Innoveren met zorg-technologie

Transcriptie

1 Innoveren met zorg-technologie Lectoraat Technologie in de Zorg Zuyd Onderzoek

2 Innoveren met zorg-technologie Lectoraat Technologie in de Zorg

3 Innoveren met zorg technologie Het lectoraat Technologie in de Zorg van Zuyd Hogeschool wil actief bijdragen aan innovaties in de langdurende zorg. Samen met zorginstellingen, professionals, bedrijven, cliënten van zorg- en kennisinstellingen doen we onderzoek en voeren we innovatieprojecten uit. De resultaten daarvan vertalen we naar het onderwijs en naar de praktijk van de zorg. Alle projecten gaan over de toepassing van technologie in de (langdurende) zorg. Technologie is immers een van de oplossingsrichtingen om in de naaste toekomst te kunnen voldoen aan de sterk groeiende behoefte aan zorg, in een arbeidsmarkt met te weinig mensen voor de zorg. Het doel is steeds de kwaliteit en efficientie van de zorg te ondersteunen met technologie, die soms door de client en soms door de zorgprofessional gebruikt wordt. Deze brochure bevat een selectie van concrete resultaten van projecten waar medewerkers van het lectoraat vorig jaar aan hebben gewerkt. Daarmee willen we een beeld geven van wat er kan en wat wij kunnen. Het zijn voorbeelden: we kunnen meer! Deze voorbeelden zijn bedoeld als uitnodiging tot samenwerking voor iedereen die een vraag of knelpunt heeft waarbij technologie een mogelijke oplossing biedt, of die een idee of oplossing heeft voor vragen of knelpunten in de zorg. Aan het eind treft u een overzicht aan van publicaties in Als u meer wilt weten over onze activiteiten, aarzel dan niet om contact te zoeken. Dat kan via Bea Diederen of Yolande Keulers, managementassistentes van de kenniskring, of via ondergetekende. Namens alle medewerkers van het lectoraat. 1 Prof.dr. Luc P. de Witte, lector en hoogleraar Technologie in de Zorg

4 Inhoudsopgave blz 3. Zorgacademie Parkstad Limburg blz 4. Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen voor blinden en slechtzienden blz 5. DiFiets blz 6. Europees thematisch netwerk ICT-hulpmiddelen en e-toegankelijkheid blz 7. Dynamische verlichting in de verslavingszorg blz 8. AAATE 2011 Conferentie blz 9. Monitoring van fysieke kwetsbaarheid bij ouderen blz 10. Paro de knuffelrobot blz 11. McArm, een armsteun die gebruikers begrijpt blz 12. Zorg op afstand en de opleiding ergotherapie blz 13. Ondersteuning van het geriatrisch Multi-Disciplinair Overleg blz 14. Kwetsbare ouderen blz 15. Publicatielijst blz 20. Leden van de kenniskring 2

5 De Zorgacademie Parkstad Limburg Zuyd Hogeschool wil intensiever samenwerken met het werkveld bij het opleiden van zorgprofessionals. De lectoraten van de hogeschool willen hun innovatie en onderzoek ook meer samen met dat werkveld doen. De Zorgacademie Parkstad Limburg is hierop een antwoord. Het is een gezamenlijk platform voor scholing en training van zorgprofessionals en een zorginnovatiecentrum. Zuyd Hogeschool werkt hierin samen met het Arcus College, de Open Universiteit Nederland, Atrium Medisch Centrum, Mondriaan en Sevagram. Begin 2012 zal de Zorgacademie gehuisvest zijn in een modern nieuw gebouw, vlak bij de deelnemende zorgorganisaties. Het afgelopen jaar is gewerkt aan de invulling van het nieuwe gebouw, maar vooral aan het gezamenlijke innovatie- en onderzoeksprogramma. Het lectoraat Technologie in de Zorg heeft hierin een belangrijke rol, samen met de collega's van het lectoraat Autonomie en Participatie van Chronisch Zieken. Steeds meer activiteiten van het lectoraat worden samen met de partners uitgevoerd, als onderdeel van het opgestelde innovatieprogramma. 3

