Innoveren met zorgtechnologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Innoveren met zorgtechnologie 2012-2013"

Transcriptie

1 Innoveren met zorgtechnologie Lectoraat Technologie in de Zorg Zuyd Onderzoek

2 Innoveren met zorgtechnologie Lectoraat Technologie in de Zorg Innoveren met zorgtechnologie De zorg in Nederland maakt stormachtige tijden door. Er zijn grote veranderingen gaande: de zogenaamde 'kanteling' van de langdurende zorg, een verschuiving van verantwoordelijkheden naar gemeenten, forse bezuinigingen en een veranderende rol van cliënten en de mensen in hun directe omgeving. Deze tijd vraagt om creatieve, vernieuwende oplossingen en doortastende bestuurders. Het lectoraat Technologie in de Zorg van Zuyd Hogeschool wil aan die vernieuwende oplossingen een bijdrage leveren. Dat doen we met een team van inmiddels 30 medewerkers die, ondersteund door studenten van de hogeschool, werken aan onderzoek en innovatieprojecten, altijd in nauwe samenwerking met professionals in de zorg en het bedrijfsleven. Het doel is duidelijk: een significante bijdrage leveren aan de kwaliteit en efficiëntie van de (langdurende) zorg met behulp van technologie. Deze brochure laat een aantal voorbeelden zien van wat de medewerkers van het lectoraat kunnen en graag doen. Deze voorbeelden zijn bedoeld als uitnodiging om samen met ons, ook in deze stormachtige tijden, te werken aan duurzame oplossingen voor een duurzame zorg. Als u meer wil weten over de activiteiten van het lectoraat, neem dan contact met ons op. Dat kan via Bea Diederen of Yolande Keulers, managementassistentes, of via ondergetekende. Of kijk op de website van het lectoraat: Namens de medewerkers van het lectoraat. Prof dr Luc P. de Witte 1

3 Inhoudsopgave Van Lectoraat naar Expertisecentrum Expertisecentrum voor innovatieve zorg en technologie 1 Voorwoord door Luc de Witte 3 Van Lectoraat naar Expertisecentrum 4 De komst van Zappie 5 Paro onderzoek met trial afgerond 6 Duitse Care-O-Bot vier maanden te gast 7 Armsteungebruik thuis gemeten 8 Internet toegankelijk voor iedereen 9 Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking 10 De weg naar Ondersteunde Communicatie 11 Future proof for cure and care 12 Tele-technologische ondersteuning voor zorg en welzijn 13 Het ondersteunen van impliciet bewegen 14 Meer lichaamsbeweging bij cliënten met een verstandelijke beperking 15 Publicatielijst 20 Medewerkers van het lectoraat 2 3 Het lectoraat Technologie in de Zorg begon ongeveer 6 jaar geleden. Inmiddels is het uitgegroeid tot een team met 30 medewerkers. De thematiek van het lectoraat is actueel en sluit aan bij behoeften in het werkveld van de zorg en bij kansen en mogelijkheden in de regio. Technologie voor de zorg is inmiddels ook een regionaal speerpunt, 'gedragen' door onder andere Limburg Economic Development (LED). Zuyd Hogeschool heeft als antwoord op de behoeften in de regio gekozen voor het thema 'Innovatieve Zorg en Technologie' als een van haar hogeschoolbrede zwaartepunten. Eind 2012 leidde die keuze tot de toekenning van een aanzienlijke investeringbijdrage voor de ontwikkeling van het Expertisecentrum voor Innovatieve Zorg en Technologie (EIZT) door de minister van OCW. Dit expertisecentrum bundelt de expertise binnen twee grote lectoraten van de faculteit Gezondheidszorg van Zuyd Hogeschool het lectoraat Technologie in de Zorg en het lectoraat Autonomie en Participatie van chronisch zieken met die bij Fontys Hogescholen, andere faculteiten van Zuyd, de ROC's in de regio en partners in het werkveld. Met de toekenning van de middelen en de erkenning van het expertisecentrum komt het lectoraat in een heel nieuwe fase. De activiteiten van het lectoraat passen namelijk volledig in de ambities en plannen rond het EIZT. In het EIZT werken de betrokken lectoraten/hogescholen samen met een groot aantal partijen in het werkveld (bedrijven, zorgorganisaties, patiëntenorganisaties, gemeenten, intermediaire organisaties e.a.) aan een gemeenschappelijk onderzoeks- en innovatieprogramma. Dat is spannend en het vraagt om nieuwe competenties. Maar het is ook heel erg stimulerend. Het EIZT bestaat inmiddels bijna een jaar en de eerste resultaten zijn overtuigend en veelbelovend. In 2012 verhuisde het lectoraat naar het nieuwe gebouw van de Zorgacademie Parkstad (ZAP). Dat was een stap in de richting van een meer intensieve samenwerking met 'de buitenwereld'. Met het EIZT wordt een volgende stap in die richting gezet; er ontstaat een publiekprivaat samenwerkingsverband in de regio, waarmee nog beter op de behoeften in het werkveld ingespeeld kan worden.

4 De komst van Zappie Paro onderzoek met trial afgerond De medewerkers van het lectoraat maakten dit jaar kennis met Zappie. Grote ogen, vleugels en een zeemeerminstaart maken dit kleurrijke kunstwerk een ware blikvanger. Deze blikvanger was eigenlijk bedoeld om op de stoep te zetten voor Regalo Cadeau in Maastricht; een winkel gecombineerd met een atelier dat gerund wordt door mensen met een verstandelijke beperking. Maandenlang werkten zij met zijn twaalven aan het grote fantasiebeest en iedereen had zijn eigen inbreng. Kippengaas, purschuim en papier-maché legden de basis. Nadat hij met felle kleuren beschilderd was, werd hij vol trots door de makers voor de winkel op de stoep gezet. Nog geen week later liet Luc de Witte zijn oog op het kunstwerk vallen. De achtergrond van het productieproces en de dynamische en verfrissende uitstraling van Zappie sluiten perfect aan bij de doelstellingen van het lectoraat. Het duurde dan ook niet lang voordat het enorme beest de Zorgacademie werd binnengetakeld. Voor de medewerkers van het lectoraat een aangename verassing en voor de makers van Zappie een groot compliment. De robot zeehond Paro is ondertussen behoorlijk bekend in Limburg. Het lectoraat heeft in de afgelopen jaren samen met de regionale zorginstellingen gewerkt aan de implementatie van deze knuffelrobot in de psychogeriatrische zorg. Het doel daarvan was om de toegevoegde waarde van zo n robot voor de dagelijkse zorg op het spoor te komen en vervolgens te meten. Na voorbereidend onderzoek is in het afgelopen jaar een effectonderzoek naar de Paro zeehond uitgevoerd. Dankzij de uitstekende samenwerking met Proteion, Orbis en Sevagram zijn ruim 60 mensen met dementie in het onderzoek betrokken die 4 maanden lang regelmatig met Paro in aanraking kwamen om heel individuele zorgdoelen te bereiken. Voor de ene persoon zou Paro een inspiratie zijn om actief te interacteren met de omgeving, voor een ander is Paro een troost bij een bezoek aan de pedicure. Door deze effecten van Paro te vergelijken met perioden waarin Paro niet werd ingezet, kon worden aangetoond dat er een duidelijke meerwaarde ligt in het inzetten van Paro ter ondersteuning van de zorg voor mensen met dementie. Daarbij is het wel van belang dat Paro heel doelgericht wordt gebruikt

