Een tool voor motivatie & werknemerstevredenheid Handleiding voor de trainer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een tool voor motivatie & werknemerstevredenheid Handleiding voor de trainer"

Transcriptie

1 GPS Werken met de Glimlach Een tool voor motivatie & werknemerstevredenheid Handleiding voor de trainer

2 Inhoudstafel 1 Inleiding Bereid de sessie voor Benodigdheden Deelnemers Doe de sessie GPS-bord Opwarming Oefening 1: Genieën Oefening 2: BBB-momenten Taakblindheid en taakfocus-oefeningen Ronde 1: Ideeën generen Inleiding Ideeën genereren Ronde 2: Ideeën selecteren Fantastische en zeker te realiseren ideeën De populairste ideeën Clusteren van de populairste ideeën De persoonlijke top Ronde 3: Ideeën uitwerken Ronde 4: Feedback Belangrijk...18 ESF: Bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door het bevorderen van inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid en gelijke kansen, en door het investeren in menselijke hulpbronnen ( 1

3 1 Inleiding De Handleiding voor de Trainer werd ontwikkeld voor wie de workshop Werken met de Glimlach leidt. Deze handleiding voert de trainer doorheen de verschillende onderdelen van de workshop. De workshop wordt ingeleid met drie opwarmingsoefeningen, namelijk genieën, BBB-momenten en enkele oefeningen rond taakblindheid en taakfocus. De workshop zelf wordt opgesplitst in vier rondes. In ronde één geeft de trainer uitleg over de regels van het spel en over de thema s. In diezelfde ronde verzinnen de deelnemers ook ideeën. In ronde twee selecteren de deelnemers ideeën aan de hand van stickers en op basis van hun persoonlijke top 3. In de derde ronde werken de deelnemers in groepjes de topideeën uit in projectvoorstellen. Die presenteren ze vervolgens aan de andere deelnemers. De laatste ronde, ronde vier, is een feedbackmoment: de trainer vraagt de deelnemers naar de voordelen, beperkingen en unieke aspecten van de workshop. Deze ronde is een belangrijk afsluitmoment. Op de cd-rom ( zie toolkit) vindt u een powerpointpresentatie. Die is ontwikkeld om de trainer te ondersteunen gedurende de workshop. 2 Bereid de sessie voor 2.1 Benodigdheden Het bedrijf voorziet in de volgende benodigdheden: Een aangename ruimte (indien mogelijk met ramen) die voldoende groot is, zodat de deelnemers rond de tafel kunnen wandelen. Een grote tafel waar al de deelnemers omheen kunnen zitten en waarop het GPS-bord kan liggen Flip-over Alcoholstiften voor alle deelnemers Minimum 200 post-its Beamer en PC Plakband Rode en groene stickers Timer Naamkaartjes 2

4 Toolkit Werken met de Glimlach 6 themakaartjes om op het GPS-bord te kleven* GPS-hulpje* 5 templates van de Projectvoorstellen * * Deze documenten staan op de cd-rom. Het GPS ñ hulpje vindt u terug in de toolkit. 2.2 Deelnemers Per GPS-bord zijn er minimum 8 en maximum 18 deelnemers aanwezig. Het bedrijf duidt de medewerkers aan. Vraag zeker na of de deelnemers vrijwillig of verplicht deelnemen. Chinese vrijwilligers kunnen immers een slechte invloed hebben op de workshop. Ga ook na of er leidinggevenden deelnemen. Hun aanwezigheid kan eveneens een grote invloed hebben op de workshop. Wanneer er Chinese vrijwilligers of leidinggevenden deelnemen, is het mogelijk dat er een gespannen sfeer heerst. U leidt dan de workshop zonder hier veel acht op te slaan. Wanneer deelnemers echt negatief gestemd zijn, raadt u hen aan tijdens de workshop positief te denken en schenkt u hen verder geen extra aandacht. 3 Doe de sessie 3.1 GPS-bord Er zijn twee mogelijkheden: u laat het GPS-bord in zijn oorspronkelijke staat of u knipt het bord in 6 gelijke stukken. Wanneer u het GPS-bord in zijn oorspronkelijke staat laat, legt u dit centraal op de tafel. In het midden van het GPS-bord - in de grijze cirkel - legt u de 6 thema s (zie figuur 2.1). Nummer deze thema s van één tot zes. Die nummering is belangrijk in ronde 2 van de workshop. Zorg ervoor dat alle deelnemers het bord duidelijk kunnen zien. Voordelen: De deelnemers zitten samen rond de tafel, wat de groepssfeer bevordert. U heeft een goed overzicht over de groep. Doordat iedereen aan één tafel zit, kan u het brainstormen beter onder controle houden en leiden. 3

5 collega s Nadelen: De deelnemers praten onderling tijdens het brainstormen. Daardoor worden ze gemakkelijker door elkaar beïnvloed en geven ze meer kritiek op elkaar ideeën. Dat kan ertoe leiden dat bepaalde ideeën uit schrik niet worden geuit. De deelnemers kunnen zich minder ontspannen voelen. Rond één tafel samenzitten heeft immers veel weg van een vergadering. U kunt het GPS-bord ook in 6 gelijke stukken knippen. Die stukken hangt u op in de ruimte waar de workshop gegeven wordt. Bovenaan elk stuk kleeft u een themakaartje. Zorg ervoor dat de verschillende stukken ver genoeg uit elkaar hangen. Nummer deze thema s van één tot zes. Die nummering is belangrijk in ronde 2 van de workshop. Voordelen: De deelnemers lopen rond en zijn dus actief bezig. Elk duo kan individueel geconcentreerd brainstormen over het thema. Er is geen overleg mogelijk met andere duo s. De ideeën worden niet luidop bekritiseerd. De deelnemers voelen zich veiliger om hun mening te uiten, omdat enkel hun partner weet wat er opgeschreven wordt. Nadelen: U heeft minder overzicht over de groep. Doordat iedereen verspreid is over de kamer kan het voor u moeilijker zijn om het brainstormen onder controle te houden en te leiden. De centrale vraag: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat u met de terug naar huis gaat?, schrijft u neer op de flip-over. komt werken en met de 4

