Cursus Vleermuizen. Zoogdieren : Evolutie. Bewerking: Joeri Cortens
|
|
|
- Johan Christiaens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Cursus Vleermuizen Bewerking: Joeri Cortens Zoogdieren : Evolutie Innovaties: * endotherm - haar * jongen zogen * voedselspecialisatie - tanden - kauwspieren 2 1
2 De Mythe voorbij Vleermuizen vliegen niet in je haar! Vleermuizen zijn geen meedogenloze vampiers! Enkele weetjes Vleermuizen zijn de enige echt vliegende zoogdieren Eén op vier zoogdiersoorten is een vleermuis De grootste : 170cm spanwijdte De kleinste : 15 cm spanwijdte Wereldwijd : 1105 soorten Vlaanderen : 21 soorten 2
3 Plaats in het dierenrijk Stam : gewervelde dieren Klasse : zoogdieren Orde : chiroptera (vleermuizen) Suborde : megachiroptera Tropische gebieden, fruiteters + Hoefijzerneuzen ( Rhinolophidae ) Suborde : microchiroptera Ook inheemse soorten, insecteneters Gladneuzen ( Vespertilionidae ) Mega - micro 3
4 Vliegen met je handen duim vingers elleboog knie vlieghuid spoorbeen staart 4
5 Vliegen met je handen Wist je dat - Vleermuizenknieën 180 gedraaid zijn? - Hun klauwen automatisch op slot gaan als ze hangen? 5
6 Zien met je oren Hoe komt het dat vleermuizen in volslagen duisternis nergens tegenaan vliegen? Zien met je oren Vleermuizen gebruiken sonar of echolocatie Luisteren naar echo s Zeer hoge geluiden (20 tot 120 khz) Korte pulsen 6
7 Vangstbuzz Wist je dat? vleermuizen met hun echolocatieroep de nieuwe geluidsnormen op festivals (100 db) kunnen overschrijden en daarom zelf heel even hun oren dichtdoen bij elke roep? 7
8 Zien met je oren De Bat-detector Hoge frequenties omzetten naar hoorbare geluiden Onmisbaar in het vleermuisonderzoek Wat eten vleermuizen? Insecten, Van de kleinste muggen tot de dikste kevers en nachtvlinders 8
9 Vleermuizen op jacht Vluchtscheppen Bv Dwergvleermuis Bodemduiken Bv Laatvlieger 3. Struinen Bv Grootoorvleermuis 4. Harken Bv Watervleermuis 5. Post-jagen Bv Hoefijzerneuzen Watervleermuis (harken) Watervleermuis (harken) 9
10 Vale vleermuis (bodemduiken) Jagende franjestaart 10
11 Rosse vleermuis Laatvlieger Dwergvleermuis Grootoorvleermuis Watervleermuis Een vleermuizenjaar maart-april - op krachten komen - zwangerschap mei-juli -kraamkolonies augustus-oktober -paar- en trekperiode november-maart - winterslaap 11
12 Zomerverblijfplaatsen : kraamkolonies Rosse vleermuis Watervleermuis Grootoorvleermuis Laatvlieger Dwergvleermuis 12
13 Een vleermuizenjaar Het prille begin (mei-juli) Kraamkolonies Vrouwtjes ze leven lang ze hebben slechts 1 jong ze omringen hun jong met veel zorgen 13
14 Een vleermuizenjaar De paar- en trektijd (augustus-oktober) Mannetjes trachten wijfjes te lokken door middel van een lokroep Ze vormen een harem rond zich (Geen paarvorming) Vrouwtjes slaan de zaadcellen op in hun lichaam en bevruchten zichzelf het volgende voorjaar Een vleermuizenjaar De paar- en trektijd (augustus-oktober) 14
15 Een vleermuizenjaar De winterslaap (november-maart) De koude en het gebrek aan insecten dwingen de vleermuis tot een aanpassing van levensstijl echte winterslaap Hartslag neemt af Ademhaling wordt trager Lichaamstemperatuur daalt Energieverbruik daalt en de dieren leven op hun vetreserve Een vleermuizenjaar De winterslaap (november-maart) Winterverblijven: 1. Rustig 2. Hoge luchtvochtigheid 3. Vorstvrij (5 à 10 C) (Stabiele temperatuur) 15
16 16
17 Overwinteringsplaatsen in beheer bij Forten IJskelders Bunkers en andere Mergelgroeven 17
18 Vleermuizen in huis Vleermuizen in huis - Vleermuizen zijn bij wet beschermd - Ze berokkenen geen schade - Geen gezondheidsrisico s - Kolonies slechts tijdelijk 18
19 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen» Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen» Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen 19