5 Duitse Care-O-Bot vier maanden te gast Armsteungebruik thuis gemeten In de zomer van 2013 logeerde er een bijzondere gast in de Zorgacademie. De Duitse Care-O-Bot3 robot was voor 4 maanden neergestreken in Heerlen. In het kader van een Europees onderzoeksproject zijn de eerste evaluaties gehouden van de vorderingen die met deze indrukwekkende robot gemaakt zijn. Het doel van het project is om een robot te ontwikkelen die ouderen thuis in het dagelijks leven kan ondersteunen. Dit doel ligt nog ver weg maar de eerste stappen zijn gezet. Limburgse ouderen afkomstig van Landgraaf tot Venray hebben met de robot samengewerkt in een ruimte in de Zorgacademie die als woonruimte is ingericht. Het ging daarbij niet alleen om wat de robot al feitelijk kan ondersteunen maar ook of de bediening van de robot en het sociale gedrag van de robot de goedkeuring van de testgebruikers kon krijgen. De testgebruikers en de vele bezoekers die we over de vloer hebben gehad waren onder de indruk van de mogelijkheden van de techniek, maar hadden ook veel opmerkingen over wat er nog allemaal verbeterd moet worden voordat een dergelijke robot echt bij mensen thuis zou kunnen werken. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt voor de verdere verbetering van de robot. 6 7 Armsteunen worden gebruikt door personen die als gevolg van een verminderde armfunctie belangrijke dagelijkse activiteiten niet meer kunnen uitvoeren. Het lectoraat werkt mee aan het ontwikkelen van een geavanceerd, sensorgestuurd nieuw type armsteun. Van groot belang is het hierbij te weten welke bewegingen wel en welke niet goed ondersteund worden door bestaande armsteunen. Samen met de faculteit Bewegingswetenschappen van de Universiteit Maastricht is deze vraag onderzocht. Hierbij zijn armbewegingen gemeten bij mensen die een armsteun gebruiken vanwege hun beperking, tijdens alledaagse activiteiten zoals eten, drinken en haren kammen. Dit werd gemeten met behulp van het zogenaamde MMAAS vest. Het bijzondere aan de metingen met dit vest is dat ze gewoon bij mensen thuis zijn uitgevoerd, terwijl dit soort metingen normaal gesproken alleen in een laboratorium worden uitgevoerd. Met de sensoren in het vest zijn de alledaagse bewegingen zeer gedetailleerd vastgelegd. Activiteiten die gebruikers moeilijk vonden waren bijvoorbeeld een boek van een plank pakken en de haren kammen. Vergelijkingen tussen bewegingen met en zonder armsteun en vergelijkingen met gezonde proefpersonen lieten zien dat bepaalde bewegingen beter gaan met een armsteun (bijvoorbeeld arm naar boven bewegen) terwijl andere bewegingen (bijvoorbeeld draaiing van de schouder) juist minder goed gaan met de gebruikte armsteunen. Toepassing van deze kennis in de ontwikkeling kan leiden tot een hulpmiddel wat alledaagse activiteiten beter ondersteunt.

6 Internet toegankelijk voor iedereen Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking Proefschrift Uta Roentgen Op een verantwoorde manier gebruik kunnen maken van internet biedt mogelijkheden tot ontspanning, het onderhouden van sociale contacten en het draagt bij aan zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Helaas is de inhoud van internetpagina's vaak slecht toegankelijk voor mensen met een verstandelijke beperking. Lange zinnen en vele moeilijke woorden die op internetsites voorbij komen, vormen een probleem. Onderzoekers van de Technische Universiteit Dortmund hebben samen met toekomstige gebruikers een woordenboek ontwikkeld voor mensen met een verstandelijke beperking. Hierbij waren cliënten van Daelzicht en studenten ergotherapie van Zuyd betrokken. Dit woordenboek is onderdeel van een speciaal computerprogramma en geeft op verzoek van gebruikers uitleg over moeilijke woorden. Met behulp van dit zogenaamde Knoffit programma is het tijdens het lezen van een tekst op internet mogelijk om aan iemand anders te vragen een moeilijk woord uit te leggen. Deze toelichting kan een tekst zijn, maar ook een gesproken berichtje, een foto of een filmpje. In het woordenboek worden alle toelichtingen bewaard. Als de gebruiker het moeilijke woord weer tegenkomt, geeft het programma automatisch uitleg. Dit kan helpen om de tekst van elke willekeurige website makkelijker te begrijpen. Mobiliteit vormt een belangrijke voorwaarde voor participatie. Mensen met een visuele beperking kunnen naast de traditionele hulpmiddelen ook Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen (EMA) gebruiken om zich zelfstandig te verplaatsen. Ondanks technologische verbeteringen werden EMA nog niet veel gebruikt en maakten nog niet standaard deel uit van de oriëntatie- en mobiliteitstraining. In het proefschrift werd de actuele stand van zaken rondom EMA beschreven en achterhaald wat in de wetenschappelijke literatuur gepubliceerd is over hun effecten. Hiervoor werden in de eerste fase twee literatuuronderzoeken verricht. In de tweede fase werd in een gebruiksonderzoek de functionaliteit en bruikbaarheid van verschillende EMA onderzocht. Aan het gebruiksonderzoek hebben 26 personen met een visuele beperking deelgenomen. In de laatste fase werd een protocol voor de advisering van EMA in de praktijk opgesteld en geïmplementeerd bij de zorgaanbieders. Verder werd een methode ontwikkeld om de effecten van EMA op participatie te bepalen en is deze methode bij een groep van 53 personen met een visuele beperking uitgezet. De studie benadrukt het belang van zorgvuldige advisering en verstrekking van EMA voor de individuele gebruiker en kan hier, door de behaalde resultaten, een bijdrage aan leveren. 8 9