6 Figuur 2.1: GPS-bord 3.2 Opwarming Duur: 30 minuten Zorg ervoor dat u tijdens de opwarming het onderdeel Warming-up van het GPS-hulpje bij de hand hebt. Zet ook de powerpointpresentatie aan. Die ondersteunt u vanaf dit moment gedurende de gehele workshop. Geef de deelnemers een naamkaartje en laat hen hun naam, afdeling en functie op dit kaartje noteren. Laat de deelnemers zichzelf ook kort voorstellen voor u aan de opwarming begint Oefening 1: Genieën Doelstelling: De deelnemers overtuigen van hun creativiteit. De volgende vragen kunnen u daarbij helpen: Som een aantal genieën op. Wie is volgens u een creatief genie? (Stel deze vraag in het enkelvoud anders antwoorden de deelnemers met soorten mensen i.p.v. met specifieke personen) Wie is volgens u écht creatief? Wie heeft volgens u al schitterende dingen gecreëerd (uitgevonden, gemaakt...)? 5

7 De namen die de deelnemers opnoemen, schrijft u neer op een flip-over. Zorg ervoor dat alle deelnemers aan het woord komen tijdens deze oefening. Vooral de introverte deelnemers moet u aanporren. Het is noodzakelijk dat ook zij zich op hun gemak voelen tijdens de workshop en hun ideeën/gedachten durven uiten. Stel dat er veel mannen op de lijst staan (en meer bepaald overleden mannen zoals Einstein, Edison, Michelangelo, Da Vinci...), dan geeft u de volgende uitleg: Er bestaan veel mythen en stereotiepen rond (creatieve) genieën. Maar u hoeft noch een man, noch overleden te zijn, om creatief te zijn. Deze personen (en u verwijst daarbij naar namen op de flip-over) hebben inderdaad geniale zaken gecreëerd, maar iedereen is creatief, dus jullie (de deelnemers) ook. Indien de deelnemers ook personen uit hun omgeving als een creatief genie zien, legt u uit dat niet enkel die personen creatief zijn, maar dat iedereen op zijn eigen manier iets creatiefs in zich heeft. U kan daarbij verwijzen naar hun dagdagelijks leven: de kinderen, hobbies, Oefening 2: BBB-momenten Doelstelling: Het overtuigen van de deelnemers dat het belangrijk is dat ze zich ze tijdens de workshop ontspannen voelen. Stel hen de volgende vraag: Op welke momenten krijgt u plots geweldige ideeën?. Vervolgens probeert u uit de gegeven antwoorden de 3 B s af te leiden, namelijk: Bed, Bad en Beweging. Voorbeelden van Bed-momenten zijn: - tijdens het slapen - tijdens het opstaan - rusten op bed -... Voorbeelden van Bad-momenten zijn: - sauna - douche - bad - toilet

8 Voorbeelden van Beweging-momenten zijn: - vissen - sporten - surfen - praten - lezen -... De deelnemers krijgen hun meest creatieve ideeën dus steeds op een ontspannen moment. Leg hen ook dat het belangrijk is dat ze tijdens de workshop dus ook best ontspannen zijn Taakblindheid en taakfocus-oefeningen Oefening 3: Hoe beïnvloeden wij? Doelstelling: De deelnemers leren dat taakfocus aanleiding geeft tot creatief en probleemoplossend denken. De centrale vraag «Hoe kunnen we ervoor zorgen dat u met de glimlach komt werken en met de glimlach terug naar huis gaat?» is zeer ruim. Om gericht op die vraag te antwoorden, maken we tijdens de workshop een onderverdeling in zes thema s. Om te illustreren dat deze onderverdeling de deelnemers helpt om de focus te behouden, doet u de volgende oefening. Op de flip-over schrijft u de vraag: Hoe beïnvloeden wij?. U legt de deelnemers uit dat zij deze algemene vraag in drie stappen gaan beantwoorden. Als eerste stap noteert u de eerste subvraag op de flip-over: Hoe beïnvloeden wij onze kinderen?. De deelnemers krijgen één minuut de tijd om zoveel mogelijk antwoorden te genereren. U vraagt aan één deelnemer om de antwoorden op te schrijven. Daarna gaat u tijdens één minuut in op de subvraag Hoe beïnvloeden wij onze baas?. U schrijft deze vraag ook op het bord en u geeft de deelnemers één minuut de tijd om ideeën te spuien. 7

9 Vervolgens stapt u over naar de derde en laatste subvraag, namelijk Hoe beïnvloeden wij onze klanten?. U schrijft de vraag op de flip-over en de deelnemers krijgen opnieuw een minuut de tijd om te antwoorden. Na deze oefening van drie minuten gaat u na hoeveel antwoorden ieder onderdeel heeft gescoord. Achteraf vraagt u de deelnemers of ze aan de kinderen gedacht hebben toen u het over de baas had. Ze zullen u ongetwijfeld antwoorden dat ze alleen aan het beïnvloeden van de baas hebben gedacht. Daarop legt u hen uit dat ze op die manier van werken hun aandacht enkel op één aspect hebben gericht en niet zijn afgeleid door andere aspecten. In dit specifieke geval draagt deze werkwijze bij tot creatief denken. In andere gevallen kan een te sterke focus uitgroeien tot taakblindheid en de creativiteit afremmen Oefening 4: Kortsluiting? Doelstelling: De deelnemers leren dat taakblindheid de creativiteit en het vinden van oplossingen remt. GEEL BLAUW ORANJE PAARS ROOD GROEN ZWART GEEL ROOD BRUIN GEEL BLAUW ROOD ZWART PAARS ORANJE GEEL GROEN Kortsluiting? Zeg de kleur, niet het woord Bron: Meer inspiratie vindt u in Creativiteit Hoe? Zo! van Igot Byttebier 8