20 Dwergvleermuizen Klein Oren driehoekig Donkere buik Tragus kort, langwerpig, afgerond 20
21 Gewone dwergvleermuis Kleine dwergvleermuis Ruige dwergvleermuis Gewone dwergvleermuis - kleine soort - donkere rug en buik - huizen - grillige vlucht - vluchtjager - snelle, natte tokken 45 khz Geluid 21
22 Gewone dwergvleermuis 22
23 Ruige dwergvleermuis - staartvlieghuid behaard - groter + langere 5 e vinger - lichte vleugelrand - sociale roep uit twee trillers - piekfrequentie tss 35 en 41 khz 49 23
24 Ruige dwergvleermuis zomer winter 51 24
25 Ruige dwergvleermuis 52 Ruige dwergvleermuis 25
26 Kleine dwergvleermuis ZZ!! -gele mondhoek -Lichtere vacht -Lichtere huid -neusribbel -!! 55 khz 54 Kleine dwergvleermuis 26
27 Edele delen Ruige Gewone Kleine Ruige Gewone Kleine 56 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen» Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen 27
28 Laatvlieger Noordse vleermuis Tweekleurige vleermuis Laatvlieger - grote soort - donkere rug en buik - brede vleugels - vrij grillige vlucht - vluchtjager - haperend, vrij langzaam pulsritme 25 khz Geluid 28
29 Laatvlieger 29
30 Noordse vleermuis ZZZ!! 30
31 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen Tweekleurige vleermuis ZZ!! grootte en vorm als laatvlieger zilveren haarpunten lichte buik brede antitragus rotsbewoner trek langs kust 65 31
32 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen Rosse vleermuis Bosvleermuis 32
33 Rosse vleermuis (vroegvlieger) - grote soort - donkere rug en buik - spitse vleugels - rechtlijnige vlucht - vluchtjagen - «twiet-tjok» 18-25kHz Geluid Rosse vleermuis 33
34 Bosvleermuis ZZ!! - iets kleiner dan Rosse - haren tweekleurig 70 Bosvleermuis 34
35 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen Baardvleermuis Ingekorven vleermuis Brandts vleermuis Franjestaart Watervleermuis Bechsteins vleermuis Meervleermuis Vale vleermuis 35
36 Baardvleermuis & Brandts vleermuis Vrij klein Lichtgrijze buik Bruingrijze rug Donkere snoet Baardvleermuis & Brandts vleermuis zomer Baardvleermuis Brandts vleermuis 75 36
37 Baardvleermuis & Brandts vleermuis zomer winter 76 Watervleermuis - middelgrote soort - donkere rug, witte buik - roze snoet, grote voeten - scheervluchten boven water - harken - snelle, droge ratel 45 khz Geluid 37
38 Watervleermuis Watervleermuis 38
39 39
40 Meervleermuis zomer winter 82 Meervleermuis 40
41 Ingekorven vleermuis 84 Ingekorven vleermuis zomer winter 85 41
42 Ingekorven vleermuis winter
43 Ingekorven vleermuis Franjestaart zomer winter 89 43
44 Franjestaart Bechsteins vleermuis ZZ!! - Lepelvormige oren - Brede vleugels - Oud-bossoort 91 44
45 Vale Vleermuis ZZ!! - grootste Eur. vleermuis - grote oren, typische knik - bodemjager - warmteminnend 92 Vale vleermuis 93 45
46 Baardvleermuis Ingekorven vleermuis Brandts vleermuis Franjestaart Watervleermuis Bechsteins vleermuis Meervleermuis Vale vleermuis Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen 46
47 Gewone grootoorvleermuis - vrij kleine soort - donkere rug, lichte buik - gigantische oren - uilachtige vlucht - struinen - fluistersonar 35 khz Geluid 47
48 Jagende grootoor 48
49 Grijze grootoorvleermuis
50 Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen 50
51 Mopsvleermuis ZZ!!
52 Mopsvleermuis Systematiek Gladneuzen Pipistrellus (dwergvleermuizen) Eptesicus (laatvliegers) Vespertilio (Tweekleurige vleermuis) Nyctalus (Rosse-/Bosvleermuis) Myotis («witbuikvleermuizen») Plecotus (grootoorvleermuizen) Barbastella (dwarsoorvleermuizen) Hoefijzerneuzen 52
53 Grote hoefijzerneus ZZ!! Neus hoefijzervorm (lang) Geen tragus Hangen vrij als druppel Vleugels niet helemaal toe CF-toon Khz 53
54 Grote hoefijzerneus ZZ!! 110 Grote hoefijzerneus 54
55 Kleine hoefijzerneus Neus hoefijzervorm (kort) Geen tragus Hangen vrij als druppel Vleugels helemaal toe CF-toon Khz! Kleine hoefijzerneus ZZ!!