7 De weg naar Ondersteunde Communicatie Future proof for cure and care In het leven van kinderen en jongeren met een ernstige communicatiebeperking is de doelmatige verstrekking en het gebruik van Ondersteunde Communicatie (OC) van fundamenteel belang. Met geschikte zorg- en dienstverlening op het gebied van OC kunnen deze kinderen leren zichzelf te uiten en op een zo goed mogelijk niveau te communiceren, hun wensen en behoeften duidelijk te maken en te begrijpen wat er om hen heen gebeurt. Zij kunnen actief deelnemen in gesprekken en aan sociale interactie, onderwijs en de maatschappij. De zorg- en dienstverlening op het gebied van OC in Nederland is op dit moment versnipperd en moeilijk toegankelijk. Betrokken families hebben behoefte aan een duidelijk beeld van welke manieren van hulp-, zorg- en dienstverlening bestaan en hoe zij deze kunnen bereiken. Het project zal inzicht verschaffen over de voorkomende OC behoeften, de zorg- en dienstverlening op het gebied van OC en de ervaringen hiermee vanuit het perspectief van de gebruikers. Het project wordt afgerond met de publicatie van een gemakkelijk leesbaar en toegankelijk informatieproduct, de Wegwijzer Ondersteunde Communicatie. Technologische ontwikkelingen maken innovaties in de zorg mogelijk. Zo kan men op afstand gegevens uitwisselen, afspraken maken en contacten leggen. De toepassing van beeldcommunicatie in de zorg neemt nu een grote vlucht. Maar er is meer mogelijk en de technologische ontwikkelingen gaan snel. Het bijhouden van die ontwikkelingen is van belang om zo inzicht te krijgen in de consequenties voor de zorg- en dienstverlening. Zuyd heeft daarom voor 40 personen, afkomstig uit bedrijven en zorginstellingen in de regio, een drietal masterclasses gegeven. Daarin zijn de Identificeer Genereer en ontwikkelingen op het behoefte selecteer aan innovatie ideeën gebied van zorg op afstand, zorgrobotica en monitoring toegelicht. Vervolgens werd tijdens een workshop ingegaan Ontwerp, op de werkwijze die Implementeer test product, gevolgd kan worden om het resultaat proces en/of initiatieven op dit gebied services zodanig tot ontwikkeling te brengen dat een succesvolle business case kan worden gevormd. De geanimeerde discussie liet zien dat in het netwerk vele mogelijkheden tot samenwerking aanwezig zijn zodat deze nieuwe vormen benut kunnen worden

8 Tele-technologische ondersteuning voor zorg en welzijn Het ondersteunen van impliciet bewegen Dit jaar is er een software platform ontwikkeld vanuit de behoeften van ouderen. Een onderzoek is uitgevoerd om de eisen en wensen van ouderen in kaart te brengen. Dit leverde een overzicht op van wenselijke functionaliteiten. Hieruit is een selectie gemaakt van functionaliteiten die in het platform geïntegreerd zijn. Voorbeelden zijn: beeldcontact met familie, vrienden en zorgverleners, informatie van gemeenten, maaltijdenservice, medicatieherinnering en spelletjes. Medio 2013 werd gestart met een pilot in de Westelijke Mijnstreek. In Therapeuten, zoals fysio-, ergo- en oefentherapeuten, zijn experts op het gebied van bewegen en bieden therapie aan die er op gericht is om patiënten beter te leren bewegen en in beweging te blijven. De therapeuten van Sevagram en Adelante Zorgcentra ervaren dat de therapie bij patiënten met een verworven aandoening van het centrale zenuwstelsel bemoeilijkt wordt door cognitieve beperkingen (subgroepen van patiënten met dementie, beroerte of de ziekte van Parkinson). Bij deze patiënten lijkt het beter te werken om tot bewegen uit te nodigen (impliciet leren) in plaats van met woorden alles te willen uitleggen (expliciet leren). Het lectoraat werkt mee aan een internationaal (RAAK) project waarin het doel is om therapeuten toe te rusten met een denkkader, strategieën en tools voor het behandelen van mensen met cognitieve beperkingen, die informatie en instructies, gericht op bewegen, niet goed begrijpen. Binnen het project is een enquête gehouden onder internationale experts (denkkader) en zijn drie praktische deelstudies uitgevoerd om strategieën en tools te identificeren. totaal zijn 76 ouderen benaderd waarvan uiteindelijk 58 hebben deelgenomen. Verder waren gemeenten, dienstverlenende en zorgverlenende instanties betrokken. De pilot is eind 2013 afgesloten. Analyse van de gegevens moet uitwijzen welke meerwaarde het platform heeft voor ondersteuning van zelfredzaamheid en moet informatie opleveren over de gebruiksvriendelijkheid. Aan de hand hiervan kan het platform geoptimaliseerd worden. Commerciële partijen zijn in overleg om het concept te vermarkten en aan te bieden aan belanghebbenden: ouderen, gemeenten, dienstverlenende en zorgverlenende instanties

9 Meer lichaamsbeweging bij cliënten met een verstandelijke beperking Publicatielijst Dit onderzoek is uitgevoerd samen met Stichting Pergamijn, een dienstverlenende instelling voor mensen met verstandelijke beperkingen, op twee locaties in 3 kleinschalige woonvormen. In totaal wonen op deze locaties 25 cliënten. Het doel van dit pilot project was om te onderzoeken of technologieën ondersteunend ingezet kunnen worden om lichamelijke beweging bij mensen met verstandelijke beperkingen te stimuleren. Het project was in twee fasen opgedeeld. Op basis van zoekacties in literatuurbestanden, op internet en via focusgroep bijeenkomsten (fase 1) zijn drie technologieën (2 interactieve spellen en een virtuele fiets) geselecteerd, die door cliënten van de woonlocaties getest zijn op bruikbaarheid. De deelnemende cliënten waren over het algemeen enthousiast over de technologieën. Wel bleek dat de technologieën niet altijd voor iedereen gebruikt konden worden; door sommige cliënten waren zij te weinig uitdagend, terwijl voor een beperkt aantal andere cliënten de spelelementen te moeilijk waren. Dit project laat zien dat er nog veel innovaties mogelijk zijn die de zorg kunnen verbeteren. In vervolgprojecten wordt dit verder onderzocht Wetenschappelijke publicaties Proefschrift Roentgen U R (2013) Electronic Mobility Aids for Persons Who Are Visually Impaired. Maastricht: Universitaire Pers Maastricht. Internationaal Andrich R, Mathiassen N-E, Hoogerwerf E-J, Gelderblom G J (2013) Service delivery systems for Assistive Technology in Europe: An AAATE/EASTIN position paper. Technology and Disability, 25: 3, Braun S M, Kleynen M, van Heel T, Kruithof N, Wade D T, Beurskens A J (2013) The effects of mental practice in neurological rehabilitation: A systematic review and meta-analysis. Frontiers in Human Neuroscience. Research topic: clinical and experimental research in imagery and action observation Aug 2;7:390. doi: /fnhum Desideri L, Mingardi A, Stefanelli B, Tanzini D, Bitelli C, Roentgen U, de Witte L (2013) Assessing children with multiple disabilities for assistive technology: A framework for quality assurance. Technology and Disability, 25(3), DOI /TAD Desideri L, Roentgen U, Hoogerwerf E-J, de Witte L (2013) Recommending Assistive Technology (AT) for children with multiple disabilities: a systematic review and qualitative synthesis of models and instruments for AT professionals. Technology and Disability, 2013; 25(1): van der Heide L A, van Ninhuijs B, Bergsma A, Gelderblom G J, van der Pijl D, de Witte L (2013) An overview and categorization of dynamic arm supports for people with decreased arm function. Prosthetics & Orthotics International, 08/2013; DOI: / Kleynen M, Braun S M, Beurskens A J, Verbunt J, de Bie R, Masters R (2013) Reliability of a Dutch Movement Specific Reinvestment Scale in people with stroke. Clinical Rehabilitation, 27(2): Kleynen M, Bleijlevens MHC,Beurskens A J, Rasquin S, Halfens J, Wilson M,MastersRS,LexisMAS,BraunSM(2013) Terminology, taxonomy, and Facilitation of Motor Learning in Clinical Practice: protocol of a Delphi Study. Journal of Medical Internet Research (JMIR), Research Protocols, 2;1, e18, 1.