10 Vraag de deelnemers om de kleuren één voor één te lezen en niet de woorden. U zult merken dat hen dat moeilijk valt. Dit komt doordat de rechterhersenhelft de kleur probeert te zeggen terwijl de linkerhersenhelft het woord wil lezen. Lezen is immers geautomatiseerd en dat automatisme kan je niet vermijden als je naar een woord kijkt. Je gaat vanzelf een betekenis toekennen aan het gelezen woord. Daarom is er meer tijd nodig om geen fouten te maken. Dit mechanisme wordt interferentie genoemd. Het lezen van het kleur-woord interfereert met het benoemen van de kleur. Tijdens de brainstorming met de GPS-tool komt het erop aan om niet te veel in automatismen en klassieke denkpatronen te vervallen. Je mag zelfs ideeën spuien die op het eerste gezicht niet te realiseren zijn. Het ene idee brengt het andere met zich mee. Hoe meer je de automatismen loslaat, hoe gemakkelijker het wordt om met nieuwe ideeën op de proppen te komen. 9

11 3.3 Ronde 1: Ideeën generen Duur: 60 minuten Tijdens de eerste ronde van het spel legt u de regels en de thema s uit aan de deelnemers en genereren de deelnemers ideeën. Inleiding Duur: 10 minuten De spelregels Stel zelf de duo s samen die aan de workshop deelnemen. Vorm duo s met deelnemers van verschillende afdelingen, geslachten en leeftijdsgroepen en met verschillende functies. U heeft de deelnemers reeds beter leren kennen tijdens de opwarming en u weet dus wie veeleer introvert en eerder extravert is. Opgelet! Zorg ervoor dat u extraverte personen niet bij introverte personen plaatst. Die laatsten krijgen dan immers niet de kans om zelf ook ideeën te formuleren. Toon hen vervolgens de centrale vraag en leg uit dat tijdens de workshop alles rond werknemerstevredenheid draait. Vertel de deelnemers dat ze hun ideeën op post-its neerschrijven (één idee per post-it) en die bij hun thema kleven. (zie Ideeën genereren) De deelnemers moeten in HOOFDLETTERS schrijven en de ideeën zo CONCREET mogelijk formuleren. Zo is sport een te ruim begrip. De deelnemers dienen aan te geven om welke sport het gaat: tennis, voetbal, fitness... Leg er de nadruk op dat ze NIET mogen OORDELEN en GEEN KRITIEK mogen geven op ideeën van anderen. Zeg hen dat ze ideeën van de andere deelnemers mogen COMBINEREN en CONCRETISEREN. En maak duidelijk dat alle ideeën welkom zijn! Tip: laat de ideeën met viltstift opschrijven. Dat leest makkelijker. 10

12 De thema s De thema s zijn voor elke deelnemer éénduidig. U kunt ze formuleren aan de hand van hoe-vragen. Voorbeeld: THEMA: Waardering en beloning Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat jullie je gewaardeerd voelen voor jullie werk? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat jullie de gepaste beloning krijgen voor jullie werk? Wanneer het niet lukt met hoe-vragen, probeer dan de vragen duidelijk en eenvoudig te formuleren. Dat doet u bij elk thema. Het droomthema zou het niet fijn zijn als..., legt u op volgende manier uit: Dit is een vrij thema waar jullie ideeën kunnen bij formuleren die volgens jullie niet onmiddellijk thuis horen bij de andere 5 thema s van de workshop. Hierbij hebt u een overzicht van al de thema s en de vragen die u kan stellen bij deze thema s: Jobinhoud Hoe zie jij je droomjob? Hoe kan je je job nog gekker/leuker maken? Waardering en beloning Hoe wil je beloond worden? Hoe wil je gewaardeerd worden? Interne communicatie Wat wil je weten over de leiding en het bedrijfsbeleid? Hoe kunnen we elkaar beter leren kennen? Hoe kunnen we de communicatie in het bedrijf verbeteren? Zelfontplooiing Hoe kan jij jezelf ontwikkelen binnen het bedrijf? Op welke manier wil je bijleren? Wat wil je bijleren? Hoe kan het bedrijf je helpen met het ontwikkelen van talenten en vaardigheden? 11

13 Veiligheid Wat kan er verbeterd, vergemakkelijkt of verduidelijkt worden in jouw afdeling, ten dienste van de veiligheid? Werkdruk en stress Hoe kunnen we de druk van lange afwezigheden wegnemen in jouw afdeling? Balans werk/privé Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jij je werk en gezin beter kan combineren? Welke comfortdiensten zouden jouw leven vereenvoudigen? Recrutering Hoe kunnen we meer mannen aanwerven? Hoe kunnen we meer vakbekwame mensen aanwerven? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het bedrijf een goed imago heeft? Samenwerken en leidinggeven Hoe kunnen we de groepsgeest verbeteren? Veiligheid en gezondheid Wat kan er verbeterd, vergemakkelijkt of verduidelijkt worden in jouw afdeling, met het oog op jouw veiligheid en jouw gezondheid? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jouw gezondheid meer aandacht krijgt? Kwaliteit Wat kan er verbeterd worden aan de kwaliteit van de producten? Ideeën genereren Duur: max 50 minuten Tijdens ronde één brainstormen de duo s bij elk thema. Elk duo gaat bij een thema staan of zitten. Het tijdsschema dat hier weergegeven wordt, is enkel een leidraad. Wanneer u ziet dat de duo s nog volop nieuwe ideeën genereren, kan u hen extra tijd geven. Let wel op dat u nog genoeg tijd over heeft voor de volgende rondes. Wanneer u merkt dat de duo s geen inspiratie meer hebben, kan u hen sneller later doorschuiven naar het volgdende thema. De eerste keer krijgen de teams 6 minuten de tijd om over het thema te brainstormen, daarna gaan ze door naar het volgende thema. 12