Opbouw. Vleermuisherkenning in de hand. Woord vooraf. Leren determineren. Waarom? Competentie 4: Goede determinatie
Opbouw Vleermuisherkenning in de hand Hanteerweekend 12 & 13 september 2008 Waarom? Leren determineren Algemene kenmerken Verschillen tussen de genussen Behandelen van de genussen Alles minus myotis Pauze
Vleermuizen in winterslaap determineren
Vleermuizen in winterslaap determineren Daan Dekeukeleire Herwerking: Lieselot De Vos VleermuizenWerkgroep Oost-Vlaanderen - JNM ZWG Opbouw Winterslaap en verstoring Leren tellen Leren determineren Verschillen
Vliegen met je handen
Vliegen met je handen middelvinger wijsvinger duim ringvinger pink voet hielbeen staart Paul van Hoof Kijken met je oren EU: Insecteneters Wereldwijd 1000 vleermuissoorten. Verschillende voedselspecialismen;
DETERMINEREN VAN VLEERMUIZEN IN WINTERSLAAP
DETERMINEREN VAN VLEERMUIZEN IN WINTERSLAAP Eerste set René Janssen Erik Korsten VLEN-Dag 20-10-2010 1 2 3 4 5 6 Paul van Hoof 7 8 9 10 OPBOUW VAN DE WORKSHOP 1. 10 foto s om mee te beginnen 2. Waarom
Vleermuizen en de ruimte binnen de Flora- en faunawet
Vleermuizen en de ruimte binnen de Flora- en faunawet Strikte toepassing van Flora- en faunawet is contraproductief! Gerard Smit Wettelijke status Habitatrichtlijn Bijlage II: 7 soorten Habitatrichtlijn
Bat-detector handleiding voor beginners
Bat-detector handleiding voor beginners Determinatie van de meest voorkomende vleermuizen in Vlaanderen met behulp van heterodyne bat-detectoren Realisatie: Sven Verkem Verkem Faunaonderzoek Grote Steenweg
De vleermuis. Colin ziet ze vliegen, jij ook? 2016 Colin Beekman Gebaseerd op presentatie 2013 van Harrie Pelgrim
Colin ziet ze vliegen, jij ook? 2016 Colin Beekman Gebaseerd op presentatie 2013 van Harrie Pelgrim ! Programma Algemene info Soorten Onderzoek aan vleermuizen Video-opname(s) 2 Algemeen zoogdier zeer
VERENIGING VOOR ZOOGDIERKUNDE EN ZOOGDIERBESCHERMING Oude Kraan 8, 6811 LJ Arnhem, tel. 026-3705318, fax 026-3704038, email: zoogdier@vzz.
VERENIGING VOOR ZOOGDIERKUNDE EN ZOOGDIERBESCHERMING Oude Kraan 8, 6811 LJ Arnhem, tel. 026-3705318, fax 026-3704038, email: zoogdier@vzz.nl >> Concept januari 2005
Vleermuizen: ecologie, functie van laanbomen, wettelijke bescherming. Natuurbescherming is toch tijdloos?
Vleermuizen: ecologie, functie van laanbomen, wettelijke bescherming Peter Twisk Natuurbescherming is toch tijdloos? Foto: Erik Korsten In Europa komen zo n 40 soorten voor, in Nederland 17 soorten. Ze
Cursus Zoogdieren. Bewerking : Joeri Cortens
Cursus Zoogdieren Bewerking : Joeri Cortens Instelling voor natuur-en milieu-educatie in Vlaanderen Graatakker 11-2300 Turnhout Tel : 014 47 29 55 Fax: 014 47 29 51 educatie@natuurpunt.be - www.natuureducatie.be
Vleermuizen in Nederland
Vleermuizen in Nederland 1 Inhoud Watervleermuis (Myotis daubentonii)... 3 Meervleermuis (Myotis dasycneme)... 5 Baardvleermuis (Myotis mystacinus)... 7 Brandts vleermuis (Myotis brandtii)... 9 Franjestaartvleermuis
Informatieles Vleermuizen
Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis
Vleermuizen DEN HAAG EN OMGEVING KAARTBIJLAGE. Kees Mostert, Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland
Vleermuizen in DEN HAAG EN OMGEVING 2009-2011 KAARTBIJLAGE Kees Mostert, Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland SAMENVATTEND RAPPORT VLEERMUIZEN ONDERZOEK DEN HAAG 2009 t/m 2011 K. Mostert Stichting Zoogdierenwerkgroep
Natuurpunt Educatie vzw Graatakker Turnhout- 014/
Opleiding Vleermuisgids Samenstelling : Joeri Cortens & Kris Boeckx Aanpassingen: Pieter Blondé vzw Graatakker 11 2300 Turnhout- 014/47 29 55 educatie@natuurpunt.be - www.natuureducatie.be Met de steun
Welke vleermuis is dat?
. Welke vleermuis is dat? Een succesmodel 4 Hoefijzerneuzen 24 Gladneuzen 32 Bulvleermuizen 74 Afkortingen in het determinatiegedeelte L = lengte; VS = vleugelspanwijdte; G = gewicht Links: watervleermuis;
Prioriteiten voor vleermuisonderzoek. Anne-Jifke Haarsma
Prioriteiten voor vleermuisonderzoek Anne-Jifke Haarsma Gebied of soortgericht onderzoek? Vanwege subsidie regelingen vaak soortgericht onderzoek Vleermuissoorten in Nld (16x) Dwaalgasten, verdwenen of
Vleermuizen. in onze omgeving
Vleermuizen in onze omgeving De meeste mensen komen nooit in aanraking met vleermuizen Toch kan het gebeuren dat een vleermuis uw huis als tijdelijke verblijfplaats kiest of per ongeluk in uw kamer terechtkomt.
Vleermuizen in Ermelo
Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Afdeling Noord-West Veluwe Vleermuizen in Ermelo Lex Groenewold November 2016 Inhoud Wat zijn vleermuizen Wat eten vleermuizen Waar wonen vleermuizen
Vleermuizen op kerkzolders op basis van DNAonderzoek
Vleermuizen op kerkzolders op basis van DNAonderzoek ANKONA-ontmoetingsdag 10 februari 2018 Kris Boers & David Halfmaerten Skip Sterling Project Vleermuizen op (kerk)zolders in de provincie Antwerpen Aanleiding
inhoud blz. Inleiding 1. Twee hoofdsoorten 2. Echo 3. Huid en vleugels 4. Jonge vleermuizen 5. Vleermuizen in Nederland
Vleermuizen inhoud blz. Inleiding 3 1. Twee hoofdsoorten 4 2. Echo 6 3. Huid en vleugels 7 4. Jonge vleermuizen 8 5. Vleermuizen in Nederland 9 6. Andere soorten vleermuizen 11 7. Vleermuisweetjes 13 8.