6 Elektronische Mobiliteits Hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden Electronic Mobility Aids (EMA) zijn hulpmiddelen voor obstakeldetectie, oriëntatie en navigatie die personen met een visuele beperking ondersteunen bij het vermijden van hindernissen, opzoeken van oriëntatiepunten, plannen en volgen van een route en inwinnen van informatie over de actuele positie en belangrijke punten in de omgeving. Ontwikkelingen op dit gebied van technologie gaan snel. Dit maakt het voor professionals en de gebruikers zelf moeilijk om een geschikt hulpmiddel te kiezen. Op basis van uitgebreide literatuurstudies en twee gebruiksonderzoeken is de relevante informatie verzameld en in een database op gestandaardiseerde manier beschreven. Samen met experts en ervaringsdeskundigen is een advies- en trainingsprotocol voor elektronische navigatiehulpmiddelen ontwikkeld dat bij de zorgaanbieders geïmplementeerd wordt. In de laatste fase van het onderzoek wordt een effectstudie verricht. Naast de invloed op participatie, activiteiten en mobiliteit van de gebruiker wordt in kaart gebracht in hoeverre navigatiesystemen individuele problemen op het gebied van buitenshuis verplaatsen en reizen verminderen. 4

7 DiFiets Samen met iemand met dementie op de hometrainer naar de bakker fietsen? Of een virtuele fietstocht maken door het dorp, dat ze van vroeger kennen? In het project virtueel fietsen wordt dat mogelijk gemaakt. Het betreft een innovatieve vorm van fietstraining om ouderen met dementie te stimuleren om meer te gaan bewegen. DiFiets is een opstelling waarbij de fietsbewegingen gekoppeld zijn aan bewegende beelden op een scherm. Hierop worden fietsroutes getoond met beelden van omgevingen die voor de cliënt bekend zijn, bijvoorbeeld de voormalige woonplaats, de omgeving van het verpleeghuis, etc. Door beelden uit de eigen omgeving van cliënten te gebruiken, wordt deze manier van fietsen persoonlijker en aantrekkelijker gemaakt en kunnen zelfs sociale contacten ontstaan door interactie met (supporterende) medebewoners en familie. Via de herkenning van bewegende beelden hopen we dat de ouderen meer gemotiveerd worden om te fietsen. In samenwerking met drie zorgorganisaties zijn 10 fietsroutes ontwikkeld. In de periode november februari 2012 worden de ervaringen met de DiFiets geëvalueerd. 5

8 Europees Thematisch Netwerk ICT-hulpmiddelen en e-toegankelijkheid Wat zou het goed zijn als iedereen eenvoudig informatie kon vinden over allerlei ICT (ondersteunende) producten, - services en -diensten, zodat participeren voor iedereen gemakkelijker wordt. Wat zou het efficiënt zijn als alle informatie op één plek werd verzameld en je verzekerd bent van de kwaliteit en recentheid van de informatie. Van eindgebruiker tot ontwerper, van onderzoeker tot professional, in heel Europa. Het ETNA project bouwt een zo uitgebreid mogelijke portal, waar alle informatie op een begrijpelijke manier te vinden is, zowel in Nederland als in de rest van Europa. De portal sluit aan bij de al bestaande Europese hulpmiddelen-database Eastin ( Om dit te bereiken werken 23 gerenommeerde instituten uit 13 landen 3 jaar samen. De kenniskring Technologie in de Zorg is de Nederlandse vertegenwoordiger in dit project. Bezoek de website: 6

9 Dynamische verlichting in de verslavingszorg Van licht krijg je energie, word je blijer en voel je je gelukkiger. Dynamische verlichting kan variëren in lichtintensiteit en kleurtemperatuur, afhankelijk van het moment van de dag, de behoefte, de stemming of de taken. Uit eerder onderzoek van de kenniskring bleek dynamische verlichting positieve reacties op te roepen bij mensen met dementie en zelfs hun dag-nachtritme te beïnvloeden. Gelden deze positieve ervaringen ook voor andere complexe doelgroepen, zoals mensen met verslavingsproblematiek of kinderen met ADHD? In opdracht van het Leger des Heils wordt gekeken naar de effecten van dynamische verlichting bij verslaafden. De dynamische verlichting wordt toegepast in een nieuw Domushuis in Heerlen, waar momenteel 35 verslaafden verblijven. Heeft dynamische verlichting een effect op het drugsgebruik, de eetmomenten en de kwaliteit van bestaan? Onder welke voorwaarden kan dynamische verlichting in deze onrustige groep geïmplementeerd worden? Dit zijn vragen waar het komend jaar antwoord op gegeven wordt op basis van de resultaten uit zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek. 7