10 Lexis M, Everink I, van der Heide L, Spreeuwenberg M, Willems C, de Witte L (2013) Activity monitoring technology to support homecare delivery to frail and psychogeriatric elderly persons living at home alone. Technology and Disability, 25, Metzelthin S F, Daniëls R, van Rossum E, Cox K, Habets H, de Witte L, KempenGIJM(2013) A nurse-led interdisciplinary primary care approach to prevent disability among community-dwelling frail older people: A large-scale process evaluation. International Journal of Nursing Studies, 50 (9): Metzelthin S F, Rossum E van, de Witte L P, Ambergen A W, Hobma S, Sipers W, Kempen H (2013) Effectiveness of interdisciplinary primary care approach to reduce disability in community dwelling frail older people: cluster randomized controlled trial. British Medical Journal, 347: f5264. Rothgangel A S, Braun S M (2013) Mirror therapy: Practical Protocol for Stroke Rehabilitation. Richard Pflaum Verlag München, Germany. DOI: /ar.sb.mirrortherapy.e2013 [Epub]. Stans S, Dalemans R, de Witte L, Beurskens A (2013) Challenges in de the communication between 'communication vulnerable' people and their social environment: an exploratory qualitative study. Patients Education and Counseling, 92(3): Vermeulen J, Spreeuwenberg M, Daniëls R, Neyens J, van Rossum E, de Witte L (2012) Does a falling level of activity predict disability development in community-dwelling elderly people? Clinical Rehabilitation, 27, 6: Vermeulen J, NeyensJCL,Spreeuwenberg M D, Rossum E van, Sipers W, Habets H, Hewson D J, de Witte L P (2013) User-centred development and testing of a monitoring system that provides feedback regarding physical functioning to elderly people. Patient Preference and Adherence, 7: Verwey, R, van der Weegen, S, Tange, H, Spreeuwenberg, M, van der Weijden, T, de Witte, L (2012). Get moving: the practice nurse is watching you! A case study of the user-centred design process and testing of a webbased coaching system to stimulate the physical activity of chronically ill patients in primary care. Informatics in Primary Care, 20(4), Willems C G (2013) Book review of A conflicted view of telehomecare After a 20 year Journey Volume 32 of Assisted Technology research Series by Glascock A P Technology and Disability, 25; Nationaal Kleynen M, Braun S M (2013) Samenvatting en commentaar op 'Internal and external focus of attention during gait re-education: an observational study of physical therapist practice in stroke rehabilitation'. FysioPraxis 22(9):40. Roentgen U R, Gelderblom G J, van Doorn M, Pinkster C, van der Velde H, Havik E M, Kooijman A C, de Witte L P (2012) Ontwikkeling van een adviesprotocol voor de verstrekking van Elektronische Navigatiehulpmiddelen (ENH) voor personen met een visuele beperking. Wetenschappelijk Tijdschrift voor Ergotherapie, 5(3); Vermeulen J, Man Y P, Bedaf SMA(2012) Nieuwe technologie in de ouderenzorg: hoe ouderen en onderzoekers samen producten ontwikkelen die aansluiten op de behoefte van de gebruikers. Tijdschrift Gerontologie en Geriatrie, 43(4), Willems C G, Rietman J (2013) Rol van het HBO bij de ontwikkeling en toepassing van Zorg op afstand. Onderwijs en Gezondheidszorg, 3-7C. Roentgen U, Gelderblom G J, Rietsema J, de Witte L (2013) Onderzoek naar gebruik, bruikbaarheid en effecten van hulpmiddelen (1), tweederde van Limburgers met beperkingen tevreden over hulpmiddelen. Dagblad de Limburger. 30 april Gelderblom G J, Roentgen U, Rietsema J, de Witte L (2013) Onderzoek naar gebruik, bruikbaarheid en effecten van hulpmiddelen (2), Limburgers met beperking matig tevreden over informatie hulpmiddelen, Dagblad de Limburger, 28 mei Rietsema J, Roentgen U, Gelderblom G J, de Witte L (2013) Onderzoek naar gebruik, bruikbaarheid en effecten van hulpmiddelen (3), ruimte voor innovatie van hulpmiddelen, Dagblad de Limburger, 25 juni Boeken en boekbijdragen Encarnação P, Azevedo L, Gelderblom G J, Newell A, Mathiassen N-E (Eds) (2013) Assistive Technology: From Research to Practice. Proceedings of AAATE 2013 Vilamoura Portugal, September Assistive Technology Research Series Vol 33. IOS press.