14 Wanneer u het GPS-bord in zijn geheel gebruikt, draait u het door, zodat de duo s aan een ander thema zitten. Bij het tweede thema krijgen ze 7 minuten de tijd. Bij het derde thema krijgen ze 7 minuten. Bij het vierde thema krijgen ze 6 minuten. Bij het vijfde thema krijgen ze 5 minuten. Bij het zesde thema krijgen ze 4 minuten. Daarna staan de duo s opnieuw bij hun eerste thema. Ze krijgen dan nog 3 minuten om nieuwe ideeën te bedenken bij dit thema of om voort te bouwen op reeds bestaande ideeën. Hierna geeft u hen de opdracht om ideeën (van het thema waar ze bij staan/zitten) te clusteren die exact hetzelfde betekenen. Leg er de nadruk op dat de ideeën echt wel exact dezelfde betekenis moeten hebben. De clusters mogen immers niet te ruim zijn en mogen slechts één idee inhouden. Na ronde één krijgen de deelnemers enkele minuten pauze. Wanneer u de stukken heeft opgehangen, heeft u nu de tijd deze op de tafel samen te brengen. Na de korte pauze krijgen de deelnemers ook even de tijd om alle ideeën te lezen die op tafel liggen. 3.4 Ronde 2: Ideeën selecteren Duur: 30 minuten Fantastische en zeker te realiseren ideeën Duur: 10 minuten Tijdens de tweede ronde krijgen de duo s 8 oranje en 8 gele stickers. De oranje stickers dienen voor creatieve ideeën die realiseerbaar zijn op lange termijn (> 6 maanden). De gele stickers zijn bestemd voor creatieve ideeën die realiseerbaar zijn op korte termijn ( 6 maanden). Opgelet: De realisatietermijn van de ideeën bepaalt iedereen voor zichzelf. Oranje en gele stickers kunnen dus op 1 post-it gekleefd worden. 13

15 Leg uit dat de stickers dienen voor de ideeën die de deelnemers echt fantastisch vinden en die ze echt gerealiseerd willen zien. De duo s mogen de stickers over alle ideeën op het bord verdelen. Ze mogen dus bij alle thema s en ideeën stickers kleven. Zorg er wel voor dat elk duo maximum twee stickers in totaal op één idee kleeft. Ze mogen dus niet al hun stickers op dezelfde post-it kleven. Wel moeten alle stickers worden gebruikt! Tijdens deze ronde kunnen de teams rond de tafel lopen om een goed zicht te hebben op het hele bord De populairste ideeën Duur: 10 minuten Na het kleven van de stickers verdeelt u een vel van de flip-over in zes kolommen. Elk stuk stelt een thema voor. Begin met thema 1 (de nummering die u de thema s hebt toegekend, zie 3.1 GPS-bord). Begin met te vragen naar de ideeën waar 3 of meer malen op gestemd is. Kleef deze post-its in de kolom van thema 1. Datzelfde doet u ook met de overige thema s. De joker: Het is mogelijk dat er in één kolom geen post-its kleven. Laat de deelnemers één idee kiezen van dat thema dat zeker gekozen moet worden. Zorg dat er minimum 12 ideeën en maximum 20 ideeën op de flipover kleven. Op de post-its schrijft u steeds het nummer van het thema waarvan de ideeën afkomstig zijn. 14

16 3.4.7 Clusteren van de populairste ideeën Duur: 5 minuten Wanneer bepaalde ideeën op de flip-over bij elkaar horen, maar bij verschillende thema s thuishoren, mag u die clusteren. Doe dat in overleg met de deelnemers. Het clusteren mag tussen alle ideeën: ideeën met gele stickers mogen dus worden geclusterd met ideeën met oranje stickers De persoonlijke top 3 Duur: 5 minuten Nummer nu alle ideeën (een geclusterd idee is 1 nummer). Vraag aan de deelnemers om hun persoonlijke top 3 ideeën te noteren aan de hand van de nummers die u aan de ideeën hebt toegekend. Voorbeeld: idee 1, 9 en 12. Geef hen hiervoor 1 minuut de tijd. Ze mogen nog niet oordelen of de ideeën wel realiseerbaar zijn, ze stemmen vanuit hun buikgevoel. Hierna vraagt u aan iedere deelnemer zijn top 3 luidop te zeggen. U zet telkens een streepje bij de ideeën waarop de deelnemers stemmen om de score bij te houden. De top 3, 4 of 5-ideeën worden zo, zonder discussie, vanzelf duidelijk. Deze topideeën schrijft u nog eens duidelijk neer op een flip-over. 15

17 3.5 Ronde 3: Ideeën uitwerken Duur: 45 minuten In ronde drie legt u uit dat de deelnemers de topideeën verder gaan uitwerken in projectvoorstellen. U vraagt welke deelnemers het idee met de meeste stemmen willen uitwerken. Daarna vraagt u welke deelnemers het tweede idee willen uitwerken en zo gaat u verder. U stelt de groepjes dus niet zelf samen. Er werken 2 of 3 deelnemers aan één projectvoorstel. Alvorens u de templates van de projectvoorstellen uitdeelt, legt u deze kort en bondig uit (zie voorbeeld 2.1.). Eerst en vooral schrijven de deelnemers de titel van het idee op, zodat u nadien nog weet over welk idee het projectvoorstel gaat (1). Vervolgens omschrijven ze de knelpunten. Ze geven aan wat er verbeterd of opgelost moet worden (2). Ze geven een korte omschrijving van de oplossing(en) voor de knelpunten en wat deze precies inhoudt(inhouden) (3). Ze sommen de voordelen voor de werknemers (4) en voor de werkgever op (5). Het is namelijk niet onbelangrijk dat de werkgever weet dat er ook voordelen voor hem/haar zijn. Hij/zij zal uiteindelijk ook de beslissing nemen of het idee al dan niet uitgewerkt zal worden. De deelnemers sommen de nadelen, valkuilen en belemmeringen op (6). Het gaat daarbij om oorzaken die de realisatie van het idee in de weg zouden kunnen staan (voorbeeld: te duur). Naast elk nadeel, elke valkuil of belemmering kunnen de deelnemers een oplossing voorstellen (7). Hierna krijgen ze de kans om de impact te omschrijven (8). Welke impact zou het idee hebben op de sfeer, de collega s, het bedrijf, de processen..., indien het gerealiseerd zou worden? Ten slotte vullen de deelnemers het actieplan in. Hier noteren ze welke acties volgens hen moeten worden ondernomen om het idee te realiseren (9). Ook belangrijk is dat ze zeggen wie die acties moet ondernemen, waarom juist die perso(o)n(en) (10) en wanneer ze moeten worden ondernomen (11). 16