10 AAATE 2011 conferentie Van 31 augustus tot 2 september vond de AAATE 2011 conferentie plaats. Deze driedaagse bijeenkomst van professionals en onderzoekers op het gebied van Assistive Technology (hulpmiddelen) vond plaats in het MECC in Maastricht. Dit twee-jaarlijkse hoogtepunt van de Association for the Advancement of Assistive Technology in Europe was een groot succes met bezoekers uit de hele wereld en een hoogwaardig programma. De organisatie was in handen van het lectoraat Technologie in de Zorg van Zuyd in samenwerking met Vilans in Utrecht en PCO in Maastricht. Naast het succes van de conferentie voor de deelnemers was de conferentie voor de hogeschool ook een succes doordat Zuyd erg zichtbaar was; er was een stevige afvaardiging vanuit de hogeschool van zowel docenten als studenten en 12 studenten van Facility Management hebben in twee groepen een bijdrage geleverd aan de twee jaar durende voorbereiding en uitvoering van de conferentie. 8

11 Monitoring van fysieke kwetsbaarheid bij ouderen Het doel van het project is het ontwikkelen en evalueren van een innovatief systeem dat fysieke indicatoren van kwetsbaarheid kan monitoren bij thuiswonende ouderen. Daarnaast moet het systeem feedback en advies geven aan de ouderen en hun zorgprofessionals om zelfmanagement en zorg te ondersteunen. Het systeem is ontwikkeld in samenwerking met ouderen en professionals. Het monitoring systeem bestaat uit een weegschaal die gewicht en balans meet, een knijpbal die knijpkracht meet en een mobiele telefoon die fysieke activiteit en looppatroon meet. Via het touch-screen van de mobiele telefoon krijgen thuiswonende ouderen feedback op hun fysieke functioneren. Deze feedback ondersteunt ouderen bij zelfmanagement. Daarnaast wordt alle informatie verzameld op de mobiele telefoon en doorgestuurd naar een database waarin een zorgprofessional kan zien hoe het fysieke functioneren van zijn patiënt verandert. 9

12 PARO de knuffelrobot Samen met 30 zorgprofessionals in drie zorginstellingen zijn drie toepassingen van de PARO knuffelrobot ontwikkeld en in de praktijk uitgeprobeerd. De introductie van deze nieuwe technologie verloopt niet gemakkelijk, maar door dit achtereenvolgens in de verschillende instellingen te doen is veel geleerd over hoe dit het beste kan. Een belangrijk onderdeel bij de introductie was een interactieve digitale scholingsmodule die door zorgprofessionals thuis gevolgd kon worden. De resultaten van de pilotstudies zijn zeer veelbelovend; we zien bij individuele cliënten grote effecten van de PARO op onrust en op de kwaliteit van contacten met familie en ander bezoek. Er zijn echter ook cliënten waarbij de PARO niet 'aanslaat'. De volgende stap in het project is een grootschaliger onderzoek naar deze effecten. Over de ontwikkeling van de PARO toepassingen is een artikel geschreven en ingediend. Tevens zijn verschillende presentaties en workshops over zorgrobotica verzorgd in binnen- en buitenland. 10

13 McARM; een armsteun die de gebruiker begrijpt Wat betekent het als je niet meer zelfstandig kunt drinken, je tanden poetsen of op je hoofd krabben? Voor mensen met een verminderde armfunctie, bijvoorbeeld als gevolg van een spierziekte of na een hersenbloeding, is dit een vaak voorkomend probleem. Armsteunen worden ingezet om mensen te ondersteunen bij het uitvoeren van deze alledaagse activiteiten. Deze bestaande oplossingen vergen echter nog een aanzienlijke mate van coördinatie en kracht en een beperkt aantal bewegingen wordt ondersteund. Door het inzetten van sensor technologie kunnen deze oplossingen aanzienlijk verbeterd worden. Het doel van dit project is een armondersteuning te ontwikkelen die de kracht, die de gebruiker niet meer heeft, kan aanvullen. De besturing daarvan gaat door middel van de beweging die de gebruiker nog net wel kan maken. Dezelfde technologie kan gecombineerd met een computertaak ingezet worden in een trainingstoepassing waardoor de steeds schaarsere therapeuten aan efficiëntie winnen en de groeiende vraag kunnen blijven beantwoorden. 11

