 Energie-audit: wat is het en welke eisen zijn eraan verbonden? Wat: Een energie-audit is een systematische procedure met als doel toereikende informatie te verzamelen omtrent het huidige energieverbruiksprofiel van een gebouw of groep gebouwen van een industriële of commerciële activiteit of installatie of van private of publieke diensten. Op deze manier worden mogelijkheden voor kosteneffectieve energiebesparing gesignaleerd en gekwantificeerd. Van de resultaten wordt verslag uitgebracht. Criteria: Energie-audits maken gedetailleerde en gevalideerde berekeningen voor de voorgestelde maatregelen mogelijk. Het overzicht verstrekt duidelijke informatie over potentiële besparingen; de bij energie-audits gebruikte gegevens worden opgeslagen om gebruikt te worden voor het opvolgen van de prestaties). De audit:moet gebaseerd zijn op actuele, gemeten en traceerbare operationele gegevens betreffende het energieverbruik en (voor elektriciteit) belastingprofielen geeft een gedetailleerd overzicht van het energieverbruikprofiel van gebouwen of groepen gebouwen, industriële processen of installaties, met inbegrip van vervoer (zie volgende onderdeel) bouwt voort op een analyse van levenscycluskosten, in plaats van simpele terugverdienperioden, om rekening te houden met langetermijn-besparingen, residuele waarden van langetermijninvesteringen en discontopercentages is proportioneel en voldoende representatief om de vorming van een betrouwbaar beeld van de totale energieprestaties en de betrouwbare bepaling van de belangrijkste punten ter verbetering mogelijk te maken Onderdelen: De exacte wijze van hoe een energie-audit er uit ziet is niet vastgelegd, maar de audit moet ten minste het volgende omvatten: 6 I) schematisch overzicht van de bestaande energiestromen (verbruikscijfers elektriciteit, gas/warmte en brandstoffen voor eigen zakelijk vervoer, goederenvervoer en mobiele werktuigen) II) beschrijving van de belangrijkste factoren die het energieverbruik beïnvloeden: inschatting van de energieverbruikers en opsplitsing daarvan in relevante onderdelen (gebouwen of groepen gebouwen, verschillende processen/installaties, met inbegrip van vervoer en materieel: woon-werkverkeer van werknemers valt niet onder de audit-plicht) III) beschrijving van de belangrijkste in- en externe factoren die het energieverbruik door de onderneming positief en negatief beïnvloeden IV) gekwantificeerd overzicht van het energiebesparingspotentieel van de onderneming voor de komende vier jaar V) beschrijving van mogelijke kosteneffectieve energiebesparingsmaatregelen Auditor: Een audit-plichtige onderneming mag de audit zelf uitvoeren en/of met behulp van een vrij te kiezen adviseur. Bij implementatie van de EED in Nederland is er voor gekozen de kwaliteit van de energieaudit te laten beoordelen door het bevoegd gezag (in samenwerking met RVO). Implementatietermijn: De audits dienden op uitgevoerd te zijn. Veel ondernemingen hebben die deadline niet gehaald, maar ook het Bevoegd Gezag was niet klaar. Het is dus zaak dat de ondernemingen analyseren of ze audit- plichtig zijn en vervolgens proactief aan de slag gaan met de audit en het Bevoegd Gezag daarvan op de hoogte brengen. 6 Aangeraden wordt om bij de bestaande richtlijnen aan te sluiten (Handreiking EEP s, Leidraad E16 van Infomil of NEN-EN_16247). 4