11 de Witte L, Technologie als hulpmiddel bij zelfmanagement. In: Ruimte voor regie; Pioniers over zelfmanagement in de zorg, R van den Brink, H Timmermans, J Havers, H van Veenendaal (redactie CBO), 2013, Congres proceedings en presentaties Amirabdollahian F, op den Akker R, Bedaf S, Bormann R, Draper H, Gelderblom G J, Gutierrez Ruiz C, Hewson D, Iacono I, Koay K L, Krose B, Marti P, Prevot-Huille H, Reiser U, Saunders J, Sorell T, Dautenhahn K (2013) Accompany: Acceptable robotics COMPanions for AgeiNg Years Multidimensional Aspects of Human-System Interactions. Proceedings of the 6th International Conference on Human System Interaction (HSI), Sopot, Poland, June 06-08, Bedaf S, Gelderblom, G J, de Witte, L, Syrdal, D, Lehmann, H, Amirabdollahian, F, Dautenhahn, K, Hewson, D. (2013) Selecting services for a service robot: Evaluating the problematic activities threatening the independence of elderly persons. In Proceedings of the IEEE International Conference on Rehabilitation Robotics. IEEE. doi: /ICORR Bedaf S, Gelderblom G J, de Witte, L (2013) Differentiation in Service Robot Behaviour based on User Ability. Proceedings of AAATE In P. Encarnação et.al. (Eds). Assistive Technology: From Research to Practice. IOS Lehmann H, Syrdal D, Dautenhahn K, Gelderblom G J, Bedaf SMA, Amirabdollahian F (2013). What can a robot do for you? Evaluating the needs of the elderly in the UK. In Leslie Miller (Ed) Proceedings of the International Conference on Advances in Computer-Human Interactions 2013 (ACHI 2013) van der Heide L A, Gelderblom G J, de Witte L (2013) Dynamic arm supports: Overview and categorization of dynamic arm supports for people with decreased arm function. in International Conference on Rehabilitation Robotics. In Proceedings of the IEEE International Conference on Rehabilitation Robotics. IEEE. Kleynen M, Braun S, Bleijlevens M, Beurskens A, Rasquin S, Halfens S, Wilson M, Lexis M, Rich Masters. (2013) Motor learning in clinical practice; Results of a study using a Delphi technique. In Proceedings of the 10th Conference of the Neuropsychologicial Rehabilitation, Special Interest Group of the World Federation for Neurorehabilitation. Lexis M A, Kleynen M, Beurskens A J, van Rossum E, Bleijlevens M, de Witte L, Braun S M (2013) Innovative technology to stimulate physical activity in nursing home residents with cognitive impairments: Introduction and first results on feasibility. In Proceedings of AAATE P. Encarnação et.al. (Eds). Assistive Technology: From Research to Practice. IOS van Rossum E, Kleynen M, Braun S, Beurskens A (2013) MIBBO: a Tool to Assess Meaningful Physical Activities for Nursing Home Residents. In Proceedings of The Gerontological Society of America's 66th Annual Scientific Meeting. Peetoom K, Lexis M, Joore M, Dirksen C, de Witte L (2013). Literature Review on Monitoring Technology and Their Outcomes in Independently Living Elderly People. In Proceedings of AAATE P. Encarnação et.al. (Eds). Assistive Technology: From Research to Practice. IOS Schaten M, Lexis M, Roentgen U, Bühler C, de Witte L (2013) User Centered Design in Practice Developing Software with/ for People with Cognitive and Intellectual Disabilities. In Proceedings of AAATE P. Encarnação et.al. (Eds). Assistive Technology: From Research to Practice. IOS Rapporten Lexis M, Spierts N, van den Heuvel R, de Witte L (2013) Rapportage. Evaluatie Vivre de Mins. Toepassing van een innovatief wonen-zorgwelzijnconcept in het verpleeghuis, maart Zuyd Hogeschool. Lexis M, Spierts N, Maaskant M, de Witte L (2013) Rapportage. Het stimuleren van lichaamsbeweging bij cliënten met verstandelijke beperkingen door de inzet van (informatie- en communicatie) technologie: een pilotstudie, juni Zuyd Hogeschool.

12 Medewerkers van het lectoraat (december 2013) Sandra Bedaf MSc Drs Roger Bemelmans Dr Susy Braun Drs René Claassen Ir Ger Cremers Bea Diederen Dr Gert Jan Gelderblom Loek van der Heide MSc Drs Jeanne Heijkers Sarah Hendriks Bc Cynthia Hensen MA Renée van den Heuvel MSc Claire Huijnen MSc Rianne Jansens MSc Yolande Keulers Dr Monique Lexis Tom Luyten MA Kay van der Mierden MSc Kirsten Peetoom BSc Yan Ping Man MSc Dr Uta Roentgen Dr Erik van Rossum Nadine Spierts Bhs Henriette Theunissen Theresa Thoma MSc Gill Townend M. Phil. Drs Renée Verwey Drs Fredy Welter Sarah Willard MSc Dr Charles Willems Prof dr Luc de Witte Adresgegevens Zuyd Hogeschool Lectoraat Technologie in de Zorg Henri Dunantstraat PB Heerlen Postbus AN Heerlen bea.diederen@zuyd.nl, henriette.theunissen@zuyd.nl 20

Achtergrond. Achtergrond. Indeling Achtergrond (motorisch) leren. (motorisch) leren. Probleem. Fasen van motorisch leren

Achtergrond. Achtergrond. Indeling Achtergrond (motorisch) leren. (motorisch) leren. Probleem. Fasen van motorisch leren Achtergrond Facilitating Movements Implicitly Gezamenlijk refereren Lectoraten Autonomie en Participatie & Technologie in de Zorg 10-12-2012 RAAK meer bewegen voor ouderen Wandelprogramma s Beweegtuin

Nadere informatie

Innoveren met zorg-technologie 2010-2011

Innoveren met zorg-technologie 2010-2011 Innoveren met zorg-technologie 2010-2011 Lectoraat Technologie in de Zorg Zuyd Onderzoek Innoveren met zorg-technologie 2010-2011 Lectoraat Technologie in de Zorg Innoveren met zorg technologie 2010-2011

Nadere informatie

Waar blijven die robots nou? Robot Assisted Therapy? Toch zijn ze er al 4/2/2012. Dr. Marcel Heerink

Waar blijven die robots nou? Robot Assisted Therapy? Toch zijn ze er al 4/2/2012. Dr. Marcel Heerink Waar blijven die robots nou? Robot Assisted Therapy? Dr. Marcel Heerink Windesheim Flevoland, Almere m.heerink@windesheimflevoland.nl Slide 2 of 20 Toch zijn ze er al Slide 3 of 20 Slide 4 of 20 1 En in

Nadere informatie

Hei-middag Meten in de zorg. Sandra Beurskens

Hei-middag Meten in de zorg. Sandra Beurskens Hei-middag Meten in de zorg Sandra Beurskens Programma middag 13.00 uur Start programma: meten in de zorg en meetpunt 13.25 uur Database meetinstrumenten.nl: inhoud en ambities Eveline van Engelen 13.40

Nadere informatie

Helpt het hulpmiddel?

Helpt het hulpmiddel? Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht

Nadere informatie

Flitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp

Flitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp Flitspresentatie afasieconferentie De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp Onderzoeksproject Steffy Stans, Promovenda Lectoraat Autonomie en Participatie voor Chronisch zieken, Docent opleiding Ergotherapie

Nadere informatie

Jaarverslag 2010-2011 Lectoraat Technologie in de Zorg

Jaarverslag 2010-2011 Lectoraat Technologie in de Zorg L. de Witte, 31 oktober 2011 - 2 - Voorwoord Het lectoraat Technologie in de Zorg wil bijdragen aan innovaties en daaraan gerelateerd onderzoek in de langdurende zorg. Samen met zorginstellingen, professionals,

Nadere informatie

Technologie in de zorg. Een gezamenlijk programma van HsZuyd en UM

Technologie in de zorg. Een gezamenlijk programma van HsZuyd en UM Technologie in de zorg Een gezamenlijk programma van HsZuyd en UM Dit praatje Iets over mezelf Waarom een programma rond technologie in de zorg? Wat doen wij in Heerlen en hier? Voorbeelden van huidige

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

Refereerbijeenkomst Interprofessioneel samenwerken

Refereerbijeenkomst Interprofessioneel samenwerken Refereerbijeenkomst Interprofessioneel samenwerken Kenniskringen Autonomie en Participatie van mensen met een chronische ziekte Zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Technologie in de Zorg Programma 13.00

Nadere informatie

Jaarplan september 2010 t/m augustus 2011 Alsmede meerjarenbeleid September 2010 augustus 2014 Lectoraat Technologie in de Zorg