18 Voorbeeld 2.1: Projectvoorstel (te gebruiken in ronde 3) Titel idee: (1) Omschrijving knelpunt: (beschrijf hier wat opgelost of verbeterd moet worden) (2) Omschrijving oplossing: (beschrijf hier wat de oplossing/verbetering precies inhoudt) (3) Voordelen Wat zijn de voordelen voor de werknemer? (4) Wat zijn de voordelen voor de werkgever? (5) Nadelen, valkuilen, belemmeringen (6) Oplossingen (7) Impact: (beschrijf wat er op het eerste zicht zou veranderen voor u, uw collega s en het bedrijf) (8) Actieplan Welke acties moeten ondernomen worden? (9) Door wie moeten deze acties ondernomen worden? En waarom door deze personen? (10) Wanneer moeten deze acties ondernomen worden? (11) 17

19 De deelnemers krijgen nu 30 minuten om het projectvoorstel uit te werken. Hierna moet elk groepje zijn projectfiche voorstellen, hiervoor krijgen ze 3 minuten. Na deze 3 minuten kunnen de andere deelnemers hun reacties geven. Dit mag onder geen beding gebeuren tijdens de presentatie. U legt deelnemers die dit toch doen, het zwijgen op. 3.6 Ronde 4: Feedback Duur: 10 minuten. Na de workshop volgt er nog een kort feedbackmoment, de zogenaamde VBU (Voordelen, Beperkingen en Unieke aspecten). Deze ronde is een belangrijk afsluitmoment. U verdeelt de flip-over in 3 rijen en boven elke rij noteert u de V, de B of de U. U vraagt eerst naar de voordelen van de workshop en noteert deze op de flip-over. Nadien vraagt u naar de beperkingen en uiteindelijk vraagt u naar de unieke aspecten, welke u ook noteert of de flip-over. 3.7 Belangrijk Verzamel na de workshop alle ideeën die op het GPS-bord kleven per thema. Dit is immers heel belangrijk voor de verwerking nadien. Zorg er ook voor dat u de topideeën op de flip-over laat hangen. Neem ook alle vellen van de flip-over mee. Deze komen immers van pas tijdens de verwerking van de ideeën. Wanneer de verwerking van de workshop niet tot uw taak behoort, bezorgt u het GPS-bord met ALLE ideeën en de flip-overs aan het management van het bedrijf. VEEL SUCCES! 18

Stap 4: 3. Workshop Werkbaar Werk Handleiding

Stap 4: 3. Workshop Werkbaar Werk Handleiding Stap 4: 3. Workshop Werkbaar Werk Handleiding 1 Doel. Deze workshop heeft als doel de werknemers van het bedrijf te betrekken bij het herontwerp van kortcyclische arbeid naar meer werkbaar werk, de participatie

Nadere informatie

De bruistablet. Creatief zoeken naar

De bruistablet. Creatief zoeken naar De bruistablet Creatief zoeken naar sprankelende oplossingen Op de jeugddienst word je dagdagelijks geconfronteerd met kleine en/of grote problemen, vraagstukken, uitdagingen die een antwoord van je vragen.

Nadere informatie

Overtuigend en Ontspannen Presenteren

Overtuigend en Ontspannen Presenteren Overtuigend en Ontspannen Presenteren voor technische professionals 20 juni 2013 Jullie doelen? Workshop Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter

Nadere informatie

Overtuigend en Ontspannen Presenteren

Overtuigend en Ontspannen Presenteren Overtuigend en Ontspannen Presenteren 24 november2015 Jullie doelen? Training Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter niet te zeggen Meer JA s van

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding Tool Tool GPS GPS GPS Handleiding Hoe zet ik zelf een GPS-sessie op? INHOUD 1 Bereid de sessie voor / 5 2 doe de sessie / 13 3 na de sessie - maak een verslag en kies definitief / 19 4 de andere stappen

Nadere informatie

D R A A I B O E K W O R K S H O P :

D R A A I B O E K W O R K S H O P : D R A A I B O E K W O R K S H O P : K L A N T G E R I C H T W E R K E N B I J. Programma Samen voor de klant 3 O U T L I N E Opdracht vóór de eerste sessie: Neem een positief voorbeeld van klantgerichtheid

Nadere informatie

Generieke competenties bepalen

Generieke competenties bepalen Generieke competenties bepalen Wilt u de generieke competenties voor uw organisatie bepalen? Generieke competenties zijn die eigenschappen die je van alle medewerkers verwacht zodat de organisatie haar

Nadere informatie

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding Tool Tool GPS GPS GPS Handleiding Hoe zet ik zelf een GPS-sessie op? INHOUD 1 BEREID DE SESSIE VOOR / 5 2 DOE DE SESSIE / 13 3 NA DE SESSIE - MAAK EEN VERSLAG EN KIES DEFINITIEF / 19 4 DE ANDERE STAPPEN

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Werkvorm groepsgesprek professionals

Werkvorm groepsgesprek professionals Werkvorm groepsgesprek professionals Creëren van een stimulerende werkomgeving en het vergroten van professionele autonomie Deze werkvorm kan worden gebruikt om met medewerkers van Justitiële Jeugdinrichtingen

Nadere informatie

DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN

DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN ACTIEFICHE - SECUNDAIR DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN Soorten onderzoek: Bevestigend (vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend) Gestuurd (vraag en methode door lkr) Begeleid

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Werkvorm voor gesprek middenkader

Werkvorm voor gesprek middenkader Creëren van een stimulerende werkomgeving en het vergroten van professionele autonomie Deze werkvorm kan worden gebruikt om met medewerkers van Justitiële Jeugdinrichtingen het gesprek aan te gaan over

Nadere informatie

Handleiding Verbetercheck in teams

Handleiding Verbetercheck in teams Handleiding Verbetercheck in teams Praktisch hulpmiddel om de Verbetercheck in een team toe te passen 22 maart 2011 Betrokken partijen: Teksten en advies: Huub Pennock en Alex van der Wal 1 Inleiding De

Nadere informatie

Workshop samen talenten benutten

Workshop samen talenten benutten Workshop samen talenten benutten Doelgroep: organisaties die met vrijwilligers met een beperking willen werken Doel: kennis en vaardigheden overdracht voor het werken met mensen met een beperking Bijeenkomst