5 Implementatie

6 Implementatie Een onderneming die aan de eisen voldoet is dus verplicht een energie-audit uit te voeren. Hierin valt een onderscheid te maken in een concernaanpak en het opstellen van individuele audits per locatie. Hierboven is beschreven wat minstens de onderdelen moeten zijn van een energie-audit voor een specifieke locatie. Ondernemingen met meerdere vestigingen, verspreid over het land, hebben te maken met verschillende handhavende instanties. Elke gemeente is namelijk zelf verantwoordelijk voor de handhaving in het kader van de EED (en ook de Wet Milieubeheer). Om het proces te stroomlijnen en het advies op elkaar af te stemmen kunnen dergelijke ondernemingen ervoor kiezen een concern auditrapport op te stellen en als zodanig in te dienen. 7 In dat geval beschrijven ze voor het concern als geheel de aanpak van energiezorg en wordt het totale energieverbruik van de gebouwen (en mogelijke andere activiteiten) in kaart gebracht. Verder moet de concernaudit een overzicht geven van het energieverbruik door vervoer (rekening houdend met de eerder genoemde richtlijnen), een beschrijving van aanpak van de onderzoeken van de specifieke locaties met een planning en een beschrijving van reeds doorgevoerde maatregelen. Voor de individuele locaties moet de onderneming het specifieke energieverbruik verzamelen, een energiebalans opstellen en een overzicht maken van energiebesparende maatregelen met een kostenindicatie en plan van aanpak voor uitvoering. Hierbij moet de onderneming ook de Erkende Maatregelen Lijsten (EML) 8 de revue laten passeren en controleren wat de status van de genoemde maatregelen is. Betreffende mobiliteit kan een onderneming er het beste voor kiezen dit op concernniveau te blijven rapporteren, want in de meeste gevallen zijn de cijfers voor de onderneming als totaal bekend en niet uit te splitsen naar individuele locaties. Proces Het gaat erom dat een onderneming een continu verbeterproces in werking stelt waarmee het haar energieverbruik kan registreren, bewaken, monitoren en tijdig actie ondernemen om verspilling te voorkomen en op weg te gaan naar energieneutraliteit. De Erkende Maatregelen zijn voor een onderneming kostenefficiënte maatregelen om te voldoen aan de eisen uit het Activiteitenbesluit (voortkomend uit de Wet Milieubeheer). Het Activiteitenbesluit stelt dat ondernemingen met een jaarlijks energieverbruik van meer dan kwh (of m3 aeq, te weten aardgas equivalenten) alle maatregelen met een TVT van maximaal 5 jaar moeten plannen voor uitvoering. De EML kan daar aan bijdragen en is een handige tool voor de controle. Andere belangrijke wetgeving die een rol speelt in het verhaal van de energie-audit en het continue verbeterproces op weg naar energieneutraliteit zijn de nieuwe BENG-eisen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) 9 en C-label vereiste voor kantoorgebouwen. BENG komt in de plaats van de huidige EPC-eisen en zijn van toepassing vanaf Vanaf 2023 (wet gestemd in Nederlands parlement) moeten alle kantoren minstens een label C (E-I < 1,3) hebben bij verkoop of verhuur. Dit speelt bij circa de helft van de kantoren in Nederland, zie Figuur 2: Stand van zaken kantorenmarkt 10 Stand van zaken Schatting KANTOREN 85 miljoen m 2 opp. n m panden 26,4% >A kantoren label (G t/m A++++) kantoren label C. >12% voldoet nu aan wetgeving (Bron: RVO.nl, peildatum ) 7,4% B 13,8% C 13,4% D 12,1% E 7,6% F 19,5% G } ca.53% G C 43 miljoen m 2 7 Voor indienen van concern energie-audits is een kernteam EED opgericht, een samenwerking van verschillende Bevoegde Gezagen om de handhaving en beoordeling te stroomlijnen, energie-audit-eed/concernaanpak Whitepaper: BENG Bijna Energie Neutrale Gebouwen, FEM, aug

7 Invulling en advies FEM is voor bedrijven de langetermijn-partner die organisaties helpt hun energiedoelen te bereiken. Of het nu gaat om het ontwikkelen van het energiebeleid, vaststellen van doelstellingen, bepalen van de strategie, het opstellen van een energie-audit of begeleiding bij de stappen naar een CO 2 -neutrale organisatie. Hiervoor stelt FEM haar online applicatie, geheten Bespaar, open voor haar klanten. Bespaar is een zogenaamd Energieregistratie en -bewakingssysteem. Voor de individuele locaties biedt FEM verschillende onderzoeksmogelijkheden: een Erkende Maatregelen Scan (een inventarisatie van de locatie aan de hand van de EML voor betreffende type gebouw), een Erkende Maatregelen Scan+ (een Erkende Maatregelen Scan inclusief energiebalans, verplicht voor locaties met een jaargebruik vanaf kwh of m 3 gas) en een EPA-U inclusief Energielabel (Energie Prestatie Advies Utiliteit; een gecertificeerde methode om een locatie te onderzoeken en businesscase per scenario om het Energielabel te verbeteren). Voor vragen of aanvullende informatie kunt u contact opnemen met Niek Geldhof via ngeldhof@facilicom.nl, Whitepaper EU-richtlijn betreffende energie-efficiëntie Alle rechten voorbehouden. Zonder schriftelijke toestemming van Facilicom is het niet toegestaan dit document of enig onderdeel ervan voor eigen commerciële doeleinden te gebruiken, openbaar te maken en te verveelvoudigen. Als je informatie of modellen uit dit document wilt gebruiken in (online) publicaties, dan is dat toegestaan onder bronvermelding van Facilicom en een verwijzing naar de link op onze website: 7

8 Bezoekadres: Geyssendorfferweg GJ ROTTERDAM Postadres: Postbus GA ROTTERDAM Telefoon: solutions@facilicom.nl Onderdeel van Facilicom Group Over Facilicom Group Facilicom Group bestaat ruim 50 jaar en is gespecialiseerd in het verzorgen van facilitaire diensten. Sinds 2014 is Facilicom Group ook actief in het zorgdomein. Het familiebedrijf met de hoofdvestiging in Schiedam heeft de unieke eigenschap te beschikken over een compleet facilitair portfolio, onderverdeeld in gespecialiseerde divisies. Met ruim eigen medewerkers zijn we werkzaam in de sectoren schoonmaak (Gom), beveiliging (Trigion), catering en horeca (Albron) en zorg (Incluzio) en bieden we integrale facilitaire oplossingen (Facilicom Solutions). Het divisiemodel maakt het mogelijk om kwalitatieve en geïntegreerde oplossingen te bieden. Facilicom Group is naast Nederland ook actief in België, Verenigd Koninkrijk en Ierland. Facilicom Group behoort tot de top-50 werkgevers in Nederland.