Jaarplan september 2010 t/m augustus 2011 Alsmede meerjarenbeleid September 2010 augustus 2014 Lectoraat Technologie in de Zorg Jaarplan september 2010 t/m augustus 2011 Alsmede meerjarenbeleid September 2010 augustus 2014 Lectoraat Technologie in de Zorg Prof.dr. Luc P. de Witte 15 april 2010 Lectoraat Technologie in de Zorg Pagina

Nadere informatie

Introductie. Introductie 3-10-2011. Kwetsbare ouderen kunnen langer zelfstandig thuis blijven wonen als op tijd ondersteuning geboden kan worden

Introductie. Introductie 3-10-2011. Kwetsbare ouderen kunnen langer zelfstandig thuis blijven wonen als op tijd ondersteuning geboden kan worden Introductie Leefstijlmonitoring als onderdeel van zorgverlening door een thuiszorgorganisatie: resultaten van een grootschalig implementatietraject Kwetsbare ouderen kunnen langer zelfstandig thuis blijven

Nadere informatie

Robots in de zorg. Margot Neggers MSc

Robots in de zorg. Margot Neggers MSc Robots in de zorg Margot Neggers MSc m.m.e.neggers@tue.nl Contactgegevens HTI-groep Sociale Robotica Onderstaande mensen houden zich binnen de Human-Technology Interaction groep bezig met sociale robotica.

Nadere informatie

e-exercise bij knie en heup artrose

e-exercise bij knie en heup artrose e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

Transitie Project 4: Tele-technologische ondersteuning voor zorg en welzijn

Transitie Project 4: Tele-technologische ondersteuning voor zorg en welzijn Transitie Project 4: Tele-technologische ondersteuning voor zorg en welzijn Drs. Yan Ping Man Dr. Marieke Spreeuwenberg Prof. dr. Luc de Witte Kenniskring Technologie in de Zorg Zuyd Hogeschool, Heerlen

Nadere informatie

De indeling van de sector Gezondheidszorg

De indeling van de sector Gezondheidszorg De indeling van de sector Gezondheidszorg Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zeven subsectoren: 1 Geneeskunde 2 Verlos- en verpleegkunde 3 Tandheelkunde

Nadere informatie

Centrum Ganspoel. Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies

Centrum Ganspoel. Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies Centrum Ganspoel Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies Integration & Wellbeing Specified Assistance and Support. MPI Medical

Nadere informatie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie INHOUD WORKSHOP Introductie Korte informatie over interventies Pathways and Resources for Engagement and Participation (PREP), Partnering 4 Change (P4C), Children s Meaningful Activities and Participation

Nadere informatie

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA)

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Naar een evidence-based participatiegerichte beoordelingsmethode Duo presentatie Yvette van Woerkom (UWV) en Femke Abma (KCVG-UMCG) Muntendam Symposium,

Nadere informatie

Innoveren met Technologie

Innoveren met Technologie Lectoraat Technologie in de Zorg Innoveren met Technologie Voorbeelden van innovaties in de langdurende zorg Januari 2011 HOGESCHOOL ZUYD Lectoraat Technologie in de Zorg Januari 2011 Innoveren met technologie

Nadere informatie

Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot

Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Carolien Verstraten RN MSc Janneke M. de Man-van Ginkel RN PhD, Silke Metzelthin PhD, Marieke Schuurmans RN PhD & Basic Care

Nadere informatie

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,

Nadere informatie

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012 Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis Hogeschool Zuyd, juni 2012 1 SilverFit maakt systemen voor virtuele revalidatie SilverFit maakt een systemen voor virtuele fysiotherapie en ouderenfitness

Nadere informatie

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P. Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.

Nadere informatie

ICHOM en het belang voor de patiënt

ICHOM en het belang voor de patiënt DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term

Nadere informatie

Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie

Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie Lectoraat Technologie in de Zorg Monique Lexis en Nadine Spierts Achtergrond Net als

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Anita Cremers Lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht

Anita Cremers Lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht Participatief ontwerpen van technologie ter bevordering van zelfredzaamheid bij cliënten met een cognitieve beperking Anita Cremers Lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht Wat hebben we onderzocht? Onderzoeksvraag

Nadere informatie

Technologie Acceptatie & Implementatie. Thea Weijers Marlou Kremer

Technologie Acceptatie & Implementatie. Thea Weijers Marlou Kremer Technologie Acceptatie & Implementatie Thea Weijers Marlou Kremer Voorstellen: Marlou Kremer, programmaleider Technologie Acceptatie en Implementatie EIZT, business development Holland-Innovative Thea

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

Lectoraat Technologie in de Zorg

Lectoraat Technologie in de Zorg Jaarverslag 2009 2010 Lectoraat Technologie in de Zorg L. de Witte, 28 oktober 2010 - 2 - Voorwoord Het lectoraat Technologie in de Zorg wil bijdragen aan innovaties en daaraan gerelateerd onderzoek in

Nadere informatie

Meer bewegen met uw Smartphone

Meer bewegen met uw Smartphone Meer bewegen met uw Smartphone Stimuleren van meer bewegen met behulp van beweegapps, een blended interventie door de praktijkondersteuner: van de ontwikkeling van een speciale tool naar de inzet van consumenten

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt Pijnrevalidatie: De stand van zaken Jeanine Verbunt Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Financiering onderzoek Bedrijfsnamen ZonMW

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

ISOQOL-NL. Welkom. ISOQOL NL bestuur Caroline Terwee Sandra Beurskens Jolanda de Vries Lotte Haverman

ISOQOL-NL. Welkom. ISOQOL NL bestuur Caroline Terwee Sandra Beurskens Jolanda de Vries Lotte Haverman ISOQOL-NL Welkom ISOQOL NL bestuur Caroline Terwee Sandra Beurskens Jolanda de Vries Lotte Haverman PROGRAMMA 10:00 10:10 Welkom voorzitter ISOQOL-NL Caroline Terwee 10:10 10:20 Intro dagvoorzitter Sandra

Nadere informatie

Beeldbellen in de GGZ

Beeldbellen in de GGZ Beeldbellen in de GGZ Wat kan beeldbellen voor je patiënt en voor jou betekenen? Wat verandert er als jullie gaan beeldbellen, en wat betekent dat voor de zorg die je biedt? Samen met ervaren beeldbellers

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Organisatie: Groep W&T KU Leuven

Organisatie: Groep W&T KU Leuven Organisatie: Groep W&T KU Leuven Kristien Rombouts RVO-Society Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving RVO-Society Tien jaar technisch

Nadere informatie

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital 06.12.2011 Herbert Habets Geriatric Clinical Nurse Specialist / Nurse Scientist Orbis Medisch Centrum, Sittard Geleen

Nadere informatie

ESCMID Online Lecture Library. by author

ESCMID Online Lecture Library. by author ESCMID, June 1, 2016 Ezoon: Game-based elearning Environment for Shared Decision Making Support & Risk Communication During Outbreaks Dr. Olga Kulyk Anne Woezik, MSc. Dr. Annemarie Braakman-Jansen Dr.