Nadere informatie

Van afvalberg tot afvaldal

Van afvalberg tot afvaldal Dag van de Aarde 3 de graad Van afvalberg tot afvaldal Doelstellingen Leerlingen kunnen doelgericht denken door na te denken over de (gewenste) eigenschappen van een gerecycleerd voorwerp. Leerlingen verzamelen

Nadere informatie

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS

Nadere informatie

Over taaie taboes en lastige liefdes

Over taaie taboes en lastige liefdes Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken

Nadere informatie

Sessieplan Ideeteams Dag 2 Innovatie driedaagse Gemeente Rotterdam

Sessieplan Ideeteams Dag 2 Innovatie driedaagse Gemeente Rotterdam Sessieplan Ideeteams Dag 2 Innovatie driedaagse Gemeente Rotterdam Wat: Dag 2 van de ideeteams die tijdens de Innovatie driedaagse aan de slag gaan bij de gemeente Rotterdam Doelen dag 1: Het bepalen van

Nadere informatie

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.

Nadere informatie

ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen. Karolijn Ilsink-Erwich

ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen. Karolijn Ilsink-Erwich ZELFVERTROUWEN EN ZELFBEELD BIJ KINDEREN Rehobothschool Geldermalsen Karolijn Ilsink-Erwich 1 Wat wil ik u vertellen Wat is zelfvertrouwen? Wat is het belang van zelfvertrouwen? Hoe kan je het zelfvertrouwen

Nadere informatie

Een uitvinding hoeft niet alleen je eigen leven een stukje makkelijker te maken, denk ook aan de wereldproblemen

Een uitvinding hoeft niet alleen je eigen leven een stukje makkelijker te maken, denk ook aan de wereldproblemen Wat is jouw uitvinders naam? INTRODUCTIE Als je dit boekje in handen hebt, ben je waarschijnlijk iemand die al een uitvinding heeft bedacht en daarmee de wereld gaat veranderen voor jezelf en anderen,

Nadere informatie

DUUR WAT HOE MATERIAAL

DUUR WAT HOE MATERIAAL DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Benodigdheden: Filmpje brein uitleg: overtuigingen en het effect op leren Kaartjes helpende en remmende gedachten, zie bijlage 1

Benodigdheden: Filmpje brein uitleg: overtuigingen en het effect op leren Kaartjes helpende en remmende gedachten, zie bijlage 1 Titel van deze les: Helpende en remmende gedachten 2 Uitdaging: overtuigingen Denkwolk onderwerp: overtuigingen Vakgebied(en): psycho educatie Doelgroep: MB/BB Maker: Marianne van Zetten Doel: Welke vaardigheid

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

TRAINING 1. Tijd: Onderwerp: Waarom Resultaat Werkvorm Materiaal

TRAINING 1. Tijd: Onderwerp: Waarom Resultaat Werkvorm Materiaal DRAAIBOEK TRAINING 1, 2,3,4,5 REALISTEN ROADMOVIE De prezi presentatie voor de trainingsbijeenkomsten vindt u via de onderstaande link. https://prezi.com/0txqqdqmauta/training-realisten-roadmovie-5-bijeenkomsten/

Nadere informatie

Liefde, voor iedereen gelijk?

Liefde, voor iedereen gelijk? Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

Breng je. Talent kaart

Breng je. Talent kaart 2 Breng je Talent kaart 3 Inhoud 6 7 9 23 33 37 39 47 57 65 67 80 Inleiding Even iets anders Ontdekken Dromen Doen! Even iets anders Waardenkaarten Talentenkaarten Voorwaardenkaarten Even iets anders Notities

Nadere informatie

A STAKEHOLDERS GAME KAURI KAURI. Je eerste stappen naar een intern draagvlak voor duurzaamheid. Belgian meeting point. for global sustainable action

A STAKEHOLDERS GAME KAURI KAURI. Je eerste stappen naar een intern draagvlak voor duurzaamheid. Belgian meeting point. for global sustainable action A STAKEHOLDERS GAME Je eerste stappen naar een intern draagvlak voor duurzaamheid KAURI Belgian meeting point MEMBER OF for global sustainable action Intern Stakeholder Engagement: Wat? Waarom? Hoe? Ben

Nadere informatie

Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?

Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Zonder dat we het door hebben worden we steeds asocialer. Dit

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

SDG ROADMAP DUURZAAM ONDERNEMEN IN PRAKTIJK

SDG ROADMAP DUURZAAM ONDERNEMEN IN PRAKTIJK SDG ROADMAP DUURZAAM ONDERNEMEN IN PRAKTIJK 1 SDG ROADMAP DUURZAAM ONDERNEMEN AAN DE HAND VAN DUURZAME ONTWIKKELINGSDOELSTELLINGEN Duurzaam en succesvol ondernemen gaan hand in hand en versterken elkaar.

Nadere informatie

werkbladen, telefoons en opnametoestel

werkbladen, telefoons en opnametoestel DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover

Nadere informatie

SPOT EEN JOB! Later wil ik worden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

SPOT EEN JOB! Later wil ik worden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

Overtuigend en Ontspannen Presenteren

Overtuigend en Ontspannen Presenteren Overtuigend en Ontspannen Presenteren Trainers 13 april 2016 Saskia Slotboom Hettie van den Hoeven Saskia Slotboom 2016 2 Training Presenteren Training Presenteren Tools en praktische tips om: Voorstellen

Nadere informatie

Les 9 - Bijlagen SOLLICITEREN, WIE ZIJN BEST DOET ZAL HET LEREN. HET CV.

Les 9 - Bijlagen SOLLICITEREN, WIE ZIJN BEST DOET ZAL HET LEREN. HET CV. Les 9 - Bijlagen SOLLICITEREN, WIE ZIJN BEST DOET ZAL HET LEREN. HET CV. Wat betekent cv letterlijk? Cv staat voor het latijnse curriculum vitae en vrij vertaald betekent het levensloop. Vrijwel elke werkgever

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Gespreksmodel Zicht op rollen

Gespreksmodel Zicht op rollen Gespreksmodel Zicht op rollen Onderdeel van toolkit Nieuw Participeren 1. Gespreksmodel Zicht op rollen Een model over het verwerven van gezamenlijk inzicht in de rollen en de bijdrage van medewerkers

Nadere informatie

In tien weken vaardig in Verbindende Communicatie Hoe? Zo!