Het belang van pand Kleine Gent 6-12 te Vught voor vleermuizen. September Peter Twisk, vleermuisdeskundige
Het belang van pand Kleine Gent 6-12 te Vught voor vleermuizen September 2010 Peter Twisk, vleermuisdeskundige 2 Belang pand Kleine Gent 6-12 (Vught) voor vleermuizen Het belang van pand Kleine Gent 6-12
Introductie. Introductie. Introductie. Vleermuizen Ecologie. Vleermuizen Ecologie. Vleermuizen Herkenning en inventarisatie
Herkenning en inventarisatie Introductie Inhoud Aanleiding Pauze Bescherming Inventariseren Even naar buiten! April 2013 Carola van den Tempel Introductie Introductie Inleiding Nachtdier en vampier? Onbekend
SPREEKBEURTINFORMATIE OVER VLEERMUIZEN
SPREEKBEURTINFORMATIE OVER VLEERMUIZEN Gewone grootoorvleermuis (foto Paul van Hoof) Vleermuizen Vleermuizen zijn zoogdieren en wel de enige zoogdieren die kunnen vliegen. Er vliegen waarschijnlijk al
Vademecum voor het tellen van uitvliegers
Vademecum voor het tellen van uitvliegers Vleermuizenwerkgroep Oost-Vlaanderen 2014 1 Telperiode Het tellen wordt best uitgevoerd eind mei/juni, vóór het spenen van de jongen. Daardoor kan het aantal volwassen
Katholieke Hogeschool Limburg
Katholieke Hogeschool Limburg Departement lerarenopleiding - leraar secundair onderwijs groep 1 Oude Luikerbaan 79-3500 Hasselt - (011)28 11 31 - fax: (011)28 11 56 VLEERMUIZEN OP KERKZOLDERS IN MIDDEN-LIMBURG
Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b
Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b Vleermuizen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 50. Bij
SPREEKBEURTINFORMATIE OVER VLEERMUIZEN
SPREEKBEURTINFORMATIE OVER VLEERMUIZEN Vleermuizen Vleermuizen zijn zoogdieren die kunnen vliegen. De officiële naam voor vleermuizen is Chiroptera, dit betekent "handvleugelig". Ze vliegen met hun handen.
Voorbereiding post 4. Nachtbrakers Groep
Voorbereiding post 4 Nachtbrakers Groep 5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 4: Nachtbrakers, voor groep 5, 6, 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal over de
A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen
A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen Herman Limpens en Jasja Dekker Effecten van klimaatverandering op vleermuizen?? Vooral: analyserende speculerende verhalen
Determinatie van vleermuizen ten behoeve van het meetnet Zoldertellingen Vleermuizen. R. Janssen, J.R. Regelink & J. Buys
Determinatie van vleermuizen ten behoeve van het meetnet Zoldertellingen Vleermuizen R. Janssen, J.R. Regelink & J. Buys Colofon Samenstelling: René Janssen, Johannes Regelink & Jan Buys Redactie: Hans
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2011 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-11-1-b Vleermuizen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en
Een netwerk voor vleermuizen
Een netwerk voor vleermuizen Herman Limpens Foto: Erik Korsten mmv Eric Jansen & Marcel Schillemans Een netwerk van leefgebieden met verschillende functies verblijfplaatsen + vliegroutes + jachtgebieden
Zoetermeer. Vleermuizen in Zoetermeer Een jonge stad als leefgebied. Inventarisaties Waarom stadsbreed vleermuisonderzoek?
Vleermuizen in Zoetermeer Een jonge stad als leefgebied Zoetermeer door Garry Bakker bureau Stadsnatuur Rotterdam www.bureaustadsnatuur.nl Waarom stadsbreed vleermuisonderzoek? Inventarisaties 2004-2010
Gevlederde Vrienden. Vleermuizen in en om het huis
Gevlederde Vrienden Vleermuizen in en om het huis Nu de zomer in aantocht is en het terrasjesweer begint, zal je op mooie zomeravonden tegen valavond thuis de acrobatische toeren kunnen bewonderen van
Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b
Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b Vleermuizen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 50. Bij
Profielwerkstuk door een scholier 4444 woorden 5 november keer beoordeeld
Profielwerkstuk door een scholier 4444 woorden 5 november 2006 5 75 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave 1. de inleiding 1.1 waar gaat het over 1.2 oorsprong 2. verschillende soorten en orde 2.1
Wat vliegt daar? Vleermuizen op en rond het kampeerterrein. Achter t Heezerenbosch, aangenaam primitief! Meer weten?!