14 Zorg op afstand en de opleiding ergotherapie Vanuit de kenniskring Technologie in de Zorg worden meerdere keren per jaar bijdrages geleverd aan het onderwijs. Als voorbeeld kent een lesmodule effectief organiseren een onderdeel waarin een gastcollege zorg op afstand is gegeven. Het gebruik van ICT kan een krachtig hulpmiddel zijn bij het inschatten hoe een persoon in de eigen leefsituatie activiteiten uitvoert. Videocommunicatie of sensoren bieden inzicht in het functioneren van iemand zonder dat de adviseur daarbij fysiek aanwezig is. Sensoren kunnen activiteiten registreren; beeldcommunicatie stelt je in staat op afstand mee te kijken. Maar dan moet je als professional wel inzicht hebben hoe je met die gegevens om kunt gaan. Kortom welke zorginhoudelijke doelstellingen kun je op deze manier ondersteunen. In het verlengde van dit gastcollege hebben vier studenten vervolgens een onderwerp voor hun afstuderen gevonden, n.l. de inzet van zorg op afstand bij ondersteuning van mensen met een CVA als onderdeel van hun revalidatieproces. 12

15 Ondersteuning van het geriatrisch MultiDisciplinair Overleg Spreekuur in de ochtend, lunchen in de auto, patiënten thuis bezoeken, reizen naar de volgende afspraak en geen tijd voor overleg. Hoe kunnen verschillende disciplines (huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, etc.) met elkaar overleggen over hun patiënt, zonder fysiek bij elkaar te komen? In dit project is gekeken hoe met bestaande communicatietechnologie een multidisciplinair overleg (MDO) optimaal ondersteund kan worden. Webconferencing is een virtuele ontmoetingsplaats waar mensen vanuit verschillende locaties in real-time informatie via het internet kunnen uitwisselen. Het maakt een breed scala aan communicatie mogelijk: beeld- en geluidverbinding, online tonen en uitwisselen van documenten, het delen van het beeldscherm en vraag-en-antwoord sessies. Bij drie huisartsenpraktijken in de Westelijke Mijnstreek en het Expertisecentrum Ouderenzorg van het Orbis Medisch Centrum is gekeken hoe de MDO's verlopen en aan welke eisen de webconferencing technologie zou moeten voldoen. Met het programma Adobe Connect Pro is ervaring opgedaan in een technische- en gebruiksevaluatie. Het programma voldoet aan het eisen- en wensenpakket. De eerste reacties van beoogde gebruikers zijn positief. 13

16 Kwetsbare ouderen: vaststellen van kwetsbaarheid en preventie van beperkingen in de eerstelijn Kwetsbare ouderen hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van beperkingen in activiteiten. Hoe kunnen we thuiswonende, kwetsbare ouderen opsporen en welke interventies ondersteunen dat zij activiteiten die voor hen betekenisvol zijn kunnen (blijven) doen? Dit onderzoek concludeert dat bestaande screening-instrumenten voor kwetsbaarheid potentie hebben, maar nog onvoldoende de juiste doelgroep selecteren. Kwetsbare ouderen zijn tevreden over een innovatief interventie programma Zorg uit Voorzorg, gericht op zelfmanagement van betekenisvolle activiteiten. Onderdelen van dit eerstelijns programma zijn screening, assessment, interdisciplinair overleg, opstellen van doelen en plan van aanpak met de ouderen en een toolbox met 5 interventies. De huisarts en praktijkondersteuner vormen het kernteam, maar ook de fysiotherapeut en ergotherapeut kunnen een belangrijke bijdrage leveren. Deze eerstelijns zorgprofessionals waren eveneens positief en beschouwen het programma als hanteerbaar; het stimuleert interdisciplinair en preventief werken. Enige aanpassingen zijn nog nodig voor succesvolle implementatie in de eerstelijn. Ramon Daniëls promoveerde op 7 juli 2011 op dit onderwerp. 14