In tien weken vaardig in Verbindende Communicatie Hoe? Zo! In tien weken vaardig in Verbindende Communicatie Hoe? Zo! Geef tien weken bijzondere aandacht aan Verbindende Communicatie met behulp van onderstaande oefeningen. Bespreek je ervaringen in een buddygroepje.

Nadere informatie

Bijlage De ins en outs van een brainstormsessie versie 0.1. juni 2015

Bijlage De ins en outs van een brainstormsessie versie 0.1. juni 2015 Bijlage De ins en outs van een brainstormsessie versie 0.1. juni 2015 status: concept In het handboek wordt meerdere malen geadviseerd een brainstormsessie te houden om ideeen te genereren en om te komen

Nadere informatie

Voorbereidende workshop voor maatschappelijke organisaties

Voorbereidende workshop voor maatschappelijke organisaties Voorbereidende workshop voor maatschappelijke organisaties Voorbereiding Doel: De deelnemende maatschappelijke organisaties helpen bij hun voorbereiding op de Beursvloer; zoals bij het formuleren van een

Nadere informatie

Kindervergadering Zo gaat het bij ons!

Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Introductie voor de groepsleiding Is kinderinspraak belangrijk? Denken vanuit de groep is logisch en praktisch, maar toch

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Herinrichting Schoolplein mavo 3

Herinrichting Schoolplein mavo 3 Herinrichting Schoolplein mavo 3 Pagina 1 van 7 Inleiding Binnenkort ga je aan de slag met het project Herinrichting van het schoolplein. Alle leerlingen van het derde leerjaar gaan ervoor zorgen dat ons

Nadere informatie

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten AAN DE SLAG MET DE TOOLBOX Betekenisvol Contact Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten TOOLBOX Ideeën voor betekenisvol contact tussen ouderen met dementie en familie of vrijwilligers Inleiding Voor

Nadere informatie

PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win!

PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid stichting Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! 1 Programma check the facts Deel en Win! Clubprogramma op

Nadere informatie

Methodieken sessie Kennismaking

Methodieken sessie Kennismaking Methodieken sessie 1 1. Kennismaking Een opwarmertje om de benen en tongen wat losser te maken. Welke vormen moeten nog worden bepaald. De nadruk van de energizers ligt vooral op het leren van elkaars

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL

SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden. Als je nee zegt, is het zinvol na te gaan waar

Nadere informatie

HET FUNCTIONERINGSGESPREK

HET FUNCTIONERINGSGESPREK HET FUNCTIONERINGSGESPREK Tips voor een zinvol gesprek Inhoudstafel 1. Wat is een functioneringsgesprek? p4 2. Hoe bereid je je voor? p6 3. Verschillen met het evaluatiegesprek p8 Samenwerking verbeteren

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Creatief. brainstorm sessie draaiboek. Facilitators Gideon Swart Amy Brekelmans Marion Venmans Lisa van de Sande

Creatief. brainstorm sessie draaiboek. Facilitators Gideon Swart Amy Brekelmans Marion Venmans Lisa van de Sande Creatief brainstorm sessie draaiboek Facilitators Gideon Swart Amy Brekelmans Marion Venmans Lisa van de Sande Voorbereiding De voorbereiding van de workshop bestaat uit acht stappen 1. Formuleer een vraagstelling

Nadere informatie

E- book. 5 werkvormen met post- its. LaCretio ondersteunt trainers met het geven en ontwikkelen van hun training!

E- book. 5 werkvormen met post- its. LaCretio ondersteunt trainers met het geven en ontwikkelen van hun training! E- book 5 werkvormen met post- its LaCretio ondersteunt trainers met het geven en ontwikkelen van hun training! Inleiding Post- its, ze zijn er in allerlei verschillende kleuren, maten en merken. Ik heb

Nadere informatie

Verslag Creatief Denken en Pitchen

Verslag Creatief Denken en Pitchen Verslag Creatief Denken en Pitchen Jeroen Dusseldorp 2041664 PM1DV Leraar: Serge verwiel 1 Voorwoord Korte evaluatie van trainingen De beroepsvaardigheden trainingen vond ik dit blok toch wel het leukste

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

Training Creatief denken

Training Creatief denken Training Creatief denken Creatief denken: een oplossing voor elk probleem Creatief denken is vandaag de dag een must. De markt verandert razendsnel en als je niet innovatief bent, loop je achter de feiten

Nadere informatie

SLOW & QUICK SCAN COPE 7

SLOW & QUICK SCAN COPE 7 Onderstaand treft u zowel een SLOW als een QUICK SCAN aan voor uw organisatie volgens de COPE 7 organisatie principes. De SLOW SCAN: Als uw antwoord op een hoofdvraag NEE betreft, dan scoort u 0 punten

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN WAT IS? Creativiteit: het vermogen om perspectieven, paden, oplossingen, mogelijkheden en ideeën te zien die anderen niet kunnen of willen zien. Innovativiteit vereist creativiteit.

Nadere informatie

HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit

HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit Tips en trucs: werkplekbegeleider Tips om tot een goede invulling van de Week van de Mobiliteit

Nadere informatie

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven)

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Inhoud > Introductie > Wat is Wereld van Nestor? > Hoe werd het ontwikkeld? > Hoe ziet het er uit? > Wanneer te gebruiken?

Nadere informatie

Daarom hebben IKEA-kastjes een handleiding en auto s een gps-toestel. Mensen moeten nu eenmaal op weg geholpen worden.

Daarom hebben IKEA-kastjes een handleiding en auto s een gps-toestel. Mensen moeten nu eenmaal op weg geholpen worden. Inhoudstafel Voorwoord Deel 1: Visietekst Daarom hebben auto s een bumper en potloden een gommetje. Mensen maken nu eenmaal fouten. 1. Waarom vraag je feedback? 2. Wat is feedback? 3. Waarover vraag je

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Balans loopbaan-privé

Balans loopbaan-privé JOUW LOOPBAANEXPERT Balans loopbaan-privé Naam: Februari 2017 James Postbus 2525 3500 GM Utrecht Telefoon 030-7511900 www.jamesloopbaan.nl info@jamesloopbaan.nl Twitter @Jamesloopbaan KvK 854298514 1 Inhoud

Nadere informatie

Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Slimme oplossingen Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Slimme oplossingen beginnen altijd met een probleem.

Nadere informatie

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Benodigdheden: Thuiswerkblad, voor kind en ouder(s) (afhankelijk van niveau meer of minder hulp van ouders hierbij) Kringopstelling

Benodigdheden: Thuiswerkblad, voor kind en ouder(s) (afhankelijk van niveau meer of minder hulp van ouders hierbij) Kringopstelling Titel van deze les: De piekerparkeerplaats Uitdaging: Overtuigingen (attributiestijlen) Denkwolk onderwerp: Piekeren (blz. 21) Vakgebied(en): Psycho-educatie, sociaal emotionele ontwikkeling Doelgroep

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

De meest gestelde sollicitatievragen

De meest gestelde sollicitatievragen De meest gestelde sollicitatievragen Vertel eens iets meer over jezelf? Wat kan je vermelden: Naam Woonplaats Studies Werkervaring Motivatie Positieve eigenschappen Gebruik eventueel je cv als leidraad

Nadere informatie

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Training Passie en missie Passie en missie: jouw unieke bijdrage Wil jij weten wat jouw passie en missie is? Wat jouw unieke bijdrage is? Hoe jij het verschil kan maken? Dan is de training Passie en missie

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG)

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) zomer 2009 Algemene tijdsvolgorde van de gesprekken Tijd Locatie Wat Wie Opmerkingen a. Een presentielijst wordt bijgehouden 9.30-10.00 T3 hal Ontvangst

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL

SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL SPEELWIJZE VAARDIGHEDENSPEL Met dit spel kun je op speelse wijze nagaan of je over de juiste vaardigheden beschikt om de omgang met anderen zo prettig en effectief mogelijk te maken. Het Vaardighedenspel

Nadere informatie

Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie

Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie Tijdsduur van de volledige opleiding: maximum 1 uur. 1. Voorbereiding Vóór de opleiding plaats vindt. Doel In deze minivorming

Nadere informatie

HANDLEIDING AAN DE SLAG MET TRENDS

HANDLEIDING AAN DE SLAG MET TRENDS HANDLEIDING AAN DE SLAG MET TRENDS ORGANISEER EEN TRENDSESSIE MET DE TRENDPUBLICATIE IEDEREEN AAN ZET DOEL Met deze set kun jij samen met anderen de gevolgen van trends voor de communicatie van de Rijksoverheid

Nadere informatie

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 Het proces van groepsvorming in de klas begint na elke schoolvakantie weer opnieuw. De periode na de kerstvakantie wordt ook wel de Zilveren Weken genoemd. Deze

Nadere informatie

Mijn doelen voor dit jaar

Mijn doelen voor dit jaar Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of

Nadere informatie

Tip: plan van achter naar voor. Bepaal de datum en uur van je activiteit en plan zo verder naar voor. Methodieken Voorbereiding Brainstorm

Tip: plan van achter naar voor. Bepaal de datum en uur van je activiteit en plan zo verder naar voor. Methodieken Voorbereiding Brainstorm Methodieken Voorbereiding Brainstorm 1. Draaiboek- plan Welke activiteit je ook organiseert, maak een plan op hoe je de activiteit zal organiseren. Maak daarbij zeker ook een schets hoe de dag zal verlopen.

Nadere informatie

Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment

Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment Wanneer gebruik je deze gespreksleidraad? op het jaargesprek willen we je uitnodigen om voor je eigen ontwikkeling een aantal mensen te vragen om mee te denken.

Nadere informatie

Opruimen in de praktijk Ruimte voor de professional, die professional dat ben JIJ!

Opruimen in de praktijk Ruimte voor de professional, die professional dat ben JIJ! Opruimen in de praktijk Ruimte voor de professional, die professional dat ben JIJ! Niet alleen toevoegen maar ook opruimen Een handleiding van de Opruimdienst als hulpmiddel voor jouw team Handleiding

Nadere informatie

SPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.

SPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team. SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie

Nadere informatie

Sterker naar het mbo. Docentenhandleiding. Januari 2018 Spirit4you.

Sterker naar het mbo. Docentenhandleiding. Januari 2018 Spirit4you. Sterker naar het mbo Docentenhandleiding Januari 2018 Spirit4you www.bekijkjetoekomstnu.nl Inhoudsopgave Deel 1 Algemene informatie 3 Aanleiding 3 Vaardigheden oefenen 3 Voor wie? 3 Bij welk vak? 3 Algemene

Nadere informatie

DAG 1. Werkblad Drie brainstormtechnieken

DAG 1. Werkblad Drie brainstormtechnieken DAG 1 Werkblad 1.3.1 Drie brainstormtechnieken Er zijn verschillende technieken die u kunt gebruiken om studenten te laten brainstormen. Hieronder vindt u drie manieren. De eerste twee kunnen willekeurig

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Jij als leider!

Hoofdstuk 3: Jij als leider! Kijk eens in de spiegel Hoofdstuk 3: Jij als leider Elke dag als je opstaat, sta je waarschijnlijk een moment voor de spiegel. Misschien let je er niet meer bewust op, maar als je voor de spiegel staat

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

VERBETERING IN BEELD

VERBETERING IN BEELD Brainstorm 1 2 Observatie Interpretatie 3 4 5 Brainstorm 1 Brainstorm 1 Doel: Identificeren waar men wel en niet blij mee is Observatie Tijd 60-90 minuten Vragen Onderstaande vragen worden klassikaal behandeld

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Duur 40 minuten Leerdoel deelnemers Deelnemers kunnen tenminste één risicofactor kiezen en actie(s) benoemen om hun gezond in positieve zin te verbeteren. Inhoud

Nadere informatie