Meer weten?! Kijk op de website www.vleermuis.net Wat vliegt daar? Boeken voor volwassen: Gids van de vleermuizen van Europa, Azoren en Canarische eilanden; W. Schober, Eckhard Grimmberger ; Peter Lina
Dit werkstuk is slechts een voorbeeld en is te vinden op www.vleermuissitevoorkids.telebyte.nl Door: Sophie Reekers Uit: 1G 2005
Door: Sophie Reekers Uit: 1G 2005 Dit werkstuk is slechts een voorbeeld en is te vinden op 1 Voorwoord inleiding Het ontstaan van de vleermuis Wat is echolocatie Soorten Hoe zit een vleermuis in elkaar
Vleermuizen in het bosbeheer: aantal verwijzingen per hoofdstuk in het referentiewerk uit 2010
Vleermuizen en (oude) bossen in West-Vlaanderen: van bijna crash via strongholds naar herstel? Vleermuizen in het bosbeheer: aantal verwijzingen per hoofdstuk in het referentiewerk uit 2010-34, faunabeheer:
Themanummer: Vleermuizen in Vlaanderen
Natuur.focusToelating gesloten verpakking Afgiftekantoor Antwerpen X P209602 Retouradres: Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen V l a a m s D r i e m a a n d e l i j k s t i j d s c h r i f t o v e
6,6. Werkstuk door een scholier 1934 woorden 4 juni keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1934 woorden 4 juni 2002 6,6 329 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Wat is een vleermuis. Vleermuizen zijn zeer boeiende en ongewone zoogdieren. Ze kunnen vliegen en zijn s nachts
Gelukkig worden ze in bepaalde culturen helemaal anders bekeken... Redenen genoeg dus om deze interessante beestjes eens van dichtbij te bekijken!
De chiroptera Onbekend, onbemind Veel mensen geloven nog steeds dat vleermuizen kwaadaardige beesten zijn. En dit terwijl ze net erg nuttige taken vervullen! Zo leven ze bijvoorbeeld hoofdzakelijk (zeker
ONDERZOEK NAAR DE WATERVLEERMUIS IN DE OPSTALLEN VAN HET: SIEGERPARK. Projectnummer : 30.06.03 Datum : 07 juni 2010
ONDERZOEK NAAR DE WATERVLEERMUIS IN DE OPSTALLEN VAN HET: SIEGERPARK Projectnummer : 30.06.03 Datum : 07 juni 2010 Onderzoek naar de Watervleermuis 1 Inhoudsopgave 1 ALGEMEEN 1.1 Watervleermuis algemeen
presenteert: Zoogdieren Bewerking: Joeri Cortens
presenteert: Zoogdieren Bewerking: Joeri Cortens Zoogdieren : evolutie Innovaties: * endotherm - haar * jongen zogen * voedselspecialisatie - tanden - kauwspieren 2 Waarom zijn de meeste zoogdieren nachtactief?
Voorbereiding post 4. Nachtbrakers Groep
Voorbereiding post 4 Nachtbrakers Groep 5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding voor post 4: Nachtbrakers, voor groep 5,6,7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Gewervelden zijn dieren met een inwendig skelet en een wervelkolom. Dit skelet is meestal van botten gemaakt.
Gewervelden Gewervelden zijn dieren met een inwendig skelet en een wervelkolom. Dit skelet is meestal van botten gemaakt. Voorbeeld bij een kikker: Determinatietabel Gewervelden: 1 Heeft het dier kieuwen?
De vleermuis in Schin op Geul
De vleermuis in Schin op Geul Het station van Schin op Geul heeft sinds de komst van de stoomtrein landelijk bekendheid gekregen. In het Jeugdjournaal is hier meerdere malen aandacht aan besteed. Ook is
Quickscan vleermuizen. Nieuwe zandweg Linschoten
Nieuwe zandweg Linschoten oktober 2010 Opdrachtgever: Phanos N.V. Heemsteedseweg 26 Postbus 453 3990 GG Houten Opdrachtnemer: Buiting Advies Wilhelminaweg 64 Postbus 98 6950 AB Dieren Inhoudsopgave Pagina
INHOUD. De soorten Inleiding tot de soortbeschrijvingen...202
INHOUD Vleermuizen mysterieuze wezens.... 10 Vleermuisverblijven... 54 Zoeken en volgen van vleermuizen.... 80 Luisteren naar vleermuizen... 100 Determineren van vleermuizen.... 128 Determineren van vleermuishaar
Vleermuizen en natuurontwikkeling
Vleermuizen en natuurontwikkeling Gepubliceerd in: De Nieuwe Wildernis, jg. 4, nr. 3, p. 28-35 (1998) Jan Buys & Herman Limpens Natuurontwikkeling heeft ruime ingang gevonden in de praktijk van het natuurbeheer.
Monitoring vleermuiskasten bossen Brabantwater en omgeving 2015
Monitoring vleermuiskasten bossen Brabantwater en omgeving 2015 Henk de Wit Hoofdstukken 1 Inleiding 2 Monitoringsproject 3 Monitoring 4 Aangetroffen soorten 5 Monitoringsdata 6 Gemiddelde bezetting 7
Een thuis voor de vleermuis Beschermingsplan voor vleermuizen in Noord-Brabant
Een thuis voor de vleermuis Beschermingsplan voor vleermuizen in Noord-Brabant Datum december 2006 Colofon Provincie Noord-Brabant Directie Ecologie Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch
2. ECOLOGIE VLEERMUIZEN...
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 2 1.1 INLEIDING... 2 1.2 HET GEBIED... 2 1.3 OPBOUW RAPPORT... 3 2. ECOLOGIE VLEERMUIZEN... 4 3 METHODE... 5 4 RESULTAAT... 6 5 CONCLUSIE... 8 LITERATUUR... 9 Adviesbureau
HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN DIRECTE OMGEVING VAN DE BIEZENKAMP TE LEUSDEN
HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN DIRECTE OMGEVING VAN DE BIEZENKAMP TE LEUSDEN HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN DIRECTE OMGEVING VAN DE BIEZENKAMP TE LEUSDEN oktober
Vleermuizen in en om het huis
Vleermuizen in en om het huis Hoe om te gaan met vleermuizen in de directe woonomgeving Waarom deze brochure? De meeste vleermuizen komen nooit in aanraking met mensen. Andersom geldt dit dus ook. Er zijn
Vleermuizen in het Waasland
Vleermuizen in het Waasland Informatie en tips voor bescherming Vleermuizen in het Waasland Informatie en tips voor bescherming Onbekend is onbemind. De vooroordelen tegenover vleermuizen zijn gelukkig
Vleermuizen-, vogel- en eekhoornonderzoek Woonbos Bergeijk. Gemeente Bergeijk
Vleermuizen-, vogel- en eekhoornonderzoek Woonbos Bergeijk Vleermuizen-, vogel- en eekhoornonderzoek Woonbos Bergeijk Datum: 17 februari 2011 Projectgegevens: NAT01-BEG00048-02B Postbus 435 5240 AK Rosmalen
Vleermuiswinterobjecten: ingang, microklimaat en vleermuizen. Anne-Jifke Haarsma
Vleermuiswinterobjecten: ingang, microklimaat en vleermuizen Anne-Jifke Haarsma Inleiding In de winter slapen vleermuizen Meestal in ondergrondse objecten, zoals een fort, ijskelder, bunker of mergelgroeve
Onderzoek vleermuizen
Onderzoek vleermuizen Hosterdstraat 4 Beuningen Titel: Opdrachtgever: Onderzoek Vleermuizen. Hosterdstraat 4 Beuningen familie Hendriks Auteur: Controle: Veldwerk: Eric Verkaik Elmar Prins Eric Verkaik,
Werkatlas verspreiding zoogdieren in Zuid-Holland 2000-2008
Werkatlas verspreiding zoogdieren in Zuid-Holland 2000-2008 K. Mostert en J. Willemsen Stichting Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland Delft, 1 december 2008 Werkatlas verspreiding zoogdieren in Zuid-Holland
Concept rapportage ACTUALISEREND ONDERZOEK NAAR HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN HET GEBIED EN OMGEVING VAN GOLFCLUB HOOGE VORSSEL TE NISTELRODE
Concept rapportage ACTUALISEREND ONDERZOEK NAAR HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN HET GEBIED EN OMGEVING VAN GOLFCLUB HOOGE VORSSEL TE NISTELRODE Concept rapportage ACTUALISEREND ONDERZOEK NAAR HET VOORKOMEN
Aanvullend vleermuisonderzoek restaurant Castellum Novum in De Meern
Aanvullend vleermuisonderzoek restaurant Castellum Novum in De Meern Toetsing in het kader van de Flora- en faunawet Datum: 08-11-2008 Auteur: A.H. Tuitert Opdrachtgever: Aveco de Bondt Kenmerk: vlm2008/10
Beheer van bomen en bos i.r.t. vleermuizen
Beheer van bomen en bos i.r.t. vleermuizen Als je niets doet. krijg je bos, bos en Als je niets doet met bos. krijg je chaos.? Bos of. plantage? We hebben een uitgebreide cultuur van omgaan met bomen Bomen
Concept rapportage VLEERMUIZEN IN EN DIRECT ROND EEN NIEUWBOUWLOCATIE TE OUDEWATER
Concept rapportage VLEERMUIZEN IN EN DIRECT ROND EEN NIEUWBOUWLOCATIE TE OUDEWATER Concept rapportage VLEERMUIZEN IN EN DIRECT ROND EEN NIEUWBOUWLOCATIE TE OUDEWATER rapportnr. 2011.1169 juni 2011 In opdracht
Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen
Hier zien jullie alweer de derde uitgave van ons jeugdblad. Ook nu heeft de Oele weer heel wat te vertellen. Lees maar gauw. Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen Zoogdieren
Eindrapport VLEERMUIZEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND DE LOOCH TE VIANEN
Eindrapport VLEERMUIZEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND DE LOOCH TE VIANEN Eindrapport VLEERMUIZEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND DE LOOCH TE VIANEN rapportnr. 2016.2287 december 2016 In opdracht van: Rho
Een (t)huis voor vleermuizen. Waar kunnen ze zich verschuilen
Een (t)huis voor vleermuizen Waar kunnen ze zich verschuilen Aantal soorten Vlaanderen kent zo n 21 soorten vleermuizen waarvan slechts enkelen geregeld in gebouwen voorkomen. Meestal gaat dit om de gewone
Bathopper project 2016
Bathopper project 2016 In 2016 is er door het vleermuisplatform een bathopperproject gestart in Zoetermeer. Daarbij heeft een batlogger op ca 27 adressen in totaal 51 nachten de vleermuispassages gemeten.