Nadere informatie

Interprofessionele leerconferentie met gebruikers van diensten

Interprofessionele leerconferentie met gebruikers van diensten Interprofessionele leerconferentie met gebruikers van diensten Ruth Strudwick & Suzanne Pickering, Departement Gezondheidswetenschappen, Universiteit van Suffolk (Verenigd Koninkrijk) 1. Wat? 2. Doel?

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: een wenkend perspectief? Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen

Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: een wenkend perspectief? Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: een wenkend perspectief? Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Take home messages Zorgstelsel gaat echt op de schop De beroepenstructuur ook Dit

Nadere informatie

Kennisuitwisseling Technologie en Dementie

Kennisuitwisseling Technologie en Dementie Kennisuitwisseling Technologie en Dementie 23 januari 2016 12.00-14.00 uur Programma 12.00-12.25 uur Lunch en informatie stands 12.25-12.30 uur Welkom Erik van Rossum 12.30-12.45 uur Toelichting Kennisflitsen

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk

Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk Symposium Kwetsbare ouderen Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk Eendaags symposium, te volgen op Dinsdag 19 juni 2012 of Vrijdag 22 juni 2012 Hogeschool Windesheim Zwolle Hogeschool

Nadere informatie

Ondersteuning van impact door Hogescholen

Ondersteuning van impact door Hogescholen Ondersteuning van impact door Hogescholen Ronald Mooijer 27 juni 2017 Agenda IXA Impact Het belang van netwerken Directe ondersteuning aan onderzoekers driehoek Probleem Stakeholders Product Financiering

Nadere informatie

DE IMPACT VAN SAMENWERKING

DE IMPACT VAN SAMENWERKING DE IMPACT VAN SAMENWERKING Ir. Marcel Kloosterman 16 mei 2017 Programma Ontwikkelingen Voorbeelden van samenwerking IXA Polifysiek Amsterdam Data Science Playgrounds Projectaanvraag Smart Culture Leerpunten

Nadere informatie

Interprofessioneel opleiden en samenwerken (IPOS)

Interprofessioneel opleiden en samenwerken (IPOS) Zuyd Hogeschool Interprofessioneel opleiden en samenwerken (IPOS) KNOW HOW = TEAM EFFORT 9 maart 2016 albine.moser@zuyd.nl anita.stevens@zuyd.nl Albine Moser Anita Stevens Sandra Beurskens en collega s

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Doorwerking in de beroepspraktijk Drs. Hanneke Vochteloo, de Zijlen Dr. Aly Waninge Lectoraat Healthy Ageing, Allied

Nadere informatie

Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt

Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt Introduction Loneliness is a personal, subjective experience. A person experiences this feeling when his social relationships do not match his wishes. It is

Nadere informatie

Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development

Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development Dr. Shaun Cardiff Programmaleider Professionele Ontwikkeling Lectoraat Persoonsgerichte & Evidence Based Praktijkvoering in Zorg & Welzijn Opbouw:

Nadere informatie

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Dutch version of the Quebec User Evaluation of Satisfaction with assistive technology (D-QUEST) Februari 2018 Review: Ilse Swinkels-Meewisse Invoer: Marsha

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43530 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stijntjes, M. Title: Interactions of cognitive and physical ageing Issue Date:

Nadere informatie

Refereerbijeenkomst Onderzoeksvoorstellen

Refereerbijeenkomst Onderzoeksvoorstellen Refereerbijeenkomst Onderzoeksvoorstellen Lectoraten Autonomie en Participatie van mensen met een chronische ziekte Zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Technologie in de Zorg Programma 12.00 12.05 uur

Nadere informatie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be VIGeZ April 2013 1 Growth 7% Eén van de

Nadere informatie

"Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren

Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren "Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren Kansen voor Kinderen 20 mei 2019 Jolien van den Houten Rianne Jansens Zuyd Hogeschool, CO-OP Academy

Nadere informatie

Zoals jullie weten heb ik literatuuronderzoek gedaan naar 12 determinanten van ondervoeding. Vandaag wil ik graag inzoomen op sarcopenie.

Zoals jullie weten heb ik literatuuronderzoek gedaan naar 12 determinanten van ondervoeding. Vandaag wil ik graag inzoomen op sarcopenie. Dit is de hand-out van de afstudeerpresentatie van Lutine Schoemaker. Hieronder zijn de slides weergeven en per slide een korte toelichting. De presentatie is online te vinden op: https://prezi.com/zgw0xt0mk3ty/

Nadere informatie

De ontwikkeling en implementatie van een selfmanagement ehealth interventie in de eerste lijn. Promotor: Prof. Dr. Ilse De Bourdeaudhuij

De ontwikkeling en implementatie van een selfmanagement ehealth interventie in de eerste lijn. Promotor: Prof. Dr. Ilse De Bourdeaudhuij De ontwikkeling en implementatie van een selfmanagement ehealth interventie in de eerste lijn Prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij, Prof. dr. Geert Crombez, drs. Jolien Plaete Studiedag SWVG Integrale zorg

Nadere informatie

Arbeidsrehabilitatie voor verpleeghuisbewoner

Arbeidsrehabilitatie voor verpleeghuisbewoner Arbeidsrehabilitatie voor verpleeghuisbewoner Binnen verpleeghuis Lückerheide krijgen bewoners steeds vaker een arbeid gerelateerde taak (bij technische dienst, linnenkamer, dierenboerderij, activiteitenbegeleiding,

Nadere informatie

Innovatieve beweegprogramma s voor ouderen

Innovatieve beweegprogramma s voor ouderen Innovatieve beweegprogramma s voor ouderen Achtergrond Innovatieprogramma: palet op maat aan beweegactiviteiten in verzorgingsen verpleeghuizen Erik van Rossum & Susy Braun Innovatieve beweegprogramma

Nadere informatie

Onderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen

Onderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek

Nadere informatie

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van?

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? Bart Brandenburg 21 maart 2013 Wat is ehealth? en hoe worden we daar beter van? Er zijn 51 definities van ehealth Supporting Health by technology

Nadere informatie

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Dr. Aly Waninge Fysiotherapeut en lector Participatie en gezondheid van mensen met een verstandelijke (en visuele) beperking

Nadere informatie

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven

Nadere informatie

Hoe meet je prestatie op het werk?

Hoe meet je prestatie op het werk? Body@Work retraite 26-10- 10, TNO Leiden Hoe meet je prestatie op het werk? Project team: Drs. Linda Koopmans (TNO/VUmc) Dr. Claire Bernaards (TNO) Dr. Vincent Hildebrandt (TNO) Prof. Dr. Riekie de Vet

Nadere informatie

Cliëntenparticipatie in onderzoek

Cliëntenparticipatie in onderzoek Cliëntenparticipatie in onderzoek VOOR ONDERZOEKERS Informatie voor u als onderzoeker over het betrekken van cliënten (vertegenwoordigers) bij praktijkgericht onderzoek KENNISMAKING MET CLIËNTENPARTICIPATIE

Nadere informatie

EVB+ in beeld! Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? Hoe doen we inclusief onderzoek?