17 Publicatielijst 15 Wetenschappelijke publicaties Internationaal Bemelmans R, Gelderblom GJ, Jonker P, Luc de Witte. Socially Assistive Robots in Elderly Care: A Systematic Review into Effects and Effectiveness. J Am Med Dir Ass. Published online 16 December 2010, doi: /j.jamda Dalemans RJ, de Witte L, Wade D, van den Heuvel W. Social participation through the eyes of people with aphasia. Int J Lang Commun Disord Sep; 45(5): Dalemans RJ, Witte LP de, Beurskens AJ, Heuvel W van den, Wade DT. An investigation into the social participation of stroke survivors with aphasia. Disabil Rehabil 2010:32(20); Verdonschot M, Witte L de, Buntinx WHE, Curfs L. Social participation as part of intended outcome. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, IASSID-Europe, Roma, 2010, 23(5); 488. Daniels R, Rossum E van, Metzelthin S, Sipers W, Habets H, Hobma S, Heuvel W van den, Witte L de, Rehabilitation in practice: a disability prevention programme for community-dwelling frail older persons. Clinical Rehabilitation Friederich A, Bernd T, Witte LP. Methods for the selection of assistive technology in neurological rehabilitation practice. Scand J Occ Ther 2010; 17(4): Neyens JC, van Haastregt JC, Dijcks BP, Martens M, van den Heuvel WJ, de Witte LP, Schols JM. Effectiveness and implementation aspects of interventions for preventing falls in elderly people in long-term care facilities: a systematic review of RCTs. J Am Med Dir Assoc Jul;12(6): Epub 2010 Oct 20. Reichrath E, Witte LP de, Winkens I. Interventions in general education for students with disabilities: a systematic review. Int J of Inclusive Education 2010; 14(6): Steel EJ, Witte LP de. Advances in European Assistive Technology Service Delivery and recommendations for further improvement. Technology and Disability 2011; 23(3): Steel EJ, Gelderblom GJ, Witte LP de. Development of an AT selection tool using the ICF model. Technology and Disability 2011; 23(1):1-6. Verdonschot M, Witte L de, Buntinx WHE, Curfs L. Assistive Technology to support social participation. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, IASSID-Europe, Roma, 2010, 23(5); 489. Vermeulen J, Neyens J, Spreeuwenberg M, Rossum E van, Witte L de. Predicting ADL disability in community-dwelling elderly people

18 using physical frailty indicators: a systematic review. BMC Geriatrics 2011, 11:33. Zijlstra GA, van Haastregt JC, van Eijk JT, de Witte LP, Ambergen T, Kempen GI. Mediating effects of psychosocial factors on concerns about falling and daily activity in a multicomponent cognitive behavioral group intervention. Aging Ment Health Jan;15(1): Nationaal Cremers G, Bemelmans B, Gelderblom GJ. Rolstoelsimulatie: selecteren van de beste rolstoelbediening. Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde 2011, 33: Daniels R, Metzelthin S, Rossum E van, Witte L de, Kempen GIJM, Heuvel W van den. Interventies ter voorkoming van beperkingen bij thuiswonende kwetsbare ouderen: een systematische literatuurstudie. Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde 2010; 1: Heijkers J. Website UWV niet voldoende toegankelijk. Aan de slag, maandblad over re-integratie en participatie 2011; 11, augustus Kleynen M, Braun S, Spreeuwenberg M, Rossum E van. Zijn exergames ook zinvol voor ouderen? Een kritisch literatuuroverzicht. Fysiotherapie & Ouderenzorg, juni 2011; Metzelthin S, Daniels R, Rossum E van, Witte LP de, Heuvel WJA van den, Kempen GIJM. Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. Tijdschrift voor Geriatrie en Gerontologie, 2011; 42: Vermeulen J, Spreeuwenberg M, Sipers W, Neyens J, Rossum E van, Hewson D, Witte L de. Samenwerking met stakeholders tijdens de ontwikkeling van een monitoring system en feedback- en adviessysteem voor thuiswonende ouderen. Fysiotherapie & Ouderenzorg, juni 2011: Boeken en boekbijdragen Frank Vlaskamp, Mathijs Soede, Gert Jan Gelderblom. History of Assistive Technology: 5000 years of technology development for human needs. Zuyd University, Heerlen, ISBN Gert Jan Gelderblom, Mathijs Soede, Leon Adriaens, Klaus Miesenberger (eds.). Proceedings AAATE 2011 conference: Everyday Technology for Independence and Care. IOS Press, Assistive Technology Research Series, Volume 29, 1256 pages. ISBN Charles Willems, Marieke Spreeuwenberg, Loek van der Heide, Luc de Witte, John Rietman. The videocommunication to support care delivery to independently living seniors. In: Lodewijk Bos, Adrie Dumay, Leonard Goldschmidt, Griet Verhenneman, Kanagasingam Yogesan (eds). Handbook of Digital Homecare. Succeses and failures. Communications in medical and care compunetics, 16

19 Yogesan (eds). Handbook of Digital Homecare. Succeses and failures. Communications in medical and care compunetics, Springer, 2011, 3, D01: / Charles Willems, Marieke Spreeuwenberg, Loek van de Heide, Luc de Witte, John Rietman. The introduction of activity monitoring as part of care delivery in independent living seniors. In: Lodewijk Bos, Adrie Dumay, Leonard Goldschmidt, Griet Verhenneman, Kanagasingam Yogesan (eds). Handbook of Digital Homecare. Succeses and failures. Communications in medical and care compunetics, Springer, 2011, 3, D01: / Congresproceedings en -presentaties Internationaal Frank Vlaskamp, et al. Biosensing: using motion sensors in real life care. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Rene Claassen, Charles Willems. Evaluation of the implementation of customized care by lifestyle monitoring. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Ger Cremers. Wheelchair Simulator: selecting optimal wheelchair control. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Loek van der Heide, Marieke Spreeuwenberg, Charles Willems, Luc de Witte, John Rietman. The effects of CareTV on feelings of loneliness and safety in frail elderly. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Charles Willems, Marieke Spreeuwenberg, Loek van der Heide, Anthony Glascock, David Kutzik, Luc de Witte, John Rietman. Activity monitoring to support independent living Dutch homecare. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Jeanne Heijkers, Frans Schoonbrood, Luc de Witte. Supporting autonomy in the aging population by using low tech assistive devices. In: Gelderblom et al (eds). Everyday Technology for independence and care. IOS Press Amsterdam, Assistive Technology Series, Volume 29, p Tanja Klein, Gert Jan Gelderblom, Luc de Witte. Evaluation of short term effects of the IROMEC robotic toy for children with developmental disabilities. ICORR, Zurich, June Roger Bemelmans, Gert Jan Gelderblom, Pieter Jonker and Luc de Witte. The Potential of Socially Assistive Robotics in Care for Elderly, a Systematic Review. HUMAN-ROBOT PERSONAL RELATIONSHIPS, Lecture Notes of the Institute for Computer

20 Sciences, Social Informatics and Telecommunications Engineering, 2011, Volume 59, 83-89, DOI: / _11. Gert Jan Gelderblom, Roger Bemelmans, Nadine Spierts, Pieter Jonker and Luc de Witte. Development of PARO Interventions for Dementia Patients in Dutch Psycho-geriatric Care. SOCIAL ROBOTICS, Lecture Notes in Computer Science, 2010, Volume 6414/2010, , DOI: / _26. Spreeuwenberg M, Kienhuis M, Willems Ch. Videomonitoring as part of care delivery to indepently living seniors. Oral presentation fourth European Nursing Congress. Rotterdam. Journal of clinical nursing 19 (suppl 1) October Willems C. Convenor Health technology education in curricula for bachelor of nursing. Symposium. Fourth European Nursing Congress. Rotterdam. Journal of clinical nursing 19 (suppl 1) October 2010: 95. Claassen, R, Verwey R, Willems C. Education is all about making choices and innovation. Oral presentation Fourth European Nursing Congress. Rotterdam. Journal of clinical nursing 19 (suppl 1) October 2010: 95. Willems C. Spreeuwenberg M, Claassen R. Activity monitoring as part of care delivery to independantly living seniors. Oral presentation fourth European Nursing Congress. Rotterdam. Journal of clinical nursing 19 (suppl 1) October 2010: 101. Spreeuwenberg M, Willems C, Verheesen H, Schols J, Witte de L. Dynamic lighting to influence the day-night rhythm of clients with dementia. Poster presentation Fourth European Nursing Congress. Rotterdam. Journal of clinical nursing 19 (suppl 1) October 2010: 139. Tanja Bernd, Gert Jan Gelderblom, Silvie Vanstipelen, Luc de Witte. Short term effect evaluation of IROMEC involved therapy for children with intellectual disabilities. International Conference on Social Robotics, Singapore, November Gert Jan Gelderblom, Roger Bemelmans, Nadine Spierts, Pieter Jonker, Luc de Witte. Development of PARO interventions for dementia patients in dutch psycho-geriatric care. International Conference on Social Robotics, Singapore, November Gert Jan Gelderblom, Ger Cremers. Robotics for elderly care; a roadmap study for the European Commission. Fourth European Nursing Congress: Older Persons; the future of care. Rotterdam, 4-7 Oktober Uta Roentgen, Gert Jan Gelderblom, Luc de Witte. Usability of four electronic travel aids aimed at navigation. 10th International Conference on Low Vision, Kuala Lumpur, Malaysia, S.2.5., February Emily Steel, Luc de Witte. Assistive Technology Evaluation and Selection (ATES): usability, feasibility and fit with practice. XI EFRR Congress (Federation for Rehabilitation Research), Riva del Garda, May

21 Luc de Witte. Challenges and opportunities for Europe (and the AAATE). Keynote lecture 11th European Conference of the AAATE. Maastricht, Roger Bemelmans. Development of Paro Interventions for Psychogeriatric care. Presentation European Robotics Forum Enabling Innovation: from research to products. Zweden, the Aros Congress Center, Munkgatan 7, Västerås, April Charles Willems. Implementation of Activity Monitoring as a Tool for Homecare Workers in the Netherlands. ICADI Newcastle 2010 conference, september Rapporten Verwey R, Vreeke E, Duijvendijk I, Zondervan R. e-overdracht in de Care, een inventarisatie. Nictiz, Den Haag, Rianne Pas (editor) i.s.m. GPT-Solutions, Zuyd hogeschool, Katholieke Hogeschool Kempen, MOBILAB, McRoberts, Maastricht UMC+, NBG, Neways, TNO, Vision Dynamics, Zorgtechnoservice. Biosensing eindrapportage. Eindverslag Pieken in de Delta 2007, Maastricht, maart Gert Jan Gelderblom, Ger Cremers, Anica Rondags. Rolstoelsimulator. Zuyd hogeschool, Lectoraat Technologie in de Zorg, Heerlen, september Ger Cremers, Marieke Spreeuwenberg, Loek van der Heide, Nadine Spierts. Malberg: evaluatie van menustructuren. Zuyd hogeschool, lectoraat Technologie in de Zorg, november Loek van der Heide, Marieke Spreeuwenberg, Charles Willems. Rapportage Zorg op Maat door Leefstijlmonitoring: resultaten gebruiksonderzoek Zuyd hogeschool, lectoraat Technologie in de Zorg, juli Jeanne Heijkers, Frans Schoonbrood, Luc de Witte. Toolkit eenvoudige technologie voor ouder wordende mensen die hulpbehoevend worden en hun mantelzorgers. Zuyd hogeschool, lectoraat Technologie in de Zorg, februari Gert Jan Gelderblom, Roger Bemelmans, Nadine Spierts. Eindrapport Paro in de ouderenzorg, Interventiebeschrijvingen. Zuyd hogeschool, lectoraat Technologie in de zorg, november John Rietman, Charles Willems. Eindrapportage Zorg op maat door leefstijlmonitoring rapport Proteion. november Judith van Lier, Charles Willems. Uitluisteren. Brochure in de Lemma serie Zicht op Zorg en technologie. Vilans, Utrecht, december Charles Willems, Loek van der Heide, Marieke Spreeuwenberg. Zorg op maat door leefstijlmonitoring. Ervaringen van en met cliënten. Zuyd hogeschool, lectoraat Technologie in de zorg, december

22 L eden kenniskring (per december 2011) Sandra Bedaf MSc Drs Roger Bemelmans Drs Rene Claassen Ir Ger Cremers Dr Ruth Dalemans Dr Ramon Daniels Bea Diederen Irma Everink MSc Dr Gert Jan Gelderblom Loek van der Heide MSc Drs Jeanne Heijkers Yolande Keulers Dr Monique Lexis Drs Yan Ping Man Dr Jan Rietsema Drs Uta Roentgen Dr Erik van Rossum Frans Schoonbrood BHS Nadine Spierts BHS Dr Marieke Spreeuwenberg Drs Renée Verwey Dr Charles Willems Prof dr Luc de Witte 20

23 Adresgegevens Zuyd Hogeschool Lectoraat Technologie in de Zorg Nieuw Eyckholt DJ Heerlen Postbus AN Heerlen of of

24