Eindrapportage HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN AAN DE MAATWEG 1 TE AMERSFOORT
Eindrapportage HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN AAN DE MAATWEG 1 TE AMERSFOORT Eindrapportage HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN AAN DE MAATWEG 1 TE AMERSFOORT rapportnr. 2011.1247 september 2011 In opdracht van:
Actualisatie vleermuisgegevens Koningsweg 2006
Actualisatie vleermuisgegevens Koningsweg 2006 Onderzoek naar gebruik van bomen langs de Koningsweg door vleermuizen in verband met kap H. Huitema 28 Augustus, 2006 Rapport van de Zoogdiervereniging VZZ
6 Vleermuizen. 6.1 Bedreiging
6 Vleermuizen Vleermuizen zijn de enige vliegende zoogdieren. Ze behoren tot de orde van de Chiropteren of handvleugeligen. De sterk vergrote vingers, de armen, poten en staart zijn verbonden met een vlieghuid.
Wat weten we over de laatvlieger?
Wat weten we over de laatvlieger? Peter Twisk Foto s en afbeeldingen Peter Twisk, tenzij anders vermeld Even voorstellen: Foto: Erik Korsten 1 Aanleiding: Van zes soorten vleermuizen zijn soortenstandaards
Limburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2011 Hoi! Ze heet vleermuis maar ze is geen muis. Ze vliegt als de beste maar ze is geen vogel. Ze heeft ogen maar ze kijkt vooral met haar oren. Ze maakt geluiden
Soortbeschermingsplan Vleermuizen
Soortbeschermingsplan Vleermuizen Sven Verkem Hoofdstuk 1: Inleiding en algemene ecologie 1. Algemene ecologie................................................... 1 1.1. Inleiding.....................................................
Vleermuizen & vogels Pr. Steynstraat e.o. te Velsen
Vleermuizen & vogels Pr. Steynstraat e.o. te Velsen Vleermuizen & vogels Pr. Steynstraat e.o. te Velsen Auteur P.J.H. van der Linden Opdrachtgever Projectnummer Ingen RBOI 11.027 augustus 2011 foto omslag
! " # $! % & '%(#(#%) * +,,, & -, ".,,,,,!
! " # $! % & %(#(#%) *+,,, &-,".,,,,! 1 Inleiding Het plangebied is gelegen op de hoek van het perceel Werkensedijk 69 en de Monnikenhoef te Werkendam. Ter plaatse is in de huidige situatie een voormalig
Werkendam, 16 mei 2011 Onze referentie: 66532
De heer J.F.J. de Bont Luiten Ambachtstraat 26 4944 AT Raamsdonk Werkendam, 16 mei 2011 Onze referentie: 66532 Betreft: verslag vleermuisinspectie Geachte heer de Bont, Naar aanleiding van de door ons
Vleermuizen en de grote bonte specht in en rond het plangebied van drie bebouwingslocaties te Rozenburg (ZH)
Vleermuizen en de grote bonte specht in en rond het plangebied van drie bebouwingslocaties te Rozenburg (ZH) Vleermuizen en de grote bonte specht in en rond het plangebied van drie bebouwingslocaties te
VLEERMUIZEN Leer ze kennen en beschermen
Leer ze kennen en beschermen 1 INHOUD 3 UNIEKE DIEREN 4 Anatomie van een vleugel 4 Zien met de stem 5 Uitstekende natuurlijke insectenbestrijders 6 Leven in harmonie 6 Het jaar van een vleermuis 7 Het
VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDING VAN BASISSCHOLEN DE AKKER EN DE DR. SCHAEPMANSCHOOL TE BARENDRECHT
VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDING VAN BASISSCHOLEN DE AKKER EN DE DR. SCHAEPMANSCHOOL TE BARENDRECHT VLEERMUIZEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDING VAN BASISSCHOLEN
Vale vleermuis (Myotis myotis) H Status. 2. Kenschets. Habitatrichtlijn Bijlage II (inwerkingtreding 1994).
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Vale vleermuis (Myotis myotis)
HET RIJKE KERKZOLDERLEVEN IN LIMBURG
HET RIJKE KERKZOLDERLEVEN IN LIMBURG Inleiding Sinds 1986 kom ik op Limburgse kerkzolders om de aanwezigheid van vleermuizen bij te houden. Aanvankelijk min of meer terloops en op kleine schaal, vanaf
Vleermuis in huis? Wat voor dieren zijn vleermuizen?
Vleermuis in huis? Vleermuizen duiken met enige regelmaat op in huizen en andere gebouwen. Dat leidt soms tot problemen. Bovendien zijn het wettelijk beschermde dieren, die niet zomaar verjaagd mogen worden.
Vleermuisonderzoek Kildijk
Vleermuisonderzoek Kildijk Onderzoek naar het voorkomen van vleermuizen rond de dijkverbeteringslocatie langs de Dordtsche Kil Definitief Grontmij Nederland bv Houten, 28 augustus 2009 Verantwoording Titel
Vleermuis. Kids for Animals Vleermuizen spreekbeurt. Vleermuizen Kennis. Verboden weg te jagen. Etenstijd!