EVB+ in beeld! Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? Hoe doen we inclusief onderzoek? Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Kunnen we biofeedback gebruiken? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? EVB+ in beeld! Wat is de invloed van spanning? Hoe doen we inclusief onderzoek?

Nadere informatie

Prikkelen tot leren. door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming. Presentatie bij: V&VN-congres 2015.

Prikkelen tot leren. door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming. Presentatie bij: V&VN-congres 2015. Prikkelen tot leren door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming Presentatie bij: V&VN-congres 2015 Lokatie: De Reehorst, Ede Datum: 29-01-2015 Dr. W.J.Trooster Drs. E. Ploeger Domein

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Reflectie Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Inleiding IaH studies zijn belangrijke bijdrage aan discussie

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

De Gezonde Basisschool van de Toekomst

De Gezonde Basisschool van de Toekomst De Gezonde Basisschool van de Toekomst Nina Bartelink, PhD Candidate Patricia van Assema, Maria Jansen, Hans Savelberg, Stef Kremers Department of Health Promotion Maastricht University n.bartelink@maastrichtuniversity.nl

Nadere informatie

Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study

Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study Mariëtte VAN ENGEN-VERHEUL, Linda PEUTE, Ellen KILSDONK, Niels PEEK, Monique JASPERS Mariëtte van

Nadere informatie

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker PROfeel Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring

Nadere informatie

Motorisch leren bij Parkinson

Motorisch leren bij Parkinson Motorisch leren bij Parkinson Esther Molenaar Msc. Docent Geriatriefysiotherapie Opleiding Master fysiotherapie Instituut voor Bewegingsstudies Onderzoeker Lectoraat Innovatie van Beweegzorg Hogeschool

Nadere informatie

Bijdrage van de AWO aan Kwaliteit van de Ouderenzorg

Bijdrage van de AWO aan Kwaliteit van de Ouderenzorg Bijdrage van de AWO aan Kwaliteit van de Ouderenzorg Prof. Dr. Jan Hamers Academische Werkplaats Ouderenzorg Wat is de werkplaats? Hoe werken we? Wat is de opbrengst? Academische Werkplaats Ouderenzorg

Nadere informatie

16/06/2014. Academic year 2013-2014 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE. examen

16/06/2014. Academic year 2013-2014 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE. examen Academic year 201-20 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE examen 16/06/20 1rst Master in Rehabilitation 2 nd Master in Rehabilitation for neurological disorders 2nd Master in Rehabilitation in Mental

Nadere informatie

De toekomst van ehealth de hype voorbij?

De toekomst van ehealth de hype voorbij? De toekomst van ehealth de hype voorbij? GDW kennisdelingsconferentie Rolien de Jong MSc Amersfoort, 31 maart 2011 Introductie NVEH NVEH, de Nederlandse Vereninging g voor ehealth, is dé vereniging voor

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

GoAPP. Godivapp Applied in Pediatric Primary care. Een manier om gemakkelijk en veilig video s te delen met je kinderfysiotherapeut.

GoAPP. Godivapp Applied in Pediatric Primary care. Een manier om gemakkelijk en veilig video s te delen met je kinderfysiotherapeut. GoAPP Godivapp Applied in Pediatric Primary care Een manier om gemakkelijk en veilig video s te delen met je kinderfysiotherapeut. Probleemstelling Als een jong kind bewegingsproblemen heeft, zijn ouders

Nadere informatie

Brochure. Oplossingen die werken!

Brochure. Oplossingen die werken! Brochure Kersten RTD maken méér mogelijk Iedereen wil graag zo gewoon mogelijk bewegen, wonen, werken en communiceren. Voor mensen met een (lichamelijke) beperking, chronisch zieken en ouderen is dat

Nadere informatie

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers?

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Transvorm Actueel en de zorg verandert mee Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Woensdag 17 december 2015 Dr. Monique Veld E-mail: monique.veld@ou.nl

Nadere informatie

I N F O R M A T I E F O L D E R

I N F O R M A T I E F O L D E R met zorg voor de toekomst I N F O R M A T I E F O L D E R 2 Inhoud Inleiding Zorg en Innovatie Centrum Sevagram (ZIC) De cliënten De ZIC medewerkers De studenten op het ZIC Weetjes INFORMATIEFOLDER 3 Inleiding

Nadere informatie

erevalidatie Sophia Revalidatie & Rijnlands Revalidatie Centrum

erevalidatie Sophia Revalidatie & Rijnlands Revalidatie Centrum erevalidatie Sophia Revalidatie & Rijnlands Revalidatie Centrum erevalidatie Sophia Revalidatie en Rijnlands Revalidatie Centrum werken voortdurend aan het nog beter afstemmen van de behandelingen op de

Nadere informatie

Netwerkkaart zorg en technologie. Technologielabs. Online tools. Practoraten. Productontwikkeling. Cross-overs in het onderwijs

Netwerkkaart zorg en technologie. Technologielabs. Online tools. Practoraten. Productontwikkeling. Cross-overs in het onderwijs Online tools Technologielabs Productontwikkeling Practoraten Cross-overs in het onderwijs Netwerkkaart zorg en technologie Tussen 2015 en 2018 zijn binnen het Zorgpact veel samenwerkingsinitiatieven met

Nadere informatie

De patiënt en cardiovasculair risicomanagement Koos van Staveren en Karin Idema. k.idema@hartenvaatgroep.nl

De patiënt en cardiovasculair risicomanagement Koos van Staveren en Karin Idema. k.idema@hartenvaatgroep.nl De patiënt en cardiovasculair risicomanagement Koos van Staveren en Karin Idema k.idema@hartenvaatgroep.nl Onze boodschap vandaag? Sluit aan bij de persoonlijke situatie! Dus: wie bent u & waarom bent

Nadere informatie

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele

Nadere informatie

Samen realiseren we de koers van Zuid-Limburg

Samen realiseren we de koers van Zuid-Limburg Samen realiseren we de koers van Zuid-Limburg Ambitie programma Toegevoegde waarde/bijdrage aan BNP: 40 miljard euro op ZON niveau 8,5 miljard op het niveau van Zuid- Limburg Complete werkgelegenheid:

Nadere informatie

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Paul Dijkgraaf (ThuisConnect) Eindhoven, 23 Juni 2011 Advanced Lifestyle Improvement system & new Communication Experience Het ALICE Project 5 Partners uit 3

Nadere informatie

PROJECT GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING Ontwikkelen van een handreiking voor gezamenlijke besluitvorming op basis van persoonlijke behandeldoelen

PROJECT GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING Ontwikkelen van een handreiking voor gezamenlijke besluitvorming op basis van persoonlijke behandeldoelen PROJECT GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING Ontwikkelen van een handreiking voor gezamenlijke besluitvorming op basis van persoonlijke behandeldoelen Deze handreiking voor gezamenlijke besluitvorming is ontwikkeld

Nadere informatie