Vleermuis Vleermuizen Kennis Je kent hem vast wel van griezelverhalen, de vleermuis. Veel mensen weten niet dat de vleermuis helemaal niet zo gevaarlijk is. Een beetje apart is hij wel, het is het enige
Handleiding voor de determinatie van vleermuizen in winterslaap
Handleiding voor de determinatie van vleermuizen in winterslaap Pierrette Nyssen Plecotus / Natagora Chauves-souris Novembre 2015 (Vlaamse versie David Galens december 2016) Ple co tus, groupe de travail
Eindrapport VLEERMUIZEN EN BROEDVOGELS IN EN DIRECT ROND DE VOERT 10 TE BERGEN
Eindrapport VLEERMUIZEN EN BROEDVOGELS IN EN DIRECT ROND DE VOERT 10 TE BERGEN Eindrapport VLEERMUIZEN EN BROEDVOGELS IN EN DIRECT ROND DE VOERT 10 TE BERGEN rapportnr. 2010.1172 september 2011 In opdracht
Het verloop van het aantal vleermuizen in een winterverblijf
Het verloop van het aantal vleermuizen in een winterverblijf Anne-Jifke Haarsma (ahaarsma@dds.nl) Wanneer arriveren vleermuizen eigenlijk in hun winterverblijf? Is dit moment gekoppeld aan bijvoorbeeld
Aanvullend vleermuisonderzoek Noordrand Groenlo. Rapportnummer 737
Aanvullend vleermuisonderzoek Noordrand Groenlo Rapportnummer 737 ! "#$%&'()*)+,)*)++ -. /!!!/ /01/ $/ 2 # $/$ 3 *!" #$ #% & ' ( ) * + 14/5!$ $ 14$/!! 14/5 ) De gemeente Oost-Gelre heeft ontwikkelingsplannen
Praktische tips en wetenswaardigheden over. Ook in uw tuin
Praktische tips en wetenswaardigheden over Vleer muizen Ook in uw tuin Vleermuizenweetjes De grootste vleermuis in Nederland, de vale vleermuis, is niet langer dan acht centimeter. De kleinste Nederlandse
INHOUDSTAFEL. Gedoopt! Vleermuizenpaspoort. Taakverdeling. Quadrocomputerprogramma. Ons logo. Extra s
30201 Pastoor De Clerckschool 6de klas 2018-19 INHOUDSTAFEL Gedoopt! Vleermuizenpaspoort Taakverdeling Quadrocomputerprogramma Ons logo Extra s Gedoopt! QUADRO P TERA D e C oolste! Wij zijn op de naam
Concept HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN EN ROND DE CONTREIE TE OOSTERHOUT
Concept HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN EN ROND DE CONTREIE TE OOSTERHOUT Concept HET VOORKOMEN VAN VLEERMUIZEN IN EN ROND DE CONTREIE TE OOSTERHOUT oktober 2009 In opdracht van: RBOI-Middelburg BV Postbus
Vleermuisinventarisatie Diemerpark Een onderzoek naar het voorkomen van vleermuizen in augustus en september 2009 R.M. Koelman
Een onderzoek naar het voorkomen van vleermuizen in augustus en september 2009 R.M. Koelman December 2009 Rapport van de Zoogdiervereniging In opdracht van de Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Zeeburg Een
Monitoring vleermuiskasten voormalige MOB complexen Schaijk en Heesch 2015
Monitoring vleermuiskasten voormalige MOB complexen Schaijk en Heesch 2015 Foto voorblad: Aktie om "even" water in de vleermuiskelder te brengen foto Henk de Wit Henk de Wit Hoofdstukken 1 Inleiding 2
Winterslaapplaatsen van vleermuizen
Winterslaapplaatsen van vleermuizen Leidraad bij de bouw, de inrichting en het beheer van vleermuiswinterverblijven Vleermuiswerkgroep Noord-Brabant Tekst: Peter Twisk, Fons Aelberts Voorplaat: Voltooide
Onderzoek effect vleermuisvriendelijke verlichting, Zevenaar Hans Hollander en Marcel Schillemans
Onderzoek effect vleermuisvriendelijke verlichting, Zevenaar Hans Hollander en Marcel Schillemans 2014.42 Rapport van het Bureau van de Zoogdiervereniging In opdracht van de Gemeente Zevenaar Onderzoek
Daardoor krijgen. weergegeven geluiden in combinatie met het gedrag van de dieren bieden vaak voldoende houvast om de soort te
ZOOGDIER (2)91/2 14 Determineren met een batdetector Kees Kapteyn & Herman Limpens Vleermuizen gebruiken sonar voor het opsporen van prooien. Met die sonar kunnen ze in absolute duisternis uitstekend waarnemen.
Bathopper project 2016
Bathopper project 2016 In 2016 is er door het vleermuisplatform een bathopperproject gestart in Zoetermeer. Daarbij heeft een batlogger op ca. 27 adressen in totaal 51 nachten de vleermuispassages gemeten.
Centraal Bureau voor de Statistiek. Handleiding voor het monitoren van vleermuizen in de winter
Centraal Bureau voor de Statistiek Handleiding voor het monitoren van vleermuizen in de winter HANDLEIDING VOOR HET MONITOREN VAN VLEERMUIZEN IN DE WINTER Uitgave 2005 Centraal Bureau voor de Statistiek
Vleermuisonderzoek Meer en Berg 2009
Vleermuisonderzoek Meer en Berg 2009 J.R. Regelink december 2009 Rapport van de Zoogdiervereniging In opdracht van Haskoning Nederland BV Rapport nr.: 2008.048 Datum uitgave: december 2009 Status uitgave: